صنایع شیمیایی

[~Alchemist~]

دوستان در این تاپیک میخوایم مختصری در مورد تکنولوژی برترین صنایع شیمیایی مطرح دنیا صحبت کنیم.

 

[~Alchemist~]

ابتدا یه مختصری راجع به مفهوم صنایع شیمیایی، اثر اقتصادی و بازار کار آن ها صحبت میکنیم.
البته این آمار و ارقام صرفا تا سال 2002 هست و متاسفانه ورژن جدید کتاب مورد ترجمه را نتونستم پیدا کنم که ارقام دقیقتری ارائه بدم.

در جدول 1-1 تقسیمات اساسی اقتصاد آمریکا نشان داده شده است که بر اساس طبقه بندی صنایع استاندارد (Standard Industrial Classification=SIC) است. طبقه بندی مشابهی برای اروپای غربی، ژاپن و دیگر کشورها دیده می­شود. ستون سوم در این جدول تخمین ابعادی از هر بخش را نشان میدهد که مقدار آن میلیارد دلار است. جمع کل تمام این بخشها 9/8759 میلیارد دلار است. این بخشها در عین مستقل بودن، به هم وابسته هستند. برای مثال، درآمد حاصل از تولید ذغال سنگ صرف خرید آهن جهت تولید استیل میشود. البته تمام این داده تا سال 2002 میباشند.

 

[~Alchemist~]

در اینجا منظور ما دقیقا از صنایع شیمیایی چیست؟ بر طبق یکی از طبقه بندی های جهانی صنایع آمریکای شمالی، صنایع شیمیایی به آن دست از صنایع گفته میشود که فرایندهای شیمیایی که شامل موارد زیر است در آنها صورت میپذیرد: تولید کاغذ، تولیدات پتروشیمی و ذغال سنگ، تولیدات شیمیایی، تولید محصولات پلاستیکی و لاستیکی و تولید محصولات غیر فلزی معدنی. در جدول 1-2، مقایسه ای بین صنایع شیمیایی و سایر صنایع صورت گرفته است.

باید توجه داشت که قیمت حاصل از تولید فقط بخشی از هزینه های نهایی مربوط به یک کالا را در بر میگیرد. حمل و نقل مواد اولیه و محصول نهایی هم اهمیت بسزایی دارد. ارتباط بین حمل و نقل و ارزش افزوده در عبارت زیر آورده شده است:
ارزش افزوده= (حمل و نقل+سرویس اجرا) – (قیمت مواد اولیه، تدارک، ظروف و نگهداری، سوخت، هزینه برق و انجام کار و هزینه کارگر).

 

[~Alchemist~]

در سال 1998 هزینه تمام شده برای حمل و نقل 2/424 میلیارد دلار بود که حدود 11% از کل هزینه تولید را در بر میگرفت. در جدول 1-3 حمل و نقل مربوط به تولیدات شیمیایی در آن سال خلاصه شده است. دقت کنید که مواد شیمیایی پایه ای بزرگترین سهم را در حمل و نقل به خود اختصاص داده اند و در رده­ی بعدی تولیدات دارویی قرار میگرد.

* مناطق مهم صنایع شیمیایی در ایالات متحده

جدول 1-5 میزان تولیدات شیمیایی ده ایالت برتر آمریکا را نشان میدهد. ناحیه جنوب غربی (تگزاس و لوئیزیانا)، آتلانتیک (نیوجرسی و نیویورک) و ناحیه شمال شرقی (ایلیونز، اوهایو، پنسیلوانیا، تنسیس و ایندیانا) در کنار کالیفرنیا، بزرگترین سهم تولیدات شیمیایی را به خود اختصاص داده اند.


* بازار کار و استخدام در صنایع شیمیایی

شیمیدانان فرصت های شغلی خوبی در صنایع شیمیایی میتوانند داشته باشند (این مربوط به مملکت ها از ما بهترون میشه). صنایع خصوص، تقریبا 58% شیمیدانان را به استخدام در می آورند، حدود 25% شیمیدانان در دانشگاه ها، 9% در دولت و 8% نیز بصورت مشاغل دیگر مشغول به کار هستند. جدول 1-6 میانگین شیمیدانان استخدام شده در صنایع را بر اساس مدرک تحصیلی از سال 1996 تا 2000 نشان میدهد.



استخدام در دانشگاه ها نیز به صورت زیر بوده است: شیمی تجزیه 21%، شیمی آلی 14%، پلیمر 11%، شیمی محیط زیست 9%، شیمی فیزیک 7%، شیمی دارویی 7%، شیمی عمومی 6%، علم مواد 5%، شیمی معدنی 5%، و سایر رشته ها 8%.

 

[~Alchemist~]

جدول 1-7، میزان استخدام کل کارگران، تکنسین ها و افراد غیر تکنسین در صنایع را نشان میدهد. توجه کنید که حدود 4/18 میلیون نفر کارگر در کل صنایع و 1 میلیون نفر در صنایع شیمیایی مشغول به کار هستند. حدود 160000 نفر شیمیدان و 120000 نفر مهندس شیمی در آمریکا مشغول به کار در صنایع شیمیایی هستند. تا سال 2001 تنها 5/1% شیمیدان بیکار در آمریکا وجود داشت.


*درآمد شیمیدانان

جدول 1-8 مقایسه ای بین درآمد شیمیدانان دکتری آمریکا با دیگر حرفه ها صورت گرفته است. در کل، یک شیمیدان حقوق نسبتا خوبی در مقایسه با سایر دانشمندان مانند بیولوژیست ها و سایکولوژیست ها دارند. در جدول 1-9 نیز، میانگین حقوق شیمیدانان در دانشگاه ها و صنایع بر اساس مدرک تحصیلی شان مقایسه شده است.

 

[~Alchemist~]

* پنجاه صنایع شیمیایی برتر دنیا

در سال 1996 یکی از مجلات، لیستی از 50 ماده شیمیایی مطرح دنیا را منتشر کرد. به عبارتی در آمریکا، این ترکیبات چند میلیارد پوند در سال تولید میشدند. این لیست تا سال 2002 در جدول 1-15 خلاصه شده است. سولفوریک اسید، اولین رتبه را به خودش اختصاص داده است چرا که به تنهایی هر ساله در آمریکا چند میلیارد پوند تولید میشود. در درجه بعدی نیتروژن قرار میگیرد که بیش از 75 میلیارد پوند تولید میشود. بیشترین حجم ترکیب آلی تولید شده در صنایع را اتیلن به خودش اختصاص داده است چرا که این ترکیب بعنوان یک ترکیب پتروشیمی برای سنتز تعداد زیادی از ترکیبات شیمیایی آلی به کار میرود. اتیلن سردمدار 7 ترکیب آلی مهم در صنایع شیمیایی است. این هفت ترکیب آلی شامل اتیلن، پروپیلن، مخلوط ترکیبات چهار کربنی، بنزن، تولوئن، زایلن و متان هستند. متان خودش به تنهایی در لیست دیده نمیشود چرا که این ترکیب سنتز نمیشود بلکه از گاز طبیعی استخراج میشود و برای تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی دیگر بکار میرود.
در این لیست، 19 ترکیب معدنی وجود دارد که در سال 2002 حجمی معادل 492 میلیارد پوند را به خودشان اختصاص دادند. 31 ترکیب آلی در لیست موجود است که تولید کلی آنها در سال 2002 معادل 346 میلیارد پوند بوده ولی قیمت آن ها بسیار بیشتر از دیگر ترکیبات بوده است. نصف حجم 837 میلیارد تن ماده شیمیایی حاضر، صرف تولید سایر مواد شیمیایی و پلیمرها میشود.

 

[~Alchemist~]