[طراحی] - آموزش طراحی

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس1-الفباي طراحي

نقطه: نقطه كوچكترين اثري است كه يك وسيله از خود بر جاي مي گذارد. اندازه نقطه بر اساس ميزان كاربردي وسيله سنجيده مي شود. يعني نقطه اي كه از يك خود كار ثبت مي شود، با اثري كه از يك ماژيك يا ذغال طراحي باقي مي ماند از لحاظ كيفيت و اندازه بسيار متفاوت است. نقطه مي تواند شكلي منظم يا نامنظم داشته باشد. هر نقطه به تنهايي داراي نيروي جذب بصري فراواني است.

خط:
خط، مسيري است ميان دو نقطه. خط اساس و پايه طراحي را تشكيل مي دهد و شناخت كامل و تسلط بر جنبه هاي مختلف آن بخشي از هنر طراحي را شامل مي شود. خط به صورتي كه ما بر روي كاغذ ترسيم مي كنيم عملاً در طبيعت وجود ندارد، ولي قوه باصره ما اطراف اشيا را (در تضاد با سطوح عناصر ديگر به صورت خطوط محيطي) مي بيند. با هر وسيله ممكن ترسيم خطوط را تجربه كنيد و به مقايسه نتايج مختلف بپردازيد. خط نمايانگر حالات و كيفيت هاي مختلفي است و حتماً بايستي در ترسيم آن تسلط لازم را به دست آوريد.


كيفيت خط:
يك خط رسم شده مي تواند بيانگر ويژگي هاي بسياري باشد:


- ضخامت، نازكي، تراكم، مسير تابش نور، لطافت و ...
- جنسيت هاي گوناگوني همچون: فلز، شيشه، چوب، سنگ، پارچه و ...
- ايجاد حجم، سنگيني و وزن، سطوح گوناگون.
- ايجاد بعد، فضا و مقياس هاي ذهني يا حقيقي.
- كليه اين ويژگي ها مختص طراحي با دست آزاد است و طراحي هاي ماشيني يا تصوير سازي هاي كامپيوتري نمي تواند هم طراز و هم سنگ دست طراح عمل كنند. خطوط به طور عمده به سه دسته خط صاف، خط شكسته و خط منحني تقسيم مي شوند و هر دسته شامل انواع متنوعي از خطوط است كه براي كاربرد خاصي در نظر گرفته شده است.
- تمرين طراحي:
طرحي از مدل بر روي كاغذ طراحي بكشيد. خط ها را آزادانه و راحت بكشيد. براي تصحيح از پاك كن استفاده نكنيد، خط را دوباره بكشيد. خط به كار رفته يك دست و مطمئن باشد، از ترسيم خط هاي تكه تكه و ريشه ريشه خود داري كنيد. طرح هايي كه مي كشيد زياد بزرگ يا كوچك نباشند. طرح بايد حد اقل نيمي از صفحه كاغذ يا كادر شما را بگيرد. تنها به يك بار ترسيم اكتفا نكنيد. مدل را بارها و بارها از زواياي مختلف بررسي و مشاهده كنيد.



طراحي چشمي – مرحله اول
اين مرحله از طراحي از نظر تقويت ديد و ذهن اهميت فراواني دارد. شما بايد حتي المقدور كمتر به كاغذ طراحي و خطي كه ترسيم مي كنيد نگاه كنيد. در اين مرحله صرفاً چشم شما به مدل است. پس سعي كنيد هم زمان با حركت چشم خود بر روي مدل، خط را هم ترسيم كنيد. به تدريج و با كمي تمرين مي توانيد بر روي مدل متمركز شده و فقط در نقطه شروع، به كاغذ طراحي نگاه كنيد. توجه داشته باشيد كه بسياري از هنر جويان آنچه را كه مي دانند ترسيم مي كنند، نه آنچه را كه مي بينند. در اين مرحله شما صرفاً آنچه را كه مي بينيد ترسيم كرده ايد. در اين تمرين بهتر است كه مداد را از روي كاغذ بر نداريد. طرح را آرام و به قصد مطالعه و بررسي ترسيم كنيد نه اينكه تكليفي را انجام داده باشيد. جزئيات و نقش و نگارهاي مدل را حذف كنيد. اندازه طراحي نه خيلي كوچك باشد و نه خيلي بزرگ.



طراحي چشمي – مرحله دوم

اهميت اين مبحث در تمام مراحل طراحي مخصوصاً زماني كه پيشرفتي نسبي در كارتان به وجود آمده نهفته است و تنها خود شما مي توانيد متوجه تغييري شويد كه اين شيوه، بر نحوه مشاهده حافظه شما خواهد گذاشت. مدل نسبتاً ساده اي را انتخاب كنيد. مي توانيد به دو روش عمل كنيد:

1- پس از بررسي مدل به صورت همه جانبه و كاملاً دقيق، طراحي را شروع كرده و ديگر به مدل نگاه نكنيد.
2- بررسي را به صورت مرحله به مرحله انجام دهيد. يعني ابتدا شكل كلي مدل را ديده و طرح كلي را كه در ذهنتان مانده ترسيم كنيد. سپس ويژگي هاي ثانوي را به دقت مشاهده كرده و بعد به طرح اضافه كنيد. پس از آن به سراغ جزئيات ديگر رفته و بعد از مشاهده دقيق آنچه را در ذهنتان مانده ترسيم كنيد.
در هر دو روش به ياد داشته باشيد كه: مدت زمان مشاهده، بيشتر از زمان ترسيم باشد. از پاك كن استفاده نكنيد. خط ها را به راحتي و آسودگي بكشيد و اگر قسمتي از طرح خراب شد خط صحيح را روي آن بكشيد. پس از پايان كار طرح را با مدل مقايسه كنيد. اما آن را اصلاح نكنيد بلكه مجدداً طراحي را مرحله به مرحله آغاز كنيد. هر بار كه مدل را طراحي مي كنيد نيروي حافظه خود را تقويت كرده ايد.
منبع:sagharerang
 
آخرین ویرایش:

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس2

درس2

چگونه ديدن و مشاهده از ديدگاه يك طراح

نخستين مرحله ديدن درست، مشاهده حجم كلي به صورت يكي از احجام هندسي است. در اين مرحله شما بايستي تمام جزئيات شيء را حذف كرده و شكل كلي آن را بر روي كاغذ ترسيم كنيد. علت استفاده از احجام هندسي، دقيق و كامل بودن آنها است. بيشتر اشيايي كه در اطراف خود مي بينيم شباهت فراواني با احجام هندسي دارند و چنانچه بخواهيم از همين وسايل به عنوان مدل استفاده كنيم مي بينيم كه احجام استوانه و مكعب كار برد بيشتري دارند. وقتي شما يك فرم استوانه بر روي كاغذ بكشيد، مي توانيد آن را تبديل به يك ليوان، گلدان، پارچ آب و بسياري شكل هاي ديگر كرده و جزئيات متنوعي به آن بيفزاييد. علت آن است كه دو فرم استوانه و مكعب از لحاظ تعادل و ايستايي، ثبات بيشتري دارند و البته از جنبه توليد و ساخت نيز مزايايي دارند كه در حيطه بحث ما نيست.


ديدن طراحي و مقايسه
وقتي از يك مدل خاص طراحي مي كنيد به دنبال علايم و نشانه هايي براي مقياس صحيح باشيد. زماني كه چند مدل را در مقابل داريد، مي توانيد نشانه هاي فراواني براي مقايسه تناسبات پيدا كنيد. پس از مشاهده دقيق به طراحي بپردازيد. براي شروع همواره مدلي را كه جلوتر از بقيه است طراحي كنيد. بهتر است به جايگزيني صحيح مدل در صفحه نيز توجه داشته باشيد. در اين مورد شما بايد تمام مدلها را به صورت يك شكل ساده و عمده ديده و همان شكل را ترسيم كنيد. سپس به جزئيات بپردازيد. در اين حالت است كه مي توانيد از جاي گرفتن كل طرح در صفحه مطمئن باشيد.


شفاف بيني
توجه به اين نكته همواره از بسياري خطاها در طراحي جلوگيري مي كند. در اين مرحله هنگامي كه شما چند مدل در مقابل خود داريد سعي كنيد همه را به طور كامل طراحي كنيد. ويژگي اشيايي را كه به طور كامل در مقابل ديد شما نيستند و پشت عنصري ديگر واقع شده اند، در نظر بياوريد و آن را كم رنگ و ساده ترسيم كنيد. دريافت تناسبات در اين مرحله بسيار ساده و روان خواهد شد. سپس مي توانيد خطوط اصلي طرح را پر رنگ و جاندار ترسيم كنيد.


طراحي فضاي منفي
مدلي را با دو يا سه عنصر چيده و خوب به آن نگاه كنيد. حال با خط ساده اي فضاي اطراف مدل را مشخص كنيد، بي آنكه اشاره اي به خود مدل داشته باشيد. بهتر است كه ابتدا با يك عنصر شروع كرده و در طرح بعدي تعداد سوژه را به دو، سه و چهار افزايش دهيد. به ياد داشته باشيد كه توجه به قسمت هاي مختلف فضاي منفي نيز به صورت مقايسه اي است. طراحي فضاي منفي در اينجا به شما كمك مي كند تا شكل كلي مجموعه را در يابيد و همه اجزا را به صورت عنصر واحد و يك دست مشاهده كرده و در صفحه و كادر جايگزين نماييد. اين گونه كلي ديدن اشيا به شما كمك مي كند تا نسبت صحيح را در نگاه اول دريافته و طراحي را در اندازه اي مناسب، كوچك يا بزرگ آغاز كنيد. فضاي منفي به اندازه فضاي مثبت اهميت دارد. در بسياري موارد به خصوص در اكثر پوسترها مي بينيم كه اهميت بيشتر به فضاي منفي داده شده، در اكثر آرمها و نمادها، فضاي منفي يا سفيد، ارزشي برابر با فضاي مثبت و يا سياه دارد و طراحان و گرافيستها در عين توجه به فرم اصلي، نقش فضاي منفي را نيز در نظر دارند.

منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس سوم

درس سوم

طراحي سريع

مدلي با تركيب دو عنصر بچينيد. طرح خطي ساده اي از آن ترسيم كنيد و به تمام مسايل مربوط به تناسبات توجه داشته باشيد و مقايسه قسمت هاي مختلف مثبت و منفي را در نظر بگيريد. سپس مدت زماني را كه براي اين طراحي به كار مي بريد در كنار طرح يادداشت نماييد. حال اگر قرار باشد كا شما به دلايلي (از جمله تغيير حالت سوژه يا فرصت كم براي طراحي و ...) مجبور به طراحي سريع باشيد چه خواهيد كرد؟ اكثر طراحان در اين شرايط از روش اسكيس يا ياد داشت برداري سريع استفاده مي كنند. اسكيس، مطالعه سريع و صحيح سوژه است و تفاوت آن با طراحي عادي در زمان به كار رفته، شيوه طراحي و نحوه توجه به جزئيات است.

طراحي عادي و اسكيس، هر دو يك هدف مشترك دارند و آن ترسيم صحيح است ليكن شيوه كار در اسكيس بدين گونه است:
1- مشاهده كلي يك يا چند سوژه و جايگزيني آن در كادر.
2- ترسيم اجزا به سوژه به صورتي ساده و كامل ( شفاف بيني ) (خط تناسبات)
3- در نظر داشتن اصل مقايسه اشيا و اجزا با يكديگر.
در طراحي اسكيس مطلقاً از پاك كن استفاده نمي شود. ابتدا اشيا را خيلي كم رنگ و با خطي نازك ترسيم كنيد و پس از اطمينان از صحت آن، با خطوطي روان. نرم و يك دست. طرح را آن چنان كه هست، تكميل كنيد. حتي المقدور مداد را از روي كاغذ بر نداريد. به طور همزمان به بررسي همه جانبه مدل بپردازيد. جزئيات را از كار خود حذف كنيد. در اسكيس فقط تناسب و ساختمان كلي شيء اهميت دارد. بزرگ و راحت كار كنيد اندازه طرح به صورتي باشد كه دستتان آزادانه به همه قسمت ها بپردازد. به ياد داشته باشيد كه در طراحي اسكيس نيز بايد به تناسبات و قرينه گي اهميت داد. در حين طراحي به ترسيم خط محوري و خطوط راهنماي ديگر براي دريافت صحيح فرم بپردازيد. مي توانيد مدل را به صورت حجم هندسي ديده و ترسيم كنيد. در اين حالت، حجم مورد نظر را كم رنگ ولي كامل و صحيح ترسيم كرده و سپس جزئيات را به آن اضافه كنيد. پس از پايان كار نيز از پاك كن استفاده نكنيد. از زياد بودن و تكرار خطوط ناراحت نشويد و به ياد داشته باشيد كه خطوط يك دست و پيوسته مي تواند بارها و بارها تكرار شوند. ليكن از به كار بردن خطوط تكه تكه و ريشه ريشه خود داري كنيد.

ارزش خطي
مدل سادهاي به رنگ روشن، مثل ليوان پلاستيكي، يك تخم مرغ و يا يك سيب را در مقابل خود بگذاريد و اسكيس از آن ترسيم كنيد. يك طرح اسكيس را با مدل اصلي مقايسه كنيد. در طراحي خطي و طراحي اسكيس، شما مي توانيد از سايه روشن استفاده كنيد، اما اگر بخواهيد وجود تور و سايه را در طرح نشان دهيد، بايستي به خطوط خود تنوع دهيد. همان طور كه در مدل خود نقاط تيره را قويتر و نقاط روشن را ضعيفتر مي بينيد، در طراحي نيز نيرو و ارزشهاي متنوعي در خطوط به وجود آوريد. خطوطي كه براي قسمتهاي روشن به كار مي رود خطوطي نازك و روشن خواهد بود و براي قسمت هاي تيره كه در سايه واقع شده اند از خطوط تيره و ضخيم استفاده مي شود.


نكته مهم
هيچگاه پس از اتمام كار به ترسيم مجدد و تأكيد بر قسمت هاي تيره نپردازيد. خط شما در حين ترسيم مي بايستي قوت و ضعف لازم را نمايان سازد. قسمت هاي تيره سوژه، همه يك دست و يك رنگ نيستند و بنابراين شما هم تيرگي هاي يكنواخت به كار نبريد. قسمتهاي تيره را با يكديگر مقايسه كرده و به تناسب ارزشهاي متنوعي كه دارند، ضخامت با تيرگي لازم را در طرح به وجود آوريد. شما در اين مرحله به ارزشهاي متنوع خطي كه ترسيم مي كنيد واقف و مسلط مي شويد و مي توانيد پس از اين، طرح خود را با توجه به ارزش خطي، ترسيم و تكميل كنيد. كليه طراحي ها به كمك ارزش خطي، كيفيت قابل توجهي پيدا مي كنند و همانگونه كه اشاره شد مسدله ارزش خطي، تابش نور و سايه ـ روشن، به ايجاد حجم و بعد در طرح كمك مي كند.
منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس4

درس4

طراحي از پارچه ها
طراحي از پارچه عليرغم آنچه به نظر مي آيد، اهميت فراواني دارد. به خصوص در حين طراحي از مدل انساني و فيگوراتيو، چنانچه بر حالتها و شيوه هاي مختلف طراحي از چين و چروكها تسلط نداشته باشيد، بخشي از زحمتتان به هدر خواهد رفت. جنسيتهاي مختلف پارچه، ارتباطي مستقيم با حالتها و چين چروكها دارد.

چينهاي پرده، چادر، لباسهاي آويخته از جا رختي، حالتهاي پارچه حرير، حالتهايي كه پارچه هاي از جنس گوني به خود مي گيرند، چينهايي كه در آستين و كنار آرنج يا زانو به وجود مي آيد و ... همه، فرمهايي متنوع و سوژه هايي براي تمرين هستند. براي طراحي، پارچه هايي ساده با رنگهاي سياه و سفيد و با جنسيتهاي مختلف (گوني، كتان، پشمي، حرير، و ... ) را به عنوان مدل انتخاب كنيد. حتي المقدور پارچه ها صاف باشند و حتي لباسهاي دوخته را فعلاً به عنوان سوژه به كار نبريد. با يك پونز، گوشه پارچه را به ديوار بزنيد. بهتر است زاويه اي را براي نصب انتخاب كنيد كه نور و سايه، هر دو در مدل وجود داشته باشند. پيش از شروع به طراحي، مدل را به دقت بررسي كنيد، خواهيد ديد كه كليه خطوط عمودي سوژه به طرف بالا و در جهت نقطه اي هستند كه پونز وجود دارد. براي طراحي از پارچه ابتدا:
ـ فرم كلي آن را در نظر بگيريد.
ـ نقطه اتكا را كه همان پونز است مشخص كنيد.
ـ اكثر چينها به طور معمول حالتهايي از مثلثهاي كشيده و بلند دارند. در نظر داشتن مثلثها و ترسيم صحيح و متناسب آنها به شما كمك فراواني مي كند. زاويه ها و گوشه ها را مرتباً با يكديگر مقايسه و بررسي كنيد. (از لحاظ كوچكي و بزرگي، بلندي و كوتاهي). ابتدا با مداد و سپس با خودكار يا روان نويس اسكيسهايي ترسيم نماييد. در حين تكرار خطوط، ارزش خطي را همان طور كه در درسهاي گذشته گفته شد، توسط تنوع خطوط تيره و روشن، ضخيم و نازك مشخص نماييد. به هنگام طراحي اسكيس، دستتان در سراسر كاغذ در حركت و چرخش باشد. بدون استفاده از پاك كن به اصلاح خطوط بپردازيد. به نمونه طراحي اسكيس از پارچه توجه كنيد. بعد از مرحله اسكيس به طراحي دقيق خطي بپردازيد با توجه به قسمتهاي تيره مدل، ارزش خطي مناسبي را در حين طراحي، پياده كنيد. به تنوع تيرگيها توجه داشته باشيد. چينها به طور عمده به دو دسته اند: چينهاي عمدي يا خواسته، چينهاي تصادفي يا ناخواسته، چينهاي عمدي مثل چينهاي منظم پرده ،لباس و يا شكل دادن آگاهانه به پارچه هايي كه به عنوان سوژه برگزيده ايم.
چينهاي تصادفي مثل حالتهايي كه در چادرها يا پارچه هاي افتاده بر زمين مي بينيم. چينهاي عمدي نيز بر چند دسته هستند: چينهايي با يك نقطه اتكا، چينهايي با دو نقطه اتكا و چينهايي با نقاط اتكاي بيشتر.

نكته مهم:

به طور عمده در طراحي از پارچه بايستي صرفاً به چينهاي اساسي و مهم توجه داشته باشيد. از ترسيم چروكها و چينهاي ريز كه نقش چنداني به عهده ندارند و هيچ گونه تغييري در وضعيت مدل به وجود نمي آورند، خودداري نماييد. مبحث سايه روشن در طراحي اهميت فراواني دارد و نيازمند تمرين و مشاهده مداوم و دقيق در همه اشياي پيرامون ماست. پارچه اي سفيد انتخاب كرده و با يك پونز به ديوار نصب كنيد. طرح كم رنگي از آن پياده كرده سپس بدون آنكه به تكميل آن بپردازيد، مدل را به دقت بررسي نماييد. قسمتهايي را كه سايه افتاده پيدا كنيد و با يكديگر مقايسه نماييد. سپس با استفاده از تيرگي مداد، اين قسمتها را، در طرحي كه ترسيم كرده ايد به طور كامل و يكدست سياه كنيد. در اين حالت، طرح شما دو رنگ سفيد مطلق و سياه مطلق خواهيد داشت. در مدل شما سايه هايي متنوع ديده مي شود و شما بايد تصميم بگيريد كه كداميك را در گروه سفيد و كدام را در گروه سياه قرار دهيد. اين شيوه تقسيم بندي سايه هاي مدل به دو گروه سفيد و سياه را طراحي " ليت " مي گويند.
منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس5

درس5

طراحي "ليت" :




مشاهده دقيق سايه و نور و تعيين مرز بندي بين نقاط تيره و روشن، نقطه آغاز تفاوت ديدگاه يك طراح و يك فرد عادي است. شما حتي در ساعات مختلف و در حين انجام كارهاي روزمره نيز بايد به بررسي وضعيت نور و سايه در اشياي اطراف خود بپردازيد و از اين راه حافظه و ديدگاه خود را وسعت ببخشيد.

استفاده از مداد براي سايه روشن
براي ايجاد سايه روشن بايستي حتماً تسلط و مهارت لازم را براي كنترل وسيله طراحي داشته باشيد. وسيله كار شما هر چه باشد با كمي تمرين اوليه مي توانيد شناخت لازم جهت شروع كار را به دست آوريد. يكي از شيوه هاي تسلط بر مداد براي سايه روشن استفاده از كادر يا محدوده است. تعدادي كادر در اندازه هاي مختلف بكشيد (اندازه ها از 4 سانتي متر بيشتر نباشد) با پهناي نوك مداد، سطح يكي از كادرها را به طور يكدست و كامل رنگ آميزي كنيد و دقت كنيد كه هيچ فاصله يا خلل و فرجي در سطح آن به وجود نيايد. در كادر ديگر، (مشابه تصوير (3 ـ 5) فشار دستتان بر مداد را بسيار كم و حساس كرده و خاكستري ملايم و كم رنگي به وجود آوريد. هر قدر به طرف پايين كار مي آييد بر فشار مداد بيفزاييد اما سطح خاكستري همچنان منظم باشد. در كادر ديگر مشابه همين تمرين را انجام دهيد. با اين تفاوت كه خاكستري روشن را از گوشه بالاي سمت چپ شروع كنيد، حركت دستتان مورب باشد و باز هم تأكيد مي كنيم كه هيچ فاصله و بي نظمي در تكرار و ترسيم نباشد. پهناي نوك مداد در اين مورد به شما بيشتر كمك مي كند. حركت دستتان در كادر سوم حالتي منحني خواهد داشت. همين حركت را به طور وارونه در كادر بعد تكرار كنيد و همچنان سعي كنيد كه تيرگي و روشني متغيري در سطح كار حاكم باشد.
در پنجمين كادر، حالتي گرد و مدور در حركت مداد ايجاد نماييد. حركت دستتان در اين مرحله فرمي شبيه خطهاي فرفري بسيار بسته و در هم ترسيم مي كند. خطوط در اينجا نه در كنار هم ،بلكه بر روي هم تكرار مي شوند بدون اينكه هيچ قسمتي سفيد يا خالي به نظر برسد. چنانچه اين تمرين با دقت و حوصله انجام گيرد، سايه بسيار لطيف و حساسي به وجود مي آيد كه در بسياري از موارد كاربرد و استفاده دارد. فشار نوك مداد بر سطح كاغذ بسيار نرم و آرام است. به عنوان تمرين هم از نوك مداد و هم از پهناي آن استفاده نماييد.
مدلي ساده بارنگ روشن و سطوح صاف و يك دست انتخاب كنيد. (مثل تخم مرغ، سيب، توپ سفيد و...) مدل را برسطح سفيد در حالتي قرار دهيد كه نور و سايه هر دو بر روي آن قابل مشاهده باشد.
ابتدا طرح را كم رنگ بر روي كاغذ بكشيد. بهتر است اندازه طرح، كمي كوچكتر از سوژه اصلي باشد. سپس با سايش مداد بر روي كاغذ سطح خاكستري يك دست و كم رنگي به وجود آوريد. اين سطح خاكستري به تدريج بايد در قسمت هاي روشنتر محو شود. با مشاهده دقيق مدل، دوباره سطح خاكستري تيره تري را در قسمت هايي كه سايه هايي نسبتاً تيره دارند ايجاد نماييد. باز هم با كم كردن تدريجي اثر مداد، خاكستري اين مرحله را در خاكستري مرحله قبل حل كنيد. از آنجا كه در ابتدا گفتيم سوژه اي با رنگ روشن انتخاب كنيد، ممكن است كار شما در اين مرحله به پايان برسد. در غير اين صورت خاكستري هاي تيره تر را مرحله به مرحله به طرح اضافه كنيد تا تصوير تكميل شود.
نكات مهم: - از تيره كردن بيش از حد تصوير، به خصوص در مراحل اوليه كار، خودداري كنيد.
- هيچ گاه از درجه "سياه مطلق" مداد طراحي استفاده نكنيد. رنگ سياه طرح را از بين مي برد. به هنگام سايه زدن، از گوشه بالاي سمت چپ تصوير آغاز كرده و به تدريج در گوشه پايين سمت راست، طرح را به پايان برسانيد. براي جلوگيري از لكه هاي كثيف، سائيدگي و محو شدن اثر مداد، هميشه تكه اي كاغذ سفيد زير دست خود بگذاريد. مراقب آن باشيد كه بين درجات خاكستري "مرز مشخص و بريدگي" به وجود نيايد و خاكستريها به تدريج در هم حل شوند.


سايه روشن، جنسيت يا بافت اشياء
جنس يا بافت اشياي متفاوت، گاهي باعث تفاوت فراواني در نحوه ترسيم سايه روشن مي شود. مثلاً وقتي مي خواهيد جنسيت فلز را در كنار تكه اي آجر يا چوب نشان دهيد، بايد مراقب باشيد كه هيچ كدام شبيه يكديگر نشوند. جنسيت فلز، انعكاسهاي فراواني از نور، سايه و رنگ اشياي اطراف را به خود مي گيرد و در نتيجه داراي تنوع خاكستري فراواني مي شود و رنگ و نور با شدت و تضاد در آن مشاهده مي گردد. اما اشيايي كه فرضاً از چوب ساخته شده اند، از اشياي اطراف خود تأثير چنداني نمي گيرند و نور و سايه خفه اي بر آنها حاكم مي شود. توجه كنيد:
وقتي سوژه شما جنسيت شيشه اي يا فلزي دارد، بايد انعكاسهاي براق آن را هم در نظر داشته باشيد. در اين مواقع از دو شيوه مي توانيد استفاده كنيد. يكي آنكه ابتدا قسمتهاي براق و بسيار روشن را در نظر داشته و جاي آن را خالي بگذاريد و سايه هاي اطراف آن نقاط را با خاكستريهاي بسيار روشن و ملايم بپوشانيد. روش دوم آن كه سراسر طرح را همان گونه كه هست سايه بزنيد. سپس با گوشه تمييز پاك كن، نقاطي را كه لازم است پاك كرده و بدين وسيله نور و برقهاي مورد نظر را در طرح به وجود آوريد. در اين روش بايد مراقب باشيد كه: پاك كن لكه هاي كثيف و تيره در قسمتهاي ديگر به وجود نياورد. در ايجاد نور به وسيله پاك كن زياده روي نشود. جهت و مسير حركت نور در همان جهتي باشد كه در مدل مشاهده مي كنيد (افقي، عمودي، منحني). چنانچه قصد ايجاد نورهاي متعدد در مدل را داريد (مثل انعكاس نور و برق در ظرفي شيشه اي) به ضربه هاي پاك كن و اندازه و حركت هر تكه نور تنوع دهيد تا يك نواخت نشوند. پس از اتمام كار، مجدداً طرح را با مدل مطابقت دهيد تا اگر لازم باشد حجم نورها را كمتر كرده يا در كنار آنها تيرگيهاي شديد تري به وجود آوريد.

سايه روشن، ارزش خطي
وقتي مشغول ترسيم سايه ها هستيد، طرح شما بايد حتماً كم رنگ باشد. اگر طرح را با خطوط پر رنگ ترسيم كنيد، در حالي كه به سايه اي كم رنگ احتياج است، نوعي عدم هماهنگي ميان سايه و طرح به وجود مي آيد. ليكن وقتي طرح را كم رنگ ترسيم كرديد، پس از اتمام سايه روشن بايد مرحله ارزش خطي را در طراحي انجام دهيد. يعني در قسمت هاي سايه خطوط تيره اي "هماهنگ و هم خانواده با سايه همان قسمت" ترسيم كنيد. اين كار در مرحله پاياني صورت مي گيرد و نوعي استحكام به طرح مي بخشد. باز هم بر اين مسأله تأ كيد مي شود كه ارزش خطي، تيره تر از رنگ سايه روشن نباشد.

تفكيك سايه روشن
از احجام ساده يكي را انتخاب كرده و طرحي ساده ترسيم كنيد. سايه هايي كه بر روي مدل مشاهده مي كنيد از روشن ترين تا تيره ترين درجه آن را به صورت تفكيك شده و قابل تشخيص از هم ترسيم كنيد. دقت كنيد كه خاكستريهاي مختلف به وسيله خط از هم جدا نشوند.
منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس6

درس6

طراحي از گلها و گياهان :



طراحي از گلها و گياهان
گياهان سوژه هايي بسيار متنوع و مناسب براي طراحي هستند. برگها، شاخه ها و گلها در اندازه ها، شكلها و رنگهاي گوناگون به وفور در اطراف شما هستند و فرصتي براي كسب تجربه در اين زمينه به شمار مي آيند.


طراحي از برگ
براي آغاز كار، از برگهاي نسبتاً ساده به عنوان به مدل استفاده كنيد. در حد امكان انواع برگهاي پهن، باريك و پنجه اي شكل را مورد مطالعه قرار دهيد. پس از اين مرحله به رگ برگها توجه كنيد. رگه هاي ضخيم و واضح، اهميت بيشتري دارند و مي توانيد آنها را در كار خود منعكس كنيد. اما از ترسيم رگه هاي ريز كه در سراسر برگ پخش مي شوند خودداري كرده و به جاي آنها دقت و حوصله خود را صرف بررسي سايه روشنها و بافت بنماييد از برگهاي ساده، 4 طرح به ترتيب شامل: اسكيس، طراحي خطي، سايه روشن، تهيه و براي طرح چهارم از پشت برگها كه رنگي متفاوت با رگ برگهاي واضحتر و ضخيمتر دارند استفاده كنيد. برگهاي خشك نيز به نوبه خود زيبايي ويژه اي دارند. حالتهاي جمع و مچاله شده آنها را بررسي كنيد. آنها را با مداد و سپس خودكار به صورت اسكيسهاي گوناگون مورد مطالعه قرار دهيد. به تناسبات نهفته در تمام قسمتها توجه نموده و از امكانات مداد به خوبي اسنفاده نماييد. براي طراحي از گياهاني كه برگهاي بلند و باريك دارند، مي توانيد از پهناي نوك مداد استفاده كنيد. با فشاري كه به نوك مداد وارد مي كنيد، درجات خاكستري متنوعي به وجود آورده و برگها را زنده تر مجسم نماييد. وقتي با مجموعه اي از برگها (برگهاي يك گلدان) يا قسمتي از يك باغچه يا برگهاي انبوه درختان رو به رو مي شويد از ترسيم دانه دانه برگها خودداري نماييد. ابتدا آنها را به صورت توده هاي خاكستري متنوع ديده و سطح مورد نظر را از خاكستري بپوشانيد.


طراحي از گل

براي طراحي از گلها، به چگونگي ساختمان اصلي آنها توجه كنيد. فرم و حجم هندسي آن را با دقت تشخيص داده و ترسيم كنيد. معمولاً براي گلها و برگها از نور طبيعي استفاده مي كنند. دليل آن اين است كه نور مصنوعي سايه روشنهاي شديدي به وجود مي آورد كه لطافت سوژه را از بين مي برد. (هيچ گاه از گل مصنوعي، تصوير گل يا حتي گل ذهني براي طراحي استفاده نكنيد.) گلهاي تيره و روشن را با ساخت و ساز دقيق سايه روشن ترسيم نماييد. توجه داشته باشيد كه مسير سايه روشن و حركت مداد در جهت فرم گل برگها باشد. از تيره كردن بيش از حد آنها خودداري نماييد.


تكنيك خيس
ابتدا سطح كار را به كمك تكه هاي اسفنج مرطوب نموده و پيش از خشك شدن آن، با قلم مو و مركب، طرح را خاكستري رنگ مي كنيد. رطوبت مقوا باعث پخش شدن مركب و ايجاد سايه اي لطيف مي شود. بعد از آن، با توجه به تيرگيهاي مدل، به تدريج درجات خاكستري تيره تري را در سطح كار به وجود مي آوريد. ممكن است در تمرينات اوليه، نتايج چندان مطلوب نباشند، اما لازمه موفقيت، تمرين و مداومت است. هميشه تيره ترين درجات را براي آخرين مراحل كار بگذاريد. از سايش قلم بر سطح مقوا خودداري نماييد. حركت دست و قلم مو مي بايست سريع و با تسلط باشد. گاهي لازم است كه بگذاريد مقوا خشك شود و سپس لكه هاي بعدي را ترسيم كنيد. اين كار باعث مي شود كه مقواي شما كمتر باد كرده و كج و معوج شود. شما تنها با تمرين مي توانيد مقدار آب قلم مو را به اندازه مورد نياز در نظر بگيريد. گاه لازم است كه قلم مو از آب اشباع شود تا به راحتي سطح مورد نظر را بپوشاند و گاه رطوبت مختصري لازم مي گردد. هر گاه رطوبت قلم مو زيادتر از حد نياز بود، آن را به وسيله اسفنج متعادل كنيد. اگر رطوبتي كه بر روي كاغذ آورده ايد، به نظر زياد بود، ابري را آهسته روي آن قرار داده و برداريد تا آب اضافي جذب شود، اما ابر را روي كار نكشيد.


تكنيك خشك
مرحله اول كار تقريباً مثل تكنيك خيس است. با اين تفاوت كه سطح كار به جاي آب تمييز، با مقداري آب مركب بسيار رقيق (خاكستري روشن) مرطوب مي شود. براي شروع مرحله بعد و ايجاد لكه هاي تيره تر بايد بگذاريد مقوا قدري خشك شود و بعد قسمت هايي را كه نسبت به خاكستري اوليه، در درجه بعدي تيرگي قرار دارند، به صورت لكه لكه قرار دهيد و به محو شدن آنها در زمينه يا در يكديگر فكر نكنيد. در هر مرحله مي گذاريد كه مرحله قبل خشك شود و تيرگيها را پله به پله ايجاد مي كنيد.


تكنيك خشك و خيس
ابتدا سطح طرح را با آب تمييز مرطوب كرده و بعد لكه هاي خاكستري را به آن اضافه كنيد تا به صورتي محو، سطح كار را پر كند و بعد لكه هايي تيره تر از خاكستري قبلي به آن افزوده، سپس صبر كنيد تا كار خشك شود، بعد لكه هايي را به تناسب درجات (از روشن به تيره) ايجاد كنيد. در هر مرحله، پس از پايان كار مي توانيد با روان نويس يا ماژيك، خطوط يا بافت خاصي در كار ايجاد كنيد.


طراحي از تنه و شاخه درخت

مرحله اول براي طراحي از درخت، مشاهده فرم كلي درختان است. درختان داراي دو قسمت عمده تنه، شاخ و برگها هستند. اگر فاصله شما از درخت مورد نظرتان كم باشد نمي توانيد سوژه را به تمامي در صفحه كاغذ جاي دهيد، بنابراين، آن قسمت از درخت را كه ديدگان شما بر آن تسلط دارد انتخاب كنيد.

اما اگر مايل هستيد كه درخت را به طور كامل طراحي كنيد، بايد در فاصله اي قرار بگيريد كه چشمان شما در يك نظر، تمامي درخت را ببيند و در آن واحد، آن را به سطح كاغذ منتقل كند. براي اين مسأله لازم است كه حداقل فاصله شما از درخت، 3 برابر طول آن درخت باشد. اگر مايليد قسمتي از تنه يا شاخه هاي درخت را طراحي كنيد، ابتدا فرم ساده و هندسي سوژه را در نظر بگيريد درختان و شاخه ها به طور عمده حالتي استوانه اي شكل دارند. آن قسمت از تنه كه از خاك بيرون آمده ضخيم ترين حجم را دارد و هر چه رو به بالا مي رود باريكتر مي شود. شاخه ها نيز تابع همين مسأله هستند. عمده ترين مسأله در تنه درختان، بافت آنهاست. شما براي ايجاد بافت مورد نظر بايد، از نوك و پهناي مداد به طور هم زمان استفاده كنيد. ضربه هاي مختلف مداد و ارزش خطي هاي متنوع را امتحان كنيد تا به تجربه دلخواه برسيد. با كم رنگ كردن و پر رنگ كردن بافتهايي كه ايجاد كرده ايد، مي توانيد علاوه بر نور و سايه حجم مدور آن را نيز نشان بدهيد. ترسيم بافتهاي ديگري از خاك، گياهان و علفها يا سنگهاي اطراف مي تواند تضاد بسيار مناسبي در كار شما ايجاد كند.
نكته مهم:
گاهي به پس زمينه تصوير، يعني فضاي اطراف سوژه هم بايد توجه داشت. تنه هاي سفيد درختان با پس زمينه تيره و شلوغ، جلوه زيباتري پيدا مي كنند. بافت ضخيم و خشك پوسته بعضي درختان، با حركات نرم و درجات خاكستري مناسب، هماهنگي بهتري پيدا مي كند. به جاي ترسيم تك تك برگها به صورت كامل، از بافت نرم كه با پهناي نوك مداد به وجود مي آيد استفاده نماييد.



منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس7

درس7

ابزار و تكنيكهاي طراحي
در اين برنامه، با توجه به توضيحاتي كه در رابطه با معرفي ابزار و نحوه كار با آنها ارائه خواهد شد، شما در انتخاب سوژه ها آزاد هستيد و مي توانيد با استفاده از وسايلي كه معرفي مي شود، جنسيتها و اشياي مختلفي مثل شيشه، فلز، پارچه و گياهان را طراحي كنيد.


طراحي با ذغال (روش اول)
وسايل مورد نياز: ذغال طراحي طبيعي يا فشرده (ترجيحاً فشرده)، محو كن، پاك كن، مقواي اشتناخ A4، كاغذ پوستي كمي بزرگتر از A4.

سوژه را از اشيايي با جنسيتهاي متنوع انتخاب كنيد. با كمك ذغال (نه مداد) طرحي بسيار ساده از مدل بر روي مقوا ترسيم كنيد. اندازه طرح نبايد كوچك باشد. اگر رنگ سوژه سفيد باشد شما فقط به قسمتهايي كه سايه وجود دارد توجه كنيد و همان قسمتها را با پهناي ذغال كمي تيره كنيد. در ابتداي كار مراقب باشيد كه با لبه تيز ذغال خطوط تيره و پر رنگ ترسيم نشود چون اثر نامطلوبي از خود بر جاي مي گذارد. سپس محو كن را بر روي اثر ذغال ساييده و آن را به صورت سايه اي محو و يك دست در آوريد. براي ايجاد سايه هاي تيره تر، همين كار را تكرار كرده و لايه هاي خاكستري را بر روي هم بياوريد. به جاي محو كن مي توانيد از تكه اي دستمال كاغذي و يا انگشت دستتان (به شرط آنكه چرب يا مرطوب نباشد) استفاده كنيد.
پس از ترسيم خاكستريها، مي توانيد با لبه تيز ذغال، اشاره هاي حساسي را در قسمتهاي تيره به عنوان ارزش خطي، به مدل بيفزاييد. اين كار باعث ايجاد استحكام در مدل مي گردد. در صورتي كه مدل شما رنگي باشد ( آبي، قرمز، بنفش، سبز و...) ابتدا سراسر طرح را با پهناي ذغال بپوشانيد و بعد دستمال كاغذي را بر روي آن بكشيد تا اثر ذغال به طور كامل و يك دست خاكستري شود. سپس مراحل تيره تر را مجدداً با ذغال ترسيم كرده و با محو كن اثر آن را يكنواخت كنيد. مراقب باشيد كه در حين كار دستتان بر روي طرح ساييده نشود. اثر ذغال به راحتي پاك شده و كار را ناقص مي كند.
مراحل آخر كار مهمترين بخش است. در اين مرحله با كمك نوك ذغال، در قسمتهاي تيره، ارزش خطي مناسبي ايجاد كنيد. به مقايسه درجات مختلف خاكستري هايي كه ترسيم شده بپردازيد و چنانچه لازم بود، در سايه هايي كه ايجاد كرده ايد تجديد نظر كنيد. براي مدلهاي شفاف و براق (شيشه، سفال لعاب دار، فلز) كه انعكاسهايي از نور در خود دارند، به همان ترتيب سابق سايه ها را ايجاد كنيد. سپس براي نشان دادن نورهايي كه در مدل ديده مي شود، از تكه اي پاك كن تمييز استفاده كنيد كناره پاك كن را با كاتر ببريد تا صاف و لبه دار شود. به اين ترتيب مي توانيد نورهاي ظريف و حساسي در طرح خود ايجاد كنيد. مراقب باشيد كه: جهت حركت دستتان براي ترسيم نورها، مطابق با حجم مدل و نوري باشد كه واقعاً مشاهده مي كنيد. نورهايي كه ترسيم مي كنيد از نظر اندازه و پهنا متنوع باشد. به مدل خود نگاه كنيد. در كنار قسمتهايي كه نور وجود دارد، گاهي لكه هاي بسيار تيره اي هم به چشم ميخورد يا اين كه قسمتهايي از نور، محو و نامشخص است توجه به اين نكات علاوه بر آنكه در مدل شما تنوع ايجاد مي كند، بر دقت و ظرافت طرح نيز مي افزايد. وقتي كار تمام شد، روي طرح را با كاغذ پوستي بپوشانيد تا كارتان محفوظ بماند.

طراحي با ذغال (روش دوم)
سوژه را در مقابل خود قرار دهيد. با پهناي ذغال سراسر مقوا را يك دست و منظم سياه كنيد. بعد با دستمال كاغذي يا با دستتان روي آن بكشيد تا كاملاً سياه شده و از ذغال اشباع شود. اين مرحله را مجدداً تكرار كنيد و دومين لايه تيره ذغال را بر روي لايه قبلي به وجود آوريد و مجدداً هم با دستمال كاغذي روي آن بكشيد. خرده هاي ذغال روي مقوا را بتكانيد. سپس با توجه به مدل، طرح را با ذغال ترسيم كنيد. بعد با كمك محو كن، پاك كن و انگشت دستتان، خاكستري اوليه را روشن و روشنتر كنيد. هر يك از اين وسايل را كه نام برديم، درجات خاكستري روشنتري ايجاد مي كند. در اين شيوه، شما بر خلاف روشهاي قبلي، از خاكستري تيره به خاكستري روشن مي رسيد و پاك كن تمييز، در اينجا نقش عمده اي به عهده دارد. در مرحله پاياني باز هم به مقايسه نورها و تيرگيها بپردازيد و از ارزش خطي استفاده كنيد. گاه لازم است كه زمينه پشت سوژه تيره تر يا روشنتر از سوژه باشد تا به صورت مجزا از كار اصلي به نظر بيايد. در پايان روي كار را با كاغذ پوستي بپوشانيد. چنانچه به اسپري تافت (مخصوص موي سر) دسترسي داريد، مي توانيد روي كار را اسپري زده و لايه اي محافظ بر روي اثر ذغال به وجود آوريد. در اين صورت كار را به حالت عمودي مايل قرار داده و اسپري را از فاصله 25 تا 30 سانتيمتري به آن بپاشيد. هرگز كار را بر سطح زمين به صورت افقي نگذاريد. قدري صبر كنيد اسپري خشك شود. آهسته بخشي از طرح را لمس كنيد. اگر اثر ذغال بر دستتان نشست، عمل اسپري را مجدداً تكرار كنيد. در غير اين صورت، پس از خشك شدن كار، روي آن را با كاغذ پوستي بپوشانيد.


سايه روشن با هاشور
ايجاد سايه روشن با هاشورهاي منظم يا نا منظم، سابقه اي بسيار قديمي در نقاشي و طراحي دارد. اغلب وسايل (مداد، خودكار، روان نويس) براي هاشور زدن مناسب هستند و پيشنهاد مي كنيم همه آنها را تجربه كنيد.

شيوه كار: با ترسيم خطوط موازي و منظم و يك دست، سطحي به دست مي آيد كه مي تواند جايگزين سايه روشنهاي مداد، ذغال و آب مركب باشد. به ياد داشته باشيد كه هاشور براي سطوح وسيع و صاف چندان مناسب نيست. اندازه طرح را در حدي بگيريد كه بتوانيد به راحتي دست خود را در سراسر طرح حركت دهيد. هر قدر خطوط به هم نزديك باشند تيرگي بيشتري ايجاد مي كنند. اين تيرگي با تكرار هاشور در جهتهاي متضاد تشديد مي شود. جهت هاشور بايستي با حالت و فرم مدل هماهنگ باشد. يعني براي مدلهاي صاف و تخت، خطوط مستقيم (در جهات مختلف) و براي مدلهايي با سطوح مدور خطوط منحني و متناسب با فرم سوژه استفاده مي شود. سايه افتاده نيز با هاشور مشخص مي شود. ابتدا قسمتهاي روشن را هاشور بزنيد. سپس با تكرار جهات متضاد تيرگيها را درجه به درجه ايجاد كنيد. سايه ها بايد به تدريج در روشنيها حل شوند. در غير اين صورت خطوط هاشور يك باره قطع شده و در طرح بريدگي به وجود مي آورند.

حل شدن هاشور تيره در روشنيها به دو صورت انجام مي گيرد:

ـــ كم رنگ، نازك و دور كردن خطوط هاشوري از يكديگر.


ـــ كوتاه و محو كردن تدريجي خطوط هاشور.
در مدلهايي با سطوح مدور، چنانچه قصد داريد در بخشي از سوژه با ترسيم هاشور بپردازيد، در نظر داشته باشيد كه هاشور يا سايه، بخشي از مدل محسوب شده و مطابق با انحناي كلي سطوح باشد.
منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس8

درس8



طراحي از چهره
موضوعي كه مورد علاقه همه طراحان بوده و هست، مبحث طراحي از چهره است. بسياري از افراد حتي پيش از آغاز به طراحي، تلاشهاي فراواني در اين زمينه داشته و فعاليتها و تمرينات مربوط به طراحي را منحصر به موفقيت در ترسيم چهره مي دانند. براي طراحي از چهره لازم است كه مدل مناسبي داشته باشيد. شما مي توانيد از اشخاص اطراف خودتان درخواست كنيد تا به عنوان سوژه با شما همكاري كنند، در غير اين صورت به كمك آينه اي به اندازه متوسط (كه از چهره خودتان كوچكتر نباشد) به طراحي از چهره خودتان بپردازيد. پس از كسب مهارت كافي، مي توانيد از روي تصاوير و عكسها نيز طراحي كنيد ولي در هر حال تأكيد ما بر طراحي از سوژه عيني است، نه ذهني.

تناسبات چهره
براي طراحي از چهره، ابتدا بيضي تخم مرغي شكلي را به عنوان سر، در نظر گرفته، ترسيم نماييد. يك خط عمودي، دو نيمه چپ و راست چهره را به وجود مي آورد و با ترسيم يك خط افقي كه بيضي را به چهار قسمت مساوي تقسيم مي كند، محل چشم ها در چهره مشخص مي شود. چنانچه خط افقي را به پنج قسمت مساوي تقسيم كنيد، اندازه چشمها مشخص مي شود. شما متوجه مي شويد كه فاصله بين دو چشم، برابر با يك چشم است نيمه بالاي چهره را براي ابرو، پيشاني و موها در نظر گرفته و در نيمه پاييني به سراغ خط عمدي وسط چهره رفته و به كمك آن محل قرار گيري اجزاي ديگر چهره را پيدا مي كنيم. اگر از خط افقي تا پايين بيضي را به دو نيمه تقسيم كنيم، نوك بيني بر روي اين نقطه واقع مي شود. از اين نقطه تا انتهاي بيضي را نيز به نسبت يك سوم و دو سوم علامت گذاري مي كنيم تا خط ميان لبها نيز مشخص شود.
طراحي از اجزاي چهره
طراحي از چشم ها:
پيش از آغاز به طراحي، تمرين مشاهده را انجام دهيد. با دقت به چشمهاي خودتان در آينه نگاه كنيد،
دو گوشه داخلي و خارجي چشم، نسبت سفيدي و سياهي كره چشم، حالت پلكها و حركت مردمك در سراسر چشم را بررسي نماييد. با مطالعه حالت چشم افراد در مواقع مختلف (تماشاي تلويزيون، مطالعه، خشم، شادي، گريه،هيجان، تفكر و ...) بپردازيد و آنها را بارها و بارها، هم به صورت ذهني و هم به صورت مشاهده دقيق مرور كنيد. ويژگيهاي متفاوت چشم افراد سالخورده و كودكان را مقايسه نماييد.

ــ فرم ساده چشم شبيه يك بيضي است كه دو گوشه آن با هم تفاوت دارند. گوشه خارجي، زاويه اي بسته دارد و تا سرحد تيرگي مردمك، مثلث كشيده اي را به وجود مي آورد.

مراحل گام به گام طراحی چشم
ـــ گوشه داخلي، زاويه بازتري دارد و نسبت به گوشه خارجي، شكل مثلث كوچكتري را به خود مي گيرد.

ـــ مردمكها بدون استثنا شكل دايره دارند، در حالت نگاه عادي، قسمتي از مردمك زير پلك پنهان است. پس مراقب آن باشيد كه دايره مردمك را به طور كامل ترسيم نكنيد، زيرا در اين حالت، چشمها حالت وحشت زده يا متعجب به خود مي گيرند.
ـــ با حركت مردمك به سمت راست يا چپ، حجم پلك نيز كمي تغيير مي كند. پلكهاي بالا و پايين با هم تفاوت عمده اي دارند و حجم مژه ها در پلكها نيز متفاوت است.
در حين طراحي از چشمها به ياد داشته باشيد كه:
چشمها را نخست به طور جداگانه بررسي و ترسيم نماييد. پس از تسلط كافي، به طراحي از هر دو چشم بپردازيد. به فاصله چشمها از يكديگر (كه برابر با اندازه يك چشم است) و هماهنگي و تناسب مردمكها با يكديگر توجه داشته باشيد.
طرحها را كم رنگ بكشيد و به ارزش خط توجه داشته باشيد. در ترسيم مژه ها اغراق نكنيد، آنها را با حجم و اندازه واقعي بكشيد. معمولاً براي پلك پايين چشم، از خط كم رنگ نازك، يا پهناي نوك مداد استفاده مي شود. براي ترسيم پلك پايين و چين و چروكها به جاي خط، از سايه كم رنگ پهناي مداد هم استفاده مي كنند. پس از تمرين كافي، چشمها را با ابروها بكشيد. از ترسيم فرم چشم به طور ذهني اكيداً خودداري كنيد.

طراحي از ابروها
براي ترسيم ابروها، بايد به اين نكات توجه داشته باشيد: جهت و حالت ابروها، ضخامت ابروها، فاصله ابرو از چشم و فاصله ابروها از يكديگر.

نحوه ترسيم: ابتدا مسير و حالت ابرو را خيلي كم رنگ مشخص نماييد. با پهناي مداد، سايه ضخيمي متناسب با پهناي ابرو ترسيم كنيد. در جهت رويش موها با نوك تيز مداد، خطوط واضح و حالت دار بكشيد. ابروها را با توجه به مدلي كه در مقابل داريد، ترسيم كنيد. رويش و جهت موها را به دقت بررسي نماييد.

طراحي از بيني
بيني برجسته ترين نقطه در چهره افراد است و همچون ديگر اعضاي چهره از تنوع و گوناگوني برخوردار مي باشد. براي ترسيم آن، لازم است شكل ساده آن را (كه عبارت است از مخروط مثلث القاعده) در نظر داشته باشيد. فرم بيني را از جهات مختلف روبرو، نيم رخ و سه رخ مورد مطالعه قرار دهيد. به تفاوت اندازه در پره ها، نوك، حجم و ارتفاع بيني در افراد مختلف توجه كنيد سپس به طراحي از شكل بيني خود (به كمك آينه) بپردازيد. در حين طراحي توجه داشته باشيد كه:

ابتدا فرم كلي را آن گونه كه مي بينيد ترسيم كنيد. به جاي خط، از سايه و پهناي نوك مداد استفاده كنيد. تيره ترين سايه ها در پره هاي بيني ديده مي شود و تنها در همين قسمت هاست كه مي توانيد از خط نيز استفاده كنيد. وقتي به ترسيم بيني از روبرو مي پردازيد فقط در بخشهاي پايين بيني (پره ها و حفره ها) از خط استفاده كنيد. از آنجا كه فرم بيني،حجم برجسته اي دارد، به نور و سايه آن بيشتر توجه نماييد. وقتي چهره مدل در زاويه سه رخ يا نيم رخ باشد، مي توانيد از خط نيز براي قسمتي از ارتفاع بيني استفاده كنيد.

طراحي از لب
با مشاهده لبها در افراد مختلف متوجه مي شويد كه فرم لب، در تكميل شخصيت و كاراكتر چهره نقش فراواني دارد. ساختار كلي لب، امكان تغيير پذيري بسيار متنوعي دارد و هماهنگ با حالات روحي يا ظاهري شخص مي تواند جنبه بياني به خود بگيرد. فرم لب و دهان خود را در آينه مشاهده كنيد. حالتهاي صحبت كردن، خنديدن، خوردن، خميازه كشيدن، ناراحتي، شادي، اعتراض، فرياد زدن و ... را بررسي كرده و ببينيد كه بيشترن تغيير در كدام قسمت دهان ديده مي شود؟ در گوشه ها يا در قسمت مياني لبها؛ سپس به هماهنگي تغيير حالتها در چشم و لب به طور همزمان بپردازيد. علاوه بر حالتهاي رفتاري، به تغيير فرم در اثر تغيير وضعيت سر و چهره (نيم رخ و سه رخ و ...) نيز بپردازيد. با چرخش سر به پهلو، زير يا بالا، لبها نيز تغيير فرم پيدا مي كنند.

شيوه طراحي از فرم لب: براي فرم لب همچون فرم چشم، يك بيضي با گوشه هاي تيز و بسته در نظر بگيريد و آن را از طول و عرض به چهار قسمت تقسيم كنيد. لب بالا معمولاً باريكتر از لب پايين است. گاهي لب بالا و پايين در يك اندازه هستند و بسيار به ندرت پيش مي آيد كه لب بالا ضخيمتر از لب پايين باشد. بهتر است كه براي ترسيم فرم لب، به جاي خط، از سايه يا پهناي مداد استفاده كنيد.
دو گوشه لب با هم برابر و يك شكل هستند. لب پايين شامل گوشه ها و بخش مركزي يا وسط است. سايه اي كه براي لب بالا در نظر مي گيريد بايد قدري تيره تر از لب پايين با شد. اين تيرگي در گوشه هاي دهان نيز تغيير پيدا مي كند.
منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس9

درس9

طراحي از دستها و پاها

طراحي از دستها نياز به مشاهده دقيق و حافظه اي آماده دارد. دستها به عنوان سوژه اي هميشه آماده، همواره در مقابل چشمان شما قرار دارند و بررسي و آشنايي با شكل و حالتهاي متنوع آن امكان پذير است. لازم است كه همواره در حين طراحي از دستها به فرم استخوان بندي آن نيز توجه داشته و انگشتان را به عنوان مجموعه اي از استخوانها و مفاصل در نظر آوريد كه به تناسب كاري كه انجام مي دهند و حالتي كه دارند در موقعيتهاي مختلفي نسبت به هم قرار مي گيرند. مرحله "شفاف بيني" در اينجا كاربرد فراواني دارد و تنها چيزي كه به شما كمك مي كند تمرين پيگير و مداوم است.


در حين طراحي از دستها به اين نكات توجه كنيد: حجم كلي دستها را مشاهده كنيد. دست خود را در حالت خاصي نگه داريد، مثلاً حالت نوشتن، گرفتن قيچي يا دستگيره در و يا برداشتن فنجان و ... به حجم كلي آن نگاه كنيد مي توانيد در آن واحد فضاي منفي را هم در نظر داشته باشيد. سپس به مقايسه بخشهاي مختلف و نسبتهاي فضاي منفي و مثبت بپردازيد. انگشتان را به صورت احجام هندسي ببينيد. هر انگشت داراي سه مفصل است (به جز شصت كه دو مفصل دارد) شكل هر بند انگشت شباهت فراواني به استوانه دارد. در هر بند انگشت حجم استوانه ها كوچك و بزرگ، كوتاه و بلند، چاق و باريك مي شوند. فضاي منفي بين انگشتان را ببينيد. دستتان را در حالتي بگذاريد كه مابين انگشتان فضايي خالي ايجاد شود. سپس به طراحي از فضاي منفي ايجاد شده بپردازيد.
معمولاً در حالت عادي و صاف، فضاي بين انگشتان به شكل مثلثهاي كشيده ديده مي شود و با تغيير حالت انگشتان، مثلثها نيز تغيير شكل مي دهند. انگشتان را به صورت مجموعه اي از استخوان و مفصلهاي ساده شده ببينيد. در اين شيوه شما ابتدا استخوانها و مفاصل نهفته دست را در نظر آورده و ترسيم كنيد سپس حجم اصلي انگشتان را در اطراف خطوطي كه كشيده بوديد اضافه كنيد. در صورت امكان، از دست كودكان و افراد سالخورده طراحي كنيد و تفاوت بافت آنها را بررسي كنيد. در طراحي از دست كودكان براي القاي حالت پوست نرم، از پهناي نوك مداد استفاده كنيد و بيشتر به ايجاد سايه هاي لطيف اكتفا نماييد. براي ترسيم فرمهاي مختلف دست افراد سالخورده، خطوط متنوع و حساب شده مي تواند پوست چروكيده و مفاصل برجسته و فرسوده آنها را به خوبي ترسيم نمايد.

طراحي از پا
مراحل طراحي از پا نيز مانند طراحي از دست مي باشد. با اين تفاوت كه بر خلاف دستها كه نيمي از حجم و فرم بر عهده انگشتان و حالتهاي آنها بود و بخش عمده مطالعات و بررسيهاي شما بر اساس حركت انگشتان صورت مي گرفت، در اينجا انگشتان پا نقش فرعي بر عهده دارند و به خودي خود قدرت حركت چنداني ندارند. فرم كلي كف و انگشتان پا بر اساس فرم هندسي، مخروطي است با قاعده مستطيل شكل كه وظيفه حفظ تعادل كل بدن را بر عهده دارد. همچون طراحي از دست، طراحي از پا را نيز از انگشتان، كف و پاشنه پا آغاز مي كنيم:

حجم كلي پا را ترسيم كنيد. بخش انگشتان را از بقيه قسمت ها جدا كنيد. مفاصل را با دست لمس كرده و محل اتصال مشترك انگشتان را پيدا كنيد. به طراحي از حجم پا درون جوراب بپردازيد و كليه انحناهاي آن را بررسي كنيد. به طراحي انگشتان و كف پاي بدون جوراب از آينه بپردازيد. پا را از سمت پهلو ها، زاويه جلو و زاويه پشت طراحي كنيد. انگشتان پا را به صورت مجموعه اي از استوانه هاي كوتاه و متصل به هم ترسيم كنيد. به قسمت هاي برجسته و بر آمده پا، قوزك داخلي و خارجي، تناسب مچ و كف پا توجه كنيد. فرم استوانه مدور (با حجم متغير) در تمامي بخشهاي پا حاكميت دارد. با در نظر گرفتن اين مسأله مي توانيد سايه روشنهاي مناسبي را به فرم پا اختصاص دهيد. به چين و چروكهاي لباس در محل زانو و لگن خاصره توجه داشته باشيد. حالت پارچه كمك مي كند تا طراحي، صحيح و بدون نقص انجام شود. از ترسيم چينهاي غير ضروري و بيش از حد لازم خودداري كنيد. به تفاوت فرمها در قسمت پهلوي داخلي و خارجي پا دقت كنيد. تا زماني كه تسلط كافي بر فرمها و حالتهاي مختلف دست و پا را به دست نياورده ايد، از ترسيم ذهني اين سوژه ها خودداري نماييد.
منبع:sagharerang
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
درس10

درس10

طراحي فيگوراتيو



هرطراحی که معطوف به ترسیم پیکره انسان وحیوان باشد، طراحی فیگوراتیو گویند. هر چند در خیل جانداران انسان به عنوان موجودی پیچیده و نقش تعیین کننده اش در هستی جهان، او را از دیگر موجودات متمایز کرده است، وبه یمن حضور اوست که بیرون و درون در این کرانه معنا می شود.
طراحي فيگوراتيو، به آن دسته از طراحي ها گفته مي شود كه بر اساس حالتها و وضعيتهاي مختلف اندام انساني ترسيم شده و در طي آن، مطالعه و بررسي مورد نظر طراح نيز صورت مي گيرد. اين گونه طراحي ها شامل اسكيس، طراحي هاي دقيق، طراحي از فرم دست و پا و ... مي شود.

تناسبات موجود در اندام انسان
توجه به تناسبات موجود در اندام انساني و تسلط بر چگونگي اين تناسبات، طراحي از فيگور انساني را بسيار آسان مي سازد. آناتومي انسان، در هر دوره از زندگي (نوزادي، كودكي، نوجواني، جواني، ميانسالي، پيري) داراي ويژگيهاي خاصي است. اغلب طراحان، به هنگام طراحي فيگوراتيو، ابتدا، نمايي ساده از فرم بيضي سر را مي كشند و سپس به ترسيم خطوط راهنما براي گردن، شانه، ستون فقرات، لگن خاصره، دست و پا مي پردازند. اين شيوه بسيار ساده و اصولي است، ليكن اين سؤال پيش مي آيد كه طول و عرض اين خطوط راهنما بر چه اساسي ترسيم مي شود؟ پاسخ اين است: اساس و پايه تناسبات، همان فرم بيضي اوليه اي است كه در ابتداي كار ترسيم مي شود. ترسيم فرم اوليه بيضي به عنوان سر، حدود و اندازه طرح شما را مشخص مي سازد. با تكرار بيضي ها به تعداد 7 الي 8 برابر، طول قد يك فرد با اندازه متوسط و عادي مشخص مي شود. پس مي توان گفت: ارتفاع قد متوسط هر شخص، 7 تا 8 برابر طول سر خودش است.


ـــ نصف اندازه سر، براي طول گردن كافي است.

ـــ نيمه ديگر بيضي، به اضافه يك بيضي ديگر ، حدود گودي كمر را مشخص مي كند.
ـــ با ترسيم بيضي بعدي، از كمر تا لگن خاصره مشخص مي شود.
ـــ با افزودن بيضي پنجم و ششم، حدود زانوها را مشخص كرده ايد.
ـــ دو تا بيضي ديگر حدود زانو تا كف پا را تشكيل مي دهد.

تقسيم بندي حركتي، بر اساس احجام اصلي

در اين شيوه، شما ضمن مشاهده حالت سوژه، هر قسمت عمده را به صورت حجم ساده اي ديده و ترسيم مي كنيد. قسمتهاي عمده عبارتند از سر، تنه (از شانه تا گودي كمر)، كمر تا مفصل پا، ران (از لگن خاصره تا زانو)، ساق پا (از زانو تا مچ)، بازوها و ساعد. كف دستها و پاها نيز به صورت احجام ساده اي ديده مي شوند.

نكته: در نظر داشته باشيد كه فاصله شما از سوژه حداقل 5/2 الي 3 برابر طول سوژه باشد. اگر قصد طراحي از تمام قد مدل را داريد، فاصله ذكر شده را حفظ كنيد و چنانچه مي خواهيد از سر تا بازو و آرنج مدل را ترسيم نماييد، فاصله شما 5/2 تا3 برابر طول سر تا آرنج مدل باشد.

بررسي تناسبات و حركت، با استفاده از خطوط محوري
در اين شيوه، علاوه بر سر، سه موضع حركتي عمده وجود دارد، ستون فقرات، شانه ها و لگن خاصره، كه به صورت خط مشخص مي شوند. توجه عمده طراح بر ستون فقرات و حالتي است كه اين قسمت در حركات مختلف به خود مي گيرد. جهت شانه ها از نظر مسير حركت، با جهت لگن خاصره در ارتباط كامل هستند و اين مسأله به خاطر حفظ تعادل بدن است. اكثر طراحان براي طراحي فرمهاي ذهني از اين شيوه به عنوان ساختار اوليه استفاده مي كنند و پس از اينكه از صحت حالت اصلي مطمئن شدند، به آن حجم مي دهند آنچه در اينجا به آنان كمك مي كند، تسلط بر همان تناسب اوليه (7 الي 8 برابر طول سر) است.


توجه به وضعيت اسكلتها و ماهيچه ها (شفاف بيني)

وقتي به عنوان طراح از فيگورهاي عادي اطراف خود طراحي مي كنيد، بايد قادر باشيد وضعيت ماهيچه ها و استخوانهاي داخلي بدن را به طور ذهني بررسي نماييد. اين امر تنها با مشاهده و تمرين مداوم صورت مي گيرد. به عنوان قدم نخست، هميشه سعي كنيد ستون فقرات اشخاص را مثل رشته زنجيري كه بر پيراهن دوخته شده و قابل مشاهده است، در نظر بگيريد. در اين حالت، علاوه بر ترسيم صحيح فرمها، به حالت شانه و لگن خاصره كه اهميت فراواني دارد توجه كرده ايد و طرح شما استحكام و استواري مورد نياز را دارد. مورد ديگر آنكه وضعيت دنده ها را در حالت خم شدن به جلو يا پهلو در نظر خود مجسم كنيد. شرط موفقيت در چنين مرحله اي، آشنا شدن كامل شما با وضعيت استخوان بنديهاست.

به اين نكات توجه كنيد:

ـــ ابتدا طرحي بسيار كم رنگ و ساده از فرم كلي سوژه ترسيم نماييد. اين امر به شما كمك مي كند تا در جايگزيني سوژه در كادر مشكلي به وجود نيايد. چنانچه نيمي از تنه يا پاها از كادر كاغذ بيرون بزند، نقصي براي كار به شمار مي آيد.

ـــ در مراحل اوليه طراحي، يعني پس از ترسيم تناسبات، قدري از كار خود فاصله گرفته و آن را بررسي كنيد و به رفع نواقص احتمالي بپردازيد.
ـــ به تناسبات موجود در فضاي منفي توجه كنيد.

ـــ با استفاده از پهناي مداد يا گرافيت، تيرگيهاي موجود در سوژه را به صورتي آزاد و پر جرأت ترسيم نماييد. پس از پايان كار ارزش خطي مناسبي در طرح به وجود آوريد.
ـــ در طراحي فيگوراتيو، احتياجي به ترسيم اعضاي دقيق چهره مثل چشم و ابرو نيست. فرم انگشتان و كف دستها و پاها را هم به صورت كلي مشاهده كرده و حجمي بسيار ساده از آنها ترسيم كنيد كه فقط تأكيدي بر تناسبات صحيح باشد. به خاطر داشته باشيد كه حجم و فرم دستها قدري از حجم سر كوچكتر است و طول كف پا تقريباً هم اندازه با سر و بزرگتر از حجم دستها مي باشد. هنگامي كه قصد طراحي از تعدادي فيگور در كنار هم را داريد، علاوه بر تناسبات هر فيگور، به هماهنگي حاكم بر همه آنها نيز توجه داشته باشيد. وضعيت قرار گرفتن آنها در كنار هم، در نظر گرفتن سطح زمين، وضعيت و نسبت فضاي منفي ميان افراد و نهايتاً نور و سايه حكم بر فضا از نكاتي است كه بايد به آنها توجه نمود. اشخاصي كه در عقب واقع شده اند بايد كم رنگ و يا كوچك ترسيم شده و اشخاصي كه جلوتر هستند با وضوح بيشتر و در اندازه اي بزرگتر كشيده شوند. اسكيسهاي جمعي تأثير فراواني بر طراحي شما مي گذارند.
منبع:sagharerang
 

Similar threads

بالا