"Pejman"
دستیار مدیر مهندسی کشاورزی گیاهان دارویی
بررسي سازگاري گياه دارويي گل راعي (رقم ايراني ،رقم اصلاح شده )
در شرايط آب و هوايي خراسان -مشهد -
زهرا شم آبادي،فاطمه سبك خيز
كارشناس كشاورزي
مشهد - ميدان آزادي - دانشگاه فردوسي (دانشكده كشاورزي ،گروه باغباني )
خلاصه
گل راعي با نام علمي Hypericum perforatum L. كه در جهان با نام عمومي st. john wort مشهور است اين گياه در حال حاضر يكي از بهترين داروهاي ضد افسردگي مي باشد (2) . در ايران تا كنون سه دارو از اين گياه تهيه وبه بازار عرضه شده است. در ايتاليا نيز داروي ديگري با نام هايپريسين كه به صورت كپسولهاي 15 گرمي است تهيه شده و به منظور درمان افسردگي مصرف مي شود . با توجه به بومي بودن اين گياه در ايران و به منظور تاُمين مواد خام مورد نياز صنايع دارو سازي داخلي تحقيقي در سالهاي 1381 و1382 در مورد مقايسه توده بومي و رقم اصلاح شده توپاز در گروه باغباني صورت گرفت . بررسي اين گياه از نظر سازگاري به شرايط آب و هواي مشهد در طي اين دو سال صورت گرفت .
واژه هاي کليدي : سازگاري ، گل راعي .
مقدمه
گل راعي داراي تركيبات متعددي است كه داراي اثرات بيولوژيكي ثابت شده اي مي باشد . اين تركيبات به گروههايي چون نفتوديانترونها ، فلاونوئيدها ، اسانسها و فلوروگلوسينولها تعلق دارند .
لكه هاي تيره رنگ كه در حاشيه برگها و نقاط سياه رنگي كه در حاشيه گلبرگها وجود دارد محل تجمع هيپريسين مي باشد ، حاوي روغن قهوه اي تيره رنگي است كه در زمان فشار دادن از آن تراوش مي شود (1) . از روغن آن براي ضرب ديدگي و براي سرعت بخشيدن به بهبود زخمها و جراحتها استفاده مي شود داراي خاصيت ضد التهابي نيز مي باشد .
مواد و روشها
بذرگل راعي(رقم ايراني و اصلاح شده توپاز )درگلخانه به صورت جوي و پشته كشـت شد . بذر براي جـوانه زني
نيــاز به گرما دارد ، به همـين دليل چون سيـستم گرمـايـي گلخانه راه اندازي نشده بود ، جوانه زني بذرها با تاخير صورت گرفت . تعدادي از نشاء ها براي مقاوم سازي به شرايط آب و هوايي بيرون از گلخانه ابتدا به گلدان و سپس به شاسي سرد منتقل شد . در فروردين سال بعد نشاء گلخانه اي به زمين اصلي انتقال يافت و در 4 كرت m2 2*2 به فواصل cm40 كشت شد . اولين گلدهي در تير ماه همان سال صورت گرفت (شكل 1) . برداشت بذر در شهريور ماه انجام شد . بعد از سپري شدن زمستان رشد آن آغاز شد كه نسبت به سال اول از رشد سريعتري برخوردار بود و ساقه هاي گلدهنده اين گياه در اواخر فروردين ماه ظاهر شد . دومين گلدهي در اوايل خرداد و تشكيل كپسول در اواخر خرداد صورت گرفت .برداشت بذر در دومين گلدهي در اواخر مرداد ماه صورت گرفت .
مراحل مختلف رشد وكاشت گل راعي تاريخ
كاشت بذر در گلخانه 4/8/1380
جوانه زني بذر 1/11/1380
مرحله دو برگي 6/11/1380
مرحله چهار برگي 10/11/1380
انتقال نشاءبه گلدان و شاسي 28/12/1380
انتقال نشاءبه زمين اصلي 21/1/1381
واكاري نشاء 31/1/1381
گلدهي در سال اول 27/4/1381
تشكيل بذر 13/6/1381
ساقه زني 26/1/1382
گلدهي سال دوم 3/3/1382
تشكيل كپسول بذر 31/3/1382
برداشت بذر در سال دوم 30/5/1382
جدول 1
رقم اصلاح شده رقم ايراني
ارتفاع ساقه 2/88 2/70
گلدهنده
تعداد ساقه 20 29
گلدهنده
ميزان توليد بذر 87/60 65/30
در سال دوم
جدول 2
نتايج وبحث
نتايج اين تحقيق نشان داد كه اين گياه نسبت به شرايط آب و هوايي منطقه مشهد سازگار مي باشد و نسبت به گرما و كم آبي مقاومت خوبي دارد . مقايسه دو رقم نشان مي دهد كه ساقه گلدهنده دو رقم اصلاح شده ارتفاع بيشتري را داراست و براي برداشت مكانيكي مناسبتر است . تعداد ساقه گلدهنده در رقم اصلاح شده بيشتر بود . (جدول 2 ) اين نكته قابل توجه بود كه گلدهي رقم ايراني يكنواخت تر مي باشد ، در نتيجه جمع آوري بذر و سرشاخه هاي گلدار به راحتي صورت مي گيرد . اما در رقم ديگر بايد چندين بار اقدام به برداشت نمود . در مرحله بعدي آناليز مواد مؤثره هر دو رقم انجام خواهد شد .
سپاسگزاري
بدينوسيله از زحمات دكتر مجيد عزيزي كه در اين تحقيق ما را ياري نمودند سپاسگزاريم و نهايت قدرداني را داريم .
منابع
1- عزيزي مجيد ،اميد بيگي رضا (1381) بررسي اثرات سطوح مختلف نيتروژن وفسفربررشد، نمو ،عملكرد و ميزان ماده مؤثره هيپريسين گل راعي ،مجله علوم كشاورزي ايران(جلد 32 شماره 4 ص719-725 ).
2- عزيزي مجيد و دياس آلبرتو (1381)بررسي رشد و نمو وميزان مواد مؤثره موجود در گل راعي بومي ايران به روش HPLC-DAD. مجله علوم و صنايع كشاورزي ، جلد 17 ،شماره 1 .
Adaptation`s dliberation H.perforatum( iranian line and breeding cultivar ) in mashhad s weather
Zahra shamabady -fatemeh sabok khiz
ms grajuited
mashhad - square azady- ferddosy univercity - agriculture collage - horticlture department.
Abstract :
As a regard that Hypericum perforatum is an endemic plant in iran and in other to propering crude materials for local pharmecy `s industry a reaserch in years 1381-1382.The results showed st. john wort is adapted to mashhad area s weather.It has good resistance to warm and less water.Comparing between them shows the flowering branch in breeding cultivar(topaz) is higher and fatter to mechanical harvest.The number of flowering branch in more in topaz.Flowering in iranian line is equal so gathering the seeds from the head of flowering branch is easier but in
other line several harvesting are needed in the next stage effectione material analizes are done for both lines.
Keywords : Hypericum perforatum , st.john wort , topaz
در شرايط آب و هوايي خراسان -مشهد -
زهرا شم آبادي،فاطمه سبك خيز
كارشناس كشاورزي
مشهد - ميدان آزادي - دانشگاه فردوسي (دانشكده كشاورزي ،گروه باغباني )
خلاصه
گل راعي با نام علمي Hypericum perforatum L. كه در جهان با نام عمومي st. john wort مشهور است اين گياه در حال حاضر يكي از بهترين داروهاي ضد افسردگي مي باشد (2) . در ايران تا كنون سه دارو از اين گياه تهيه وبه بازار عرضه شده است. در ايتاليا نيز داروي ديگري با نام هايپريسين كه به صورت كپسولهاي 15 گرمي است تهيه شده و به منظور درمان افسردگي مصرف مي شود . با توجه به بومي بودن اين گياه در ايران و به منظور تاُمين مواد خام مورد نياز صنايع دارو سازي داخلي تحقيقي در سالهاي 1381 و1382 در مورد مقايسه توده بومي و رقم اصلاح شده توپاز در گروه باغباني صورت گرفت . بررسي اين گياه از نظر سازگاري به شرايط آب و هواي مشهد در طي اين دو سال صورت گرفت .
واژه هاي کليدي : سازگاري ، گل راعي .
مقدمه
گل راعي داراي تركيبات متعددي است كه داراي اثرات بيولوژيكي ثابت شده اي مي باشد . اين تركيبات به گروههايي چون نفتوديانترونها ، فلاونوئيدها ، اسانسها و فلوروگلوسينولها تعلق دارند .
لكه هاي تيره رنگ كه در حاشيه برگها و نقاط سياه رنگي كه در حاشيه گلبرگها وجود دارد محل تجمع هيپريسين مي باشد ، حاوي روغن قهوه اي تيره رنگي است كه در زمان فشار دادن از آن تراوش مي شود (1) . از روغن آن براي ضرب ديدگي و براي سرعت بخشيدن به بهبود زخمها و جراحتها استفاده مي شود داراي خاصيت ضد التهابي نيز مي باشد .
مواد و روشها
بذرگل راعي(رقم ايراني و اصلاح شده توپاز )درگلخانه به صورت جوي و پشته كشـت شد . بذر براي جـوانه زني
نيــاز به گرما دارد ، به همـين دليل چون سيـستم گرمـايـي گلخانه راه اندازي نشده بود ، جوانه زني بذرها با تاخير صورت گرفت . تعدادي از نشاء ها براي مقاوم سازي به شرايط آب و هوايي بيرون از گلخانه ابتدا به گلدان و سپس به شاسي سرد منتقل شد . در فروردين سال بعد نشاء گلخانه اي به زمين اصلي انتقال يافت و در 4 كرت m2 2*2 به فواصل cm40 كشت شد . اولين گلدهي در تير ماه همان سال صورت گرفت (شكل 1) . برداشت بذر در شهريور ماه انجام شد . بعد از سپري شدن زمستان رشد آن آغاز شد كه نسبت به سال اول از رشد سريعتري برخوردار بود و ساقه هاي گلدهنده اين گياه در اواخر فروردين ماه ظاهر شد . دومين گلدهي در اوايل خرداد و تشكيل كپسول در اواخر خرداد صورت گرفت .برداشت بذر در دومين گلدهي در اواخر مرداد ماه صورت گرفت .
مراحل مختلف رشد وكاشت گل راعي تاريخ
كاشت بذر در گلخانه 4/8/1380
جوانه زني بذر 1/11/1380
مرحله دو برگي 6/11/1380
مرحله چهار برگي 10/11/1380
انتقال نشاءبه گلدان و شاسي 28/12/1380
انتقال نشاءبه زمين اصلي 21/1/1381
واكاري نشاء 31/1/1381
گلدهي در سال اول 27/4/1381
تشكيل بذر 13/6/1381
ساقه زني 26/1/1382
گلدهي سال دوم 3/3/1382
تشكيل كپسول بذر 31/3/1382
برداشت بذر در سال دوم 30/5/1382
جدول 1
رقم اصلاح شده رقم ايراني
ارتفاع ساقه 2/88 2/70
گلدهنده
تعداد ساقه 20 29
گلدهنده
ميزان توليد بذر 87/60 65/30
در سال دوم
جدول 2
نتايج وبحث
نتايج اين تحقيق نشان داد كه اين گياه نسبت به شرايط آب و هوايي منطقه مشهد سازگار مي باشد و نسبت به گرما و كم آبي مقاومت خوبي دارد . مقايسه دو رقم نشان مي دهد كه ساقه گلدهنده دو رقم اصلاح شده ارتفاع بيشتري را داراست و براي برداشت مكانيكي مناسبتر است . تعداد ساقه گلدهنده در رقم اصلاح شده بيشتر بود . (جدول 2 ) اين نكته قابل توجه بود كه گلدهي رقم ايراني يكنواخت تر مي باشد ، در نتيجه جمع آوري بذر و سرشاخه هاي گلدار به راحتي صورت مي گيرد . اما در رقم ديگر بايد چندين بار اقدام به برداشت نمود . در مرحله بعدي آناليز مواد مؤثره هر دو رقم انجام خواهد شد .
سپاسگزاري
بدينوسيله از زحمات دكتر مجيد عزيزي كه در اين تحقيق ما را ياري نمودند سپاسگزاريم و نهايت قدرداني را داريم .
منابع
1- عزيزي مجيد ،اميد بيگي رضا (1381) بررسي اثرات سطوح مختلف نيتروژن وفسفربررشد، نمو ،عملكرد و ميزان ماده مؤثره هيپريسين گل راعي ،مجله علوم كشاورزي ايران(جلد 32 شماره 4 ص719-725 ).
2- عزيزي مجيد و دياس آلبرتو (1381)بررسي رشد و نمو وميزان مواد مؤثره موجود در گل راعي بومي ايران به روش HPLC-DAD. مجله علوم و صنايع كشاورزي ، جلد 17 ،شماره 1 .
Adaptation`s dliberation H.perforatum( iranian line and breeding cultivar ) in mashhad s weather
Zahra shamabady -fatemeh sabok khiz
ms grajuited
mashhad - square azady- ferddosy univercity - agriculture collage - horticlture department.
Abstract :
As a regard that Hypericum perforatum is an endemic plant in iran and in other to propering crude materials for local pharmecy `s industry a reaserch in years 1381-1382.The results showed st. john wort is adapted to mashhad area s weather.It has good resistance to warm and less water.Comparing between them shows the flowering branch in breeding cultivar(topaz) is higher and fatter to mechanical harvest.The number of flowering branch in more in topaz.Flowering in iranian line is equal so gathering the seeds from the head of flowering branch is easier but in
other line several harvesting are needed in the next stage effectione material analizes are done for both lines.
Keywords : Hypericum perforatum , st.john wort , topaz