بسته بندي
كشك خشك بايد در بسته هايي كه كيفيت محتوي را تا زمان مصرف حفظ نمايد بسته بندي شود جنس بسته بندي بايد به تائيد مراجع قانوني و ذيصلاح كشور ١ برسد.
نشانه گذاري
مشخصات زير بايد به طور واضح و خوانا روي هر بسته درج گردد.
١ نام فرآورده
٢ نام و نشاني توليد كننده
٣ تاريخ توليد
٤ تاريخ انقضاي قابليت مصرف
٥ وزن خالص بر حسب سيستم متريك
٦ شرايط نگهداري
ويژگيهاي فني و بهداشتي توليد
1 - شرايط عمومي بهداشت محيط كار :
- مشخصات آب مصرفي در واحد توليدي بايستي با استاندارد ملي شماره 1053 - ويژگيهاي آب آشاميدني مطابقت داشته باشد .
- در هر واحد توليدي , متناسب با تعداد و نسبت پرسنل , بايستي دستشويي , توالت , رخت كن , دوش آب گرم و سرد در فاصله مناسب از محل توليد و در خارج آن و دور از محل توليد باشد .
- در صورت امكان محلي براي شستن روپوش و لباس كار در نظر گرفته شود .
- سرويسهاي مذكور بايد كاملا از سالن توليد و بسته بندي و انبارها مجزا بوده و در آنها به هيچ وجه به سالن اصلي و انبارها باز نشود .
- در مجاورت سرويسهاي بهداشتي بايد وسايل مورد نياز از قبيل صابون , مايع ضد عفوني كننده مجاز و خشككن موجود باشد .
- وسايل توليد و يا آمادهسازي حداقل روزي يكبار تميز و با مواد ضد عفوني كننده مجاز ضد عفوني و سپس به وسيله آب تميز گردد .
- از آلودگي مواد غذايي و مواد مصرفي , بوسيله مواد ضد عفوني كننده و پاك كننده جلوگيري شود .
2 - شرايط بهداشتي و فني وسايل و تجهيزات توليد :
- ماشينآلات مورد استفاده بايد از نظر طرح و نصب طوري باشد كه به سهولت قابل تميز كردن و شستشو باشد .
- ترتيب و رديف كار و ظرفيتهاي قسمتهاي مختلف بايد با يكديگر متناسب بوده و كار بتواند به طور متوالي , از ابتدا تا انتها به سهولت انجام شود .
- نوع جنس ماشينآلات و وسايل ضد رنگ و مقاوم در مقابل عوامل مكانيكي و شيميايي باشد .
- وسايل و تجهيزات مصرفي بايد داراي سطوح كاملا صاف و حتيالامكان عاري از زواياي تند كه تميز كردن آنها مشكل است باشد .
- كليه ماشينآلات مورد لزوم در واحد توليدي بايستي داراي سيم اتصال 4 زمين باشد .
3 - شرايط بهداشتي كاركنان :
- پرسنل توليد بايستي داراي كارت بهداشت معتبر از مراجع ذي صلاح باشند .
- پرسنل توليد بايستي داراي ناخنهاي كوتاه بوده و در خلال روز چند بار دستهاي خود را با آب و صابون بشويد .
- استفاده از دستكش و روپوش براي كارگران بخش توليد الزامي است .
- پرسنل توليد هر روز قبل از شروع كار بايستي با آب گرم و صابون استحمام نمايند .
- در صورتي كه هر يك از پرسنل داراي زخمهاي پوستي يا هر گونه بيماري واگيردار باشند , تا بهبودي كامل از كار او در محل توليد جلوگيري به عمل آيد .
4 - ضايعات و مواد دفعي :
- زبالهها و ضايعات داخل سالنها , بايستي در اسرع وقت به خارج از محوطه توليد منتقل شود .
- براي ضايعات و زبالهها , بايستي از زباله دانهاي در دار استفاده شود .
5 - دفع فاضلاب :
- ويژگيهاي فاضلاب جهت ورود به سيستم فاضلاب شهري بايستي مطابق با ويژگيهاي تعيين شده توسط سازمانهاي ذيربط باشد .
- سيستم فاضلاب كارخانه متناسب با نوع توليد بوده و بايستي مورد تائيد مراجع ذي صلاح باشد .
6 - انبارها :
- انبار سرد جهت نگهداري مواد اوليه :
- مخزن استيل سرد كن شير با بهم زدن الكتريكي جهت نگهداري شير تحويلي كارخانه كه بايستي در تمام مدت نگهداري شير آن مخزن , بهم زن آن بطور اتوماتيك كار كند .
- انبار سرد جهت نگهداري ماست يا دوغ يا كشك بايستي مجهز به دستگاه كنترل رطوبت و حرارت براي ايجاد رطوبت و حرارت لازم باشد .
- حجم انبار بايستي متناسب با ظرفيت توليد باشد .
- انبار بسته بندي و مواد كمكي و حجم انبار جهت نگهداري مواد بسته بندي و مواد كمكي متناسب با ظرفيت توليد باشد .
- انبار محصول نهايي : حجم انبار جهت نگهداري محصول نهايي متناسب با ظرفيت توليد بوده و حرارت آن از 5ºC تجاوز نكند . 5
- فرآورده نهايي بايد در شرايطي از نظر نور و رطوبت نگهداري شود كه حداقل تغييرات ممكن در آن حاصل و ويژگيهاي آن در مدت نگهداري ثابت بماند .
- انبار نگهداري لوازم و قطعات و ماشين آلات : اين انبار نيز بايستي متناسب با نياز و تعداد ماشين آلات و تجهيزات واحد توليدي باشد .
- انبار لوازم خارج از سرويس : براي نگهداري وسايل و لوازم و موادي كه به آنها نياز فوري نبوده و ممكن است در آينده مورد استفاده قرار گيرد , لازم است كه انباري در خارج از محل توليد در نظر گرفته باشد .
- براي جمع آوري و تخليه مواد مرجوعي و غيرقابل مصرف كارخانه , به انباري دور از محل توليد و نگهداري مواد اوليه نياز است . اين انبار بايد در نزديكترين محل به درهاي ورود و خروج باشد .
- انبارها به طور كلي بايد داراي قفسهبندي و پالت مناسب باشد .
7 - مراحل توليد :
- دريافت شير , نمونه برداري , آزمايش , توزين , صاف كردن شير در محلي نسبتأ مجزا از خط توليد , كه حجم آن متناسب با ظرفيت توليد باشد انجام ميگيرد .
- جدا كردن چربي از شير به وسيله خامه گير ( چربي گير ) انجام ميگيرد .
- شير پس از پاستوريزه شدن , در دماي 42-45º 6 به ماست تبديل ميگردد .
- ماست ترش بدون چربي را تا نقطه جوش 7 حرارت داده , سپس سرد كرده و آب گيري 8 ميكنيم .
- پس از افزودن نمك در ديگ دو جداره استيل درحاليكه با بهم زن الكتريكي مرتب بهم زده ميشود , به مدت نيم ساعت در دماي 65º سالم سازي ميگردد .
8 - بسته بندي :
- بسته بندي كشك مايع : كشك آماده شده و پاستوريزه در ظروف مناسب و مجاز بسته بندي و آماده فروش ميشود .
- بسته بندي كشك خشك : كشك مايع آماده شده در گرمخانه يا تونلهاي پخت در دماي مناسب خشك شده و پس از آنكه رطوبت آن به ميزان مورد نظر رسيد , به وسيله آسياب پودر شده و در ظروف مناسب بسته بندي ميگردد .
خواص درماني كشك
كشك يكي از فرآورده هايي است كه از قديم به طور سنتي و از روي تجربه جزء برنامه ي غذايي مردم ما بوده است و به علت داشتن اسيدهاي آلي، ضد عفوني كننده دستگاه هاضمه ( معده، روده ي كوچك و روده ي بزرگ) مي باشد. كشك به عنوان يك غذاي نفاخ و هم آورنده و سفت كننده روده محسوب مي شود؛ به همين علت براي هضم راحت آن از نعناي خشك استفاده مي گردد. علاوه بر آن، كلسيم بالا و فسفر موجود در كشك مي تواند در پيشگيري از پوكي استخوان موثر باشد.