استحاله فازها
استحاله فازها
باسمه تعالي
نكته شماره 2 :
فصل دوم تابكاري:
- كار سرد يكي از مكانيزمهاي استحكام دهي براي سخت كردن فلزات يا آلياژهايي است كه عمليات حرارتي نمي شوند.
- تغييرات ساختاري ممكن ناشي از كار سرد: 1- تغيير ساختار بلوري 2- تغيير شكل دانه‌ها 3- افزايش نقايص بلوري 4- تشكيل زيردانه
- كار سرد باعث
كاهش هدايت الكتريكي، كاهش چگالي به ميزان خيلي كم (تغييرات فيزيكي )
افزايش استحكام و سختي، كاهش انعطاف پذيري و مقاومت به ضربه (تغييرات مكانيكي)
افزايش فعاليت شيميايي و كاهش مقاومت به خوردگي (تغييرات شيميايي) مي شود.
-در هنگام كار سرد بخش عمده انرژي به صورت حرارت تلف مي شود و مقداري به صورت انرژي كرنشي در ماده ذخيره مي شود كه ميزان اين انرژي ذخيره شده با افزايش درصد كارسرد، افزايش نرخ كرنش، كاهش دما و كاهش اندازه دانه افزايش مي يابد.
- عمليات آنيل كردن شامل سه مرحله بازيابي ، تبلور مجدد و رشد دانه مي باشد.
- در مرحله بازيابي شكل دانه ها تغيير چنداني نمي كند. به مرحله بازيابي، بازپخت تنش زدايي گفته مي شود و مهمترين اثر بازيابي تنش زدايي مي باشد كه باعث افزايش مقاومت به خوردگي نيز مي شود.
- چون تعداد نابجايي ها تغيير محسوسي نمي كند بنابراين در خواص مكانيكي نيز تغيير قابل ملاحظه اي رخ نمي دهد.
- بازيابي با سرعت زياد آغاز مي گردد و سپس سرعت آن كاهش مي يابد.
- نيروي محركه بازيابي كاهش انرژي آزاد داخلي ناشي از حذف يا آرايش مجدد معايب بلوري است.
- در تبلور مجدد بلورهاي كوچك و تازه اي كه همانند بلورهاي اصلي هستند و تقريبا ابعاد يكنواخت دارند در مناطقي كه به شدت تغيير شكل يافته اند مانند مرزدانه ها و صفحات لغزش ظاهر مي شوند.
- مكانيزم تبلور مجدد جوانه زني و رشد است.
- نيروي محركه تبلور مجدد كاهش انرژي ذخيره شده حين كارشرد مي باشد.
- در تبلور مجدد خواص فيزيكي و مكانيكي به طور كامل بازيابي مي شود.
- منظور از تبلور مجدد ديناميكي يا به طور كلي استحاله ي ديناميكي ، استحاله اي مي باشد كه در آن جوانه زني و رشد همزمان در حال انجام باشند كه اين وضعيت در بسياري از سيستم ها حاكم است. ولي تبلور مجدد استاتيكي يا استحاله استاتيكي ، استحاله اي است كه در آن بعد از اينكه جوانه زني خاتمه يافت، رشد آغاز مي شود.
- تبلور مجدد ابتدا با سرعت كم شروع شده و سپس سرعت آن افزايش مي يابد و مجددا سرعتش كم مي شود.
- در تبلور مجدد تغيير تركيب شيميايي رخ نمي دهد و همواره با نفوذ كوتاه برد مواجهيم يعني نفوذ فقط در عرض فصل مشترك اتفاق مي افتد(در نفوذ بلند دامنه علاوه بر عرض فصل مشترك حجم شبكه نيز در نفوذ دخيل بوده و تركيب شيميايي حين نفوذ تغيير مي كند).
عوامل موثر بر دماي تبلور مجدد :
- ميزان كار سرد : با افزايش ميزان كار سرد دماي تبلور مجدد كاهش مي يابد.
- دماي كار سرد : با كاهش دماي كار سرد انرژي آن افزايش و بنابراين دماي تبلور مجدد كاهش مي يابد.
- سرعت كار سرد : با افزايش سرعت كرنش دماي تبلور مجدد كاهش مي يابد.
- زمان بازپخت : افزايش مدت زمان بازپخت دماي تبلور مجدد را كاهش مي دهد. ولي عمل تبلور مجدد به تغييرات دما بيشتر از تغييرات زمان در دماي ثابت حساس است.
- اندازه دانه : هر چه اندازه دانه اوليه كوچه باشد دماي تبلور مجدد كاهش مي يابد.
_ ناخالصي ها : ناخالصي ها به طور كلي دماي تبلور مجدد را افزايش مي دهند.
عوامل موثر بر اندازه دانه تبلور مجدد:
- اندازه دانه اوليه قبل از كارسرد هرچه ريزتر باشد، دانه تبلور مجدد يافته ريزتر است.
- هر چه مقدار كار سرد بيشتر باشد ، دانه تبلور مجدد يافته ريزتر است.
رشد:
- نيروي محركه رشد دانه ها كاهش انرژي داخلي ناشي از حذف مرز دانه هاي پر انرژي است.
- افزايش مدت زمان در هر درجه حرارت معيني بالاي دماي تبلور مجدد موجب رشد دانه ها و در نتيجه بزرگتر شدن اندازه دانه بندي نهايي خواهد شد.
- تبلور مجدد ثانويه (رشد افراطي دانه ها ) : حل شدن ذرات فاز دوم در دماهاي بالا و از بين رفتن اثر ممانعت كنندگي اين ذرات از رشد دانه باعث رشد افراطي دانه ها مي گردد.
با تشكر از همه بچه هاي گل مواد
نشان دهنده مقدار تغيير فرم پلاستيك مي باشد. 
