آفات گیاهان زراعی

[مژگان غفوری]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران2

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران2

آفات گندم و اهميت اقتصادي آنها
در اكوسيستم هاي زراعي كشور كه گندم و جو بستر زيست را تشكيل مي دهند، عوامل زنده و غير زنده اي در توليد محصول تآثيرگذار هستند كه انسان براي بدست آوردن محصول بيشتر مدام آنها را تغيير مي دهد. شناخت اين عوامل و روابط متقابل بين آنها در حفظ تعادل كمي و كيفي گونه هاي تشكيل دهندة يك اكوسيستم اهميت بسيار زيادي دارد. در ايران بيش از 70 گونه حشرة گياه خوار شناسايي شده اند كه به عنوان مصرف كنندگان اوليه از گندم و جو تغذيه مي كنند. اين حشرات گياه خوار، خود مورد تغذيه حشره خواران (حشرات انگل، انگل هاي بالقوه و شكارگران) كه مصرف كنندگان ثانوية هستند، قرار مي گيرند. اتلاق واژة آفت به گونه هايي كه زيان اقتصادي ندارند جايز نيست و تلاش براي حذف اين گونه ها، نابودي دشمنان طبيعي آنها، طغيان احتمالي آفات بالقوه و كاهش تنوع زيستي در اكوسيستم هاي زراعي را به همراه خواهد داشت.
گسترش و طغيان سن گندم در اثر تخريب مراتع به عنوان زيستگاه هاي دائمي اين حشره و تبديل آنها به اراضي ديم كم بازده و فراهم آوردن بستر زيست مناسب تر براي تغذيه و توليد مثل آن، مثال خوبي براي نشان دادن چگونگي ايجاد يك آفت در اثر تغيير اكوسيستم توسط انسان است.
محدود بودن دامنة ميزباني آفات غلات و مكان زمســـتان گذراني تعداد زيادي از آنها كه در خاك و بقــاياي محصول صورت مي گيرد، موجب مي شود كه جمعيت اكثر اين آفات، با تناوب زراعي و انجام عمليات زراعي پس از برداشت، به مقدار قابل توجهي كاهش يابند. عليرغم اين مسئله، حدود 15 گونه از حشرات زيان آور گندم و جو را مي توان نام برد كه به عنوان آفات درجة اول و دوم، زيان اقتصادي قابل توجهي به اين محصولات وارد مي كنند.
خسارت ناشي از آفات، بيماريها و علف هاي هرز در كشور ما حدود 30-35 درصد برآورد گرديده است كه
10-12 درصد آن به حشرات زيان آور اختصاص دارد. بدين معني كه با مديريت كنترل اين عوامل، مي توان
10-12 درصد عملكرد واقعي گندم را افزايش داد و آن را به حداكثر عملكرد قابل دسترس كه در شرايط ديم و آبي به ترتيب 4 و 14 تن در هكتار ذكر شده است، نزديك تر ساخت.
راهكارهاي توصيه شده براي مديريت منطقي كنترل آفات در مزارع گندم و جو كشور، مبتني بر استفاده از
روش هاي غير شيميايي است. كنترل شيميايي سن گندم به عنوان مهم ترين حشرة زيان آور مزارع گندم و جو كشور كه به تفصيل به آن پرداخته خواهد شد، از اين قاعده مستثني است. طبق استنتاجي از گزارش عملكرد فعاليت هاي سازمان حفظ نباتات در سال 1378، سالانه در سطحي معادل 22-25 درصد كل اراضي گندم كشور، براي كنترل حشرات زيان آور مبارزة شيميايي صورت مي گيرد(1200000 هكتار براي كنترل سن گندم و حدود 75000 هكتار براي كنترل ساير حشرات زيان آورگندم). ميانگين مصرف آفت كش ها در اين محصول حدود
4/0- 5/0 كيلوگرم در هكتار است كه2/0-25/0 كيلوگرم آن به حشره كش ها اختصاص دارد و اين ميزان در مقايسه با ميانگين مصرف آفت كش ها در درختان ميوه(5/9 ليتر درهكتار)، برنج (7/18 ليتر در هكتار)، پنبه(9 ليتر در هكتار) و چغندر قند(1/8 ليتر در هكتار) مقدار قابل توجهي نيست(سازمان حفظ نباتات، 1378).
عليرغم اين مسئله سياست جاري وزارت جهاد كشاورزي و ديگر سياست گزاران توليد گندم كشور، رسيدن به كشاورزي پايدار(توليد بهينه و مستمر محصولات كشاورزي با حفظ و يا حداقل زيان وارده به محيط زيست) است وخودكفايي در توليد گندم و كاهش ســطوح مبارزة شــيمــيايي با آفات گندم، از مهم ترين برنامه هاي بخش كشاورزي و زير بخش هاي تابع آن( سازمان حفظ نباتات و موسسة تحقيقات آفات و بيماريهاي گياهي) مي باشد.

 

[مژگان غفوری]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران3

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران3

راست بالان زيان آور گندم
تا كنون چندين گونه ملخ كه ميزبان آنها گندم ذكرگرديده است، جمع آوري و شناسايي شده اند. در بين اين ملخ ها گونه هاي زيرحائز اهميت مي باشند:

ملخ مراكشي Dociostaurus maroccanus (Thunb.)​

(Acrididae, Orthoptera)​

مناطق زيست اين ملخ در ايران، دامنه هاي كوه هاي البرز و زاكرس در شمال غربي ، شمال شرقي، غرب، جنوب و جنوب غربي كشور مي باشد و در مناطق مركزي ايران بندرت ديده مي شود. گياهان زراعي مختلف خصوصآ غلات به عنوان ميزبان آن ذكر شده است و بيشتر از ساير ملخ هاي بومي ايران كه ميزبان آنها گندم و جو ذكر شده است، خسارت زا است(غزوي، 1379).
اين ملخ در خاك هاي رسي سفت و عاري از پوشش گياهي تخم ريزي مي كند و قسمتي از تابستان، پائيز و زمستان (حدود 9 ماه از سال) را به صورت تخم سپري مي كند و يك نسل در سال دارد. خاك نرم و پوشش گياهي انبوه از تخم گذاري، افزايش جمعيت و تبديل حالت انفرادي به گله اي آن جلوگيري مي كند(غزوي، 1379). در بعضي از سال ها جمعيت هاي قابل توجهي از اين ملخ در كانون هاي دائمي آن مشاهده مي شود اما به محض مشاهدة افزايش جمعيت و ايجاد گله در كانون ها، توسط عوامل اجرايي سازمان حفظ نباتات كنترل مي شوند.

ملخ صحرايي Schistocerca gregaria (Forsk.)(Acrididae, Orthoptera) ​

كانون هاي دائمي اين ملخ در افريقا، عربستان، هندوستان و پاكستان قرار دارد و تحت شرايط خاصي از فاز انفرادي به فاز گله اي تبديل شده و به مناطق ديگر از جمله ايران حمله مي كنند. اين ملخ دامنة ميزباني وسيعي داشته و گندم و جو نيز از گياهان ميزبان آن به شمار مي آيد.
اين ملخ در سال هايي كه حالت گله اي آن به ايران حمله كرده است تا دو نسل در سال ايجاد كرده است (بهداد،1375). درسال هاي اخير شاهد حملة دسته هاي مهاجر اين ملخ به ايران نبوده ايم. فاز انفرادي اين آفت در سيستان و بلوچستان و حاشيه درياي عمان و خليج فارس نيز وجود دارد كه در صورت مساعد بودن شرايط محيطي افزايش جمعيت داده و به زراعت هاي هم جوار محل زيست خود خسارت وارد مي سازند (رفيعي، 1372 و غزوي و جمسي، 1373).

ملخ آسيايي Locusta migratoria L.​

(Acrididae, Orthoptera)​

فاز انفرادي اين ملخ در اكثر نقاط ايران وجود دارد و گندم و جو نيز به عنوان ميزبان هاي اين ملخ چند ميزبانه ذكر شده است. اولين گزارش حمله آن به ايران در سال 1325 بوده كه از خاك روسيه به نواحي شمالي ايران حمله كرده است (بهداد، 1375 ). در سال هاي اخير اين ملخ خسارت هاي شديدي به مزارع نيشكر و برنج خوزستان وارد نموده است. زمستان گذراني اين ملخ به صورت تخم است و در شرايط خوزستان تا 3 نسل در سال ايجاد مي كند.

 

[مژگان غفوری]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران4

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران4

برخي ديگر از ملخ هاي بومي در ايران وجود دارند كه گندم و جو ميزبان آنها ذكر شده است و در برخي
سال ها خسارت هاي قابل توجهي به غلات وارد مي كنند. اسامي علمي مهم ترين آنها به شرح زير مي باشد:

​

​

Dociostaurus crassiusculus (Pantel) (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Dociostaurus hauensteini Bolivar (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Ramburiella turcomana (F.W.) (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Calliptamus barbarus Costa (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Calliptamus turanicus (L.) (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Oediopoda miniata (Pall) (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Ailopus talassinus (Acrididae, Orthoptera) ​

​

​

Pyrgodera armata (F.W.) (Acrididae, Orthoptera)​

​

​

​

Tettigonia viridissma (L.) (Tettigonidae, Orthoptera)​

​

​

​

Decticus albifrons (F) (Tettigonidae, Orthoptera)​

​

​

​

 

[مژگان غفوری]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران5

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران5

مديريت تلفيقي ملخ هاي زيان آور گندم
ــ پرندگان مخـتلف از شـكارگران عمومي ملـخ ها به شمار مي آيند. لارو چند گونه از سوسك هاي جنس
Meloe و چند گونه از سوسك هاي جنس Mylabris گزارش شده اند كه از تخم ملخ ها تغذيه مي كنند. زنبور
Scelio flavibabis M. از پارازيتوئيد هاي مهم تخم ملخ ها به شمار مي آيد(خواجه زاده، 1381) و گونه هايي از مگس هاي Tachinidae نيز گزارش شده اند كه پارازيتوئيد پوره ها و حشرات كامل ملخ ها هستند.
ــ ملخ مراكشي زمين هاي عاري از پوشش گياهي و خاك سخت و كوبيده شده را براي تخم گذاري انتخاب
مي كند و چراي بي روية دام در مراتع باعث از بين رفتن پوشش گياهي و كوبيده شدن زمين مي شود و نقاط مناسبي را براي به وجود آمدن حالت گله اي ملخ فراهم مي كند (سلطاني، 1362 و غزوي، 1379). كشت زمين هاي لخت و بالا بردن ميزان پوشش گياهي در مناطق زيست ملخ مراكشي، در جلوگيري از افزايش جمعيت آن موثر است(غزوي، 1379).
ـــ در مديريت تلفيقي ملخ هاي بومي زيان آور كشور شناسايي كانون ها و مناطق نشو و نماي اين ملخ ها اهميت فراواني دارد. در سال 1378 عمليات ديده باني و مبارزه با ملخ هاي بومي و ملخ صحرايي در سطح 118000 هكتار توسط عوامل اجرايي سازمان حفظ نباتات صورت گرفته است (سازمان حفظ نباتات، 1378).
براي كنترل شيميايي ملخ هاي زيان آور، سموم فنيتروتيون ULV 96% ( 4/0- 5/0 كيلودر هكتار)، مالاتيون ULV 96% (7/0- 5/1 كيلو در هكتار)، فنيتروتيون EC 50% (1 ليتر درهكتار) و ديفلوبنزورون ULV 95% (300 ميلي ليتر در هكتار) و طعمة مسموم ( ليندين WP 25% + 100 كيلو سبوس گندم ، برنج يا ذرت+ آب به اندازة مرطوب شدن) به مقدار 25-50 كيلو گرم در هكتار به محض خروج پوره ها تا زمان ظهور ملخ هاي كامل، مورد استفاده قرار مي گيرند( سازمان حفظ نباتات، 1375).
ــ در كشورهاي توسعه يافته، از عوامل بيماري زاي حشرات ( قارچ ها و پروتوزوئرها) براي كنترل ملخ هاي زيان آور استفاده مي كنند. در ايران نيز تحقيقاتي براي جداسازي، شناسايي و بررسي كارايي آزمايشگاهي اين عوامل صورت گرفته است.

 

[مژگان غفوری]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران6

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران6

سن هاي زيان آور گندم
بيش از 10 گونه سن زيان آور غلات در ايران جمع آوري و شناسايي شده اند. در بين آنها سن گندم(Eurygaster integriceps Put.) از اهميت اقتصادي بيشتري برخوردار است.

سن گندم Eurygaster integriceps Put.


(Scutelleridae, Heteroptera)​

اين گونه مهم ترين آفت كشاورزي كشور ما به شمار مي آيد. به جز مناطق خوزستان، اراضي ساحلي خليج فارس، درياي عمان ، درياي خزر و كويرهاي مركزي فلات ايران، اين آفت در ساير مناطق كشور وجود دارد
(رجبي، 1379). بر اساس ميانگين سطح مبارزة شيميايي با سن گندم طي سال هاي 79-1375 استان هاي فارس، همدان، كرمانشاه، مركزي، كردستان، اصفهان، لرستان و تهران به ترتيب با 24، 7/13، 6/13، 8 ، 9/7، 1/7، 9/4 و 5/4 درصد سهم مبارزه شيميايي با سن گندم در كشور، از مهم ترين مناطق سن خيز كشور به شمار مي آيند.
سطح مبارزة شيميايي با سن گندم در 25 سال اخير روند فزاينده اي داشته است به طوري كه اين سطح از 75000 هكتار در سال 1355 به 1200000 هكتار در سال 1380 رسيده است (هيربد، 1380). تخريب مراتع و توسعة ديم زار ها خصوصآ در غرب كشور از مهم ترين دلايل گسترش مناطق انتشار و طغيان سن گندم در سال هاي اخير بوده است(رجبي،1372). در سال هاي اخير 40 -50 درصد سهم مبارزة شيميايي با سن گندم در اراضي ديم استان هاي غربي كشور كه تخريب مراتع در آنها شديد بوده است، صورت گرفته است (بغدادچي، 1371).

 

[مژگان غفوری]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران7

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها در ايران7

سن گندم هم به صورت كمي( خسارت به برگ، خشك كردن جوانه مركزي، سفيد كردن وخشك كردن سنبله ها و يا قسمتي از آنها توسط سن مادر) و هم به صورت كيفي ( سن زدگي دانه ها توسط پوره ها و سن هاي نسل جديد) خسارت وارد مي كند. طبق يك برآورد نظري در 3 ميليون هكتار اراضي آلوده كشور، در صورت عدم مبارزه با سن گندم حدود 90 هزار تن خسارت كمي و 900 هزار تن خسارت كيفي ايجاد خواهد شد.
طبق بررسي هاي بهرامي(1377) هر سن مادر به طور متوسط 61 جوانه مركزي و 2/12 سنبله را در شرايط ديم خسارت مي زند و سطح زيان اقتصادي آن 6/1 سن مادر در متر مربع است. در طرح جامع سن گندم كاهش محصول به ازاي هر سن مادر در شرايط ديم 8/43 كيلوگرم و سطح زيان اقتصادي آن 8/1 عدد در متر مربع برآورد گرديده است(بي نام، 1377). طبق بررسي هاي رضابيگي(1379) هر سن مادر در مزارع آبي در شرايطي كه ترميم خسارت صورت نگيرد، 1/3 گرم(حدود 30 كيلو گرم در هكتار) خسارت مي زند و سطح زيان اقتصادي آن حدود 3 عدد در متر مربع است. نور(1381) سطح زيان اقتصادي سن مادر را در شرايط آبي 7-8 عدد در متر مربع برآورد كرده است.
حد قابل تحمل سن زدگي دانه ها 2 درصد است و دانه هايي كه بيشتر از 2 درصد دانة سن زده داشته باشند فاقد كيفيت نانوايي هسـتند. با افزودن برخي از افزودني سن زدگي دانه ها به ازاي هر پوره سن 5 را در زمان برداشت گندم ديم حدود 6/0 درصد برآورد كرده و سطح زيان اقتصادي پوره ها را 3-4 پوره در متر مربع ذكر كرده است. رضابيگي(1379) سطح زيان اقتصادي پوره ها را به طور متوسط 2/8 عدد در متر مربع برآورد كرده است. اين ميزان در ارقام رشيد و سرداري به ترتيب 3/5 و 7/6 و در ارقام فلات و گلستان كه تحمل بيشتري دارند، به ترتيب 8/11 و 6/9 عدد است. نوري(1381) سطح زيان اقتصادي پوره ها را در شرايط آبي 11-12 پوره در متر مربع برآورد كرده است.
از نظر زيست شناسي، سن گندم سرتاسر تابستان، پائيز و زمستان ( حدود 9 ماه از سال) را در پناهگاه هاي تابستانه و زمسـتانه آن در ارتـفـاعات، زير بوتـــه هاي گــون(Astragalus spp.)، درمـــنـه ( Artemisia spp.)، كــلاه مـير حــسنAcantholimon spp.)) و چوبك (Acanthophillum spp.) و در جنگل هاي بلوط غرب كشور در زير برگ هاي ريزش كرده بلوط و برخي ديگر از درختان و درختچه ها به سر مي برد. اين سن ها دياپوز داشته و در اوايل بهار به مزارع گندم و جو ريزش مي كنند. سن گندم تنها يك نسل در سال دارد.

ادامه دارد...

 

[vahid mahdavi]

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها

آفات مهم گندم و مديريت كنترل آنها

در اين تاپيك اطلاعاتي راجع به آفات گندم و روشهاي كنترل آنها درج مي گردد.

 

[سحري]

كك چغندر قند

كك چغندر قند

کک چغندر قند Chaetocnema tibialis

​

مقدمه :
در تمام مناطق ایران که چغندر کشت می شود شیوع دارد . و در نواحی فارس ، اصفحان ، کرمانشاه ، کرمان و قزوین خسارت بیشتری دارد . هر دو گونه C. tibialis و C. breviascula از آفات چغندر می باشد .

شکل شناسی :

​

سوسک های کوچک به طول 1.5 تا 2 میلیمتر ، شکل تخم مرغی رنگ سیاه براق که در زیر نور آفتاب سبز زیتونی به نظر میرسد ، روی بالهای جلویی خطوط نقطه چین موازی وجود دارد . ران پا های عقبی رشد کرده است و میتوانند مانند کک های خانگی بجهند .
تخمهای کک خیلی کوچک به طول 0.4 میلیمتر به رنگ زرد روشن کشیده و تخم مرغی است . لاروها به رنگ سفید دارای 3 جفت پای سینه ای کاذب . سر و پا ها به رنگ زرد مایل به خاکستری و طول لارو های بالغ تا 5 میلیمتر می رسد . شفیره به رنگ سفید و دارای دو قلاب در انتهای شکم و طولشان حدود 1.5 میلیمتر در محفظه ای به شکل قیف تشکیل می شود .

خسارت :

[

​

خسارت عمده توسط حشره کامل کک به چغندر زده میشود و لارو ان تقریبا خسارتی ندارد . حشرات کامل کک به چغندر و چغندر علوفه ای ، وحشی ، سلمک و ... حمله میکنند . خسارت بدین ترتیب است که حشره کامل با تغذیه از برگ باعث سوراخ شدن ( مشبک شدن ) برگ می شود در صورتی که 3 تا 5 کک روی یک جوانه وجود داشته باشد تا 90% خسارت وارد می کند . خسارت کک در روزهای گرم و آفتابی شدید تر است . گاهی خسارت افت به قدری شدید است که زارع مجبور به واکاری می شود . بیشترین خسارت مربوط به زمانی است که گیاه در مرحله 2 تا 4 برگی می باشد .

زیست شناسی :
کک ها زمستان را به صورت حشره کامل در زیر گیاهان خشکیده ، کلوخه ها و شکاف های زمین و حتی خاکهای نرم می گذراند . در بهار متوسط دما 9.4 تا 10.4 از پناه گاه زمستانه خود خارج میشوند هر چه قدر در بهار هوا گرم و خشک تر باشد کک ها زود تر خارج میشوند . کک های ماده تخم خود را در شکافهای زمین تا عمق چند سانتی خاک پای طوقه علفهای هرز و چغندر میگذارد . هر کک ماده تا 50 عدد تخم می گزارد . لارو ها در داخل خاک تبدیل به شفیره شده و بعد از دو هفته حشره کامل ظاهر می شود . کک ها پس از تغذیه کامل و شروع سرما ( متوسط دما 7-9 درجه ) بتدریج به پناه گاه زمستانه خود میروند . این آفت در سال 1 تا 2 نسل دارد که مهمترین و اقتصادی ترین خسارت مربوط به کک های زمستان گذران و روی چغندر های دو برگی می باشد .

کنترل:
الف ) کنترل زراعی
1- زدن شخم عمیق پس از برداشت محصول و دادن یخ آب زمستانه
2- از کشت متوالی چغندر در یک زمین باید خود داری شود
3- از بین بردن علفهای هرز میزبان این افت به خصوص سلمه تر ، ترشک ، گزنه و ترتیزک .
4- آبیاری مرتب زراعت و ایجاد رطوبت که برای فعالیت آفت نامناسب است
5- تقویت گیاه با کود های دامی و شیمیایی سبب رشد سریع گیاه شده و باعث می شود تحمل گیاه در برابر آفت زیاد شود
ب) کنترل شیمیایی
اگر در اوایل بهار متوسط تعداد حشرات کامل کک در هر بوته 2 تا4 برگی بیشتر از یک عدد باشد باید از سموم زیر برای کنترل آن استفاده کرد .
1- کارباریل 85% پودر وتابل 3 کیلو در هکتار
2- فوزالون 35% امولسیون 3 لیتر در هکتار
3- کاربایل 48% مایع 5 لیتر در هکتار
4- اتریمفوس 50%امولسیون 1 لیتر در هکتار

اگر سموم فوق روی افت مناسب نباشد میتوان از سموم گروه پیرتروئید مثل پرمترین 25% یا فن والریت 20% به میزان 750 سی سی در هکتار علیه آفت با نظر کارشناس و در موارد خاص استفاده کرد .

 

[سحري]

سوسك برگخوار سيب زميني

سوسك برگخوار سيب زميني

سوسک برگخوار سیب زمینی(سوسک کلرادو) Leptinotarsa decemlineata
مشخصات ظاهری :

حشرات کامل به شکل بیضی برآمده ، به طول حدود یک سانتی متر و عرض 6 میلی متر است. پشت سینه نارنجی با لکه های سیاه رنگ و روی بالپوش 5 نوار طولی سیاه و 5 نوار زرد دیده می شود. تخمها نارنجی رنگ و شبیه تخم کفشدوزک ها ، به طور دسته جمعی در سطح زیر برگ قرار داده می شود . لاروها کامپیودئی فرم ، با بدنی درشت و خمیده و قرمز رنگ که 2 ردیف لکه های سیاه در طرفین بدن دیده می شود. کپسول سرو پاها نیز تیره رنگ می باشند. شفیره زرد رنگ است و در داخل گهواره کم وبیش کروی شکل که از خاک ساخته می شود ، مشاهده می گردد

مبارزه : جمع آوری حشرات کامل یا توده های تخم و لارو در سطوح کم ، از شدت خسارت آفت می کاهد. حشرات کامل و لاروها بسادگی با محلول 2 در 1000 زولن یا 6 لیتر در هکتار از این ماده تحت کنترل در می آیند

 

[سحري]

بيد سيب زميني

بيد سيب زميني

بید سیب زمینی

اهمیت اقتصادی:

بید سیب زمینی در مناطق حاره علاوه بر مزارع در انبارها نیز به سیب زمینی خسارت می زند. این آفت در مرحلة لاروی از گیاهان خانوادة بادمجانیان تغذیه می کند. میزبانهای زراعی این آفت به ترتیب اهمیت تنباکو، بادمجان، سیب و گوجه فرنگی می باشد. گیاهان هرز میزبان آفت در ایران محدود به تاج ریزی Solanum nigrum و داتوره Datura stramonium می باشد. این آفت یک آفت قرنطینة داخلی است و در فارس، خوزستان، اصفهان، کرمان، کرج انتشار دارد.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لارو در داخل غده های سیب زمینی می گذراند و در اوایل بهار تبدیل به شفیره و حشره کامل خارج، جفت گیری و تخم ریزی می نماید. تخم ریزی پراکنده و انفرادی است و در اندامهای هوایی گیاه میزبان صورت می گیرد. در بوته سیب زمینی، تخم ریزی پروانه با گیاهان زراعی میزبان دیگر تفاوت دارد. بدین معنی که در ابتدای رویش گیاه تا ظهور گل بوته سیب زمینی، تخم ریزی در اندامهای هوایی گیاه و پس از تشکیل غده ها در خاک، در کنار چشمک روی غده دیده می شود. در اندامهای هوائی گیاه، لارو پس از خروج از تخم در پشت برگ، کنارة رگبرگ را سوراخ می کند و به داخل صفحه برگ می رود و در فاصلة بین دو پوستة غشاء روئی و غشاء زیرین برگ مواد سبزینه برگ را می خورد و برگهای آفت زده، لکه های سفیدی شبیه به تاول دارد.

در غده سیب زمینی صدمات لارو در مقایسه با برگ تفاوت دارد. در غده، لارو زیر پوست رفته دالان مستقیم یا پیچ و خم دار می سازد و به تدریج که لارو به سنین بالاتر می رود داخل دالان را با فضولات و مواد جویده شده پر می نماید. دالان پر شده از فضولات رنگ قهوه ای شبیه چوب پنبه دارد. لاروهای درشت به داخل غده هم می روند و از محتویات داخل غده تغذیه می کنند.

5 سن لاروی دارد. در سن پنجم لاروی اندازه و قطر بدن لارو به سرعت بزرگ می شود و در خاتمة دورة لاروی از غده خارج می شود. این لارو کامل بوده و در سطح خاک یا در اندامهای هوائی گیاه میزبان پیله ابریشمی تنیده و در داخل آن به شفیره و سپس پروانه می شود. در موقع تنیدن پیله، لارو کامل روی پیله را با مخلوطی از فضولات و مواد زاید و یا خاک آغشته کرده و می پوشاند. در برخی موارد لارو پس از رشد کامل همراه با غده به انبار منتقل می شود و روی کیسه یا قفسه های داخل انبار به شفیره تبدیل می گردد. با توجه به مطالب گفته شده بید سیب زمینی خسارت خود را از مزرعه شروع کرده و به انبار ختم می گردد. این حشره در سال 6 نسل دارد که فاصله نسلها در تابستان یک ماه، در زمستان 4 ماه و در بهار و پائیز 2 ماه می باشد. در مناطق حاره این حشره بین 13-12 نسل دارد. خسارت این آفت روی برگهای توتون و گوجه فرنگی تا 70% گزارش شده است. در استان فارس خسارت اندامهای هوایی سیب زمینی برخی اوقات به 90% می رسد.

کنترل:

الف- مزرعه:

1-در منطقه فارس اگر کشت سیب زمینی در اواسط اسفند ماه شروع و برداشت در اواخر خرداد ماه خاتمه یابد خسارت آفت ضعیف و آلودگی غده ها کم می باشد.

2-پنج تا شش هفته بعد از کشت پای بوته های سیب زمینی خاک داده شود که حشره کامل قادر به تخمریزی روی غده ها نشود. در ضمن پس از آبیاری سله شکنی انجام می گیرد. چون در هنگام آبیاری به خصوص نوبت اول سطح پشته ها فرسایش نموده و در زیر ترک خوردگی ایجاد شده که دسترسی پروانه ها به غده ها داخل خاک سهل و آسان می گردد.

3-از بین بردن بقایای گیاهی.

4- کشت ارقام زودرس

5- شخم عمیق پس از برداشت

ب- انبار:

1- شیوة انبارداری صحیح.

2- پائین نگه داشتن درجه حرارت بین 4 تا 6 درجه سانتی گراد.

3- عدم انتقال غده های آلوده به انبار.

4- استفاده از تله های فرمونی و نوری در انبار برای شکار پروانه ه

 

[afsoon6282]

معرفی تریپس پنبه Thrips palmi

معرفی تریپس پنبه Thrips palmi

تریپس پنبه Thrips palmi Karny, 1925 (Thysanoptera, Thripidae)
نام انگلیسی: melon thrips , oriental thrips , southern yellow thrips

دامنه میزبانی
بادمجان، فلفل، کدوئیان، پنبه، تنباکو، برنج، سیب زمینی، لوبیا، کاهو، پیاز ، آووکادو، مرکبات، انبه، نخود فرنگی، داودی، لگومها، خربزه، خیار، کنجد، آفتابگردان، سویا، کدو، گوجه فرنگی، ارکید و …

خسارت
این آفت به حمله به برگها، ساقه، نقاط رشد، میوه ها و غلافهای گیاه میزبان به مراحل رشد سبزینه ای، میوه دهی و بعد از برداشت آن خسارت وارد می کند.

مناطق انتشار
ایران و در اروپا: جمهوری چک، فنلاند، ایرلند، هلند و بریتانی، آسیا: بنگلادش، برونئی، چین، هند، اندونزی، ژاپن، کره شمالی و جنوبی، مالزی، میانمار، پاکستان، فیلیپین، سنگاپور، سری لانکا وتایلند، آفریقا: موریتیوس، نیجریه، رونیون و سودان، امریکا: آنتیگوآ و باربودا، ،باهاما، باربادوس، برمودا، برزیل، کلمبیا، کوبا، دومینکن، گرنادا، گوادلوپ، گواتمالا، گویان، هائیتی، جامائیکا، پورتوریکو، سنت لوسیا ، سنت وینسنت، سورینام، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و ایالات متحده امریکا، اقیانوسیه: استرالیا، گوام و گینه جدید پاپوا.

زیست شناسی
به علت اینکه این تریپس به سرعت به صورت یک آفت مهم کدوئیان و گیاهان خانواده Solanaceae درآمده و در بسیاری از مناطق گرمسیری منتشر شده است اطلاعات زیادی کمی در مورد زیست شناسی آن موجود است.
در دمای 25 درجه سانتیگراد سیکل زندگی از تخم تا تخمگذاری 5/17 روز طول می کشد. سیکل زندگی آفت از سایر تریپس های هم خانواده اش کمی تفاوت دارد. حشرات بالغ از مرحله شفیرگی در خاک یا باقی مانده های گیاهی خارج شده و به سمت برگها و گلها حرکت می کند و در آنجا تخم خود را در بافت در محل شکاف ایجادی توسط تخمریز می گذارد. دو سن لاروی فعال و دو سن نسبتا غیر فعال وجود دارد که به نام سنین Pupal نامیده می شوند. قطعات دهانی ویژه آفت خاص مکیدن است.
مرحله قبل از تخمگذاری 3-1 روز برای ماده های بکرو 5-1 روز برای ماده های جفتگیری نموده است ماده های بکر در هر روز 9/7-1 تخم و کلا در طی زمان زندگی 204-3 تخم می گذارند
بارندگی روی جمعیت این آفت تاثیر گذاشته و تراکم جمعیت را پایین می آورد.
این آفت ناقل tomato spotted wilt disease و peanut bud necrosis tospovirus رو ی بادام زمینی در هند محسوب می شود و همچنین tomato spotted wilt tospovirus را در ژاپن و تایوان روی هندوانه منتقل می نماید.

روش انتقال آفت
اندامهای گیاهی که قادر به انتشار آفت هستند شامل: میوه ها، برگها، گیاهچه‌ها، در مسافتهای طولانی انتشار آفت توسط وسایل نقلیه، چمدانها و مسافرین صورت می گیرد.

اهمیت اقتصادی
تراکم ایجاد کننده خسارت در ژاپن 105/0 حشره بالغ در هر گل و یا 4.4 حشره بالغ در هر تله در روز روی Capsicum annuum است و کاهش محصولی برابر 5 درصد قابل قبول است. این آفت در اوایل سال 1977 وارد فیلیپین شده و حدود 80 درصد محصول هندوانه را در دو منطقه این کشور نابود نمود. در تایوان این آفت به عنوان مهمترین تریپس آفت محسوب می گردد. طبق بررسی های Cooper در سال 1991آلودگی 700-300 عدد تریپس روی هر برگ بادمجان و خیار مشاهده شده که 90-50 درصد خسارت وارد نموده است.
علائم خسارت
خسارت وارده توسط این آفت مانند سایر تریپس ها می باشد. وقتی جمعیت آفت بالا باشد تغذیه آنها باعث ایجاد ظاهر برنزی و نقره ای روی سطح گیاه به خصوص رگبرگ میانی و سایر رگبرگها و سطح میوه ها می شود. برگها و شاخه های انتهایی کوتاه مانده و میوه ها دفرمه شده و لکه دار شده اند. کلا وجود عسلک و قارچهای فوماژین، رنگهای غیر عادی برگها و علائم تغذیه آفت روی نقاط رشد که dead Heart ایجاد نموده و بد شکلی میوه ها از علائم وجود این آفت می باشد.

شکل شناسی
حشرات بالغ: تریپس های بالغ معمولا از سایر حشرات بواسطه بالهای باریک وبلند که دارای حاشیه ای با موهای بلند است تشخیص داده می شوند با این وجود بسیاری از گونه های بدون بال ممکن است مراحل نابلغ آفت را تشکیل دهند. اینها همچنین دارای حبابی روی پنجه پا هستند و یک ماندیبل در سر وجود دارد.
حشرات ماده: به رنگ زرد کمرنگ، به جز بند سوم شاخک که در نوک سیاه است، بندهای چهارم و پنجم شاخک تیره با قاعده کمرنگ می باشند. بند ششم و هفتم آن نیز تیره است. بال جلو کمرنگ، شاخک دارای هفت بند و بند انتهایی آن کوتاه است. بند سوم و چهارم دارای اندام حسی چنگالی است. سر بدون مو در قسمت جلوی اولین چشم ساده بوده ولی یک جفت موی در کنار آن قرار دارد. و یک جفت موی کوتاهتر نیز نزدیک چشمهای مرکب است. موهای postocellar و postocular کوچک هستند. Pronotum دارای دو جفت موی posteroangular بلند و بقیه موها کوتاه هستند. Metanotum دارای یک جفت موی میانی البته نه در حاشیه جلویی است.
حشرات نر: شبیه ماده ها اما کوچکتر. ترژیت دوم گاهی تنها دارای سه موی جانبی است و posteromarginal comb ترژیت هشتم اغلب وجود نداشته و در ترژیت نهم نیز موی B1 کوتاهتر از B2 ولی در یک خط هستند. استرنیت سوم تا هفتم هر کدام دارای ناحیه ای عرضی بزرگ و غده ای است.
لارو: مانند سایر تریپس ها این گونه دارای دو سن لاروی و دو سن شفیرگی است. لارو سن دوم از سایر گونه ها با استفاده از طرحهای سطح پشتی قابل تشخیص است

تفاوت با سایر گونه ها
این گونه با سایر گونه های جنس Thrips مانند T.tabaci و همچنین جنس Frankliniella مانند F. occidentalis در مزرعه ها وجود دارند. تفاوت این گونه با Thrips tabaci در عدم وجود رنگدانه قرمز زیر چشم ساده است. و سایر گونه ها نیز دارای رنگ قهوه ای براقی روی شکم هستند.
منبع: سبزینه Sabzineh.ir

لینک دائم

​

​

​

 

[mohammad_mahdi]

خلاصه برخي از آفات و بيماري هاي مهم

خلاصه برخي از آفات و بيماري هاي مهم

خلاصه برخی از بیماری ها و آفات مهم
تريپس زرد پنبه
نام علمي: Thrips flavusرده بندي: خانواده: Thripidae ، راسته:Thysanoptera

مورفولوژي: حشره ي بسيار ريزي است که رنگ آن زرد و ماده بالغ داراي 3 جفت پا و بدن کشيده و بال هاي پرمانند است. پوره ها بدون بال هستند.
بيولوژي: اين حشره به جوانه ها، برگها، قوزه هاي زودرس بوته حمله کرده و در اطراف رگبرگ هاي زيريي برگ لکه هاي فرو رفته براقي ايجاد مي کند که به تدريج رنگ نقره اي به خود مي گيرند. در سطح برگ هاي آلوده شکاف هاي ديده مي شود. در نتيجه حمله آفت رشد بوته کم شده و علاوه بر به تعويق افتادن برداشت مقدار محصول پنبه نيز تقليل مي يابد. حشرات ماده بوسيله تخمريز نوک تيز خود در داخل نسوج برگ ها زير اپيدرم تخمريزي مي کنند. اين حشره زمستان را به صورت حشره ي کامل در مزارع يونجه مي گذراند.

کنترل:خسارت وارده توسط تريپس چنانچه بوته ها رشد کرده و قوي باشند چندان زياد نيست و آفت مذبور روي بوته هاي جوان صدمه مي زند. براي مبارزه شيميايي مي توان از سموم فسفره استقاده کرد.

کک پنبه
نام علمي:Podagrica fuscicornis
رده بندي: راسته:Coleoptera
مورفولوژي: حشره ي کامل سوسک کوچکي است به طول 5-3 ميليمتر پشت سينه اول از نقاط مدور نامنظمي پوشيده شده و در طرفين ضلع عقبي پشت سينه اول دو شيارطولي کوتاه وجود دارد. پاها به رنگ حنايي و ران پاي عقبي بسيار قوي است.
بيولوژي: تغذيه اين حشرات بيشتر از سطح زيرين برگ است، معمولاً از اپيدرم زيرين و پارانشيم تغذيه کرده و اپيدرم رويي را باقي مي گذارد. اين حشره علاوه بر پنبه به کنف و ديگر گياهان خانواده پنيرک حمله مي کند. در پنبه از برگ و کاسبرگ مي خورد. اغلب صدمه روي برگ هاي مسن تر بوته مي باشد. اين آفت زمستان را به صورت حشره ي کامل در پناهگاه هاي مختلف و يا به حالت لارو در ريشه علف هاي هرز مانندپنيرک وختمي به سر مي برد. تخمريزي حشرات ماده به صورت انفرادي در داخل خاک و پاي طوقه مي باشد.

کنترل:خسارت اين آفت در ايران فعلاً کم است ولي در صورت شدت مي توان از سموم حشره کشي که عليه ساير آفات پنبه مانند کرم قوزه بکار مي رود، براي اين آفت نيز مورد استفاده قرار داد.

سن سبز پنبه
نام علمي: Nezara viridula رده بندي: خانواده Pentatomidae ، راسته:Heteroptera

مورفولوژي: سن بالغ حشره اي است به طول 18-14 ميليمتر، رنگ آن کاملاً سبز، اسکوتلوم مثلثي و طويل و نوک آن به قسمت غشايي بال ها که در عقب قرار دارد مي رسد. تمام سطح بدن سن فرو رفتگي هاي ريز دارد.

بيولوژي: اين سن،به گل، جوانه ها، قوزه هاي پنبه و شاخه هاي جوان حمله مي کنند و از شيره ي گياهي مي مکند. تخم پنبه نارس مانده و ممکن است وزن آن ها تا 45% کاهش يابد. الياف پنبه در نقاطي که حشره نيش مي زند تغيير رنگ مي دهد و زرد قهوه اي مي شود. اين سن ممکن است ضمن تغذيه بعضي از بيماري هاي گياهي را نيز منتقل کند. زمستان گذراني به صورت حشره ي کامل و دياپوز زير بوته ها و يا تخته سنگ ها به سر مي برد.

کنترل:خسارت در منطق آلوده به حدي نيست که مبارزه شيميايي ضرورت پيدا کند و يکي از عواملي که جمعيت آفت را پايين مي آور، زنبورپارازيت Microphanurus basalis مي باشد که اين زنبور تخم خود را در تخم سن قرار مي دهد.
مبارزه شيميايي با سم فنيتريتون به نسبت 2/1 ليتر در هکتار

سنک تخم پنبه
نام علمي:Oxycarenus hyalinipennis
رده بندي: خانوادهLygaeidae ، راسته:Heteroptera

مورفولوژي: سر حشره سياه رنگ ،منقوط و از موهاي سفيدي پوشيده شده است. رنگ بدن حشره قهوه اي مايل به سياه مي باشد. بال هاي جلويي بي رنگ،در قاعده مثلثي شکل و کمي قهوه اي و در قسمت نوک يک نقطه کوچک قهوه اي ديده مي شود. پوره هاي سنک در موقع خروج از تخم قرمز رنگ ولي به زودي تيره رنگ مي شوند.

بيولوژي: اين آفت از بذور رسيده تغذيه مي کند و به الياف پنبه صدمه نمي زند. اين حشره زمستان را روي علف هاي هرز خانواده پنيرک مانند ختمي مي گذراند. حشرات ماده تخم هاي خود را در قوزه هاي باز شده روي الياف پنبه قرار مي دهد. اين سنک 4-3 نسل در سال دارد.

کنترل:
-زراعي: قوزه ها و محصول پنبه هرچه زودتر جمع آوري و برداشت شود که حشره موفق به تخم ريزي روي آن شود.
-شيميايي: سموم حشره کشي که عليه ساير آفات پنبه به کار مي روند روي اين آفت نيز موثرند.

کرم خوشه خوار انگور
نام علمي : Lobesia botrana
رده بندي: خانواده Tortricidae ، راستهLepidoptera

مورفولوژي: حشره ي کامل شب پره اي است که عرض آن با بال باز 13-12 ميليمتر است بال هاي جلويي به رنگ خرمائي مايل به بور و داراي 2 نوار روشن عرضي است. در کنار انتهايي بال هاي جلويي پروانه ريشک ديده مي شود. بال هاي عقبي به رنگ خاکستري روشن بوده و حاشيه ي عقبي انتهاي بال داراي ريشک هاي خاکستري هستند. لارو حشره 12-8 طول دارد، صفحه پشت سينه اول لارو سياه رنگ است. در انتهاي بدن لارو موهاي بلند ديده مي شود.

بيولوژي: در بهار، لارو هاي جوان نسل اول از جوانه هاي گل دهنده و غنچه ها تغذيه نموده و روي آن ها را با تارهايي مي پوشانند.لارو نسل دوم به غوزه ها حمله کرده و ابتدا روي غوره سوراخي ايجاد کرده و از گوشت غوره تغذيه مي کند. در اثر تغذيه، غوره منظره ي خاکي رنگ پيدا نموده و حبه ها مي ريزند. لارو نسل دوم از انگور رسيده تغذيه مي کند. لارو هاي نسل آخر آفت روي انگورهايي که براي تهيه کشمش اختصاص داده شده اند. به انبار منتقل مي شود. و در آنجا تا بهار سال آينده به سر مي برند. پروانه هاي ماده تخم هاي خود را به طور پراکنده و بر روي جوانه هاي در حال باز شدن، دو خوشه هاي در حال رشد، انتهاي شاخه هاي جوان و در بعضي مواقع روي برگ مي گذارد.

کنترل:-زراعي: هرس هر ساله مو، سوزاندن علف هاي هرز و برگ هاي خشک در پائيز، شخم عميق ، استفاده از نخ آب زمستانه، استفاده از موهائيکه از نظر خوشه، دانه هايشان متراکم نيستند.
- شيميايي: استفاده از سمومي مانند پودر وتابل سوين به ميزان 3 کيلو گرم از ماده موثره در هکتار و يا پودر وتابل ديازينون به مقدار 1 کيلو گرم در هکتار يا به نسبت 40 گرم ماده موثره در 100 ليتر آب براي مبارزه با لاروهاي آفت.

کرم برگخوار مو
نام علمي: Sparganothis pilleriana
رده بندي: خانوادهTortricidae ، راستهLepidoptera

مورفولوژي: حشره ي کامل پروانه اي است که عرض آن با بال باز 25-20 ميليمتر مي باشد. سر قهوه اي و داراي 2 پالپ متمايل به جلوست. بال هاي جلويي مستطيلي شکل با زمينه زرد رنگ که روي هر يک از بال ها 3 نوار عرضي به رنگ قرمز و پيچ و خم دار وجود دارد. بال هاي عقبي خاکستري رنگ اند. کناره ي جلويي بال ها از ريشک هاي ظريفي پوشيده شده است. رنگ پشت لارو سبز و در طرفين بدن زرد است. لارو مجهز به 3 جفت پاي دروغي است.

بيولوژي: برگخوار مو زمستان را به صورت لارو جوان در داخل يک پيله ظريف ابريشمي در زير پوستک ها ، شکاف کنده و ساقه مو يا در زير خاک و يا علف هاي هرز به سر مي برد.لارو ها ابتدا به جوانه هاي مولد ساقه و غنچه ها حمله کرده، سپس به برگها و خوشه ها حمله مي کنند و بتدريج با تنيدن تارهايي و چسبيدن برگ ها به يکديگر لانه اي به وجود آورده و در آن در دسته هاي 4-3 تايي به تغذيه ادامه مي دهندو فضولات حاصله از آن ها به صورت لانه هاي سياه رنگي مي باشد.شفيره نيز در داخل لانه ها تشکيل مي شوند.تخمگذاري پروانه نيز در سطح فوقاني برگ مي باشد.اين حشره يک نسل در سال دارد.

کنترل:-شيميايي: استفاده از يکي از سموم فسفره يا ديمتوات ها
- بيولوژيکي: استفاده از کفشدوزک 7 نقطه اي Coccinella punctata


پروانه مينوز برگ مو
نام علمي: Holocacista rivillei
رده بندي: خانوادهHeliozelidae ، راسته: Lepidoptera

مورفولوژي: حشره ي کامل پروانه ي کوچکي است که عرض آن با بال باز 4-5/3 ميليمتر است. رنگ عمومي بدن قهوه اي مايل به سياه است، رنگ بال هاي جلويي سياه فلزي با لکه هاي نارنجي روشن است. اين لکه ها دو جفت و نزديک به کناره هاي جلويي و عقبي بال قرار گرفته اند. بال هاي عقبي نيزه اي شکل و فاقد ربگال مي باشد و پوشيده از ريشک هاي نقره اي طويل است. لارو کامل زرد رنگ و در سطح پشتي و شکمي فشرده مي باشد. قطر سر کمتر از قطر بندهاي سينه مي باشد. سطح بدن لارو پوشيده از خارها و لکه هاي کيتيني است.

بيولوژي: حشره زمستان را به صورت لارو کامل در داخل پيله سفيد رنگ در زير پوستک ها و شکاف هاي تنه درخت ميزبان و ساير پناه گاه ها مي گذراند.تخمريزي حشره در سطح زيري برگ و در داخل رگبرگ هاي فرعي است.لارو ها پس از خروج از تخم از پارانشيم برگ تغذيه مي کنند. لاروها در مراحل اول تغذيه دالان هايي ايجاد مي کنند که در آن قسمت سطح بالايي و پائيني برگ به رنگ زرد نخودي در مي آيد. اين حشره 3-2 نسل در سال دارد.


زنجره ي مو
نام علميCicadatra ochreata:
رده بندي: خانواده:Cicadidae ، راسته:Homoptera

مورفولوژي:رنگ حشره سبز روشن است. بال هاي زنجره شيشه اي، شفاف، رگ هاي اطراف قاعده آن ها سبز رنگ و رگ هاي ابتدايي بال ها قهوه اي و گاهي بور است. دستگاه صوتي فقط در حشره نر وجود دارد و ماده معمولاً بي صدا و يا اين که داراي دستگاه صوتي رشد نکرده است. داراي 4 سن لاروي است.

بيولوژي: حشره ي کامل از شيره ي شاخه هاي درختان تغذيه مي کند ولي خسارت وارده از طريق تخمريزي آن ها روي شاخه ها بنوبه خود حائز اهميت است. زيرا در هنگام تخمريزي آوندهاي شاخه ها قطع و تخمريزي روي شاخه هاي نازک سبب خشک شدن آن ها مي شود.خوشه هاي انگور که بين فاصله تخم ريزي تا انتهاي شاخه واقع باشند کوچک مانده و بزرگ نمي شوند. حداکثر خسارت زنجره مربوط به لارو ها و بويژه لاروهاي سن آخر حشره است.

کنترل:- زراعي: قطع شاخه هاي آلوده به تخم، از بين بردن ميزبان وحشي در موستان، انتخاب زمين سبک براي کاشت
- شيميايي: استفاده از ديازينون گرانول و يا ليندين 25%

شپشک آرد آلو مو
نام علمي: Pseudococcus vitis
رده بندي: خانواده Pseudococcidae ، راستهHomoptera

مورفولوژي: بدن شپشک ماده تخم مرغي شکل، به رنگ کرمي روشن و از گرد سفيد رنگي پوشيده شده و به همين جهت به آن شپشک آلو گفته مي شود.در طرفين بدن حشره 17 جفت رشته کوتاه سفيد رنگ مومي که ضخامت آن در قاعده نسبتاً زيادتر است قرار دارد. تخم حشره کشيده و به رنگ زرد کرمي روشن است. بدن حشره بند بند و با وجود ترشحات سفيد مومي بندها به طور واضح ديده مي شود. حشره ي نر اين شپشک به رنگ زرد ليمويي و داراي يک جفت بال سفيد مي باشد، که شکل بال کمي مدور است.

 

[afsoon6282]

پروانه دانه‌خوار سويا

پروانه دانه‌خوار سويا

پروانه دانه‌خوار سويا (سوژا) Etiella zinckenella Lepidoptera: Pyralidae
پروانه : رنگ پروانه، خاکستری تا قهوه ای روشن است و در حاشیه فوقانی بال رویی یک نوار به رنگ روشن دیده می شود. عرض بدن آن با بال های باز 20 تا 23 و طول آن 8 تا 11 میلی متر است.
تخم : تخم، بیشتر به صورت انفرادی گذاشته می شود و بیضی شکل می باشند. رنگ آنها ابتدا زرد کم رنگ که به تدریج خاکستری می شود.
لارو : لارو نوزاد 2 تا 3 میلی متر طول دارد. ابتدا به رنگ سفید شیری است که به تدریج در سنین بعدی پنج نوار نارنجی رنگ در قسمت پشتی و پهلویی ظاهر می شوند. رنگ لارو کامل و بالغ ارغوانی مایل به قرمز (جگری) می باشد و طولش به 13 تا 15 میلی متر می رسد.
شفیره : شکل شفیره کله قندی، رنگ آن خرمایی و اندازه آن 8 تا 13 میلی متر می باشد. شفیره در داخل پیله ای جا دارد.
نحوه زندگی آفت:
این حشره دو نسل در سال دارد. نسل اول آن ( نسل زمستانی ) معمولاً در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد ماه به پرواز در می آیند. پروانه های ماده پس از جفت گیری و گذشت 3 تا 4 روز، تخم خود را به صورت پراکنده و بیشتر انفرادی روی علف های هرز میزبان مانند داغداغک، گون، طاوسی و ... و یا روی غلاف های نورس لوبیا و عدس و نخود که در بعضی از مناطق به علت مساعد بودن شرایط جوی زود کاشت شده اند، می گذارند. تخم ها پس از 7 تا 4 روز تفریخ شده و لاروهای نوزاد خارج می شوند. این لاروها بلافاصله وارد غلاف شده و از دانه های شیری تغذیه می کنند. دوره زندگی لاروها ( از نوزاد تا کامل شدن ) 25 تا 30 روز می باشد. لاروها پس از کامل شدن از محل زندگی خود خارج شده و در عمق 2 تا 4 سانتی خاک تبدیل به شفیره می شوند. دوران شفیرگی 30 تا 25 روز به طول می انجامد . پس از طی این مراحل نسل دوم آفت در طبیعت به پرواز در می آید. زمان پرواز این پروانه ها با ظهور و تشکیل غلاف در سویا، یعنی اواخر تیر و اوایل مرداد ماه مقارن است. این بار، پروانه های ماده آفت پس از جفت گیری گذشت 2 تا 3 روز تخم های خود را روی غلاف های سبز و تازه بوته های سویا قرار می دهند. تخم ها پس از 2 تا 3 روز تفریخ و لاروهای نوزاد بطور مستقیم داخل غلاف می شوند و از دانه های نورس سویا تغذیه می کنند.
مبــارزه :
آفت زمستان را به صورت لارو در عمق 2 تا 4 سانتی متری خاک داخل مزرعه می گذراند. بنابراین زدن شخم پائیزه و تخت آب زمستانه، سبب از بین رفتن تعداد زیادی از آنها می شود. به علاوه، از بین بردن علف های هرز میزبان آفت در اطراف مزارع سویا که نسل اول آفت روی آنها پرورش می یابد، ضروری است.
تناوب زراعی در کاهش جمعیت آفت بسیار موثر است. اگر در مناطق سویاکاری، تناوب زراعی به طور وسیع انجام گیرد و برای مدت 2 تا 3 سال گیاهان زراعی دیگری غیر از خانواده بقولات کشت شوند، جمعیت آفت به شدت کاهش خواهد یافت.
مبارزه شیمیایی وقتی به ثمر می رسد که مزرعه سویا از 15 تیر ماه به بعد کاملاً تحت کنترل بوده و با دیدن اولین آثار آلودگی روی غلاف های سویا، سم پاشی را شروع نمود. بعلاوه چون تخم ریزی پروانه های ماده تدریجی است، لذا به فاصله 7 تا 10 روز بعد از سمپاشی نوبت اول، ســـم پاشی مرحله دوم شروع خواهد شد.
نتیجه :
این آفت در اکثر نقاط گرم دنیا وجود دارد. به علاوه می تواند با شرایط آب و هوای مختلف عادت نماید. در حال حاضر بیشتر فعالیت های آفت در استانهای لرستان، خوزستان، آذربایجان و استان مرکزی مشاهده شده است. تراکم جمعیت آفت در بعضی از سالها افزایش زیادی داشته و موجب کاهش محصول به میزان 80% می شود.
معمولاً ظهور نسل دوم آفت مقارن است با اواخر تیر و اوایل مرداد ماه. در این زمان بیشتر غلاف های سویا تشکیل شده و دانه های داخل آنها مراحل تکاملی خود را طی می کنند. متاسفانه هم زمان با آن پروانه های ماده آفت پس از جفت گیری و گذشت 2 تا 3 روز، تخم های خود را روی غلاف های سبز و تازه بوته های سویا قرار می دهند. تخم ها پس از مدت کمی تفریخ و لاروهای نوزاد به طور مستقیم داخل غلاف می شود. هر لارو نوزاد تا زمان کامل شدن ( حدود 20 روز ) قادر است 2 تا 3 دانه هر غلاف را از بین ببرد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که به ندرت دو عدد لارو در یک غلاف مشغول فعالیت و تغذیه بوده است.
معمولاً اگر لارو نوزادی وارد غلافی شد، ولی دانه های آن غلاف برای تغذیه و رشد کامل او کافی نباشد، پس از خوردن دانه های آن غلاف خارج شده و خود را به غلاف سالم دیگری می رساند و تا کامل شدن از آن تغذیه می کند. لاروهای نسل دوم آفت، پس از کامل شدن از غلاف ها خارج شده و در داخل خاک مزرعه به پیش شفیره تبدیل شده و با تشکیل پیله ای به دور خود تا بهار سال بعد در آنجا می ماند. در بهار با افزایش درجه حرارت هوا، لاروها شفیره شده و سپس به صورت پروانه در طبیعت ظاهر می شوند. بنابراین شخم پائیزه و تخت آب زمستانه باعث نابودی تعداد زیادی از آنها می شود. با از بین بردن علف های هرز اطراف مزارع سویا کاری که پناهگاه و میزبان های مناسبی جهت پرورش آفت محسوب می شوند، جمعیت آن به شدت کاهش می یابد. به علاوه تناوب زراعی و جلوگیری از کاشت مجدد سویا به مدت حداقل 2 تا 3 سال در زمین هایی که قبلاً کشت سویا و سایر گیاهان خانواده بقولات در آن انجام گرفته است، باعث کاهش جمعیت آفت خواهد شد.
با توجه به اهمیت اقتصادی زیان آفت مذکور، لزوم مبارزه علیه آن کاملاً مشهود است. اما توسل به استفاده تنها از سموم آفت کش معقول نمی باشد. زیرا مصرف سموم علاوه بر اینکه در مجموع هزینه تولید را بالا می برد، عوارض جانبی دیگری را نیز مانند آلودگی محیط زیست، ایجاد مقاومت در آفات، ایجاد باقی مانده سم در محصولات کشاورزی بخصوص در گیاهان دانه روغنی و بالاخره از بین بردن حشرات مفید که بسیاری از آنها خود از دشمنان طبیعی آفات محسوب می گردند در بردارد که، گاهی اوقات مضرات استفاده از سموم از فواید آن بیشتر است.
امروزه کوشش و جدیت روزافزونی در جریان است تا بتوان با پژوهش ها و بررسی های لازم از طریق استفاده از مبارزه بیولوژیک، بر انواع آفات غلبه کرد. در این راستا می توان از دشمنان طبیعی آفت مانند زنبورها استفاده کرد.
منابع:
کتاب حشره شناسی کشاورزی نوشته : بالاشوفسکی
تارنمای تخصصی آفات


لينک دائم

​

 

[agricalture.man]

پروانه دانه خوار غلات، بيد غلات

پروانه دانه خوار غلات، بيد غلات

Sitotroga cerealella: (Lep.: Gelechidae) Angoumois grain moth
پروانه دانه خوار غلات، بيد غلات (گندم)
•[FONT=&quot] [/FONT]شب پره کوچک عرض بدن با بالهاي باز 18 – 15 ميليمتر؛ بالهاي جلويي زرد طلايي با تعدادي لکه تيره ، بالهاي عقب خاکستري روشن با ريشکهاي بلند
•[FONT=&quot] [/FONT]لارو سفيد رنگ با سر زرد رنگ و 4 جفت Proleg
•[FONT=&quot] [/FONT]در مناطق سردسير زمستان را به صورت لارو در دانه مي گذراند در حاليکه در مناطق گرمتر به صورت حشره کامل در داخل توده غلات يا در ميان کيسه هاي حاوي غلات
•[FONT=&quot] [/FONT]در بهار پروانه هاي ماده بالغ هم در انبار و هم در مزرعه روي خوشه ها به صورت انفرادي يا دسته هاي 20-10 تايي (جمعا 100-80) تخمريزي مي کنند.
•[FONT=&quot] [/FONT]لاروها ابتدا از سطح دانه و جوانه تغذيه کرده ،سپس هر کدام وارد يک دانه غلات شده و محتويات داخلي دانه را مصرف مي کند به طوريکه فقط پوست دانه باقي مي ماند.
•[FONT=&quot] [/FONT]بعد از مدتي پناهگاه لوله اي شکل ايجاد کرده در درون آن تغذيه مي نمايد. شفيره در داخل دانه درون پيله تشکيل مي شود. سوراخ خروجي حشره کامل گرد ومنظم!
•[FONT=&quot] [/FONT]مواد مورد تغذيه: دانه هاي غلات مانند گندم ، جو، ذرت
•[FONT=&quot] [/FONT]در مناطق گرمسير بدون وقفه توليد مثل مي کند = حدود6 نسل در حاليکه در مناطق سردسير 2 نسل در سال دارد
•[FONT=&quot] [/FONT]اين آفت به سرما حساس بوده و سرماي شديد زمستان تلفات زيادي در آنها ايجاد مي کند.
عکس این آفت رو آپلود کردم میتونین در پایین ببینینش.

 

[agricalture.man]

بيد سيب زميني

بيد سيب زميني

Phthorimaea operculella (Lep.:Gelechidae)
بيد سيب زميني
بيشتر در مناطق گرمسيري ونيمه گرمسيري جهان پراکنده است
لارو آفت نه تنها به غده هاي سيب زميني بلکه به گياهان خانواده بادمجانيان (Solanaceae) مانند گوجه فرنگي ، بادمجان وتوتون نيز خسارت مي زند
7-6 ميليمتر؛عرض بدن 15-10 ميليمتر، بالهاي جلو به رنگ خاکستري مايل به قهوه اي، با لکه هاي کوچک تيره رنگ، بال عقب باريک و نوک تيز


•[FONT=&quot] [/FONT]تخمريزي انفرادي يا توده اي در پشت برگ يا روي جوانه هاي بوته (80-40 تخم) ؛ دوره جنيني 4-3 روز
•[FONT=&quot] [/FONT]لاروها از پارانشيم برگ و ساقه ها تغذيه کرده و به سمت غده هاي زير خاک پيش مي رود. گاهي لارو از محل طوقه وارد ساقه شده به غده ها مي رسد.
•[FONT=&quot] [/FONT]در انبار پروانه ماده تخم خود را روي سطوح ناهموار غده مانند شکاف يا اطراف چشم سيب زميني قرار ميدهد.
•[FONT=&quot] [/FONT]لاروها بوسيله تار، پناهگاه لوله اي ايجاد کرده و در محل جوانه غده، اپيدرم را سوراخ و به تدريج وارد آن مي شود.
•[FONT=&quot] [/FONT]شفيره در شکاف ديوارها و سقف انبار يا داخل غده
•[FONT=&quot] [/FONT]تا 6 نسل در سال يا بيشتر

 

[nasimkhordad]

ساقه خوار ايراني ذرت Iranian stem corn borer

Ostrinia nubilalis persica

(Lep: pyraustidae)



معرفي آفت

در بيشتر كتابهاي قديي فارسي زير گونة Ostrinia nubilalis nubilalis كه موسوم به ساقه خوار اروپايي (European corn borer) مي باشد به عنوان ساقه خوار ذرت معرفي شده است. اما تحقيقات انجام شده نشان مي دهد كه زير گونة Ostrinia nubilalis sub sp. Persicae كه آن را مي توان تحت عنوان ساقه خوار ايراني ذرت معرفي نمود. در كشور ما فعاليت دارد و تاكنون از مناطق شمالي كشور در استانهاي گيلان، مازندران و گلستان گزارش شده است.

طرز خسارت و گياهان ميزبان:

آفت پلي فاژ بوده كه حدود 200 گونه ميزبان براي آن گزارش شده است كه داراي ترجيح ميزباني به گياهان ذرت (به خصوص ذرت دانه اي)، برنج و گندم داشته و علاوه بر اين به گياهان جو، چاودار، پنبه، سويا، آفتابگردان، گوجه فرنگي، سيب زميني، كنف و… و همچنين تعداد زيادي گياهان خودرو (علفهاي هرز) حمله نمودكه كه در اين ميان يك نوع ترجيح ميزباني به گرامينه هاي وحشي و همچنين علف هرز مستك Xanthium strumarium دارد و علاوه بر اين علف هرز، روي يولاف وحشي، لويي، ني معمولي، فالاريس، مَرغ، اويار سلام، گل گندمي، درمنه، كاسني، تاج خروس، علف هفت بلند، سلمه تره، سيب زميني ترشي، سوروف، پنيرك، گاوپنبه، ارزن وحشي و تاج ريزي كه در حاشية مزارع و كانالهاي آبياري ديده مي شود، فعالتي دارد. لارو آفت مذكور از قسمتهاي مختلف گياه ميزبان نظير برگ، ساقه، بلال (بويژه بلال) تغذيه نموده و خسارت مي زند.

زيست شناسي:

اين آفت 3 تا 3.5 نسل در سال داشته و زمستان را به صورت لارو و اغلب در سن پنجم آن، در داخل ساقه هاي باقي مانده در مزرعه و يا در خارج از آن و داخل ساقه ميزبانهاي ثانوي (به ويژه مستك و ني) گذرانده و لاروهاي زمستان گذران آن از اواسط بهار تبديل به شفيره شده و بعد از يك تا دو هفته حشرات كامل نسل زمستان گذران به پرواز در آمده و از اواخر ارديبهشت ماه تا اواسط خرداد ماه بسته به شرايط جوي در مزارع گندم و مزارع ذرت زود كاشت و يا روي ساير ميزبانها تخم ريزي مي كنند. اصولاً اين حشره شب پرواز بوده و ماده ها بيشترين تخم ريزي خود را در ساعات غروب و يا نزديك نيمه شب انجام مي دهند ولي داراي رفتار فعالتي در روز حتي در شرايط آفتابي نيز مي باشند و در اين مرحله از فعاليت اغلب روي گل ها نشسته و از نوش آنها تغذيه مي كنند. همچنين در مزارع ذرت انبوه و سايه دار، تخم ريزي ماده ها در ايام روز نيز مشاهده شده است. ماده ها در طول عمر خود چندين بار جفت گيري و تخم ريزي مي كنند و هر بار به طور معمول 200-20 عدد تخم عدسي شكل خود را در كنار هم و به طور رديفي و جمعي اغلب در كنار رگبرگ اصلي و بيشتر در سطح برگهاي مياني بوته ها و تا اندازه اي نزديك غلاف قرار مي دهند. دورة جنيني سپس لاروهاي جوان خارج مي شوند. لاروها ابتدا از برگهاي ترد و لطيف گياه تغذيه نموده و بعد ساقه يا بلال را سوراخ نموده و وارد گياه مي شود. مدت رشد در مرلحه لاروي نيز براي نسلهاي فعال در بهار و تابستان به ترتيب به طور متوسط 30-25 روز محاسبه شده است. به طور كلي در منطقه شمال دورة نشو و نماي فردي در مراحل تخم، لارو، شفيره و حشره كامل در دو نسل بهاره و تابستان شروع مي شود تحت تأثير تغييرات جوي منطقه در پائيز طولاني شده و از 2 ماه تا 8 ماه به طول مي انجامد. بنابراين لاروهاي زمستانگذران بعد از سپري كردن حدود 8 ماه در بهار سال آينده تبديل به شفيره و سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند.

کنترل:

1-مبارزه زراعي: با توجه به اينكه زمستان گذراني آفت در درون ساقه باقي مانده گياهان ميزبان از سال قبل مي باشد بايد توجه باشد برداشت محصول از قسمتهاي پائيني گياه انجام گيرد و همچنين بقاياي گياهي نيز جمع آوري و سوزانده شود.

2- مبارزه بيولوژيك: اين آفت داراي دشمنان طبيعي گوناگوني مي باشد كه در اينجا به مهمترين آنها اشاره مي شود: Trichogramma maidis (Hym.: Trichogrannatidae) كه پارازيتوئيد تخم مي باشد.

پارازيتوئيد تخم Platytelenomus hylas (Hym.: Scelionidae)

پارازيتوئيد لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)

پارازيتوئيد شفيره Brachymeria intermedia (Hym.: Chalcididae)

3. کنترل شیمیایی :

1- مونوکروتوفوس SL40% و 2لیتر 3-2 نوبت به محض ظهور آفت

2- فوزالن EC35% و 3لیتر درهکتار

 

[nasimkhordad]

شته روسی گندم Diuraphis noxia (Mord.)

اين شته ها منحصراً‌ روي غلات منجمله گندم هستند. در ايران فرم جنسي جمع آوي نشده و احتمالاً بصورت بكرزائي توليد مثل مي كنند. معمولاً خوشه هاي گندم و جوي آلوده خميده مي شوند. در شيراز ناقل بيماري نوار زرد گندم وجود دارد (ايزدپناه، 1361). برگ انتهائي گياهان آلوده برنگ زرد و سفيد درآمده خشك مي شود. در مراحل ابتدائي الودگي لبه برگها در امتداد طولي خود لوله مي شوند. گاهي فاصله برگها كم شده ساقه بد شكل مي شود. مي تواند ناقل بيماري موزائيك جو نيز باشد.

اين حشره ضمن تغذيه از قسمت عمقي بافت برگ و مكيدن شيره گياهي برگ ها را به صورت لوله اي در مي آورد، به همراه بزاق خود توكسيتي به داخل گياه تزريق مي كند كه موجب كاهش ظرفيت فتوسنتز و در نتيجه آسيب غشاي كلروپلاست ها مي شود. به همين دليل مبارزه با اين شته به وسيله سموم تماسي، در عمل با مشكل مواجه مي شود. ولي سموم سيستميك مؤثر هستند. دشمنان طبيعي اين آفت قادر به يافتن شته ها در داخل برگ هاي لوله شده نيستند بنابراين يكي از بهترين راه هاي كنترل اين آفت استفاده از ارقام مقاوم است.

کنترل شیمیایی:

1-اکسی دیمتون متیل EC25% و1.5 لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

2- دیمتوآت EC40%و1.5 لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

3- پریمیکارپ WP50% و0.5-1 کیلو گرم در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

4- تیومتون E25% و 1 لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

5- مالاتیون EC75% و2.5 لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

 

[nasimkhordad]

شپشك ريشة گندم Porphyrophora tritici

(Hom.: Margaradidae)

معرفي آفت

آفت مذكور در مزارع ديم گندم و جو استانهاي همدان، مركزي، اردبيل، زنجان، كرمانشاه، كردستان و فارس مشاهده شده است و علاوه بر اين از ريشه دو گونه علف هرز Boissiera Sp. و Agropyrom Sp. از خانواده گرامينه نيز جمع آوري گرديده است. اين حشره بعد از تفريخ از تخم در روز ريشة گندم (محل پنجه زني) مستقر شده و با تغذيه از شيرة گياهي ميزبان، موجب ضعف بوته ها و مانع پنجه زني و رشد طبيعي آنها مي گردد. كليه بوته هاي آلوده اكثر انشعابات خود را از دست مي دهند. بوته هاي مورد حمله نسبت به بوته هاي سالم از قدرت ريويش فوق العاده كمتري برخوردار بوده و به صورت علفي در آمده و رنگ آنها نيز به تدريج به زردي مي گرايد به نحوي كه بوته هاي آلوده در مزارع به سهولت قابل تشخيص مي باشند. اغلب بوته هاي آلوده به مرحله بارورري و خوشه دهي نمي رسند و بوته هائي كه به اين مرحله مي رسند اولاً طول آنها بسيار كمتر از بوته هاي سالم بوده و ثانياً پنجه زني آنها نيز به مراتب كمتر از بوته هاي سالم مي باشد.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت پوره هاي سن اول در زير خاك سپري كرده و در اوايل بهار با مساعد شدن شرايط آب و هواي محيط در روي ريشه از شيره گياهي تغذيه مي كند. پوره پس از گذراندن مرحله سن يكم، در مرحلة دوم پورگي به شكل حبابي به نام سيست در مي آيند. از نيمة دوم ارديبهشت ماه فعاليت تغذيه اي Cyst كاسته شده و تغيير رنگ مي دهد و در اواخر ارديبهشت ماه حشرات ماده از Cyst خارج مي شوند. خروج حشرات ماده تا دهه اول خرداد ماه ادامه دارد. بعد از طي حدود 7-5 روز حشره بدنش فشرده تر شده و بي حركت، در حالي كه تارهاي ابريشمي بلند و سفيد رنگ شبيه تار پنبه دور بدنش ترشح مي نمايد. اگر به تدريج بر انبوهي و طول اين تارها افزوده شده و بعد از 10- روز، بدون هيچگونه تغييرات ظاهري در لابه لاي تارهاي مذكور شروع به تخم ريزي مي نمايند. حشره در طبيعت تخم هاي خود را در عمق هاي 8-5 سانتي متري خاك قرار مي دهد. تعداد تخمهاي شمرده شده حداكثر تا 284 عدد و حداقل آن 24 عدد بوده است. حشره بصورت بكرزائي تخمگذاري مي كند ولي با توجه به وجود افراد نر احتمال توليد مثل دو جنسي نيز وجود دارد. حشره زمستان را به صورت پوره هاي سن اول در زير خاك سپري مي كند و با مساعد شدن شرايط اقليمي فعاليتهاي خود را در اواخر اسفند يا اوايل بهار از سر مي گيرد.

کنترل:

1. برداشت بموقع

2. شخم عمیق پس از برداشت

3. تناوب زراعی

4. آیش

5. کنترل علفهای هرز

 

[nasimkhordad]

مگس ساقه گندم Meromyza Saltatrix

خسارت آن شبيه به مگس فري گندم مي باشد و لارو از جوانه مركزي و ساقه لطيف گندم همچنين از گل و دانه نرم غلات تغذيه مي كند. حشره كامل زرد كم رنگ، پشت سينه داراي 3 نوار طولي و روي شكم نيز سه نوار تيره وجود دارد. لارو پس از رشد كامل 8-6 ميلي متر طول دارد. زمستان را به صورت لارو در ساقه و در طوقه غلات پائيزه يا برخي از گياهان گرامينه مي گذارند.

کنترل:

1-زراعتهاي كُرپه (دير كاشت) بيش از مزارع هراكشت (زود كاشت) مورد حمله قرار مي گيرند. بنابراين بايستي از كشت غلات بهاره در مناطق آلوده خودداري كرد.

2-نسل تابستانه آفت روز علفهاي هرز خانواده گرامينه سپري مي گردد. بنابراين توصيه مي شود نسبت به وجين علفهاي هرز ميزبان آفت اقدام شود

 

[nasimkhordad]

مگس زرد ساقة گندم Chlorops pumilionis

(Dip.: Chloropidea)

معرفي آفت

در درجه اول به گندم و جو و به ندرت به چاودار حمله مي كند. لاروها تغذيه خود را از خوشه نورس شروع كرده و به طرف ساقه و پائين پيشري مي كند. در اثر حمله آفت برگهاي بالائي بوته رشد ننموده، بوته گندم كوتاه و ضعيف مي شود و با باز كردن ساقه كانال تغذيه اي مگس را مي توان مشاهده كرد.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لارو در داخل ساقه گندم سپري نموده، در ابتداي فصل بهار تبديل به شفيره شده سپس حشرات كامل ظاهر و پس از جفت گيري تخمهاي خود را در سطح فوقاني برگها و كنار رگبرگ اصلي قرار مي دهد. معمولاً‌ روي هر بوته 2-1 عدد تخم ديده مي شود. لاروها پس از خروج در ساقه شروع به فعاليت و در بند اول ساقه تبديل به شفيره و سپس حشرات كامل نسل دوم ظاهر مي شوند كه مجدداً روي برگهاي غلات پائيزه تخم ريزي مي كند و لاروهاي اين نسل در نزديك طوقه در ساقه گندم زمستان گذراني مي كند.3-2 نسل در سال دارد.

کنترل:

1-كاشت ارقام زودرس.

2-تناوب زراعي.

 

[nasimkhordad]

مگس فري گندم fruit fly

Oscinella frit

(Dip: Chloropidae)

معرفي آفت

يكي از آفات گندم، جو، يولاف، ذرت، چاودار مي باشد. لارو آفت با تغذيه از جوانه مركزي گندم و جو سبب خشك شدن آن مي گردد و در اثر حمله اين آفت جوانه هاي ديگري از اطراف بوته خارج شده و بوته بسيار پر پشت ولي رشد نكرده و خوشه تشكيل نمي شود.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لاروسن آخر به سر مي برد. در اوايل بهار تبديل به شفيره شده و پس از حدود 1 هفته حشرات كامل ظاهر مي شوند. پس از تغذيه هر مگس ماده حدود 40-30 عدد تخم در غلاف برگ و به ندرت در پهنك برگ يا كنار طوقه گندم و يا گرامينه هاي ديگر قرار مي دهند. 5-3 روز بعد لاروها ظاهر و به سمت جوانه مركزي بوته رفته و به ترتيبي كه گفته شد خسارت مي زنند. دوران لاروي 3-2 هفته، سپس لاروها در لابه لاي برگها تبديل به شفيره مي شوند و پس از حدود 1 هفته حشرات كامل نسل دوم ظاهر مي شوند.

لاروهاي نسل دوم خود را به گندمهاي شيري رسانده و از آنها تغذيه مي نمايند. اين حشره ممكن است تا 3 نسل در سال داسته باشد.

کنترل:

1-زراعتهاي كُرپه (دير كاشت) بيش از مزارع هراكشت (زود كاشت) مورد حمله قرار مي گيرند. بنابراين بايستي از كشت غلات بهاره در مناطق آلوده خودداري كرد.

2-نسل تابستانه آفت روز علفهاي هرز خانواده گرامينه سپري مي گردد. بنابراين توصيه مي شود نسبت به وجين علفهاي هرز ميزبان آفت اقدام شود

 

[nasimkhordad]

زنبور ساقه خوار گندم Wheat stem sawfly

Cephus pygmaeus

(Hym: Cephidae)

معرفي آفت

علاوه بر گندم، جو، چاودار و يولاف را نيز مورد حمله قرار مي دهد. لارو اين آفت در داخل ساقه گياهان ميزبان شده و از بافت داخلي ساقه تغذيه مي كند و مانع رسيدن شيره گياه به خوشه شده و دانه ها پوك و سبك مي گردند. (بنابراين خوشه سبك است و صاف مي ايستد در صورتي كه خوشة سالم سنگين است و خميده. يكي از راههاي تشخيص، صاف ايستادن خوشه به دليل سبكي است.)

زيست شناسي:

يك نسل در سال داشته و زمستان را به صورت لارو در داخل پيله در درون طوقه گندم و جو به حالت دياپوز سپري مي كند. از اواخر اسفند يا اوايل فروردين در صورت مناسب بودن شرايط محيطي مخصوصاً رطوبت خاك لاروها در همان محل تبديل به شفيره شده و حشرات كامل از اواخر فروردين ماه در مزارع غلات ظاهر مي شوند. در صورتي كه شرايط مساعد نباشد لاروها به همان صورت تا بهار سال بعد باقي مي ماند (برخي 1 نسل را در 2 سال طي مي كنند اگر رطوبت خاك كافي نباشد.) حداكثر جميت حشرات كامل در ارديبهشت ماه ظاهر مي شود. حشرات كامل بعد از تغذيه از نوش گلها بويژه گلهاي ازمك و خردل وحشي، جفت گيري و حشره ماده با تخم ريزخ ود بصورت انفرادي در داخل ساقه گندم تخم ريزي مي نمايد. در هنگام تخم گذاري معمولاً‌ گندم در مرحله ساقه رفتن و در مزارع زود كاشت در حال خوشه رفتن است. به طور كلي مزارع زود كاشت و ارقام زود رس ترجيح داده مي شوند.

تخم در داخل ميانگره هاي بالائي ساقه قرار داده مي شود. (لارو اگر در وسط باشد تغذيه ناكافي دارد ولي در بالا تغذيه كافي دارد.) دورة جنيني 12-8 روز سپس لاروها به طرف پائين ساقه شروع به فعاليت مي كنند. دورة لاروي 30-25 روز و در اين زمان لارو خود را به محل طوقه در داخل خاك رسانده و قسمتي از جدار طوقه را به صورت دايره جويده و نازك مي كند و سپس مواد جدا شده را به ترشحات بزاقي مخلوط و درپوش محكمي براي لانة خود به وجود مي آورد و پس از تنيدن پيله نازك حدود 9-8 ماه از سال را (تابستان، پائيز، زمستان) به صورت دياپوز سپري مي كند. اواخر اسفند يا اوايل فروردين لارو تبديل به شفيره شده. دورة شفيرگي 25-20 روز، سپس حشرات كامل همزمان با مرحله ساقه رفتن و شروع مرحله خوشه رفتن گندم ظاهر مي گردند.

کنترل:

1-شخم عميق يا سطحي و زير رو رو كردن كلشهاي آلوده.

2-سوزاندن بقاياي گياهي.

3-تناوب زراعي.

4-تغيير تاريخ كشت چون اين حشره بيشتر گندمهاي زمستانه و زودرس را مورد حمله قرار مي دهد. با كشت ارقام ديررس مي توان از ميزان خسارت آفت كاست.

5-رقم گندم آزادي و رقم جو و الفجر نسبت به اين آفت تا حدودي مقاومند.

6-كود و تقويت گندم باعث دوام و ايستادگي ساقه مي شود و قدرت تحمل گندم را در مقابل آفت را زياد مي كند

 

[nasimkhordad]

مينوز برگ غلات Cereal leaf miner

Syringopais temperatella

(lep.: Elachistidae)



معرفي آفت

به نامهاي دفك، شعله، كرف معروف است.

يكي از آفات گياهان زراعي گرامينه نظير گندم، جو، يولاف و برخي از علفهاي هرز اين خانواده مي باشد. همچنين از علفهاي هرز خانواده Malvaceae و Compositae نيز تغذيه مي نمايد. لارو اين آفت از بين دو اپيدرم فوقاني و تحتاني تغذيه نموده و فضولات خود را به جا مي گذارد كه اين فضولات قهوه اي و سپس سياهرنگ مي گردد. به نامهاي محلي دفك، شعله، كرف معروف است و در كشورهاي عربي به آن دودي مي گويند. آفت در فارس، ایلام، لرستان، کرمانشاه، بوشهر، گلستان، خوزستان و کوهکیلویه شایع است.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لاروهاي سنين دوم به بعد در داخل برگهاي غلات و علفهاي هرز ميزبان سپري مي كند. در اواخر اسفند و اوائل فروردين لاروها از برگ خارج در اعماق 1-5/0 سانتي متري خاك با تشكيل پيله سفيد رنگ تبديل به شفيره مي شوند. دوره شفيرگي حدود 2 هفته، سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. طول عمر حشرات كامل حدود 3 هفته مي باشد. حشرات كامل پس از 2-1 روز تغذيه از شهد گلها و گياهان مرتعي جفت گيري و تخم ريزي مي كنند. تخمها دسته اي به تعداد 56-29 عدد در پاي بوته ها، در بين درزها و شكاف خاك گذاشته مي شود. دوره جنيني تخم 12-10 روز. سپس لاروهاي تئونات وارد خاك شده و در درون خاك حجره گلي را تشكيل مي دهد و تمام طول دوران گرم بهار و تابستان را به حالت دياپوز سپري مي كنند. از اوائل آذر يا زودتر بعد از ريزش اولين بارنهاي پائيزي يا اولين آبياري در مزارع آبي لاروها به تدريج از حالت دياپوز خارج و فعال شده، از بوته ها بالا رفته خود را به نوك برگ رسانده وارد پارانشيم مياني برگ مي شوند. لاروها پس از رشد كامل وارد خاك شده و تبديل به شفيره مي شود. بنابراين 1 نسل در سال دارد.

کنترل

زراعی :

1-تناوب زراعي

2-شخم تابستانه بعد از برداشت محصول.

3-آتش زدن كاه و كلش مزارع (تقريباً هر 4 سال يكبار كافي است).

4-چراي سبز مزارع آلوده

شیمیایی : دیازینون EC 60 % ، 1 لیتر در هکتار ، در اوایل پنجه زنی ، 1 نوبت

 

[nasimkhordad]

سوسك سياه گندم Zabrus tenebrioides

(col.: Carabidae)

معرفي آفت

لاروها از برگ و حشرات كامل از گل و دانه ها در مرحله شيري تغذيه مي نمايند. خسارت لارو روي جوانه هاي گندم مشاهده مي شود كه در اثر آن برگها روي زمين مي خوابند. خسارت اين آفت بصورت لكه اي در مزرعه ديده مي شود و حشرات كامل روز گندمهاي شيري از قاعده دانه شروع به تغذيه مي كنند. آفت درتمام مناطق کشور بویژه گلستان، مغان، لرستان، آذربایجان، فارس، کرمانشاه و ایلام گسترش دارد.

زيست شناسي

زمستان را به صورت لارو در زير خاك به سر مي برد. در اوائل بهار از برگهاي ضعيف غلاتي كه تازه سبز شده اند تغذيه مي كنند. حشرات كامل در اواخر بهار و اوائل تابستان هنگامي كه دانه هاي غلات شيري شده اند شروع به تغذيه مي كنند. سپس جفت گيري و حشره ماده تخمها را تا عمق 18 سانتي متري به صورت تك تك يا در دسته هاي 5-3 عددي در خاك مي گذارد. هر حشره ماده 80-40 عدد تخم مي گذارد. دورة جنينين تخم 17-8 روز و 3 سن لاروي دارد. لارو به صورت سن 1 يا 2 و به ندرت به صورت سن 3 زمستانگذراني مي كند. اين حشره ديا پوز حقيقي ندارد ولي فعاليت تغذيه اي آن در فصل سرد نقصان مي يابد. طول دوره لاروي حدود 86 روز و لارو در طول روز در دالانهاي زيرزمين استراحت نموده و شبها براي تغذيه خارج مي شود. ابتدا از پارانشيم خوره و رگبرگ را به جا مي گذارد. علاوه بر غلات از گرامينه هاي وحشي نيز تغذيه مي كند. شفيره در لانه هاي لاروي در خاك تشكيل مي شود. دورة شفيرگي حدود 18 روز و 1 نسل در سال دارد.


کنترل شیمیایی:

1- دیازینون G 5 %و- 30-40 کیلوگرم در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

2- دیازینون EC 60 % و 1 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

3- کارباریل WP 85 % و3.5-3 کیلوگرم در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

4- فوزالن EC 35% و 2-1.5 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

5-کلرپیریفوس EC 40.8 % و 2-1.5 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

کنترل زراعی:

1-تناوب زراعي.

2-انجام شخم و ديسك پس از برداشت

 

[nasimkhordad]

سن گندم (کاسه پشتک ورامینی) Eurygaster integriceps HEM : Scutelleridae

معرفی:

یکی از آفات مهم گندم و جو است و جرو آفات عمومی می باشد.

مناطق مهم انتشار در کشور:

اغلب مناطق گندمکاری کشور

خسارت:

1-سن مادر: سنهای زمستانگذران می باشند(نر یا ماده) که ارتفاعات زمستانگذران خود را ترک نموده و در بهار به مزارع گندم و جو ریزش می نمایند.
2-پوره ها:پوره های سن اول و دوم تغذیه چندانی نداشته ولی از سن سوم به بعد تغذیه آنها رو به افزایش گذاشته و در سن 4 و 5 به حداکثر خود می رسند.
3-سن های نسل بهاره:این حشرات که همان سن های بالغ نسل جدید می باشند برای ادامه رشد و بدست آوردن قدرت پرواز به محلهای تابستانه و زمستانه خود احتیاج به تغذیه از دانه های سفت و آماده برداشت گندم دارند.

چنانچه تراکم پوره ها در متر مربع به بیشتر از 5 عدد پوره برسد مبارزه بر علیه سن گندم ضروری است.

خسارت در رابطه با گیاه میزبان:

1-خسارت سن در مرحله پنجه زنی به تشکیل ساقه یا ابتدای تشکیل خوشه:در این مرحله حشرات نر یا ماده زمستان گذران از شیره برگ،شیره جوانه مرکزی،شیره ساقه جوان (قبل از ظهور خوشه با ابتدای نشکیل خوشه) مکیده و خوشه را خشک می نماید.این گونه خسارت خسارت کمی نام دارد و در نهایت خوشه تشکیل نمی شود.

2-خسارت در مرحله گل دادن و ابتدای تشکیل دانه:در این مرحله از رشد حشرات کامل زمستان گذران و پورهای سنین پایین خسارت زده می شود که یا شیره ساقه را می مکد و خوشه می خشکد و یاپوره های سنین 2و3 از خوشه گندم و جو در مرحله گلدهی تغذیه و در نهایت دانه پوک می شود.

3-خسارت در مرحله شیری و خمیری شدن دانه تا رسیدن گندم:در این مرحله سن های بالدار و پوره ها فقط از دانه تغذیه می کنند و به هیچ عنوان ساقه را نمی مکند.در این مرحله خسارت کیفی بیشتر مد نظر است چون سنها آنزیمهایی را برای "اینترولیز" پروتئینهای دانه گندم وارد دانه گندم میکنند که این آنزیم ها در داخل دانه باقی می مانند و در نهایت کیفیت خمیری آرد پایین آورده و اصطلاحاً خمیر ور نمی آید.

زیست شناسی:

زمستان را بصورت حشره کامل زیر پای بوته های گون یا Astrogalus و درمنهArtemesia حالت دیاپوز می گذرانند.در بهار وقتی دما به 20 درجه سانتی گراد می رسد سنها از اماکن زمستهنه خارج و بطور دسته جمعی پرواز می کنند.پرواز سنها معمولاً در اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه شروع و در مناطق سردسیر از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خردادماه ادامه دارد.در یک مزرعه 2 یا 3 بار ممکن سن است ریزش نماید.
معمولاً 5-4 روز بعد از ریزش،جفتگیری کرده و 5 روز بعد تخمریزی می کنند.تخمها 3-2 ردیفی در دسته های 14 عددی در زیر برگها قرار داده می شوند.دوره جینی تخم 2-1 هفته طول می کشد سپس پوره ها خارج می شوند و سپس حشرات کامل نسل بهاره ظاهر می شوند.حشرات کامل نسل بهاره پس از ذخیره چربی مورد نیازبدن خود برای تابستانگذرانی به ارتفاعات شمالی می روند.سنها پس از ریزش اولین بارندگی های از ارتفاعات شمالی به دامنه های جنوبی می روند و در زیر بوته های گون و درمنه زمستانگذرانی می کنند.


مبارزه:

1- مبارزه بیولوژیک:

7 گونه زنبور پارازیتوئید تخم از خانواده Hym:Scelionidae :
basalis Asolcus=Trissolcus
T.grandis
T.rufiventris
T.semistriatus
T.vassilievi
T.festiva
T.tumidus

5 گونه مگس از خانواده ( DIp:Tachinidae ) که در مرحله لاروی پارازیت داخلی حشرات کامل سن گندم هستند:
Phasia oblango
Phasia subcoleoptera
Ectophasia rubra
Chryseria helluo
Helomyia lateralis
2-مبارزه زراعی:

• کشت زود در پاییز(هراکشت) و برداشت سریع در آخر بهار
• کشت واریته های زودرس
• برداشت دو مرحله ای محصول بدین صورت که در مرحله خمیری خوشه ها را درو می کنند و با تسریع در خشک کردن آنها چند روز بعد اقدام به کوبیدن آنها می کنند.
• کشت جو در مناطق سن خیز چون زودتر از گندم برداشت می شوند.

3- مبارزه شیمیایی:

1- فنیتروتیون Ec 50%و 1 لیتر در هکتار
2-فنتیون Ec 50% و1.2 -1
3- تری کلروفن Sp 80%و 1.2 کیلو گرم درهکتار
4-دلتا مترین% EC 2.5 و 300 سی سی در هکتار

 

[nasimkhordad]

كرم ذرت Sesamia Cretica

(Lep: Noctuidae)

معرفي آفت

از آفات مهم ذرت مي باشد كه در مناطق جنوبي و مركزي كشور انتشار داشته و داراي ميزبانهاي متعددي مي باشد كه همواره ذرت خوشه اي، ذرت، نيشكر و سودان گراس را به ساير ميزبانها ترجيح مي دهد.

نحوة خسارت:

لاروهاي سنين اوليه بيشتر از برگهاي تازة فوقاني بوته ذرت تغذيه نموده و آنها را سوراخ سوراخ مي كند. حملة آفت به مزارع ذرت مصادف با تشكيل گل آذرين نر و قبل از ظهور آن است.

لاروها با سوراخ كردن برگهاي در بر گيرنده گل آذرين وارد آن شده و از گلهاي نر تغذيه مي كنند. هر گاه تغذيه از پاية گل آذين صورت بگيرد. باعث خشك شدن آن مي گردد. قطع كردن پايه گل آذين سبب خشك شدن آن شده كه از دور نمايان است. گاهي لاروها موفق به خشك كردن گل آذين نشده و با تغذيه از گلهاي نر در ساقة آن نفوذ مي كنند. اگر تخم ريزي روي غلافهاي جانبي بوته انجام گيرد، لاروها از همان محل وارد ساقه مي گردند. تعدادي از لاروها وارد خوشة بلال شده و از آن تغذيه مي كنند. ورود لارو به خوشه گاهي از قسمت فوقاني صورت مي گيرد كه در اثر تغذيه از كاكل ذرت باعث قطع آنها مي گردد و سرانجام لارو خود را به دانه ها رسانيده و ضمن تغذيه از آنها وارد چوب بلال مي شوند. ورود لارو به خوشه هميشه از قسمت فوقاني صورت نگرفته و گاهي با تغذيه و سوراخ كردن برگهاي پوشش بلال وارد آن شده و از آن تغذيه مي كند. حركت لاروها در داخل ساقه مسير مشخصي ندارد. گاهي از بالا به پائين و گاهي از پائين به بالا حركت مي كند ولي كمتر به قسمت طوقه گياه نزديك مي شود.

زيست شناسي

زمستان را به صورت لارو كامل در جوانه هاي جانبي بوته درون شاخه ها و داخل ساقه ذرت باقي مانده و در مزارع به سر می برد. در شرايط مساعد و در اواخر بهار لارو تبديل به شفيره شده و سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. حشرات ماده بعد از آميزش با نر تخمهاي خود را به تعداد زياد تا 400 عدد در دسته هاي متعدد (8-4) در زير غلاف برگهاي ذرت و يا نيشكر و ساير ميزبانها قرار مي دهند. دورة جنيني تخم حدود 10-7 روز، سپس لاروهاي جوان خارج مي گردند. لاروهاي جوان فعاليت خود را تقريباً در كنار هم و با تغذيه از برگهاي جوان و نزديك به محل غلاف كه در ضمن قسمت ترد و نازك نيز مي باشد، شروع مي كنند. لاروها تقريباً از سن دوم توانائي نفوذ به داخل ساقه را پيدا مي كنند. لاروهاي سن آخر (سن پنجم) معمولاً قبل از شفيره شدن مراحل پيش شفيرگي را پشت سر مي گذارند و در اين مرحله لارو با استفاده از بزاق دهان و فضولات خود پيله مخصوص ايجاد مي كند. سپس درون آن به شفيره تبديل مي شود. محل شفيره شدن معمولاً بين علف، برگهاي خشك شده و ساقه يا در داخل دالان تغذيه يا زير پوست بلال و يا درون خوشه و حتي كاكل ذرت و درون گل آذين نر مي باشد. بعد از مدت كوتاهي با توجه به حرارت دورة شفيرگي پايان مي يابد و حشرات كامل سزاميا در دو جنس نر و ماده ظاهر مي شوند. در هر حال نرها زودتر از ماده ها به پرواز در مي آيند و در جست و جوي ماده ها شبها فعاليت مي كنند. ماده ها بعد از جفت گيري اغلب در ايام شب به تخم ريزي در زير غلاف برگ مي پردازند. در شرايط مساعد فصل زراعي يك دوره نشو و نماي فردي سزاميا از مرحله تخم تا ظهور حشره كامل از 45-40 روز به طول مي انجامد. به طور كلي سزاميا آفت چند نسلي (Polyvoltine) است و با توجه به منطقه در سال از 3 تا 5 نسل متوالي در سطح فلات ايران ايجاد مي كند. در مزارع ذرت استانهاي اصفهان و تهران 3.5-3 نسل، در خوزستان 5-4 نسل دارد.

کنترل:

پارازيتوئيد تخم Platytelenomus hylas (Hym.: Scelionidae)

پارازيتوئيد لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)

جمع آوري و آتش زدن بقاياي گياهي در مزرعه در كاهش جمعيت آفت مؤثر است. همچنين مي توان علاوه بر گونه هاي زنبور Trichogramma Spp. را جهت مبارزه با اين آفت تكثير و توزيع نمود.

 

[nasimkhordad]

كرم ساقه خوار نيشكر Sesamia nonagrioides subsp. Botanephaga

(Lep: Noctuidea)



معرفي آفت

در استانهاي فارس و خوزستان انتشار داشته و علاوه بر ذرت به محصولات ديگر از جمله نيشكر، گندم، برنج، ذرت خوشه اي و سودان گراس نيز خسارت مي زند. اين آفت به غير از ريشه به تمام قسمتهاي گياه ذرت، از جمله برگها، جوانه مركزي، ساقه، بلال، گل آذين نر و ناحيه طوقه آسيب مي رساند.



نحوة خسارت روي ذرت:

الف-خسارت به برگ و جوانه مركزي:

لاروهاي جوان پس از خروج از تخم در بين غلاف و ساقه به طور عمودي در داخل جوانه مركزي نفوذ كرده و آن را ضايع مي نمايند. برگهاي لوله شده اطراف جوانه مركزي پس از باز شدن به صورت رديفي سوراخ سوراخ به نظر مي رسند. سپس اين لاروها در جوانه مركزي به طرف ساقه پيش مي روند. در صورتي كه ورود لاروها از قسمت پائين تر غير از جوانه مركزي صورت گيرد، باعث قطع شدن ساقه و خشك شدن قسمت فوقاين شده و گياه حالت Dead heart پيدا مي كند.

ب-خسارت به ساقه:

عده از لاروهاي نئونات ساقه خوار پس از خروج از تخم از قسمت جوانه مركزي در داخل ساقه ذرت كانال حفر كرده و تعدادي نيز مستقيماً ساقه را سوراخ مي كنند به هر حال در داخل ساقه كانالهائي طويل حفر كرده و خسارت عمده را از اين طريق وارد مي سازند. زماني كه ساقه هاي ذرت جوان و نرم هستند، لاروها قادرند كه از بند عبور نمايند ولي هنگامي كه ساقه ها چوبي و سفت شدند قادر به عبور از بند نبوده و در اين صوررت پس از رسيدن به آن به صورت حلقه اي ناحيه بند تغذيه مي كنند. در نتيجه ساقه در اثر وزش باد شكسته و به زمين مي افتد. در اثر تغذيه لارو از ساقه ذرت زماني كه بوته ها به ارتفاع 40-30 سانتي متري رسيده باشند. برگهاي فوقاني زرد و ضعيف شده بدون ظاهر شدن علايم Dead heart در گياه حالتي شبيه به كمبود مواد غذائي بوجود مي آيد. ايجاد سوراخ در ساقه همراه با دفع فضولات لاروي يكي از علايم تشخيص ساقه خوار است. به خصوص با مشاهده فضولات تازه يا كهنه مي توان به زمان آلودگي پي برد. زماني كه بوته هاي ذرت 4-3 برگي باشند در اثر خسارت آفت كاملاً از بين مي روند ولي بوته هاي مسن تر تحمل بيشتر داشته و به رشد خود ادامه مي دهند.

ج- خسارت به بلال:

بلالهاي ذرت هم از خسارت اين آفت در امان نيستند زماني كه استوانه مركزي بلالها هنوز سفت نشده باشد، لاروها از دانه هاي شيري و استوانه مركزي تغذيه كرده و با ايجاد كانالهاي تغذيه اي به آنها صدمه مي زنند. هنگامي كه استوانه مركزي چوبي و سفت گرديد لاروها عمدتاً از دانه هاي شيري تغذيه مي كنند. تعدادي از لاروها از قسمت فوقاني وارد بلالها شده و در نتيجه تلقيح با اشكال صورت مي گيرد. در مواردي هم لاروها پوششهاي خارجي بلال را سوراخ كرده و خود را به داخل آنها مي رسانند.

هـ – ايجاد حالت جاروئي در گياه:

در اثر از بين رفتن جوانه مركزي، جوانه هاي جانبي رشد كرده و چندين ساقه ضعيف در اطراف جوانة مركزي تشكيل مي شود به طوري كه گياه حالت جاروئي به خود مي گيرد. اين ساقه هاي ايجاد شده قادر به بارآوري نبوده و ضعيف مي مانند.

زيست شناسي روي ذرت در استان خوزستان:

زمستان را به صورت لاروهاي كامل در داخل بقاياي ساقه هاي قطع نشده ذرت در مزرعه، قسمت داخلي طوقه و بلالهاي به جا مانده در مزارع و در داخل ساقه هاي زندة نيشكر و ساير علفهاي هرز ميزبان در خاك به سر مي برد. اين لارها در اوايل اسفند ماه با گرم شدن هوا به تدريج تبديل به شفيره مي شوند.

دوره شفيرگي لاروهاي زمستان گذران حدود 15 روز به طول مي انجامد اولين تخم ريزي پروانه ها از هفته اول فروردين ماه شورع و تا 20 فروردين ادامه دارد. تخم ريزي به طور دسته اي و در دسته هاي 4-2 رديفي و معمولاً در داخل غلاف برگاي اوليه ذرت مي باشد. اين آفت بوته هاي جوان 6-4 برگي را كه حدود 20-15 سانتي متر ارتفاع دارند جهت تخم ريزي ترجيح مي دهد. دورة رشد جنين و مدت زمان تفريخ تخم در نسل اول طولاني تر از نسلهاي بعدي بوده و 10 تا 12 روز به طول مي انجامد. سپس لاروها خارج و به ترتيبي كه گفته شد خسارت مي زنند. مدت زمان فعالتي لاروهاي نسل اول آفت حدود يك تا يك و نيم ماه و از نيمه دوم فروردين لغايت دهة دوم خرداد به طول مي انجامد. شفيره هاي نسل اول از اواخر ارديبهشت ماه به بعد تشكيل مي شوند و مدت شفيرگي 15-10 روز طول مي كشد. پروانه هاي اين نسل از نيمه دوم خرداد ماه به تدريج ظاهر مي شوند. در فاصله بين فروردين و نيمه دوم خرداد ماه كه نسل اول اين آفت فعاليت دارد. ذرت كشت بهاره، گندم، نيشكر و علفهاي هرز خانوادة گرامينه ميزبانان اين نسل را تشكيل مي دهند و به طور كلي فعاليت نسل اول 3-5/2 ماه يا به عبارت ديگر از اوائل فروردين تا نيمه دوم خرداد طول مي كشد. تخمريزي پروانه هاي نسل اول كه از اوايل خرداد ظاهر مي شوند پس از جفت گيري به دو طريق امكان تخم ريزي دارند:

الف- در مزارع ذرت كشت بهاره تخمريزي مي كنند كه در اين صورت چون اين قبيل مزارع تا حدي چوبي شده و مناسب تخمريزي نيستند لذا در قسمت هاي انتهائي گياه ذرت تخم ريزي مي نمايند. از نيمة دوم خرداد ماه به بعد عمدتاً تخمريزي بر روي علفهاي هرز داخل مزارع صورت مي گيرد. لاروهاي حاصله پس از مدتي تغذيه از علفهاي هرز ميزبان خود را تغيير داده و به ميزبان مورد علاقه يعني كشت بهاره منتقل مي شوند در اين صورت اين قبيل لاروها عمدتاً در قسمتهاي فوقاني گياه فعاليت داشته و سپس به داخل ساقه نفوذ مي كنند.

ب-در تاريخ نيمة دوم خرداد به جز ذرت ميزبانهاي ديگري از جمله ذرت خوشه اي، سودان گراس، برنج و نيشكر در حال رشد در منطقه يافت مي شود كه حشرات ماده بر روي آنها تخمريزي نموده و بدين ترتيب نسل دوم آفت بر روي ميزبانهاي مذكور سپري مي شود. لازم به توضيح است چنانچه نسل دوم بر روي ذرت كشت بهاره مستقر شوند در اين صورت اكثريت لاروها به علت چوبي شدن و برداشت مزارع محكوم به مرگ خواهند بود و به ندرت مي توانند سيكل زندگي خود را تكميل كنند.

نسل دوم:

به دليل گرمي هوا مدت زمان فعاليت نسل دوم كوتاه و حدود 2-1.5 ماه از نيمة دوم خرداد تا نيمة اول مرداد طول مي كشد. فعاليت عمدة اين افراد اين نسل بر روي سودان گراس، ذرت خوشه اي، برنج و نيشكر مي باشد و زمان شفيرگي اين نسل در نيمة دوم تير ماه و پروانه هاي حاصله در اوايل مرداد ظاهر مي شوند.

نسل سوم:

پروانه هاي نسل دوم از دهة سوم مرداد ماه شروع به تخمريزي مي كنند كه تا هفته اول شهريور ماه ادامه مي يابد. در اين زمان سودان گراس و ذرت خوشه اي(مايلو) به علت رشد زياد و چوبي شدن، جهت تخمريزي آفت مناسب نيستند. لذا حشرات ماده به مزارع ذرت كشت دوم (تابستانه)، برنج و مخصوصاً مزارع كشت جديد (plant) نيشكر كه در شهريور ماه كاشته شده اند هجوم مي آورند. اين مزارع مكان مناسبي جهت تخمريزي اين نسل مي باشد. ذرت كشت تابستانه در اين زمان 6-4 برگه بوده و برنج نيز هنوز داراي ساقة نرم مي باشد، به علاوه امكان آلودگي مزارع نيشكر در اين زمان زياد مي باشد.

مدت زمان فعاليت لاروهاي نسل سوم نيز كوتاه بوده و حدود 45-40 روز به طول مي انجامد. شفيره هاي اين نسل از اواخر شهريور لغايت دهة اول مهر ماه تشكيل مي شوند. پروانه هاي اين نسل در دهة دوم مهر ماه ظاهر مي شوند.

نسل چهارم:

تخم يزي نسل سوم در مزارع كشت تابستانه ذرت صورت مي گيرد. احتمالاً ميزبانهاي ديگري به خصوص نيشكر و عفلهاي هرز داخل و حاشية مزارع مكان مناسبي جت تخمريزي آفت مي باشند. در اين مرحله نيز مهاجرت لاروها از علفهاي هرز به طرف بوته هاي ذرت صورت مي گيرد. در اين موقع ميزبان مناسبي مي باشد. مدت زمان فعاليت لاروهاي اين نسل نسبتاً طولاني بوده و 2-1.5 ماه طول مي كشد. شفيره هاي اين نسل از اواخر آبان به بعد تشكيل مي شوند. پروانه هاي حاصل از شفيرهه اي نسل چهارم پس از تخمريزي نسل پنجم را به وجود مي آورند.

نسل پنجم:

اين نسل عمدتاً ناقص بوده و لاروهاي آن همراه با تعداد زيادي از لاروهاي نسل چهارم كه فرصت شفيره شدن را نداشته اند تا آخر زمستان در داخل بقاياي ذرت يا ساير پناهگاهها باقي مي مانند. بنابراين آفت در سال 4.5-4 نسل توليد مي نمايد.

زيست شناسي روي گياه برنج در استان فارس:

پروانه سزاميا تخمهاي خود را در محل اتصال دمبرگ به ساقه برنج در رديفهاي 5-1 تائي مي گذارد، بندرت تخمهاي حشره در روي سطح برگ مشاهده شده است. تعداد تخم در يك دسته به طور متوسط حدود يكصد عدد مي باشد. با مساعد شدن شرايط آب و هوا، تخمهاي تفريخ شده و لاروهاي آفت در حدود يك هفته به طور دسته جمعي در داخل غلاف در بغل جوانه انتهائي برنج زندگي مي كنند. پس از اين مدت لاروهاي جوان به طرف پائين ساقه حركت كرده و تعدادي از لاروها در بين راه ساقه را سوراخ نموده و به بوته هاي ديگر منتقل مي شوند به طوريكه در سنين آخر بيش از يك عدد لارو در داخل ساقه باقي نمي ماند. اين حشره داراي 5 سن لاروي مي باشد. اين افت در شرايط آب و هوائي فيروزآباد داراي 4-3 نسل مي باشد. پروانه هاي نسل اول در فيروزآباد از اوايل فروردين ماه ظاهر و حداكثر تخمريزي در اواخر فروردين ماه در ميزبان لويي صورت مي گيرد. لاروهاي آفت تا آخر ارديبهشت در طول ساقه فعاليت مي نمايند. با گرم شدن هوا، لاروها در داخل ساقه در بالاي سطح آب به شفيره مي روند. از اواخر خرداد ماه پروانه هاي نسل دوم به تدريج در طبيعت ظاهر مي شوند و تخم ريزي آنها در اواسط تير ماه در زراعت برنج انجام مي گيرد. پروانه هاي نسل سوم از اواخر دهة دوم مرداد ماه ظاهر و در اوايل شهريور ماه در زراعت برنج تخريزي مي كنند. لاروهاي درشت نسل مذكور در طول زمستان در روي ريشه برنج در عمق 10-5 سانتي متري خاك زمستانگذراني مي كنند. 4 نسل كامل اين آفت در ممسني داراي 4 نسل در سال مي باشد. پروانه هاي نسل اول از اواخر اسفند ماه ظاهر و حداكثر تخم ريزي آن در اواسط فروردين ماه در علف هرز لويي انجام مي شود. پروانه هاي نسل دوم آفت از آخر خرداد ماه ظاهر و نشو و نماي نسل مذكور تا اوايل مرداد ماه در ميزبان لويي صورت مي گيرد. پروانه هاي نسل سوم از اواسط مرداد ظاهر و تخمريزي پروانه ها در اواخر دهة دوم مرداد ماه در زراعتهاي برنج انجام مي شود. نسل چهارم آفت از اواخر شهريور ماه در مزارع برنج تا آخر آبان ماه كه مصادف با برداشت محصول مي باشد فعاليت مي نمايد. در اين منطقه آفت زمستان را در روي بوته هاي لويي و بقاياي برنج سپري مي نمايد. در ممسني به علت دير كاشت نمودن زراعت برنج آفت در نسل1و2 مراحل تكاملي خود را در ميزبان لويي مي گذراند.

کنترل:

در زراعت برنج اقدامات زير در كم كردن جمعيت آفت مؤثر بوده است.

1-قطع بوته هاي برنج در محل طوقه.

2-يخ آب زمستانه

3-شخم زمستانه را در اسفند ماه وقتي كه اكثريت لاروها به سطح آمده و در داخل كلش برنج به شفيره تبديل مي گردند.

4-حذف ميزبانهاي واسطه به خصوص لويي در اطراف مزارع برنج.

 

[nasimkhordad]

برگخوار تك نقطه اي ذرت Mythimna Loreyi

(Lep: Noctuidae)

آفت مزبور از استانهاي گيلان، مازندران، اصفهان، فارس و تهران گزارش گرديده است. علاوه بر ذرت به گياهان مختلفي مانند گندم، جو، برنج، نيشكر، سودان گراس و علفهاي هرز خانوادة گرامينه حمله مي نمايد. لاروهاي سنين اول هنگام حركت حالت Looperداشته و فقط از پارانشيم برگ تغذيه كرده و لكه هاي كشيده و شفاف(window) روي برگ ايجاد مي نمايد. لاروهاي سنين بالاتر از بافت برگ تغذيه نموده و فقط رگبرگها را باقي مي گذارند.

زيست شناسي:

در شرايط خوزستان داراي 4 نسل است كه نسل اول از اسفند ماه تا اواخر ارديبهشت ماه روي گياهان گندم، جو و علفهاي هرز خانوادة گرامينه، نسل دوم از اوايل خرداد ماه تا اواسط مرداد روي سودان گراس، برنج و علفهاي هرز خانوادة گرامينه، نسل سوم از اواسط مرداد تا اوايل مهر روي گياهان ذرت، سودان گراس، برنج و علفهاي هرز خانواده گرامينه و نسل چهارم آفت از اواخر مهرماه تا اواسط اسفند ماه به صورت لاروهاي سنين مختلف در بقاياي ذرت، نيشكر، گندم و علفهاي هرز خانوادة گرامينه زمستان گذراني مي نمايند.

در استان فارس اين آفت در مناطق گرمسير 4 نسل، در مناطق معتدل 3 نسل و در مناطق سردسير 2 نسل در سال دارد.

در استان فارس دو گونه پارازيتوئيد به نام Linnacmyia vulpina از خانوادة Tachinidae و Apanteles sp. از خانوادة Braconidae در طبيعت لاروهاي برگخوار ذرت را پارازيته مي كنند.
مونوکرتوفوس(نواکرون) SL 40% 1لیتر
فوزولن(زولون) EC 35% 3لیتر درهکتار

 

[nasimkhordad]

سوسك نيشكر(سوسک ریشه خوار) Pentadon idiota

(Col.: Scarabaeidae)

معرفي آفت

آفتي پلي فاژ بوده كه در تمام نقاط ايران به خصوص نواحي جنوبي انتشار داشته و به گياهاني نظير چغندرقند، نيشكر، هندوانه، خيار،‌ پنبه، آفتاب گردان، كنف، سوژا، گوجه فرنگي، سيب زميني، ذرت خوشه اي، ذرت،‌ گندم، مو، سيب، گلابي،‌ توت، زردآلو،‌ آلو، بلوط و پسته خسارت مي زنند. لارو آفت در خاك از قسمتهاي زيرزميني گياه تغذيه مي كند. در روي نيشكر و ذرت خسارت شبيه به هم بوده و هم لارو و هم حشره كامل از داخل ساقه و قلمه تغذيه كرده و مدخل ورودي اغلب توسط خاك اره پر مي شود. بر اثر خسارت وارده قلمه هاي نيشكر پوسيته و ريشه پس از مدتي مي خشكد.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لاروهاي سنين مختلف و حشره كامل در داخل خاك به سر مي برد. حشرات كامل از اواخر اسفند ماه ظاهر شده و مدتي بعد جفت گيري و سپس حشرات كامل هنگام غروب و شبها براي تغذيه پرواز مي كنند. حشرات كامل از شاخ و برگ، ساقه و اندامهاي هوائي گياه ميزبان تغذيه مي كنند. دورة فعاليت حشرات مزبور نسبتاً طولاني تر و از بهار شروع شده تا آخر تابستان ادامه دارد. تخم ريزي آن در اعماق 25-5 سانتي متري خاك به صورت تك تك و تدريجي صورت مي گيرد و حشره ماده پس از تخم ريزي مي ميرد. تخم ريزي از اواسط فروردين ماه شروع شده و حداكثر آن در ماههاي تير و مرداد مي باشد. هر حشرة ماده حداكثر 55 عدد تخم مي گذارد.

دورة جنيني 4-3 روز مي باشد. اين آفت هر 20-15 ماه يك نسل دارد. لاروهاي اين آفت اكثراً ناحيه پشته را نسبت به كف جوي آبياري ترجيح مي دهد. آلودگي مزارع به صورت لكه اي بوده و حشرات كامل معمولاً مزارع كشت جديد (plant) را نسبت به مزارع بارز (Ratoom) را جهت تخم ريزي ترجيح مي دهد. لارو سرانجام تبديل به شفيره شده و پس از دو هفته حشره كامل بيرون آمده ولي به سطح زمين نيامده بلكه زمستان را در حفره هايي كه ترتيب داده اند تا بهار باقي مي ماند.

کنترل:

1- شخم زمين آلوده

2- وجين و انهدام علفهاي هرز

 

[nasimkhordad]

شب پره زمستاني يا آگروتيس Agrotis Segetum

(Lep.: Noctuidae)

معرفي آفت

در تمام مناطق ايران انتشار داشته و علاوه بر چغندرقند به ريشه و طوقه گياهان مختلفي مانند ذرت، پنبه، خيار، گوجه، سيب زميني، يونجه، آفتابگردان و… حمله مي نمايد. لاروهاي جوان از قسمتهاي هوائي ميزبان تغذيه كرده و چندان خسارتي ندارند. در سنين بالاتر از محله طوقه و يا كمي پائينتر تغذيه نموده و سبب قطع شدن گياه مي گردند. از اين نظر به آن Cut worm يا كرم طوقه بُر گويند.

زيست شناسي:

زمستان را به صورت لارو سنين آخر در عمق 15-10 سانتي متري خاك مي گذرانند. در بهار با مساعد شدن شرايط آب و هوا لاروهاي بالغ از عمق زمين به طرف سطح خاك (حدود cm6-5) بالا مي آيند و براي خود لانه از خاك به شكل گهواره تهيه مي كنند و داخل آن تبديل به شفيره مي گردند. دورة شفيرگي 20-15 روز، سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. خروج پروانه هاي نسل زمستاني در طول نيمه دوم فروردين ماه مي باشد. حشرات كامل روزها زير كلوخه ها و بوته ها پنهان شده و اوايل غروب به بعد شروع به پرواز و جفت گيري مي كنند. تخمها به صورت تك تك يا در دسته هاي چند تائي (از 1 تا 8 تائي) در پشت برگ چغندرقند يا علفهاي هرز مانند پيچك، سلمه و پنيرك قرار مي دهند. يك پروانه ماده به طور متوسط 800 عدد تخم مي گذارد. دورة جنيني تخم 5-4 روز سپس لاروهاي جوان خارج، ابتدا از برگهاي جوان تغذيه مي كنند و از سن دوم به بعد از ناحيه طوقه تغذيه مي نمايند. دورة لاروي حدود يك ماه و در اين مدت 5 مرتبه پوست عوض مي كنند و سپس در داخل خاك تبديل به شفيره مي شوند. دورة شفيرگي حدود دو هفته و بعد از آن حشرات كامل نسل دوم تقريباً در اواخر خرداد ماه ظاهر مي شوند. در اين موقع تقريباً ريشه هاي چغندرقند قوي گرديده است. لذا در اين نسل آفت نمي تواند خسارت و صدمه شديدي وارد كند بنابراين نسل دوم را بيشتر روي ساير محصولات زراعي و علفهاي هرز مي گذراند. شب پره هاي نسل سوم آفت كه از اواخر مرداد ماه و اوايل شهريور ماه ظاهر مي گردند. روي چغندرهاي جواني كه به منظور بذرگيري كشت شده اند تخم ريزي مي كنند و لاروهاي اين آفت در شهريور ماه خسارت شديدي وارد مي كنند. اين لاروها كه اكثراً كامل مي گردند و زمستان را تا بهار سال بعد در اعماق خاك مي گذرانند بنابراين 3 نسل در سال دارد.

کنترل:

1- جمع آوري و انهدام بقاياي به جا مانده از محصول و شخم عميق بلافاصله بعد از برداشت.

2- از بين بردن علفهاي هرز داخل و حاشيه مزارع.

3- کارباریل ، طعمه مسموم(5%) در مراحل اولیه رشد، یک نوبت، شب هنگام

4- دیازینون EC60%و 1.5 لیتر در هکتار

5- کلرپیریفوس(دُرسبان) EC40.8% و 2لیتر

6- اتریمفوس(اکامت) EC50% و 2- 1.5 لیتر در هکتار