[ آموزشی ] فرم و فضا ( ترکیب احجام ، تداخل ، الگوی هندسی )

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
آموزش ترکیب احجام متداخل

آموزش ترکیب احجام متداخل

فهرست مطالب:
تداخل
تداخل در پلان و حجم
فضاهای متداخل
تداخل در طبیعت
الهام از طبیعت
فرم های متداخل
.
.
چکیده:

رابطه ميان فضاها و اينکه يک فضا بطور مجرد وجود داشته باشد، امري نادري است. اگر هم چنين باشد، اين فضا خود به حوزه هاي مختلفي تقسيم شده است در اين صورت رابطه بين اين فضاها حالت هاي گوناگوني مي تواند داشته باشد به طوري که لوکوربوزيه معماري را ساخت و تداخل احجام در زير نور تعريف مي کند.

.
.
دریافت فایل:
http://s5.picofile.com/file/8131798576/احجام_متداخل.zip.html

منبع:onlinearchitect
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
معرفی احجام هندسی

معرفی احجام هندسی




طراحی احجام اولیه اولین گام طراحی فرم های معماری است. این فرم ها ملموس و جذاب و بدون مخالف هستند و عموماً همه ی افراد جامعه به آن ها توجه می کنند. این فرم ها برای مناطق با آب و هوای بد بسیار مناسب هستند. با ما همراه باشید تا با هم این فرم ها را بشناسیم و بتوانیم به گونه ای معمارانه و اصولی آن ها را با هم ترکیب کنیم.

1) مکعب
مکعب خالص ترین فرم میان احجام است و تداعی کننده ی سکون و آرامش می باشد. این فرم برای طراحی فضاهایی که نیازمند آرامش و سکون هستند بسیار مناسب می باشد فضاهایی از قبیل مسجد، نمازخانه، عبادتگاه، کتابخانه، کلاس و ... بدیهی است که این فرم برای فضاهای پرهیجان و نیازمند تنوع فضایی مناسب نمی باشد. یعنی ترجیحاً فضاهایی مانند رستوران، گالری، بازار، مراکز خرید و ... نباید مکعبی طراحی شوند. باید توجه داشت که هر چه فرم مکعب ناخالص تر و خردتر باشد خاصیت خود را از دست می دهد. این فرم فرمی خودنما نیست و در کنار تمام فرم ها می تواند استفاده شود حتی فرم های کاملاً غیر هندسی. فرم مکعب در بناهایی که در کنار ابنیه ی باارزش ساخته می شود یا به عنوان حجمی الحاقی به بناهای دیگر مناسب ترین فرم می باشد. مکعب فرمی بدون جهت است و نمادی برای بی جهتی و درون گرایی است. در صورتی که تمایل داشته باشیم در داخل مکعب فرم هایی به منظور افزایش پیچیدگی طراحی کنیم باید فرم داخلی را خرد و پیچیده در نظر بگیریم. این فرم در میان ادیان الهی مقدس ترین فرم می باشد و سمبل زمین و خانه نیز است.





2) مکعب مستطیل
این فرم با کشیدگی خالص خود تداعی مسیرهای حرکتی و فرم های ریتم دار و کاربری های تکراری را دارد. ضمناً این فرم برای قرارگیری در کنار فرم های دیگر بسیار مناسب است. عملکردهای مناسب این فرم عبارتند از: کلاس، تجاری، رستوران و اقامتی و هر گونه فضای تکرارپذیر. در این فرم با ایجاد انحنا در بدنه، تنوع زاویه ی دید آن افزایش می یابد.



3) استوانه
فرم استوانه فرمی برون گراست و یا حتی کاملاً متمرکز با جهت رو به مرکز، این فرم مناسب فضاهایی که حضور انسانها در آن طولانی است، نمی باشد به همین دلیل برای فضاهایی از قبیل لابی، سالن عمومی، پذیرایی یک واحد مسکونی مناسب می باشد. اگر داخل فرم استوانه فضای مسکونی طراحی شده باشد عموماً داخل آن به مکعب هایی تقسیم شده است. معمارانی همچون ریچارد میر و تادئو آندو از این فرم هندسی و زیبا به وفور استفاده کرده اند. این فرم به علت انعطاف جداره ی بیرونی روحیه ای دلنشین و متمایز به حجم می دهد. این فرم برای طراحی آمفی تئاترها و استادیومهای ورزشی فرمی مناسب می باشد.





4) هرم
این فرم نمادین و پرداستان ترین فرم می باشد و بسیاری از فرقه ها آن را سمبل خود می دانند. این فرم گاه نماد قدرت و گاه نماد پایداری است. از سرزمین فراعنه تا اقوام مایاها و نیز در شرق دور همه و همه برای قدرت و اقتدار خود از آن استفاده کرده اند. از این فرم برای رساندن مفهوم ارتباط زمین و آسمان استفاده می کنند. این فرم تا زمان امروز نیز هنوز زیبایی و جذابیت خود را دارد. هرم معکوس از ناپایدارترین فرم هاست.





5) مخروط
این فرمها بعد از فرم هرم عموماً به عنوان گنبد و بام استفاده می شود و به صورت تنها و مستقل استفاده می شود. در اماکن مذهبی این فرم نماد اتصال انسان به آسمان است. مناسب است برای شروع طراحی فرم، احجام اولیه را کشید و سپس روی جداره های آن کار کرد و حتی قسمت هایی از آن ها را برش داد و یا حتی مجموعه ای از این فرم ها را که توسط معماران مختلف استفاده شده است را جمع آوری و روکش کرد. معمارانی که از احجام اولیه استفاده ی زیادی می کنند: مایکل گریوز، ماریوبوتا، تادئوآندو، ریچارد میر و ...





6) احجام بی هندسه
احجام بدون هندسه یا احجامی که روش طراحی هندسی آن ها مشکل است عموماً برای فضاهایی استفاده می شوند که مدت زمان استفاده ی فرد از آن، اقامت شبانه را شامل نمی شود. ایجاد تنوع بصری در فضا و خلق فضاهای تجربه نشده از خصوصیات این فرمهاست که آن ها را متناسب با عملکردهایی همچون تریا، کافی شاپ، راهرو، گالری، کیوسکها، فروشگاهها، سالن های لابی و عملکردهایی که استانداردهای پیچیده و دست و چاگیر ندارند می کند.
این فرم ها کانون توجه می شوند و مناسب استفاده در کنار بافت های باارزش تاریخی یا آثار معماری باارزش و قدمت نیستند و در عوض برای ساخت فرم هایی که منجر به افزایش مخاطب شوند و کانون توجه باشند عالی عمل می کنند. این فرم ها را با تمرین و تجربه ی طراحی زیاد می توان طراحی کرد. البته شاید راه مناسب تر همان استفاده از نرم افزارهای طراحی باشد. فرم های غیرهندسی توسط معمارانی چون فرشید موسوی، پیترآیزنمن، زاحاحدید، لیبسکیند و ... استفاده شده است.







منبع: کتاب معماری، فرم، کانسپت
نویسنده: دکتر مرتضی صدیق
برگرفته از تحریریه معماری ارل
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
اصول ترکیب احجام خالص با یکدیگر

اصول ترکیب احجام خالص با یکدیگر






یکی از راههای خلق فرمهای جدید ترکیب احجام خالص با یکدیگر است. در این بخش قصد داریم روش ها و اصول ترکیب احجام را برای شما توضیح دهیم. برای ایجاد فرم های جدید می توان از بسیاری از روش ها کمک گرفت. تعداد بسیار کمی از این روش ها در این بخش معرفی شده است. گاه ساده ترین راه برای ایجاد یک فرم جدید متصل کردن 2 یا 3 فرم اولیه به هم می باشد. البته قطعاً هر کدام از فرم ها نماد یک سری از عملکردها هستند و انتخاب فرم را جهت می دهند. برای مثال فرم مکعب برای فضاهایی که نیازمند تمرکز هستند و فرم مکعبی خطی برای فضاهای اقامتی و آموزشی و فرم استوانه برای کاربری هایی که نیاز به تنوع دید و یا انتخاب جهت حرکت دارند مانند رستوران و لابی مناسب است. حال شاید بتوان بسیاری از کاربری ها را با کنار هم قرار دادن فرم ها پیشنهاد داد البته این گونه طراحی نیازمند زمینی باز و بدون محدودیت است. مناسب است ابتدا خطوط اصلی و تقاطع قطرها و 1/2 ، 1/3، 1/4 و 1/5 اضلاع فرم (خطوط طلایی) را مشخص کرده و سعی کرد در ترکیب فرم ها، خطوط خاص در امتداد هم یا روی هم و یا حتی عمود بر هم قرار گیرند. ترکیب فرم های خالص را در آثار معمارانی چون مایکل گریوز، تادئوآندو، کنزوتانگه و ریچارد راجرز می توان دید.

برش زدن احجام:

برش احجام اولیه آن ها را متنوع تر و سبک تر نمایان می کند و کاربری های متفاوت در آن با حوزه بندی ظاهری نمایش می دهد یعنی هر قطعه ی برش خورده با توجه به ابعاد و فرم آن می تواند کاربری متفاوتی داشته باشد. برای مثال اداری و آموزشی. در حمام، سرویس و آشپزخانه برش زدن بهترین راه برای حیطه بندی می باشد از جمله حیطه بندی خشک و تر، گرم و سرد، عمومی و خصوصی و ...برش های هر فرم باید ترجیحاً به موازات خطوط اضلاع و یا خطوط طلایی فرم باشد. بعد از هر برش می توان قطعات را با فاصله های متفاوت از هم قرار داد و یا قسمتی از قطعات را حذف کرد. برش دادن را می توان به چند دسته مانند برش افقی و قائم، مورب و ... طبقه بندی کرد.









قرینه سازی:

یکی از ساده ترین روش های ایجاد فرم های بدیع قرینه سازی است یعنی در این روش هر فرم دلخواهی را می توان با قرینه کردن در جهات مختلف و دلخواه به فرمهایی مستحکم از نظر بصری تبدیل کرد. عموماً فرم های قرینه مشکلات بسیار کمتری برای طراحی و نیز سلیقه ی مخاطبان دارند قرینه سازی حتی فرم های پیچیده را قابل درک و ساده می گرداند و یکی از روش های ایجاد فرم های ماندگار است.



کشیدگی در احجام:
شاید بتوان این روش را ساده ترین و سریع ترین راه برای به وجود آوردن فرم های خطی و طولی با تنوع فوق العاده دانست. در این شیوه می توان هر مقطع متنوع و پیچیده ای را در جهت دلخواه امتداد داد و فرمی زیبا و بدیع به دست آورد. البته این فرم قابلیت تبدیل به عناصر خطی بنا را مانند اداری، آموزشی، نمایشگاهی و ... دارد و در حالت عمودی می تواند زیباترین برج ها و ساختمان های بلندمرتبه را طراحی کرد. کشیدن فرم حالت فرم را سنگین تر و خاص تر می گرداند و در مناطقی که نیاز به تهویه ی مناسب در حجم است این روش میتواند نیازها را تأمین کند.



حذف کردن بخشی از حجم:

حذف قسمتی از یک حجم اولیه آن را از نظر بصری متنوع نر و ملموس تر و عمومی تر می گرداند و قرارگیری کارکردی عام المنفعه را در آن منطقی می گرداند. حذف قسمتی از فرم آن را جذاب و متمایز از محیط می گرداند و حجم را در مرکز توجه قرار می دهد. حذف قسمت های بالایی حجم را سنگین تر و حذف قسمت های پایینی آن را سبک تر جلوه می دهد.



ایجاد شکست در احجام:
شکست، یک فرم بسیار ساده را پیچیده و متنوع می گرداند و با افزایش سطح خارجی حجم امکان استفاده ی بهتر از منظره و تهویه ی محیط را فراهم می گرداند و نیز کارکردهایی مانند تراس و سایبان و پیلوت را در خود بنا به وجود می آورد. در کنج های حاصل از شکست فرم عناصر شاخصی همچون ورودی را می توان قرار داد. برش ها می توانند تراس ها و ورودی، سایبان ها، تاج بنا و ... را شکل دهند.





تکرار و ایجاد ریتم در حجم
با تکرار هر فرم با هر پیچیدگی و حالت خاص فرمی زیبا و دلنشین به دست خواهد آمد. این چنین فرم هایی جلال و شکوه و دلنشینی خاصی دارند و در کناره ی راه ها و مسیرها جلوه ای خاص ایجاد می کنند. ایجاد تکرار و ریتم بنا را به یادماندنی و متمایز از محیط می گرداند و تداعی کاربری های عمومی را در ذهن بیننده خواهد داشت. کاربری هایی همچون فرودگاه، راه آهن، مراکز تجاری، جداره ی خیابان و ... از این گونه اند. شکستن ریتم با یک عنصر متمایز راه مناسبی برای تعریف ورودی بنا می باشد.



حرکت مقطع فرم حول یک محور:
این روش فرمی منعطف و متمایز ایجاد می کند به خصوص که مقطع را می توان بسیار متنوع طراحی کرد و محور حرکتی را حتی در زاویه های متفاوت تغییر داد. در این روش می توان فرم را با توجه به حالات و خطوط توپوگرافی زمین و خطوط تراز آن شکل داد و کاملاً تابع محیط بود. با این روش بناهایی متناسب با تمام اقلیم ها و شهرها می توان طراحی کرد.



ترکیب صفحات:
این روش بهترین راه برای طراحی فضاهای بسیار سبک و شفاف است. احجامی همچون ویلا، کیوسک، ایستگاه اتوبوس، عناصر مبلمان شهری، رستوران، کافی شاپ و ... صفحات می توانند در حالت های افقی، قائم و مورب با هم متداخل باشند و فرم هایی سبک و شفاف ایجا کنند. استفاده از صفحات در آثار فرانک لوید رایت و فرشید موسوی و بسیاری معماران دیگرمی توان دید.



پخ زدن و گرد کردن کنج ها:
این روش برای سبک کردن و عمومی تر کردن فرم استفاده می شود و فرم را برای استفاده ی بهتر از محیط و ارتباط بصری و دسترسی بهتر با محیط آماده می سازد. پخ زدن و گرد کردن فرم باید با تناسبات درست بصری انجام گیرد و شاید حتی پخ زدن با خطوط طلایی فرم موازی باشد یا عمود بر آن شکل گیرد.







منبع: کتاب معماری، فرم، کانسپت/ نویسنده: دکتر مرتضی صدیق
تحریریه ی معماری آرل
 
بالا