آفات گیاهان زراعی

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شب پره تک نقطه ای برنج

شب پره تک نقطه ای برنج

شب پره تک نقطه ای برنج Unipuncta mytimna
طول بدن ماده کمتر ولی عرض آن بیشتر از پروانه ماده می باشد. رنگ بدن قهوه ای خاکستری یا زرد خاکستری است . بالهای رویی به رنگ خاکستری مایل به زرد تا قهوه ای روشن بوده و یک لکه کوچک سفید رنگ در روی آن مشاهده می شود . این شب پره دارای شاخک های نخی است.تخم ها زردرنگ ، شفاف و دارای نقش های مشبک تیره رنگ است . لاروها به رنگ زیتونی تیره هستند. سر لاروها دارای رنگ قهوه ای مایل به سبز و در اطراف شیارهای سر و پیشانی حاشیه تیره رنگی قرار دارد .شکم خاکستری تا تیره رنگ است و در انتهای بدن نیز 4 عدد خار وجود دارد.این حشره زمستان را به صورت لارو و ندرتا شفیره در خاک می گذراند. پروانه ها شب پرواز می باشد و تخم ها را به صورت دسته های 20 تا 80 عددی در محل چسبیدن برگ به ساقه می گذارد . لاروهای نسل اول از پارانشیم بین رگبرگ های سطح فوقانی برگ ها تغذیه می کند . دوره نشو و نمای لارو به طور متوسط 30 تا 32 روز است. حداکثر پروانه های نسل اول در گیلان در مردادماه و نسل دوم در شهریور ماه است. این آفت از شاخ و برگ برنج تغذیه می نماید . لاروهای نسل اول آن پانیکول را مورد حمله قرار می دهد و براثرتغذیه از گلوم و گلومل و حتی خود دانه موجب ریزش دانه می شود
مبارزه:

  • چون شب پرواز است و نسبت به نور گرایش دارد با استفاده از تله های نوری آنها را شکار نمود
  • ایجاد گودال در مسیر حمله لاروها
  • پخش طعمه مسموم و یا گرد پاشی
  • سوزانیدن و ازبین بردن علفهای هزاطراف مزرعه در خرداد ماه
  • استفاده از سموم فسفره و کلره
  • استفاده از مگس خانواده Tachinidae و زنبور پارازیت تخم Telenomus minimus
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
کرم برگخوار سبز برنج

کرم برگخوار سبز برنج

کرم برگخوار سبز برنج diffusa naranga
پروانه های ماده دارای رنگ روشن بوده و لکه های تیره رنگی در ابتدا ، وسط و انتهای بال جلویی آن وجود دارد. پروانه نر به رنگ قهوه ای مایل به قرمز هست.تخم کروی شکل است و داای شیارهای عمودی منظم است ، رنگ آن زرد و به تدریج تیره رنگ می گردد. لاروها دارایرنگ سبز علفی بوده و یک خط سبز تیره تر از رنگ بدن در طول وسط پشت و دو خط روشن مایل به سفید در دوطرف قرار دارد . شفیره ها سبز نگ و به تدیج به رنگ قهوه ای در می آیند.
این آفت زمستان را به صورت شفیره در غلاف ، بقایای گیاهی و یا وی خاک می گذرانند. پروانه های ماده پس از جفتگیری تخم خود را روی برگ قرار می دهند . تخمها در اواخر اردیبهشت ماه در مدت 5 تا 6 روز تفریخ می شوند. لاروها با تا زدن رگبرگ اصلی بگی که پهنک آن خورده شده است ، محفظه ای ایجاد می کند و در آنجا تبدیل به شفیره می شود. لاروها در ساعات خنک روز و یا در هنگام شب از برگ ها تغذیه می کند به طوری که تمام پارانشیم برگ را می خورد و تنها یک رگبرگ باقی خواهد ماند. دوره شفیرگی در اردیبهشت ماه 4 تا 6 روز است .
مبارزه

  • از دشمنان طبیعی مثل زنبور پارازیت شفیره از خانواده Ichneumonidae بوده و یک نوع پارازیت تخم به نام Trichograma rhenena
  • از سم کارباریل با فرمولاسیون 85%WP به میزان 2 تا 3 کیلوگم در هکتار استفاده کرد
  • از سم تری کلروفن به میزان 1.2 کیلوگرم در هکتار استفاده کرد.
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سرخرطومی ریشه برنج

سرخرطومی ریشه برنج

سرخرطومی ریشه برنج sinuaticollis hydronomus
سوسکی است با بدن کشیده ، تخم مرغی ، سیاه رنگ و روی آن دارای پولک های خاکستری روشن است. شاخک ها باریک و در نزدیک به انتهای خرطوم به آن متصل بوده و دارای رنگ قرمز متمایل به زرد است . لاروها بدون پا بوده و سفیدرنگ است . شفیره به رنگ شیری بوده که به تدریج قهوه ای روشن و سپس به رنگ قهوه ای تیره در می آید. تخم ها سفید شیری و به تدریج تبدیل به سفید شفاف می شود. پس از گذشت 8 تا 10 وز لاروها به وجود می آید و پس از 18 تا22 روز تبدیل به شفیره می گردد . دوره شفیرگی 8 تا 10 روز استو اولین نسل آن در اواسط مرداد ماه ظاهر می گردد. این سرخرطومی ها در اواسط شهریور ماه پس از مهاجرت به قسمت ریشه جفتگیری نموده و در اواخر همین ماه شروع به تخم ریزی می نماید. لاروهای نسل دوم بیشتر از نسل اول است و در روی ریشه و داخل طوقه بسر می برد، حشرات بالغ شبها از برگ و روزها در پای بوته از ساقه تغذیه می نماید.
زمستان را به صورت لارو در عمق کم مزارع برنج بسر می برد . حشره ماده پس از جفتگیری در اوایل تیرماه تخم های خود را قسمت ریشه برنج می گذارد.
برای مبارزه
رعایت تناوب زراعی
شخم عمیق بعد از برداشتمحصول
استفاده از سم تیودان به نسبت 2 در 1000
استفاده از سم نواکرون به نسبت 2 در 1000
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
زنجره برنج

زنجره برنج

زنجره برنج Viridis cicadella
دارای بدن کشیده ، باریک و سبز رنگ است ، چشم ها بزگ و به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری و شاخک ها مویی شکل است . بالها غشایی و نیمه شفاف و در قسمت انتها بطور خفیفی دودی بوده و ابتدای بال رویی سبز رنگ می باشد. طول بالش از بدن آن بیشتر است ، رنگ شکم سبز رنگ است.
این حشره ، زمستان را به صورت تخم زیر پوست درختان میوه و در جاهای مرطوب به سر می برد. زنجره با استفاده از خرطوم خود از شیره نباتی تغذیه می کند و عوارضی از قبیل اختلالات فیزیولوژیکی ، لکه های زرد یا قهوه ای روی برگها ، حالت سوختگی در برگ و انتقال بیماری ویروسی را ایجاد می کند.
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شپشه دندانه دار برنج

شپشه دندانه دار برنج

شپشه دندانه دار برنج surinamensis oryzaephilus
از مهمترین آفت انباری می باشد . حشره کامل سوسکی با بدنی کشیده است . لارو حشره دراز و کشیده است و در پشت هریک از حلقه های بدن دو لکه تیره متقارن وجود دارد . این حشه از مواد گوشتی و فرآورده های گیاهی تغذیه می کند ولی خسارت چندانی ندارد. طول عمرحشره کامل طولانی است بین 6 ماه تا 3 سال است . طول دوره رشدی حشره از تخم تا حشره کامل در شرایط مساعد حدود 28 روز است و 3 تا 4 نسل در سال دارد و در مناطق گرمسیر تعداد نسل آن به 6 تا 8 نسل در سال می رسد.

برای مبارزه

  • برای ضدعفونی انبار های خالی می توان از تکیبات فسفره مثل اکتلیک به میزان 1 تا 2 گم ماده موثره برای هر متر مربع به صورت محلول پاشی استفاده کرد
  • استفاده از قرص های حاوی فسفات آلومنیم و منیزیم به میزان 5-6 قرص به ازا هر تن محصول یا 1-2 قرص به ازا هر مترمکعب فضای باز

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شپشه برنج

شپشه برنج

شپشه برنج Oryzae sitophilus حشره کامل سرخرطومی کوچکی به نگ قهوه ای است و روی پیش گرده از فرورفتگی های گرد پوشیده شده است. رنگ عمومی بال پوش ها قهوه ای تیره و روی هر بال پوش ها دو لکه بزرگ به نگ قهوه ای روشن دیده می شود. خرطوم نرها نسبت به ماده ها ضخیم تر است و هم کوتاه تر است.
خسارت عمده حشره در درجه اول مربوط به لارو است . طول عمر حشره کامل به طور متوسط 4 تا 5 ماه است و تعداد تخم های گذاشته شده 400 تا 576 عدد می باشد.
برای مبارزه برای ضدعفونی انبار های خالی می توان از تکیبات فسفره مثل اکتلیک به میزان 1 تا 2 گم ماده موثره برای هر متر مربع به صورت محلول پاشی استفاده کرد
استفاده از قرص های حاوی فسفات آلومنیم و منیزیم به میزان 5-6 قرص به ازا هر تن محصول یا 1-2 قرص به ازا هر مترمکعب فضای باز
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
کرم ساقه خوار برنج

کرم ساقه خوار برنج

کرم ساقه خوار پوسیدگی ساقه برنج را تا 3 برابر افزایش می دهد

شیوع بیماری پوسیدگی 2 تا 3 بار در مزارعی که مورد حمله کرم ساقه خوار قرار می گیرند، نسبت به مزارع دیگر بیشتر گزارش می شود.به گزارش ایانا نتیجه بررسی ها نشان داده است پوسیدگی ساقه بعد از حمله کرم ساقه خوار و حشراتی که در ساقه زخم ایجاد می کنند، شدت بیشتری خواهد داشت. پوسیدگی ساقه برنج یا Sclerotium oryzae از بیماریهای قارچی مهم برنج است که در غالب مناطق برنجکاری اتفاق می افتد و در حال حاضر در کشور، در اکثر مناطق گیلان پراکنده است. این بیماری در حرارت 28 درجه سانتیگراد و بارانهای شدید فعالیت زیادی داشته و می تواند خسارت قابل توجهی به ارقام حساس وارد کند. کاهش محصول در اثر بیماری از 10 تا 50 درصد متغیر است. تحقیقات نشان می دهد که اگر پتاس به همراه ازت و فسفر مصرف شود، سطح بیماری را پایین نگه می دارد اما فسفر و ازت به تنهایی باعث افزایش بیماری می شود.پوسیدگی ساقه در ارقامی از برنج که بطور طبیعی در اثر خوابیدن (ورس) آسیب می بینند، خسارت بیشتری وارد می آورد.
این بیماری بعد از اواسط مرحله پنجه زنی در مزرعه مشاهده می شود که ابتدا به صورت لکه های کوچک تیره در بخش خارجی غلاف برگ، نزدیک به سطح آب ایجاد می شود.حمله قارچ به ساقه ها و تراکم آن با رسیدن گیاه افزایش می یابد و بیشترین شدت آن در زمان برداشت است. در موارد شدت بیماری گیاه مورد حمله ضعیف شده و روی زمین می افتد و دانه ها نیز کاملا شفاف و پر نمی شود و پودری شدن آنها را می توان مشاهده کرد. در موارد حاد، مرگ ریشه ها بوجود می آید و بدین ترتیب خسارت کلی به محصول وارد می شود.برای کنترل پوسیدگی ساقه برنج سوزاندن بقایای برنج آلوده توصیه شده است، زهکشی زمین و خشک کردن مزرعه تا حدی که زمین ترک بردارد و سپس انجام آبیاری در بسیاری از موارد در کاهش اثر بیماری موثر بوده است اگر چه به افزایش محصول کمک نمی کند.


روشهای مبارزه با کرم ساقه خوار برنج


الف – مبارزه زراعی پاییزه و زمستانه : در مناطق برنج خیز شمال ایران طبق معمول مزارع برنج را در اواخر تابستان و یا اوایل مهرماه درو می کنند و پس از درو مزارع را همین طور به حال خود رها می کنند. گاهی بقایای برنج را در مزرعه برای تعلیف دام اختصاص می دهند و اوایل اردیبهشت ماه سال بعد مجددا به کشت برنج اقدام می کنند . در فاصله این مدت طولانی این آفت پنهان از نظر کشاورزان به زندگی خود ادامه می دهد . لذا رعایت نکات زیر در کاهش انبوهی آفت بسیار موثر است :

1- درو محصول برنج باید حتی المقدور از پایین و نزدیک طوقه گیاه صورت گیرد تا هر چه ممکن است لارو کمتری در مزرعه باقی بماند .

2- خوشه های بریده شده را به مدت چند روز روی زمین در همان مزرعه نگه دارند تا خشک شده و سپس با خرمن کوب هایی که کلش را کاملا خرد می کنند ، به صورت کاه گندم در اورند تا هر چه لارو در داخل ساقه مانده له شده و از بین برود .

3- کاه و کلش باقیمانده در مزرعه را با دقت کامل بسوزانند چون محل زمستان گذرانی حشره است ، در این رابطه کشت دوباره مزارع برنج با شبدر برسیم مفید گزارش شده است .

4- زمین شخم زده را آب تخت نمایند ، این عمل مدتها برای زارعین در زمستان اجباری بود ولی اخیرا پافشاری نمی شود .

5- علفهای هرز حاشیه مزارع را که پناهگاه لارو در زمستان می باشد ، کنده و بسوزانند.

6- از خزانه های برنج همه روزه بازدید کرده تا چنانچه پروانه ها تخمریزی کرده باشند برگهای آلوده را چیده و از بین ببرند.

7- جلوگیری از انتقال نشاء های آلوده به زمین اصلی و همچنین رعایت تناوب زراعی در کاهش خسارت آفت بسیار موثر است .
ب – رعایت مقررات قرنطینه داخلی ، خودداری از حمل و نقل کاه و کلش و نشاء از مناطق آلوده به مناطق غیر آلوده .



ج - کشت واریته مقاوم به کرم ساقه خوار ، در حال حاضر در بعضی از کشورهایی که این آفت شدیدا خسارت می زند ، مقاومت واریته های مختلف برنج در مقابل ساقه خوار برنج تحت آزمایش های مختلف قرار دارند .

در کشور ما نیز واریته چنپا در مقایسه با آمل ها ، خیلی کمتر از این آفت صدمه می بیند.


د – مبارزه شیمیایی : جهت مبارزه شیمیایی با این آفت در خزانه و هنگامیکه بوته های برنج 3 یا 4 برگه می شوند با سم لیندین به نسبت 6 گرم در متر مربع و با سم دیازینون یا لیندین به نسبت 2 تا 5 لیتر در هکتار خزانه را سمپاشی می کنند . در مزارع اصلی برای مبارزه با نسل اول و دوم آفت ، 2 بار سمپاشی با دیازینون گرانول 5 یا 10 % به نسبت 2 کیلو ماده خالص در هکتار صورت می گیرد . موقع سمپاشی نوبت اول 30 روز پس از نشاء و نوبت دوم 60 تا 70 رز پس از نشاء می باشد.

اخیر ا در زمینه کاربرد زنبور تریکوگراما در قالب یک مبارزه تلفیقی با این آفت مطالعاتی صورت گرفته است که بسیار امیدبخش است
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شپشه برنج Sitophilus oryzae

شپشه برنج Sitophilus oryzae

شپشه برنج Sitophilus oryzae

این حشره در تمام مناطق گرم و نیمه گرم انتشار دارد و از شپشه گندم نسبت به سرما حساس تر می باشد .

در ایران این حشره از رشت و مازندران گزارش شده و از آفات انباری مهم برنج محسوب میگردد .

این آفت از غلات و بخصوص برنج تغذیه می کند و دارای اهمیت اقتصادی شایان توجهی است، به علت نشو ونمای سریع، خسارت آن زیاد است و در ایران سالیانه در حدود 20000 تن محصول برنج دستخوش نابودی این آفت می گردد.

مشخصات ظاهری:

این سرخرطومی به طول 2 تا 4 میلیمتر و به رنگ قهوه ای مایل به سیاه و طول صفحه پشتی سینه اول کوتاهتر از طول قسمت مذکور در شپشه گندم است.پشت سینه و بال پوش ها پوشیده از نقاط ریز فرورفته می باشد که گرد است . بالپوشها به رنگ تیره و روی هر کدام یک جفت لکه به رنگ قهوه ای روشن در قاعده و انتهای بال پوش وجود دارد . شکل ظاهری لارو و تخم شباهت زیادی به شپشه گندم دارد.

مبارزه:

در سیلوهاو انبارها: حرارت دادن ، گاز متیل بروماید ، تترا کلروردوکربن، اشعه گاما.

در مقیاس کم : استفاده از قرص های فوستوکسین(به ازاء هر 50 کیلو یک قرص).

خانم های خانه دار برنج را با مقدار زیادی نمک مخلوط می کنند


 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
کرم ساقه خوار برنج

کرم ساقه خوار برنج

کرم ساقه خوار برنج Chilo suppressalis

(Lep.: pyralidae)

معرفی آفت

در تمام مناطق برنج کاری استان های گیلان، مازندران، گرگان و همچنین اصفهان وجود دارد. علائم خسارت آفت به دو صورت می باشد: 1-اگر گیاه جوان مورد حمله قرار گیرد ابتدا برگ میانی آن زرد شده و کم کم خشک می شود که اصطلاحاً به آن Dead heart گویند. 2-در صورتی که حمله آفت مصادف با زمان خوشه کردن و گل دادن باشد، دانه در خوشه تشکیل نشده و منجر به خشکی خوشه می گردد که به آن اصطلاحاً White head گویند. مرحله اول خسارت را نسل اول آفت بوجود می آورد. در این مرحله با رشد ساقه های جانبی گیاه در مقابل آفت عکس العمل نشان داده و حتی المقدور از کاهش محصول جلوگیری می شود. در مرحله دوم خسارت گیاه تقریباً در پایان مرحله رویش است و امکان ترمیم خسارت از طریق رشد ساقه های جانبی دیگر وجود ندارد. ساقه های آلوده به آفت در این موقع در اثر وزش باد شکسته و باعث خراب شدن و از بین رفتن ساقه های مجاور می گردند.

علاوه بر برنج در موقع برداشت محصول و هنگامی که ساقه های برنج کاملاً خشک می شود بسیاری از لاروهای آفت از این ساقه های خشک به طرف علفهای هرز حاشیه مزرعه مهاجرت نموده و از آنها تغذیه می نمایند.

زیست شناسی:

زمستان را به صورد لارو کامل در داخل ساقه های خشک برنج و یا علفهای هرز اطراف مزرعه به سر می برد. در شرایط مساعد وقتی که درجه حرارت به 10 درجه سانتی گراد می رسد لاروهای سن آخر تبدیل به سفیره می شوند. اولین شفیره های حاصل از لاروهای زمستانی در دهة اول اردیبهشت ماه مشاهده شده اند. دورة شفیرگی 10-6 روز سپس حشرات کامل خارج می شوند. اولین پروانه های آفت در شرایط گیلان از حدود 20 اردیبهشت ماه ظاهر می شوند و اوج پرواز آنها در دهة دوم خرداد صورت می گیرد. فعالیت آنها در شب بوده و روزها در سایه و روی برگ و ساقه برنج و علفهای هرز به استراحت می پردازند. پروانه های نر و ماده 24 ساعت پس از خروج جفت گیری و حشره ماده تخمهای خود را به صورت دسته ای روی ساقه و برگ قرار می دهد طول دورة جنینی حدود 11-5 روز می باشد. لاروسن اول پس از تفریخ ابتدا از پارانشیم برگ تغذیه کرده و سپس با ایجاد سوراخی از محل غلاف برگ وارد ساقه می شود. لاروها پس از مدت 37-21 روز که در داخل ساقه برنج تغذیه نمودند سوراخ بزرگی جهت خروج پروانه در ساقه ایجاد می نمایند و سپس به شفیره تبدیل می شوند و هفت روز بعد پروانه های نسل دوم (بهاره) خارج می گردند که این زمان در گیلان مصادف با اواسط تیرماه می باشد. اگر پروانه های این نسل قبل از پایان تیرماه تخم ریزی کرده باشند می توانند نسل دیگری را در شهریور ماه بوجود آورند در غیر اینصورت کلیه لاروهائی که در اوایل مرداد به بعد بوجود می آیند پس از کامل شدن به دیاپوز رفته و زمستان را بدین صورت می گذرانند. بنابراین 3-2 نسل در سال دارند.

کنترل:

الف- کنترل زراعی پائیزه و زمستانه:

1-دو محصول برنج باید حتی المقدور از پائین و نزدیک طوقه گیاه صورت گیرد تا هر چه ممکن است لارو کمتری در مزرعه باقی بماند.

2-خوشه های بریده شده را به مدت چند روزی روی زمین در همان مزرعه نگه دارند تا خشک شده و سپس با خرمن کوبهایی که کلش را کاملاً خرد می کنند به صورت کاه گندم در آورند تا هر چه لارو در داخل ساقه مانده له شده و از بین برود.

3-کاه و کلش باقی مانده در مزرعه را با دقت کامل بسوزانند چون محل زمستان گذرانی حشره است. در این رابطه کشت دوباره مزارع برنج با شبدر برسیم مفید گزارش شده است.

4-زمین شخم زده را با آب تخت نمایند، این عمل مدتها براز زارعین در زمستان اجباری بود ولی اخیراً پافشاری نمی شود.

5-علفهای هرز حاشیه مزارع قبل از شال تسبیح، نی، اویار سلام. قیاق، سوروف، خرواش، بندواش، قمیش و… را که پناهگاه لارو در زمستان می باشند کنده و بسوزانند.

6-از خزانه های برنج همه روزه بازدید کرده تا چنانچه پروانه تخم ریزی کرده باشند برگهای آلوده را چیده و از بین ببرند.

7-جلوگیری از انتقال نشاء های آلوده به زمین اصلی و همچنین رعایت تناوب زراعی.

ب- رعایت مقررات قرنطینه داخلی، خودداری از حمل و نقل کاه و کلش و نشاء از مناطق آلوده به مناطق غیر آلوده.

ج- کشت واریته های مقاوم به کرم ساقه خوار، در کشور ما واریتة چنپا در مقایسه با آمل ها، خیلی کمتر از این آفت صدمه می بیند. اصولاً واریته های دیررَس مانند آمل بیشتر خسارت می بینند.

د-دشمنان طبیعی:

1-زنبور پرازیتوئید تخم از خانوادة Trichogrammatidae:



Trichogramma maidis


Trichogramma pintoi


Trichogramma rhenana

امروزه زنبورهای پارازیتوئید تخم از جنس تریکوگراما را روز میزبانهای واسط نظیر تخم پروانه بید آرد و تخم پروانه بید غلات در انسکتاریم ها پرورش داده و به تعداد زیاد بر علیه تخم ساقه خوار برنج رها می کنند.

2- زنبور پارازیتوئید لارو Apanteles از خانواده Braconidae.

3- قارچ Beauveria bassiana روی لاروها و شفیره های آفت فعالیت می نماید.

4- سن Andrallus spinidens نیز بطور طبیعی از لاروهای کرم ساقه خوار و برگخوار برنج تغذیه می نماید

مبارزه شیمیایی :

1- لیندین WP25% و50 گرم در 100 متر مربع(خزانه) ، فقط 1 نوبت

2- دیازینون G 10%و،15 کیلوگرم در هکتار

3-دیازینون G 5% و 30 کیلوگرم در هکتار

4- کارتاپ G 4% و 30 کیلوگرم در هکتار

5- فیپرونیل G 0.2%و 20 کیلوگرم در هکتار

6- فنیتریتیون EC50%و1.5 لیتر در هکتار

7- دیازینون EC60%و 1 لیتر در هکتار


 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شب پره تک نقطه ای برنج Mythimna unipuncta

شب پره تک نقطه ای برنج Mythimna unipuncta

شب پره تک نقطه ای برنج Mythimna unipuncta

(Lep: Noctuidae)

معرفی آفت

لاروهای این آفت از شاخ و برگ اندامهای هوایی بوته برنج تغذیه می کند و آنرا کاملاً از بین می برد. لاروهای سن یک فقط از پارانشیم برگها به خصوص بین رگبرگها تغذیه می نمایند ولی در سنین بعدی تمام برگ را خورده و فقط قسمتهای سخت آنرا باقی می گذراند. لاروها شب فعال بوده و دارای میزبانهای دیگری نظیر یولاف، چاودار، گندم، جو، ارزن، ذرت، ذرت خوشه ای، نیشکر، نخود، لوبیا، یونجه، شبدر، چغندر، کتان، سوژا می باشد.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لارو، ندرتاً شفیره در خاک می گذارند. در شرایط شمال در اواخر بهار ظاهر و تا حدود تیر ماه پروازشان به طول می انجامد. پروانه در شب به فعالیت پرداخت، جفت گیری نموده و حشره ماده تخمهای خود را در دسته های 80-20 تائی روی سطح تحتانی برگها قرار داده و توسط ماده چسبناکی می چسباند. دوره جنینی حدود 10-4 روز و پس از آن لاروهای سن اول خارج و به ترتیبی که گفته شد خسارت می زنند. لاروهای سن اول بیشتر اوقات در بین غلافهای برگ مخفی می شوند ولی حالت مخفی شدن لاروها در سنین دوم و سوم تدریجاً از بین می رود. موقعی که لارو به 15 میلی متر می رسد. روزها گیاه میزبان را ترک کرده و در یر کلوخه های خاک و زیر برگ ها مخفی و در هنگام شب به فعالیت می پردازند. لاروهای بالغ اغلب جهت جستجوی غذا به صورت دسته جمعی (armyworms) یا انفرادی راه پیمائی شبانه می نمایند. در شمال لاروهای نسل اول در اواسط تیر ماه در عمق 3-1 سانیت متری سطح خاک تبدیل به شفیره می شوند. دورة شفیرگی حدود 20-10 روز طول می کشد. پروانه های نسل اول در اوائل مرداد ماه ظاهر شده و پس از مدتی پرواز جفت گیری و تخم ریزی می نمایند. دورة نشو و نمای نسل دوم 25-19 روز به طول می انجامد و لاروهای نسل سوم در اواسط مهر ماه دیده می شوند. ممکن است 4-3 نسل در سال داشته باشند.

کنترل:

مبارزه بایستی به صورت موضعی انجام شود و در طغیانهای شدید آفت می توان از

1. کارباریل (سوین) پودر وتابل 25% به میزان 3-2 کیلو در هکتار به محض مشاهده اولین علائم خسارت آفت استفاده نمود.

2. تری کلروفن(دیپترکس) SP80% و 1کیلوگرم در هکتار به محض مشاهده اولین علائم

3. مالاتیون EC57% و 2لیتر در هکتار

استفاده کرد.


 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
کرم سبز برگخوار برنج Naranga aenescens

کرم سبز برگخوار برنج Naranga aenescens

کرم سبز برگخوار برنج Naranga aenescens

(Lep: Noctuidae)

معرفی آفت

این پروانه آفت نسبتاً مهم در خاور دور (چین، ژاپن، کره، تایوان و…) است که بومی ایران نبوده و به نظر می رسد در اوائل دهة 1350به شمال ایران وارد شده است.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت شفیره در بین برگها و ساقه های باقیمانده در زمین و همچنین روی بقایای پوستة برنج می گذراند. شفیره ها درست به اندازة شلتوک برنج می باشند و لذا خرمن کوبی ماشینی پس از برداشت باعث مرگ و میر آنها نمی شود. این شفیره ها همراه شلتوک به انبارهای برنج می روند و گاهی تا برداشت محصول سال بعد در انبار می مانند. در بهار پس از پاشیدن بذر جوانه زدة برنج در خزانه ها، پروانه های نر و ماده ظاهر شده و پس از جفت گیری، پروانه های ماده تخمهای خود را به طور منفرد و یا به صورت دسته ای روی برگ و یا زیر آن می گذارند. دسته های تخم اکثراً شامل 3-2 تخم می باشند و در بیشتر موارد روی برگهای انتهائی گیاه گذاشته می شوند. تخمها کروی و به شکل میوه انار با خطوط طولی می باشند.

تخم ابتدا زرد رنگ سپس تیره می شود. لاروهای جوان کم تحرک بوده و از پارانشیم رویی برگ تغذیه می کنند و سبب بوجود آمدن لکه های طولی باریک و زرد رنگ می گردند. لاروهای سنین بالا از حاشیه برگ شروع به تغذیه کرده و از تمام قسمتهای آن به استثنای رگبرگ اصلی تغذیه می نمایند. حالت مفرس به برگ می دهند در حالی که در تراکم فقط رگبرگ اصلی برگها باقی می ماند. لاروها در هنگاه راه رفتن حرکات موجی دارند به همین دلیل آن را “Semilooper” می نامند. لاروهای سن 5 با چسبانیدن برگها به همدیگر پیله ای ساخته و درون آن به شفیره تبدیل می شوند. این حشره علاوه بر برنج از علفهای سوروف و شال دم نیز تغذیه می نماید و 3 نسل در سال دارد.

کنترل:

سن Andrallus Spinidens از لاروهای این آفت تغذیه می نماید.

مبارزه شیمیایی:

1- کارباریل WP85%و2-3 کیلوگرم در هکتار بمحض مشاهده اولین علائم خسارت

2- تری کلر فن SP80% و 1 کیلوگرم در هکتار بمحض مشاهده اولین علائم خسارت

3- مالاتیون EC 57%و 2 لیتر در هکتار بمحض مشاهده اولین علائم خسار

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سر خرطومی برنج Hydronomus sinuaticollis

سر خرطومی برنج Hydronomus sinuaticollis

سر خرطومی برنج Hydronomus sinuaticollis

(Col.: Curculionidae)

معرفی آفت

سرخرطومی برنج اولین بار در سال 1348 از مزارع برنج منقطه ممسنی فارس توسط “مهندس شرفه” جمع آوری شد و در حال حاضر از استان های فارس و خوزستان گزارش شده است. حشرات بالغ شبها از برگها و روزها در پای بوته از ساقه تغذیه می کنند. عمدة خسارت توسط لاروها به ریشه برنج وارد می شود و در نتیجه تغذیه ریشه ها کوتاه زرد قهوه ای یا قهوه ای تیره و نهایتاً بوته زرد رنگ می شوند.

آفت مذکور علاوه بر برنج به مَرغ و یک نوع شبدر وحشی به نام Trifolium sp. که در کرتهای برنج و اطراف مزرعه می رویند. حمله کرده و از آنها نیز تغذیه می نمایند.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لارو در عمق 30-25 سانتی متری مزارع برنج به سر می برد و در بهار پس از شفیره شدن، حشرات کامل در اوائل خرداد ماه ظاهر می گردند. حشرة ماده بعد از جفت گیری با حشرة نر، تخمهای خود را به صورت انفرادی در محل طوقه برنج قرار می دهد. دورة جنینی حدود 10 روز به طول می انجامد، سپس لاروها خسارت می زنند.

دورة لاروی حدود 23-18 روز به طول می انجامد. لارو کامل در سنین آخر حفره هائی از گل در اطراف ریشه درست می کند و در آن تبدیل به شفیره می شود. دورة شفیرگی حدود 10-8 روز به طول می انجامد و حشرات کامل نسل اول در اواسط مرداد ماه ظاهر می گردند که در اواسط شهریور ماه جفت گیری و سپس تخم ریری می نمایند و لاروهای حاصله از این تخمها از اواسط مهر ماه به بعد در عمق 30-25 سانتی متری خاک زمستان را می گذرانند. یک نسل در سال دارد.

مبارزه:

1-بهترین و مؤثرترین راه “آیش و تناوب زراعی (با محصولات علوفه ای یا جالیزی) می باشد.

2-شخم زمین اصلی قبل از انتقال نشاء ها نیز در کاهش جمعیت آفت موثر است.
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
مگس خزانه برنج Ephydra afghanica

مگس خزانه برنج Ephydra afghanica

مگس خزانه برنج Ephydra afghanica

(Dip.: Ephydridae)

معرفی آفت

یکی از آفات برنج در اصفهان و فارس می باشد که لاروها احتمالاً از ریشه و برگهای سطح آب تغذیه نموده و شفیره ها به تعداد زیادی روی ریشه تشکیل شده و باعث روی آب انداختن نشاء های برنج می گردند.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت تخم در خاک مزارع سبز به سر می برد و همزمان با کاشت خزانه فعالیت آن شروع شده و پس از جفت گیری حشره ماده تخمهای خود را به صورت انفرادی در سطح آب قرار می دهد. دارای چهار نسل بوده و دورة زندگی هر نسل 30-20 روز به طول می انجامد.

کنترل:

زنبور پارازیتوئید شفیره Vrolepis sp. (Hym.: pteromalidae) در کاهش جمعیت آفت مؤثر می باشد

کنترل شیمیایی:

1- لیندین WP25% و 50 گرم در 100 متر مربع ، 1 نوبت

2- تری کلروفن(دیپترکس) SP80% و 12 گرم در 100 متر مربع ، 1 نوبت
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
آبدزدک Gryllotalpa gryllotalpa

آبدزدک Gryllotalpa gryllotalpa

آبدزدک Gryllotalpa gryllotalpa

این آفت به صورت مستقیم کمتر خسارت وارد میکند و در اغلب مناطق برنجکاری به چشم می خورد. برای کنترل آبدزدک ازطعمه مسموم 1% با استفاده از کارباریل و یا لیندین متوان استفاده کرد.
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سن گندم

سن گندم

سن گندم

- سن مادر در اواخر اسفند تا اوایل فروردین موقعی که دمای هوا به حدود 10 درجه برسد از مخفیگاههای زمستانه خود که عمدتا در زیر گیاهان چند ساله از جمله گون می باشخارج می شوند .- سن مادر با تغذیه از برگها و جوانه انتهایی تا حدود 50% خسارت وارد می کند .
- سن مادر تحرک زیادی دارد و تا 10 تا 15 کیلومتر می تواند پرواز کند و با تغذیه از یک مزرعهپس از 4 تا 5 روز پرواز کرده و به مزارع دیگر می رود.
- پس فرصت مبارزه با سن محدود می باشد و در ضمن با یکبار مبارزه کار تمام نمی شود چون ممکن است سن های دیگری دوباره از مخفیگاههای خود خارج شده و وارد مزرعه شوند یا از مزارع دیگر که مبارزه انجام نشده است وارد شوند.
- سن مادر بعد از تغذیه جفتگیری کرده و تخم های خود را در زیر برگها و بصورت دستجات 14 تا 16تایی در دو ردیف می کذارد . رنگ آنها در ابتدا سبز و بعد تیره می شود .
- تخمها پس از 7 تا 10 روز تفریغ می شوند و پوره های سن یک خارج می شوند .
- بیشترین خسارت را پوره های سن 2 و3 وارد می آورند که با مکیدن دانه های شیری گندم خسارت کیفی به محصول وارد می آورند .
- از سموم مورد استفاده می توان فنیتریتیون و فنتیون با دز مصرفی 1 لیتر در هکتار ودسیس با دز مصرفی 300 سی سی در هکتار را معرفی نمود .
- از پارازیت های سن میتوان از زنبور تلنموس که تخمهای سن را پارازیت می کن و مگس فازیاکه خود سن را پارازیت می کند نام برد .
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سن های پا برگی (Coreidae )

سن های پا برگی (Coreidae )

سن های پا برگی (Coreidae )

اعضای این خانواده در اندازه متوسط بوده و غدد مولد بو د آنها خوب رشد کرده است . این غدد در طرفین قفس سینه بین پیش ران های 2 و 3 باز می شوند . سر این سن ها باریکتر از پیش قفس سینه است . در تعدادی از گونه ها ساق عقبی رشد زیادی کرده و شبیه برگ می باشد

اغلب این سن ها از شیره گیاهی تغذیه می کنند ولی تعدادی شکارگر هستند.

مثال : گونه Anasa tristis که از آفات مهم کدوئیان می باشد


 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
ملخ مراکشی Dociostaurus maroccanus (orth:Acrididae)

ملخ مراکشی Dociostaurus maroccanus (orth:Acrididae)

چون اولین بار در مراکش جمع آوری شد به آن ملخ مراکشی گویند.این آفت در نواحی کوهستانی و ارتفاعات خشک نواحی مدیترانه وجود دارد.در ایران ملخ مراکشی از استانهای مرکزی،فارس،آذربایجان شرقی،گرگان،خوزستان،مازندر ان،ایلام،سمنان گزارش شده است.



شناسایی:

در روی پیش گرده علامتی شبیه به X" "وجود دارد.

تخمگذاری:

این حشره دارای کپسول تخم می باشد.تخمها در قسمت انتهایی این کپسول به شکل اُریب در دسته های40-18 تایی در ردیفهای 4-3 تایی گذاشته میشود .



زیست شناسی:

این حشره قسمت اعظم سال را (تابستان،پاییز، زمستان) را بحالت تخم می گذراند.کپسول تخم معمولاً در نواحی تپه ها که خاکهای فشرده و عاری از پوشش گیاهی دارند تشکیل می شوند.طول دوران پورگی 40-35 روز و طول دوران حشره کامل 60-20 روز است.پوره ها بیشتر از برگهای گرامینه تغذیه می نمایند ولی در سن پنجم علاقه به تغذیه از غلات دارند.

روشهای مبارزه:


1-بیولوژیک : عده زیادی از پرندگان نظیر سارگلو قرمزpastor roseus))،گنجشک،کلاغ سبزقبا از دشمنان طبیعی ملخها میباشند.سوسکهای خانواده Meloidae در مرحله لاروی از تخمهای این آفت تغذیه می کنند.همچنین مگسهای خانواده Tachinidae روی بدن ملخهای کامل و پوره تخم می گذارند که لارو آنها پارازیت داخلی این آفت می باشد.

2-شیمیایی :

فنیتروتیون (ulv 96%)و 5/. - 4/. لیتر به محض خروج پوره ها.

مالاتیو ن (ulv 96%) و 1.5 - 7/. لیتر به محض خروج پوره ها.

لیندین(طعمه) wp و 50 - 250 کیلو گرم به محض خروج پوره ها (طعمه مسموم شامل سبوس گندم با برنج به ذرت 100 کیلوگرم+لیندین 500 تا 1000 گرم آب به اندازه مرطوب شدن)

فنیتروتیون EC 50% و 1 لیتر به محض خروج پوره ها.

فوکسیم + پروپسکور ULV 93% و 4/. لیتر به محض خروج پوره ها.

دیفلوبنزورون ODC 45%و 200 سی سی
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سن آئلیا ( Aelia spp (Hem:pentatomidea

سن آئلیا ( Aelia spp (Hem:pentatomidea

معرفی:

در ایران 4 گونه از این جنس وجود دارند که بیشتر در نواحی شمال و غربی کشور وجود دارند.اهمیت این حشرات پس از گندم در درجه دوم قرار دارد.

َ

1- A . acuminata 2- A . furcul

3- A . rostrata 4 A . virgiata



زیست شناسی:


زمستان را بصورت حشره کامل و در دامنه کوهها،دره ها ،دشتهای مشرف به کوهستان در پای بوته های گیاهان یا در زیر کلوخه های خاک به حالت استراحت بسر برده،در اوایل بهار به مساعر شدن هوا از این محلها خارج و روی گرامینه های وحشی تخمریزی می کنند.چون این گیاهان عمر کوتاهی داشته بعد از مدتی از بین می روند و زود می خشکند.در نتیجه پوره های سن 3 به بالا به مزارع جو و گندم مجاور می کنند و از خوشه ها، برگها و ساقه های سبز آبدار گندم تغذیه می کنند.


روشهای مبارزه :


مبارزه شیمیایی:

1- فنیتروتیون Ec 50% و1 لیتر در هکتار

2-فنتیون Ec 50%و 1.2 -1

3- تری کلروفن Sp 80% و1.2 کیلو گرم درهکتار

4-دلتا مترین EC 2.5 % و 300 سی سی در هکتار
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سن گندم (کاسه پشتک ورامینی) Eurygaster integriceps HEM : Scutelleridae

سن گندم (کاسه پشتک ورامینی) Eurygaster integriceps HEM : Scutelleridae

معرفی:

یکی از آفات مهم گندم و جو است و جرو آفات عمومی می باشد.

مناطق مهم انتشار در کشور:

اغلب مناطق گندمکاری کشور


خسارت:

1-سن مادر: سنهای زمستانگذران می باشند(نر یا ماده) که ارتفاعات زمستانگذران خود را ترک نموده و در بهار به مزارع گندم و جو ریزش می نمایند.
2-پوره ها:پوره های سن اول و دوم تغذیه چندانی نداشته ولی از سن سوم به بعد تغذیه آنها رو به افزایش گذاشته و در سن 4 و 5 به حداکثر خود می رسند.
3-سن های نسل بهاره:این حشرات که همان سن های بالغ نسل جدید می باشند برای ادامه رشد و بدست آوردن قدرت پرواز به محلهای تابستانه و زمستانه خود احتیاج به تغذیه از دانه های سفت و آماده برداشت گندم دارند.

چنانچه تراکم پوره ها در متر مربع به بیشتر از 5 عدد پوره برسد مبارزه بر علیه سن گندم ضروری است.

خسارت در رابطه با گیاه میزبان:

1-خسارت سن در مرحله پنجه زنی به تشکیل ساقه یا ابتدای تشکیل خوشه:در این مرحله حشرات نر یا ماده زمستان گذران از شیره برگ،شیره جوانه مرکزی،شیره ساقه جوان (قبل از ظهور خوشه با ابتدای نشکیل خوشه) مکیده و خوشه را خشک می نماید.این گونه خسارت خسارت کمی نام دارد و در نهایت خوشه تشکیل نمی شود.

2-خسارت در مرحله گل دادن و ابتدای تشکیل دانه:در این مرحله از رشد حشرات کامل زمستان گذران و پورهای سنین پایین خسارت زده می شود که یا شیره ساقه را می مکد و خوشه می خشکد و یاپوره های سنین 2و3 از خوشه گندم و جو در مرحله گلدهی تغذیه و در نهایت دانه پوک می شود.

3-خسارت در مرحله شیری و خمیری شدن دانه تا رسیدن گندم:در این مرحله سن های بالدار و پوره ها فقط از دانه تغذیه می کنند و به هیچ عنوان ساقه را نمی مکند.در این مرحله خسارت کیفی بیشتر مد نظر است چون سنها آنزیمهایی را برای "اینترولیز" پروتئینهای دانه گندم وارد دانه گندم میکنند که این آنزیم ها در داخل دانه باقی می مانند و در نهایت کیفیت خمیری آرد پایین آورده و اصطلاحاً خمیر ور نمی آید.

زیست شناسی:

زمستان را بصورت حشره کامل زیر پای بوته های گون یا Astrogalus و درمنهArtemesia حالت دیاپوز می گذرانند.در بهار وقتی دما به 20 درجه سانتی گراد می رسد سنها از اماکن زمستهنه خارج و بطور دسته جمعی پرواز می کنند.پرواز سنها معمولاً در اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه شروع و در مناطق سردسیر از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خردادماه ادامه دارد.در یک مزرعه 2 یا 3 بار ممکن سن است ریزش نماید.
معمولاً 5-4 روز بعد از ریزش،جفتگیری کرده و 5 روز بعد تخمریزی می کنند.تخمها 3-2 ردیفی در دسته های 14 عددی در زیر برگها قرار داده می شوند.دوره جینی تخم 2-1 هفته طول می کشد سپس پوره ها خارج می شوند و سپس حشرات کامل نسل بهاره ظاهر می شوند.حشرات کامل نسل بهاره پس از ذخیره چربی مورد نیازبدن خود برای تابستانگذرانی به ارتفاعات شمالی می روند.سنها پس از ریزش اولین بارندگی های از ارتفاعات شمالی به دامنه های جنوبی می روند و در زیر بوته های گون و درمنه زمستانگذرانی می کنند.


مبارزه:

1- مبارزه بیولوژیک:

7 گونه زنبور پارازیتوئید تخم از خانواده Hym:Scelionidae :
basalis Asolcus=Trissolcus
T.grandis
T.rufiventris
T.semistriatus
T.vassilievi
T.festiva
T.tumidus

5 گونه مگس از خانواده ( DIp:Tachinidae ) که در مرحله لاروی پارازیت داخلی حشرات کامل سن گندم هستند:
Phasia oblango
Phasia subcoleoptera
Ectophasia rubra
Chryseria helluo
Helomyia lateralis
2-مبارزه زراعی:

• کشت زود در پاییز(هراکشت) و برداشت سریع در آخر بهار
• کشت واریته های زودرس
• برداشت دو مرحله ای محصول بدین صورت که در مرحله خمیری خوشه ها را درو می کنند و با تسریع در خشک کردن آنها چند روز بعد اقدام به کوبیدن آنها می کنند.
• کشت جو در مناطق سن خیز چون زودتر از گندم برداشت می شوند.

3- مبارزه شیمیایی:

1- فنیتروتیون Ec 50%و 1 لیتر در هکتار
2-فنتیون Ec 50% و1.2 -1
3- تری کلروفن Sp 80%و 1.2 کیلو گرم درهکتار
4-دلتا مترین% EC 2.5 و 300 سی سی در هکتار
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
سوسک سیاه گندم Zabrus tenebrioides

سوسک سیاه گندم Zabrus tenebrioides

سوسک سیاه گندم Zabrus tenebrioides

(col.: Carabidae)

معرفی آفت

لاروها از برگ و حشرات کامل از گل و دانه ها در مرحله شیری تغذیه می نمایند. خسارت لارو روی جوانه های گندم مشاهده می شود که در اثر آن برگها روی زمین می خوابند. خسارت این آفت بصورت لکه ای در مزرعه دیده می شود و حشرات کامل روز گندمهای شیری از قاعده دانه شروع به تغذیه می کنند. آفت درتمام مناطق کشور بویژه گلستان، مغان، لرستان، آذربایجان، فارس، کرمانشاه و ایلام گسترش دارد.

زیست شناسی

زمستان را به صورت لارو در زیر خاک به سر می برد. در اوائل بهار از برگهای ضعیف غلاتی که تازه سبز شده اند تغذیه می کنند. حشرات کامل در اواخر بهار و اوائل تابستان هنگامی که دانه های غلات شیری شده اند شروع به تغذیه می کنند. سپس جفت گیری و حشره ماده تخمها را تا عمق 18 سانتی متری به صورت تک تک یا در دسته های 5-3 عددی در خاک می گذارد. هر حشره ماده 80-40 عدد تخم می گذارد. دورة جنینین تخم 17-8 روز و 3 سن لاروی دارد. لارو به صورت سن 1 یا 2 و به ندرت به صورت سن 3 زمستانگذرانی می کند. این حشره دیا پوز حقیقی ندارد ولی فعالیت تغذیه ای آن در فصل سرد نقصان می یابد. طول دوره لاروی حدود 86 روز و لارو در طول روز در دالانهای زیرزمین استراحت نموده و شبها برای تغذیه خارج می شود. ابتدا از پارانشیم خوره و رگبرگ را به جا می گذارد. علاوه بر غلات از گرامینه های وحشی نیز تغذیه می کند. شفیره در لانه های لاروی در خاک تشکیل می شود. دورة شفیرگی حدود 18 روز و 1 نسل در سال دارد.

کنترل شیمیایی:

1- دیازینون G 5 %و- 30-40 کیلوگرم در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

2- دیازینون EC 60 % و 1 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

3- کارباریل WP 85 % و3.5-3 کیلوگرم در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

4- فوزالن EC 35% و 2-1.5 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

5-کلرپیریفوس EC 40.8 % و 2-1.5 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت

کنترل زراعی:

1-تناوب زراعی.

2-انجام شخم و دیسک پس از برداشت

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
مینوز برگ غلات Cereal leaf miner

مینوز برگ غلات Cereal leaf miner

مینوز برگ غلات Cereal leaf miner

Syringopais temperatella

(lep.: Elachistidae)

معرفی آفت

به نامهای دفک، شعله، کرف معروف است.

یکی از آفات گیاهان زراعی گرامینه نظیر گندم، جو، یولاف و برخی از علفهای هرز این خانواده می باشد. همچنین از علفهای هرز خانواده Malvaceae و Compositae نیز تغذیه می نماید. لارو این آفت از بین دو اپیدرم فوقانی و تحتانی تغذیه نموده و فضولات خود را به جا می گذارد که این فضولات قهوه ای و سپس سیاهرنگ می گردد. به نامهای محلی دفک، شعله، کرف معروف است و در کشورهای عربی به آن دودی می گویند. آفت در فارس، ایلام، لرستان، کرمانشاه، بوشهر، گلستان، خوزستان و کوهکیلویه شایع است.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لاروهای سنین دوم به بعد در داخل برگهای غلات و علفهای هرز میزبان سپری می کند. در اواخر اسفند و اوائل فروردین لاروها از برگ خارج در اعماق 1-5/0 سانتی متری خاک با تشکیل پیله سفید رنگ تبدیل به شفیره می شوند. دوره شفیرگی حدود 2 هفته، سپس حشرات کامل ظاهر می شوند. طول عمر حشرات کامل حدود 3 هفته می باشد. حشرات کامل پس از 2-1 روز تغذیه از شهد گلها و گیاهان مرتعی جفت گیری و تخم ریزی می کنند. تخمها دسته ای به تعداد 56-29 عدد در پای بوته ها، در بین درزها و شکاف خاک گذاشته می شود. دوره جنینی تخم 12-10 روز. سپس لاروهای تئونات وارد خاک شده و در درون خاک حجره گلی را تشکیل می دهد و تمام طول دوران گرم بهار و تابستان را به حالت دیاپوز سپری می کنند. از اوائل آذر یا زودتر بعد از ریزش اولین بارنهای پائیزی یا اولین آبیاری در مزارع آبی لاروها به تدریج از حالت دیاپوز خارج و فعال شده، از بوته ها بالا رفته خود را به نوک برگ رسانده وارد پارانشیم میانی برگ می شوند. لاروها پس از رشد کامل وارد خاک شده و تبدیل به شفیره می شود. بنابراین 1 نسل در سال دارد.

کنترل

زراعی :

1-تناوب زراعی

2-شخم تابستانه بعد از برداشت محصول.

3-آتش زدن کاه و کلش مزارع (تقریباً هر 4 سال یکبار کافی است).

4-چرای سبز مزارع آلوده

شیمیایی : دیازینون EC 60 % ، 1 لیتر در هکتار ، در اوایل پنجه زنی ، 1 نوبت
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
زنبور ساقه خوار گندم Wheat stem sawfly

زنبور ساقه خوار گندم Wheat stem sawfly

زنبور ساقه خوار گندم Wheat stem sawfly

Cephus pygmaeus

(Hym: Cephidae)

معرفی آفت

علاوه بر گندم، جو، چاودار و یولاف را نیز مورد حمله قرار می دهد. لارو این آفت در داخل ساقه گیاهان میزبان شده و از بافت داخلی ساقه تغذیه می کند و مانع رسیدن شیره گیاه به خوشه شده و دانه ها پوک و سبک می گردند. (بنابراین خوشه سبک است و صاف می ایستد در صورتی که خوشة سالم سنگین است و خمیده. یکی از راههای تشخیص، صاف ایستادن خوشه به دلیل سبکی است.)

زیست شناسی:

یک نسل در سال داشته و زمستان را به صورت لارو در داخل پیله در درون طوقه گندم و جو به حالت دیاپوز سپری می کند. از اواخر اسفند یا اوایل فروردین در صورت مناسب بودن شرایط محیطی مخصوصاً رطوبت خاک لاروها در همان محل تبدیل به شفیره شده و حشرات کامل از اواخر فروردین ماه در مزارع غلات ظاهر می شوند. در صورتی که شرایط مساعد نباشد لاروها به همان صورت تا بهار سال بعد باقی می ماند (برخی 1 نسل را در 2 سال طی می کنند اگر رطوبت خاک کافی نباشد.) حداکثر جمیت حشرات کامل در اردیبهشت ماه ظاهر می شود. حشرات کامل بعد از تغذیه از نوش گلها بویژه گلهای ازمک و خردل وحشی، جفت گیری و حشره ماده با تخم ریزخ ود بصورت انفرادی در داخل ساقه گندم تخم ریزی می نماید. در هنگام تخم گذاری معمولاً‌ گندم در مرحله ساقه رفتن و در مزارع زود کاشت در حال خوشه رفتن است. به طور کلی مزارع زود کاشت و ارقام زود رس ترجیح داده می شوند.

تخم در داخل میانگره های بالائی ساقه قرار داده می شود. (لارو اگر در وسط باشد تغذیه ناکافی دارد ولی در بالا تغذیه کافی دارد.) دورة جنینی 12-8 روز سپس لاروها به طرف پائین ساقه شروع به فعالیت می کنند. دورة لاروی 30-25 روز و در این زمان لارو خود را به محل طوقه در داخل خاک رسانده و قسمتی از جدار طوقه را به صورت دایره جویده و نازک می کند و سپس مواد جدا شده را به ترشحات بزاقی مخلوط و درپوش محکمی برای لانة خود به وجود می آورد و پس از تنیدن پیله نازک حدود 9-8 ماه از سال را (تابستان، پائیز، زمستان) به صورت دیاپوز سپری می کند. اواخر اسفند یا اوایل فروردین لارو تبدیل به شفیره شده. دورة شفیرگی 25-20 روز، سپس حشرات کامل همزمان با مرحله ساقه رفتن و شروع مرحله خوشه رفتن گندم ظاهر می گردند.

کنترل:

1-شخم عمیق یا سطحی و زیر رو رو کردن کلشهای آلوده.

2-سوزاندن بقایای گیاهی.

3-تناوب زراعی.

4-تغییر تاریخ کشت چون این حشره بیشتر گندمهای زمستانه و زودرس را مورد حمله قرار می دهد. با کشت ارقام دیررس می توان از میزان خسارت آفت کاست.

5-رقم گندم آزادی و رقم جو و الفجر نسبت به این آفت تا حدودی مقاومند.

6-کود و تقویت گندم باعث دوام و ایستادگی ساقه می شود و قدرت تحمل گندم را در مقابل آفت را زیاد می کند.

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
مگس فری گندم fruit fly

مگس فری گندم fruit fly

مگس فری گندم fruit fly

Oscinella frit

(Dip: Chloropidae)

معرفی آفت

یکی از آفات گندم، جو، یولاف، ذرت، چاودار می باشد. لارو آفت با تغذیه از جوانه مرکزی گندم و جو سبب خشک شدن آن می گردد و در اثر حمله این آفت جوانه های دیگری از اطراف بوته خارج شده و بوته بسیار پر پشت ولی رشد نکرده و خوشه تشکیل نمی شود.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لاروسن آخر به سر می برد. در اوایل بهار تبدیل به شفیره شده و پس از حدود 1 هفته حشرات کامل ظاهر می شوند. پس از تغذیه هر مگس ماده حدود 40-30 عدد تخم در غلاف برگ و به ندرت در پهنک برگ یا کنار طوقه گندم و یا گرامینه های دیگر قرار می دهند. 5-3 روز بعد لاروها ظاهر و به سمت جوانه مرکزی بوته رفته و به ترتیبی که گفته شد خسارت می زنند. دوران لاروی 3-2 هفته، سپس لاروها در لابه لای برگها تبدیل به شفیره می شوند و پس از حدود 1 هفته حشرات کامل نسل دوم ظاهر می شوند.

لاروهای نسل دوم خود را به گندمهای شیری رسانده و از آنها تغذیه می نمایند. این حشره ممکن است تا 3 نسل در سال داسته باشد.

کنترل:

1-زراعتهای کُرپه (دیر کاشت) بیش از مزارع هراکشت (زود کاشت) مورد حمله قرار می گیرند. بنابراین بایستی از کشت غلات بهاره در مناطق آلوده خودداری کرد.

2-نسل تابستانه آفت روز علفهای هرز خانواده گرامینه سپری می گردد. بنابراین توصیه می شود نسبت به وجین علفهای هرز میزبان آفت اقدام شود

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
مگس زرد ساقة گندم Chlorops pumilionis

مگس زرد ساقة گندم Chlorops pumilionis

مگس زرد ساقة گندم Chlorops pumilionis

(Dip.: Chloropidea)


معرفی آفت

در درجه اول به گندم و جو و به ندرت به چاودار حمله می کند. لاروها تغذیه خود را از خوشه نورس شروع کرده و به طرف ساقه و پائین پیشری می کند. در اثر حمله آفت برگهای بالائی بوته رشد ننموده، بوته گندم کوتاه و ضعیف می شود و با باز کردن ساقه کانال تغذیه ای مگس را می توان مشاهده کرد.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت لارو در داخل ساقه گندم سپری نموده، در ابتدای فصل بهار تبدیل به شفیره شده سپس حشرات کامل ظاهر و پس از جفت گیری تخمهای خود را در سطح فوقانی برگها و کنار رگبرگ اصلی قرار می دهد. معمولاً‌ روی هر بوته 2-1 عدد تخم دیده می شود. لاروها پس از خروج در ساقه شروع به فعالیت و در بند اول ساقه تبدیل به شفیره و سپس حشرات کامل نسل دوم ظاهر می شوند که مجدداً روی برگهای غلات پائیزه تخم ریزی می کند و لاروهای این نسل در نزدیک طوقه در ساقه گندم زمستان گذرانی می کند.3-2 نسل در سال دارد.

کنترل:

1-کاشت ارقام زودرس.

2-تناوب زراعی.

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
مگس ساقه گندم Meromyza Saltatrix

مگس ساقه گندم Meromyza Saltatrix

خسارت آن شبیه به مگس فری گندم می باشد و لارو از جوانه مرکزی و ساقه لطیف گندم همچنین از گل و دانه نرم غلات تغذیه می کند. حشره کامل زرد کم رنگ، پشت سینه دارای 3 نوار طولی و روی شکم نیز سه نوار تیره وجود دارد. لارو پس از رشد کامل 8-6 میلی متر طول دارد. زمستان را به صورت لارو در ساقه و در طوقه غلات پائیزه یا برخی از گیاهان گرامینه می گذارند.

کنترل:

1-زراعتهای کُرپه (دیر کاشت) بیش از مزارع هراکشت (زود کاشت) مورد حمله قرار می گیرند. بنابراین بایستی از کشت غلات بهاره در مناطق آلوده خودداری کرد.

2-نسل تابستانه آفت روز علفهای هرز خانواده گرامینه سپری می گردد. بنابراین توصیه می شود نسبت به وجین علفهای هرز میزبان آفت اقدام شود
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شپشک ریشة گندم Porphyrophora tritici

شپشک ریشة گندم Porphyrophora tritici

شپشک ریشة گندم Porphyrophora tritici

(Hom.: Margaradidae)

معرفی آفت

آفت مذکور در مزارع دیم گندم و جو استانهای همدان، مرکزی، اردبیل، زنجان، کرمانشاه، کردستان و فارس مشاهده شده است و علاوه بر این از ریشه دو گونه علف هرز Boissiera Sp. و Agropyrom Sp. از خانواده گرامینه نیز جمع آوری گردیده است. این حشره بعد از تفریخ از تخم در روز ریشة گندم (محل پنجه زنی) مستقر شده و با تغذیه از شیرة گیاهی میزبان، موجب ضعف بوته ها و مانع پنجه زنی و رشد طبیعی آنها می گردد. کلیه بوته های آلوده اکثر انشعابات خود را از دست می دهند. بوته های مورد حمله نسبت به بوته های سالم از قدرت ریویش فوق العاده کمتری برخوردار بوده و به صورت علفی در آمده و رنگ آنها نیز به تدریج به زردی می گراید به نحوی که بوته های آلوده در مزارع به سهولت قابل تشخیص می باشند. اغلب بوته های آلوده به مرحله بارورری و خوشه دهی نمی رسند و بوته هائی که به این مرحله می رسند اولاً طول آنها بسیار کمتر از بوته های سالم بوده و ثانیاً پنجه زنی آنها نیز به مراتب کمتر از بوته های سالم می باشد.

زیست شناسی:

زمستان را به صورت پوره های سن اول در زیر خاک سپری کرده و در اوایل بهار با مساعد شدن شرایط آب و هوای محیط در روی ریشه از شیره گیاهی تغذیه می کند. پوره پس از گذراندن مرحله سن یکم، در مرحلة دوم پورگی به شکل حبابی به نام سیست در می آیند. از نیمة دوم اردیبهشت ماه فعالیت تغذیه ای Cyst کاسته شده و تغییر رنگ می دهد و در اواخر اردیبهشت ماه حشرات ماده از Cyst خارج می شوند. خروج حشرات ماده تا دهه اول خرداد ماه ادامه دارد. بعد از طی حدود 7-5 روز حشره بدنش فشرده تر شده و بی حرکت، در حالی که تارهای ابریشمی بلند و سفید رنگ شبیه تار پنبه دور بدنش ترشح می نماید. اگر به تدریج بر انبوهی و طول این تارها افزوده شده و بعد از 10- روز، بدون هیچگونه تغییرات ظاهری در لابه لای تارهای مذکور شروع به تخم ریزی می نمایند. حشره در طبیعت تخم های خود را در عمق های 8-5 سانتی متری خاک قرار می دهد. تعداد تخمهای شمرده شده حداکثر تا 284 عدد و حداقل آن 24 عدد بوده است. حشره بصورت بکرزائی تخمگذاری می کند ولی با توجه به وجود افراد نر احتمال تولید مثل دو جنسی نیز وجود دارد. حشره زمستان را به صورت پوره های سن اول در زیر خاک سپری می کند و با مساعد شدن شرایط اقلیمی فعالیتهای خود را در اواخر اسفند یا اوایل بهار از سر می گیرد.

کنترل:

1. برداشت بموقع

2. شخم عمیق پس از برداشت

3. تناوب زراعی

4. آیش

5. کنترل علفهای هرز

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
شته روسی گندم Diuraphis noxia (Mord.)

شته روسی گندم Diuraphis noxia (Mord.)

این شته ها منحصراً‌ روی غلات منجمله گندم هستند. در ایران فرم جنسی جمع آوی نشده و احتمالاً بصورت بکرزائی تولید مثل می کنند. معمولاً خوشه های گندم و جوی آلوده خمیده می شوند. در شیراز ناقل بیماری نوار زرد گندم وجود دارد (ایزدپناه، 1361). برگ انتهائی گیاهان آلوده برنگ زرد و سفید درآمده خشک می شود. در مراحل ابتدائی الودگی لبه برگها در امتداد طولی خود لوله می شوند. گاهی فاصله برگها کم شده ساقه بد شکل می شود. می تواند ناقل بیماری موزائیک جو نیز باشد.

این حشره ضمن تغذیه از قسمت عمقی بافت برگ و مکیدن شیره گیاهی برگ ها را به صورت لوله ای در می آورد، به همراه بزاق خود توکسیتی به داخل گیاه تزریق می کند که موجب کاهش ظرفیت فتوسنتز و در نتیجه آسیب غشای کلروپلاست ها می شود. به همین دلیل مبارزه با این شته به وسیله سموم تماسی، در عمل با مشکل مواجه می شود. ولی سموم سیستمیک مؤثر هستند. دشمنان طبیعی این آفت قادر به یافتن شته ها در داخل برگ های لوله شده نیستند بنابراین یکی از بهترین راه های کنترل این آفت استفاده از ارقام مقاوم است.

کنترل شیمیایی:

1-اکسی دیمتون متیل EC25% و1.5 لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

2- دیمتوآت EC40%و1.5 لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

3- پریمیکارپ WP50% و0.5-1 کیلو گرم در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

4- تیومتون E25% و 1 لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت

5- مالاتیون EC75% و2.5 لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
ساقه خوار ایرانی ذرت Iranian stem corn borer

ساقه خوار ایرانی ذرت Iranian stem corn borer

ساقه خوار ایرانی ذرت Iranian stem corn borer

Ostrinia nubilalis persica

(Lep: pyraustidae)

معرفی آفت

در بیشتر کتابهای قدیی فارسی زیر گونة Ostrinia nubilalis nubilalis که موسوم به ساقه خوار اروپایی (European corn borer) می باشد به عنوان ساقه خوار ذرت معرفی شده است. اما تحقیقات انجام شده نشان می دهد که زیر گونة Ostrinia nubilalis sub sp. Persicae که آن را می توان تحت عنوان ساقه خوار ایرانی ذرت معرفی نمود. در کشور ما فعالیت دارد و تاکنون از مناطق شمالی کشور در استانهای گیلان، مازندران و گلستان گزارش شده است.

طرز خسارت و گیاهان میزبان:

آفت پلی فاژ بوده که حدود 200 گونه میزبان برای آن گزارش شده است که دارای ترجیح میزبانی به گیاهان ذرت (به خصوص ذرت دانه ای)، برنج و گندم داشته و علاوه بر این به گیاهان جو، چاودار، پنبه، سویا، آفتابگردان، گوجه فرنگی، سیب زمینی، کنف و… و همچنین تعداد زیادی گیاهان خودرو (علفهای هرز) حمله نمودکه که در این میان یک نوع ترجیح میزبانی به گرامینه های وحشی و همچنین علف هرز مستک Xanthium strumarium دارد و علاوه بر این علف هرز، روی یولاف وحشی، لویی، نی معمولی، فالاریس، مَرغ، اویار سلام، گل گندمی، درمنه، کاسنی، تاج خروس، علف هفت بلند، سلمه تره، سیب زمینی ترشی، سوروف، پنیرک، گاوپنبه، ارزن وحشی و تاج ریزی که در حاشیة مزارع و کانالهای آبیاری دیده می شود، فعالتی دارد. لارو آفت مذکور از قسمتهای مختلف گیاه میزبان نظیر برگ، ساقه، بلال (بویژه بلال) تغذیه نموده و خسارت می زند.

زیست شناسی:

این آفت 3 تا 3.5 نسل در سال داشته و زمستان را به صورت لارو و اغلب در سن پنجم آن، در داخل ساقه های باقی مانده در مزرعه و یا در خارج از آن و داخل ساقه میزبانهای ثانوی (به ویژه مستک و نی) گذرانده و لاروهای زمستان گذران آن از اواسط بهار تبدیل به شفیره شده و بعد از یک تا دو هفته حشرات کامل نسل زمستان گذران به پرواز در آمده و از اواخر اردیبهشت ماه تا اواسط خرداد ماه بسته به شرایط جوی در مزارع گندم و مزارع ذرت زود کاشت و یا روی سایر میزبانها تخم ریزی می کنند. اصولاً این حشره شب پرواز بوده و ماده ها بیشترین تخم ریزی خود را در ساعات غروب و یا نزدیک نیمه شب انجام می دهند ولی دارای رفتار فعالتی در روز حتی در شرایط آفتابی نیز می باشند و در این مرحله از فعالیت اغلب روی گل ها نشسته و از نوش آنها تغذیه می کنند. همچنین در مزارع ذرت انبوه و سایه دار، تخم ریزی ماده ها در ایام روز نیز مشاهده شده است. ماده ها در طول عمر خود چندین بار جفت گیری و تخم ریزی می کنند و هر بار به طور معمول 200-20 عدد تخم عدسی شکل خود را در کنار هم و به طور ردیفی و جمعی اغلب در کنار رگبرگ اصلی و بیشتر در سطح برگهای میانی بوته ها و تا اندازه ای نزدیک غلاف قرار می دهند. دورة جنینی سپس لاروهای جوان خارج می شوند. لاروها ابتدا از برگهای ترد و لطیف گیاه تغذیه نموده و بعد ساقه یا بلال را سوراخ نموده و وارد گیاه می شود. مدت رشد در مرلحه لاروی نیز برای نسلهای فعال در بهار و تابستان به ترتیب به طور متوسط 30-25 روز محاسبه شده است. به طور کلی در منطقه شمال دورة نشو و نمای فردی در مراحل تخم، لارو، شفیره و حشره کامل در دو نسل بهاره و تابستان شروع می شود تحت تأثیر تغییرات جوی منطقه در پائیز طولانی شده و از 2 ماه تا 8 ماه به طول می انجامد. بنابراین لاروهای زمستانگذران بعد از سپری کردن حدود 8 ماه در بهار سال آینده تبدیل به شفیره و سپس حشرات کامل ظاهر می شوند.

کنترل:

1-مبارزه زراعی: با توجه به اینکه زمستان گذرانی آفت در درون ساقه باقی مانده گیاهان میزبان از سال قبل می باشد باید توجه باشد برداشت محصول از قسمتهای پائینی گیاه انجام گیرد و همچنین بقایای گیاهی نیز جمع آوری و سوزانده شود.

2- مبارزه بیولوژیک: این آفت دارای دشمنان طبیعی گوناگونی می باشد که در اینجا به مهمترین آنها اشاره می شود: Trichogramma maidis (Hym.: Trichogrannatidae) که پارازیتوئید تخم می باشد.

پارازیتوئید تخم Platytelenomus hylas (Hym.: Scelionidae)

پارازیتوئید لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)

پارازیتوئید شفیره Brachymeria intermedia (Hym.: Chalcididae)

3. کنترل شیمیایی :

1- مونوکروتوفوس SL40% و 2لیتر 3-2 نوبت به محض ظهور آفت

2- فوزالن EC35% و 3لیتر درهکتار
 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
کرم ذرت Sesamia Cretica

کرم ذرت Sesamia Cretica

کرم ذرت Sesamia Cretica

(Lep: Noctuidae)

معرفی آفت

از آفات مهم ذرت می باشد که در مناطق جنوبی و مرکزی کشور انتشار داشته و دارای میزبانهای متعددی می باشد که همواره ذرت خوشه ای، ذرت، نیشکر و سودان گراس را به سایر میزبانها ترجیح می دهد.

نحوة خسارت:

لاروهای سنین اولیه بیشتر از برگهای تازة فوقانی بوته ذرت تغذیه نموده و آنها را سوراخ سوراخ می کند. حملة آفت به مزارع ذرت مصادف با تشکیل گل آذرین نر و قبل از ظهور آن است.

لاروها با سوراخ کردن برگهای در بر گیرنده گل آذرین وارد آن شده و از گلهای نر تغذیه می کنند. هر گاه تغذیه از پایة گل آذین صورت بگیرد. باعث خشک شدن آن می گردد. قطع کردن پایه گل آذین سبب خشک شدن آن شده که از دور نمایان است. گاهی لاروها موفق به خشک کردن گل آذین نشده و با تغذیه از گلهای نر در ساقة آن نفوذ می کنند. اگر تخم ریزی روی غلافهای جانبی بوته انجام گیرد، لاروها از همان محل وارد ساقه می گردند. تعدادی از لاروها وارد خوشة بلال شده و از آن تغذیه می کنند. ورود لارو به خوشه گاهی از قسمت فوقانی صورت می گیرد که در اثر تغذیه از کاکل ذرت باعث قطع آنها می گردد و سرانجام لارو خود را به دانه ها رسانیده و ضمن تغذیه از آنها وارد چوب بلال می شوند. ورود لارو به خوشه همیشه از قسمت فوقانی صورت نگرفته و گاهی با تغذیه و سوراخ کردن برگهای پوشش بلال وارد آن شده و از آن تغذیه می کند. حرکت لاروها در داخل ساقه مسیر مشخصی ندارد. گاهی از بالا به پائین و گاهی از پائین به بالا حرکت می کند ولی کمتر به قسمت طوقه گیاه نزدیک می شود.

زیست شناسی

زمستان را به صورت لارو کامل در جوانه های جانبی بوته درون شاخه ها و داخل ساقه ذرت باقی مانده و در مزارع به سر می برد. در شرایط مساعد و در اواخر بهار لارو تبدیل به شفیره شده و سپس حشرات کامل ظاهر می شوند. حشرات ماده بعد از آمیزش با نر تخمهای خود را به تعداد زیاد تا 400 عدد در دسته های متعدد (8-4) در زیر غلاف برگهای ذرت و یا نیشکر و سایر میزبانها قرار می دهند. دورة جنینی تخم حدود 10-7 روز، سپس لاروهای جوان خارج می گردند. لاروهای جوان فعالیت خود را تقریباً در کنار هم و با تغذیه از برگهای جوان و نزدیک به محل غلاف که در ضمن قسمت ترد و نازک نیز می باشد، شروع می کنند. لاروها تقریباً از سن دوم توانائی نفوذ به داخل ساقه را پیدا می کنند. لاروهای سن آخر (سن پنجم) معمولاً قبل از شفیره شدن مراحل پیش شفیرگی را پشت سر می گذارند و در این مرحله لارو با استفاده از بزاق دهان و فضولات خود پیله مخصوص ایجاد می کند. سپس درون آن به شفیره تبدیل می شود. محل شفیره شدن معمولاً بین علف، برگهای خشک شده و ساقه یا در داخل دالان تغذیه یا زیر پوست بلال و یا درون خوشه و حتی کاکل ذرت و درون گل آذین نر می باشد. بعد از مدت کوتاهی با توجه به حرارت دورة شفیرگی پایان می یابد و حشرات کامل سزامیا در دو جنس نر و ماده ظاهر می شوند. در هر حال نرها زودتر از ماده ها به پرواز در می آیند و در جست و جوی ماده ها شبها فعالیت می کنند. ماده ها بعد از جفت گیری اغلب در ایام شب به تخم ریزی در زیر غلاف برگ می پردازند. در شرایط مساعد فصل زراعی یک دوره نشو و نمای فردی سزامیا از مرحله تخم تا ظهور حشره کامل از 45-40 روز به طول می انجامد. به طور کلی سزامیا آفت چند نسلی (Polyvoltine) است و با توجه به منطقه در سال از 3 تا 5 نسل متوالی در سطح فلات ایران ایجاد می کند. در مزارع ذرت استانهای اصفهان و تهران 3.5-3 نسل، در خوزستان 5-4 نسل دارد.

کنترل:

پارازیتوئید تخم Platytelenomus hylas (Hym.: Scelionidae)

پارازیتوئید لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)

جمع آوری و آتش زدن بقایای گیاهی در مزرعه در کاهش جمعیت آفت مؤثر است. همچنین می توان علاوه بر گونه های زنبور Trichogramma Spp. را جهت مبارزه با این آفت تکثیر و توزیع نمود.

 

afsoon6282

مدیر تالار مهندسی كشاورزی
مدیر تالار
کرم ساقه خوار نیشکر Sesamia nonagrioides subsp. Botanephaga

کرم ساقه خوار نیشکر Sesamia nonagrioides subsp. Botanephaga

کرم ساقه خوار نیشکر Sesamia nonagrioides subsp. Botanephaga

(Lep: Noctuidea)

معرفی آفت

در استانهای فارس و خوزستان انتشار داشته و علاوه بر ذرت به محصولات دیگر از جمله نیشکر، گندم، برنج، ذرت خوشه ای و سودان گراس نیز خسارت می زند. این آفت به غیر از ریشه به تمام قسمتهای گیاه ذرت، از جمله برگها، جوانه مرکزی، ساقه، بلال، گل آذین نر و ناحیه طوقه آسیب می رساند.

نحوة خسارت روی ذرت:

الف-خسارت به برگ و جوانه مرکزی:

لاروهای جوان پس از خروج از تخم در بین غلاف و ساقه به طور عمودی در داخل جوانه مرکزی نفوذ کرده و آن را ضایع می نمایند. برگهای لوله شده اطراف جوانه مرکزی پس از باز شدن به صورت ردیفی سوراخ سوراخ به نظر می رسند. سپس این لاروها در جوانه مرکزی به طرف ساقه پیش می روند. در صورتی که ورود لاروها از قسمت پائین تر غیر از جوانه مرکزی صورت گیرد، باعث قطع شدن ساقه و خشک شدن قسمت فوقاین شده و گیاه حالت Dead heart پیدا می کند.

ب-خسارت به ساقه:

عده از لاروهای نئونات ساقه خوار پس از خروج از تخم از قسمت جوانه مرکزی در داخل ساقه ذرت کانال حفر کرده و تعدادی نیز مستقیماً ساقه را سوراخ می کنند به هر حال در داخل ساقه کانالهائی طویل حفر کرده و خسارت عمده را از این طریق وارد می سازند. زمانی که ساقه های ذرت جوان و نرم هستند، لاروها قادرند که از بند عبور نمایند ولی هنگامی که ساقه ها چوبی و سفت شدند قادر به عبور از بند نبوده و در این صوررت پس از رسیدن به آن به صورت حلقه ای ناحیه بند تغذیه می کنند. در نتیجه ساقه در اثر وزش باد شکسته و به زمین می افتد. در اثر تغذیه لارو از ساقه ذرت زمانی که بوته ها به ارتفاع 40-30 سانتی متری رسیده باشند. برگهای فوقانی زرد و ضعیف شده بدون ظاهر شدن علایم Dead heart در گیاه حالتی شبیه به کمبود مواد غذائی بوجود می آید. ایجاد سوراخ در ساقه همراه با دفع فضولات لاروی یکی از علایم تشخیص ساقه خوار است. به خصوص با مشاهده فضولات تازه یا کهنه می توان به زمان آلودگی پی برد. زمانی که بوته های ذرت 4-3 برگی باشند در اثر خسارت آفت کاملاً از بین می روند ولی بوته های مسن تر تحمل بیشتر داشته و به رشد خود ادامه می دهند.

ج- خسارت به بلال:

بلالهای ذرت هم از خسارت این آفت در امان نیستند زمانی که استوانه مرکزی بلالها هنوز سفت نشده باشد، لاروها از دانه های شیری و استوانه مرکزی تغذیه کرده و با ایجاد کانالهای تغذیه ای به آنها صدمه می زنند. هنگامی که استوانه مرکزی چوبی و سفت گردید لاروها عمدتاً از دانه های شیری تغذیه می کنند. تعدادی از لاروها از قسمت فوقانی وارد بلالها شده و در نتیجه تلقیح با اشکال صورت می گیرد. در مواردی هم لاروها پوششهای خارجی بلال را سوراخ کرده و خود را به داخل آنها می رسانند.

هـ – ایجاد حالت جاروئی در گیاه:

در اثر از بین رفتن جوانه مرکزی، جوانه های جانبی رشد کرده و چندین ساقه ضعیف در اطراف جوانة مرکزی تشکیل می شود به طوری که گیاه حالت جاروئی به خود می گیرد. این ساقه های ایجاد شده قادر به بارآوری نبوده و ضعیف می مانند.

زیست شناسی روی ذرت در استان خوزستان:

زمستان را به صورت لاروهای کامل در داخل بقایای ساقه های قطع نشده ذرت در مزرعه، قسمت داخلی طوقه و بلالهای به جا مانده در مزارع و در داخل ساقه های زندة نیشکر و سایر علفهای هرز میزبان در خاک به سر می برد. این لارها در اوایل اسفند ماه با گرم شدن هوا به تدریج تبدیل به شفیره می شوند.

دوره شفیرگی لاروهای زمستان گذران حدود 15 روز به طول می انجامد اولین تخم ریزی پروانه ها از هفته اول فروردین ماه شورع و تا 20 فروردین ادامه دارد. تخم ریزی به طور دسته ای و در دسته های 4-2 ردیفی و معمولاً در داخل غلاف برگای اولیه ذرت می باشد. این آفت بوته های جوان 6-4 برگی را که حدود 20-15 سانتی متر ارتفاع دارند جهت تخم ریزی ترجیح می دهد. دورة رشد جنین و مدت زمان تفریخ تخم در نسل اول طولانی تر از نسلهای بعدی بوده و 10 تا 12 روز به طول می انجامد. سپس لاروها خارج و به ترتیبی که گفته شد خسارت می زنند. مدت زمان فعالتی لاروهای نسل اول آفت حدود یک تا یک و نیم ماه و از نیمه دوم فروردین لغایت دهة دوم خرداد به طول می انجامد. شفیره های نسل اول از اواخر اردیبهشت ماه به بعد تشکیل می شوند و مدت شفیرگی 15-10 روز طول می کشد. پروانه های این نسل از نیمه دوم خرداد ماه به تدریج ظاهر می شوند. در فاصله بین فروردین و نیمه دوم خرداد ماه که نسل اول این آفت فعالیت دارد. ذرت کشت بهاره، گندم، نیشکر و علفهای هرز خانوادة گرامینه میزبانان این نسل را تشکیل می دهند و به طور کلی فعالیت نسل اول 3-5/2 ماه یا به عبارت دیگر از اوائل فروردین تا نیمه دوم خرداد طول می کشد. تخمریزی پروانه های نسل اول که از اوایل خرداد ظاهر می شوند پس از جفت گیری به دو طریق امکان تخم ریزی دارند:

الف- در مزارع ذرت کشت بهاره تخمریزی می کنند که در این صورت چون این قبیل مزارع تا حدی چوبی شده و مناسب تخمریزی نیستند لذا در قسمت های انتهائی گیاه ذرت تخم ریزی می نمایند. از نیمة دوم خرداد ماه به بعد عمدتاً تخمریزی بر روی علفهای هرز داخل مزارع صورت می گیرد. لاروهای حاصله پس از مدتی تغذیه از علفهای هرز میزبان خود را تغییر داده و به میزبان مورد علاقه یعنی کشت بهاره منتقل می شوند در این صورت این قبیل لاروها عمدتاً در قسمتهای فوقانی گیاه فعالیت داشته و سپس به داخل ساقه نفوذ می کنند.

ب-در تاریخ نیمة دوم خرداد به جز ذرت میزبانهای دیگری از جمله ذرت خوشه ای، سودان گراس، برنج و نیشکر در حال رشد در منطقه یافت می شود که حشرات ماده بر روی آنها تخمریزی نموده و بدین ترتیب نسل دوم آفت بر روی میزبانهای مذکور سپری می شود. لازم به توضیح است چنانچه نسل دوم بر روی ذرت کشت بهاره مستقر شوند در این صورت اکثریت لاروها به علت چوبی شدن و برداشت مزارع محکوم به مرگ خواهند بود و به ندرت می توانند سیکل زندگی خود را تکمیل کنند.

نسل دوم:

به دلیل گرمی هوا مدت زمان فعالیت نسل دوم کوتاه و حدود 2-1.5 ماه از نیمة دوم خرداد تا نیمة اول مرداد طول می کشد. فعالیت عمدة این افراد این نسل بر روی سودان گراس، ذرت خوشه ای، برنج و نیشکر می باشد و زمان شفیرگی این نسل در نیمة دوم تیر ماه و پروانه های حاصله در اوایل مرداد ظاهر می شوند.

نسل سوم:

پروانه های نسل دوم از دهة سوم مرداد ماه شروع به تخمریزی می کنند که تا هفته اول شهریور ماه ادامه می یابد. در این زمان سودان گراس و ذرت خوشه ای(مایلو) به علت رشد زیاد و چوبی شدن، جهت تخمریزی آفت مناسب نیستند. لذا حشرات ماده به مزارع ذرت کشت دوم (تابستانه)، برنج و مخصوصاً مزارع کشت جدید (plant) نیشکر که در شهریور ماه کاشته شده اند هجوم می آورند. این مزارع مکان مناسبی جهت تخمریزی این نسل می باشد. ذرت کشت تابستانه در این زمان 6-4 برگه بوده و برنج نیز هنوز دارای ساقة نرم می باشد، به علاوه امکان آلودگی مزارع نیشکر در این زمان زیاد می باشد.

مدت زمان فعالیت لاروهای نسل سوم نیز کوتاه بوده و حدود 45-40 روز به طول می انجامد. شفیره های این نسل از اواخر شهریور لغایت دهة اول مهر ماه تشکیل می شوند. پروانه های این نسل در دهة دوم مهر ماه ظاهر می شوند.

نسل چهارم:

تخم یزی نسل سوم در مزارع کشت تابستانه ذرت صورت می گیرد. احتمالاً میزبانهای دیگری به خصوص نیشکر و عفلهای هرز داخل و حاشیة مزارع مکان مناسبی جت تخمریزی آفت می باشند. در این مرحله نیز مهاجرت لاروها از علفهای هرز به طرف بوته های ذرت صورت می گیرد. در این موقع میزبان مناسبی می باشد. مدت زمان فعالیت لاروهای این نسل نسبتاً طولانی بوده و 2-1.5 ماه طول می کشد. شفیره های این نسل از اواخر آبان به بعد تشکیل می شوند. پروانه های حاصل از شفیرهه ای نسل چهارم پس از تخمریزی نسل پنجم را به وجود می آورند.

نسل پنجم:

این نسل عمدتاً ناقص بوده و لاروهای آن همراه با تعداد زیادی از لاروهای نسل چهارم که فرصت شفیره شدن را نداشته اند تا آخر زمستان در داخل بقایای ذرت یا سایر پناهگاهها باقی می مانند. بنابراین آفت در سال 4.5-4 نسل تولید می نماید.

زیست شناسی روی گیاه برنج در استان فارس:

پروانه سزامیا تخمهای خود را در محل اتصال دمبرگ به ساقه برنج در ردیفهای 5-1 تائی می گذارد، بندرت تخمهای حشره در روی سطح برگ مشاهده شده است. تعداد تخم در یک دسته به طور متوسط حدود یکصد عدد می باشد. با مساعد شدن شرایط آب و هوا، تخمهای تفریخ شده و لاروهای آفت در حدود یک هفته به طور دسته جمعی در داخل غلاف در بغل جوانه انتهائی برنج زندگی می کنند. پس از این مدت لاروهای جوان به طرف پائین ساقه حرکت کرده و تعدادی از لاروها در بین راه ساقه را سوراخ نموده و به بوته های دیگر منتقل می شوند به طوریکه در سنین آخر بیش از یک عدد لارو در داخل ساقه باقی نمی ماند. این حشره دارای 5 سن لاروی می باشد. این افت در شرایط آب و هوائی فیروزآباد دارای 4-3 نسل می باشد. پروانه های نسل اول در فیروزآباد از اوایل فروردین ماه ظاهر و حداکثر تخمریزی در اواخر فروردین ماه در میزبان لویی صورت می گیرد. لاروهای آفت تا آخر اردیبهشت در طول ساقه فعالیت می نمایند. با گرم شدن هوا، لاروها در داخل ساقه در بالای سطح آب به شفیره می روند. از اواخر خرداد ماه پروانه های نسل دوم به تدریج در طبیعت ظاهر می شوند و تخم ریزی آنها در اواسط تیر ماه در زراعت برنج انجام می گیرد. پروانه های نسل سوم از اواخر دهة دوم مرداد ماه ظاهر و در اوایل شهریور ماه در زراعت برنج تخریزی می کنند. لاروهای درشت نسل مذکور در طول زمستان در روی ریشه برنج در عمق 10-5 سانتی متری خاک زمستانگذرانی می کنند. 4 نسل کامل این آفت در ممسنی دارای 4 نسل در سال می باشد. پروانه های نسل اول از اواخر اسفند ماه ظاهر و حداکثر تخم ریزی آن در اواسط فروردین ماه در علف هرز لویی انجام می شود. پروانه های نسل دوم آفت از آخر خرداد ماه ظاهر و نشو و نمای نسل مذکور تا اوایل مرداد ماه در میزبان لویی صورت می گیرد. پروانه های نسل سوم از اواسط مرداد ظاهر و تخمریزی پروانه ها در اواخر دهة دوم مرداد ماه در زراعتهای برنج انجام می شود. نسل چهارم آفت از اواخر شهریور ماه در مزارع برنج تا آخر آبان ماه که مصادف با برداشت محصول می باشد فعالیت می نماید. در این منطقه آفت زمستان را در روی بوته های لویی و بقایای برنج سپری می نماید. در ممسنی به علت دیر کاشت نمودن زراعت برنج آفت در نسل1و2 مراحل تکاملی خود را در میزبان لویی می گذراند.

کنترل:

در زراعت برنج اقدامات زیر در کم کردن جمعیت آفت مؤثر بوده است.

1-قطع بوته های برنج در محل طوقه.

2-یخ آب زمستانه

3-شخم زمستانه را در اسفند ماه وقتی که اکثریت لاروها به سطح آمده و در داخل کلش برنج به شفیره تبدیل می گردند.

4-حذف میزبانهای واسطه به خصوص لویی در اطراف مزارع برنج.

 

Similar threads

بالا