مبانی خاکورزی و کاشت

[TRiViA]

با سلام به دوستان
من این ترم مبانی خاکورزی و کاشت دارم و قصد دارم توی این تاپیک پا به پای استاد مباحث درسی رو پیش ببرم.انشا الله که جا نمی مونیم و دوستان هم استقبال کنند و همکاری هاشون رو از ما دریغ نکنن.
پیشاپیش از مدیران تالار؛جناب VAHID MAHDAVI و افسون خانم هم (با اینکه ماشین الات نخوندن) دعوت می کنیم تاپیک ما رو با حضور خودشون منور کنند و در این راه ما رو همراهی کنن.
ممنون

 

[TRiViA]

منابع

منابع

1- اصول طراحی ماشینهای کشاورزی ترجمه منصور بهروزی لار دانشگاه آزاد
2-اصول ماشینهای کشاورزی ترجمه سید احمد شفیعی دانشگاه تهران
3- مدیریت تراکتور و ماشینهای کشاورزی ترجمه منصور بهروزی لار دانشگاه تهران
4- ماشینهای خاکورزی سید احمد شفیعی مرکز نشر دانشگاهی
5- اصول ماشینهای بذرکار اکبر صناعی انتشارات سمت
6- تراکتور و ماشینهای کشاورزی داوود منصوری راد جلد 1 دانشگاه بوعلی سینا
7- سیستمهای تراکتور و ادوات کشاورزی علی مردانی نشر علوم کشاورزی
8- رابطه ماشین وخاک کاظم شهیدی جهاد دانشگاهی ارومیه

 

[TRiViA]

این درس به صورت 3 واحد ارایه می شود که 1 واحد هم کارگاه بصورت همنیاز آن ارایه می شود.
در این تاپیک سعی بر آن خواهد بود که مباحث تيوری و عملی همزمان بیان شود.

 

[TRiViA]

خاک ورزی به معنی آن دسته عملیات مکانیکی است که برای بهم زدن خاک به منظور پرورش گیاهان زراعی انجام می گیرد. هدفهای اصلی خاک ورزی صحیح عبارتند از:
1-ایجاد محیطی مناسب جهت جوانه زدن بذر ورشدونمو ریشه
2- کنترل علفهای هرز رقیب
3- کنترل فرسایش خاک
4- کنترل رطوبت خاک
5- بهبود بخشیدن به شرایط فیزیکی خاک.
اهداف کلی خاک ورزی:
1-بهسازی ساختمان خاک
2- حفظ ونگهداری رطوبت
3-تهویه خاک
4- نفوذ پذیری خاک
5- ریشه دوانی
6- تهیه بستربذر
7- برگرداندن خاک
8-کنترل علفهای هرز
9-جلوگیری ازفرسایش خاک



خاک ورزی اولیه عملیاتی شدید ونسبتا عمیق بوده ومعمولا سطح خاک را ناهموار به جای می گذارد
اهداف خاک ورزی اولیه عبارتند از:
1- بریدن ومتلاشی کردن خاک به منظور پایه ریزی آماده سازی بستربذر
2- دفن خاشاک از طریق برگردادن آنها 3- مخلوط کردن خاشاک با خاک زراعی
4- باقی گذاردن خاشاک در سطح خاک بدون بهم خوردگی
5- به حداقل رساندن فرسایش آبی وبادی خاک ،از طریق به جای گذاشتن سطحی ناهموار در معرض این دو عامل.
ادواتی که عموما برای خاک ورزی اولیه به کار برده می شوند عبارتند از:گاوآهن های برگردان دار، گاوآهن های بشقابی ، گاوآهن های چیزل (گاوآهن های شفره ای) گاوآهن های شخم پوششی (گاوآهن های پنجه عریض) شیار سازها وپشته سازها ، زیرشکن ها(گاوآهن یا ساپ سویلرها)، گاوآهن های عمودی (تیلرهای بشقابی)،هرس های بشقابی افست وتندوم سنگین و گاوآهن دوار(تیلرهای دوار)


اهداف خاک ورزی ثانویه :
1- اصلاح بستر بذر از طریق خرد کردن بستر خاک
2- ذخیره سازی رطوبت از طریق عملیات آیش تابستانه به منظور از بین بردن علفهای هرز وکاهش تبخیر
3- قطع بقایای گیاهی وگیاهان پوششی ومخلوط کردن آنها با خاک سطحی
4- خرد کردن کلوخها،تسطیح وفشردن خاک سطحی وقرار دادن آن در وضعیت بهتر زراعتی برای کشت بذر وجوانه زدن بذرها
5- از بین بردن علفهای هرز
مهمترین ادواتی که در خاک ورزی ثانویه به کار می روندعبارتند از:هرسهای بشقابی،هرسهای دندانه فنری، هرس های دندانه میخی،هرس های دندانه انگشتی،کادیشنرها وکولتیوارهای مزرعه،غلتکها،هرس های غلتک دار،تیلرهای بشقابی،فوکاهای دوار،کولتیوارهای ردیفی وسایروسایل مشابه برای از بین بردن علفهای هرز

 

[TRiViA]

گاوآهن های برگردان دار:

گاو آهن های برگردان دار از نظر نیروی کششی به دو دسته تقسیم می شوند :

الف گاو آهن های برگردان دار دامی : گاو آهنی است قدیمی و سبک که بوسیله دام کشیده می شود و طرز کار آن شبیه گاو آهن های تراکتوری است .

ب گاو آهن های برگردان دار تراکتوری :گاو آهن هایی هستند نسبتا سنگین و متناسب با قدرت تراکتور ساخته می شوند که خود این ها هم از نظر اتصال به نیروی محرکه به سه دسته تقسیم می شوند .

1) گاو آهن های برگردان دار کششی:

دارای سه چرخ به نام های چرخ شیار و چرخ عقب و چرخ زمین که این چرخ ها علاوه بر تحمل وزن گاو آهن تعادل آن را هم حفظ می کند . ماربد آن برای اراضی که خاک نقاط مختلف آن مختلف می باشد استفاده می شود . عمل آن بگونه ای است که خاک را برده و سست کرده و با زاویه ای مناسب بر می گرداند و روی خاشاک و مواد آلی را می پوشاند .

2)گاو آهن های برگرداندار نیمه سوار :

این نوع گاو آهن های دارای یک چرخ عقب می باشد که قسمتی از وزن گاو آهن را تحمل میکند این گاو آهن به بازوی طرفین دستگاه هیدرولیک متصل می شود و گاو آهن به وسیله یک چرخ دنباله دار قابل گردش حمل می گردد در حالی که گاو آهن های کششی توسط مالبند دستکاه به مالبند تراکتور متصل و کشیده می شوند.



3)گاو آهن های برگردان دار سوار :

این نوع گاو آهن ها فاقد چرخ می باشند و کاملا بوسیله اتصال سه نقطه به تراکتور وصل می شوند .

گاو آهن های برگردان دار دو طرفه:

این نوع گاو آهن شبیه گاو آهن های یک طرفه است فقط به جای دیرک شاسی آن شبیه گاو آهن های معمولی است که در بالا و پایین شاسی خیش ها به طور قرینه بسته شده است کاربد این نوع گاو آهن ها در اراض شنی و رسی و در زمین های کوچک و کم عرض یا بین ردیف های درخت مورد استفاده قرار می گیرد .





گاو آهن های بشقابی:

به گاو آهن مقعر یا تو گود هم معروف است و برای عملیات خاک ورزی اولیه مورد استفاده قرار می گیرد بشقاب های مقعر به صورت جدا از هم بر روی یک شاسی قرار گرفته اند و عمق کار بوسیله چرخ تنظیم عمق که حداکثر یک سوم قطر بشقاب می باشد انجام می گیرد این چرخ مانع بسیار خوبی است برای اینکه نمی گذارد مرکز بشقاب با خاک تماس پیدا کند ولی در نوع گاو آهن بشقابی سوار عمق کار بوسیله تراکتور تنظیم می شود و مسلما خاک را مثل گاو آهن های برگردان دار زیر و رو نمی کند بلکه عمل آنها بیشتر مخلوط کردن آنها است .

گاو آهن های زیر شکن :

کاربد این نوع گاو آهن ها در زمین های رسی و سفت می باشد و در عمق زیاد حدود 90 سانتی متر کار میکنند و خاک را به هیچ عنوان بر گرداننمی کنند . شخمی که با این نوع گاو آهن زده می شود فقط به منظور سرعت دادن رطوبت در طبقات زیرین خاک زراعی و نفوذ هوا و غیره می باشد .

گاو آهن های چیزل:

در بعضی از نقاط به کلتیواتور مزرعه معروف است در صورتیکه گاو آهن چیزل دارای ساختمانی سنگین تر می باشد و اصولا برای خاک ورزی اولیه بکار برده می شود در حالی که کلتیواتور های مزرعه عمدتا به منظور خاک ورزی ثانویه و از بین بردن علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرد . کاربرد این نوع گاو آهن ها به منظور نرم کردن خاک و نفوذ هوا و رطوبت در زمین است . عمق کار آن حدود 40 سانتی متر می باشد و دارای دو نوع سوار و کششی می باشد .

 

[TRiViA]

گاوآهن های برگردان دار:

این نوع گاوآهن ها در اروپا استفاده می شده و از آنجا به سایر نقاط جهان منتقل شده است این نوع گاو آهن ها 90 تا 95 درصد بقایای گیاهی را در هر سری عملیات دفن می کنند و تنها 5 تا 10 درصد از بقایا و خاک سطحی زیر و رو نمی گردد .



گاو آهن های دیسکی:

این نوع گاوآهن ها در سر تا سر آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد و 80 تا 90 درصد بقایای گیاهی را برگردان می کند و تنها 10 تا 20 درصد بقایا در سطح خاک باقی می ماند.



گاو آهن های چیزل:

این نوع گاو آهن ها بطور مساعد و با ملایمت 70 درصد بقایا را دفن می کنند و ما بقی را در سطح خاک وا می گذارند و فاصله چیزل ها و سرعت تراکتور تعیین کننده میزان کمی کار است.

در تصویر گاو آهن چیزلی را مشاهده می کنید که با یک چاپر ( خرد کننده قطعات گیاهی سطح خاک ) ترکیب شده است.

گاو آهن های ساب سویلر:

این نوع گاو آهن ها برای شکستن نواحی سخت و زیرین خاک برای بهبود نفوذ آب و گسترش ریشه ها استفاده می شود و معمولا 90 درصد بقایای گیاهی در سطح خاک باقی می ماند.

گاو آهن های اسویپ:

این نوع گاو آهن ها 90 تا 95 درصد بقایای گیاهی را در سطح خاک باقی می گذارند و اغلب برای کنترل علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرند

 

[TRiViA]

براي كشت هر گياه، قبل از هر چيز لازم است كه محيط مناسبي وجود داشته باشد تا بذور كاشته شده بتوانند جوانه زده و رشد و نمو نمايند. علمياتی كه براي تهيه چنين محيطي در خاك صورت مي گيرد
«خاك ورزي» ناميده مي شود، به طور كلي مي توان گفت كه هدف از خاك ورزي ايجاد بستري مناسب براي رشد و نمو گياهان مي باشد (4).
عمليات مربوط به خاكورزي را مي توان به دو دسته تقسيم كرد:
1. عمليات اساسي يعني آماده سازي فيزيكي و مكانيكي خاك.
2. تهيه و تامين موادغذايي خاك.
در آماده سازي فيزيكي و مكانيكي خاك، عملياتي از قبيل انواع مختلف شخم زدن، ديسك، دندانه (درصورت لزوم)، تسطيح يا ماله كشي و.... اجرا مي شود. بعضي از كارشناسان معتقدند كه اجراي
خاك ورزي، با وجود آن كه ضروري است چون موجب كاهش موادآلي خاك، آوردن بذور علف هاي هرز به سطح و ساختمان خاك را نيز در معرض انواع فرسايش قرار مي دهد، عملي زيانبار به حساب مي آيد (5).
تنوع ماشين هاي كشاورزي و امكان كنترل شيميايي علف هاي هرز، زمينه مناسبي را فراهم مي سازد تا كشاورز در انتخاب گستردگي اجراي عمليات خاكورزي، از آزادي عمل زيادي برخوردار باشد. همين امر باعث مي شود تا ضمن دستيابي به حداكثر عملكرد، احراي عمليات خاك ورزي با صرف كم ترين هزينه و حداقل آسيب وارده به خاك با صرف كم ترين انرژي صورت گيرد (5). بنابراين لازم است درهنگام تهيه بستر كاشت توجه زيادي به كيفيت اجراي عمليات خاك ورزي شود و با بكارگيري روش هاي صحيح خاك ورزي واجراي به موقع آن عوامل متعددي كه در ايجاد لايه هاي سخت، تاثير مستقيم و غيرمستقيم دارند در حدامكان حذف و يا كاهش داده شوند. در اين صورت تدارك محيط مناسب براي رشد و توسعه ريشه گياه ميسر خواهد شد (1).
در دهه هاي اخير به دليل افزايش سريع جمعيت در جهان و نياز به تامين غذا براي آنان زمين هاي بيشتري به زير كشت محصول رفته است و با افزايش سطح زير كشت و ديگر ملاحظات اقتصادي ادوات بزرگ تر و تراكتورهاي سنگين و قدرتمندتري نياز بود كه با طراحي و ساخت اين ادوات، توسعه كشاورزي با سرعت بيشتري به اجرا درآمد.

​

 

[TRiViA]

انواع خاك ورزي:

1ـ خاك ورزي با گاو آهن برگردان دار ​

استفاده از گاو آهن برگردان دار به عنوان يك وسيله عمومي خاك ورزي بسيار متداول است. كاربرد اين نوع گاوآهن در مواقعي است كه برگرداندن خاك ضرورت داشته باشد و يا با اين وسيله عملي باشد (3).

2ـ خاك ورزي با گاوآهن بدون صفحه برگردان دار ​

دراين روش خاكورزي، از گاو آهن برگردان داراي كه صفحه برگردان آن برداشته شده استفاده مي شود در اين روش ميزان برگرداندن خاك كمتر از روش قبلي بوده و تاحدودي كار گاوآهن برگردان دار را انجام مي دهد.
3ـ خاك ورزي با چيزل (قلمي):
كاربرد اين نوع وسيله در مواردي توصيه مي شود كه برگرداندن خاك به دلايلي توصيه نشود. در مواردي كه بقاياي گياهي به دليل كنترل فرسايش نبايد به زير خاك بروند و يا در مواردي كه با محدود كردن تبخير سطحي سبب نفوذ بهتر آن شوند از چيزل استفاده مي شود (3). اين نوع خاك ورزي از فرسايش بادي و جريان آب در سطح خاك جلوگيري كرده و موجب افزايش نفوذ آب در خاك مي شود (6). از اين نوع خاكورزي با توجه به وضعيت اراضي ديم استفاده مي كنند.
4ـ خاك ورزي كم
به طور كلي كاهش خاك ورزي يا خاك ورزي كم، روشي است كه در آن خاك ورزي با حداقل مقداري كه براي تهيه بستر مناسب لازم است انجام مي گيرد. فوايد و فاكتورهايي كه اهميت و تاكيداستفاده از سيستم كاهش خاك ورزي را در مقابله با به كار بردن گاو آهن برگردان دار و خاك ورزي مكرر افزايش مي دهند شامل: كاهش زمان براي اجراي عمليات، كنترل فرسايش خاك، كاهش نگراني هجوم علف هرز، كاهش هزينه مي باشند (2).

5ـ بدون خاك ورزي ​

در اين روش براي تهيه زمين علمياتي صورت نمي گيرد و زمين بدون هيچگونه عملياتي به حالت خود باقي گذاشته مي شود. اين روش تمام مزاياي خاك ورزي كم را دارد و ضمناً‌ ميزان هزينه نيز كاسته
مي شود.
در زمينه خاكورزي طرح بررسي روش هاي افزايش بهره وري آب باران در زراعت گندم ديم به مدت 3 سال در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم مراغه اجرا شد در اين آزمايش روش هاي شخم با چپزل،
گاو آهن برگردان دار، گاو آهن بدون صفحه برگردان دار و بدون عمليات در پاييز سال آيش مورد مقايسه قرار گرفتند. براي كليه روش ها جهت مبارزه با علف هرز در بهار سال آيش يك بار پنجه غازي زده شده عمق كار پنجه غازي در حدود 8 سانتي متري سطح خاك بود. در پاييز تمام قطعه زميني كه به روش هاي فوق تهيه زمين شده بود هم زمان و به طور يكنواخت توسط بذر كار كشت شد.
قبل از كاشت ميزان رطوبت موجود در خاك اندازه گيري شد و ميزان رطوبت در هيچكدام از روش هاي خاك ورزي به حدي نبود كه گندم بتواند جوانه بزند. ميانگين درصد رطوبت قبل از كاشت در روش هاي خاك ورزي با چپزل، گاو آهن برگردان دار، گاوآهن بدون صفحه برگردان دار و بدون عمليات به ترتيب 16.14، 17.17، 16.16 و 17.33 درصد بود. در مرحله داشت مبارزه با علف هاي هرز با سم 4 D- و 2 به ميزان 2 ليتر در هكتار صورت گرفت. بعد از برداشت و توزين، عملكرد هر يك از روش ها نتايج به شرح جدول زير بوده است.

چيزل در پاييز سال آيش ​

گاوآهن برگرداندار در پاييز سال آيش ​

گاوآهن بدون صفحه برگرداندار در پاييز ​

بدون عمليات در پاييز سال آيش ​

1350​

1407​

1380​

1307​

جدول فوق نشان مي دهد كه گاوآهن برگردان دار از سه روش ديگر عملكرد بيشتري داشته و افزايش عملكرد نسبت به بدون عمليات 100 كيلوگرم و نسبت به چپزل 43 كيلوگرم در هكتار افزايش داشته است. مقدار افزايش 100 كيلوگرم در هكتار با توجه به زمان بكار برده شده و هزينه شخم نمي تواند مورد نظر ما باشد. مشاهده شد كه خاك ورزي در پاييز سال آيش و قبل از بارندگي باعث مي شود كه بذور ريزش شده از كمباين (موقع برداشت) و بذور علف هاي هرز به زير خاك رفته و با قرارگرفتن در عمق مناسب در بهار رشد كنند. چنانكه در پاييز خاك ورزي صورت نگيرد بذور فوق در سطح خام باقي مانده و ديگر رشد نخواهد كرد.

 

[TRiViA]

تا اینجا با خاکورزی اولیه و ثانویه آشنا شدیم.
بعد از اون مطالب مختصری از انواع گاوآهن ها را بیان کردیم و در آخر انواع خاکورزی توضیح داده شد و اینکه در هر نوع از خاکورزی از کدام نوع گاوآهن استفاده می شود.

در ادامه به بحث گاوآهن برمیگردیم و به آشنایی و توضیحات مفصل تری در رابطه با گاوآهن می پردازیم.

برای مطالعات کاملتر می تونید به فصل 5 از کتاب مدیریت تراکتور و ماشینهای کشاورزی تالیف پروفسور دانل آر. هیل ترجمه دکتر بهروزی لار مراجعه کنید.
این فصل با عنوان "خاکورزی" توضیحات کاملی رو به شما ارایه میده و برای امتحانات دانشگاهی مناسبه.

 

[TRiViA]

کار گاو آهن چیست؟

کار گاو آهن چیست؟

کار گاو آهن چیست؟
خاک شیاری را که ایجاد میکند از زمین جدا کرده و آن را بلند میکند وسپس بر می گرداندو اعمال زیر را به ترتیب انجام میدهد:
1-خاشاک را زیر خاک میکند.
2-موجب تهویه خاک می شود.
3-موجب افزایش نفوذ و جریان آب در خاک می شود.
4-علف های هرز را از بین می برد.
5-حشرات و تخم انها را از بین می برد.
6-کودهای مختلف را با خاک مخلوط میکند.
7-بستر مناسبی را برای بذر ایجاد می کند.
8-ریشه ها و ساقه ها را به سطح خاک آورده و باعث پوسیدگی انها می شود.

گاوآهن اولین وسیله ای است که در تهیه بستر به کار میرود و در راس خاک ورزی اولیه قرار دارد. در حال حاضر چهار نوع گاوآهن قابل بررسی و تشخیص است:
1- گاوآهن برگردان دار
2-گاوآهن بشقابی
3-گاوآهن دوار
4-گاوآهن چیزل ​

 

[TRiViA]

قسمت های مهم تشکیل دهنده گاوآهن برگردان دار : خیش-ساقه-ضمایم گاواهن-شاسی یا قاب
شامل یک سطح خمیده و شیب دار به نام صفحه برگردان است که در جلو و پائین آن تیغه تیز و برنده ای بنام سوک واقع می باشد. سوک بطور مایل و با زاویه ای تنگ تر از 90 درجه نسبت به جهت حرکت گاو آهن واقع است. ممکن است در جلو گاو آهن قطعه قمه ای شکل و یا یک دیسک به نام پیش بر کاردی قرار داشته باشد که به باز کردن و شکافتن خاک کمک می نماید. گاوآهن بوسیله تراکتور و یا دام کشیده شده و در خاک فرو می رود. ستونی از خاک که توسط سوک بریده می شود، بر روی صفحه برگردان بالا می رود و ضمن این که خاک از هم پاشیده می شود به سمت راست گاو آهن بر می گردد. گاوآهن هائی که توسط تراکتور کشیده میشوند از چند واحد گاو آهن تشکیل گردیده اند که بر روی شاسی مشترکی قرار دارند عرض کار هر واحد گاوآهن از 18 تا 45 سانتیمتر تغییر می کند.
گاوآهن سوکی(برگردان دار) خاک را بطورکامل زیر و رو کرده، خاک سطحی را به زیر و خاک عمقی را به سطح می آورد. این دستگاه بهترین وسیله برای دفن بقایای گیاهی و بازکردن ذرات خاک از یکدیگر است. در عین حال استفاده از گاوآهن سوکی نتایجی در بر دارد که ممکن است در بعضی شرایط مطلوب نباشند. آوردن خاک عمقی به سطح سبب اتلاف رطوبت خاک عمقی می گردد. چنین وضعی مناسب شرایط دیم کاری و یا محدودیت دسترسی به آب آبیاری نیست. به کارگیری گاوآهن سوکی در اراضی گاورو خاک را بصورت ذرات کوچکی در می آورد و خاک در معرض فرسایش آبی و بادی قرار می گیرد. هزینه کار این نوع گاوآهن نیز زیاد است. بطورکلی از گاو آهن سوکی هنگامی استفاده می شود که نرم بودن خاک تا عمق زیادی (که در اغلب موارد از 30 سانتیمتر تجاوز نمی کند) ضروری بوده و اختلاط کامل بقایا با خاک هدف باشد
ضمایمی که در گاو اهن برگردان دار استفاده میشوند عبارتند از:پیش برها-پیش خیش ها-پیش بر بشقابی مقعر-صفحه خاشاک-دنباله صفحه برگردان-ریشه بر- قلاب علف هرز-چرخ میزان​

 

[TRiViA]

مشخصات فنی گاواهن برگردان دار

مشخصات فنی گاواهن برگردان دار

مشخصات فنی گاواهن برگردان دار:​

نام: گاوآهن برگردان‌دار
نام اتصال: سوارشونده (هيدروليكي​

)​

قابليت اتصال: جزء گروه اول و دوم
نوع از نظر كار: گاوآهني است چندمنظوره براي انجام كارهاي عمومي
ساير مشخصات​

:​

مدل گاوآهن شرح
باغي
يك‌طرفه
دوطرفه
2خيش
3خيش
4خيش
3خيش
4خيش


طول برحسب سانتيمتر
100
132
200
270
300
400
عرض برحسب سانتيمتر
80
99
115
145
160
190
ارتفاع برحسب سانتيمتر
92
110
110
115
135
145
وزن طرح برزيلي كيلوگرم
93
204
260
383
ــ
ــ
وزن طرح حجم كيلوگرم
ــ
245
325
425
800
960
عرض كار هر خيش بر حسب سانتيمتر
25
30
30
30
30
35
حداقل عرض كار بر حسب سانتيمتر
50
60
90
120
90
140
حداكثر عرض كار بر حسب سانتيمتر
60
70
115
140
115
160
قدرت مورد نياز جهت كشش برحسب قوه اسب‌بخار
20
45
65
90
90
120

توجه: سازنده مجاز به تغيير مشخصات فني اعلام شده بدون اعلام قبلي خواهد بود​

.​

​

 

[TRiViA]

بهتره قبل از وارد شدن به بحث با اصطلاحات زیر آشنا شوید چون در طول مباحث با اونا برخورد می کنید:

 

[TRiViA]

به معناي زير توجه فرمائيد :
کشت ديم :
کاشت محصول بدون نياز به آبياري

کشت آبي :
کاشت محصول با آبياري

عملکرد:
مقدار محصول در هکتار که معمولاً به تن يا کيلوگرم بر هکتار سنجيده مي شود.

زراعت حفاظتي :
اعمال کمترين عمليات خاک ورزي ممکن و حفظ هر چه بيشتر خاک و حاصلخيزي آن

آيش :
نکاشته رها کردن خاک در بعضي از مناطق بخصوص مانطق ديم کم آب يک سال زراعي، خاک را بدون کاشت رها مي نمايند تا قوت کافي براي کاشت سال بعد جذب نمايند.

تناوب زراعي :
کاشت محصولات متفاوت در يک قطعه خاک يا مزرعه در سال هاي مختلف

فصل زراعي :
طول زمان توليد محصول از خاک ورزي تا برداشت

کشت پاييزه :
بذر در پاييز کاشته مي شود

کشت بهاره :
بذر در ماه هاي اسفند يا اوايل بهار کاشته مي شود.

کشت دو محصولي :
دو محصول در يک سال يا فصل زراعي

گياه چند ساله :
محصول چدين سال روي زمين مانده و بر مي دهد. يونجه يکي از اين نوع گياهان است که پس از خاک ورزي و کاشت اوليه، تا چندين سال و هر سال چندين چين مي توان محصول را برداشت نمود

 

[TRiViA]

چون گاوآهن برگردان دار از اهمیت خاصی برخوردار است فعلا به توضیح راجع به اون می پردازیم قصد داشتم انواع گاوآهن رو در تاپیک" معرفی ماشین آلات کشاورزی" بگم. اما از اون جایی که آشنایی با گاوآهن ها لازمه درس خاکورزی هستش و برای جلوگیری از پراکندگی مطالب درسی ،انواع اون رو در همین بخش توضیح می دیم

 

[TRiViA]

گاو آهن برگردان :
داراي انواع زير است :

الف) سوار، نيمه سوار، دنباله بند
ب) يک طرفه، دو طرفه
ج) يک خيش، چند خيش

در ايران بيشتر از گاو آهن هاي يک طرفه 3 خيش استفاده مي شود درحالي که نوع دو طرفه آن ارجح است. خاک هاي زراعي ايران معمولاً سخت و خشک است. شخم زدن چنين خاکي، توان زيادي را طلب مي نمايد. بنابر اين با تراکتورهاي 3140 يا 3350 جاندير و يا تراکتورهاي 65-75 اسب بخار، بيش از 3 خيش نمي توان کشيد. گاو آهن هاي دو طرفه سنگين تر و قيمت اوليه آن بيشتر است ولي مزاياي آن بيش از مخارج است.


​

 

[TRiViA]

انتخاب نوع گاو آهن

انتخاب نوع گاو آهن

انتخاب نوع گاو آهن :
نوع گاو آهن بايد متناسب با خاک، وسعت مزرعه و توان تراکتور موجود انتخاب گردد. براي خاک هاي سخت ايران براي پوشاندن يا دفن کردن بهتر بقاياي گياهي و برگرداندن خاک به منظور آوردن تخم و لارو حشرات، بهتر است اثر گاوآهن بر گرداندار استفاده نمود. براي مزارع کوچک، گاو آهن هاي برگرداندار و يا سه خيش سوار ولي براي مزارع متوسط يا بزرگ، گاو آهن هاي نيمه سوار و دنباله بند توصيه مي شود. در هر صورت گاو آهن دو طرفه بهتر از يکطرفه است.
شناسايي گاو آهن ساده است . گاو آهن هاي سوار، بر اتصال 3 نقطه تراکتور سوار مي شوند. گاو آهن هاي نيمه سوار داراي يک چرخ حاصل در عقب بوده و در جلو فقط به بازوهاي پاييني تراکتور متصل مي شوند. يعني ماشين فقط دو نقطه اتصال به تراکتور دارد. گاو آهن دنباله بند فقط يک نقطه اتصال دارد يعني از جلو فقط به مالبند ثابت يا گردان تراکتور متصل شده ولي تمام ماشين روي 3 چرخ حامل با دو چرخ در جلو و يک چرخ در عقب حمل مي گردد. گاو آهن هاي نيمه سوار و دنباله بند عمدتاً از جک هيدروليکي براي درآوردن و به خاک انداختن خيشها بهره مي گيرند.
اين جک ها از نوع يک طرفه و شيلنگ آنها به خروجي هيدروليکي تراکتور متصل مي شوند. گاو آهن نيمه سوار ممکن است به چرخ هاي ديگري سواي چرخ حامل مجهز باشد ولي آنها براي حفظ تعادل ماشين در حال کار بوده که هميشه در درون شيار شخم قرار مي گيرند. گاو آهن هاي بش از 4-5 خيش را از نوع نيمه سوار مي سازند چون بلند کردن آن با دستگاه هيدروليک تراکتور مشکل آفرين است. گاو آهن هاي 7 خيش يا بيشتر معمولاً به صورت دنباله بند طراحي مي گردند. گاو آهن هاي با خيش زيادتر براي مزارع بزرگتر مناسب مي باشند که زمان اجراي شخم را کم کرده يا بازده زماني زياد شود. مضافاً که اين نوع گاو آهن ها نياز به توان بسيار داشته و تراکتورهاي کشنده آنها بايد از قدرتي زياد و kw150 به بالا برخوردار باشند. تراکتورهاي امروزي اروپايي با توان 300-250k ساخته مي شوند

 

[TRiViA]

آماده کردن گاوآهن

آماده کردن گاوآهن

آماده کردن گاوآهن براي خاک:
1) تراز بودن گاو آهن در هنگام اجراي شخم – اين تراز شامل تراز افقي و تراز عرضي مي باشد.
2) سرعت حرکت تراکتور و ماشين
3) تنظيم عمق کار
براي اتصال گاو آهن سوار ونيمه سوار، به تراکتور لازم است که بازوي پاييني اتصال 3 نقطه را پايين بود. اين کار همانطور که گفته شد با پيچندن پيچ سر بازوي رابط طرف راست راننده انجام مي گيرد. پس از اتصال دو بازوي پاييني بايد ساق وسط را طويل نمود تا به گاو آهن برسد. اين مراتب را مي توان به شرح زير فهرست کرد:
الف) راننده تراکتور را به عقب رانده تا در موقعيت مناسب نسبت به گاو آهن قرار گيرد
ب) بازوي پاييني تراکتور با اهرم اصلي هيدروليک آن قدر پايين برده مي شود. تا مطابق بين اتصال طرف چپ ( چپ راننده) گاو آهن قرار گيرد
پ) بين طرف چپ گاو آهن را در قرقره بازوي طرف چپ تراکتور مستقر نموده و پايين قفلي، قفل شود. اين عمل را کمک راننده يا خود راننده پس از پياده شدن از تراکتور مي تواند انجام دهد.
اگر راننده بايد اين کار را انجام دهد، نبايد فراموش نمايد که ترمز دستي تراکتور را بکشد
ت) بازوي پاييني سمت راست تراکتور با باز کردن پيچ سر بازوي رابط آن قدر پايين برده مي شود تا مطابق بين طرف راست گاو آهن قرار گيرد.
ث) اين پين را در قرقره طرف راست بازوي پاييني تراکتور انداخته و با پين مخصوص قفل مي شود.
ج) ساق وسط را که از يک سر به تراکتور متصل مي شود، با پيچاندن مهره وسط دو سر رزوه آن طويل نموده تا سر ديگر اين ساق به محل اتصال خود به گاو آهن برسد. اين محل اتصال را فيل گوش مي ناميم
چ) پين اتصال فيل گوش را انداخته و با پين قفلي ، قفل مي کنيم
ح) گاو آ]ن را با اهرم اصلي هيدروليک بلند کرده، به محل اجراي شخم مي بريم.
خ) بازوي پاييني طرف راست تراکتور با طويل کردن طول بازوي رابط آن قدر پايين برده تا خيش ها به طرف راست متمايل شوند
د) طول ساقه وسط را کوتاه نموده تا گاو آهن کسي به جلو متمايل گردد

 

[TRiViA]

در ادامه اندام های یک گاوآهن برگردان دار توضیح داده میشه که معمولا در کارگاه (1 واحد عملی)خاکورزی بیان میشه.
در ضمن برای ادای حق و ذکر منبع لازمه ذکر کنم که مطالب مربوط به گاوآهن برگردان دار؛ دروس آقای دکتر بهروزی لار هستش که از شبکه آموزش پخش شده.
آقای دکتر معرف حضور دانشجویان مکانیک ماشینها هستن.
امیدوارم مطالب به دردتون بخوره

 

[TRiViA]

اندام های یک گاوآهن برگردان دار

اندام های یک گاوآهن برگردان دار

اندام هاي يک گاو آهن برگرداندر:
اندام هاي اصلي يک گاو آهن برگرداندر شامل خيش، دسته اتصال، قاب، کارد، خيش ، پيش برد(خيشک)، چرخ تثبيت و يا چرخ حامل، لنگي وسيله ايمني و اتصالات ماشين به تراکتور:
الف) خيش :
از فولاد 3 نقطه و به اشکال گوناگون ساخته مي شود. تفاوت عمده اين خيش ها در شکل و انحناء صفحه برگردان آنهاست که هر يک براي نوع خاصي از خاک ساخته شده است. به عنوان مثال، صفحه برگردان استوانه ي (خيش وسط طرف چپ) براي خاک هاي شني ولي از آن شکافدار (طرف راست پايين) براي خاک هاي رسي چسبنده طراحي شده اند.

ب) تيغه :
قطعه اي فولادي و لبه تيز است. سرتاسر لبه تيغه تيز بوده و وظيفه بريدن خاک را به عهده دارد. اين لبه بايد هميشه تيز بماند.

ج) صفحه برگردان :
انواع بسيار متفاوتي دارد. صفحه انحناء و از فولاد 3 لايه است. انحناء صفحه بايد متناسب با جنس خاک انتخاب گردد

د) پيشاني :
قطعه جلو صفحه برگردان است که بيش از بقيه قسمت هاي صفحه برگردان سائيده مي شود. لذا در بعضي از خيش ها آن را به صورت جدا شدني روي تنه پيچ مي کند.

ذ) سرخيش :
براي دفن بهتر بقاياي گياهي سطح خاک به کار رفته و ضمناً عمق بيشتر شخم را اجازه مي دهد.

س) دنباله :
براي بهتر خرد کردن خاک هاي رسي و چسبنده به کار مي رود

ش) کفش :
اتکايي براي خيش روي کف شيار شخم مي باشد. تنظيم درست گاو آهن زماني است که انتهاي کفش اثري جزيي بر ته شيار شخم بر جاي گذارد.

5) پاشنه :
در انتهاي بعضي از انواع کفش ها ي در انتهاي کفش آخرين خيش، قطعه اي جدا شدني و گاهي قابل تنظيم تعبيه مي شود که کفش را از سايش حفاظت مي نمايد.

تنه :
قطعه ايست که ساير اجزاء خيش که تاکنون گفته شد مستقيماً يا به طور غيرمستقيم بر آن سوار مي شوند. دسته اتصال خيش به قاب گاو آهن نيز از يک سر به اين قطعه متصل است.

دسته اتصال :
هر تنه و خيش گاو آهن توسط دسته اي به قاب گاو آهن متصل مي شود. در اين محل اتصال، نوعي وسيله حفاظتي تعبيه مي گردد که در صورت برخورد خيش به مانع، خيش را آزاد مي کند. انواع متفاوتي از اين نوع وجود دارند. ضامن فنري يک نوع از آن است و پين برشي نوع ديگري در نوع پين برشي، خيس را پس از ازاد شدن بايد به جاي اول خود برگردانده، يک پين نو جايگزين نمود.

قاب :
قطعه اي است که همه اجزاء متشکله گاو آهن را به يکديگر پيوند مي دهد. بيشتر آنها را چون از بالا نگاه کنيم به شکل A مي بينيم.

کارد :
براي برش عمودي خاک به کار مي رود. در انواع قديمي به شکل کارد آشپزخانه بود ولي امروزه اکثراً از نوع بشقابي يا ادوار است.

خيشک :
به مان شکل گاو آهن برگرداندار بوده و همان کار را انجام مي دهد ولي کوچکتر است. وظيفه آن برگردان لايه نازکي از خاک سطحي قبل از برگردان خاک توسط خيش اصلي است. با اين ترتيب بقاياي گياهي در عمق خاک مدفون گشته تا بهتر پوسيده گردند و نيز همچون يک کود آلي عمل نمايند.

لنگي :
ميله دو سر لنگي در جلو گاو آهن مستقر گشته است که دو نقطه اتصال پاييني گاو آهن به تراکتور را تأمين مي نمايد. وظيفه اصلي اين ميله، چرخاندن قاب در سطح افق است طوري که عرض کار خيش اول تنظيم گردد. براي انجام اين کار بايد ميله را حول محور خود گرداند.

وسيله ايمني :
روي گاو آهن هاي مختلف، وسايل ايمني متفاوتي براي آزاد سازي خيش در برخورد با موانع مختلف تعبيه شده است. همانطور که در بند مربوط به دسته اتصال گفته شد، پين برشي يکي از آنهاست. در بعضي از گاو آهن ها، از فنر تحت فشار استفاده شده است که خيش را پس از رفع مانع به طور خودکار به جاي خود برمي گرداند.

 

[TRiViA]

گاوآهن بشقابی

گاوآهن بشقابی


گاو آهن بشقابي :
تعدادي بشقاب با قطر نسبتاً بزرگي هستند که توسط دسته اي به قاب متصل مي شوند. اين گاو آهن نيز همانند گاو آهن هاي برگرداندار ممکن است يک طرفه، دو طرفه و يک خيش يا چند خيش باشد. اين گاوآهن خاک را برگردان نمي کند بلکه بقاياي گياهي و خاک را بريده و با يکديگر مخلوط مي نمايد کار گاو آهن برگرداندار در خاک هايي که ريشه گياه در آن زياد و سخت باشد ممکن است با مشکل روبرو گرديد. لبه بشقابها تيز و ممکن است صاف يا کنگره دار باشند. فرو رفتن بشقاب ها تابع وزن روي آنها و زاويه تمايل عمودي است. بنابراين هر چه گاو آهن سنگين تر بوده يا وزنه روي قاب اضافه گردد، بهتر بيشتر در خاک نفوذ مي کند.
اين گاو آهن ها فقط دو تنظيم دارند يکي تنظيم زاويه تمايل عمودي که ذکر شد و ديگري تنظيم زاويه تمايل جانبي. با تنظيم اول، عمق شخم ولي با تنظيم دوم عرض کار خيش ها تعيين مي شود. مناسب ترين تنظيم عرضي آن است که خاک بين دو بشقاب شخم نخورده نماند يعني خط برش طرف راست خيش دوم روي خط برش طرف چپ خيش اول بيفتد. هر بشقاب در وسط خود داراي بلبرينگي است که دسته اتصال به قاب سوار مي شود.اين بلبرينگ به بشقاب اجازه مي دهد که حول محور خود بگردد. عمق خود بشقاب نبايد از حدود يک سوم قطر آن تجاوز نمايد تا بتواند اين حرکت دوراني را حفظ کند.

 

[TRiViA]

گاوآهن بشقابی

گاوآهن بشقابی

گاو آهن بشقابي براي انجام خاك ورزي اوليه مورد استفاده قرار مي گيرند و كار آنها تا حدودي شبيه به كار گاواهن هاي برگردان دار مي باشد اين گاوآهنها از يك سري بشقاب هاي مقعر گردنده كه به صورت انفرادي و جدا از هم بر روي يكشاسي قرار گرفته اند تشكيل مي گردند عمق كار بشقاب ها به وسيله يك يا چند چرخ ويا توسط سيستم هاي هيدروليك تراكتور كنترل مي شوند
اصول كار با گاو آهن بشقابي در هنگام كار با گاو آهن بشقابي خاك و خاشاك توسط عمل چرخش بشقاب ها قطع و جا به جا مي شود چنانچه بشقاب ها بدون صفحه تمييز كن كار كنند بيشتر عمل مخلوط كردن خاك بريده شده را انجام مي دهند تا برگرداندن خاك در صورت استفاده از صفحه تمييز كن برگردان دار خاك شبيه انچه كه در گاوآهن هاي برگردان دار انجام مي شوئد برگردانده مي شود البته عمل برگرداندن خاك به خوبي گاوآهن هاي برگردان دار صورت نمي گيرد گاواهن هاي بشقابي بايد با سرعتي نسبتا كم و يكنواخت كار كنند تا عمل برش و عرض برش را كنترل كنند اين گاو آهن ها در سرعتهاي زياد خوب كار نمي كنندو ضمنا سرعت زياد باعث تقليل در عمق شخم مي شود
انواع گاوآهن هاي بشقابي گاو آهن هاي بشقابي معمولا داراي 1 تا7 بشقاب مقعر مي باشند كه عرض برش هر بشقاب ممكن است بين حدود 30.5تا18.5 سانتي مترباشد .بشقابها معمولا در اندازه هاي مختلف به قطر 96.5تا61 سانتي متر دردسترس هستند. تقعر بشقاب ها معمولا بين16.5تا9 سانتي متر وضخامت آنها بين 6.5تا5 سانتي متر است . حداكثر عمق كار بشقاب ها،حدود 3/1قطر آنهاست.

 

[TRiViA]

گاوآهن بشقابی

گاوآهن بشقابی

هر واحد گاوآهن بشقابی یا دیسکی شامل صفحه ای بزرگ و کاسه ای شکل است به قطر 50 تا 95 سانتیمتر که در طول یک محور مرکزی می چرخد. ستونی از خاک که توسط لبه تیز بشقاب بریده می شود در سطح شیب دار بشقاب بالا رفته و ضمن این که از هم پاشیده می شود به سمت راست گاوآهن بر می گردد. معمولاً چند واحد گاو آهن بشقابی روی یک شاسی قرار دارند و دستگاه با تراکتور کشیده میشود. چون طی حرکت در زمین و در اثر نیروی ناشی از مقاومت خاک، بشقابی به حول محور خویش می چرخد، گاو آهن بشقابی با سهولتی بیش از گاو آهن سوکی در خاکهای خشک، متراکم و چمنی پیش میرود. میزان برگشت و خرد شدن خاک تابع زاویه برخورد بشقاب با خاک است و هر چه سطح بشقاب با جهت حرکت تراکتور زاویه عمودتری بسازد، برگشت خاک کاملتر خواهد بود. از این تغییر زاویه برای انجام نیمه شخم استفاده می کنند. گاو آهن های بشقابی که بطور مایل نسبت به جهت حرکت تراکتور در خاک پیش می روند به گاو آهنهای بشقابی یک طرفه موسومند.

 

[TRiViA]

گاوآهن بشقابی

گاوآهن بشقابی

قطعات اصلی گاواهن های بشقابی:
یاتاقان بشقاب
چرخ شیار عقب
ساقه بشقاب
شاسی
محور عرضی جلو گاواهن
دکل
پایه
چرخ تثبیت عمق
پیچ تنظیم عرض برش
پیچ تنظیم عمق شخم
سیلندر های هیدرولیکی کنترل از راه دور.​

 

[TRiViA]

گاوآهن بشقابی

گاوآهن بشقابی

برای اطلاعات بیشتر راجع به گاوآهن بشقابی پیشنهاد می کنم این مقاله کم حجم رو در اینجا ببینید.
در اون حرکت بشقاب در خاک،نیروهای کششی و مقاومت،غلتش خالص و واقعی،اجزا، تاثیر زوایا و... بخوبی توضیح داده شده.

 

[TRiViA]

همچنین در کتاب پروفسور هانت (که قبلا خدمتتون معرفی شده) می تونید در فصل 5 ، تنظیمات گاوآهن بشقابی رو مطالعه بفرمایید.

 

[TRiViA]

بعد از مدت ها سلام
از برکت میان ترم های دینامیک و فیزیک و مکانیک خاک! مدتی بود که این تاپیک خوابیده و نرسیدم مطالب جدید رو بذارم.
تا الان این تاپیک 171 بازدید داشته که هم مایه خوشحالیه و هم ناراحتی.از بین این همه؛ واقعا کسی نظری،سوالی،نداشته که بگه؟؟؟!!
حداقل نظر بدید خوبه ادامه بدم یا نه؟!! البته چند وقت دیگه میان ترم خاکورزی دارم،و بعد از اون ادامه مطالب رو از سر میگیرم.گرچه یکم عقب موندیم ولی اشکال نداره.اینطوری بهتره.

 

[eh2]

سلام
ممنون از مطالبتون
اگه ميشد عكسي هم براي قسمتهاي مختلف مطالبتون مي ذاشتيد عالي بود.
​

 

[TRiViA]

سلام

ممنون از مطالبتون
اگه ميشد عكسي هم براي قسمتهاي مختلف مطالبتون مي ذاشتيد عالي بود.​

چند تا عکس از انواع گاوآهن ها

 

[TRiViA]