[ فصلنامه مطالعات در دنيــاي رنـــگ ]

[P O U R I A]

حذف الكتروليت و قليا در پروسه ي رنگرزي منسوجات سلولزي با رنگزاي راكتيو به كمك اصلاح سطحي ساختار سلولز

حذف الكتروليت و قليا در پروسه ي رنگرزي منسوجات سلولزي با رنگزاي راكتيو به كمك اصلاح سطحي ساختار سلولز

عنوان:
حذف الكتروليت و قليا در پروسه ي رنگرزي منسوجات سلولزي با رنگزاي راكتيو به كمك اصلاح سطحي ساختار سلولز

نويسنده(گان):
اميد بي سخن، آتشه سليماني گرگاني،

چکيده:
در پي گسترش روزافزون استفاده از منسوجات سلولزي در زندگي بشري، نياز به رنگرزي مناسب در اين دسته از منسوجات در صنعت نساجي نيز، گسترش چشم گيري در جهان پيدا كرده است. رنگزاهاي راكتيو، به دليل خصوصيات مناسبي كه در رنگرزي ايجاد مي كنند، در سال هاي اخير به مقدار زيادي در رنگرزي كالاهاي سلولزي به كار گرفته شده اند. اما استفاده فراوان از اين دسته از رنگزاها، مشكلاتي نيز به همراه داشته است. عمده اين مشكلات بر اثر تاثيرات مخرب پساب حاصل از رنگرزي بر محيط زيست انسان ها حادث مي شود كه ناشي از استفاده الكتروليت و قليا در فرآيند رنگرزي با آنها است. به موجب اين مشكلات، سعي شد تا با اصلاح سطحي ساختار سلولز در غالب يك سري آماده سازي هاي اوليه پيش از رنگرزي، نياز به حضور نمك و قليا را در حمام رنگرزي به صفر برسانند.

کليدواژگان:
منسوجات سلولزي، نساجي، رنگزاي راكتيو، الكتروليت، قليا، آماده سازي اوليه

 

[P O U R I A]

معرفي مواد نوري Up-conversion : از تئوري تا كاربرد

معرفي مواد نوري Up-conversion : از تئوري تا كاربرد

عنوان:
معرفي مواد نوري Up-conversion : از تئوري تا كاربرد

نويسنده(گان):
فرزانه طباطبايي، علي اصغر صباغ الواني، مژده طاهريان، حسن سامعي، شيما موسي خاني،

چکيده:
در سال هاي اخير، مواد نوري Up-conversion توجه بسيار زيادي را در زمينه هاي مختلف نظير شناساگرهاي پزشكي، سلول هاي خورشيدي، حسگرهاي حرارتي و شيميايي و غيره به خود جلب كرده اند. اين مواد قابليت جذب پرتوهاي كم انرژي و در نهايت گسيل پرتويي با انرژي بالاتر از طريق فرآيند نوري غير خطي دارند. سازوكار هاي فرآيند Up-conversion شامل سه نوع اصلي جذب از حالت تهييج يافته (ESA)، انتقال انرژي نورتابي تبديل به بالا (ETU) و بهمن فوتوني (PA) مي باشند. از رايج ترين نوع ميزبان ها مي توان به خانواده هاي فلوئوريدي و اكسيدي اشاره نمود. همچنين يون هاي Er3+، Tm3+، Ho3+ به عنوان بهترين مراكز فعال كننده و يون هاي Yb3+ نيز به عنوان بهترين مراكز حساس كننده بيان شده اند. در ادامه روش هاي ساخت و اصلاح سطحي اين نانوذرات توضيح داده مي شود. تمركز اصلي در مقاله حاضر، بيشتر بر روي تئوري اين مواد كه شامل سازوكار و ساختار بوده و در نهايت كاربردهاي فسفرهاي نورتابي تبديل به بالا بعنوان نسل جديدي از مواد نوري پيشرفته به ويژه براي استفاده در زمينه هاي پزشكي بيان خواهد شد.

کليدواژگان:
نورتاب، Up، conversion، آنتي استوكس، ماده ميزبان، دوپنت، شناساگر پزشكي

 

[P O U R I A]

نانومركب هاي سراميكي جوهر افشان

نانومركب هاي سراميكي جوهر افشان

عنوان:
نانومركب هاي سراميكي جوهر افشان

نويسنده(گان):
مسعود پيمان نيا، آتشه سليماني گرگاني، مهدي قهاري،

چکيده:
ورود فناوري چاپگرهاي جوهرافشان در صنعت سراميك قدمت كمي دارد ولي با اين وجود استفاده از اين چاپگرهاي ديجيتال، روند رو به رشد بسيار سريعي را طي كرده اند و روز به روز در حال پيشرفت و تكامل مي باشند. اين چاپگرها به طور گسترده اي براي تزئين سطوح سراميكي، كاشي ها و ظروف غذاخوري مورد استفاده قرار مي گيرند. چاپگرهاي سيلك اسكرين در گذشته تنها دستگاه مناسب براي تزئين اين سطوح محسوب مي شدند اما با ورود چاپگرهاي جوهرافشان و پيشرفت هاي كنوني، اين چاپگرها در حال جايگزيني چاپگرهاي سيلك اسكرين در اين صنعت مي باشند. اين چاپگرها نيز با توجه به نحوه خروج قطرات مركب از نازل به دو دسته كلي جوهرافشان هاي پيوسته و جوهرافشان هاي قطره در صورت نياز تقسيم بندي مي شوند. مهم ترين موضوع در چاپگر هاي جوهرافشان تهيه مركب مناسب مي باشد، كه با توجه به ساختارشان در تهيه مركب داراي محدوديت هايي از قبيل اندازه رنگدانه ها، پراكنش ذرات و پايداري مناسب مركب مي باشند. با استفاده از نانومركب هاي سراميكي در اين چاپگرها مي توان گفت بسياري از اين مشكلات در حال حل شدن مي باشد و نانومركب هاي مناسب صنعت تهيه شده است. در اين مقاله به بررسي پركاربردترين روش هاي تهيه نانومركب هاي سراميكي چاپگرهاي جوهرافشان كه شامل هم رسوبي، ميكروامولسيون و سل-ژل هستند، پرداخته شده است.

کليدواژگان:
چاپگرهاي جوهرافشان، مركب هاي سراميكي، هم رسوبي، ميكروامولسيون و سل، ژل

 

[P O U R I A]

كاربرد پليمرهاي قالب مولكولي در جداسازي و حذف مواد رنگزا

كاربرد پليمرهاي قالب مولكولي در جداسازي و حذف مواد رنگزا

عنوان:
كاربرد پليمرهاي قالب مولكولي در جداسازي و حذف مواد رنگزا

نويسنده(گان):
مصطفي حسني سعدي، طاهره پورصابري،

چکيده:
پليمرهاي قالب مولكولي از موضوعات تحقيقاتي مهم دهه اخير محسوب مي شوند. اين مواد به گونه اي ساخته مي شوند كه با توجه به ويژگي هاي مولكولي مواد، به شكل قالب آن ها درآمده و فقط ماده مورد نظر را جذب مي كنند. ويژگي هاي استثنائي اين مواد، آن ها را براي استفاده در زمينه هاي مختلفي از جمله جداسازي مناسب ساخته است. در اين مقاله نگاهي اجمالي به اين پليمرها، روش ساخت و كاربردهاي آن ها در جداسازي و حذف مواد رنگزا داريم.

کليدواژگان:
پليمرهاي قالب مولكولي، قالب زني مولكولي، جداسازي، حذف مواد رنگزا، الگو

 

[P O U R I A]

مروري بر پوشش هاي پليمري خودترميم شونده: پوشش هاي خودترميم شونده پايه كپسولي

مروري بر پوشش هاي پليمري خودترميم شونده: پوشش هاي خودترميم شونده پايه كپسولي

عنوان:
مروري بر پوشش هاي پليمري خودترميم شونده: پوشش هاي خودترميم شونده پايه كپسولي

نويسنده(گان):
احسان بابايي، مليحه پيشوايي، فرهود نجفي،

چکيده:
افزايش طول عمر و اطمينان در كاركرد پوشش ها از اهميت بالايي در صنايع گوناگون برخوردار است، با معرفي پوشش هاي خودترميم شونده گام بزرگي در افزايش طول عمر پوشش ها و كاهش هزينه هاي ناشي از آسيب ديدگي پوشش ها برداشته شده است. تا به امروز سيستم هاي خود ترميم شونده با سه سامانه مشخص شده اند: سيستم هاي بر پايه كپسول، سيستم هاي آوندي و سيستم ذاتي. در هر سه مورد ذكر شده فرآيند ترميم پيامد آسيب به بستر مي باشد و به صورت خودكار و بدون دخالت فرد انجام مي شود. تمام پليمرها از گرمانرم گرفته تا گرماسخت توانايي خودترميم شوندگي را دارند. در مقاله حاضر سه دسته مواد خودترميم شونده مختصراً بيان مي شوند و سيستم پايه كپسولي به تفصيل بحث شده و انواع سامانه هاي پايه كپسولي، نحوه عملكرد اين دسته، موارد تاثيرگذار و غيره ذكر خواهند شد. در سال هاي اخير مطالعات زيادي در رابطه با بهبود روش سنتز و كارآيي اين گونه مواد صورت گرفته است، با اين وجود محققان با دشواري هايي رو به رو هستند كه در مقاله حاضر به آنها نيز پرداخته مي شود.

کليدواژگان:
پوشش هاي خودترميم شونده، ميكروكپسول، سنتز، پليمريزاسيون درجا

 

[P O U R I A]

سلول هاي خورشيدي پليمري: ساختار، عملكرد و روش هاي بهبود بازدهي

سلول هاي خورشيدي پليمري: ساختار، عملكرد و روش هاي بهبود بازدهي

عنوان:
سلول هاي خورشيدي پليمري: ساختار، عملكرد و روش هاي بهبود بازدهي

نويسنده(گان):
سجاد كياني، علي اصغر صباغ الواني، منوچهر خراساني، شيما موسي خاني،

چکيده:
تا به امروز پژوهش هاي بسياري در جهت افزايش بازده،كاهش قيمت و همچنين تلاش براي ارائه فناوري هاي نوين در زمينه سلول هاي خورشيدي انجام شده است. در ادامه اين پيشرفت ها، نواقص و مشكلات سلول هاي مايع باعث شد كه نگاه محققان به سمت سلول هاي خورشيدي پليمري معطوف گردد، از مزاياي اين نسل كه توجه محققان را به خود جلب كرده است، مي توان به هزينه پايين، ايجاد سطح وسيع، انعطاف پذيري، طراحي در سطح مولكولي و غيره اشاره كرد. با توجه به ساختار سلول هاي خورشيدي پليمري كه مهم ترين قسمت آن لايه حساس به نور است، محققان تلاش هاي بسياري را در جهت بهبود اين لايه و افزايش بازده آن انجام دادند. در حال حاضر آلياژ پليمري P3HTCBM به عنوان بهترين گزينه پيشنهاد شده است. علاوه بر اين بهبود Voc و كنترل ساختار نيز از راه هاي افزايش بازده در اين نسل است.

کليدواژگان:
سلول خورشيدي، پليمر، بازده، جذب

 

[P O U R I A]

مروري بر ساختار و ويژگي هاي نانوكامپوزيت هاي پليمر / گرافن

مروري بر ساختار و ويژگي هاي نانوكامپوزيت هاي پليمر / گرافن

عنوان:
مروري بر ساختار و ويژگي هاي نانوكامپوزيت هاي پليمر / گرافن

نويسنده(گان):
معصومه رجبي، داود زارعي، غلامرضا راشد،

چکيده:
گرافن به عنوان يك ماده ي دو بعدي با نانوساختاري متشكل از تك لايه هاي اتم كربن و خواص ذاتي چشم گير و فوق العاده ي مكانيكي، الكتريكي، حرارتي و سدكنندگي، از قابليت هاي فراواني براي كاربرد در زمينه هاي مختلف خصوصا نانوكامپوزيت هاي پليمري برخوردار است. با وجود عمر بسيار كوتاه، امروزه گرافن به عنوان پيشتاز عرصه ي نانو مطرح شده و با كشف خواص گوناگون آن تحول شگرفي در علم نانو در حال وقوع است. گرافن به دليل برخورداري از گروه هاي عاملي مختلف به راحتي با انواع پليمرها تركيب و به دليل حجم توليدي بالا و ماده ي اوليه ي ارزان، به عنوان جايگزيني مناسب براي بسياري از پركننده هاي آلي و معدني ديگر محسوب مي شود. در اين مطالعه ي مروري، به معرفي گرافن و روش هاي توليد آن، چگونگي ساخت نانوكامپوزيت هاي پليمر/گرافن و مقايسه اي كوتاه با برخي پركننده هاي ديگر پرداخته مي شود.

کليدواژگان:
گرافن، نانو كامپوزيت هاي پليمر، خواص مكانيكي، رسانايي الكتريكي، سدكنندگي، بازدارنده خوردگي

 

[P O U R I A]

جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي، بخش اول: مروري بر مهم ترين ويژگي هاي ظاهري

جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي، بخش اول: مروري بر مهم ترين ويژگي هاي ظاهري

عنوان:
جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي، بخش اول: مروري بر مهم ترين ويژگي هاي ظاهري

نويسنده(گان):
فرشته ميرجليلي، سيامك مراديا، فرهاد عامري شهرابي،

چکيده:
امروزه كنترل جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي به منظور جلب رضايت مشتري، به عنوان يكي از بزرگترين چالش هاي شركت هاي خودروسازي در سراسر جهان مطرح است. كيفيت ظاهري خودرو اولين عاملي است كه هر خريدار به هنگام خريد خودرو بدان توجه مي نمايد. اين در حالي است كه با توسعه بسيار سريع علم و ظهور فناوري هاي جديد در زمينه روكش هاي سطح خودرويي، سليقه مشتري نيز روز به روز در حال ارتقاء است و اين عاملي است كه توليدكنندگان خودرو را وادار مي سازد در راستاي تامين خواسته هاي خريدار، خود را با جديدترين و به روزترين يافته هاي علمي دنيا همراه سازند. از جمله مهم ترين خصوصيات ظاهري يك خودرو مي توان به رنگ، بافتار، براقيت، وضوح تصوير و پوست پرتقالي اشاره نمود. در اين مقاله تلاش گرديده كه مرور جامعي بر ويژگي هاي ذكر شده در روكش هاي سطح خودرويي كه تحت عنوان كلي جلوه ظاهري شناخته مي شوند، صورت پذيرد.

کليدواژگان:
روكش سطح خودرويي، جلوه ظاهري، رنگ، براقيت، وضوح تصوير، پوست پرتقالي

 

[P O U R I A]

توليد تونر چاپگر ليزر جت به روش تجمع امولسيوني

توليد تونر چاپگر ليزر جت به روش تجمع امولسيوني

عنوان:
توليد تونر چاپگر ليزر جت به روش تجمع امولسيوني

نويسنده(گان):
مونا عبادي، مريم عطايي فرد،

چکيده:
چاپگر ليزرجت يكي از انواع تجهيزات جانبي رايانه است كه متن يا تصوير ايجاد شده را بر روي كاغذ يا زمينه مشابه ديگر منتقل كرده و در دو نوع تك رنگ و رنگي موجود مي باشد. پودر ايجاد كننده تصوير در چاپگر ليزرجت، تونر ناميده مي شود. روش هاي متعددي براي توليد تونر وجود دارد، از جمله روش تجمع امولسيوني كه سبب توليد ذراتي با توزيع اندازه كوچك تر و باريك تر شده كه اين خاصيت باعث بهبود توانايي جريان پذيري ذرات تونر، انتقال بهتر به كاغذ و در نهايت بهترشدن كيفيت تصاوير چاپ شده مي شود. تونر توليدشده به روش تجمع امولسيوني بر پايه رزين استايرن- اكريليك مي باشد. از ديگر اجزاء سازنده اين تونر نيز مي توان به ماده رنگزا، واكس، عامل كنترل بار و ساير افزودني ها اشاره كرد. هدف از اين بررسي مطالعه روش هاي مختلف توليد تونر مي باشد و در ادامه روش تجمع امولسيوني به عنوان روشي مناسب مورد بحث قرار گرفته است.

کليدواژگان:
چاپگر ليزر جت، تونر، روش تجمع امولسيون، دماي انتقال شيشه اي، اندازه ذره

 

[P O U R I A]

اثر افزودن رنگدانه ها بر رفتار تنش-كرنش پوشش هاي پليمري

اثر افزودن رنگدانه ها بر رفتار تنش-كرنش پوشش هاي پليمري

عنوان:
اثر افزودن رنگدانه ها بر رفتار تنش-كرنش پوشش هاي پليمري

نويسنده(گان):
عماد عسكري، نرگس طهماسبي،

چکيده:
پوشش هاي پليمري به لحاظ ساختاري عموماً از يك فاز پيوسته پليمري و يك فاز غيرپيوسته ذره اي از انواع رنگدانه ها تشكيل شده اند. رنگدانه ها با هدف ايجاد فام، پشت پوشي، افزايش مقاومت به خوردگي و بهبود عملكرد جوي در پوشش ها مورد استفاده قرار مي گيرند. هدف از رنگدانه ها هر چه كه باشد ماهيت ذره اي و صلب آنها، تغيير خواص مكانيكي پوشش ها را نيز در پي دارد. اين در حالي است كه شدت تغيير به ميزان رنگدانه، شكل، اندازه و برهم كنش آنها با فاز پيوسته پليمري بستگي دارد. در اين مطالعه سعي شده است تاثير ميزان و مشخصات رنگدانه ها بر رفتار تنش كرنش پوشش ها مورد بررسي قرار گيرد. نتايج اين بررسي ها نشان مي دهد كه افزودن رنگدانه ها به پليمرها مي تواند موجب تغيير رفتار تنش-كرنش آنها از چقرمه به شكننده گردد. اين تغيير رفتار با افزايش مدول يانگ، كاهش كرنش شكست و افزايش تنش شكست همراه است. همچنين معادلات رياضي متعددي براي پيش بيني تغييرات اين عوامل در اثر افزودن رنگدانه ها به پليمرها پيشنهاد شده است.

کليدواژگان:
رنگدانه، پوشش، رفتار تنش، كرنش، مدول يانگ، كرنش و تنش شكست

 

[P O U R I A]

بررسي كارآيي آزمايش هاي شيمي تر در شناخت بست رنگ نقاشي سنتي ايران

بررسي كارآيي آزمايش هاي شيمي تر در شناخت بست رنگ نقاشي سنتي ايران

عنوان:
بررسي كارآيي آزمايش هاي شيمي تر در شناخت بست رنگ نقاشي سنتي ايران

نويسنده(گان):
اميرحسين كريمي، مهشيد شير دواني،

چکيده:
بست يا ماده چسباننده، در مطالعات فني آثار هنري همان Binder در متون شيمي رنگ است كه وظيفه اتصال رنگدانه ها به يكديگر و به سطح رنگ گذاري شده را به عهده دارد. دسته بندي كلي مواد بست در نقاشي سنتي ايران شامل صمغ هاي گياهي (قندها)، مواد پروتئيني و مواد روغني است. در اين پژوهش با نظر به روش هاي شيمي تر در علوم آزمايشگاهي، دستورالعمل هاي تشخيص اين مواد استخراج و بر مبناي آن ها آزمون هايي انجام شده است. براي تشخيص كارآمدي آزمون ها به جاي روش كهنه سازي تسريعي، آزمون در سه مرحله انجام شد. در آغاز مواد خالص بست ها مورد آزمون قرار گرفت و براي هر دسته روش هاي شناسايي مشخص شد. در مرحله دوم چند نقاشي با بست هاي معلوم با قدمت بين ده تا ۱۱ سال مورد بررسي قرار گرفت و آزمون هاي پيشين براي نمونه ها تكرار شد. غير از صمغ عربي در ديگر موارد همان نتايج به دست آمد. سپس بر روي نمونه هاي تاريخي با قدمت 100 تا 400 سال آزمون ها تكرار شد. در نتيجه گيري نهايي مشخص شد كه به جز در مورد صمغ هاي گياهي، بست هاي نقاشي ايراني با تجزيه تر قابل تفكيك هستند. همچنين نتايج نشان داد كه تفكيك در مورد نمونه بست هاي پروتئيني موفق تر است.

کليدواژگان:
آزمون، بست، روغن ها، پروتئين ها، صمغ ها، نقاشي

 

[P O U R I A]

ارزيابي مقاومت به خش پذيري پوشش هاي خودرو با استفاده از روش هاي دندانه گذاري و خراش

ارزيابي مقاومت به خش پذيري پوشش هاي خودرو با استفاده از روش هاي دندانه گذاري و خراش

عنوان:
ارزيابي مقاومت به خش پذيري پوشش هاي خودرو با استفاده از روش هاي دندانه گذاري و خراش

نويسنده(گان):
نرگس طهماسبي،

چکيده:
روش هاي دندانه گذاري و خراش شامل استفاده از انواع خراشنده ها با اشكال هندسي مختلف براي ارزيابي مقاومت به خش پذيري پوشش ها است. در دندانه گذاري، عكس العمل پوشش در مقابل نفوذ نوك خراشنده تحت نيروي عمودي وارد بر آن و نيز اثرات به جاي مانده از خراشنده مورد بررسي قرار مي گيرد. مدول دندانه گذاري، سختي، درصد برگشت پذيري الاستيك، ميزان كار انجام شده حين دندانه گذاري، درصد تغيير شكل هاي الاستيك، پلاستيك و شكست، مدول ذخيره و اتلاف از جمله عوامل حاصل از آزمايش دندانه گذاري هستند. در روش خراش، خراشنده تحت نيروي ثابت و يا افزايشي بر سطح پوشش حركت كرده و بسته به نوع خش ايجاد شده، عواملي مانند ابعاد خش، نيروي بحراني، سختي هاي مماسي و خراش، ضريب اصطكاك، درصد تغيير شكل هاي الاستيك و پلاستيك و ميكرو مقاومت به خش پذيري اندازه گيري مي شود. سازوكار استفاده شده براي بهبود مقاومت به خش پذيري پوشش، تعيين كننده عامل مناسب براي ارزيابي و يا مقايسه عملكرد ضدخش بودن پوشش هاي خودرو است.

کليدواژگان:
پوشش هاي خودرو، مقاومت به خش پذيري، روش هاي ارزيابي، دندانه گذاري، خراش

 

[P O U R I A]

بررسي اثر رنگ دهي و شارژپذيري رنگدانه هاي مورد استفاده در تونرهاي الكتروفتوگرافي

بررسي اثر رنگ دهي و شارژپذيري رنگدانه هاي مورد استفاده در تونرهاي الكتروفتوگرافي

عنوان:
بررسي اثر رنگ دهي و شارژپذيري رنگدانه هاي مورد استفاده در تونرهاي الكتروفتوگرافي

نويسنده(گان):
زهرا بذرافشان، مريم عطايي فرد، فرحناز نورمحمديان،

چکيده:
از آنجا كه امروزه استفاده از فناوري چاپ و كپي برداري به روش الكتروفوتوگرافي به طور فزآينده اي در حال رشد است، مركب مورد استفاده در اين نوع فناوري كه اصطلاحاً به آن تونر گفته مي شود، نيز مورد توجه فراوان محققين قرار گرفته است. تا چندي پيش فقط نسخه هاي چاپي سياه و سفيد در دسترس عموم بوده است و اين در حالي است كه نسخه هاي رنگي براي كاربران بسيار جذاب تر و داراي اهميت بيشتري هستند. رنگدانه ها و رنگينه ها به عنوان ماده رنگزا در توليد تونر رنگي تاثير به سزائي داشته و با توجه به مقدار مصرف آنها، بر ميزان شارژپذيري ذرات تونر نيز موثر هستند. در اين مقاله ضمن معرفي و بررسي اثر رنگ دهي رنگدانه هاي مورد استفاده، نحوه تاثير آنها بر ميزان شارژپذيري ذرات تونر نيز مورد مطالعه قرار گرفته است.

کليدواژگان:
تونر، الكتروفوتوگرافي، رنگدانه، ساختار شيميايي، شارژپذيري

 

[P O U R I A]

پوشش هاي خود جداشونده با كاربردهاي صنعتي

پوشش هاي خود جداشونده با كاربردهاي صنعتي

عنوان:
پوشش هاي خود جداشونده با كاربردهاي صنعتي

نويسنده(گان):
شهلا پازكي فرد،

چکيده:
پوشش خود جداشونده، پوششي است كه به صورت تك لايه بر روي زيرآيند اعمال شده و طي فرآيند تشكيل فيلم خود به خود به دو لايه پيوسته با اتصال داخلي، جدا مي گردد. علم مرتبط با اين مفهوم، ابزاري است براي فرموله كردن پوشش هاي نوين با خواص و كاربردهاي ويژه. در اين مقاله اصول تئوري و سازوكارهاي مرتبط با پديده جداشوندگي در اينگونه پوشش ها مرور شده است. در اين راستا مواد فيلم تشكيل دهنده متشكل از مخلوط هاي پليمري ناسازگار با قابليت توليد پوشش هايي با ساختار تركيبي پليمر/پليمر كه در برخي از حوزه هاي كاربردي عملكردي برجسته دارند، با جزئيات بيشتري توضيح داده شده اند. تئوري و مفهوم خود جداشوندگي را مي توان در انواع پوشش هاي حلال پايه، آب پايه و پودري بكار برد. اين نوع پوشش به فرمولاسيوني ويژه و همچنين شرايطي خاص در دو مرحله اعمال و تشكيل فيلم نياز دارد. فيلم هاي با ساختارهاي نايكنواخت در مقياس ميكرو و ناهمگون از لحاظ لايه اي (نهايتاً در دو لايه) را مي توان با اعمال يك تركيب پوششي تك لايه به دست آورد، به گونه اي كه پوشش حاصل از خواصي ويژه اي از قبيل خواص مكانيكي، حفاظتي و غيره در عمق و ويژگي هاي خاص در سطح مانند مقاومت در برابر خراش، مقاومت در برابر خش و استحكام چسبندگي برخوردار باشد.

کليدواژگان:
پوشش، پوشرنگ، خود جداشونده، جدايي فازي، پليمرهاي ناسازگار

 

[P O U R I A]

جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي. بخش دوم: مروري بر مهم ترين روش ها و دستگاه هاي اندازه گيري

جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي. بخش دوم: مروري بر مهم ترين روش ها و دستگاه هاي اندازه گيري

عنوان:
جلوه ظاهري روكش هاي سطح خودرويي. بخش دوم: مروري بر مهم ترين روش ها و دستگاه هاي اندازه گيري

نويسنده(گان):
فرشته مير جليلي، سيامك مراديان، فرهاد عامري شهرابي،

چکيده:
كيفيت ظاهري خودرو اولين عاملي است كه هر خريدار به هنگام خريد خودرو بدان توجه مي نمايد. از اين رو، امروزه صاحبان تمامي صنايع خودروسازي بزرگ جهان به اهميت فراوان كنترل جلوه ظاهري محصولات توليدي خود واقف بوده و نيز بر اين باورند كه آنچه قابل اندازه گيري نيست، قابل كنترل نيز نمي باشد. بر اين اساس، شركت هاي خودروسازي همواره به دنبال روش ها و دستگاه هايي هستند كه به كمك آن ها قادر باشند كليه ويژگي هاي ظاهري روكش هاي سطح خودرويي را با دقت و صحت بالايي اندازه گيري نمايند. در اين مقاله تلاش گرديده كه مرور جامعي بر روش ها و كارآمدترين دستگاه هاي مورد استفاده به منظور اندازه گيري ويژگي هاي ظاهري روكش هاي سطح خودرويي صورت پذيرد.

کليدواژگان:
جلوه ظاهري، روكش سطح خودرويي، دستگا ه هاي اندازه گيري.

 

[P O U R I A]

استفاده از مايعات يوني در سلول هاي خورشيدي حساس به مواد رنگزا

استفاده از مايعات يوني در سلول هاي خورشيدي حساس به مواد رنگزا

عنوان:
استفاده از مايعات يوني در سلول هاي خورشيدي حساس به مواد رنگزا

نويسنده(گان):
علي مهدي زاده، مينا اديبي،

چکيده:
در اين بررسي كليات فناوري سلول هاي خورشيدي حساس شده به مواد رنگزا، شامل ساختار كلي و مشخصات اجزاي مختلف آن ها و نتايج كارهاي تحقيقاتي انجام شده اخير در مورد جايگزيني حلال هاي مورد استفاده در اين سامانه ها با مايعات يوني ارائه شده است. علاوه بر اين انواع مختلف مايعات يوني، مزاياي آنها نسبت به حلال هاي مرسوم در اين سامانه ها و چالش هاي استفاده از آنها و همچنين روش هاي بهينه سازي كارآيي مايعات يوني در سلول هاي خورشيدي حساس شده به مواد رنگزا نيز مورد بحث قرار گرفته اند.

کليدواژگان:
سلول هاي خورشيدي حساس شده به مواد رنگزا، مايعات يوني، الكتروليت، ماده رنگزا

 

[P O U R I A]

مروري بر رزين هاي فنوليك و روش هاي اصلاح آن

مروري بر رزين هاي فنوليك و روش هاي اصلاح آن

عنوان:
مروري بر رزين هاي فنوليك و روش هاي اصلاح آن

نويسنده(گان):
سيد آرش حدادي، محمد مهدويان احدي، فرهنگ عباسي،

چکيده:
رزين هاي فنوليك جزء قديمي ترين رزين هاي گرماسخت هستند كه علي رغم گذشت بيش از يك صد سال از عمر آن ها هم اكنون نيز كاربردهاي شايان توجهي در ساخت چسب ها، پوشش ها، عايق هاي صنعتي، صفحات مدارهاي چاپي، سپرهاي حرارتي و كامپوزيت هاي پيشرفته دارد. ويژگي بارز اين رزين ها، مقاومت حرارتي بالا همراه با قيمت پايين آن مي باشد. رزين هاي فنوليك از واكنش فنول يا مشتقات آن با آلدهيدها در حضور كاتاليزور تهيه مي شوند و بسته به نسبت مولي فنول به فرمالدهيد و اسيدي يا بازي بودن كاتاليزور، رزين حاصل مي تواند از نوع رزول يا نووالاك باشد. رزين هاي رزول از نظر ذاتي گرماسخت و در اثر اعمال حرارت شبكه اي و پخت مي شوند اما رزين هاي نووالاك به تنهايي گرمانرم و با افزودن عامل پخت و اعمال حرارت شبكه اي مي شوند. رزين هاي فنوليك يكي از رزين هايي است كه به تنهايي خصوصيات فيزيكي و مكانيكي مطلوبي ندارند و براي اينكه بتوان از آن ها در كاربردهاي مهندسي استفاده كرد بايد ساختار آن را اصلاح نمود. متداول ترين روش هاي اصلاح ساختاري رزين هاي فنوليك استفاده از عامل پخت و مواد پركننده مي باشد. استحكام كششي و خمشي رزين تقويت نشده پايين مي باشد، همچنين بالا بودن ضريب انبساط حرارتي آن سبب مي شود در دماهاي بالا رزين دچار جمع شدگي شود كه استفاده از روش هاي فوق تا حد مطلوبي اين معضل را برطرف مي سازد. در اين مقاله سعي شده است كه روش هاي اصلاح خواص رزين هاي فنوليك شامل كاتاليزور، عامل پخت و اثر پركننده تا حد امكان بررسي و تحليل شود.

کليدواژگان:
رزين هاي فنوليك، رزول، نووالاك، كاتاليزور، عامل پخت، پركننده

 

[P O U R I A]

مروري بر روش هاي سنتز رنگدانه هاي بر پايه زيركن

مروري بر روش هاي سنتز رنگدانه هاي بر پايه زيركن

عنوان:
مروري بر روش هاي سنتز رنگدانه هاي بر پايه زيركن

نويسنده(گان):
حسين حيدري، مريم حسيني زري، رحيم نقي زاده، حميد رضا صميم،

چکيده:
رنگدانه هاي زيركني در صنعت سراميك داراي قدمت زيادي نبوده ولي به خاطر مزيت هايي كه دارند استفاده از آن ها روند رو به رشدي را طي كرده است. اين رنگدانه ها براي رنگي كردن سطوح سراميكي مانند كاشي و بدنه هاي بهداشتي مورد استفاده قرار مي گيرند. براي سنتز رنگدانه هاي زيركني، از روش هاي مختلفي استفاده شده كه در حالت كلي مي توان اين روش ها را به روش هاي مرسوم و غير مرسوم تقسيم بندي نمود. توليد صنعتي آن ها به روش مرسوم بوده ولي به دليل واكنش پذيري پايين و هزينه توليد بالا، تمايل براي صنعتي كردن روش هاي ديگر مانند روش استفاده از محصول مياني و روش هاي شيمي تر افزايش يافته است. در روش محصول مياني از ماسه زيركني ارزان قيمت به جاي زيركنيا استفاده مي شود و با استفاده از روش هاي شيمي تر امكان سنتز، در دماهاي پايين تر به دليل همگن بودن مواد اوليه و كنترل ويژگي هاي نهايي رنگدانه امكان پذير مي باشد. در اين مقاله به بررسي چگونگي سنتز رنگدانه هاي زيركني با روش هاي مرسوم، استفاده از محصول مياني و سل- ژل پرداخته مي شود.

کليدواژگان:
رنگدانه هاي زيركني، سنتز رنگدانه ها، روش محصول مياني، روش سل ، ژل

 

[P O U R I A]

معرفي و كاربرد مواد سيليكوني در صنايع رنگ

معرفي و كاربرد مواد سيليكوني در صنايع رنگ

عنوان:
معرفي و كاربرد مواد سيليكوني در صنايع رنگ

نويسنده(گان):
ابوذر بختياري، فرهود نجفي،

چکيده:
تركيبات سيليكون در سال هاي اخير به علت داشتن پايه معدني و خواص ويژه نسبت به ساير مواد شيميايي، رشد چشمگيري يافته اند. كاربرد وسيع مواد سيليكوني در زمينه هاي پليمري، الكترونيك، پزشكي، نظامي و علوم زيست محيطي، توجه مراكز علمي و پژوهشي و دنياي فناوري را به خود جلب كرده است. به دليل خواص ويژه سيليكون ها، اين مواد كاربردهاي متنوعي در صنايع رنگ و رزين پيدا نموده اند. پليمرهاي سيليكوني با استخلاف هاي آلي داراي ويژگي هاي ممتازي از جمله پايداري حرارتي- جوي- شيميايي، وابستگي كم خواص به دما، عايق الكتريكي، فعاليت سطح قابل توجه و آب گريزي عالي، تراوايي مناسب نسبت به گازها و زيست سازگاري نسبت به ساير پليمرها و مواد مورد مصرف دارند. از كاربردهاي سيليكون ها مي تواند به رزين هاي پوششي، پوشش هاي رها ساز جرم، پوشش هاي ابرآب گريز، لاستيك هاي تزريقي، خميرها و درزگيرها الاستومري، فوم هاي سيليكوني، سيالات ناقل حرارت، سيالات رها ساز قالب، روان كننده ها و روغن هاي با كارآيي دمايي بالا، مواد آرايشي و بهداشتي، نانوذرات سيليسيي، سطح فعال ها و مواد تكميل كننده محصولات نساجي اشاره كرد. هدف از نگارش اين مقاله، معرفي و آشنايي با روش هاي تهيه مواد اوليه و محصولات متنوع سيليكوني و جنبه هاي كاربردي آنها است.

کليدواژگان:
سيليكون، پلي سيلوكسان، سطح فعال هاي سيليكوني، مواد افزودني سيليكوني، نانوذرات سيليس

 

[P O U R I A]

مروري بر رنگبري پسابهاي رنگي با فرآيند جذب سطحي

مروري بر رنگبري پسابهاي رنگي با فرآيند جذب سطحي

عنوان:
مروري بر رنگبري پسابهاي رنگي با فرآيند جذب سطحي

نويسنده(گان):
نياز محمد محمودي،

چکيده:
با توجه به محدوديت هاي سختگيرانه و رو به افزايشي كه براي تركيبات آلي از جمله رنگزاها در پساب هاي صنعتي وضع شده است ضروري است كه قبل از تخليه، حذف شود. همچنين بسياري از اين رنگزاها در اثر واكنش هاي گوناگون مواد جانبي سمي و سرطان زا توليد مي كنند كه براي موجودات زنده آبزي زيان بار است. روش هاي مختلفي براي تصفيه پساب ها وجود دارد. به دليل تغيير زياد تركيب پساب نساجي بيشتر روش هاي مرسوم كافي نيستند. به علاوه هزينه تصفيه پساب نيز در سال هاي اخير در حال افزايش است. بنابراين جستجوي روش هاي مناسب تر و موثرتر الزامي است. فناوري جذب سطحي به عنوان يكي از فناوري هاي موثر و كارا، كاربردهاي وسيعي در تصفيه آب و پساب دارد و اساس اين مقاله مروري را تشكيل مي دهد. از دلايل اين امر مي توان به قيمت اوليه، انعطاف پذيري و راحتي طراحي، سادگي عملكرد و عدم حساسيت به آلاينده هاي سمي اشاره كرد. علاوه بر اين جذب سبب تشكيل مواد مضر نيز نمي گردد.

کليدواژگان:
رنگبري، پساب، رنگزا، جذب سطحي، جاذب ارزان

 

[P O U R I A]

تاثير رفتار تنش-كرنش پوشش هاي رويه خودرو بر مقاومت به خش پذيري آن ها طي كارواش

تاثير رفتار تنش-كرنش پوشش هاي رويه خودرو بر مقاومت به خش پذيري آن ها طي كارواش

عنوان:
تاثير رفتار تنش-كرنش پوشش هاي رويه خودرو بر مقاومت به خش پذيري آن ها طي كارواش

نويسنده(گان):
نرگس طهماسبي*،

چکيده:
بررسي فرآيند ايجاد خش نشان مي دهد كه عوامل خراشنده بعد از نفوذ در پوشش، ضمن حركت در داخل آن، تنش هاي كششي و فشاري به ترتيب در پشت و جلوي عامل خراشنده بر پوشش اعمال مي كنند. چگونگي پاسخ پوشش به اين تنش ها تعيين كننده نوع خش ايجاد شده در آن ها است. همچنين چگونگي پاسخ خود تحت تاثير ويژگي هاي ويسكوالاستيك پوشش، دما و نرخ اعمال تنش توسط عامل ايجاد كننده خش است. بر اين اساس به نظر مي رسد كه بررسي الگوهاي رفتاري تنش-كرنش پوشش ها و عوامل حاصل از آن مي تواند براي پيش بيني مقاومت به خش پذيري و نيز نوع خش هاي ايجاد شده در پوشش مورد استفاده قرار گيرد. لذا در اين مقاله سعي شده است تاثير رفتار تنش-كرنش پوشش هاي رويه خودرو بر عملكرد مقاومت به خش پذيري آن ها مورد بررسي قرار گيرد و با توجه به كاربرد گسترده كارواش هاي آزمايشگاهي براي ارزيابي مقاومت به خش پذيري پوشش هاي خودرو، اين آزمايش به عنوان مرجعي براي مقايسه در نظر گرفته شده است. نتايج مطالعات انجام شده نشان مي دهد كه كاهش مدول يانگ و تنش تسليم و افزايش چقرمگي پوشش مي تواند موجب بهبود مقاومت به خش پذيري آن طي كارواش گردد. به هرحال وابسته بودن نتايج حاصل از آزمايش كشش به نرخ كرنش و دما، در برخي موارد برقراري ارتباط ميان نتايج اين آزمايش با كارواش را با مشكلاتي همراه كرده است كه رفع آن مستلزم انجام آزمايش كشش در نرخ كرنش بالا و يا دماهاي پايين است كه مقادير دقيق آن ها با استفاده از معادله WLF قابل محاسبه هستند. همچنين لحاظ كردن قابليت ترميم خش هاي پلاستيك در اثر افزايش دما، مي تواند موجب حصول داده هاي واقعي تر در انواع كارواش ها گردد.

کليدواژگان:
پوشش هاي رويه خودرو، مقاومت به خش پذيري، كارواش، آزمايش كشش، رفتار تنش، كرنش، معادله WLF

 

[P O U R I A]

مروري بر پلي استرهاي پرشاخه آليفاتيك

مروري بر پلي استرهاي پرشاخه آليفاتيك

عنوان:
مروري بر پلي استرهاي پرشاخه آليفاتيك

نويسنده(گان):
عليرضا ملكيان، بهزاد شيركوند هداوند، فرهود نجفي، محمد رضا صائب،

چکيده:
پليمرهاي پرشاخه به خاطر ساختار بسيار شاخه اي و تعداد زياد گروه هاي عاملي خود داراي خصوصيات منحصر به فردي مي باشند كه آن ها را براي استفاده در بسياري از كاربردها جالب توجه كرده است. يكي از پليمرهاي پرشاخه اي كه بسيار مورد توجه قرار گرفته است پلي استرهاي بر پايه2، 2- بيس (متيلول) پروپيونيك اسيد است. در اين مقاله نتايج مطالعات انجام گرفته شده بر روي پلي استرهاي پرشاخه بر پايه2، 2- بيس (متيلول) پروپيونيك اسيد به عنوان يكي از تركيبات مهم در ساخت پليمرهاي پرشاخه ارائه شده است. سپس تاثير عوامل و شرايط مختلف بر سنتز پلي استرهاي پرشاخه و تاثير آنها بر جرم مولكولي، ساختار و ويژگي هاي به دست آمده مورد بحث قرار گرفته است. در خاتمه نتايج آخرين يافته ها و كاربردهاي به دست آمده از اين دسته از تركيبات آورده شده است تا درك كاملي از رابطه ساختار و خواص آن ها مشخص شود.

کليدواژگان:
پليمرهاي پرشاخه، پلي استر، ساختار مولكولي، 2، 2، بيس (متيلول) پروپيونيك اسيد.

 

[P O U R I A]

مروري بر ديرسوزكننده ها و سازوكارهاي عملكرد آن ها

مروري بر ديرسوزكننده ها و سازوكارهاي عملكرد آن ها

عنوان:
مروري بر ديرسوزكننده ها و سازوكارهاي عملكرد آن ها

نويسنده(گان):
مسعود صالحي، رضا عليزاده، محمد مهدويان احدي،

چکيده:
ديرسوزكننده ها تركيباتي هستند كه براي اصلاح خواص اشتعال پذيري به پليمرها، منسوجات و پوشش ها افزوده مي شوند. مواد مختلفي از جمله تركيبات فسفردار، هالوژن دار، انواع اكسيدها و هيدروكسيدهاي فلزي و معدني به عنوان ديرسوزكننده مورد استفاده قرار مي گيرد. امروزه با اعمال محدوديت هاي زياد درباره استفاده از ديرسوزكننده هاي هالوژن دار، نقش تركيبات فسفردار در اين زمينه پررنگ تر شده است. تحقيقات جديد روي توليد ديرسوزكننده هاي بدون هالوژن و همچنين استفاده از فناوري نانو در اين زمينه متمركز شده است. سازوكار اصلي ديرسوزكنندگي به نوع ديرسوزكننده و ماده اي كه ديرسوزكننده در آن به كار رفته است بستگي دارد، ولي سازوكار عملكرد اين مواد را مي توان به دو گروه كلي عملكرد در فاز گاز و فاز متراكم تقسيم كرد. در اين مقاله به انواع ديرسوزكننده ها و سازوكارهاي عملكرد اين مواد پرداخته شده است.

کليدواژگان:
ديرسوزكننده، اشتعال پذيري، سازوكار عملكرد

 

[P O U R I A]

بررسي مواد رنگزاي آلي مورد استفاده در اسباب بازي ها: كاربردها و روش هاي شناسايي

بررسي مواد رنگزاي آلي مورد استفاده در اسباب بازي ها: كاربردها و روش هاي شناسايي

عنوان:
بررسي مواد رنگزاي آلي مورد استفاده در اسباب بازي ها: كاربردها و روش هاي شناسايي

نويسنده(گان):
بهناز اكبري، محمد ابراهيم عليا،

چکيده:
رنگزاهاي آزو يكي از عمده ترين و بزرگترين گروه رنگ هاي سنتزي مي باشند كه با توجه به حجم مصرفي بالا، سهولت توليد و طيف وسيع كاربرد اين رنگزاهاي آلي در صنايع مختلف پلاستيك سازي، چرم سازي، داروسازي و غيره، كمتر به سرطان زا بودن آنها توجه مي شود. بنابراين لازم است با استفاده از روش هاي دقيق و دستگاهي مانند روش هاي كروماتوگرافي با عملكرد بالا HPLC، كروماتوگرافي گازي متصل شده به اسپكتروفتومتري جرمي ) (GC-MS و يا روش هاي پيشرفته و يا حتي پيچيده تر مثل، كروماتوگرافي مايع با عملكرد بالا - يونيزاسيون شيميايي با فشار اتمسفري- طيف سنجي جرمي ) MS-APCI- (HPLC استخراج مايكروويو MAE، استخراج با سيال فوق بحراني SFE، اسپكتروفتومتر جرمي چهارقطبي سه گانه با آشكارساز يونيزاسيون الكترواسپري(HPLC-ESI-MS) ، ميزان آمين هاي ممنوعه در محصولات مختلف بخصوص اسباب بازي ها كه در تماس با دهان كودكان هستند ارزيابي شود. به طور كلي، اندازه گيري رنگ هاي آزو شامل مراحلي از قبيل آماده سازي، استخراج و نهايتاً تعيين مقداركردن آنها با روش هاي دستگاهي خواهد بود. در اين مقاله سعي شده است كه به مزايا و معايب كاربرد رنگزاهاي آلي، روش هاي استاندارد جهت تعيين مقدار فلزات سمي به كار رفته در رنگ اسباب بازي ها و سنجش كمي رنگ آزو پرداخته شود. قطعاً مطالعات وسيع تر و روش هاي دقيق دستگاهي در سطح كشور، براي بررسي كيفيت اسباب بازي كودكان نياز داريم.

کليدواژگان:
رنگزا هاي آزو، اسباب بازي ها، روش هاي استخراج مواد رنگزاي آلي، كروماتوگرافي.

 

[P O U R I A]

پوشش هاي نانو ساختار سخت: طراحي، تهيه و كاربردها

پوشش هاي نانو ساختار سخت: طراحي، تهيه و كاربردها

عنوان:
پوشش هاي نانو ساختار سخت: طراحي، تهيه و كاربردها

نويسنده(گان):
سارا خمسه*،

چکيده:
پوشش هاي نانوساختار در مقايسه با مواد حجيم، خواص فيزيكي، مكانيكي و شيميايي بسيار ويژه اي از خود نشان مي دهند كه منجر به كاربردهاي گسترده آنها در فناوري هاي بسيار پيشرفته شده است. اين خواص ويژه از اندازه نانوي آنها منتج مي گردد. از نقطه نظر كاربردهاي صنعتي پوشش هاي نانوساختار، خواص مكانيكي ويژه آنها از اهميت خاصي برخوردار است. بنابراين طراحي و گسترش پوشش هاي نانوساختار سخت با خواص مكانيكي مناسب به شدت مورد توجه صنعت مي باشد. با توجه به اهميت اين گروه از پوشش ها در صنعت به روز، مقاله حاضر به اصول طراحي، روش ساخت و كاربردهاي اين گروه از پوشش ها مي پردازد.




کليدواژگان:
پوشش هاي نانوساختار سخت، نانوكامپوزيت، نانوچندلايه، طراحي، تهيه، كاربردها.

 

[P O U R I A]

رنگ موهاي دائمي، فرمولاسيون، سازوكار عملكرد آن و واكنش هاي جايگزين

رنگ موهاي دائمي، فرمولاسيون، سازوكار عملكرد آن و واكنش هاي جايگزين

عنوان:
رنگ موهاي دائمي، فرمولاسيون، سازوكار عملكرد آن و واكنش هاي جايگزين

نويسنده(گان):
فضه آريانسب*، سيد حميد سليمي، عليرضا بنازاده،

چکيده:
امروزه رنگ موهاي شيميايي متنوعي با طيف وسيعي از رنگ ها به بازار عرضه شده اند كه جاي رنگ هاي طبيعي را گرفته اند. اين رنگ ها در انواع موقتي، نيمه دائمي و دائمي موجود مي باشند. در اين ميان، رنگ موهاي دائمي از محبوبيت خاصي برخوردار هستند. اين رنگ موها شامل مولكول هاي كوچك بي رنگي هستند كه به داخل ساقه مو نفوذ مي كنند و پس از انجام يك سري واكنش هاي شيميايي، مولكول هاي رنگ بزرگي را به وجود مي آورند كه به دليل اندازه بزرگشان در داخل ساختار مو به دام مي افتند. در اين مقاله پس از نگاهي گذرا به اين نوع رنگ موها، تركيبات تشكيل دهنده آنها و واكنش هايي كه اين تركيبات در آنها شركت مي كنند، برخي از پيشرفت هاي علمي جديد در اين زمينه را مورد بررسي قرار خواهيم داد.

کليدواژگان:
رنگ موي دائمي، پيش ماده رنگ، حدواسط هاي فعال، جفت كننده رنگ