[دستگاه موسیقی ایران] - ماهور

linux_0011

عضو جدید
گلهای رنگارنگ431در این برنامه هنرمندان برنامه گلها قطعاتی در ماهور برای شنوندگان اجرا کرده اند .دستگاه ماهور: اصولا دستگاه شادی می باشد و بیشتر هنرمندان برای بیان حالت شادی از آن استفاده کرده اند و خوانندگان نیز اشعار متناسب با این حال و هوا را اجرا می کنند ( البته شعری که استاد ایرج در این برنامه اجرا کرده اند کاملا بر خلاف این موضوع است ؟! ).گوشه های مهم ماهور که درین برنامه اجرا شده اند عبارتند از : 1- درآمد : که در همه دستگاه به نت شاهد دستگاه اشاره می کند. 2- داد : که بر نت دوم گام ماهور اشاره دارد. 3- فیلی : که تحریر مخصوصی است و زمینه را برای اجرای گوشه شکسته که معمولا پس از آن می آید آماده میکند. 4- شکسته : که مرکب خوانی به افشاری است.5- دلکش : که مرکب خوانی به شور است.6- راک : که مرکب خوانی به بیات اصفهان است.*دوستان نوازنده ویلن می توانند با دیاپازون ساز خود را می-لا-ر-لا کوک کنند که شاهد ماهور نت Re می شود و با موسیقی این برنامه تمرین و همنوازی کنند ، سه تار نوازان هم سیم اول را یک پرده بالاتر از دیاپازون یعنی Re کوک کنند و سیم های دیگر را به تناسب مانند ماهور Do کوک کنند.برنامه با صدای خانم آذر پژوهش آغاز می شود:این مــن نــــــه منم اگر منی هست تویی ور در بر مــــــــن پیرهنــــــی هست توییدر راه غمــــت نه تن به من ماند و نه جان گـر زان که مرا جان و تنـــــی هست توییتصنیف این برنامه از ساخته های شادروان مهدی خالدی با تنظیم ایرج محلوجی است.مهدی خالدی: از نسل اول شاگردان استاد صبا می باشند ، مهارت ایشان در حدی بود که حتی در نبود استاد ( در سفری که برای ضبط صفحه به بیروت کردند ) با اجازه استاد و بخاطر فراهم کردن اسباب بزرگی تکیه بر جای بزرگان زده بودند و تدریس می کردند .از معروف ترین ساخته های ایشان تصنیف "آمد نوبهار" با صدای بانو "دلکش" می باشد (که آقای کیومرث پوراحمد نیز در فیلم "شب یلدا" با بازی استثنایی آقای محمد رضا فروتن - که برنده جایزه فیلم فجر همان سال نیز شد - از ملودی این آهنگ ( با تغییر شعر به نازی پرگلک ) استفاده کردند ).عهدیه : در این برنامه در کنار زوج هنری اش در ترانه های فیلم فارسی ( استاد ایرج) به اجرای برنامه پرداختند .فروغی بسطامی : شاعر قرن سیزدهم هجری که مدتی از اوایل عمر خویش را به مدح شاهان و شاهزادگان قاجاری گذراند لیکن به سبب تمایلات عارفانه باقی عمر خویش را در ریاضت و آمد و شد به مجلس عارفان گذرانید از اشعار بنام وی غزل "مردان خدا پرده پندار دریدند" می باشد. (منبع: سی دی نرم افزاری درج)تصنیف:در آمدای خوش آنانکه قدم در ره میخانه زدنـد بوسه دادند لب شاهد و پیمانه زدندخون مـــــن باد حلال لب شیرین دهنان که به کام دل ما خنده مسـتانه زدنددلکشبــــــه حقارت منگر باده کشان کین قوم پشت پا بر فلک از همت مردانه زدنددادجــــانم آمد به لب امروز مگر یاران دوش قدح باده به یاد لب جانــــــــــانه زدندراککس نجست از دل گمگشته ما هیچ نشان مو به مو هر چه سر زلف تو را شانه زدندسپس بار دیگر خانم پژوهش این اشعار را می خواند :لاله ای همرنگ رخسار تو در گـــــلزار نیست شکری هم سنگ لعلت در همـه بازار نیستصــــــوفیان در خانقاه و زاهــــــدان در صومعه عاشقان مست را با هر دو عالـــم کار نیستدر این قسمت نوازندگان شادروان گلها همنوازی بسیار زیبایی در ماهور آغاز می کنند :نخست استاد حبیب الله بدیعی(1371-1312) نوازنده ویلن درآمد ماهور را آغاز میکنند و استاد منصور صارمی(1378-1309) ادامه می دهند و سپس چهارمضراب ماهور همراه تنبک استاد امیر ناصر افتتاح(1366-1314) با ویلن بدیعی آغاز می شود .پس از فرود استاد ایرج برنامه خود را با اشعاری از الهی جغتایی آغاز می کنند :درآمدای که از یار نشان می طلبی یار کجاست همــه یارنــد ولی یــار وفـادار کجـاستداد و فرود (از: سرزنش خار کجاست)رفـت آن تازه گل ماند به دل خار غمــــش دل کجا جلوه گر و سرزنش خار کجاستفیلی و (اشاره مختصری به شکسته)صبــــــر در خانه ویــــرانه دل هیچ نمانـــد خواب در دیـده غم دیــــده بیمار کجاستو آخرین اشعار برنامه با صدای خانم پژوهش :در خرابات مغان هوش مجــــــــــــویید ز ماهمه مستیم درین میکده هشیار کجاستبهتر آن است الهی که نهــــــــــان ماند رازسر خود فاش مکن محرم اســرار کجاست
 
آخرین ویرایش:

جویای اندیشه

عضو جدید
کاربر ممتاز
گلهای رنگارنگ431در این برنامه هنرمندان برنامه گلها قطعاتی در ماهور برای شنوندگان اجرا کرده اند .دستگاه ماهور: اصولا دستگاه شادی می باشد و بیشتر هنرمندان برای بیان حالت شادی از آن استفاده کرده اند و خوانندگان نیز اشعار متناسب با این حال و هوا را اجرا می کنند ( البته شعری که استاد ایرج در این برنامه اجرا کرده اند کاملا بر خلاف این موضوع است ؟! ).گوشه های مهم ماهور که درین برنامه اجرا شده اند عبارتند از : 1- درآمد : که در همه دستگاه به نت شاهد دستگاه اشاره می کند. 2- داد : که بر نت دوم گام ماهور اشاره دارد. 3- فیلی : که تحریر مخصوصی است و زمینه را برای اجرای گوشه شکسته که معمولا پس از آن می آید آماده میکند. 4- شکسته : که مرکب خوانی به افشاری است.5- دلکش : که مرکب خوانی به شور است.6- راک : که مرکب خوانی به بیات اصفهان است.*دوستان نوازنده ویلن می توانند با دیاپازون ساز خود را می-لا-ر-لا کوک کنند که شاهد ماهور نت Re می شود و با موسیقی این برنامه تمرین و همنوازی کنند ، سه تار نوازان هم سیم اول را یک پرده بالاتر از دیاپازون یعنی Re کوک کنند و سیم های دیگر را به تناسب مانند ماهور Do کوک کنند.برنامه با صدای خانم آذر پژوهش آغاز می شود:این مــن نــــــه منم اگر منی هست تویی ور در بر مــــــــن پیرهنــــــی هست توییدر راه غمــــت نه تن به من ماند و نه جان گـر زان که مرا جان و تنـــــی هست توییتصنیف این برنامه از ساخته های شادروان مهدی خالدی با تنظیم ایرج محلوجی است.مهدی خالدی: از نسل اول شاگردان استاد صبا می باشند ، مهارت ایشان در حدی بود که حتی در نبود استاد ( در سفری که برای ضبط صفحه به بیروت کردند ) با اجازه استاد و بخاطر فراهم کردن اسباب بزرگی تکیه بر جای بزرگان زده بودند و تدریس می کردند .از معروف ترین ساخته های ایشان تصنیف "آمد نوبهار" با صدای بانو "دلکش" می باشد (که آقای کیومرث پوراحمد نیز در فیلم "شب یلدا" با بازی استثنایی آقای محمد رضا فروتن - که برنده جایزه فیلم فجر همان سال نیز شد - از ملودی این آهنگ ( با تغییر شعر به نازی پرگلک ) استفاده کردند ).عهدیه : در این برنامه در کنار زوج هنری اش در ترانه های فیلم فارسی ( استاد ایرج) به اجرای برنامه پرداختند .فروغی بسطامی : شاعر قرن سیزدهم هجری که مدتی از اوایل عمر خویش را به مدح شاهان و شاهزادگان قاجاری گذراند لیکن به سبب تمایلات عارفانه باقی عمر خویش را در ریاضت و آمد و شد به مجلس عارفان گذرانید از اشعار بنام وی غزل "مردان خدا پرده پندار دریدند" می باشد. (منبع: سی دی نرم افزاری درج)تصنیف:در آمدای خوش آنانکه قدم در ره میخانه زدنـد بوسه دادند لب شاهد و پیمانه زدندخون مـــــن باد حلال لب شیرین دهنان که به کام دل ما خنده مسـتانه زدنددلکشبــــــه حقارت منگر باده کشان کین قوم پشت پا بر فلک از همت مردانه زدنددادجــــانم آمد به لب امروز مگر یاران دوش قدح باده به یاد لب جانــــــــــانه زدندراککس نجست از دل گمگشته ما هیچ نشان مو به مو هر چه سر زلف تو را شانه زدندسپس بار دیگر خانم پژوهش این اشعار را می خواند :لاله ای همرنگ رخسار تو در گـــــلزار نیست شکری هم سنگ لعلت در همـه بازار نیستصــــــوفیان در خانقاه و زاهــــــدان در صومعه عاشقان مست را با هر دو عالـــم کار نیستدر این قسمت نوازندگان شادروان گلها همنوازی بسیار زیبایی در ماهور آغاز می کنند :نخست استاد حبیب الله بدیعی(1371-1312) نوازنده ویلن درآمد ماهور را آغاز میکنند و استاد منصور صارمی(1378-1309) ادامه می دهند و سپس چهارمضراب ماهور همراه تنبک استاد امیر ناصر افتتاح(1366-1314) با ویلن بدیعی آغاز می شود .پس از فرود استاد ایرج برنامه خود را با اشعاری از الهی جغتایی آغاز می کنند :درآمدای که از یار نشان می طلبی یار کجاست همــه یارنــد ولی یــار وفـادار کجـاستداد و فرود (از: سرزنش خار کجاست)رفـت آن تازه گل ماند به دل خار غمــــش دل کجا جلوه گر و سرزنش خار کجاستفیلی و (اشاره مختصری به شکسته)صبــــــر در خانه ویــــرانه دل هیچ نمانـــد خواب در دیـده غم دیــــده بیمار کجاستو آخرین اشعار برنامه با صدای خانم پژوهش :در خرابات مغان هوش مجــــــــــــویید ز ماهمه مستیم درین میکده هشیار کجاستبهتر آن است الهی که نهــــــــــان ماند رازسر خود فاش مکن محرم اســرار کجاست
دوست من بهت تبریک میگم که این تاپیکو ایجاد کردی.راستش چند روز پیش هر چی تو تالار موسیقی ایرانی گشتم اثری از موسیقی ایرانی ندیدم.هر چی بود موسیقی پاپ و ...
چند نکته به نظرم اومد که میگم راجع به مطالبتون.
لفظ استاد برای هر کسی که کار موشیقی میکنه نمیشه به کار برد.تا حالا شنیدی که کسی بگه استاد ایرج؟اگر کسی گفت بازم دلیل نمیشه چون اون شخص باید مرجع باشه.
مثلا استاد بنان لقبی بوده که اساتید به نام اون دوران به او دادن.بعد از بنان هم تنها کسی که این برازنده ی این لقب هست استاد شجریان هست که الحق حجت رو تموم کرد در عرصه ی آواز.او نیز توسط فریدون مشیری.بیژن ترقی تجویدی و بزرگانی دیگر ملقب به استاد شد.
درسته که ایرج و گلپا صداهای ممتازی بودند ولی زود از عرصه ی هنر ایران کنار رفتند و فرصت استاد شدن پیدا نکردند.تا به حال دیده نشده که ایرج یا گلپا یک آواز راست پنجگاه یا کرد بیات بخوانند.
حالا افتخاری هم میاد تو تلویزیون ایران یه عینک میزنه به خودش میگه استاد بماند دیگه توهمه دیگه.
عزیزم فیلی تنها یک تحریر خاص نیست بلکه یک گوشه ی کامله که تو ماهور و بیات زند اجرا میشه و در راست پنجگاه بهش میگن پنجگاه با کمی تغییر در فرود که در مکتب اصفهان بهش همون پنجگاه میگن.
امیدوارم مطالب بیشتر و جذاب تر ی برامون بنویسی دست گلت درد نکنه:w23:
 

Similar threads

بالا