کوکر ( بر وزن کوثر) نام ۱۶ گونه پرنده ازتیره کوکرسانان است که در شمال، شرق و جنوب آفریقا و ماداگاسکار، خاورمیانه، هند، آسیای میانه و شبه جزیره ایبری زندگی میکنند.
تصویر بالا : کوکر طلایی ماده
کوکر پرندهای است دانهخوار، که در نگاه اول به کبک و بلدرچین شبیهاست و در پرواز نیز به کبوتر میماند اما از نظر پرندهشناسی دارای خانوادهای مستقل با نام کوکریان است. برخی محققان کوکرها را در راسته مستقل قرار میدهند، برخی آنها را در راستهٔ کبوتران قرار داده و برخی دیگر آنان را به سلیمسانان مرتبط میدانند.
تصویر بالا : کوکر نر طلایی نوبالغ
در فصل بهار برای جفت گیری و تخم گذاری به بوته زارهای نیمه بیابانی و سرزمینهای گرمی که پوشیده از گیاهان بوتهای و دانه دار است پروازمی کند. «کوکر ماده» در هر فصل بهار «دو» تا «سه» تخم میگذارد و هر دو کوکر نر و ماده به نوبت روی تخمها و در لانهای که به روی زمین و در میان بوتههای دانه دار ساختهاند میخوابند. انداز تخمها حدود یک سوم تا نصف اندازه تخم یک مرغ محلی است و زمینهای به رنگ شیری پررنگ با خالهایی قهوهای دارد. جوجهها بعد ۱۸ تا ۲۱ روز از تخم بیرون میآیند و بعد از پنج ماه قادر به پرواز هستند.جوجههای نر و مادهٔ نابالغ تا زمانی که به سن پرواز نرسیدهاند رنگ پرهایشان شبیه به هم است و از یکدیگر قابل تشخیص نیستند.
تصویر بالا : کوکر طلایی ماده نوبالغ
چهارده و «به تعریفی دیگر شانزده» نوع کوکر در جهان وجود دارند که اندازه آنها معمولاً بین ۲۵ تا ۳۵ سانتی متر و وزنشان نیز بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ گرم است. رنگ بین انواع کوکرها نیز از نوعی به نوع دیگر متفاوت است و در شش نوع آن رنگ پرها و تا حدودی «وزن کوکر نر» با ماده بسیار تفاوت دارد اما در دیگر کوکرها نر و ماده آن بسیار شبیه به هم هستند. کوکر عموما پرندهای مهاجر است که در بیابانها و دشتهای نیمه بیابانی و خشک زندگی میکند و در دو فصل بهار بهار و پاییز به سرزمینهایی بسیار دور دست مهاجرت میکند.
تصویر بالا : کوکرهای نر و ماده در حال آواز خوانی
طبق نظرات پرنده شناسان و نیز دوستداران طبیعت در رای گیری مجله پرندهشناسی خاورمیانه «کوکر طلایی نر» زیباترین پرنده موجود در خاورمیانه شناخته شدهاست.
تصویر بالا : پرواز کوکرها
مهمترین زیستگاه کوکرهای طلایی در فصل مهاجرتشان به ایران ، جنوب دشت خوزستان و در منطقهء وسیعی میان بندرماهشهر ، سواحل خلیج فارس و شهر هندیجان است . کوکر طلایی به هنگام بهار در جنوب خوزستان تخم گذاری و جوجه داری نموده و در پایان فصل تابستان خوزستان را همراه با فرزندانش به سمت سرزمین هایی در آسیای میانه ترک می کند .
کوکر به دلیل از بین رفتن محیط زیست و زندگی اش در خوزستان و نیز قتل عام بی رحمانه اش در فصل مهاجرت توسط ما مردم ایران ، نسلش تقریبا” در خوزستان و کل ایران منقرض شده است و هیچگونه حمایت و دفاعی از آن – توسط هیچ مرجعی – انجام نشد و نمی شود . تا سی سال پیش گروه هایی چندهزارتایی از کوکرها آسمان جنوب ایران را با آوازها و غوغا کردن هایشان در می نوردیدند .
اما دیگر از صدای آواز آنها خبری نیست . در حال حاضر صرفا” هر از گاهی ، تعداد بسیار اندکی از کوکرهای طلایی در میان دشت های جنوب خوزستان دیده میشوند که آنها نیز با تفنگهای ساچمه ای و انبوه شکارچیان بی رحم کشته خواهند شد . از کوکر طلایی ، این زیباترین پرندهء ایران ، تنها نامی و خاطره ای در یاد ما جنوبی ها بجای خواهد ماند.