نکات مهم درباره سفره و میز ناهار خوری

[canopus]

آنچه‌ از سفره نمي‌دانستيد ​

صبحانه، ناهار، شام. بيشتر ما روزی سه وعده غذا مي‏خوريم و در هر وعده به ارزش غذايی که می‌خوريم و روش پخت غذاهايمان توجه داريم اما نکته ديگری که معمولا از آن غفلت می‌کنيم، اهميت سفره و سطحی است که روی آن غذا می خوريم؛ در حالی که اين موضوع به‌طور مستقيم با سلامت ما ارتباط دارد.
در گذشته بيشتر از سفره‏های حصيری و پارچه‏ای استفاده می‏شد اما اين روزها بيشتر از سفره‎های پلاستيکی استفاه می‏شود. استفاده از اين سفره‏ها به دليل اينکه راحت‏‎تر تميز می‏شوند و رطوبت و چربی غذا را به سطوح زيرين انتقال نمی‏دهند و همچنين تنوع بيشتری در طرح و رنگ دارند، رايج‏تر است. ​

در مورد سفره لازم است به اين نکات بهداشتی توجه کنيد:
1) بهتر است اندازه سفره‏ غذا با تعداد نفرات و تعداد افراد خانواده تناسب داشته باشد تا شستن، پهن کردن و جمع کردن آن راحت‏تر باشد. ​

2) سفره‏هايی انتخاب کنيد که پشت ورویشان معلوم است تا راحت بتوانيد هميشه از سطح رويی سفره استفاده کنيد. سفره‏های پشت کرک‏دار گرد و خاک و آلودگی بيشتری به خودشان می‏گيرند. ​

3) سفره‏هايي که سطح صاف دارند نسبت به سفره‏هايی که طرح‏های برجسته دارند بهتر و راحت‏تر تميز می‏شوند.​

4) هنگام چيدن ظروف يا توزيع غذا، روی سفره راه نرويد. ​

5) تکه‏های غذا مانند استخوان‏های خورش، هسته آلو و.. را در سفره نيندازيد براي اين کار از ظرف مخصوصی که برای اين کار در سفره قرار می‏دهيد، استفاده کنيد. ​

6) باقی ماندن ذرات ريز غذا در سفره‏ موجب رشد ميکروب‏ها و آلودگي‏ها می‏شود. بعد از غذا خوردن سفره را با يک دستمال نخی نم‌دار و سپس با يک دستمال خشک تميز کنيد و بعد از از بين رفتن رطوبت آن را تا کنيد. ​

7) در صورت ريختن غذا در سفره حتما آن را به طور کامل با آب گرم و مايع شوينده بشوييد و ريز نور خورشيد قرار دهيد. ​

8) هنگام جمع کردن سفره، ابتدا دو سر سفره را روی هم قرار دهيد و سپس آن را به دفعات لازم تا کنيد با اين کار قسمت زير سفره که روی زمين بوده‏است با سطح داخلي آن که محل قرار دادن غذاست، تماس پيدا نمی‏کند. ​

9) باقی‌مانده نان را از سفره برداريد. ماندن نان در سفره موجب کپک زدن نان می‏شود. نان را در پارچه‏ای نخی بپيچيد سپس در کيسه پلاستيکي قرار داده و در يخچال نگهداری کنيد. ​

10) هر دو هفته يکبار سفره غذاخورس را با آب گرم و مايع شوينده بشوييد و زير نور شفابخش خورشيد قرار دهيد تا خشک شود.
وقتی سفره روی زمين پهن می‏شود، هنگام نشستن و برخاستن از روی زمين فشار زيادی به استخوان‏ها و مفاصل زانو و کمر وارد می‏شود. به همين دليل خيلی‏ها به ويژه افراد مسن ترجيح می‏دهند در حالت نشسته و پشت ميز غذا بخورند اما در مورد ميز غذاخوری هم بايد نکاتی مورد توجه قرار بگيرد. نکته‌های زير را بخوانيد.

1) از ميز براي قرار دادن اشيا و لوازم هم استفاده می‏شود. گاهي ممکن است جاکليدی، کيف پول و پلاستيک ميوه را که همگی حاوی آلودگی‏های زيادی هستند، روی ميز بگذاريد. گاهی هم ممکن است هنگام آشپزی از ميز استفاده کنيد و سطح ميز با مواد خام مانند تخم‏مرغ، گوشت، مرغ و ماهی يا گل و لای سبزی آلوده شود. بنابراين اگر روی ميز غذا می‏خوريد باز هم بهتر است هنگام غذا خوردن روی ميز سفره بيندازيد. بهتر است از يک سفره يا روميزی پارچه‏ای که به راحتی بتوانيد آن را با آب گرم و مواد شوينده بشوييد، استفاده کنيد. ​

2) بعد از صرف غذا سفره را در سينک ظرف‌شويي بتکانيد و هر چند وقت يک‌بار آن را با آب گرم و صابون بشوييد و بگذاريد زير نور خورشيد خشک شود. ​

3) بهتر است سطح روی ميز غذاخوری شيشه‏ای باشد. تميز کردن ميزهای چوبی يا ترکيب شيشه و چوب مشکل است. چوب را نمی‏شود با محلول‏های شوينده آمونياکی، سرکه يا محلول‏های شيشه پاک‏کن تميز کرد. ​

4) بهتر است ميز کنار پنجره يا زير لامپ باشد تا آلودگی‏ها و کثيفی‏ها زود ديده و برطرف شوند.​

5) در صورت وجود ترک رويه ميز را تعويض کنيد. ترک‏ها محل مناسبی برای رشد ميکروب‏ها هستند و در يک ترک بسيار باريک تعداد بسيار زيادی ميکروب جای می‏گيرد.​

6) سطح ميز را حداقل دو بار در هفته تميز کنيد. برای اين کار از دستمال نخی تميز و آب گرم و مايع شوينده استفاده کنيد. علاوه بر سطح رويی لبه‏هاي ميز را هم تميز کنيد. در صورتی که سطح ميز خيلی آلوده است يک فنجان آب گرم، يک فنجان الکل و يک قاشق غذاخوری سرکه را با هم مخلوط کرده و روی ميز اسپری کنيد. بعد با دستمال تميز آن را خشک کنيد. در صورت لزوم برای از بين بردن لکه‏ها از فرچه استفاده کنيد. سپس روی ميز را با دستمال تميز نم دار پاک کنيد و اجازه دهيد تا خشک شود.​

پشت ميز غذا بخوريم يا روی زمين؟
معمولا جوانان و آنهايی که در ناحيه زانو، درد يا مشکلی ندارند می‌توانند هنگام غذا خوردن يا نشستن در منزل به صورت دوزانو يا چهارزانو بنشينند اما افرادی که در ناحيه زانو يا مفصل ران يا ستون فقرات‌شان مشکلی دارند و افراد بالای 50 سال که علايم آرتروز يا ساييدگی در مفاصل‌شان شروع شده، هنگام نشستن بايد مسايلی را رعايت کنند تا ناراحتی‌شان تشديد نشود. توصيه ما به اين افراد اين است که اگر برايشان امکان دارد در منزل پشت ميز و روی صندلی بنشينند. هنگامی که فرد روی زمين مي‌نشيند و غذا می‌خورد، مجبور می‌شود زانوهايش را خم کند يا ستون فقرات‌اش را هنگام غذا خوردن به سمت جلو خم کند که اين حالت، قوز ايجاد کرده و در نتيجه فشار بيشتری بر زانو وارد می‌شود اما زمانی که فرد روی صندلی می‌نشيند، ميزان فشار، به خصوص روی مفصل زانو کمتر می‌شود.
مطلب ديگر اينکه وقتی فرد از روی صندلی بلند می‌شود، فشار کمتری بر زانوهايش وارد می‌کند تا زمانی که می‌خواهد از روی زمين بلند شود. هنگامی که فرد روی صندلی می‌نشيند بايد به اين نکته توجه داشته باشد که ارتفاع صندلی بايد در حدی باشد که کف پای فرد کاملا روی زمين قرار بگيرد و زاويه ران‌ها و تنه روی 90 درجه باشد، يعنی اين زاويه نبايد خيلی باز باشد و حالت منفرجه داشته باشد. مثل حالتی که صندلی بلند باشد و فرد مجبور باشد که پاهايش را به حالت مستقيم روی زمين نگه دارد و زاويه بين ران و تنه از حالت قائم خارج شود.
نکته بعدی اين است که قسمت پشتی صندلی بايد کمی به سمت عقب متمايل باشد تا فرد بتواند روی آن راحت باشد. به افرادی هم که دچار ساييدگی و آرتروز مفصل زانو شده‌اند توصيه می‌کنم در صورت امکان از ميز استفاده کنند تا به زانوهايشان فشار کمتری وارد شده و مشکلی برايشان ايجاد نشود.
گروهی از افراد نيز به ‌دليل مشغله کاری يا نبود فضای کافی مجبورند به‌صورت ايستاده غذا بخورند که اين حالت از نظر ارتوپدی مشکلی ندارد اما از لحاظ مشکلات گوارشی يا روانی بايد با متخصصان امر مورد بحث قرار گيرد.​

منبع:سلامت ایران ​