archi_arch
مدیر بازنشسته
.......
آخرین ویرایش توسط مدیر:
[ضوابط ونمونه های طراحی] انواع فضاهای آموزشی
- شروع کننده موضوع sara_r
- تاریخ شروع
architectinium
عضو جدید
آيين كار ايمني درهاي مدارس
1ـ درهاي فضاهاي آموزشي بايد طوري نصب شوند كه جهت بازشوي آنها به طرف خارج باشد.
2ـ در فضاي پلكان‌ها حداقل به اندازه يك پاگرد محل نصب در بايد تا اولين پله فاصله داشته باشد.
( حداقل به اندازه پاگرد )
3ـ در سالن‌ها بهتر است در خروجي وسط ديوار نصب شود .
4ـ در راهروها محل اتصال در بايد عقب‌تر از محل عبور باشد تا مانع عبور و مرور نگردد.
5ـ در فضاي پلكان جهت بازشوي در به سمت ديوار باشد نه پله ، به صورتي كه مانع عبور و مرور نشده و از عرض پاگرد كاسته نشود .
6ـ درها نبايد در محلي نصب شوند كه در حالت باز مانع و يا مزاحم باشند.
7ـ در مدارس بايد حتي المقدور از كاربرد درهاي شيشه‌اي اجتناب شود و در صورت استفاده از اين نوع درها در فضاي غير آموزشي بايد با نصب علائم روي آن با مشخص نمودن حاشيه در شيشه‌اي از طريق نصب نوارهايي در پيرامون شيشه با آگاهي دادن به افراد از بروز حوادث جلوگيري شود .
8ـ اگر در فضاهاي غير آموزشي مدرسه از درهاي بادبزني كه در دو جهت قابل بازشدن هستند ، استفاده شود بايد قسمتي از آن داراي شيشه باشد تا افرادي كه در دو طرف آن در رفت و آمد هستند يكديگر را رويت و از برخورد جلوگيري شود .
ارتفاع شيشه خور از كف براي كودكان 75 سانتيمتر و براي بزرگسالان 75/1 متر مي‌باشد.
9ـ در مدارس نبايد از درهاي بادبزني دو لنگه مخصوصاً نوع سنگين آن استفاده شود .
10ـ براي جلوگيري از گير كردن لبه آستين و يا بند كيف به دستگيره در، دستگيره بايد خم شده باشد و يا فاصله آن از سطح از 3 ميليمتر بيشتر نباشد.
11ـ فاصله دستگيره تا لبه در نبايد كمتر از 5/7 ميليمتر باشد .
12ـ درهاي قاب فولادي مورد استفاده براي محلهايي كه بيش از 100 نفر متصرف دارد بايد فقط داراي يك قفل باشد .
13ـ درهاي كشويي فقط براي فضاهايي مجاز است كه متصرفين آن كمتر از 50 نفر باشد و نيروي بازكردن اين نوع درها نبايد بيش از 67 نيوتن ( 7/6 كيلوگرم ) باشد .
14ـ در رختكن مدارس شبانه‌روزي بايد به گونه‌اي باشد كه براي كودكان از سمت داخل به راحتي قابل بازشدن باشد .
15ـ هر اطاق يا فضايي كه ظرفيت متصرفين آن بيش از 50 نفر بوده و يا مساحت آن بيش از 93 متر مربع باشد بايستي حداقل داراي دو در خروجي جداگانه باشد كه عملاً مجاور يكديگر قرار مي‌گيرند.
16ـ عرض مفيد بازشوي درها نبايد كمتر از 81 سانتيمتر باشد. اگر از درهاي دو لنگه استفاده شده است عرض مفيد بازشوي يك لنگه از آنها نبايد كمتر از 81 سانتيمتر باشد .
17ـ عرض مفيد درهاي تك لنگه‌اي در معابر خروجي نبايستي بيش از 122 سانتيمتر باشد .
18ـ سطح كف دو طرف در بايد در يك سطح باشد و اين يكساني سطوح بايد حداقل به اندازه عرض لنگه بزرگتر در ادامه داشته باشد .
19ـ هنگام چرخش در به سمت مسير خروجي بايد اجازه دهد كه حتي المقدور 2/1 عرض خروجي مورد نياز راهرو يا كريدور باز و بدون مانع باشد . وقتي در كاملاً باز مي‌شود برآمدگي و جلو آمدگي در نبايد بيش از 18 سانتيمتر از عرض راهرو يا كريدور را مسدود نمايد.
20ـ درهاي دوار نبايد براي فضاهايي كه بيش از 50 نفر بوده تعبيه گردد.
£ آيين كار ايمني پنجره‌هاي مدارس[1]
1ـ طرح و ابعاد پنجره نبايد طوري باشد كه شيشه خور آن داراي سطح بزرگي باشد .
2ـ بر حسب طرح در بعضي موارد مي‌توان با رعايت مسائل ايمني در جلوي پنجره‌ها بالكن و يا تراس كم عرض در نظر گرفت .
3ـ جهت جلوگيري از سقوط كودكان در طبقات بالاتر مي‌توان از حفاظ استفاده نمود.
4ـ هر نوع كلاس يا فضاي آموزشي با مساحت بيش از 23 متر مربع بايستي حداقل داراي يك پنجره جهت خروج اضطراري يا تهويه باشد .
5ـ پنجره‌ها بايستي از داخل و بدون استفاده از وسايل و ابزار قابل بازشدن باشد و حداقل ابعاد بازشوي پنجره بايستي به ترتيب ( 50 سانتيمتر عرض و 60 سانتيمتر ارتفاع ) بوده و سطح بازشوي آن از 53/0 متر مربع كمتر نباشد.
6ـ ارتفاع لبه پايين بازشوي پنجره از كف تمام شده نبايد بيش از 112 سانتيمتر باشد .
7ـ فاصله قفل يا وسيله بازكردن پنجره از كف تمام شده نبايد بيش از 137 سانتيمتر باشد .
8ـ در صورتيكه كلاس يا فضاي آموزشي داراي يك در باشد كه مستقيماً به يك فضاي باز ارتباط دارد مي‌توان از تعبيه پنجره براي آن صرفنظر نمود.
9ـ محل نصب پنجره نبايد طوري باشد كه در موقع بازشدن ايجاد برخورد مزاحمت نمايد.
10ـ پنجره‌هايي كه در انتهاي راهروها و كريدور و پاگرد پلكان‌ها نصب مي‌گردند بايد از كف داراي ارتفاع 80 سانتيمتر باشد و در غير اينصورت تا اين ارتفاع ( 80 سانتيمتر ) داراي نرده چوبي و يا فلزي مناسب باشند .
آيين كار ايمني كريدورها و راهروهاي مدارس [2]
1ـ عرض راهروها در مدارس چهار كلاسه بايد 4/2 متر باشد و به ازاء هر كلاس بيشتر 20 سانتيمتر به عرض آن اضافه شود .
2ـ سطح راهروها براي 8 تا 15 كلاس 10% تا 27 كلاس 12% و تا 36 كلاس 14% و بيشتر از آن 15% كل سطح زير بنا .
3ـ سطح راهروها براي دوره‌هاي دبيرستان تا 12 كلاس 12% و بيشتر از 12 كلاس 15% كل سطح زيربنا .
4ـ راهروهاي ارتباطي ساختمانها كه در فضاي آزاد قرار گرفته‌‌اند بايد سرپوشيده باشند ، از اين راهروهاي سر پوشيده مي‌توان در فصول سرد و در مواقع بارندگي به عنوان فضاي تفريح استفاده مي‌شود.
5ـ چنانچه از بالكن و يا پل ارتباطي بين دو ساختمان به عنوان راهرو استفاده شود ، جهت جلوگيري از سقوط بايد نرده حفاظتي به ارتفاع حداقل 80/1 متر از كف راهرو داشته باشد .
6ـ فاصله ميان نرده‌هاي موازي نبايد بيشتر از 10 سانتيمتر باشد .
ضوابط طراحي ايمني پلكان [3]
1ـ تعداد پله‌ها در هر پلكان از سه پله كمتر نباشد .( وجود يك يا دو پله باعث بهم خوردن تعادل حركتي دانشآموزان مي‌شود. )
2ـ براي پلكانهاي با تعداد بيش از سه پله بايد داراي نرده محافظ باشد .
3ـ در صورتيكه عرض يكسر پلكان بيش از 3 متر باشد در اين صورت بهتر است در وسط نيز داراي نرده باشد .
4ـ پلكانهاي رابط مانند پلكان محوطه باز بايد داراي نرده حفاظتي باشند.
5ـ ارتفاع نرده براي بزرگسالان بايد cm90 و براي خردسالان 75 ـ 80 سانتيمتر باشد.
6ـ قطر پروفيل دستگيره پلكان 35 ميليمتر و فاصله آن از ديوار مجاوز حداقل 70 ميليمتر مي‌باشد.
7ـ شيب كف پله نبايد از 2% درصد بيشتر باشد .
8ـ در هر پلكان عرض كف‌هاي پله با هم برابر و نيز ارتفاع سينه‌هاي پله با هم مساوي باشند.
9ـ شيارهاي لبه پله در جهت طول پلكان باشد تا باعث خطاي چشم نشود .
10ـ فاصله ميان پله و سقف بالاي آن نبايد از 2 متر كمتر باشد. ( اين فاصله به طور عمودي اندازه‌گيري مي‌شود. )
11ـ براي تعيين اندازه كف پله و ارتفاع سينه پله از فرمول زير استفاده شود .
63 تا 2h + t = 61
كف پله = t و ارتفاع پله = h
كلاس مدارس ابتدايي :
1ـ به منظور تأمين ديد لازم دانش آموزان و نيز برقراري كلاس هيچگونه ستون يا پايه ساختماني در فضاي كلاس نبايد وجود داشته باشد.
2ـ در صورت دو يا چند طبقه بودن ساختمان حتي الامكان كلاسهاي اول و دوم در طبقه همكف يا طبقه اول ساختمان و بقيه كلاسها به ترتيب در طبقات بالايي مستقر شوند .
3ـ ارتفاع مناسب كلاس با توجه به وضعيت اقليمي محيط و مسايل تهويه و نور 4 متر مي‌باشد در مناطق مرتفع و سردسير مي‌توان تا 3 متر اين ارتفاع را كاهش داد .
4ـ ابعاد در كاسها به شرح زير مي‌باشد :
ـ عرض در يك لنگه به طرف داخل 90 الي 100 سانتيمتر .
ـ عرض در دو لنگه به طرف داخل 160 سانتيمتر .
ـ عرض در يك لنگه به طرف خارج 90 سانتيمتر .
ـ عرض در دو لنگه به طرف خارج 160 الي 170 سانتيمتر .
ـ ارتفاع كليه درها 200 سانتيمتر با رواداري 5+ سانتيمتر .
5ـ كليه شيشه‌ها بايد نشكن باشد .
6ـ سطح پنجره‌هاي كلاس بسته به وضعيت اقليمي محل از 125/0 تا 2/0 برابر كلاس مي‌تواند متغير باشد . پنجره‌ها درارتفاع 1 الي 20/1 متر زير سقف نصب شوند.
7ـ پنجره‌ها نبايد در سمت شرق و غرب كلاس وجود داشته باشند.
8ـ در صورتي كه در كلاس سكوي تدريس در نظر گرفته شود ارتفاع آن 25 سانتيمتر است كه بايد موازي ديوار جلويي باشد عرض آن نيز 1 متر است .
9ـ فاصله بين ميزهاي دانش آموزان مدارس ابتدايي بايد 45 سانتيمتر باشد .
10ـ ابعاد ميز و صندلي مدرس 75 و 60 سانتيمتر و موقعيت آن به فاصله 100 سانتيمتر از تخته سياه مي‌باشد.
11ـ فاصله اولين رديف دانش آموزان تا تخته سياه بايد حداقل 2 متر باشد . ارتفاع نصب آن بايد به نحوي باشد كه لبه پايين آن 50 سانتيمتر بالاتر از سطح متوسط ارتفاع شانه دانش آموزان در حالت نشسته باشد .
12ـ ساعت بايد در ديوار پشت سر دانش آموزان و جلوي ديد مدرس نصب شود .
13ـ انتخاب رنگ براي كلاسهاي ابتدايي بسيار مهم است .نگ سقف بايد روشن و مات باشد .نگهاي سطوح جانبي روشن و مات و حتي‌الامكان آبي روشن ، كرم ، بژ يا سبز نيلي كم رنگ باشد . استفاده از رنگ سفيد يكدست يا سياه توصيه نمي‌شود.
14ـ بهترين رنگ گچ مورد استفاده براي تخته سياه سبز مات يا زرد است .
كلاس مدارس راهنمايي :
1ـ طول كلاس راهنمايي نبايد از عرض كلاس به علاوه 50% آن بيشتر باشد .
2ـ ارتفاع مناسب كلاس راهنمايي با توجه به وضعيت اقليمي محيط و مسائل نور و تهويه 4 متر مي‌باشد .درمناطق مرتفع و سردسير مي‌توان ارتفاع را تا 2/3 متر كاهش داد.
3ـ ابعاد درهاي كلاس راهنمايي :
1ـ3ـ در يك لنگه به طرف داخل 90 الي 100 سانتيمتر عرض .
2ـ3ـ در دو لنگه به طرف داخل 160 سانتيمتر عرض .
3ـ3ـ ارتفاع كليه درها 200 سانتيمتر با رواداري 5+ سانتيمتر .
4ـ شيشه‌هاي پنجره‌هاي كلاس از جنس نشكن باشد و مساحت آن از 625 سانتيمتر مربع تجاوز نكند.
5ـ سطح پنجره‌هاي كلاس بسته به وضعيت اقليمي محل مي‌تواند از 125/0 تا 2/0 برابر سطح كلاس متغير باشد . پنجره‌ها در ارتفاع 1 الي 2/1 متر از سطح كلاس تا 2/0 متر زير سقف بايد نصب شوند.
6ـ پنجره‌ها نبايد در سمت شرق و غرب كلاس باشند .
7ـ فرم پنجره‌ها بهتر است كشويي باشد و در طول دو قسمت باشد كه قسمت پاييني آن ثابت و بالايي آن بر اساس عمل تهويه بازشو باشد.
8ـ فاصله بين ميز ، صندلي يا نيمكت در مدارس راهنمايي بايد 55 سانتيمتر باشد .
9ـ رنگ كلاس راهنمايي در سقف بايد روشن و مات و ديوارها نيز روشن و مات و حتي الامكان آبي روشن ،كرم ، بژ يا سبز خيلي روشن باشد .
آيين كار مكان‌يابي , ساختمان , تجهيزات و بهداشت بوفه مدارس :
1 – اصول مكان‌يابي بوفه در مدارس :
الف – در مناطق پر باران ويا بسيار گرم , بوفه را ترجيحاً در فضاي بسته مراكز آموزشي و در مناطق با آب و هواي معتدل , بوفه را در فضاي باز مستقر نمايند .
ب- داراي دسترسي ايمن , راحت و مناسب باشد .
ج – از مراكز جمع‌آوري زباله و سرويسهاي بهداشتي فاصله مناسبي داشته باشد .
د – قرار داشتن در معرض ديد و كنترل مسوولان .
2 – عناصر متشكله بوفه جهت توزيع و فروش مواد غذايي آماده :
الف – يخچال ويتريني .
ب – دستشوئي براي استفاده كاركنان .
ج – قفسه‌هاي ديواري .
د – قفسه‌هاي زميني در دار جهت ذخيره و انبار مواد خوراكي .
ﻫ - ظروف زباله دردار و قابل شستشو .
و – صندلي و ميز كارفرما فروشنده .
ز – صندوق يا ماشين حساب .
ح – قفسه و رختكن .
ط – كپسول آتش نشاني .
ي – وسايل گرمايشي .
3 – براي تأسيس يك بوفه ( بدون امكان تهيه غذاي گرم ) حداقل مساحتي برابر با 9 متر مربع لازم است .
4 – بوفه‌‌هايي كه علاوه بر تهيه و فروش مواد خوردني و آشاميدني بسته بندي شده و آماده , مواد غذايي گرم و طبخ شده را نيز عرضه مي‌نمايند , علاوه بر فضاهاي ذكر شده به فضاهاي زير نيز احتياج دارند :
الف – اجاق گاز .
ب – ظرفشويي دو لگنه مجهز به آب گرم و سرد .
ج – قفسه جهت نگهداري ظروف شسته شده .
د – ميز كار جهت آماده سازي مواد خوراكي .
ﻫ - قفسه يا كمد جهت ذخيره وانبار مواد غذايي اوليه مثل : پياز و سيب زميني و روغن و ... .
5 – براي بوفه با الگوي فروش غذاي گرم حداقل 15 متر مربع فضا لازم است .
6 – اشخاصي كه در محل بوفه كار مي‌كنند مي‌بايست ملبس به كلاه و روپوش سفيد باشند و موظف به استفاده از وسايل بهداشتي شخصي مثل حوله و صابون مي‌باشند . اين پرسنل ملزم به رعايت نكات بهداشتي هستند از جملة كوتاه نگهداشتن ناخن و شستن دستها با آب و صابون بعد از هر بار توالت كردن .
7 – مسئول دريافت وجه در تهيه و توزيع مواد غذايي دخالتي نداشته باشد .
o بهداشت مدارس :
1 – اتاق بهداشت مي‌بايست تميز باشد و نور كافي داشته باشد و مخصوص معاينه باشد و از آن استفاده ديگري نشود . توصيه مي‌شود طول اين اتاق بيشتر از 6 متر باشد تا بتوان از تابلوي تعيين ميزان ديد استفاده نمود .
2 – ارزيابي سلامت دانشآموزان كه حداقل سالي يك بار است شامل اقدامات زير است :
الف ) ارزيابي سلامت دانش آموزان , كنترل بهداشت فردي و انجام كمكهاي اوليه , بيماريابي , كنترل, پيگيري بيماري‌ها و غيبت دانشآموزان .
ب ) همكاري در غربالگري با پزشك , شنوايي سنج و بينايي سنج و روان شناسي باليني , تربيت بدني و دندان‌پزشكي و ساير موارد .
ج ) كامل نمودن شناسنامة سلامت .
3 – در هر مدرسه به ازاي هر 750 نفر دانش آموزي مي‌بايست يك مربي بهداشت حضور داشته باشد .
4 – تابلو بايد در ارتفاع مناسبي قرار يگرد به نحوي كه فاصلة آن از اولين رديف دانشآموزان حداقل 20/2 متر باشد .
6 – براي مدارس ابتدايي حداقل دو هزار متر مربع به ازاي هر صد دانش آموز به اضافه هزار متر مربع براي هر صد نفر اضافي فضا لازم است .
7 – براي مدارس راهنمايي و متوسطه , حداقل چهار هزار متر مربع براي هر صد نفر دانش‌آموز به اضافه هزار متر مربع براي هر صد نفر محصل اضافي لازم است .
8 – بر اساس معيارهاي فوق حداقل متراژ لازم به ازاي هر دانش‌آموز در مدرسه 6 تا 8 متر مربع خواهد بود .
9 – تعداد طبقات مدارس در دوره ابتدايي و راهنمايي حتي‌الامكان در دو طبقه و در صورت خاص حداكثر سه طبقه و براي دبيرستان‌ها و هنرستان‌هاي فني و حرفه‌اي و كار و دانش حداكثر چهار طبقة مجاز است .
10 – زمين بازي با سرانه مساحت 10 متر مربع براي هر دانش‌آموز است .
11 – پوشش حياط مدرسه و كف كلاسها بايد غير قابل نفوذ , غير لغزان , بدون سنگ ريزه ,
غير براق و آسان براي شستشو و نظافت باشد . پوشش كف براي كلاسها و راهروها از جنس موزاييك و مكالئوم و براي حياط مدرسه آسفالت و ورقه‌اي سيماني باشد .
12 – ايجاد هر گونه تراس و بالكن مرتبط باكلاس ممنوع است .
13 – ديوارهاي كلاس بايد تا ارتفاع 5/1 متر سنگ باشد و الباقي آن از رنگ‌هاي روشن و شفاف و غير براق پوشيده شده باشد و عايق صوتي باشد .
14 – مطلوب است كلاسها دو در داشته باشد كه براي مواقع اضطراري مشكل نباشد .
15 – سطح لازم براي تهويه در مدارس ابتدايي 5/1 متر مربع و حجم هواي لازم 5/4 متر مكعب است .
16 – حداكثر ابعاد قابل قبول بر كلاس درس 7 متر عرض و 8 متر طول است .
17 – پنجره كلاسها به منظور استفاده از تهويه و برخورداري از نور طبيعي بايد به نحو زير باشد :
الف ) در يك سمت حتي‌الامكان باشد و در روبروي تخته سياه نباشد .
ب ) بايد در يك سمت شمال يا جنوب باشد .
ج ) فضاي بين پنجره‌ها بايد حداقل ممكن باشد تا از ايجاد سايه در وسط كلاس ممانعت كند .
د ) بايد در ارتفاع 120 از كف و تا 20 سانتيمتر نرسيده به سقف قرار گيرند .
ﻫ ) داراي كركره مناسب باشد .
و ) قسمت مياني آن ثابت و دو قسمت پايين و بالاي آن متحرك باشد .
18 – رنگ كلية سقف‌ها سفيد باشد .
19 – ظرفيت كلاسهاي ابتدايي بيش از 30 نفر نباشد .
20 – وجود اتاق ناهارخوري ,كتابخانه , اتاق كارهاي هنري , آزمايشگاه و اتاق مشاوره از جمله نيازهاي يك مدرسه است .
o آيين كار اصول كلي مكان‌يابي و تأمين بهداشت ساختمانهاي آموزشي :
1 – منظور از بهداشت در ساختمانهاي آموزشي , تبيين ويژگيهاي ساخت و ساز مطلوب مدارس از نظر مكان‌يابي و طراحي به لحاظ تأمين شرايط كامل آسايش در آنها مي‌باشد .
2 – معيارهاي مناسب در تعيين همجواري مراكز آموزشي با ساير كاربريها عبارتند از :
الف ) اجتناب از آلودگي‌ها .
ب ) اجتناب از آلودگي صوتي .
ج ) اجتناب از آلودگي‌هاي محيطي .
3 – حداكثر ميزان صداي قابل قبول براي كلاس درس 45 دسي بل (db ) است . در صورتي كه ميزان ارتعاشات از 80 دسي بل بيشتر شود , بعنوان كاربريهاي نامناسب تلقي خواهد شد .
4 – مكان فضاي آموزشي بايد در جايي باشد كه از تهوية طبيعي مطلوب و نور مناسب برخوردار باشند .
«ضوابط طراحي ساختمانهاي آموزشي»
£ ضوابط فضاهاي آموزشي:
منبع
1ـ درهاي فضاهاي آموزشي بايد طوري نصب شوند كه جهت بازشوي آنها به طرف خارج باشد.
2ـ در فضاي پلكان‌ها حداقل به اندازه يك پاگرد محل نصب در بايد تا اولين پله فاصله داشته باشد.
( حداقل به اندازه پاگرد )
3ـ در سالن‌ها بهتر است در خروجي وسط ديوار نصب شود .
4ـ در راهروها محل اتصال در بايد عقب‌تر از محل عبور باشد تا مانع عبور و مرور نگردد.
5ـ در فضاي پلكان جهت بازشوي در به سمت ديوار باشد نه پله ، به صورتي كه مانع عبور و مرور نشده و از عرض پاگرد كاسته نشود .
6ـ درها نبايد در محلي نصب شوند كه در حالت باز مانع و يا مزاحم باشند.
7ـ در مدارس بايد حتي المقدور از كاربرد درهاي شيشه‌اي اجتناب شود و در صورت استفاده از اين نوع درها در فضاي غير آموزشي بايد با نصب علائم روي آن با مشخص نمودن حاشيه در شيشه‌اي از طريق نصب نوارهايي در پيرامون شيشه با آگاهي دادن به افراد از بروز حوادث جلوگيري شود .
8ـ اگر در فضاهاي غير آموزشي مدرسه از درهاي بادبزني كه در دو جهت قابل بازشدن هستند ، استفاده شود بايد قسمتي از آن داراي شيشه باشد تا افرادي كه در دو طرف آن در رفت و آمد هستند يكديگر را رويت و از برخورد جلوگيري شود .
ارتفاع شيشه خور از كف براي كودكان 75 سانتيمتر و براي بزرگسالان 75/1 متر مي‌باشد.
9ـ در مدارس نبايد از درهاي بادبزني دو لنگه مخصوصاً نوع سنگين آن استفاده شود .
10ـ براي جلوگيري از گير كردن لبه آستين و يا بند كيف به دستگيره در، دستگيره بايد خم شده باشد و يا فاصله آن از سطح از 3 ميليمتر بيشتر نباشد.
11ـ فاصله دستگيره تا لبه در نبايد كمتر از 5/7 ميليمتر باشد .
12ـ درهاي قاب فولادي مورد استفاده براي محلهايي كه بيش از 100 نفر متصرف دارد بايد فقط داراي يك قفل باشد .
13ـ درهاي كشويي فقط براي فضاهايي مجاز است كه متصرفين آن كمتر از 50 نفر باشد و نيروي بازكردن اين نوع درها نبايد بيش از 67 نيوتن ( 7/6 كيلوگرم ) باشد .
14ـ در رختكن مدارس شبانه‌روزي بايد به گونه‌اي باشد كه براي كودكان از سمت داخل به راحتي قابل بازشدن باشد .
15ـ هر اطاق يا فضايي كه ظرفيت متصرفين آن بيش از 50 نفر بوده و يا مساحت آن بيش از 93 متر مربع باشد بايستي حداقل داراي دو در خروجي جداگانه باشد كه عملاً مجاور يكديگر قرار مي‌گيرند.
16ـ عرض مفيد بازشوي درها نبايد كمتر از 81 سانتيمتر باشد. اگر از درهاي دو لنگه استفاده شده است عرض مفيد بازشوي يك لنگه از آنها نبايد كمتر از 81 سانتيمتر باشد .
17ـ عرض مفيد درهاي تك لنگه‌اي در معابر خروجي نبايستي بيش از 122 سانتيمتر باشد .
18ـ سطح كف دو طرف در بايد در يك سطح باشد و اين يكساني سطوح بايد حداقل به اندازه عرض لنگه بزرگتر در ادامه داشته باشد .
19ـ هنگام چرخش در به سمت مسير خروجي بايد اجازه دهد كه حتي المقدور 2/1 عرض خروجي مورد نياز راهرو يا كريدور باز و بدون مانع باشد . وقتي در كاملاً باز مي‌شود برآمدگي و جلو آمدگي در نبايد بيش از 18 سانتيمتر از عرض راهرو يا كريدور را مسدود نمايد.
20ـ درهاي دوار نبايد براي فضاهايي كه بيش از 50 نفر بوده تعبيه گردد.
£ آيين كار ايمني پنجره‌هاي مدارس[1]
1ـ طرح و ابعاد پنجره نبايد طوري باشد كه شيشه خور آن داراي سطح بزرگي باشد .
2ـ بر حسب طرح در بعضي موارد مي‌توان با رعايت مسائل ايمني در جلوي پنجره‌ها بالكن و يا تراس كم عرض در نظر گرفت .
3ـ جهت جلوگيري از سقوط كودكان در طبقات بالاتر مي‌توان از حفاظ استفاده نمود.
4ـ هر نوع كلاس يا فضاي آموزشي با مساحت بيش از 23 متر مربع بايستي حداقل داراي يك پنجره جهت خروج اضطراري يا تهويه باشد .
5ـ پنجره‌ها بايستي از داخل و بدون استفاده از وسايل و ابزار قابل بازشدن باشد و حداقل ابعاد بازشوي پنجره بايستي به ترتيب ( 50 سانتيمتر عرض و 60 سانتيمتر ارتفاع ) بوده و سطح بازشوي آن از 53/0 متر مربع كمتر نباشد.
6ـ ارتفاع لبه پايين بازشوي پنجره از كف تمام شده نبايد بيش از 112 سانتيمتر باشد .
7ـ فاصله قفل يا وسيله بازكردن پنجره از كف تمام شده نبايد بيش از 137 سانتيمتر باشد .
8ـ در صورتيكه كلاس يا فضاي آموزشي داراي يك در باشد كه مستقيماً به يك فضاي باز ارتباط دارد مي‌توان از تعبيه پنجره براي آن صرفنظر نمود.
9ـ محل نصب پنجره نبايد طوري باشد كه در موقع بازشدن ايجاد برخورد مزاحمت نمايد.
10ـ پنجره‌هايي كه در انتهاي راهروها و كريدور و پاگرد پلكان‌ها نصب مي‌گردند بايد از كف داراي ارتفاع 80 سانتيمتر باشد و در غير اينصورت تا اين ارتفاع ( 80 سانتيمتر ) داراي نرده چوبي و يا فلزي مناسب باشند .
آيين كار ايمني كريدورها و راهروهاي مدارس [2]
1ـ عرض راهروها در مدارس چهار كلاسه بايد 4/2 متر باشد و به ازاء هر كلاس بيشتر 20 سانتيمتر به عرض آن اضافه شود .
2ـ سطح راهروها براي 8 تا 15 كلاس 10% تا 27 كلاس 12% و تا 36 كلاس 14% و بيشتر از آن 15% كل سطح زير بنا .
3ـ سطح راهروها براي دوره‌هاي دبيرستان تا 12 كلاس 12% و بيشتر از 12 كلاس 15% كل سطح زيربنا .
4ـ راهروهاي ارتباطي ساختمانها كه در فضاي آزاد قرار گرفته‌‌اند بايد سرپوشيده باشند ، از اين راهروهاي سر پوشيده مي‌توان در فصول سرد و در مواقع بارندگي به عنوان فضاي تفريح استفاده مي‌شود.
5ـ چنانچه از بالكن و يا پل ارتباطي بين دو ساختمان به عنوان راهرو استفاده شود ، جهت جلوگيري از سقوط بايد نرده حفاظتي به ارتفاع حداقل 80/1 متر از كف راهرو داشته باشد .
6ـ فاصله ميان نرده‌هاي موازي نبايد بيشتر از 10 سانتيمتر باشد .
ضوابط طراحي ايمني پلكان [3]
1ـ تعداد پله‌ها در هر پلكان از سه پله كمتر نباشد .( وجود يك يا دو پله باعث بهم خوردن تعادل حركتي دانشآموزان مي‌شود. )
2ـ براي پلكانهاي با تعداد بيش از سه پله بايد داراي نرده محافظ باشد .
3ـ در صورتيكه عرض يكسر پلكان بيش از 3 متر باشد در اين صورت بهتر است در وسط نيز داراي نرده باشد .
4ـ پلكانهاي رابط مانند پلكان محوطه باز بايد داراي نرده حفاظتي باشند.
5ـ ارتفاع نرده براي بزرگسالان بايد cm90 و براي خردسالان 75 ـ 80 سانتيمتر باشد.
6ـ قطر پروفيل دستگيره پلكان 35 ميليمتر و فاصله آن از ديوار مجاوز حداقل 70 ميليمتر مي‌باشد.
7ـ شيب كف پله نبايد از 2% درصد بيشتر باشد .
8ـ در هر پلكان عرض كف‌هاي پله با هم برابر و نيز ارتفاع سينه‌هاي پله با هم مساوي باشند.
9ـ شيارهاي لبه پله در جهت طول پلكان باشد تا باعث خطاي چشم نشود .
10ـ فاصله ميان پله و سقف بالاي آن نبايد از 2 متر كمتر باشد. ( اين فاصله به طور عمودي اندازه‌گيري مي‌شود. )
11ـ براي تعيين اندازه كف پله و ارتفاع سينه پله از فرمول زير استفاده شود .
63 تا 2h + t = 61
كف پله = t و ارتفاع پله = h
كلاس مدارس ابتدايي :
1ـ به منظور تأمين ديد لازم دانش آموزان و نيز برقراري كلاس هيچگونه ستون يا پايه ساختماني در فضاي كلاس نبايد وجود داشته باشد.
2ـ در صورت دو يا چند طبقه بودن ساختمان حتي الامكان كلاسهاي اول و دوم در طبقه همكف يا طبقه اول ساختمان و بقيه كلاسها به ترتيب در طبقات بالايي مستقر شوند .
3ـ ارتفاع مناسب كلاس با توجه به وضعيت اقليمي محيط و مسايل تهويه و نور 4 متر مي‌باشد در مناطق مرتفع و سردسير مي‌توان تا 3 متر اين ارتفاع را كاهش داد .
4ـ ابعاد در كاسها به شرح زير مي‌باشد :
ـ عرض در يك لنگه به طرف داخل 90 الي 100 سانتيمتر .
ـ عرض در دو لنگه به طرف داخل 160 سانتيمتر .
ـ عرض در يك لنگه به طرف خارج 90 سانتيمتر .
ـ عرض در دو لنگه به طرف خارج 160 الي 170 سانتيمتر .
ـ ارتفاع كليه درها 200 سانتيمتر با رواداري 5+ سانتيمتر .
5ـ كليه شيشه‌ها بايد نشكن باشد .
6ـ سطح پنجره‌هاي كلاس بسته به وضعيت اقليمي محل از 125/0 تا 2/0 برابر كلاس مي‌تواند متغير باشد . پنجره‌ها درارتفاع 1 الي 20/1 متر زير سقف نصب شوند.
7ـ پنجره‌ها نبايد در سمت شرق و غرب كلاس وجود داشته باشند.
8ـ در صورتي كه در كلاس سكوي تدريس در نظر گرفته شود ارتفاع آن 25 سانتيمتر است كه بايد موازي ديوار جلويي باشد عرض آن نيز 1 متر است .
9ـ فاصله بين ميزهاي دانش آموزان مدارس ابتدايي بايد 45 سانتيمتر باشد .
10ـ ابعاد ميز و صندلي مدرس 75 و 60 سانتيمتر و موقعيت آن به فاصله 100 سانتيمتر از تخته سياه مي‌باشد.
11ـ فاصله اولين رديف دانش آموزان تا تخته سياه بايد حداقل 2 متر باشد . ارتفاع نصب آن بايد به نحوي باشد كه لبه پايين آن 50 سانتيمتر بالاتر از سطح متوسط ارتفاع شانه دانش آموزان در حالت نشسته باشد .
12ـ ساعت بايد در ديوار پشت سر دانش آموزان و جلوي ديد مدرس نصب شود .
13ـ انتخاب رنگ براي كلاسهاي ابتدايي بسيار مهم است .نگ سقف بايد روشن و مات باشد .نگهاي سطوح جانبي روشن و مات و حتي‌الامكان آبي روشن ، كرم ، بژ يا سبز نيلي كم رنگ باشد . استفاده از رنگ سفيد يكدست يا سياه توصيه نمي‌شود.
14ـ بهترين رنگ گچ مورد استفاده براي تخته سياه سبز مات يا زرد است .
كلاس مدارس راهنمايي :
1ـ طول كلاس راهنمايي نبايد از عرض كلاس به علاوه 50% آن بيشتر باشد .
2ـ ارتفاع مناسب كلاس راهنمايي با توجه به وضعيت اقليمي محيط و مسائل نور و تهويه 4 متر مي‌باشد .درمناطق مرتفع و سردسير مي‌توان ارتفاع را تا 2/3 متر كاهش داد.
3ـ ابعاد درهاي كلاس راهنمايي :
1ـ3ـ در يك لنگه به طرف داخل 90 الي 100 سانتيمتر عرض .
2ـ3ـ در دو لنگه به طرف داخل 160 سانتيمتر عرض .
3ـ3ـ ارتفاع كليه درها 200 سانتيمتر با رواداري 5+ سانتيمتر .
4ـ شيشه‌هاي پنجره‌هاي كلاس از جنس نشكن باشد و مساحت آن از 625 سانتيمتر مربع تجاوز نكند.
5ـ سطح پنجره‌هاي كلاس بسته به وضعيت اقليمي محل مي‌تواند از 125/0 تا 2/0 برابر سطح كلاس متغير باشد . پنجره‌ها در ارتفاع 1 الي 2/1 متر از سطح كلاس تا 2/0 متر زير سقف بايد نصب شوند.
6ـ پنجره‌ها نبايد در سمت شرق و غرب كلاس باشند .
7ـ فرم پنجره‌ها بهتر است كشويي باشد و در طول دو قسمت باشد كه قسمت پاييني آن ثابت و بالايي آن بر اساس عمل تهويه بازشو باشد.
8ـ فاصله بين ميز ، صندلي يا نيمكت در مدارس راهنمايي بايد 55 سانتيمتر باشد .
9ـ رنگ كلاس راهنمايي در سقف بايد روشن و مات و ديوارها نيز روشن و مات و حتي الامكان آبي روشن ،كرم ، بژ يا سبز خيلي روشن باشد .
آيين كار مكان‌يابي , ساختمان , تجهيزات و بهداشت بوفه مدارس :
1 – اصول مكان‌يابي بوفه در مدارس :
الف – در مناطق پر باران ويا بسيار گرم , بوفه را ترجيحاً در فضاي بسته مراكز آموزشي و در مناطق با آب و هواي معتدل , بوفه را در فضاي باز مستقر نمايند .
ب- داراي دسترسي ايمن , راحت و مناسب باشد .
ج – از مراكز جمع‌آوري زباله و سرويسهاي بهداشتي فاصله مناسبي داشته باشد .
د – قرار داشتن در معرض ديد و كنترل مسوولان .
2 – عناصر متشكله بوفه جهت توزيع و فروش مواد غذايي آماده :
الف – يخچال ويتريني .
ب – دستشوئي براي استفاده كاركنان .
ج – قفسه‌هاي ديواري .
د – قفسه‌هاي زميني در دار جهت ذخيره و انبار مواد خوراكي .
ﻫ - ظروف زباله دردار و قابل شستشو .
و – صندلي و ميز كارفرما فروشنده .
ز – صندوق يا ماشين حساب .
ح – قفسه و رختكن .
ط – كپسول آتش نشاني .
ي – وسايل گرمايشي .
3 – براي تأسيس يك بوفه ( بدون امكان تهيه غذاي گرم ) حداقل مساحتي برابر با 9 متر مربع لازم است .
4 – بوفه‌‌هايي كه علاوه بر تهيه و فروش مواد خوردني و آشاميدني بسته بندي شده و آماده , مواد غذايي گرم و طبخ شده را نيز عرضه مي‌نمايند , علاوه بر فضاهاي ذكر شده به فضاهاي زير نيز احتياج دارند :
الف – اجاق گاز .
ب – ظرفشويي دو لگنه مجهز به آب گرم و سرد .
ج – قفسه جهت نگهداري ظروف شسته شده .
د – ميز كار جهت آماده سازي مواد خوراكي .
ﻫ - قفسه يا كمد جهت ذخيره وانبار مواد غذايي اوليه مثل : پياز و سيب زميني و روغن و ... .
5 – براي بوفه با الگوي فروش غذاي گرم حداقل 15 متر مربع فضا لازم است .
6 – اشخاصي كه در محل بوفه كار مي‌كنند مي‌بايست ملبس به كلاه و روپوش سفيد باشند و موظف به استفاده از وسايل بهداشتي شخصي مثل حوله و صابون مي‌باشند . اين پرسنل ملزم به رعايت نكات بهداشتي هستند از جملة كوتاه نگهداشتن ناخن و شستن دستها با آب و صابون بعد از هر بار توالت كردن .
7 – مسئول دريافت وجه در تهيه و توزيع مواد غذايي دخالتي نداشته باشد .
o بهداشت مدارس :
1 – اتاق بهداشت مي‌بايست تميز باشد و نور كافي داشته باشد و مخصوص معاينه باشد و از آن استفاده ديگري نشود . توصيه مي‌شود طول اين اتاق بيشتر از 6 متر باشد تا بتوان از تابلوي تعيين ميزان ديد استفاده نمود .
2 – ارزيابي سلامت دانشآموزان كه حداقل سالي يك بار است شامل اقدامات زير است :
الف ) ارزيابي سلامت دانش آموزان , كنترل بهداشت فردي و انجام كمكهاي اوليه , بيماريابي , كنترل, پيگيري بيماري‌ها و غيبت دانشآموزان .
ب ) همكاري در غربالگري با پزشك , شنوايي سنج و بينايي سنج و روان شناسي باليني , تربيت بدني و دندان‌پزشكي و ساير موارد .
ج ) كامل نمودن شناسنامة سلامت .
3 – در هر مدرسه به ازاي هر 750 نفر دانش آموزي مي‌بايست يك مربي بهداشت حضور داشته باشد .
4 – تابلو بايد در ارتفاع مناسبي قرار يگرد به نحوي كه فاصلة آن از اولين رديف دانشآموزان حداقل 20/2 متر باشد .
6 – براي مدارس ابتدايي حداقل دو هزار متر مربع به ازاي هر صد دانش آموز به اضافه هزار متر مربع براي هر صد نفر اضافي فضا لازم است .
7 – براي مدارس راهنمايي و متوسطه , حداقل چهار هزار متر مربع براي هر صد نفر دانش‌آموز به اضافه هزار متر مربع براي هر صد نفر محصل اضافي لازم است .
8 – بر اساس معيارهاي فوق حداقل متراژ لازم به ازاي هر دانش‌آموز در مدرسه 6 تا 8 متر مربع خواهد بود .
9 – تعداد طبقات مدارس در دوره ابتدايي و راهنمايي حتي‌الامكان در دو طبقه و در صورت خاص حداكثر سه طبقه و براي دبيرستان‌ها و هنرستان‌هاي فني و حرفه‌اي و كار و دانش حداكثر چهار طبقة مجاز است .
10 – زمين بازي با سرانه مساحت 10 متر مربع براي هر دانش‌آموز است .
11 – پوشش حياط مدرسه و كف كلاسها بايد غير قابل نفوذ , غير لغزان , بدون سنگ ريزه ,
غير براق و آسان براي شستشو و نظافت باشد . پوشش كف براي كلاسها و راهروها از جنس موزاييك و مكالئوم و براي حياط مدرسه آسفالت و ورقه‌اي سيماني باشد .
12 – ايجاد هر گونه تراس و بالكن مرتبط باكلاس ممنوع است .
13 – ديوارهاي كلاس بايد تا ارتفاع 5/1 متر سنگ باشد و الباقي آن از رنگ‌هاي روشن و شفاف و غير براق پوشيده شده باشد و عايق صوتي باشد .
14 – مطلوب است كلاسها دو در داشته باشد كه براي مواقع اضطراري مشكل نباشد .
15 – سطح لازم براي تهويه در مدارس ابتدايي 5/1 متر مربع و حجم هواي لازم 5/4 متر مكعب است .
16 – حداكثر ابعاد قابل قبول بر كلاس درس 7 متر عرض و 8 متر طول است .
17 – پنجره كلاسها به منظور استفاده از تهويه و برخورداري از نور طبيعي بايد به نحو زير باشد :
الف ) در يك سمت حتي‌الامكان باشد و در روبروي تخته سياه نباشد .
ب ) بايد در يك سمت شمال يا جنوب باشد .
ج ) فضاي بين پنجره‌ها بايد حداقل ممكن باشد تا از ايجاد سايه در وسط كلاس ممانعت كند .
د ) بايد در ارتفاع 120 از كف و تا 20 سانتيمتر نرسيده به سقف قرار گيرند .
ﻫ ) داراي كركره مناسب باشد .
و ) قسمت مياني آن ثابت و دو قسمت پايين و بالاي آن متحرك باشد .
18 – رنگ كلية سقف‌ها سفيد باشد .
19 – ظرفيت كلاسهاي ابتدايي بيش از 30 نفر نباشد .
20 – وجود اتاق ناهارخوري ,كتابخانه , اتاق كارهاي هنري , آزمايشگاه و اتاق مشاوره از جمله نيازهاي يك مدرسه است .
o آيين كار اصول كلي مكان‌يابي و تأمين بهداشت ساختمانهاي آموزشي :
1 – منظور از بهداشت در ساختمانهاي آموزشي , تبيين ويژگيهاي ساخت و ساز مطلوب مدارس از نظر مكان‌يابي و طراحي به لحاظ تأمين شرايط كامل آسايش در آنها مي‌باشد .
2 – معيارهاي مناسب در تعيين همجواري مراكز آموزشي با ساير كاربريها عبارتند از :
الف ) اجتناب از آلودگي‌ها .
ب ) اجتناب از آلودگي صوتي .
ج ) اجتناب از آلودگي‌هاي محيطي .
3 – حداكثر ميزان صداي قابل قبول براي كلاس درس 45 دسي بل (db ) است . در صورتي كه ميزان ارتعاشات از 80 دسي بل بيشتر شود , بعنوان كاربريهاي نامناسب تلقي خواهد شد .
4 – مكان فضاي آموزشي بايد در جايي باشد كه از تهوية طبيعي مطلوب و نور مناسب برخوردار باشند .
«ضوابط طراحي ساختمانهاي آموزشي»
- در تمام فضاها حداكثر 30 متر از راه‌پله يا خروجي ساختمان فاصله داشته باشد و در صورتي كه اين درها در قسمت بن‌بست راهرو واقع باشد اين فاصله به 18 متر تقليل يابد.
- نرده‌هاي حياط طوري انتخاب گردد كه امكان بالارفتن و يا خريد اجناس از ميان آنها براي كودكان مسير نباشد.
- از به كار بردن مصالح صاف و صيقلي در كف پرهيز شود.
- از به كارگيري درهاي شيشه‌اي پرهيز شود مگر شيشه‌هاي ايمني.
- پنجره‌ها بايد به داخل باز شوند تا به سادگي قابل تميز كردن باشند.
- نصب حفاظ براي پنجره‌ها در طبقات لازم است. در طبقه همكف اين حفاظ بايد طوري طراحي شود كه در مواقع اضطراري امكان فرار از پنجره ميسر باشد.
- اتاق كمكهاي اوليه در نزديكي دفتر مدرسه و يا اتاق مربي بهداشت پيش‌بيني شود به طوري كه از نور طبيعي ، تهويه و فضاي كافي برا ي تجهيزات كمكهاي اوليه برخوردار باشد.
- كليدهاي برق بايد روي ديوار خارجي توالتها نصب شود. در توالتها بهتر است به طرف بيرون باز شوند.
£ ضوابط فضاهاي آموزشي:
- پنجره‌هاي داراي بازشوهاي مورب كه به طرف خارج باز مي‌شوند خطرناك و حادثه آفرين مي‌باشند. در بسياري از موارد لولا‌ها خراب و يا شكسته مي‌شود و خطر سقوط ايجاد مي‌نمايند.
- هر نوع كلاس يا فضاي آموزشي با مساحت بيش از 23 مترمربع بايستي حداقل داراي يك پنجره جهت خروج اضطراري يا تهويه باشد. اين پنجره‌ها بايستي از داخل و بدون استفاده از وسايل و ابزار قابل بازشدن باشد و حداقل ابعاد بازشوي پنجره بايستي 50 سانتيمتر عرض و 60 سانتيمتر ارتفاع باشد و سطح بازشوي آن از 53/0 مترمربع كمتر نباشد.
- كف پنجره از كف تمام شده نبايد بيش از 112 سانتيمتر باشد و فاصله قفل از كف نبايد بيش از 137 سانتيمتر باشد.
- پنجره‌هايي كه در انتهاي راهروها و كريدورها و پاگردها نصب مي‌گردد و بايد از كف تمام شده 80 سانتيمتر بالاتر باشند و درغير اينصورت داراي نرده باشند.
- عرض راهروها در مدارس چهاركلاسه بايد 40/2 مترباشد و به ازاي هر كلاس بيشتر 20 سانتيمتر به عرض آن اضافه مي‌شود.
- سطح راهروها بايد متناسب با سطح كل زيربنا و تعداد دانشآموزان باشد. 8 تا 15 كلاس ، 10% ، تا 27 كلاس 12% و تا 36 كلاس 14% و بيشتر از آن 15% كل سطح زيربنا بايد باشد. براي دوره‌هاي دبيرستان تا 12 كلاس 12% ، بيشتر از آن 15% كل سطح زيربنا باشد.
- حداقل درجه حرارت راهروهاي ارتباطي 14 درجه سيلسيوس و حداكثر درجه حرارت آن 35 درجه باشد.
- راهروهايي كه به صورت پلهاي آزادند ، بايد تا ارتفاع 80/1 متر حفاظ نرده داشته باشد و فاصله ميان نرده‌هاي موازي نبايد بيشتر از 10 سانتيمتر باشد.
- رادياتورها و دستگاههاي تهويه بايد در گودي باشد تا مانع عبور و مرور نباشد.
- درهاي فضاهاي آموزشي بايد طوري انتخاب و نصب شوند كه جهت بازشوي آنها به طرف خارج باشد.
- در فضاي پلكان‌ها حداقل به اندازه يك پاگرد محل نصب در بايد تا اولين پله فاصله داشته باشد.
- در راهروها محل اتصال ، در بايد در يك عقب نشستگي نسبت به راهرو باشد.
- در مدارس بايد حتي‌المقدور از كاربرد درهاي شيشه‌اي جلوگيري كرد.
- چنانچه از درهاي بادبزني استفاده مي‌شود ، بايد قسمتي از آن داراي شيشه باشد تا افرادي كه در دو طرف آن در رفت و آمد هستند يكديگر را رؤيت كنند و از برخورد جلوگيري شود.
- در مدارس نبايد از درهاي بادبزني دولنگه مخصوصاً نوع سنگين آن استفاده شود.
- فاصله دستگيره در تا در نبايد بيشتر از 3 ميليمتر باشد.
- فاصله افقي دستگيره در تا لبه در نبايد كمتر از 75 ميليمتر باشد.
- درهاي كشويي فقط براي فضاهايي مجاز است كه متصرفين آن كمتر از 50 نفر باشد.
- هر اتاق يا فضايي كه بيش از 50 نفر متصرف دارد و يا مساحت آن بيش از 93 مترمربع است بايستي حداقل داراي دو در خروجي جداگانه باشد.
- عرض مفيد بازشو درها نبايد كمتر از 81 سانتيمتر باشد.
- عرض در براي اتاقهاي با مساحت كمتر از 5/6 مترمربع و يا مورد استفاده صندلي چرخدار نبايد كمتر از 61 سانتيمتر باشد.
- عرض مفيد درهاي تك لنگه‌اي در معابر خروجي نبايستي بيش از 122 سانتيمتر باشد.
- هنگام بازشدن در بايستي حداقل نصف عرض راهروي خروجي بدون مانع باشد.
- درهاي دوّار براي فضاهاي بيش از 50 نفر نبايد تعبيه شوند.
- ابعاد زمين واليبال 18*9 متر با حريم دو متر در اطراف آن و ابعاد زمين بسكتبال 15*28 با حريم دو متر در اطراف آن است.
- تحقيقات و بررسي‌ها استفاده از صندلي‌هاي تك نفره را به جاي نيمكت‌هاي چندنفره توصيه مي‌كند.
منبع
آخرین ویرایش توسط مدیر:
architectinium
عضو جدید
"نمونه هایی از فضاهای آموزشی"
"نمونه هایی از فضاهای آموزشی"
"نمونه هایی از فضاهای آموزشی"
Lorry I. Lokey Graduate School of Business
Architects: Bohlin Cywinski Jackson
Location: San Francisco, CA, USA
Project Area: 28,000 sq ft
Project Year: 2009
Materials Used
Architects: Bohlin Cywinski Jackson
Location: San Francisco, CA, USA
Project Area: 28,000 sq ft
Project Year: 2009
Gathering Hall
Front Wall – Quartzite Stone, Vals Switzerland
Staggered Walls – Crimped Zinc Shingles
Structural Wood Beams – Douglas Fir Glu-Lam
Floor – Polished Integral colored concrete
Curtain Wall/Storefront – Kawneer
Lobby / Porch
Floor – Polished Integral colored concrete
Curtain Wall/Storefront – Kawneer
Slatted Wood Ceiling – Douglas Fir
Green Roof Edge – Zinc
Building Exterior – Stucco
Storefront/Windows – Kawneer
Sunshades/Grilles – Aluminum
Front Wall – Quartzite Stone, Vals Switzerland
Staggered Walls – Crimped Zinc Shingles
Structural Wood Beams – Douglas Fir Glu-Lam
Floor – Polished Integral colored concrete
Curtain Wall/Storefront – Kawneer
Lobby / Porch
Floor – Polished Integral colored concrete
Curtain Wall/Storefront – Kawneer
Slatted Wood Ceiling – Douglas Fir
Green Roof Edge – Zinc
Building Exterior – Stucco
Storefront/Windows – Kawneer
Sunshades/Grilles – Aluminum
architectinium
عضو جدید
2
2
BAC Doering Center
Architects: Spillman Farmer Architects
Location: Bryn Athyn, PA, USA
Project Area: 39,000 sq ft
Project Year: 2008-2009
2
BAC Doering Center
Architects: Spillman Farmer Architects
Location: Bryn Athyn, PA, USA
Project Area: 39,000 sq ft
Project Year: 2008-2009
architectinium
عضو جدید
Business School and Teaching Complex
Architects: Francis-Jones Morehen Thorp in association with Archimedia
Location: Auckland, New Zealand
Project Area: 84,000 sqm
Project Year: 2007
http://www.archdaily.com/58651/business-school-and-teaching-complex-fjmt-archimedia/uabs_social-hubs_john-gollings_fjmt/
Architects: Francis-Jones Morehen Thorp in association with Archimedia
Location: Auckland, New Zealand
Project Area: 84,000 sqm
Project Year: 2007
architectinium
عضو جدید
4
4
4
Yapi Kredi Bank Academy
Architect: TEGET Architectural Office
Location: Istanbul, Turkey
Project Area: 9,500 sqm
Project Year: 2008
Construction Year: 2008-2009
Architect: TEGET Architectural Office
Location: Istanbul, Turkey
Project Area: 9,500 sqm
Project Year: 2008
Construction Year: 2008-2009
architectinium
عضو جدید
5
5
In Progress: Design Kindergarten / CEBRA
By Karen Cilento — Filed under: Educational , In Progress , Cebra, Denmark, Design Kindergarten
5
In Progress: Design Kindergarten / CEBRA
By Karen Cilento — Filed under: Educational , In Progress , Cebra, Denmark, Design Kindergarten
lady -memar
عضو جدید
ضوابط و استانداردهای کلیه فضاهای آموزشی
ضوابط و استانداردهای کلیه فضاهای آموزشی
فضاهای آموزشی یکی از مهمترین بخش های توسعه یک کشور به حساب می آید و سالانه میلارد ها تومان در کشور خرج بخش آموزش می شود و برجرات می توان گفت در ایران بعد بخش آموزش یکی از 5 ارگان پرهزینه کشور به حساب می آید اما واقعا تا چه حد این هزینه های میلاردی که دولت صرف آموزش می کتد به بخش ساخت و ساز آموزشی اختصاص داده می شود.؟!
ساخت مکان های آموزشی در چند سال اخیر به نحوه چشمگیری افزایش یافت و سازمان نوسازی مدارس مجری انجام طراحی و ساخت مکان های آموزشی در کشور شد اما به نظر شما خواننده گرامی این فضاهای آموزشی تا چه حد با استانداردهای جهانی فضاها آموزشی در دنیا مطابقت دارد ؟
شاید بعد از طراحی ساختمان های مسکونی ، فضاهای آموزشی مهمترین بخش طراحی یک معمار موفق است چون اغلب دانش پژوهان ساعت ها در یک کلاس مشغول یادگیری درس هستند و اگر کلاس و محیط درسی فرد از شرایط محیطی و استانداردهای جهانی فاصله داشته باشد مطمئنا در دراز مدت عواقب بسیار زیان باری را متوجه جامعه می کند ( شایدم یکی از دلایلی که بیشتر ایرانیان از درس خواندن و مطالعه فراری باشند محیط های نابسمان محیط های اموزشی در گذشته بود است که هنوز هم گریبان گیر کشور می باشد.)
طراحی فضاهای آموزشی همیشه قوانین خاص خود را دارد که اگر با اصول و این استانداردها یک محیط آموزشی طراحی شود مطمئنا فرد از محیط قرار گیری خود حداکثر استفاده را برای یادگیری علم خواهد کرد.
حالا از این مقدمه بی در و پیکر که بگذریم واسه امروز همه عزیزان یک سورپرایز دارم که بدرد کسانی که مشغول طراحی فضاهای آموزشی هستند بسیار بدرد بخور خواهد بود.
مجموعه که اینبار واسه شما آماده کردم شامل کلیه ضوابط و استانداردهای طراحی مکان های آموزشی در کشور هستش که کاملترین بخش برای طراحی فضاهای اموزشی بشمار می آید.
بخش ها :
بخش اول : جداول برنامه فيزيكي فضاها
این بخش شامل 17 فصل مختلف می باشد که در هر کدام از این فصها برنامه فیزیکی برای طراحی مکان های مختلف آموزشی گردآوردی شده است.
فصهای این بخش شامل :
این بخش نیز شامل کلیه استانداردها و مبلمان فصاهای مکان های اموزشی می باشد که حتی ابعاد و اندازه هر کدام نیز به طور کامل توصیح داده شده تا دیگر نیازی به استفاده از مطالب کتاب نویفرت نباشید
در این بخش نیز استاندرهای زیر توضیح داده شده است.
بخش چهارم : ظوابط اقلیمی ( تائیر اقلیم های چهارگانه بر معماری مدارس )
بخش پنجم : خلاصه اي از تحقيقات انجام شده در زمينه فضاهاي آموزشي
بخش ششم : هويت بخشی مدارس
کلیه بخش های طراحی فضاها آموزشی توسط سازمان نوسازی مدارس کشور تهیه شده و در اختیار تمامی مراکز استانی سازمان نوسازی مدارس در سطح کشور قرار داده شده است.
1- حتما مجموعه کامل فونت ها رو هم دانلود کنید و در داخل بخش فونت های ویندوز کپی کنید.
اینم آدرس فونت های ویندوز : C:\Windows\Fonts
2- پسورد برای باز کردن فایل ها :
password : www.parsiancad.ir
دانلود مجموعه ضوابط و استانداردهای طراحی فضاهای آموزشی
برای دانلود مجموعه ضوابط و استانداردهای طراحی فضاهای آموزشی بر روی گزینه دانلود کلیک کنید.
حجم : 11.4 مگابایت
password : www.parsiancad.ir
دانلود ( لینک مستقیم )
دانلود ( لینک غیر مستقیم 1)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
دانلود مجموعه فونت های مورد نیاز خونا بودن نوشته ها
برای دانلود مجموعه ضوابط و استانداردهای طراحی فضاهای آموزشی بر روی گزینه دانلود کلیک کنید.
حجم : 4.56 مگابایت
password : www.parsiancad.ir
دانلود ( لینک مستقیم )
دانلود ( لینک غیر مستقیم 1)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
در صورت خراب بودن لینک مستقیم از لینک های غیر مستقیم استفاده کنید.
به همه عزیزان دارم میگم که فایل ها روی 4 تا سرور مختلف آپلود شده تا شما عزیزان براحتی بتونید دانلود کنید پس بعدا باز نگید فایل ها دانلود نمیشه هاااااااااااااااااااااااااااااااا
در ضمن اگه برای باز کردن فایل های pdf برنامه خواستید می تونید برنامه Foxit Reader رو دانلود و نصب کنید.
دانلود برنامه Foxit Reader
منبع:http://www.parsiancad.ir/2010/04/zavabet-va-estandard-haye-tarahi.html
ضوابط و استانداردهای کلیه فضاهای آموزشی
فضاهای آموزشی یکی از مهمترین بخش های توسعه یک کشور به حساب می آید و سالانه میلارد ها تومان در کشور خرج بخش آموزش می شود و برجرات می توان گفت در ایران بعد بخش آموزش یکی از 5 ارگان پرهزینه کشور به حساب می آید اما واقعا تا چه حد این هزینه های میلاردی که دولت صرف آموزش می کتد به بخش ساخت و ساز آموزشی اختصاص داده می شود.؟!
ساخت مکان های آموزشی در چند سال اخیر به نحوه چشمگیری افزایش یافت و سازمان نوسازی مدارس مجری انجام طراحی و ساخت مکان های آموزشی در کشور شد اما به نظر شما خواننده گرامی این فضاهای آموزشی تا چه حد با استانداردهای جهانی فضاها آموزشی در دنیا مطابقت دارد ؟
شاید بعد از طراحی ساختمان های مسکونی ، فضاهای آموزشی مهمترین بخش طراحی یک معمار موفق است چون اغلب دانش پژوهان ساعت ها در یک کلاس مشغول یادگیری درس هستند و اگر کلاس و محیط درسی فرد از شرایط محیطی و استانداردهای جهانی فاصله داشته باشد مطمئنا در دراز مدت عواقب بسیار زیان باری را متوجه جامعه می کند ( شایدم یکی از دلایلی که بیشتر ایرانیان از درس خواندن و مطالعه فراری باشند محیط های نابسمان محیط های اموزشی در گذشته بود است که هنوز هم گریبان گیر کشور می باشد.)
طراحی فضاهای آموزشی همیشه قوانین خاص خود را دارد که اگر با اصول و این استانداردها یک محیط آموزشی طراحی شود مطمئنا فرد از محیط قرار گیری خود حداکثر استفاده را برای یادگیری علم خواهد کرد.
حالا از این مقدمه بی در و پیکر که بگذریم واسه امروز همه عزیزان یک سورپرایز دارم که بدرد کسانی که مشغول طراحی فضاهای آموزشی هستند بسیار بدرد بخور خواهد بود.
مجموعه که اینبار واسه شما آماده کردم شامل کلیه ضوابط و استانداردهای طراحی مکان های آموزشی در کشور هستش که کاملترین بخش برای طراحی فضاهای اموزشی بشمار می آید.
بخش ها :
بخش اول : جداول برنامه فيزيكي فضاها
این بخش شامل 17 فصل مختلف می باشد که در هر کدام از این فصها برنامه فیزیکی برای طراحی مکان های مختلف آموزشی گردآوردی شده است.
فصهای این بخش شامل :
فصل ١ : پيش دبستاني
فصل ٢ : مدارس ابتدايي
فصل ٣ : مدارس راهنمايي
فصل ٤ : مدارس متوسطه نظري
فصل ٥ : مدارس پيش دانشگاهي
فصل ٦ :مدارس غير انتفاعي
فصل ٧ : هنرستان فني وحرفه اي
فصل ٨ : هنرستان كارودانش
فصل ٩ : آموزشكده هاي فني وحرفه اي
فصل ١٠ : خوابگاه ها فصل ١١ : سلف سرويس
فصل ١٢ : ادارات آموزش وپرورش
فصل ١٣ : اردوگاه
فصل ١٤ : كانون ها
فصل ١٥ : معلم سراها
فصل ١٦ : مراكز كودكان استثنايي
فصل ١٧ :ساختمانهاي ورزشي
بخش دوم : استاندارد تجهيزات و مبلمان فضاهافصل ٢ : مدارس ابتدايي
فصل ٣ : مدارس راهنمايي
فصل ٤ : مدارس متوسطه نظري
فصل ٥ : مدارس پيش دانشگاهي
فصل ٦ :مدارس غير انتفاعي
فصل ٧ : هنرستان فني وحرفه اي
فصل ٨ : هنرستان كارودانش
فصل ٩ : آموزشكده هاي فني وحرفه اي
فصل ١٠ : خوابگاه ها فصل ١١ : سلف سرويس
فصل ١٢ : ادارات آموزش وپرورش
فصل ١٣ : اردوگاه
فصل ١٤ : كانون ها
فصل ١٥ : معلم سراها
فصل ١٦ : مراكز كودكان استثنايي
فصل ١٧ :ساختمانهاي ورزشي
این بخش نیز شامل کلیه استانداردها و مبلمان فصاهای مکان های اموزشی می باشد که حتی ابعاد و اندازه هر کدام نیز به طور کامل توصیح داده شده تا دیگر نیازی به استفاده از مطالب کتاب نویفرت نباشید
در این بخش نیز استاندرهای زیر توضیح داده شده است.
تخته سبز - ميز ونيمكت مدارس - ميز و صندلي مدارس - ميز ونيمكت دونفره مدارس - چهارپايه مدارس - صندلي دسته دار - ميز تحرير - ابعاد صندلي ميز تحرير - رخت آويز مدارس - قفسه لباس مدارس - ميز نقشه كشي مدارس - تجهيزات ميز كامپيوتر - تجهيزات كتابخانه ها - تلويزيون در مدارس - ويژگيهاي تجهيزات آزمايشگاهي - ميز وصندليهاي كنفرانس ويژگيهاي ميز تنيس روي ميز (پينگ پنگ) - ويژگي نيمكت هاي پاركي - ويژگيهاي انواع تريبون - چيدمان كلاسهاي مقاطع ابتدايي - چيدمان كلاسهاي مقاطع راهنمايي - چيدمان كلاسهاي مقاطع - دبيرستان - چيدمان ساير فضاها، قابل استفاده دركليه مقاطع
بخش سوم : ضوابط واستانداردهاي كلي فضاها
بخش چهارم : ظوابط اقلیمی ( تائیر اقلیم های چهارگانه بر معماری مدارس )
بخش پنجم : خلاصه اي از تحقيقات انجام شده در زمينه فضاهاي آموزشي
بخش ششم : هويت بخشی مدارس
کلیه بخش های طراحی فضاها آموزشی توسط سازمان نوسازی مدارس کشور تهیه شده و در اختیار تمامی مراکز استانی سازمان نوسازی مدارس در سطح کشور قرار داده شده است.
1- حتما مجموعه کامل فونت ها رو هم دانلود کنید و در داخل بخش فونت های ویندوز کپی کنید.
اینم آدرس فونت های ویندوز : C:\Windows\Fonts
2- پسورد برای باز کردن فایل ها :
password : www.parsiancad.ir
دانلود مجموعه ضوابط و استانداردهای طراحی فضاهای آموزشی
برای دانلود مجموعه ضوابط و استانداردهای طراحی فضاهای آموزشی بر روی گزینه دانلود کلیک کنید.
حجم : 11.4 مگابایت
password : www.parsiancad.ir
دانلود ( لینک مستقیم )
دانلود ( لینک غیر مستقیم 1)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
دانلود مجموعه فونت های مورد نیاز خونا بودن نوشته ها
برای دانلود مجموعه ضوابط و استانداردهای طراحی فضاهای آموزشی بر روی گزینه دانلود کلیک کنید.
حجم : 4.56 مگابایت
password : www.parsiancad.ir
دانلود ( لینک مستقیم )
دانلود ( لینک غیر مستقیم 1)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
دانلود ( لینک غیر مستقیم 2)
در صورت خراب بودن لینک مستقیم از لینک های غیر مستقیم استفاده کنید.
به همه عزیزان دارم میگم که فایل ها روی 4 تا سرور مختلف آپلود شده تا شما عزیزان براحتی بتونید دانلود کنید پس بعدا باز نگید فایل ها دانلود نمیشه هاااااااااااااااااااااااااااااااا
در ضمن اگه برای باز کردن فایل های pdf برنامه خواستید می تونید برنامه Foxit Reader رو دانلود و نصب کنید.
دانلود برنامه Foxit Reader
منبع:http://www.parsiancad.ir/2010/04/zavabet-va-estandard-haye-tarahi.html
archi_arch
مدیر بازنشسته
milad.jalalvand
عضو جدید
University for Angola Hanbury Evans Wright Vlattas + Company
University for Angola Hanbury Evans Wright Vlattas + Company
میتونید متن کامل رئ اینجا ببینیدhttp://www.archdaily.com/94941/a-new-university-for-angola-hanbury-evans-wright-vlattas-company/
برای دیدن کامل عکس ها با کیفیت بالا فایل ضمیمه را کلیک کنید
University for Angola Hanbury Evans Wright Vlattas + Company
میتونید متن کامل رئ اینجا ببینیدhttp://www.archdaily.com/94941/a-new-university-for-angola-hanbury-evans-wright-vlattas-company/
برای دیدن کامل عکس ها با کیفیت بالا فایل ضمیمه را کلیک کنید
milad.jalalvand
عضو جدید
Trent University Chemical Sciences Building Teeple Architects
Trent University Chemical Sciences Building Teeple Architects
Trent University Chemical Sciences Building Teeple Architects
Trent University Chemical Sciences Building Teeple Architects
Trent University Chemical Sciences Building Teeple Architects
milad.jalalvand
عضو جدید
milad.jalalvand
عضو جدید
Haifa University Student Center / Chyutin Architects
Haifa University Student Center / Chyutin Architects
Haifa University Student Center / Chyutin Architects
توضیحات درhttp://www.archdaily.com/97522/haifa-university-student-center-chyutin-architects/
برای دیدن عکس ها و پلانها ضمیمه را دانلود نمایید
Haifa University Student Center / Chyutin Architects
Haifa University Student Center / Chyutin Architects
توضیحات درhttp://www.archdaily.com/97522/haifa-university-student-center-chyutin-architects/
برای دیدن عکس ها و پلانها ضمیمه را دانلود نمایید
raha
مدیر بازنشسته
از اینجا هم نمونه موردی های خوبی میشه پیدا کرد --> http://www.e-architect.co.uk/university_buildings.htm
mahmood1282
عضو جدید
مدرسه استاندارد کجاست؟
مدرسه استاندارد کجاست؟
فضای فیزیکی مدرسه بدون شک یکی از عناصر مهم آموزش و یادگیری دانش آموزان است. مکان و فضایی که دانش آموز در آن به کسب علم می پردازد، می بایستی در آن احساس آرامش و راحتی کند.
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.jpg
در هر مدرسه تعداد زیادی کلاس درس و ساختمان وجود دارد که برای مقاصد مختلف آموزش برای دانش آموزان طراحی شده است. می دانید که هر ساختمان یا محیطی را نمی توان به عنوان مدرسه در نظر گرفت، بلکه برای ساخت مدرسه، شرایط و ویژگی های خاصی برای ساختمان مدرسه و فضای فیزیکی آن مورد نیاز است.
برای انتخاب مکان مناسب برای ساخت مدرسه، نکات زیر در نظر گرفته می شود:
1. مدرسه نباید در مجاورت ساختمان های بلند، مکان های پر سر و صدا مانند کارگاه ها، پایانه ها، راه آهن و... نباشد.
2. مدرسه باید نزدیک امکانات شهری باشد.
3. رفت و آمد به مدرسه می بایستی به سادگی صورت گیرد.
4. زمینی که برای ساختن مدرسه در نظر گرفته می شود نباید مرطوب باشد به این دلیل که می تواند ایجاد آلودگی کند و دانش آموزان در هر سنی که باشد، بسیار آسیب پذیر است و می تواند اثرات نامطلوبی روی سلامت دانش آموزان داشته باشد.
5. زمین های مردابی که خشک شده است می تواند محل مناسبی برای رشد میکروب ها و ویروس ها باشد. وسعت مدرسه باید متناسب با سنین دانش آموزان باشد.
با توجه به گزارش ارائه شده توسط سازمان بین المللی ساختمان مدارس، مناسب است که بازای هر صد نفر دانش آموز حداقل 2 هزار مترمربع زمین آموزشی مناسب است به اضافه هزار مترمربع برای هر صد نفر محصل اضافی.
همچنین برای مدارس متوسطه حداقل 4 هزار مترمربع برای هر صد نفر دانش آموز به اضافه هزار مترمربع برای هر صد نفر محصل اضافی در نظر گرفته شود.
مصالح مورد استفاده برای ساخت مدارس، می بایستی استاندارد باشد و نکات ایمنی در طراحی و ساخت مدرسه رعایت شود که حداقل در برابر حوادث طبیعی به خصوص زلزله و سیل مقاوم باشد
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image002.jpgنکات ایمنی زیر در ساخت مدرسه باید مد نظر باشد:
1. راه خروج اضطراری وجود داشته باشد.
2. امکانات اطفاء حریق در قسمت های مختلف ساختمان مدرسه وجود داشته باشد.
3. سیستم زنگ خطر حریق وجود داشته باشد و نرده های کنار پله ها و... باید در ساخت مدارس رعایت شوند.
در مقطع دبستان بهتر است ساختمان مدرسه بیشتر از دو طبقه نباشد و بچه های کلاس های اول و دوم در طبقه اول باشند.ساختمان های با طبقات زیاد امکان رفت و آمد را برای کودکان مشکل می کند.
4. لازم است کلاس درس دو در داشته باشد تا بتوان در مواقع اضطراری و بروز خطر کلاس را به موقع تخلیه کرد.
5. کف کلاس و راهروهای مدرسه نباید لیز باشد. به عنوان مثال سرامیک برای استفاده در کف کلاس ها و راهرو مناسب نیست چون ممکن است سبب حادثه و آسیب رسیدن به کودکان شود.
6. رنگ دیوار کلاس هم باید رنگ ملایم و آرام و از رنگ های سرد باشد و از رنگ های تند و زننده مثل قرمز پرهیز شود.
7. کلاس درس باید مربعی شکل یا مستطیل شکل باشد.
کلاس درس نباید دراز و باریک باشد که رفت و آمد دانش آموزان در آن مشکل باشد. پنجره های کلاس درس هم باید یک متر بالاتر از سطح زمین و تا 20 سانتی متر زیر سقف باشد که بتواند حداکثر نور ممکن را به کلاس درس برساند.
8. نکته مهم دیگر آفتابگیر بودن اتاق ها است.
بهتر است طراحی کلاس ها به طوری باشد که نور از سمت چپ بتابد. پنجره های کلاس نباید طوری ساخته شوند که نور مستقیم به چشم شاگردان بتابد، این کار باعث صدمات جدی به چشم می شود و همچنین مانع دیده شدن تابلوی کلاس می شود.
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image003.jpg9. بهترین تابلو برای کلاس درس ، تابلویی است که بازتاب نور نداشته باشد. وایت برد چون انعکاس نور دارد مناسب و استاندارد نیست و باعث صدمه دیدن چشم می شود. تابلو باید در زاویه ای نصب شود که تمام کلاس به آن تسلط داشته باشند. تابلو باید در ارتفاع مناسب نصب شود به طوری که لبه فوقانی تابلو 50 سانتی متر بالاتر از شانه دانش آموزان ابتدایی و 80 - 70 سانتی متر بالاتر از شانه دانش آموزان دبیرستانی باشد.
10. در چیدمان و انتخاب صندلی کلاس دقت لازم را به عمل بیاورید. مکان صندلی باید طوری باشد که دانش آموز احساس آرامش و راحتی کند و اندازه صندلی و میز می بایستی متناسب با سن و قد دانش آموزان باشد. به نظر می رسد بهترین صندلی برای دانش آموزان ، صندلی تک نفره است.
11. اگر محیط اطراف مدرسه چشم انداز مناسب داشته باشد. از لحاظ روانی کودکان از محیط باز لذت می برند و در محیط بسته احساس خستگی و آزردگی می کنند. استفاده از سیم خاردار به جای دیوار مدرسه اثرات نامطلوب روانی روی کودکان می گذارد. دیوارهای بلند حیاط مدرسه و گاهی همراه با سیم خاردار احساس زندانی بودن به کودک می دهد و او لحظه شماری می کند تا زنگ تعطیلی مدرسه به صدا در آید و او از این محیط بسته و آزرده رهایی پیدا کند.
12. زمین بازی یکی از نیازهای مهم است که باید در نظر گرفته شود. سرانه زمین بازی 10 متر برای هر دانش آموز توصیه شده است. این زمین باید صاف و مسطح باشد و تا حد امکان آن را با آسفالت یا چمن پوشش دهند. فضای خارج از مدرسه (کوچه ، خیابان ، پارک و...) برای زمین ورزش و بازی مناسب نیست چون ممکن است باعث ایجاد حادثه شود. در زمین بازی مدرسه ابتدایی می توان وسایلی مانند تاب ، الاکلنگ و سرسره با رعایت نکات ایمنی در نظر گرفت.
امکانات بهداشتی مدرسه
با توجه به اهمیت آلودگی و سرایت بیماری از راه مدفوع و ادرار، مساله بهداشتی کردن و بهداشتی نگه داشتن توالت مدارس از نکات بسیار مهم در بهداشت مدرسه است.
در صورت امکان بهتر است توالت ها در خارج از ساختمان و در حیاط مدرسه احداث شوند. توالت داخل ساختمان مدرسه هم ممکن است باعث انتشار بوی تعفن شود و هم سبب بروز آلودگی و بیماری.
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image004.jpgبرای مدارس پسرانه یک توالت فلاش دار برای هر 55 نفر دانش آموز و در مدارس دخترانه برای هر 45 نفر دانش آموز یک توالت فلاش دار باید در نظر گرفته شود. حداقل یک دستشویی برای هر 50 نفر دانش آموز باید ساخته شود که بهتر است در نزدیکی توالت ها یا ناهارخوری ساخته شود. دستشویی باید مجهز به آب گرم ، صابون مایع ، حوله های شخصی یا کاغذهای خشک کن باشد.
برای هر 100 دانش آموز باید یک شیر آب برای نوشیدن و در صورت امکان لیوان های یک بار مصرف بهداشتی در کنار شیر آب موجود باشد.
استفاده از آب سردکن در مدارس ابتدایی مناسب نیست. چون ممکن است آب بسیار سرد برای سلامت کودکان مضر باشد. در بعضی نقاط که مدرسه فاقد لوله کشی آب است یا آب لوله کشی قابل آشامیدن نیست ، از مخازن فلزی و پلاستیکی مثل تانکر یا بشکه های مخصوص برای نگهداری آب شرب استفاده می شود که باید از بهداشتی بودن این ظروف و همچنین آب آشامیدنی اطمینان حاصل کرد.
اتاق ناهارخوری ، نمازخانه ، سالن سخنرانی ، آزمایشگاه ، کتابخانه ، اتاق استراحت معلمان ، اتاق مشاوره و راهنمایی ، اتاق بهداشت و کمک های اولیه همراه با کارشناس بهداشت ، اتاق رایانه و سایت اینترنت و اتاق وسایل کمک آموزشی مثل ویدئوپرژکتور، اورهد و... ازجمله نیازهای یک مدرسه بزرگ و مدرن است.
نکته پایانی این که متاسفانه به دلیل محدودیت ها و کمبود منابع مالی ، کمتر مدرسه ای را می توان یافت که تمام شرایط یک آموزشگاه استاندارد و امروزی را داشته باشد.
مدرسه استاندارد کجاست؟
فضای فیزیکی مدرسه بدون شک یکی از عناصر مهم آموزش و یادگیری دانش آموزان است. مکان و فضایی که دانش آموز در آن به کسب علم می پردازد، می بایستی در آن احساس آرامش و راحتی کند.
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.jpg
در هر مدرسه تعداد زیادی کلاس درس و ساختمان وجود دارد که برای مقاصد مختلف آموزش برای دانش آموزان طراحی شده است. می دانید که هر ساختمان یا محیطی را نمی توان به عنوان مدرسه در نظر گرفت، بلکه برای ساخت مدرسه، شرایط و ویژگی های خاصی برای ساختمان مدرسه و فضای فیزیکی آن مورد نیاز است.
برای انتخاب مکان مناسب برای ساخت مدرسه، نکات زیر در نظر گرفته می شود:
1. مدرسه نباید در مجاورت ساختمان های بلند، مکان های پر سر و صدا مانند کارگاه ها، پایانه ها، راه آهن و... نباشد.
2. مدرسه باید نزدیک امکانات شهری باشد.
3. رفت و آمد به مدرسه می بایستی به سادگی صورت گیرد.
4. زمینی که برای ساختن مدرسه در نظر گرفته می شود نباید مرطوب باشد به این دلیل که می تواند ایجاد آلودگی کند و دانش آموزان در هر سنی که باشد، بسیار آسیب پذیر است و می تواند اثرات نامطلوبی روی سلامت دانش آموزان داشته باشد.
5. زمین های مردابی که خشک شده است می تواند محل مناسبی برای رشد میکروب ها و ویروس ها باشد. وسعت مدرسه باید متناسب با سنین دانش آموزان باشد.
با توجه به گزارش ارائه شده توسط سازمان بین المللی ساختمان مدارس، مناسب است که بازای هر صد نفر دانش آموز حداقل 2 هزار مترمربع زمین آموزشی مناسب است به اضافه هزار مترمربع برای هر صد نفر محصل اضافی.
همچنین برای مدارس متوسطه حداقل 4 هزار مترمربع برای هر صد نفر دانش آموز به اضافه هزار مترمربع برای هر صد نفر محصل اضافی در نظر گرفته شود.
مصالح مورد استفاده برای ساخت مدارس، می بایستی استاندارد باشد و نکات ایمنی در طراحی و ساخت مدرسه رعایت شود که حداقل در برابر حوادث طبیعی به خصوص زلزله و سیل مقاوم باشد
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image002.jpgنکات ایمنی زیر در ساخت مدرسه باید مد نظر باشد:
1. راه خروج اضطراری وجود داشته باشد.
2. امکانات اطفاء حریق در قسمت های مختلف ساختمان مدرسه وجود داشته باشد.
3. سیستم زنگ خطر حریق وجود داشته باشد و نرده های کنار پله ها و... باید در ساخت مدارس رعایت شوند.
در مقطع دبستان بهتر است ساختمان مدرسه بیشتر از دو طبقه نباشد و بچه های کلاس های اول و دوم در طبقه اول باشند.ساختمان های با طبقات زیاد امکان رفت و آمد را برای کودکان مشکل می کند.
4. لازم است کلاس درس دو در داشته باشد تا بتوان در مواقع اضطراری و بروز خطر کلاس را به موقع تخلیه کرد.
5. کف کلاس و راهروهای مدرسه نباید لیز باشد. به عنوان مثال سرامیک برای استفاده در کف کلاس ها و راهرو مناسب نیست چون ممکن است سبب حادثه و آسیب رسیدن به کودکان شود.
6. رنگ دیوار کلاس هم باید رنگ ملایم و آرام و از رنگ های سرد باشد و از رنگ های تند و زننده مثل قرمز پرهیز شود.
7. کلاس درس باید مربعی شکل یا مستطیل شکل باشد.
کلاس درس نباید دراز و باریک باشد که رفت و آمد دانش آموزان در آن مشکل باشد. پنجره های کلاس درس هم باید یک متر بالاتر از سطح زمین و تا 20 سانتی متر زیر سقف باشد که بتواند حداکثر نور ممکن را به کلاس درس برساند.
8. نکته مهم دیگر آفتابگیر بودن اتاق ها است.
بهتر است طراحی کلاس ها به طوری باشد که نور از سمت چپ بتابد. پنجره های کلاس نباید طوری ساخته شوند که نور مستقیم به چشم شاگردان بتابد، این کار باعث صدمات جدی به چشم می شود و همچنین مانع دیده شدن تابلوی کلاس می شود.
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image003.jpg9. بهترین تابلو برای کلاس درس ، تابلویی است که بازتاب نور نداشته باشد. وایت برد چون انعکاس نور دارد مناسب و استاندارد نیست و باعث صدمه دیدن چشم می شود. تابلو باید در زاویه ای نصب شود که تمام کلاس به آن تسلط داشته باشند. تابلو باید در ارتفاع مناسب نصب شود به طوری که لبه فوقانی تابلو 50 سانتی متر بالاتر از شانه دانش آموزان ابتدایی و 80 - 70 سانتی متر بالاتر از شانه دانش آموزان دبیرستانی باشد.
10. در چیدمان و انتخاب صندلی کلاس دقت لازم را به عمل بیاورید. مکان صندلی باید طوری باشد که دانش آموز احساس آرامش و راحتی کند و اندازه صندلی و میز می بایستی متناسب با سن و قد دانش آموزان باشد. به نظر می رسد بهترین صندلی برای دانش آموزان ، صندلی تک نفره است.
11. اگر محیط اطراف مدرسه چشم انداز مناسب داشته باشد. از لحاظ روانی کودکان از محیط باز لذت می برند و در محیط بسته احساس خستگی و آزردگی می کنند. استفاده از سیم خاردار به جای دیوار مدرسه اثرات نامطلوب روانی روی کودکان می گذارد. دیوارهای بلند حیاط مدرسه و گاهی همراه با سیم خاردار احساس زندانی بودن به کودک می دهد و او لحظه شماری می کند تا زنگ تعطیلی مدرسه به صدا در آید و او از این محیط بسته و آزرده رهایی پیدا کند.
12. زمین بازی یکی از نیازهای مهم است که باید در نظر گرفته شود. سرانه زمین بازی 10 متر برای هر دانش آموز توصیه شده است. این زمین باید صاف و مسطح باشد و تا حد امکان آن را با آسفالت یا چمن پوشش دهند. فضای خارج از مدرسه (کوچه ، خیابان ، پارک و...) برای زمین ورزش و بازی مناسب نیست چون ممکن است باعث ایجاد حادثه شود. در زمین بازی مدرسه ابتدایی می توان وسایلی مانند تاب ، الاکلنگ و سرسره با رعایت نکات ایمنی در نظر گرفت.
امکانات بهداشتی مدرسه
با توجه به اهمیت آلودگی و سرایت بیماری از راه مدفوع و ادرار، مساله بهداشتی کردن و بهداشتی نگه داشتن توالت مدارس از نکات بسیار مهم در بهداشت مدرسه است.
در صورت امکان بهتر است توالت ها در خارج از ساختمان و در حیاط مدرسه احداث شوند. توالت داخل ساختمان مدرسه هم ممکن است باعث انتشار بوی تعفن شود و هم سبب بروز آلودگی و بیماری.
file:///C:\Users\hi\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image004.jpgبرای مدارس پسرانه یک توالت فلاش دار برای هر 55 نفر دانش آموز و در مدارس دخترانه برای هر 45 نفر دانش آموز یک توالت فلاش دار باید در نظر گرفته شود. حداقل یک دستشویی برای هر 50 نفر دانش آموز باید ساخته شود که بهتر است در نزدیکی توالت ها یا ناهارخوری ساخته شود. دستشویی باید مجهز به آب گرم ، صابون مایع ، حوله های شخصی یا کاغذهای خشک کن باشد.
برای هر 100 دانش آموز باید یک شیر آب برای نوشیدن و در صورت امکان لیوان های یک بار مصرف بهداشتی در کنار شیر آب موجود باشد.
استفاده از آب سردکن در مدارس ابتدایی مناسب نیست. چون ممکن است آب بسیار سرد برای سلامت کودکان مضر باشد. در بعضی نقاط که مدرسه فاقد لوله کشی آب است یا آب لوله کشی قابل آشامیدن نیست ، از مخازن فلزی و پلاستیکی مثل تانکر یا بشکه های مخصوص برای نگهداری آب شرب استفاده می شود که باید از بهداشتی بودن این ظروف و همچنین آب آشامیدنی اطمینان حاصل کرد.
اتاق ناهارخوری ، نمازخانه ، سالن سخنرانی ، آزمایشگاه ، کتابخانه ، اتاق استراحت معلمان ، اتاق مشاوره و راهنمایی ، اتاق بهداشت و کمک های اولیه همراه با کارشناس بهداشت ، اتاق رایانه و سایت اینترنت و اتاق وسایل کمک آموزشی مثل ویدئوپرژکتور، اورهد و... ازجمله نیازهای یک مدرسه بزرگ و مدرن است.
نکته پایانی این که متاسفانه به دلیل محدودیت ها و کمبود منابع مالی ، کمتر مدرسه ای را می توان یافت که تمام شرایط یک آموزشگاه استاندارد و امروزی را داشته باشد.
mahmood1282
عضو جدید
بهترين شکل چيدمان ميز و صندلي در کلاس
بهترين شکل چيدمان ميز و صندلي در کلاس
بهترين شکل چيدمان ميز و صندلي در کلاس
در بسياري از کلاسهاي درس در دنيا، دانشآموزان در رديفهاي مرتب پشتسر يکديگر مينشينند. گاهي اوقات روي يکي از دستههاي صندلي دانش‌آموز، تختهاي چوبي بهعنوان سطحي براي نوشتن و گاهي ميزي جلوي دانش‌آموز وجود دارد گاهي نيز صندليهايي را ميبينيم که با پيچ به کف کلاس محکم شدهاند.
غالبا"جلوي چنين کلاسهايي، سکوهايي (که همهي دانشآموزان بتوانند معلم را ببينند) وجود دارد که معلم روي آن ميايستد. در مقابل چنين کلاسهايي، کلاسهاي درس ديگري هستند که دانشآموزان آنها بهصورت دايرهاي بزرگ دور تا دور ديوارهاي کلاس مينشينند و يا حتي ممکن است گروههاي کوچکي از دانشآموزان در قسمتهاي گوناگون کلاس با هم مشغول کار باشند. بعضي اوقات نيز بهصورت نعليشکل دور معلم مينشينند که در نگاه اول، مشخص نمي‌شود معلم کيست.
راههاي متعددي را در ترتيب ميز و صندليها مشاهده ميکنيم که باعث مطرحشدن سؤالات زيادي مي‌شود. برخي از اين سؤالها عبارتاند از: آيا مدرسههايي که از انواع چيدمان کلاسي استفاده ميکنند، براي آنها شيوهاي مستمر است يا صرفا"از آن نوع چينش بهعنوان مدروز استفاده ميکنند؟ آيا ذاتا"ايدهي برتري دربارهي ترتيب چيدن صندليها وجود دارد، يا اينکه جنين کلاسهايي محصول اعتقادي سنتي هستند؟ آيا نوعي از ترتيب چيدن ميز و صندليها بر نوعي ديگر برتري دارد؟ مزاياي هر چينش چيست؟ در اين مقاله، دربارهي راههاي گوناگون چيدمان ميز و صندليها بحث شده است.
رديفهاي مرتب:
نشستن دانشآموزان در کلاس درس بهصورت رديفي، مزيتهاي زيادي دارد. به اين معنا که معلم ديد کافي بر همهي دانشآموزان دارد و آنها هم، معلم را بهراحتي ميبينند. اين شيوه، ارائهي درس را آسان ميکند و معلم را قادر ميسازد با تمام کساني که سخن ميگويد، ارتباط چشمي داشته باشد. همچنين، برقراري نظم را آسان ميکند. زيرا در صورت رديفي نشستن، ايجاد بينظمي مشکلتر مي‌شود.
اگر در کلاس، بين رديفها راهروهايي وجود داشته باشد، معلم مي‌تواند بهراحتي قدم بزند و ارتباط شخصي بيشتري با تکتک دانشآموزان برقرار سازد و آنچه را که انجام ميدهند، مشاهده کند. شيوهي نشستن رديفي ايجاب ميکند، معلمان با تمام کلاس کار کنند. بعضي از فعاليتها، مختص اين نوع از سر کلاس نشستن هستند.
براي مثال، مي‌توان توضيح يک نکتهي دستوري، تماشاي فيلم، استفاده از تخته و نشان دادن يک پاراگراف بهصورت متني با استفاده از پروژکتور اورهد را نام برد. همچنين وقتي دانشآموزان در انواع خاصي از تمرين زبان شرکت داده مي‌شوند، مفيد است. زيرا، اگر توجه همهي دانشآموزان روي يک تکليف متمرکز شود، همهي کلاس پيام يکساني دريافت ميکنند. هنگامي که معلم با کلاسي کار ميکند که بهصورت رديفي نشستهاند، بسيار مهم است که از حفظ ارتباط با دانشآموزان اطمينان حاصل کند و تکتک آنها را متوجه خود سازد. بنابراين، اگر از دانشآموزان سؤالي ميپرسد، به ياد داشته باشد که از دانشآموزان عقب کلاس درس بهويژه آ«هايي که ساکتترند نيز، سؤال کند و فقط به آنهايي که نزديک هستند، اکتفا نکند.
معلمان بايد در اطراف کلاس درس حرکت کند تا همهي دانشآموزان را ببيند و عکسالعملشان را نسبتبه آنچه در حال انجام است، بسنجد. ترفندي که اکثر معلمان بهکار ميبرند، اين است که پيوسته دانشآموزان را در حال حدس زدن نگه ميدارند. بهويژه آنجايي که معلمان از آنها سؤالات انفرادي ميپرسند، ضرورت دارد که از آنها بهترتيب سؤال نپرسند. چنانچه اين کار را بکنند، کارشان بسيار کسالتآور مي‌شود و دانشآموزان ميدانند کِي قرار است از آنها سؤال شود و اگر يکدفعه از آنها سؤال شد، ديگر مورد سؤال قرار نخواهند گرفت.
بهتر است از دانشآموزان همهي قسمتهاي کلاس و آن هم بهصورت کاملا"تصادفي، سؤال شود؛ چون اين کار همهي دانشآموزان را آماده و هوشيار نگه ميدارد. در بسياري از کلاسهاي درس در دنيا، معلمان ممکن است در يک لحظه با تعداد بين 40 تا200 نفر، سروکار داشته باشند. در چنين شرايطي، کلاسهاي رديفي ممکن است بهترين و يا حتي تنها راهحل باشد. دايرهايشکل و نعلاسبي: خيلي از معلمان و دانشآموزان در کلاسهاي کوچکتر، روش نعل اسبي و دايرهاي را ترجيح ميدهند. در شيوهي نعل اسبي، معلم در قسمت انتهايي باز نعل قرار خواهد گرفت.
چون بايد در قسمتي باشد که تخته، پروژکتور اورهد و يا راديو ضبط قرار گرفته است. در شيوهي دايرهاي، موقعيت معلم (جايي که تخته قرار دارد)، از اشراف کمتري برخوردار است. کلاسهايي که بهصورت دايرهاي چيده شدهاند، بهطور جدي بيانگر باور و عقيدهِي معلم و دانش،موزان هستند. در اين شيوهي نشستن، تمام افرادي که در يک دايره نشستهاند، احساس عميقتري از برابري بهنسبت اينکه معلم جدا و جلوي کلاس بايستد، وجود دارد. اين مطلب ممکن است در مورد شيوهي نعلي درست نباشد، چون معلم در مرکز قرار ميگيرد.
ولي در شيوهي دايرهاي، معلم فرصت بيشتري براي نزديک شدن به دانشآموزان پيدا ميکند. بنابراين اگر معلمي به کم کردن مرز بين خود و دانشآموزانش معتقد است، اين شيوه به او کمک خواهد کرد. بعضي از مزاياي ديگر اين شکل عبارت است از: همهي دانشآموزان ميتوانند همديگر را ببينند. درحاليکه در کلاس رديفي، اگر دانش‌آموز بخواهد با فرد پشتسرش ارتباط چشمي برقرار کند، مجبور است ديد را از معلم بردارد و به عقب برگردد. در شيوهي دايرهاي و نعلي، نيازي به چنين جدايي نيست. بنابراين، کلاس براي دانشآموزان و محلي صميميتر و بالقوه است تا از طريق گفتو گو، ارتباط چشمي و حرکات معنيدار بدن (مانند بالا بردن ابرو، شانه بالا انداختن و...) در اطلاعات و احساسات همديگر سهيم شوند.
ميزهاي جداگانه:
بهنظر ميرسد ميزهاي گرد و نعليشکل، بهطور رسميتر با کلاسهايي که دانشآموزان در گروههاي کوچک و ميزهاي اختصاصي نشستهاند، مقايسه شدهاند. در چنين کلاسهايي، معلم در حال قدم زدن در کلاس، کار دانشآموزان را کنترل ميکند و اگر مشکلي داشته باشند، به آنها کمک ميکند. آنها را به کار واميدارد و يا در گوشه و کنار، مطلبي را برايشان توضيح ميدهد. در اين شيوه از نشستن در کلاس، سلسلهمراتب کمتري در فضاي کلاس حاکم است. براي معلم خيلي آسان است که با يک ميز کار کند، در حالي که ديگر ميزها مشغول کارشان هستند.
اين روش، کمتر شبيه معلم و شاگردي به نظر ميرسد. بيشتر شبيه بزرگسالان مسئولي به نظر ميرسد که مشغول يادگيري هستند. با وجود اين، اين شيوهي نشستن در کلاس، خالي از اشکال نيست. در وهلهي اول، دانشآموزان ممکن است، که تمايل نداشته باشند با هم ميزيهاي يکساني کنار هم باشند، اما به مرور زمان ممکن است سليقهشان تغيير کند. ثانيا"چون دانشآموزان پراکندهتر و جدا هستند، تدريس به کل کلاس مشکلتر مي‌شود، شيوهي نشستن دانشآموزان دربارهي سبک کار معلم و يا مؤسسهاي که در آنجا تدريس مي‌شود، حرفه‌اي زيادي براي گفتن دارد.
اکثر معلمان تمايل دارند ترتيب کلاسشانرا دوباره تغيير دهند تا هميشه با رديفي از دانشآموزان يکسان و چهرههاي کسل روبهرو نباشند. حتي جايي که از لحاظ فيزيکي محدوديت وجود دارد، مثل محدوديت ميز و صندلي، اين کار غير ممکن است و معلمان ميتوانند چيدمان ديگري را براي صندليها انتخاب کنند.
بهترين شکل چيدمان ميز و صندلي در کلاس
بهترين شکل چيدمان ميز و صندلي در کلاس
در بسياري از کلاسهاي درس در دنيا، دانشآموزان در رديفهاي مرتب پشتسر يکديگر مينشينند. گاهي اوقات روي يکي از دستههاي صندلي دانش‌آموز، تختهاي چوبي بهعنوان سطحي براي نوشتن و گاهي ميزي جلوي دانش‌آموز وجود دارد گاهي نيز صندليهايي را ميبينيم که با پيچ به کف کلاس محکم شدهاند.
غالبا"جلوي چنين کلاسهايي، سکوهايي (که همهي دانشآموزان بتوانند معلم را ببينند) وجود دارد که معلم روي آن ميايستد. در مقابل چنين کلاسهايي، کلاسهاي درس ديگري هستند که دانشآموزان آنها بهصورت دايرهاي بزرگ دور تا دور ديوارهاي کلاس مينشينند و يا حتي ممکن است گروههاي کوچکي از دانشآموزان در قسمتهاي گوناگون کلاس با هم مشغول کار باشند. بعضي اوقات نيز بهصورت نعليشکل دور معلم مينشينند که در نگاه اول، مشخص نمي‌شود معلم کيست.
راههاي متعددي را در ترتيب ميز و صندليها مشاهده ميکنيم که باعث مطرحشدن سؤالات زيادي مي‌شود. برخي از اين سؤالها عبارتاند از: آيا مدرسههايي که از انواع چيدمان کلاسي استفاده ميکنند، براي آنها شيوهاي مستمر است يا صرفا"از آن نوع چينش بهعنوان مدروز استفاده ميکنند؟ آيا ذاتا"ايدهي برتري دربارهي ترتيب چيدن صندليها وجود دارد، يا اينکه جنين کلاسهايي محصول اعتقادي سنتي هستند؟ آيا نوعي از ترتيب چيدن ميز و صندليها بر نوعي ديگر برتري دارد؟ مزاياي هر چينش چيست؟ در اين مقاله، دربارهي راههاي گوناگون چيدمان ميز و صندليها بحث شده است.
رديفهاي مرتب:
نشستن دانشآموزان در کلاس درس بهصورت رديفي، مزيتهاي زيادي دارد. به اين معنا که معلم ديد کافي بر همهي دانشآموزان دارد و آنها هم، معلم را بهراحتي ميبينند. اين شيوه، ارائهي درس را آسان ميکند و معلم را قادر ميسازد با تمام کساني که سخن ميگويد، ارتباط چشمي داشته باشد. همچنين، برقراري نظم را آسان ميکند. زيرا در صورت رديفي نشستن، ايجاد بينظمي مشکلتر مي‌شود.
اگر در کلاس، بين رديفها راهروهايي وجود داشته باشد، معلم مي‌تواند بهراحتي قدم بزند و ارتباط شخصي بيشتري با تکتک دانشآموزان برقرار سازد و آنچه را که انجام ميدهند، مشاهده کند. شيوهي نشستن رديفي ايجاب ميکند، معلمان با تمام کلاس کار کنند. بعضي از فعاليتها، مختص اين نوع از سر کلاس نشستن هستند.
براي مثال، مي‌توان توضيح يک نکتهي دستوري، تماشاي فيلم، استفاده از تخته و نشان دادن يک پاراگراف بهصورت متني با استفاده از پروژکتور اورهد را نام برد. همچنين وقتي دانشآموزان در انواع خاصي از تمرين زبان شرکت داده مي‌شوند، مفيد است. زيرا، اگر توجه همهي دانشآموزان روي يک تکليف متمرکز شود، همهي کلاس پيام يکساني دريافت ميکنند. هنگامي که معلم با کلاسي کار ميکند که بهصورت رديفي نشستهاند، بسيار مهم است که از حفظ ارتباط با دانشآموزان اطمينان حاصل کند و تکتک آنها را متوجه خود سازد. بنابراين، اگر از دانشآموزان سؤالي ميپرسد، به ياد داشته باشد که از دانشآموزان عقب کلاس درس بهويژه آ«هايي که ساکتترند نيز، سؤال کند و فقط به آنهايي که نزديک هستند، اکتفا نکند.
معلمان بايد در اطراف کلاس درس حرکت کند تا همهي دانشآموزان را ببيند و عکسالعملشان را نسبتبه آنچه در حال انجام است، بسنجد. ترفندي که اکثر معلمان بهکار ميبرند، اين است که پيوسته دانشآموزان را در حال حدس زدن نگه ميدارند. بهويژه آنجايي که معلمان از آنها سؤالات انفرادي ميپرسند، ضرورت دارد که از آنها بهترتيب سؤال نپرسند. چنانچه اين کار را بکنند، کارشان بسيار کسالتآور مي‌شود و دانشآموزان ميدانند کِي قرار است از آنها سؤال شود و اگر يکدفعه از آنها سؤال شد، ديگر مورد سؤال قرار نخواهند گرفت.
بهتر است از دانشآموزان همهي قسمتهاي کلاس و آن هم بهصورت کاملا"تصادفي، سؤال شود؛ چون اين کار همهي دانشآموزان را آماده و هوشيار نگه ميدارد. در بسياري از کلاسهاي درس در دنيا، معلمان ممکن است در يک لحظه با تعداد بين 40 تا200 نفر، سروکار داشته باشند. در چنين شرايطي، کلاسهاي رديفي ممکن است بهترين و يا حتي تنها راهحل باشد. دايرهايشکل و نعلاسبي: خيلي از معلمان و دانشآموزان در کلاسهاي کوچکتر، روش نعل اسبي و دايرهاي را ترجيح ميدهند. در شيوهي نعل اسبي، معلم در قسمت انتهايي باز نعل قرار خواهد گرفت.
چون بايد در قسمتي باشد که تخته، پروژکتور اورهد و يا راديو ضبط قرار گرفته است. در شيوهي دايرهاي، موقعيت معلم (جايي که تخته قرار دارد)، از اشراف کمتري برخوردار است. کلاسهايي که بهصورت دايرهاي چيده شدهاند، بهطور جدي بيانگر باور و عقيدهِي معلم و دانش،موزان هستند. در اين شيوهي نشستن، تمام افرادي که در يک دايره نشستهاند، احساس عميقتري از برابري بهنسبت اينکه معلم جدا و جلوي کلاس بايستد، وجود دارد. اين مطلب ممکن است در مورد شيوهي نعلي درست نباشد، چون معلم در مرکز قرار ميگيرد.
ولي در شيوهي دايرهاي، معلم فرصت بيشتري براي نزديک شدن به دانشآموزان پيدا ميکند. بنابراين اگر معلمي به کم کردن مرز بين خود و دانشآموزانش معتقد است، اين شيوه به او کمک خواهد کرد. بعضي از مزاياي ديگر اين شکل عبارت است از: همهي دانشآموزان ميتوانند همديگر را ببينند. درحاليکه در کلاس رديفي، اگر دانش‌آموز بخواهد با فرد پشتسرش ارتباط چشمي برقرار کند، مجبور است ديد را از معلم بردارد و به عقب برگردد. در شيوهي دايرهاي و نعلي، نيازي به چنين جدايي نيست. بنابراين، کلاس براي دانشآموزان و محلي صميميتر و بالقوه است تا از طريق گفتو گو، ارتباط چشمي و حرکات معنيدار بدن (مانند بالا بردن ابرو، شانه بالا انداختن و...) در اطلاعات و احساسات همديگر سهيم شوند.
ميزهاي جداگانه:
بهنظر ميرسد ميزهاي گرد و نعليشکل، بهطور رسميتر با کلاسهايي که دانشآموزان در گروههاي کوچک و ميزهاي اختصاصي نشستهاند، مقايسه شدهاند. در چنين کلاسهايي، معلم در حال قدم زدن در کلاس، کار دانشآموزان را کنترل ميکند و اگر مشکلي داشته باشند، به آنها کمک ميکند. آنها را به کار واميدارد و يا در گوشه و کنار، مطلبي را برايشان توضيح ميدهد. در اين شيوه از نشستن در کلاس، سلسلهمراتب کمتري در فضاي کلاس حاکم است. براي معلم خيلي آسان است که با يک ميز کار کند، در حالي که ديگر ميزها مشغول کارشان هستند.
اين روش، کمتر شبيه معلم و شاگردي به نظر ميرسد. بيشتر شبيه بزرگسالان مسئولي به نظر ميرسد که مشغول يادگيري هستند. با وجود اين، اين شيوهي نشستن در کلاس، خالي از اشکال نيست. در وهلهي اول، دانشآموزان ممکن است، که تمايل نداشته باشند با هم ميزيهاي يکساني کنار هم باشند، اما به مرور زمان ممکن است سليقهشان تغيير کند. ثانيا"چون دانشآموزان پراکندهتر و جدا هستند، تدريس به کل کلاس مشکلتر مي‌شود، شيوهي نشستن دانشآموزان دربارهي سبک کار معلم و يا مؤسسهاي که در آنجا تدريس مي‌شود، حرفه‌اي زيادي براي گفتن دارد.
اکثر معلمان تمايل دارند ترتيب کلاسشانرا دوباره تغيير دهند تا هميشه با رديفي از دانشآموزان يکسان و چهرههاي کسل روبهرو نباشند. حتي جايي که از لحاظ فيزيکي محدوديت وجود دارد، مثل محدوديت ميز و صندلي، اين کار غير ممکن است و معلمان ميتوانند چيدمان ديگري را براي صندليها انتخاب کنند.
فصل 13 این کتاب در مورد برنامه فیزیکی اردوگاههای دانش آموزی است.امیدوارم بدردت بخوره
http://s2.picofile.com/file/7285941719/zavabete_fazahaye_madares.pdf.html
http://s2.picofile.com/file/7285941719/zavabete_fazahaye_madares.pdf.html
DDDIQ
مدیر ارشد
معماري پايدار در طراحي فضاهاي آموزشي
مطالعه موردي
مدارس "آقابزرگ كاشان" و
Canberra Primary" School
" Clearview Elementary" School
الهه رئيسي (درجه تحصيلات: كارشناسي مهندسي تكنولوژي معماري،شغل: هنرآموز معماري)
مطالعه موردي
مدارس "آقابزرگ كاشان" و
Canberra Primary" School
" Clearview Elementary" School
الهه رئيسي (درجه تحصيلات: كارشناسي مهندسي تكنولوژي معماري،شغل: هنرآموز معماري)
چكيده:
براي رسيدن به معماري پايدار بايد مصرف منابع غير قابل تجديد را كاهش داد. ارزش يك فضاي معماري در هر عصر و منطقه بستگي به مطابقت ساختمان با اقليم آن منطقه دارد . طراحي اقليمي روشي براي كاهش همه جانبه انرژي ساختمان است.در كشور ما مناطق اقليمي متفاوتي وجود دارد، معماري سنتي راه حل هايي منطقي جهت فراهم نمودن شرايط آسايش انسان را ابداع نموده است . در اين مقاله سعي گرديده تا با استفاده از راهكارهاي متناسب با هريك از اقليم هاي كشور روش هايي براي ساخت مدارس ارائه شود .همچنين در اين مقاله مدارسي مورد بررسي در " Canberra " قرار گرفتند كه در ساخت آنها از طراحي اقليمي بهره گيري شده است. مثلا" مدرسه ابتدايي كشور سنگاپور، با توجه به اقليم گرمسيرمنطقه و به منظور استفاده از انرژي باد، در فضاهاي داخلي بصورت فرم ساختمان » در پنسيلوانيا آمريك ا، از سيستم " Clearview " متخلخل طراحي شده است .يا در مدرسه ابتدايي استفاده شده است . بهترين نمونه در معماري سنتي ايران ، مدرسه آقابزرگ كاشان است كه با توجه به « خورشيدي اقليم گرمسير منطقه در طرفين درب دو بادگير مشاهده مي شود كه تابستان گرم كوير را بر ساكنان بنا قابل تحمل مي سازد.
واژه هاي كليدي:
معماري پايدار،اقليم ، انرژي، فضاهاي آموزشي
فايل PDFضوابط و برنامه فيزيكي طراحي مجتمع هاي آموزشي
فايل PDFضوابط و برنامه فيزيكي طراحي مجتمع هاي آموزشي
http://www.nosazimadares.ir/persianschool6/لیستها/اعلانات/Attachments/12/zavabet.pdf
فايل PDFضوابط و برنامه فيزيكي طراحي مجتمع هاي آموزشي
http://www.nosazimadares.ir/persianschool6/لیستها/اعلانات/Attachments/12/zavabet.pdf
بازشناسي نقش طبيعت در فضاهاي آموزشي
مظفر فرهنگ ، مهدي زاده سراج فاطمه,ميرمرادي سيده سميه
* دانشكده معماري و شهرسازي، دانشگاه علم و صنعت ايران
فناوري آموزش (فناوري و آموزش) پاييز 1388; 4(1):37-46
(به نقل از ایران سازه)
تغييرات ايجاد شده در نوع زندگي، کودکان را از تجارب روزانه در دنياي طبيعي جدا کرده است. مي توان گفت ارتباط کودکان و طبيعت در دنياي امروز در حال قطع شدن است و مدارس يکي از مهم ترين فضاها براي برقراري دوباره اين ارتباط مي باشد. آنچه که اين مقاله به آن پرداخته، جنبه هاي مختلف کارکرد طبيعت در فضاهاي آموزشي است. تفاوت در اين کارکردها از اين نظر مورد اهميت است که مي تواند عامل مهمي در چگونگي طراحي فضاهاي طبيعي و چگونگي حضور آنها در فضاهاي آموزشي و در نتيجه کارآمد کردن اين فضاها باشد. اين مقاله قابليت هاي مختلف طبيعت در رشد، آموزش و پرورش کودک را بازشناسي کرده و به ارايه راهکارهاي عملي طراحي با توجه به اين قابليت ها خواهد پرداخت.
.....................
لینک کمکی
TheeAe Ltd. | Gosan Library International Design Competition
Location: 571‐1, Shinmae‐dong, Suseong‐gu, Daegu Metropolitan City, Republic of Korea
Architect: TheeAe Ltd. Project name: Standing Shelves
Site Area: 2,080 sm
Construction size: Basement 1,3 floors above‐ground
Total floor area: 3,146 sm
Building Cost: W7,800,000,000
از این سو به نظر میرسد که کاربرد اصلی کتابخانه باید در دستور العمل خود تغییراتی جهت همسو شدن با گرایش معاصر رد و بدل اطلاعات ایجاد کند.
در نتیجه طراحی کانسپت این حقیقت است که مردم نیاز مند پیدا کردن مکانی برای نشستن در ارامش و جم اوری اطلاعات مورد نیاز خود از کتاب ها مجلات. مقالات و ... هستند.
بنا براین ایجاد کلاس های درس نمایشگاه ها اتاق های جلسه و سخنرانی فضاهای نیمه خصوصی مطالعه مکان های اطلاعات دیجیتال و... تغیر بزرگ دیگری در سیستم کتابخانه های معصر در این پروسه هستند.
هدف طراحی افزایش و تحریک اجتماع برای مراجعه و لذت از کتابخانه ها است.
اولین ایده ای که برای این کتابخانه فرض شده این بوده که باید مکان خصوصی جهت مطالعه با طاقگان یا دالانی باز وجود داشته باشد.
برای دست یابی به این امر. فاصله ی قفسه های کتاب که هر کدام بر اساس فضای اختصاص یافته ی به افرادی که به دنبال کتاب خاصی هستند یا افرادی که فقط میخواهند از مطالعه در فضای خصوصی لذت ببرند افزایش یافته.
بر اساس این تقسیم بندی واحدی از قفسه ی های کتاب به وجود امد که این امر و ارایه در جهت دهی مستقیم فرم معماری نقش داشته.(فرم به شکل یک واحد از قفسه ی کتاب است)
آخرین ویرایش توسط مدیر:
انجام پروژه
عضو جدید
[h=2]ضوابط طراحی ساختمان های آموزشی (برنامه ریزی معماری همسان مدارس ابتدایی و راهنمایی)[/h]
دوره ابتدایی
تراکم دانش آموزانسازمان و تعداد کارکنانمواد آموزشی و ساعات تدریس هفتگی
معیارهای ظرفیت
فضاهای مورد نیاز
ظرفیت و سرانه فضاها
تعداد فضاهای مورد نیاز
مساحت فضاهای مورد نیاز
دوره راهنمایی
تراکم دانش آموزان
سازمان و تعداد کارکنان
مواد آموزشی و ساعات تدریس هفتگی
معیارهای ظرفیت
فضاهای مورد نیاز
ظرفیت و سرانه فضاها
تعداد فضاهای مورد نیاز
مساحت فضاهای مورد نیاز
ضمیمه (راهنمای طراحی)
الف - مکان یابی واحد های اموزشی
1- کاربریهای سازگار
2- کاربریهای ناسازگار
3- شرایط محیطی
ب - ایمنی واحدهای آموزشی
1- ایمنی در برابر سوانح طبیعی
2- ایمنی در برابر سوانح غیرطبیعی
ج - فضاهای محوطه
http://www.www.www.iran-eng.ir/showthread.php/251840-مقررات-ملی-ساختمان-بخشنامه-ها-و-نشریه-ها
تراکم دانش آموزانسازمان و تعداد کارکنانمواد آموزشی و ساعات تدریس هفتگی
معیارهای ظرفیت
فضاهای مورد نیاز
ظرفیت و سرانه فضاها
تعداد فضاهای مورد نیاز
مساحت فضاهای مورد نیاز
دوره راهنمایی
تراکم دانش آموزان
سازمان و تعداد کارکنان
مواد آموزشی و ساعات تدریس هفتگی
معیارهای ظرفیت
فضاهای مورد نیاز
ظرفیت و سرانه فضاها
تعداد فضاهای مورد نیاز
مساحت فضاهای مورد نیاز
ضمیمه (راهنمای طراحی)
الف - مکان یابی واحد های اموزشی
1- کاربریهای سازگار
2- کاربریهای ناسازگار
3- شرایط محیطی
ب - ایمنی واحدهای آموزشی
1- ایمنی در برابر سوانح طبیعی
2- ایمنی در برابر سوانح غیرطبیعی
ج - فضاهای محوطه
http://www.www.www.iran-eng.ir/showthread.php/251840-مقررات-ملی-ساختمان-بخشنامه-ها-و-نشریه-ها
چند نکته طلایی در طراحی مدارس
چند نکته طلایی در طراحی مدارس
۱- سطح همکاری در طراحی و برنامه ریزی مدرسه را افزایش دهید.(استفاده از نظرات دیگران و…)
۲- برنامه ای فعال جهت مدیریت امکانات ایجاد کنید.
۳- مدارس را به عنوان مراکز آموزشی در ارتباط با محله طراحی کنید.(استفاده از امکانات مدرسه برای محله و استفاده از فضاهای موجود در همسایگی سایت برای مدرسه)
۴- طراحی برای یادگیری که مستقیما در جامعه به کار برده شود.
۵- ایجاد مدارس کوچکتر.(مدارس با تعداد افراد کمتر بیشتر جوابگو هستند.)
۶- طراحی اصولی برای سایت و سازماندهی ساختمان.
۷- خانه را به عنوان الگوی مدرسه در نظر بگیرید.
۸- طراحی مسیرهای غیر یکنواخت و در عیت حال نظارت شده .(پرهیز از راهروهای مستقیم)
۹- طراحی مدارس امن .(جلوگیری از جرم،کنترل دسترسی ها و… )
۱۰- دسته کردن محدوده های آموزشی. (قرار دادن فضاهای آموزشی در اطراف هسته ها که محل اجتماع افراد است.)
۱۱- فراهم آوردن فضاهایی برای استفاده مشترک از منابع.
۱۲- گونه های مختلفی از فضاهای آموزشی را طراحی کنید.
۱۳- ابعاد کلاسها را از نظر تعداد محصلین کوچک بگیرید.( کاهش سایز کلاس ها موجب کارایی و بازده ی بیشتر دانش آموزان می شود)
۱۴- فراهم کردن بخش های فعالیتی کاملا تعریف شده و غنی از منابع.
۱۵- تلفیق آموزش مقاطع پایین (مهدکودک) با مدارس.
۱۶- فراهم کردن فضاهایی مانند خانه برای هر یادگیرنده.(کمدهای شخصی مخصوص دانش آموزان.)
۱۷- توجه به معلمان به عنوان افراد متخصص.(اختصاص دادن فضاهای شخصی به هر یک از معلمان و وجود فضاهایی برای بحث و گفت و گوی آنها وتبادل اطلاعات.)
۱۸- فراهم آوردن آتلیه هایی برای یادگیری پروژه ای.( یادگیری پروژه محور و ساختار کارگاه محوربر یادگیری یک تیم و پرورش همکاری و تسهیم عقاید تاکید دارد که دانش آموزان را در پردازش بهتر داده ها توانمند خواهد کرد)
۱۹- تقویت مدیریت با غیر متمرکز نمودن فضاهای اداری.(بخش های اداری را در همه قسمتها پخش کنیم تا کنترل و نظارت به خوبی انجام بگیرد.)
۲۰- ایجاد محلی برای اجتماع.
۲۱- ایجاد فضاهایی برای گفتگوی دسته جمعی.(فضاهای مناسب حداکثر ۱۲ نفر برای تبادل اطلاعات)
۲۲- بوجود آوردن فضاهای خلوت (مناسب گروههای ۲-۴ نفره که با فضاهای چند منظوره و کلاسها و قسمت اداری در ارتباط هستند.)
۲۳- فضاهای آموزش مجازی و فیزیکی را در هم بیامیزید.(فضای منسجم، انعطاف پذیر، و مکمل یادگیری مجازی و برنامه های آموزش از راه دور را به وجود آورید که به مدارس و مراکز آموزشی فیزیکی کمک کرده و نقص آن ها را جبران نماید. در تمام قسمت های مراکز آموزشی و دانشگاهی لینک های کامپیوتری، ویدئویی، سمعی و دیجیتالی فراهم کنید. )
۲۴- فراهم کردن فرصت هایی برای فعالیت های شغلی.
۲۵- فراهم کردن یک مرکز اطلاع رسانی والدین.
۲۶- فراهم کردن یک مرکز بهداشت ومراقبت
۲۷- طراحی فضا ها با توجه به مقیاس و نیازها .(مثلا: برای فضاهای کودک محور عناصر و فضاها می توانند کوچکتر و ارتفاع ها کوتاهتر باشند تا با بچه ها تطبیق کند.)
۲۸- افزایش نور طبیعی در فضای مدرسه.
۲۹-طراحی ساختمان سالم.(کنترل دما،جریان هوای تازه،آسایش حرارتی و برودتی)
۳۰- طراحی مناسب آکوستیکی.(فضاهای پر سر و صدا را از فضاهای آرام جدا کنید.)
۳۱- ایجاد فضاهای انتقالی بین محیط درون و بیرون.
۳۲- ایجاد فضاهای آموزشی متنوع در محیط بیرونی و حیاط مدرسه.
۳۳- فضای عابر پیاده و کودکان را از مسیرهای سواره و عبور ماشین جدا کنید.
منبع : farsicad.com
چند نکته طلایی در طراحی مدارس
۱- سطح همکاری در طراحی و برنامه ریزی مدرسه را افزایش دهید.(استفاده از نظرات دیگران و…)
۲- برنامه ای فعال جهت مدیریت امکانات ایجاد کنید.
۳- مدارس را به عنوان مراکز آموزشی در ارتباط با محله طراحی کنید.(استفاده از امکانات مدرسه برای محله و استفاده از فضاهای موجود در همسایگی سایت برای مدرسه)
۴- طراحی برای یادگیری که مستقیما در جامعه به کار برده شود.
۵- ایجاد مدارس کوچکتر.(مدارس با تعداد افراد کمتر بیشتر جوابگو هستند.)
۶- طراحی اصولی برای سایت و سازماندهی ساختمان.
۷- خانه را به عنوان الگوی مدرسه در نظر بگیرید.
۸- طراحی مسیرهای غیر یکنواخت و در عیت حال نظارت شده .(پرهیز از راهروهای مستقیم)
۹- طراحی مدارس امن .(جلوگیری از جرم،کنترل دسترسی ها و… )
۱۰- دسته کردن محدوده های آموزشی. (قرار دادن فضاهای آموزشی در اطراف هسته ها که محل اجتماع افراد است.)
۱۱- فراهم آوردن فضاهایی برای استفاده مشترک از منابع.
۱۲- گونه های مختلفی از فضاهای آموزشی را طراحی کنید.
۱۳- ابعاد کلاسها را از نظر تعداد محصلین کوچک بگیرید.( کاهش سایز کلاس ها موجب کارایی و بازده ی بیشتر دانش آموزان می شود)
۱۴- فراهم کردن بخش های فعالیتی کاملا تعریف شده و غنی از منابع.
۱۵- تلفیق آموزش مقاطع پایین (مهدکودک) با مدارس.
۱۶- فراهم کردن فضاهایی مانند خانه برای هر یادگیرنده.(کمدهای شخصی مخصوص دانش آموزان.)
۱۷- توجه به معلمان به عنوان افراد متخصص.(اختصاص دادن فضاهای شخصی به هر یک از معلمان و وجود فضاهایی برای بحث و گفت و گوی آنها وتبادل اطلاعات.)
۱۸- فراهم آوردن آتلیه هایی برای یادگیری پروژه ای.( یادگیری پروژه محور و ساختار کارگاه محوربر یادگیری یک تیم و پرورش همکاری و تسهیم عقاید تاکید دارد که دانش آموزان را در پردازش بهتر داده ها توانمند خواهد کرد)
۱۹- تقویت مدیریت با غیر متمرکز نمودن فضاهای اداری.(بخش های اداری را در همه قسمتها پخش کنیم تا کنترل و نظارت به خوبی انجام بگیرد.)
۲۰- ایجاد محلی برای اجتماع.
۲۱- ایجاد فضاهایی برای گفتگوی دسته جمعی.(فضاهای مناسب حداکثر ۱۲ نفر برای تبادل اطلاعات)
۲۲- بوجود آوردن فضاهای خلوت (مناسب گروههای ۲-۴ نفره که با فضاهای چند منظوره و کلاسها و قسمت اداری در ارتباط هستند.)
۲۳- فضاهای آموزش مجازی و فیزیکی را در هم بیامیزید.(فضای منسجم، انعطاف پذیر، و مکمل یادگیری مجازی و برنامه های آموزش از راه دور را به وجود آورید که به مدارس و مراکز آموزشی فیزیکی کمک کرده و نقص آن ها را جبران نماید. در تمام قسمت های مراکز آموزشی و دانشگاهی لینک های کامپیوتری، ویدئویی، سمعی و دیجیتالی فراهم کنید. )
۲۴- فراهم کردن فرصت هایی برای فعالیت های شغلی.
۲۵- فراهم کردن یک مرکز اطلاع رسانی والدین.
۲۶- فراهم کردن یک مرکز بهداشت ومراقبت
۲۷- طراحی فضا ها با توجه به مقیاس و نیازها .(مثلا: برای فضاهای کودک محور عناصر و فضاها می توانند کوچکتر و ارتفاع ها کوتاهتر باشند تا با بچه ها تطبیق کند.)
۲۸- افزایش نور طبیعی در فضای مدرسه.
۲۹-طراحی ساختمان سالم.(کنترل دما،جریان هوای تازه،آسایش حرارتی و برودتی)
۳۰- طراحی مناسب آکوستیکی.(فضاهای پر سر و صدا را از فضاهای آرام جدا کنید.)
۳۱- ایجاد فضاهای انتقالی بین محیط درون و بیرون.
۳۲- ایجاد فضاهای آموزشی متنوع در محیط بیرونی و حیاط مدرسه.
۳۳- فضای عابر پیاده و کودکان را از مسیرهای سواره و عبور ماشین جدا کنید.
منبع : farsicad.com
دو نمونه فضای آموزشی با پسوند dwg.
http://gigpars.com/upload/f37w_dwg.zip
http://gigpars.com/upload/f37w_dwg.zip
راهنمای طراحی فضای آموزشی.
http://gigpars.com/upload/i079_zatarahi_amuzeshivabet.pdf
http://gigpars.com/upload/i079_zatarahi_amuzeshivabet.pdf
نمونه مجتمع آموزشی:
http://gigpars.com/upload/0hgt_madrese-02.zip
http://gigpars.com/upload/0hgt_madrese-02.zip
طراحی فضای آموزشی برای کودکان
طراحی فضای آموزشی برای کودکان
از آنجا که معماری یک فرایند فرهنگی بسیار تاثیر گذار بر ذهنیت جوامع بشری است , پیچیده گیهای منحصر به فردی دارد. این پیچیده گیها در جوامعی که چالشهای تاریخی , فرهنگی زیادی پشت سر گذاشته اند , از شدت و اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
معماران که بنا به تعریف متفکران و فرهنگسازان , پیشگامان جامعه هستند , نقش ویژه ای در حرکت تمدن سازی اینگونه جوامع بعهده دارند.اگر پنداریم که معماری , خود قابلیت دگرگونی اجتماعی را دارا می باشد , با برانداختن کنش های متقابل اجتماعی و ایجاد کنش و واکنش و تعاملی صحیح و مستمر ما بین سه اصل انسان , معماری , فرهنگ خواهیم توانست با وارونه کردن فضاهای منفی قلمروئی به رشد رسیده را تعریف نمائیم.به بیان دیگر معماری نوعی دگرگونی متعالی اندیشه هاست و هنر طبیعت و هنر زائیده دست بشری تلاشی عظیم برای رسیدن به بیانی پایدار است که بتواند دغدغه های جاوید شدن و ماندگاری را پاسخ دهد.
اکنون بیش از ۱۰۰ سال است که مفهوم آموزش و پرورش در مراکز اجتماعی هنوز به عنوان سر فصلی داغ مورد بحث است.آموزش و به تبع آن فضاهای آموزشی بیشترین اثر و نقش را بر ذهنیت و تمدن سازی این گونه جوامع به عهده دارند.فضاهای آموزشی و در عمده ترین بخش آن , مدارس دوره زمانی طولانی تری از عمر انسان ها را در خود جای می دهد.هدف یاداشت حاضر یافتن کالبدی جدید برای اصلاح فرایند آموزش و پرورش می باشد.فرایندی که جهت گیری آن به سوی رشد مسئولیت پذیری , کار پربار و تداوم در امر آموزش می باشد.هر چند آموزش پرورش , سیاستگذاریهایش تا کنون نتوانسته است شرایطی فراهم کند که موجب پرورش بیش از پیش استعداد های دانش آموزان شود.
امروز واژه انسان استادآموز جای خود را به انسان خودآموز و مسئولیت پذیر داده است . از این رو الگو و روشی که بدان نیاز داریم , نگارشی جدید و بهبود یافته نسبت به الگو های قدیمی نمی باشد بلکه نیاز , مفهومی کاملا متفاوت از آموزش خواهد بود و البته نظریاتی فراتر از تئوری. هدف ایجاد فضائی بهینه در امر آموزش و یادگیری می باشد.ماهیت فضا های آموزشی ,لازمه سر مشقی منحصر بفرد برای پژوهش و ایجاد کنش و واکنش صحیح جهت آموزش و پرورش می باشد.به شرط آنکه تعاملی صحیح و مستمر مابین سه اصل آموزش و پرورش , دانش آموز و فضای آموزشی بر قرار باشد.
طراحی و معماری مدارس امروزی , در سر تاسر دنیا بر اساس ۳ مورد , مسئولیت پذیری , کار پربار , یادگیری مادام العمر (تداوم ) انجام می گیرد. این امر در ساختن فضاهای آموزشی با عملکرد بالا , تنها بوسیله کنش در مفهوم پژوهش , مبنی بر برنامه های مراکز فراگیری و راهبردهای اجتماعی و اطلاعات کاربردی و عملی در این زمینه , میسر خواهد بود و در ادامه به اهم آن می پردازیم :
۱.طراحی اصولی شکل کلی فضای معماری
معماری تنها هنری است که ما را در بر گرفته است و انسانها بیش از آنکه بر فضا تاثیر بگذارند , از آن تاثیر می پذیرند.از این رو شکل کلی فضای معماری اهمیتی خاص دارد.یک فضای نا منظم و تکراری , بی نظمی و ناهنجاری را القاء می کند و یک ساختمان حجیم , قدرت و پول را به رخ می کشد.فضایی هندسی و منظم , نظم را القاء می کند.سابقآ فضای هندسی در معماری آنچنان اهمیت داشته است که مهندس باشی با بهره وری از علم هندسه و نجوم , فرای حضور معمار باشی و ناظر باشی وظیفه طراحی بسیاری از عناصر, از جمله شکل کلی فضای معماری را بعهده داشته است.روش معماران گذشته ایرانی در راستای آن بوده است تا از جذابیت فرم کاسته شود و به غنای فضا افزوده شود.
۲.ساختن فضای آموزشی با عملکرد بالا
ضرورت به تفکر واداشتن کودکان در کتابخانه ها قلب یاد گیری خواهد بود.در کشورهای پیشرفته امروزی , نقش کتابخانه و نسبت و رابطه کتابخانه را با آموزش و پرورش را , از لحاظ تکنولوژی و جامعه شناسی مورد بررسی قرار دادند و سپس بر تعریف معینی از این کلمه در میان اقشار جامعه پرداخته اند و سپس صراحتآ هدف و روش های یاد گیری در کتابخانه را مورده تحلیل و ارزیابی قرار دادند.
و به وضوح دریافته اند که کتابخانه ها که تنها ۵ درصد از فضای فیزیکی را اشغال میکنند , تاثیر ۱۰۰ درصد دارند و این درجه بزرگی از عملکرد است. هدف اولیه آنها ایجاد مدلی قابل اطلاق به دیگر مدارس است و نه ایجاد جعبه یا اتاق و یا قفسه ای جهت کتابها , بلکه آنها در ایجاد فضایی که در ارتباط پیوسته میان مدرسه و کتابخانه باشد میکوشند.آنها در اولین قدم کتابخانه را از طبقه ای که در انزوا قرار گرفته بود و همچنین مطالعه را که در حاشیه قرار داشت به کلاسهای درس منتقل کردند و بدین ترتیب به مطالعه و یادگیری به عنوان دو اصل متعامل تاکید ورزیدند.
۳.ارائه آموزشهای غیر مستقیم و گروهی با ایجاد کارگاه های جنبی
معماران در بررسیهای جامعه شناختی و روانشناختی در یافتند با ایجاد کارگاه های جنبی آموزشی در کتابخانه , در زمینه های فراگیری کار با رایانه و فراهم کردن سرگرمیها و هرآنچه در ایجاد تحولی آزادانه در رشد و تحول شخصیت کودک و شناسایی استعداد های آنها موثر می باشد , خواهند توانست فضائی فعال و پویا را ایجاد نمایند.در این چنین محیط هائی اغلب آموزشها به طورغیرمستقیم و به صورت آموزشهای گروهی به کودک داده میشود.آنچنانکه مکانهایی با چنین مشخصاتی خواهند توانست پذیرای کودکان برای فعالیتهای ذسته جمعی و گروهی باشد.بدین طریق مدرسه به عنوان محیطی جهت ایجاد کنش در دانش آموزان نسبت به مفهوم پژوهش خواهد توانست محیطی فعال , به رشد رسیده و پویا را ایجاد نمائید.
۴. ایجاد فضایی مطلوب و منطبق با شرایط جسمی و روانی دانش آموزان
فضاهای مرتبط با فعالیت آنان باید دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشد فیزیکی , ذهنی , عاطفی و اجتماعی آنان باشد.تحقق این امر از طریق بکارگیری ضوابط طراحی معماری ای که منطبق با شرایط جسمی و روانی کودک باشد , امکان پذیر است.اهداف اساسی طراحی و مناسب سازی فضاهای کودکان را می توان به ترتیب زیر برشمرد:
۱-۴محیط دلپذیر:
استادمحمد تقی جعفری در کتاب زیبایی هنر از دیدگاه اسلام می گوید:
(( دلپذیری و جذابیت هر پدیده , نتیجه فرایندی است بین معیارهای وجودی فرد با عینیت واقع در محیط , که حاصل آن ایجاد تمایل و احساس وابستگی با پدیده مورد نظر است.))
نقاشیهای کودکان نشان میدهد که کودکان در تصوراتشان , فضا را چگونه می بینند.آنها بطور دقیق و کامل , ( بعنوان کاربر ) فضا را قبول کرده و آن را با جزئیات در ترسیماتشان بیان می کنند , که باعث تعجب است.
۲-۴ وضوح و خوانایی :
از دیگر شرایط دلپذیری محیط , تامین وضوح و خوانایی است.کوین لینچ می گوید : تصویری شایسته از محیط به شخص نوعی احساس امنیت می دهد.وی همچنین غرض از داشتن تصویر روشن از محیط را چنین عنوان می کند که فرد بتواند به آسانی اجزای محیط را بشناسد و آنها را در ذهن خود , در قالبی به هم پیوسته ارتباط دهد.در واقع , سامان یافتگی و امنیت روانی حاصل از این دو فرایند است که احساس دلپذیری را در محیط ایجاد می کند.
۳-۴در نظر گرفتن فضای بازی :
بازی یکی از مهم ترین عوامل در شکوفایی و بالندگی جسم و روان کودکان است.بزرگترین بخش های بازی های انفرادی و گروهی کودکان باید در فضاهای باز صورت گیرد , زیرا این فضاها اولین مکان برخورد مستقل کودک با جهان خارج از خانه است.برنامه ریزی و طراحی زمین بازی باید پاسخگوی نیازهای کودکان و نوجوان در دوره های گوناگون رشد باشد.از دیدگاه برخی روان شناسان , ماهیت دوران کودکی , بازی و اکتشاف است.اما این دو فعالیت باید در محیطی امن صورت گیرد که این کار با تمهیداتی در طراحی فضاها امکان پذیر خواهد بود.محیط خارجی به طور طبیعی تحریکات حسی را ایجاد می کند.کودکان محیط پیرامون خود را با جزئیات درک می کنند.رنگ ها , بافت ها , شکل هل و در نهایت طرح زمین بازی , کودک را برای ایجاد ارتباط با محیط و فراگیری بیشتر ترغیب می کند.
۴-۴تنوع :
تنوع و غنی بودن محیط , که تمرینی در جهت کاربرد و حواس گوناگون مانند بینایی , شنوایی , و لامسه است و از این طریق ایجاد تنوع در رنگ , صدا , بافت و....تامین می شود.
۵-۴مشخص کردن محدوده ها به وسیله کف سازی :
کفسازی مشخص , روش موثری برای تعیین یا ایجاد ارتباط بین سطوح مختلف یک سایت است.مثلآ یک محوطه ورودی برخوردار از نوع کفسازی , که متشکل از الگوی خاص و مصالح معینی باشد , به فضاهایی که در تقابل این محوطه قرار می گیرند وحدت و هویت خواهد بخشید و در ایجاد احساس قلمرو در کودکان سهیم خواهد شد.در ضمن بر میزان تنوع و مطلوبیت بصری محیط نیز خواهد افزود. ..
۶-۴طراحی جزئیات فضاها با توجه به الگوهای رفتاری کودکان :
لازم است شعاع حرکت و حیطه طبیعی تحرک گروه های مختلف سنی بررسی شود و طراحی جزئیات فضاها متناسب با توانایی های جسمی و ویژگیهای روانی و هماهنگ با الگوهای حرکتی و رفتاری آنان طراحی شود.
۷-۴ایجاد حس کنجکاوی و خلاقیت :
آنچه مسلم است، معماری حس کنجکاوی و خلاقیت را برمیانگیزد.با انتخاب هوشمندانه و استفاده از ابزارهای مشخصی همچون مصالح ، فرم ، بافت می توان به غنای فضا افزود .
۸-۴رعایت عوامل زیبائی شناسی :
عوامل زیبائی شناسی در آن باید طوری طراحی شوند که کودک را به آموزش ترغیب کند.از این رو باید محیطی شاد و سرشار از انرژی را , با توجه به هر گروه سنی , توسط رنگها و حجمها پدید آوریم.
۹-۴رعایت قیاس و مبلمان :
طراحی فضا ی منطبق با شرایط کودکان به طور قطع بستگی به شناخت کافی از ویژگی های رشد آنان دارد.خصوصیات جسمی و روانی کودکان در مراحل مختلف رشد , اساس برنامه ریزی فضا و طراحی برای آنان است.اندازه میز و صندلی , کمد های اسباب بازی و نیز ارتفاع مناسب دستگیره درها , دستشوئی ها , شیر ها و .. ضروری است.اگر فضا و عناصر آن متناسب با اندازه های کودکان باشد (از جمله : قطعات متنوع مبلمان , نیمکت , میز و صندلی , تابلوها , قفسه ها و غیره), آن ها به سادگی می توانند از فضا ها و وسایل مربوط به خود استفاده کنند.به همین سبب کودکان اثاثیه و مبلمانی هایی را که با مقیاس و در حد و اندازه آنان ساخته می شود و در تقابل و مرتبه چشمانش است را بیشتر دوست میدارند , بطوریکه دیگر مجبور نیستند برای استفاده از آنها قد بکشند. ..
۱۰-۴همسازی با اقلیم منطقه :
جهت همسازی با اقلیم منطقه می بایست با مطالعه در عوامل اقلیمی و فرهنگی و اقتصادی آن منطقه , از طریق برداشت جذابیت های طبیعی و الگوهای شهری همان منطقه , خرده فرهنگ های محلی را لحاظ کرد.این امر باعث می شود دانش آموزان از لحاظ فکری , فرهنگی , اقتصادی و سیاسی ارتباط عمیقتری با پیرامون خود و به دنبال آن با محیط آموزشی به دست آورند.
منابع :
معماری برای کودکان نوشته والتر کرونر , ترجمه احمد خوشنویس
ضوابط طراحی معماری مهد کودک , مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
زیبایی هنر از دیدگاه اسلام , نوشته استادمحمد تقی جعفری
رهنمودهای طراحی , نوشته شعله نوروزی , مجله صفه شماره ۳۹
طراحی اتاق کودک , همین نویسنده , مجله صنعت ساختمان داریس شماره 40
طراحی فضای آموزشی برای کودکان
در این فضای آموزشی معماران سقف را به صورتی طراحی کردند که نمادی از آسمان با ابرهایش باشد و با تشبیه ملزومات نورپردازی و روشنائی به کتابهایی که در حال بال زدن میباشند حسی از کوشش و فعالیت را در فضا القاء کردند.
از آنجا که معماری یک فرایند فرهنگی بسیار تاثیر گذار بر ذهنیت جوامع بشری است , پیچیده گیهای منحصر به فردی دارد. این پیچیده گیها در جوامعی که چالشهای تاریخی , فرهنگی زیادی پشت سر گذاشته اند , از شدت و اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
معماران که بنا به تعریف متفکران و فرهنگسازان , پیشگامان جامعه هستند , نقش ویژه ای در حرکت تمدن سازی اینگونه جوامع بعهده دارند.اگر پنداریم که معماری , خود قابلیت دگرگونی اجتماعی را دارا می باشد , با برانداختن کنش های متقابل اجتماعی و ایجاد کنش و واکنش و تعاملی صحیح و مستمر ما بین سه اصل انسان , معماری , فرهنگ خواهیم توانست با وارونه کردن فضاهای منفی قلمروئی به رشد رسیده را تعریف نمائیم.به بیان دیگر معماری نوعی دگرگونی متعالی اندیشه هاست و هنر طبیعت و هنر زائیده دست بشری تلاشی عظیم برای رسیدن به بیانی پایدار است که بتواند دغدغه های جاوید شدن و ماندگاری را پاسخ دهد.
اکنون بیش از ۱۰۰ سال است که مفهوم آموزش و پرورش در مراکز اجتماعی هنوز به عنوان سر فصلی داغ مورد بحث است.آموزش و به تبع آن فضاهای آموزشی بیشترین اثر و نقش را بر ذهنیت و تمدن سازی این گونه جوامع به عهده دارند.فضاهای آموزشی و در عمده ترین بخش آن , مدارس دوره زمانی طولانی تری از عمر انسان ها را در خود جای می دهد.هدف یاداشت حاضر یافتن کالبدی جدید برای اصلاح فرایند آموزش و پرورش می باشد.فرایندی که جهت گیری آن به سوی رشد مسئولیت پذیری , کار پربار و تداوم در امر آموزش می باشد.هر چند آموزش پرورش , سیاستگذاریهایش تا کنون نتوانسته است شرایطی فراهم کند که موجب پرورش بیش از پیش استعداد های دانش آموزان شود.
امروز واژه انسان استادآموز جای خود را به انسان خودآموز و مسئولیت پذیر داده است . از این رو الگو و روشی که بدان نیاز داریم , نگارشی جدید و بهبود یافته نسبت به الگو های قدیمی نمی باشد بلکه نیاز , مفهومی کاملا متفاوت از آموزش خواهد بود و البته نظریاتی فراتر از تئوری. هدف ایجاد فضائی بهینه در امر آموزش و یادگیری می باشد.ماهیت فضا های آموزشی ,لازمه سر مشقی منحصر بفرد برای پژوهش و ایجاد کنش و واکنش صحیح جهت آموزش و پرورش می باشد.به شرط آنکه تعاملی صحیح و مستمر مابین سه اصل آموزش و پرورش , دانش آموز و فضای آموزشی بر قرار باشد.
طراحی و معماری مدارس امروزی , در سر تاسر دنیا بر اساس ۳ مورد , مسئولیت پذیری , کار پربار , یادگیری مادام العمر (تداوم ) انجام می گیرد. این امر در ساختن فضاهای آموزشی با عملکرد بالا , تنها بوسیله کنش در مفهوم پژوهش , مبنی بر برنامه های مراکز فراگیری و راهبردهای اجتماعی و اطلاعات کاربردی و عملی در این زمینه , میسر خواهد بود و در ادامه به اهم آن می پردازیم :
۱.طراحی اصولی شکل کلی فضای معماری
معماری تنها هنری است که ما را در بر گرفته است و انسانها بیش از آنکه بر فضا تاثیر بگذارند , از آن تاثیر می پذیرند.از این رو شکل کلی فضای معماری اهمیتی خاص دارد.یک فضای نا منظم و تکراری , بی نظمی و ناهنجاری را القاء می کند و یک ساختمان حجیم , قدرت و پول را به رخ می کشد.فضایی هندسی و منظم , نظم را القاء می کند.سابقآ فضای هندسی در معماری آنچنان اهمیت داشته است که مهندس باشی با بهره وری از علم هندسه و نجوم , فرای حضور معمار باشی و ناظر باشی وظیفه طراحی بسیاری از عناصر, از جمله شکل کلی فضای معماری را بعهده داشته است.روش معماران گذشته ایرانی در راستای آن بوده است تا از جذابیت فرم کاسته شود و به غنای فضا افزوده شود.
۲.ساختن فضای آموزشی با عملکرد بالا
ضرورت به تفکر واداشتن کودکان در کتابخانه ها قلب یاد گیری خواهد بود.در کشورهای پیشرفته امروزی , نقش کتابخانه و نسبت و رابطه کتابخانه را با آموزش و پرورش را , از لحاظ تکنولوژی و جامعه شناسی مورد بررسی قرار دادند و سپس بر تعریف معینی از این کلمه در میان اقشار جامعه پرداخته اند و سپس صراحتآ هدف و روش های یاد گیری در کتابخانه را مورده تحلیل و ارزیابی قرار دادند.
و به وضوح دریافته اند که کتابخانه ها که تنها ۵ درصد از فضای فیزیکی را اشغال میکنند , تاثیر ۱۰۰ درصد دارند و این درجه بزرگی از عملکرد است. هدف اولیه آنها ایجاد مدلی قابل اطلاق به دیگر مدارس است و نه ایجاد جعبه یا اتاق و یا قفسه ای جهت کتابها , بلکه آنها در ایجاد فضایی که در ارتباط پیوسته میان مدرسه و کتابخانه باشد میکوشند.آنها در اولین قدم کتابخانه را از طبقه ای که در انزوا قرار گرفته بود و همچنین مطالعه را که در حاشیه قرار داشت به کلاسهای درس منتقل کردند و بدین ترتیب به مطالعه و یادگیری به عنوان دو اصل متعامل تاکید ورزیدند.
۳.ارائه آموزشهای غیر مستقیم و گروهی با ایجاد کارگاه های جنبی
معماران در بررسیهای جامعه شناختی و روانشناختی در یافتند با ایجاد کارگاه های جنبی آموزشی در کتابخانه , در زمینه های فراگیری کار با رایانه و فراهم کردن سرگرمیها و هرآنچه در ایجاد تحولی آزادانه در رشد و تحول شخصیت کودک و شناسایی استعداد های آنها موثر می باشد , خواهند توانست فضائی فعال و پویا را ایجاد نمایند.در این چنین محیط هائی اغلب آموزشها به طورغیرمستقیم و به صورت آموزشهای گروهی به کودک داده میشود.آنچنانکه مکانهایی با چنین مشخصاتی خواهند توانست پذیرای کودکان برای فعالیتهای ذسته جمعی و گروهی باشد.بدین طریق مدرسه به عنوان محیطی جهت ایجاد کنش در دانش آموزان نسبت به مفهوم پژوهش خواهد توانست محیطی فعال , به رشد رسیده و پویا را ایجاد نمائید.
۴. ایجاد فضایی مطلوب و منطبق با شرایط جسمی و روانی دانش آموزان
فضاهای مرتبط با فعالیت آنان باید دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشد فیزیکی , ذهنی , عاطفی و اجتماعی آنان باشد.تحقق این امر از طریق بکارگیری ضوابط طراحی معماری ای که منطبق با شرایط جسمی و روانی کودک باشد , امکان پذیر است.اهداف اساسی طراحی و مناسب سازی فضاهای کودکان را می توان به ترتیب زیر برشمرد:
۱-۴محیط دلپذیر:
استادمحمد تقی جعفری در کتاب زیبایی هنر از دیدگاه اسلام می گوید:
(( دلپذیری و جذابیت هر پدیده , نتیجه فرایندی است بین معیارهای وجودی فرد با عینیت واقع در محیط , که حاصل آن ایجاد تمایل و احساس وابستگی با پدیده مورد نظر است.))
نقاشیهای کودکان نشان میدهد که کودکان در تصوراتشان , فضا را چگونه می بینند.آنها بطور دقیق و کامل , ( بعنوان کاربر ) فضا را قبول کرده و آن را با جزئیات در ترسیماتشان بیان می کنند , که باعث تعجب است.
۲-۴ وضوح و خوانایی :
از دیگر شرایط دلپذیری محیط , تامین وضوح و خوانایی است.کوین لینچ می گوید : تصویری شایسته از محیط به شخص نوعی احساس امنیت می دهد.وی همچنین غرض از داشتن تصویر روشن از محیط را چنین عنوان می کند که فرد بتواند به آسانی اجزای محیط را بشناسد و آنها را در ذهن خود , در قالبی به هم پیوسته ارتباط دهد.در واقع , سامان یافتگی و امنیت روانی حاصل از این دو فرایند است که احساس دلپذیری را در محیط ایجاد می کند.
۳-۴در نظر گرفتن فضای بازی :
بازی یکی از مهم ترین عوامل در شکوفایی و بالندگی جسم و روان کودکان است.بزرگترین بخش های بازی های انفرادی و گروهی کودکان باید در فضاهای باز صورت گیرد , زیرا این فضاها اولین مکان برخورد مستقل کودک با جهان خارج از خانه است.برنامه ریزی و طراحی زمین بازی باید پاسخگوی نیازهای کودکان و نوجوان در دوره های گوناگون رشد باشد.از دیدگاه برخی روان شناسان , ماهیت دوران کودکی , بازی و اکتشاف است.اما این دو فعالیت باید در محیطی امن صورت گیرد که این کار با تمهیداتی در طراحی فضاها امکان پذیر خواهد بود.محیط خارجی به طور طبیعی تحریکات حسی را ایجاد می کند.کودکان محیط پیرامون خود را با جزئیات درک می کنند.رنگ ها , بافت ها , شکل هل و در نهایت طرح زمین بازی , کودک را برای ایجاد ارتباط با محیط و فراگیری بیشتر ترغیب می کند.
۴-۴تنوع :
تنوع و غنی بودن محیط , که تمرینی در جهت کاربرد و حواس گوناگون مانند بینایی , شنوایی , و لامسه است و از این طریق ایجاد تنوع در رنگ , صدا , بافت و....تامین می شود.
۵-۴مشخص کردن محدوده ها به وسیله کف سازی :
کفسازی مشخص , روش موثری برای تعیین یا ایجاد ارتباط بین سطوح مختلف یک سایت است.مثلآ یک محوطه ورودی برخوردار از نوع کفسازی , که متشکل از الگوی خاص و مصالح معینی باشد , به فضاهایی که در تقابل این محوطه قرار می گیرند وحدت و هویت خواهد بخشید و در ایجاد احساس قلمرو در کودکان سهیم خواهد شد.در ضمن بر میزان تنوع و مطلوبیت بصری محیط نیز خواهد افزود. ..
۶-۴طراحی جزئیات فضاها با توجه به الگوهای رفتاری کودکان :
لازم است شعاع حرکت و حیطه طبیعی تحرک گروه های مختلف سنی بررسی شود و طراحی جزئیات فضاها متناسب با توانایی های جسمی و ویژگیهای روانی و هماهنگ با الگوهای حرکتی و رفتاری آنان طراحی شود.
۷-۴ایجاد حس کنجکاوی و خلاقیت :
آنچه مسلم است، معماری حس کنجکاوی و خلاقیت را برمیانگیزد.با انتخاب هوشمندانه و استفاده از ابزارهای مشخصی همچون مصالح ، فرم ، بافت می توان به غنای فضا افزود .
۸-۴رعایت عوامل زیبائی شناسی :
عوامل زیبائی شناسی در آن باید طوری طراحی شوند که کودک را به آموزش ترغیب کند.از این رو باید محیطی شاد و سرشار از انرژی را , با توجه به هر گروه سنی , توسط رنگها و حجمها پدید آوریم.
۹-۴رعایت قیاس و مبلمان :
طراحی فضا ی منطبق با شرایط کودکان به طور قطع بستگی به شناخت کافی از ویژگی های رشد آنان دارد.خصوصیات جسمی و روانی کودکان در مراحل مختلف رشد , اساس برنامه ریزی فضا و طراحی برای آنان است.اندازه میز و صندلی , کمد های اسباب بازی و نیز ارتفاع مناسب دستگیره درها , دستشوئی ها , شیر ها و .. ضروری است.اگر فضا و عناصر آن متناسب با اندازه های کودکان باشد (از جمله : قطعات متنوع مبلمان , نیمکت , میز و صندلی , تابلوها , قفسه ها و غیره), آن ها به سادگی می توانند از فضا ها و وسایل مربوط به خود استفاده کنند.به همین سبب کودکان اثاثیه و مبلمانی هایی را که با مقیاس و در حد و اندازه آنان ساخته می شود و در تقابل و مرتبه چشمانش است را بیشتر دوست میدارند , بطوریکه دیگر مجبور نیستند برای استفاده از آنها قد بکشند. ..
۱۰-۴همسازی با اقلیم منطقه :
جهت همسازی با اقلیم منطقه می بایست با مطالعه در عوامل اقلیمی و فرهنگی و اقتصادی آن منطقه , از طریق برداشت جذابیت های طبیعی و الگوهای شهری همان منطقه , خرده فرهنگ های محلی را لحاظ کرد.این امر باعث می شود دانش آموزان از لحاظ فکری , فرهنگی , اقتصادی و سیاسی ارتباط عمیقتری با پیرامون خود و به دنبال آن با محیط آموزشی به دست آورند.
منابع :
معماری برای کودکان نوشته والتر کرونر , ترجمه احمد خوشنویس
ضوابط طراحی معماری مهد کودک , مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
زیبایی هنر از دیدگاه اسلام , نوشته استادمحمد تقی جعفری
رهنمودهای طراحی , نوشته شعله نوروزی , مجله صفه شماره ۳۹
طراحی اتاق کودک , همین نویسنده , مجله صنعت ساختمان داریس شماره 40
مدارس سنتی ایران ؛ از دیدگاه استاد پیرنیا
مدارس سنتی ایران ؛ از دیدگاه استاد پیرنیا
بعد از مسجد ، مهمترین بنای عمومی از ساختمانهای درون شهری مدرسه است.
در اینجا فقط به ذکر اصول آن و اندامهای اصلی مدرسه می پردازیم و در پایان به بررسی دو یا سه نمونه آن خواهیم پرداخت . فضاهای آموزشی در ایران در واقع سه نوع بوده است :
1- مکتب خانه :
مکان خاصی نداشته است و معمولاً در خانه و بالا خانه، سرکوچه یا در خانه ملا بوده و مقدمات الفبا ، قرآن و خواندن را در آن فرا می گرفتند.
2- مدرسه :
در دو سطح بوده است . یکی سطح مقدمات شمال صروف و نحو ، ادبیات فارسی ، علوم فقهی که در واقع این مقطع حکم مدرسه متوسطه را داشته است.
دوم درس خارج : در بعضی قسمتهای بنای مدرسه برای درس خارج یا درس تخصصی مکانی در نظر گرفته شده است . درس خارج منحصر به مباحث مذهبی نبوده و درسهایی مثل ریاضیات ، موسیقی و ... نیز در آنجا تدریس می شده است . افرادی مثل بوعلی ، زکریای رازی و صدها دانشمند بزرگ اسلامی که در آنجا به تحصیل می پرداختند فضاهای مختلفی داشته است . طلبه ها با مبلغ کمی که در اختیار مدارس قرار می گرفته ، زندگی مختصری داشته اند و این خیلی خوب بوده و باعث می شده است تا کوشا و زحمتکش شوند و رنج مردم کم در آمد را بفهمند . به آنها معمولاً حجره ای کوچک می داده اند که خود آپارتمان یک نفره کاملی بوده است .
داخل مدرسه حیاطی سر سبز با حجره ها و ایوان هایی در اطراف داشته است. جای سمینارها در ایوان های مدارس بوده و بحثهای دو نفری در پیشخان ها انجام می شده ایوانچه های جلوی حجره ها نیز محل بحث بوده است . مباحثه های علمی ، گاهی به دعوا نیز می کشیده که در پایان بعد از حلاجی مسأله ، دوباره با هم روابط دوستانه داشته اند .
قسمتی نیز برای درس خارج که سطح تحصیل آنها بالاتر از طلبه های معمولی بوده در نظر گرفته می شده است ( طبقه همکف برای طلبه ها و کارهای آنها و طبقه اول برای طلبه های سطح خارج ). بنابراین ترکیب فضای مدارس به این صورت بوده است :
به طور کلی یک حیاط درونگرا برای اینکه تمرکز حواس داشته باشند که حجره ها و ایوانها درون آن قرار می گرفته است. در ادامه به بررسی مختصر این عناصر می پردازیم :
حجره
حجره یا اتاق طلبه ها معمولاً دارای یک ایوانچه و یک پستو بوده که شکل های گوناگون داشته است . گاهی اوقات پستوها دو طبقه ( به اصطلاح کمرپوش ) بوده اند . قسمت پایین آن به صورت آشپزخانه و برای اثاثهای اضافی و طبقه بالای آن محل دنجی هم برای استراحت هم برای مطالعه و هم برای نور رفتن بوده است.
حجره ها معمولاً برای یک نفر وسه نفر بوده و هیچکدام از آنها رو به بیرون مدرسه ساخته نمی شده است . همانطور که گفته شد حجره های طبقه اول برای طلبه های درس خارج که ارتباط کمتری با طلبه های دیگر داشته اند بوده است . در بیشتر مدارس ایوانچه های جلوی حجره های طبقه اول به راهرو تبدیل شده در جلوی حجره ها راهرو و در پشت آنها نیز پستوها قرار گرفته اند .
در بیرون مدرسه فقط چند مغازه یا حجره جهت فروش کاغذ دوات ، صحافی و غیره بوده است و بقیه چیزها را از بازار تهیه می کردند.
تهیه غذا نیز معمولاً از بیرون و اجاقچه ای نیز در حجره داشته اند . در بیرون یا گوشه ای از مدرسه سرویس های بهداشتی مثل مستراح ، جوی آب و .... قرار داشته است لباسها را نیز در بیرون از مدرسه می شستند.
در مدارس خیلی خوب تاسیسات را بیرون می گذاشتند . مدرسه خان شش دستگاه سرویس داشته که در زیرزمینی در بیرون مدرسه قرار داشته است.
مدرس
فضای درس مدرسه است و در اغلب مدارس یکی می باشد . استاد در این محل درس می داده است . بعضی از مدارس مثل مدرسه خان ، پنج مدرسه داشته که یکی متعلق به ملاصدرا و چهار عدد دیگر برای دیگران بوده است . غیر از این ، هر مدرسه یک مسجد ، نمازخانه و یا کتابخانه ای داشته که در بعضی ها بجای کتابخانه ، در مدرس گنجه ای برای نگهداری کتاب در نظر گرفته می شده است .
قدیمی ترین مدرسه که تا بحال چند بار بازسازی شده است مدرسه فخریه سبزوار در شهر شیعه نشین سبزوار می باشد . اصل مدرسه از زمان فخر الدوله دیلمی است و با وجود اینکه بازسازی شده است ولی شکل کلی اولیه را دارد ، اتاقهای آن که در حال حاضر دراز هستند تناسب منطقی ندارند. ابعاد آن چیزی در حدود 1 متر در 5/2 متر است که نشان می دهد پستو یا ایوانچه یا هر دو را داشته است . در چهار گوشه آن ، مسجد ، مدرس ، کتابخانه و سرویس ها قرار گرفته اند . هشتی آن به دو راهرو را داشته که وارد محیط می شده است.
مدارس زیبای متعددی در ایران بجای مانده است . یکی از آنها ، مدرسه غیاثیه خر گرد است . زمان ساخت آن قبل از مدرسه خان بین سالهای 842 تا 847 هجری بوده است.
خرگرد بین خاف و جام است . این کار توسط قوام الدین شیرازی و بعد او پسرش غیاث الدین ساخته شده است . این مدرسه بنام غیاث الدین پیر احمدی خافی وزیر شاهرخ نامگذاری شده و در میان مدارس ایران در دقت و تنوع در کار و پلان و نیز تنوع در آمود کاملترین نمونه است .
در پلان برجستگیها و تورفتگیهای زیبایی دارد . بیرون زدگی ها را از نهاز و تورفتگیها را نخیر می گویند . حجره های آن دو طبقه هستند .
از لحاظ نوع کادربندیها و مقرنس یک اثر فوق العاده است . مقرنسهای آن بعضی بصورت پتکانه و بعضی به صورت چفت آویز ( آویخته به سقف ) می باشد. این بنا در مجموع یک موزه هنری است .
یک دیگر از مدراس زیبا و کامل ، مدرسه خان شیراز است . این مدرسه را امامقلی خان پسر الله وردیخان حاکم شیراز برای ملاصدرا دانشمند بزرگ شیعه می سازد .
یک از ویژگیها این مدرسه به کارگیری اعداد مقدس در ساخت عناصر مختلف آن است. تعداد حجره های آن 92 عدد است که به حروف جمل ، اسم مبارک حضرت محمد (ص) است . پنج مدرس ، یک مسجد و دوازده راهرو داشته است ( راهرو جایی است که آدم را هدایت می کند ).
دو اتاق آن و اتاقهای درس خارج مجموعاً چهارده می شود با جمع کردن تعدادی از عناصر عدد 110 اسم حضرت امیر (ع) بدست می آید . به اضافه آن چهار اتاق شامل اتاق گاه شناسی اتاق خادم ، اتاق چراغ دار و اتاق موذن مجموعاً عدد 114 بدست می آید که برابر با تعداد سوره های قرآن است .
در اینجا میبینیم که چطور در حین اینکه کار را انجام می دادند اعتقاد خود را نیز بیان می کرده اند .
معمار بنا استاد حسین شماع شیرازی است . حجره های مدرسه دارای یک ایوانچه و فضایی متناسب برای یک نفر همراه با یک پستو است که دارای انبار ، کتابخانه و کمرپوش یا نیم اشکوب نیز می باشد . اندازه حجره ها چیزی در حدود 62/3 × 30/3 بوده که به راحتی گرم می شده و تابستان هم بدلیل واقع شدن در وسط باغی بزرگ که الان از بین رفته خنک بوده است. این باغ پیرامون مدرسه بوده و کلاً جای دنجی برای مطالعه و استراحت بوده است . در طبقه بالا ، فضای باز پشت رواقها برای بحث افراد خارج بوده است . مدرس بزرگ ملاصدرا روی سر در مدرسه ساخته شده است.
تاسیسات مدرسه در خارج آن قرار داشتند( چهار عدد در جنوب و شمال و دو عدد در شرق آن در زیر زمین ).
پوشش طاقهای مدرسه نیز متنوع است . کاربندی کریاس آن از نوع اختری و خیلی خوابیده است . انواع کاربندیهای نیم کار و طاق کجاوه در پوششهای مختلف بخصوص در حجره ها مشاهده می شود . در این مدرسه در طول زمان دخل و تصرفاتی صورت گرفته است که امید است بتوان آن را بازنگاری نمود.
مدرسه چهار باغ اصفهان از دیگر مدارس بسیار زیبای ایران است .
در طول ضلع شمالی مدرسه چهار باغ کاروانسرای مادر شاه و بازارچه بلند در دو طبقه ساخته شده است . در وسط این بازار چهار سوقی با گنبدی بزرگ قرار دارد که بوسیله دری با مدرسه چهارباغ ارتباط پیدا می کند . در کنار این ورودی ردیفی از حجره ها قرار دارند که آخرین آن متعلق به شاه سلطان حسین بوده که با حجره های دیگر فرق زیادی ندارد . این مدرسه در دوره شاه سلطان حسین ساخته شده است .
سر درعقب نشسته و با شکوه ، پوشیده با کاشی معرق به خیابان چهار باغ راه دارد. جبهه های صحن مشتمل بر رواقهای دو طبقه باز و چهار ایوان است . مقصوره آن دارای گنبدی خوش ترکیب است که با نقوش اسلیمی در رنگهای مختلف مزین شده است.
پوشش گنبد آن از نوع گسسته نار است . منحنی خارجی با چغد شبدری تند ساخته شده و در داخل دو پوسته آن علاوه بر خشخاشی سیستمی از چوب به صورت پره دیده می شود.
مسجد و مدرسه سپهسالار تهران
منبع : مدرسه ؛ بخش سوم از کتاب معماری اسلامی ایران - استاد محمد کریم پیرنیا
مدارس سنتی ایران ؛ از دیدگاه استاد پیرنیا
بعد از مسجد ، مهمترین بنای عمومی از ساختمانهای درون شهری مدرسه است.
در اینجا فقط به ذکر اصول آن و اندامهای اصلی مدرسه می پردازیم و در پایان به بررسی دو یا سه نمونه آن خواهیم پرداخت . فضاهای آموزشی در ایران در واقع سه نوع بوده است :
1- مکتب خانه :
مکان خاصی نداشته است و معمولاً در خانه و بالا خانه، سرکوچه یا در خانه ملا بوده و مقدمات الفبا ، قرآن و خواندن را در آن فرا می گرفتند.
2- مدرسه :
در دو سطح بوده است . یکی سطح مقدمات شمال صروف و نحو ، ادبیات فارسی ، علوم فقهی که در واقع این مقطع حکم مدرسه متوسطه را داشته است.
دوم درس خارج : در بعضی قسمتهای بنای مدرسه برای درس خارج یا درس تخصصی مکانی در نظر گرفته شده است . درس خارج منحصر به مباحث مذهبی نبوده و درسهایی مثل ریاضیات ، موسیقی و ... نیز در آنجا تدریس می شده است . افرادی مثل بوعلی ، زکریای رازی و صدها دانشمند بزرگ اسلامی که در آنجا به تحصیل می پرداختند فضاهای مختلفی داشته است . طلبه ها با مبلغ کمی که در اختیار مدارس قرار می گرفته ، زندگی مختصری داشته اند و این خیلی خوب بوده و باعث می شده است تا کوشا و زحمتکش شوند و رنج مردم کم در آمد را بفهمند . به آنها معمولاً حجره ای کوچک می داده اند که خود آپارتمان یک نفره کاملی بوده است .
داخل مدرسه حیاطی سر سبز با حجره ها و ایوان هایی در اطراف داشته است. جای سمینارها در ایوان های مدارس بوده و بحثهای دو نفری در پیشخان ها انجام می شده ایوانچه های جلوی حجره ها نیز محل بحث بوده است . مباحثه های علمی ، گاهی به دعوا نیز می کشیده که در پایان بعد از حلاجی مسأله ، دوباره با هم روابط دوستانه داشته اند .
قسمتی نیز برای درس خارج که سطح تحصیل آنها بالاتر از طلبه های معمولی بوده در نظر گرفته می شده است ( طبقه همکف برای طلبه ها و کارهای آنها و طبقه اول برای طلبه های سطح خارج ). بنابراین ترکیب فضای مدارس به این صورت بوده است :
به طور کلی یک حیاط درونگرا برای اینکه تمرکز حواس داشته باشند که حجره ها و ایوانها درون آن قرار می گرفته است. در ادامه به بررسی مختصر این عناصر می پردازیم :
حجره
حجره یا اتاق طلبه ها معمولاً دارای یک ایوانچه و یک پستو بوده که شکل های گوناگون داشته است . گاهی اوقات پستوها دو طبقه ( به اصطلاح کمرپوش ) بوده اند . قسمت پایین آن به صورت آشپزخانه و برای اثاثهای اضافی و طبقه بالای آن محل دنجی هم برای استراحت هم برای مطالعه و هم برای نور رفتن بوده است.
حجره ها معمولاً برای یک نفر وسه نفر بوده و هیچکدام از آنها رو به بیرون مدرسه ساخته نمی شده است . همانطور که گفته شد حجره های طبقه اول برای طلبه های درس خارج که ارتباط کمتری با طلبه های دیگر داشته اند بوده است . در بیشتر مدارس ایوانچه های جلوی حجره های طبقه اول به راهرو تبدیل شده در جلوی حجره ها راهرو و در پشت آنها نیز پستوها قرار گرفته اند .
در بیرون مدرسه فقط چند مغازه یا حجره جهت فروش کاغذ دوات ، صحافی و غیره بوده است و بقیه چیزها را از بازار تهیه می کردند.
تهیه غذا نیز معمولاً از بیرون و اجاقچه ای نیز در حجره داشته اند . در بیرون یا گوشه ای از مدرسه سرویس های بهداشتی مثل مستراح ، جوی آب و .... قرار داشته است لباسها را نیز در بیرون از مدرسه می شستند.
در مدارس خیلی خوب تاسیسات را بیرون می گذاشتند . مدرسه خان شش دستگاه سرویس داشته که در زیرزمینی در بیرون مدرسه قرار داشته است.
مدرس
فضای درس مدرسه است و در اغلب مدارس یکی می باشد . استاد در این محل درس می داده است . بعضی از مدارس مثل مدرسه خان ، پنج مدرسه داشته که یکی متعلق به ملاصدرا و چهار عدد دیگر برای دیگران بوده است . غیر از این ، هر مدرسه یک مسجد ، نمازخانه و یا کتابخانه ای داشته که در بعضی ها بجای کتابخانه ، در مدرس گنجه ای برای نگهداری کتاب در نظر گرفته می شده است .
قدیمی ترین مدرسه که تا بحال چند بار بازسازی شده است مدرسه فخریه سبزوار در شهر شیعه نشین سبزوار می باشد . اصل مدرسه از زمان فخر الدوله دیلمی است و با وجود اینکه بازسازی شده است ولی شکل کلی اولیه را دارد ، اتاقهای آن که در حال حاضر دراز هستند تناسب منطقی ندارند. ابعاد آن چیزی در حدود 1 متر در 5/2 متر است که نشان می دهد پستو یا ایوانچه یا هر دو را داشته است . در چهار گوشه آن ، مسجد ، مدرس ، کتابخانه و سرویس ها قرار گرفته اند . هشتی آن به دو راهرو را داشته که وارد محیط می شده است.
مدارس زیبای متعددی در ایران بجای مانده است . یکی از آنها ، مدرسه غیاثیه خر گرد است . زمان ساخت آن قبل از مدرسه خان بین سالهای 842 تا 847 هجری بوده است.
خرگرد بین خاف و جام است . این کار توسط قوام الدین شیرازی و بعد او پسرش غیاث الدین ساخته شده است . این مدرسه بنام غیاث الدین پیر احمدی خافی وزیر شاهرخ نامگذاری شده و در میان مدارس ایران در دقت و تنوع در کار و پلان و نیز تنوع در آمود کاملترین نمونه است .
در پلان برجستگیها و تورفتگیهای زیبایی دارد . بیرون زدگی ها را از نهاز و تورفتگیها را نخیر می گویند . حجره های آن دو طبقه هستند .
از لحاظ نوع کادربندیها و مقرنس یک اثر فوق العاده است . مقرنسهای آن بعضی بصورت پتکانه و بعضی به صورت چفت آویز ( آویخته به سقف ) می باشد. این بنا در مجموع یک موزه هنری است .
یک از ویژگیها این مدرسه به کارگیری اعداد مقدس در ساخت عناصر مختلف آن است. تعداد حجره های آن 92 عدد است که به حروف جمل ، اسم مبارک حضرت محمد (ص) است . پنج مدرس ، یک مسجد و دوازده راهرو داشته است ( راهرو جایی است که آدم را هدایت می کند ).
دو اتاق آن و اتاقهای درس خارج مجموعاً چهارده می شود با جمع کردن تعدادی از عناصر عدد 110 اسم حضرت امیر (ع) بدست می آید . به اضافه آن چهار اتاق شامل اتاق گاه شناسی اتاق خادم ، اتاق چراغ دار و اتاق موذن مجموعاً عدد 114 بدست می آید که برابر با تعداد سوره های قرآن است .
در اینجا میبینیم که چطور در حین اینکه کار را انجام می دادند اعتقاد خود را نیز بیان می کرده اند .
معمار بنا استاد حسین شماع شیرازی است . حجره های مدرسه دارای یک ایوانچه و فضایی متناسب برای یک نفر همراه با یک پستو است که دارای انبار ، کتابخانه و کمرپوش یا نیم اشکوب نیز می باشد . اندازه حجره ها چیزی در حدود 62/3 × 30/3 بوده که به راحتی گرم می شده و تابستان هم بدلیل واقع شدن در وسط باغی بزرگ که الان از بین رفته خنک بوده است. این باغ پیرامون مدرسه بوده و کلاً جای دنجی برای مطالعه و استراحت بوده است . در طبقه بالا ، فضای باز پشت رواقها برای بحث افراد خارج بوده است . مدرس بزرگ ملاصدرا روی سر در مدرسه ساخته شده است.
تاسیسات مدرسه در خارج آن قرار داشتند( چهار عدد در جنوب و شمال و دو عدد در شرق آن در زیر زمین ).
پوشش طاقهای مدرسه نیز متنوع است . کاربندی کریاس آن از نوع اختری و خیلی خوابیده است . انواع کاربندیهای نیم کار و طاق کجاوه در پوششهای مختلف بخصوص در حجره ها مشاهده می شود . در این مدرسه در طول زمان دخل و تصرفاتی صورت گرفته است که امید است بتوان آن را بازنگاری نمود.
مدرسه چهار باغ اصفهان از دیگر مدارس بسیار زیبای ایران است .
سر درعقب نشسته و با شکوه ، پوشیده با کاشی معرق به خیابان چهار باغ راه دارد. جبهه های صحن مشتمل بر رواقهای دو طبقه باز و چهار ایوان است . مقصوره آن دارای گنبدی خوش ترکیب است که با نقوش اسلیمی در رنگهای مختلف مزین شده است.
پوشش گنبد آن از نوع گسسته نار است . منحنی خارجی با چغد شبدری تند ساخته شده و در داخل دو پوسته آن علاوه بر خشخاشی سیستمی از چوب به صورت پره دیده می شود.
مدرسه الغ بیگ
مسجد و مدرسه سپهسالار تهران
منبع : مدرسه ؛ بخش سوم از کتاب معماری اسلامی ایران - استاد محمد کریم پیرنیا
Similar threads
Similar threads
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] سفارتخانه ها و بناهای دیپلماتیک- شروع شده توسط DDDIQ
- پاسخ ها: 1
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] خوابگاه دانشجویی- شروع شده توسط M I N A
- پاسخ ها: 1
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] باغ وحش
- شروع شده توسط M I N A
- پاسخ ها: 2
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] غرفه نمایشگاه
- شروع شده توسط M I N A
- پاسخ ها: 2
-
[ضوابط ونمونه های طراحی] کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان- شروع شده توسط mpb
- پاسخ ها: 6