آرامگاه خيام در نبشابور:
در مرداد 1335 انجمن آثار ملي در نامة به مهندس سيحون نوشت كه وضع بناي موجود آرامگاه خيام متناسب با شخصيت علمي و هنري خيام نيست و انجمن در نظر دارد در اين مورد اقداماتي بعمل آورد از سيحون خواسته شد طرح و نقشة جديدي متناسب با شخصيت خيام طراحي كند. سيحون و حسين جودت ( ناظر ساخت و سازهاي انجمن) پس از بازديد از مكان در نامه به انجمن چنين گزارش دادند:
” . . . راجع به مقبره خيام بطوريكه ملاحظه فرموده اند محل آن فعلاً چسبيده به بقعه امامزاده محروق مي باشد و هرگونه عملي در اين محل نمي تواند استقلال و برجستگي به مقبرة خيام بدهد و لازم است كه محل جديدي در همان محوطه در نظر گرفته شود. با مطالعاتي در اين قسمت بعمل آمد محل آرامگاه تعيين گرديد و كروكي لازم نيز متناسب با محل جديد تهيه گرديد تا در صورتيكه مورد موافقت باشد نقشه هاي تكميلي و صورت برآورد و هزينه آن تقديم گردد.” محل جديد آرامگاه سيحون در (( گوشة شمالي باغ)) مورد تأييد انجمن قرار گرفت و در پي آن طرح پيشنهادي سيحون در 1337 به دانشگاه هنرهاي زيبايي دانشگاه تهران فرستاده شد. مهندس محسن فروغي رئيس دانشكده هنرهاي زيبا در نامه به انجمن چنين گزارش داد:
” طرحي كه توسط آقاي مهندس هوشنگ سيحون استاد اين دانشگاه براي آرامگاه حكيم عمر خيام تهيه شده است و (( ماكتهاي)) مربوط به آن مورد دقت قرار گرفت و از طرف آقاي سيحون دربارة آن توضيحات كافي داده شد. با توجه به اين نكته كه تهيه در طرح مزبور از سبك معماري ايراني حداكثر استفاده بعمل آمده اين نقشه چه از لحاظ اصول فن معماري و چه از نظر سبك براي آرامگاه حكيم بزرگ ايران كاملاً متناسب است.”
بعد از گزارش فروغي به انجمن سيحون در اسفند 1337 متعهد شد نقشه هاي قطعي و نقشه هاي اجزاي كار را شامل مقبره اصلي – سكوبندي اطراف و آب نماها و بناهاي تابعه آن و همچنين نظارت كار را هر چه زودتر براي ساخت مقبره به انجمن تحويل دهد.
سيحون مشخصات فني بنا را چنين توضيح مي دهد: ” استخوان بندي بناي فلزي و داراي روكش آلومنيم خواهد بود در قسمت سقف نوعي شيشه هاي ضخيم الوان و در متن قسمت بدنه با كاشي پشت رو تزئين خواهد شد زيرسازي بنا با بتن و كرسي و پله ها با سنگ گرانيت و بدنة ديوار مجاور آب نماها با سنگ تراورتن و سنگ روي قبر از سنگ سياه مشهد خواهد بود.”
شركت ساختماني كا.ژ.ت در 1337 به انجمن اطلاع داد حاضر است مسئوليت ساخت كار را با در نظر گرفتن نظريات سيحون بعهده گيرد و ساختمان آرامگاه خيام را بدون عيب و نقص به اجرا در آورد.
سيحون و حسين جودت نيز اعلام كردند:
” در اوليه ساختمان خيام با استخوان بندي فلزي تهيه گرديد و در نظر بود كه رو كار آن با آلومينيوم پوشيده شود پس از مراجعه به اهل فن معلوم شد روكش آلومينيوم بر فلز آثار نامطلوبي از لحاظ تركيبات شيميايي دارد . از اين رو تصميم گرفته شد كه كار با بتون ظريف اجرا گردد و ارتفاع آرامگاه نيز از 12 متر به 22 متر ترقي داده شود تا عظمت بيشتري پيدا كند .”
منابع:
1-مجله معمار,شماره 28