اطلاعاتی در مورد ماشین های کاشت، داشت و برداشت!!!
- شروع کننده موضوع masoud71
- تاریخ شروع
ماشين هاي برداشت
عمليات برداشت به مجموعه اعمالي اطلاق مي گردد که پس از عمليات داشت شروع شده و به خروج محصول از مزرعه خاتمه مي يابد. آنچه محصول خوانده مي شود، در گياهان مختلف متفاوت است. برگ و ساقه يونجه يک محصول است ولي ريشه چغندر قند نيز يک محصول مي باشد. ني شکرها و بلال هاي شيرين هر يک ، محصول به حساب مي آيد. غلاف و دانه هاي نخود، محتوي آن، خوشه هاي گندم و کاه، غده هاي زير زميني ، نيز محصول هستند. به همين سبب ماشين هاي متنوعي براي برداشت محصولات گوناگون و متناسب با نوع م حصول ساخته شده اند. مضافاً که گاهي براي برداشت يک محصول ممکن است از چندين ماشين بهره گرفته شود. يونجه، نمونه خوبي از اين نوع محصول مي باشد. ماشين هاي مختلف برداشت بعضي از محصولات ممکن است سر هم شده و دستگاهي بوجود آمده باشد که چندين عمل را همزمان انجام مي دهد. اين ماشين ها را کمباين مي نامند.
دروگرها :
ماشين هايي هستند که يونجه را درو نموده و در نواري، روي زمين مي ريزند. از نظر اصول کاري بر 3 نوع اند:
1) شانه اي
2) بشقابي
3) شلاقي يا عمودي
ماشين هاي ساقه ساز را اگر عمل درو را نيز انجام دهد مي توان به عنوان نوع چهارم دروگرها به حساب آورد. چنين ماشيني را درو ساقه ساز مي ناميم.
دروگر شانه اي :
اصول کاري آن شبيه قيچي خانگي يعني برشي است. تيغه هاي متحرک در برابر تيغه هاي ثابت حرکت رفت و برگشتي دارند که در هر حرکت رفت و برگشت تعدادي از ساقه ها را مي برد. اين ماشين امروز عموماً به عقب و سمت راست تراکتور و به اتصال 3 نقطه بسته شده تا عرض کار زيادتر شود و ترانش را از محور تواندهي تراکتور بگيرد. انواع دنباله بند آن نيز وجود دارد. در تراکتورهاي دستي ( تيلرها) ، شانه را در جلو و کنار يا در جلو و وسط مي بندند. دروگر شانه اي قديمي تريننوع ماشين براي درو يونجه بوده و هنوز هم کاربرد آن رواج دارد . برشي تميز ارائه مي دهد. تلفات محصول نسبتاً کمي دارد و گر چه قيمت آن بالاست و تنظيمات چندي را مي طلبد ولي بر ساير انواع ارجح است.
تنظيمات :
دروگرهاي شانه اي تنظيمات متعددي به شرح زير دارند که ممکن است در همه آنها يک جا جمع نشده باشند. تنظيم :
1) تمايل نوک انگشتي به طرف زمين يا بالا
2) وزن دروگر روي زمين
3) پشت بند
4) گيره
5) ارتفاع برش
6) کلاچ آزاد کن
7) تطبيق و تقارن خط وسط تيغه برش نسبت به خط وسط انگشتي
8) تطابق (مقدار جلو قرار گرفتن کفش خارجي نسبت به کفش داخلي )
9) سرعت پيشرفت تراکتور
10) ارتفاع اندام اتصال 3 نقطه تا زمين
11) فاصله انتهاي تخته رديف تا زمين
دروگرهاي بشقابي :
اين دروگرها همانند داس، عمل برش را بر اساس ضربه به انجام مي رسانند. عضو اصلي برش يک صفحه گرد است که 2،3،4 تيغه در پيرامون آن نصب شده اند. اتصال تيغه ها لولايي است يعني در برخورد با ما نع به عقب رفته و لذا آسيب نمي بينند. تيغه ها در صورتي قادر به درو محصول هستند که سرعت دوراني (يا خطي) آنها زياد باشد. بدين سبب سرعت دوراني اين تيغه ها 1500rpm و بيشتر است . اين سرعت زياد و مشکل را نسبت به دروگرهاي شانه اي پيش مي آورد، يکي اينکه توان زيادتري لازم دارند و ديگر آنکه با چند برش ساقه، مقداري از محصول را به صورت قطعات بسيار ريز و تقريباً پودري، تلف مي نمايند. به اين دليل اين نوع دروگرها براي محصولاتي چون يونجه توصيه نمي شوند بلکه براي دروگر علف کنار نهرها و مراتع مناسب هستند. مشکل شومي که سرعت زياد تيغه ها پيش مي آورد، سنگ پراني به اطراف است که براي عابرين مي تواند خطر ساز باشد.
بدين سبب روي همه اين دروگرها را با پرده حفاظي مي پوشانند. در هنگام کار، اين پرده پايين افتاده باشد در صورت پارگي آن را بلافاصله تعويض نماييد. اين دروگرها نيز همانند دروگرهاي شانه اي به عقب و معمولآً طرف راست تراکتور بسته مي شود، براي حمل و نقل بايد آنها را جمع نمود. نوع ديگر اين دروگرها داراي استوانه ايست که روي بشقاب سوار شده و دروگر استوانه اي ناميده مي شود. گاهي نام تجاري سيکلومور بر آن مي نهند. تعداد استوانه ها معمولاً دو عدد است. ولي چهار استوانه اي آن هم ساخته شده است. سواي بشقاب هاي با قطر بزرگتر و استوانه ها، هيچ تفاوت ديگري با دروگرهاي بشقابي ندارند. البته چگونگي انتقال حرکت از محور تواندهي به بشقاب کمي متفاوت است. قطر هر بشقاب دروگر استوانه اي به 75 سانتي متر مي رسد در صورتي که در نوع بشقاب از 30 سانتي متر تجاوز نمي نمايد.
تنظيمات :
1) زاويه تمايل بشقاب ها نسبت به زمين
2) ارتفاع بيشتر
3) وزن روي زمين
اين دروگرها نيز داراي کلاچ آزاد کن هستند.
دروگر عمودي يا شلاقي :
از يک استوانه گردنده ترکيب يافته که تيغه هاي سرکج به شکل ما در پيرامون آن به صورت زيگزاگ نصب شده اند. اين ماشن در حال درو، يونجه را قطعه قطعه مي نمايد و فقط در صورتي به کار مي رود که بخواهيم يونجه را سيلو کنيم.
دورگرساقه ها:
دروگر ساقه ماشيني است که نه تنها عمل فرآوري ساقه يعني خرد کردن آن را انجام مي دهد بلکه علوفه را نيز درو مي نمايد. بخش برشي آن ممکن است يک شانه برش يا يک دروگر بشقابي باشد. انواع فاقد دروگر آن نيز وجود دارند که فقط ساقه ساز ناميده مي شوند. ساقه ساز پس از بريدن علوفه با يک ماشين درو معمولاً متعاقب آن روي ؟؟ دروگر حرکت نموده تا ساقه ها را بترکاند. جفت غلتک هاي اين ماشين ها را بر حسب شدت عملي که مي توانند به خرج دهنده به 3 نوع تقسيم مي کنند
1) له کن
2) له - مچاله کن
3) مچاله کن . شدت عمل هر يک به ترتيبي که نامبرده شده است، زياد مي شود. اين ماشين ها فقط چهار تنظيم به شرح زير دارند:
1) فاصله بين غلتک ها
2) ارتفاع برش
3) وزن روي زمين يا تعليق
4) پهناي رديف علوفه
دروگرهاي خودگردان:
دروگرهايي که تاکنون نامبرده شدند، همگي به دنبال تراکتور کشيده مي شوند ولي انواع خودگردان آنها نيز وجود دارند. منظور از خودگردان آن است که موتوري روي ماشين نصب شده است که آن را بي نياز از کشتن تراکتور مي نمايند. اين ماشين ها در چهار نوع زير ديده مي شوند:
الف) دروگر BCS :
دروگري است که در ايتاليا ساخته شده و مارک تجارتي آن BCS مي باشد و به همين نام در ايران معروف است.
ب) رديف کن (windrower) :
دروگر ساقه سازيست که موتور بر آن سوار است.
پ) نوارساز :
اين ماشين دقيقاً شبيه رديف کن است با اين تفاوت که پهناي رديف هاي علوفه به جا مانده آن بيشتر از آن رديف کن مي باشد. در مناطق مرطوب، اين ماشين بهتر از رديف کن عمل مي نمايند.
ت) چمن زن :
اين نيز يک دروگر خود گردانست با اين تفاوت که هدايت آن با دست انجام مي گيرد. دو تيغه روي محور موتور و در زير سرپوش با حرکت دوراني خود، چمن را درو مي نمايد.
جاروها (ريک):
مرحله دوم در سلسله مراتب برداشت يونجه ، خشک و رديف کردن آنست. يونجه بريده شده در تمام سطح مزرعه پخش است. براي خشک شدن آن بر حسب درجه حرارت منطقه بايد دو تا 3 روز در زير آفتاب بماند. اگر يونجه به همان صورت درو شده رها گرددف به زمين چسبيده و جمع آوري بعدي آن با اشکال صورت مي گيرد. از طرفي به سبب خيس ماندن زير نوار علوفه، يونجه هاي اين قسمت مي گندند. بنابراين بايد يونجه را در مدت کوتاهي پس از دو رديف نمود. دو ظيفه مهم جاروکن ها
1) طناب پيچ کردن ساقه ها که ماشين بعدي راحت بتواند رديف ها را بلند کند و به درون خود بکشد
2) کمک به خشک شدن بهتر و سريع محصول و جلوگيري از گنديدگي . جاروها علاوه بر رديف کردن محصول کارهاي ديگري را نيز قادر به انجام هستند که به شرح زيرند:
الف)رديف کردن
ب) جابه جا کردن
پ) چند رديف يک رديف
ت) يک رديف، چند رديف
ث) پخش کردن و هوادادن
جاروها در چهار نوع ساخته مي شوند که عبارتند از :
1) جاروهاي کپه اي
2) جاروهاي خورشيدي
3) جاروهاي نيرويي
4) جاروهاي پخش کن
.
ماشینهای برداشت 2
برداشت محصول نتیجه زحمات کشاورز در مراحل تهیه و آماده کردن زمین ، کاشت ، داشت می باشد و هر قد راین مرحله دقیق تر و بهتر انجام گیرد سود بیشتری برای کشاورز دارد و او را دلگرم تر و علاقه متد تر به کار کشاورزی می سازد و به زندگی او آسایش و رفاه می بخشد . مسلما برداشت محصول بوسیله ماشین سریع تر و بهتر از وسایل دستی است و به کشاورز فرصت می دهد تا از زمان های صرفه جویی شده برای گسترش سطح کشت و تهیه بذر و بستر خوب استفاده نماید.
به طور کلی ماشین های برداشت عبارتند از :
1-ماشین های برداشت علوفه
2- ماشین های برداشت غلات
3- ماشین های برداشت چغندر، سیب زمینی ، ذرت ، پنبه ، نیشکر و غیره
که در این تحقیق به بررسی ماشین های برداشت علوفه می پردازیم:
ماشین های برداشت علوفه:
ماشین های درو علوفه حدود سال 1840 در آمریکا ساخته شد و به تدریج تکامل پیدا کرد ساده ترین ماشین های درو علوفه چمن بر ها هستند که در حقیقت ماشین درو دستی می باشند و در چمن کاری و محوطه های بسیار کوچک مورد استفاده قرار می گیرند . معمول ترین ماشین های برداشت ماشین های درو علوفه دامی و تراکتوری می باشد .
درو گرهای دامی شانه ای :
ساختمان درو گر های دامی شانه ای تقریبا شبیه درو گر های شانه ای تراکتوری است و از قسمت های زیر تشکیل شده است : که بطور خلاصه شرح داده خواهند شد.
1. شاسی
2. چرخ های حامل
3. دستگاه انتقال قدرت
4.دستگاه برش
5. وسایل تنظیم
1- شاسی:
اسکلت بندی ماشین را گویند که جنس بیشتر این درو گر ها از فولاد ساخته شده و به شکل مثلثی است که قسمت های دیگر درو گر هر کدام به شیوه ای به آن وصل شده است . در جلوی شاسی مالبند و در عقب آن صندلی راننده و جود دارد .
2-چرخ های حامل:
تعداد این چرخ ها دو عدد می باشد که قطر متوسط آنها حدود 80 سانتی متر است روی محیط این چرخ ها بر آمدگی هایی به منطور اصطکاک بیشتر با زمین وجود دارد .
3-دستگاه انتقال قدرت :
روی محور چرخ های حامل جعبه دنده ای قرار دارد این جعبه دنده نیروی لازم را از چرخ های حامل گرفته و به دستگاه برش منتقل می کند .
4-دستگاه برش:
دستگاه برش یا شانه برش اساسی ترین قسمت درو گر استو عمل اصلی یعنی درو توسط این قسمت انجام می شود و شامل قسمت های زیر می باشند :
4-1-تیغه برش :
به صورت تیغه ای دندانه دار از فولاد نسبتا نرم که طول آن در ماشین های مختلف فرق می کند و ممکن است از 80 تا 170 سانتی متر به ضخامت حدود 4 میلی متر و عرض 20 تا 30 میلی متر ساخته شود . دندانه های تیغه به صورت یک شش ضلعی می باشد که تنها دو لبه آنتیز و برنده است . ممکن است لبه های تیغه صاف یا دندانه دار از رو یا از زیر باشد تیغه ها باید آبدیده باشند .
4-2-انگشتی یا محافظ:
به شکل مخروطی است که معمولا از چدن و در ابعاد و انواع مختلف ساخته می شود که عبارتند از انگشتی سنگلاخی یا سخت ،انگشتی معمولی ، انگشتی بدون روکش . انگشتی دوقلو.
5-کفشک ها :
در دو سر دستگاه برش دو جسم کانلا شبیه نعلین با نوک سر بالا برای این که به راحتی از روی سنگ ریزه ها و موانع کوچک عبور کندو کف صاف دار آن هم به خاطر این که روی زمین کشیده شود و دستگاه برش یر زوی آن تکیه دارد کفشکی که در انتهای جای اره است کفشک خارجی و کفششکی که در ابتدای اره است کفشک داخلی گویند. در حقیقت وزن دستگاه برشدر موقع کار بیشتر روی کفشک داخلی است و بوسیله دو لولا متصل به طرقین پل می باشد جنس آن از فولاد و به صورت ریخته گری ساخته می شود .
6- هادی های اره :
هدایت تیغه اره را به عهده دارند و مانع بالا و پایین رفتن تیغه می شومند .
7-ادوات تنظیم :
به منظور کنترل و تنظیم دستگاه برای شرایط مختلف کار می باشد مثلا دستگاه برش را می توان حول کفشک داخلی به اندازه 80 تا 90 درجه بگردانیم این برای زمانی است که بخواهیم درو گر را از مزرعه خارج و به جای دیگر ببریم.
8- تنظیم فا صله اره تا روی زمین:
به وسیله اهرمی که در سمت راست راننده قرار دارد می توا ن تیغه برش را تنظیم کرد . می توان تیغه را به ارتفاع 20 تا 40 سانتی متری سطح زمین قرار داد .
9- تنظیم بر گردان علوفه:
زایده ای به کفشک خارجی است برای هدایت علوفه های بریده شده و تبدیل آنها به صورت یک نوار در وسط ماشین تا در بازگشت علوفه های بریده شده زیر چرخ له نشوند .
10-تنظیم درجه تمایل انگشتی ها نسبت به سطح زمین:
بوسیله اهرمی توسط راننده انجام می شود این تمایل 20 تا 25 درجه نسبت به افق است .
دروگر های شانه ای تراکتور:
ساختمان و طرز کار درو گر های تراکتوری شبیه درو گر های دامی است البته در دستگاه برش و سایر قسمت ها بین این دو گروه تفائت هایی وجود دارد مثلا دستگاه جفت تیغه ای هستند که مخصوص درو گر های تراکتوری است که روی هم قرار دارند و هر دو تیغه مانند قیچی خیاطی حرکت رفت و برگشت دارند.
طبقه بندی دروگر های شانه ای تراکتوری:
از نطر نوع اتصال به تراکتور به چهار دسته تقسیم می شوند :
1- دروگر های کششی
2- دروگرهای نیمه سوار
3- دروگر های عقب سوار
4- دروگرهای وسط سوار
1-دروگرهای شانه ای کششی:
دارای دو چرخ است که بیشتر وزن درو گر را تحمل می کند این درو گر ها به وسیله مالبند به عقب تراکتور وصل و کشیده می شوند و حرکت دستگاه برش توسط چرخ دنده ها ، زنجیر و یا تسمه وی شکل از محور تواندهی تراکتور تامین می گردد و به آسانی به اکثر تراکتور ها وصل می شود و یکی از محاسن آن در موقع درو می تواند گوشه مزرعه را درو کند ولی برای دور زدن نسبت به درو گر های نیمه سوار و سوار احتیاج به فضای بیشتری دارد .
2-دروگر های شانه ای نیمه سوار :
این نوع درو گر ها دارای شاسی و دو چرخ سبک می باشند که هنگام کار روی دوچرخ خود کشیده میشودو برای به کار انداختن تیغه از محور توان دهی تراکتور استفاده می شود و سرعت حرکت تراکتور با دروگر باید طوری تنظیم شود که با شرایط مزطعه منطبق باشد مناسب ترین سرعت پیشروی تراکتور در موقع درو بین 11 تا 7 کیلومتر در ساعت است .
3-دروگرهای شانه ای عقب سوار شونده :
ساختمان این نوع از درو گر ها ساده تر از درو گر های نیمه سوار است شاسی آن خیلی سبک و کجهز به یک سطح سیقلی آهنی می باشد که به وسیله آن می توان به راحتی روی علوفه سر بخورد و به عقب تراکتور متصل و با نیروی هیدرولیک بالا و پایین می رود و حرکت تیغه از محور توان دهی تراکتور تامین می شود .
4-دروگرهای شانه ای وسط سوار :
این نوع درو گر ها برای تراکتور هایی که فاصله چرخ های جلو نسبت به عقب بیشتر است همچنین برای تراکتور های سه چرخ مناسب می باشد این نوع درو گر ها در سمت راست تراکتور بین دو اکسل جلو و عقب متصل می شوند مهمتریم کحاسن این درو گر ها کنترل کار برش است زیرا راننده دید بهتری دارد دوم اینکه می توان به عقب تراکتور وسیله دیگری را بکار گرفت .
معایب مهم درو گر های وسط سوار:
1-اتصال به تراکتور کمی وقت گیر است
2-برای به کار انداختن دستگاه برش به یک سری وسایل ارتباطی نیاز دارد .
دروگر های بشقابی چرخشی :
نیروی چرخشی این درو گر ها از محور توان دهی تراکتور تامین می شود و نسبت به درو گر های رفت و برگشتی دارای محاسنی به شرح زیر است :
1-راندمان آن در واحد سطح بیش از درو گر های رفت و برگشتی است .
2-عمل برش بهتر
3-تعویض تیغه ها به آسانی انجام می گیرد .
4- تیغه ها ارزانتر است.
دروگر های متداول بشقابی و چرخشی به سه دسته تقسیم می شوند :
1-درو گرهای بشقابی چرخشی استوانه ای
2-درو گرهای بشقابی چرخشی با صفحه مدور
3-درو گر های چرخشی مخروطی
1- درو گر های بشقابی چرخشی استوانه ا ی:
معمو لا دارای 2 تا 4 استوانه عمو دی است که بطور عمودی قرار دارند که در پایین قاعده آن دو یا سه کاردک نصب شده و چرخش جهت سیلندر ها عکس یکدیگرند و میتوانند با دور های 1500 تا 3000 دور در دقیقه دوران داشته باشند و علف های بریده شده را به صورت توده نواری در عقب سیلندر ها قرار می دهند تمام درو گر های دورانی دارای یک پوشش محافظ دارند که بهترین عامل برای جلوگیری از پراکنده شدن علف های بریده شده به اطراف است .
2- دروگر های بشقابی چرخشی :
این نوع درو گر ها شبیه نوع استوانه ای است با این تفاوت که استوانه ها به بشقاب ها تبدیل شده اند . بشقاب و تیغه آخری مجهز به یک جسم تو خالی شبیه مخروط ناقص باشد تعداد بشقاب ها ممکن است تا 6 عدد افزایش پیدا کند و سرعت دورانی بین 3000 تا 3500 دور در دقیقه است حرکت دورانی را از محور تواند هی تراکتور توسط تسمه های وی شکل و چرخ دنده ها تامین می کنند هر یک از بشقاب ها دارای 2 تا 4 تیغه کوچک دو لبه که قابل تعویض هستند و به طور آزاد و معلق در جای خود قرار می گیرند و نیروی گریز از مر کز آن ها را به حالت قطع کردن درمی آورد . برای استفاده از هر دو لبه تیز تیغه ها می توان آنها را پشت و رو نمود بشقاب ها هر کدام در جهت مخالف بشقاب مجاور خود می چرخد با این ترتیب یک ردیف علوفه درو شده باقی می گذرانند.
3-درو گر های چرخشی مخروطی:
این نوع درو گر ها حد واسطی از نوع اول و نوع دوم می باشند . قسمت های برش به شکل مخروط های ناقص اند که در قاعده پایینی آنها 2 تا 4 کاردک نصب گردیده و نیروی گردشی همانند آنها از محمور تواندهی تراکتور تامین میشود
بیلر
بیلر یا ماشین پرس علوفه بیلرهای ادواتی هستند نیمه هیدرولیک که مورد استفاده فراوانی در زراعت علوفه دارند. بیلرها بسته به اینکه علوفه بسته بندی شده را با تراکم کم یا متوسط یا زیاد پرس نمایند به سه دسته تقسیم می شوند. با تراکم کم 50 تا 100 کیلوگرم در متر مکعب با تراکم متوسط 100 تا 150 کیلوگرم در متر مکعب با تراکم زیاد از 150 کیلوگرم درمتر مکعب به بالا البته ماشینهای پرس علوفه با تراکم کم و متوسط در واقع یک دستگاه هستند که با یک دستگاه تنظیم علوفه را با تراکم کم و یا متوسط بسته بندی می کنند. قسمت پرس کننده بیلرها معمولاً از یک جعبه فولادی با عرض و ارتفاع 40 در 50 سانتیمتر و طول 2 تا 3 مترتشکیل شده اند و یک پیستون در دقیقه 50 تا 90 بار در این سیلندر رفت و آمد دارد و علوفه را بصورت مکعب مستطیل در می آورد. اضافه علوفه توسط کاردهائی زده شده و بسته علوفه شکل کامل هندسی بخود می گیرد. برای خنثی کردن ضربات پیستون از یک چرخ طیار استفاده می شود که در دقیقه 350 تا 500 دور میزند علوفه یا با نخ و یا با سیم بسته می شود معمولاً علوفه ای را که با نخ بسته بندی می شود دامپرورها بیشتر ترجیح می دهند زیرا اگر چه بندرت ممکن است هنگام باز کردن بسته های علوفه قطعه ای از سیم داخل علوفه باقیمانده و دام آنرا خورده و دچار ناراحتی گردد. معمولاً دستگاه پرس علوفه هر ساعت 8 تا 10 تن علوفه تر را بسته بندی می کند و این بسته ها بین 15 تا 25 کیلوگرم وزن دارند.
کمباین
کمباین ها به دو دسته یدک کش و کمباین خودرو (مجهز به موتور) تقسیم می شوند. موتور کمباین ها یا بنزینی است و یا دیزلی و اخیراً تقریباً تمام کارخانجات کمباینها را به موتور دیزل مجهز می سازند قدرت این موتورها از 25 تا 80 قوه اسب نسبت به اهمیت و بزرگی کمباین ها بوده و چون کمباین در محیط پر از گرد و خاک کار می کنند باید مجهز به ***** یا صافی هوای بسیار موثر باشد برای جلوگیری از ورود هوای مخلوط با خاک معمولاً هواکش هوا را مرتفع در نظر رفته تا از ورود گرد و خاک اضافی بداخل صافی هوا جلوگیری بعمل آید. موتور کمباینها معمولاً درطرف راست راننده کمباین قرار داشته و در بعضی موارد زیر پای راننده با محل نشستن راننده قرار می گیرد. جعبه دنده کمباینها معمولاً مجهز به سه دنده جلو و یک دنده عقب می باشد. سرعت حرکت کمباین از 5/1 تا 18 کیلومتر در ساعت است. عرض کار کمباینها معمولاً بین 80/1 تا 60/3 متر و گاهی هم تا 80/4 متر می باشد. می توان ساقه های گندم را توسط دستگاه هیدرولیک از 5 سانتیمتر تا 75 سانتیمتر (نسبت به سطح زمین) قطع کرد. در مملکت ما از کاه هنوز استفاده های فراوان بعمل می آید. لذا یکی از مشکلات کمباین برای کشاورز ایرانی این است که کاه را پس از خورد شدن برروی زمین میریزد که جمع آوری آن امکان نداشته و یا بسیار مشکل و پر هزینه است روی بعضی از کمباینهای خودرو، دستگاه پرس نصب میشود که کاه را گرفته و بصورت بسته بندی برروی زمین می اندازد. البته باید بخاطر داشت که در این نوع کمباینها مقداری از نیروی موثر موتور کمباین صرف بکار انداختن دستگاه پرس کاه میشود و در نتیجه از راندمان کار خود کمباین کاسته می گردد زیرا حدود 5 تا 10 قوه اسب از نیروی موتور صرف بکار انداختن دستگاه پرس کاه می گردد. برای اینکه خرید یک دستگاه کمباین خودرو مقرون بصرفه باشد حداقل 100 ساعت کار در فصل برداشت انجام دهد و اگر بتوان 150 ساعت کار را در فصل برداشت انجام داد مطمئناً خرید کمباین بصرفه است.
موور
موورها امروزه بصورت تمام هیدرولیک ساخته می شوند و با شفت تراکتور کار می کنند که در این صورت در قسمت عقب وکنار تراکتور سوار می‌شوند و یا اینکه بین دو چرخ تراکتور و در کنار قرار می گیرند موورهای معمولی یا کلاسیک که امروزه در ایران بیشتر مورد استفاده دارند شامل انگشتی ها و تیغه برنده که بین انگشتی ها و کادر تیغه حرکت می کنند، می باشند. ولی با تکامل مرتب ماشین آلات موورهای دیسکی نیز ساخته شده که دو دیسک در کنار هم با تیغه های برنده حرکت دورانی موازی با سطح زمین دارند و علوفه را قطع می کنند یک نوع دیگر موورها هم ساخته شده است که دو تیغه روی یکدیگر حرکت رفت و آمد داشته و علوفه را قطع می کند. با یک موور هیدرولیک سوار شده روی تراکتور و با عرض کار 8/1 متر هر ساعت می توان 8/0 تا 9/0 هکتار علوفه را قطع کرد و یا به عبارت دیگر در مدت 10 ساعت کار روزانه می توان 8 تا 9 هکتار علوفه را قطع نمود. با موورهای دو تیغه ای سرعت قطع علوفه بیشتر شده و در ساعت تا دو هکتار علوفه را می توان قطع کرد.
موورها امروزه بصورت تمام هیدرولیک ساخته می شوند و با شفت تراکتور کار می کنند که در این صورت در قسمت عقب وکنار تراکتور سوار می‌شوند و یا اینکه بین دو چرخ تراکتور و در کنار قرار می گیرند موورهای معمولی یا کلاسیک که امروزه در ایران بیشتر مورد استفاده دارند شامل انگشتی ها و تیغه برنده که بین انگشتی ها و کادر تیغه حرکت می کنند، می باشند. ولی با تکامل مرتب ماشین آلات موورهای دیسکی نیز ساخته شده که دو دیسک در کنار هم با تیغه های برنده حرکت دورانی موازی با سطح زمین دارند و علوفه را قطع می کنند یک نوع دیگر موورها هم ساخته شده است که دو تیغه روی یکدیگر حرکت رفت و آمد داشته و علوفه را قطع می کند. با یک موور هیدرولیک سوار شده روی تراکتور و با عرض کار 8/1 متر هر ساعت می توان 8/0 تا 9/0 هکتار علوفه را قطع کرد و یا به عبارت دیگر در مدت 10 ساعت کار روزانه می توان 8 تا 9 هکتار علوفه را قطع نمود. با موورهای دو تیغه ای سرعت قطع علوفه بیشتر شده و در ساعت تا دو هکتار علوفه را می توان قطع کرد.
روش کاليبراسيون سمپاش پشت تراکتوري بومدار (۴۰۰ ليتري)
سمپاش هاي پشت تراکتوري بومدار يکي از بهترين انواع سمپاش هاي مورد استفاده در جهان مي باشد که در انواع سوار شونده (Tractor mounted sprayer) ، کششي (Trailed sprayer) و خودکششي با خود گردان (Self propelled) موجود مي باشد (شکلهاي ۱، ۲، ۳).
معمولا در اين سمپاش ها نازل ها دو به دو همديگر را همپوشاني کرده و با پاشش يکنواخت سطح مزرعه را کاملا ًمي پوشاند. با انتخاب و استفاده از نازل مناسب، باد بردگي و تلفات سم کاهش يافته و تمام سطح گياه آغشته به محلول سمي مي گردد.
معمولا در اين سمپاش ها نازل ها دو به دو همديگر را همپوشاني کرده و با پاشش يکنواخت سطح مزرعه را کاملا ًمي پوشاند. با انتخاب و استفاده از نازل مناسب، باد بردگي و تلفات سم کاهش يافته و تمام سطح گياه آغشته به محلول سمي مي گردد.
از انواع سم پاش هاي پشت تراکتوري، نوع سوار شونده در ايران رايج بوده که توسط اتصال ۳ نقطه به تراکتور متصل مي شود. در کشورهاي پيشرفته به علت تسطيح کامل مزارع، عرض بوم سمپاش به ۴۰ متر نيز مي رسد اما در کشور ما به دليل عدم تسطيح مزارع عمدتا از بوم هاي ۸ متري استفاده مي شود. راندمان سمپاش ۴۰۰ ليتري با بوم ۸ متري در شرايط کشور ما ۱۰ تا ۱۵ هکتار در روز مي باشد.
ميزان لهيدگي محصول در اثر عبور چرخ تراکتور نيز داراي اهميت مي باشد. (شکل ۴). مثلا در شرايطي که در مزرعه گندم، بوته ها کوتاه و امکان پنجه زني و ترميم دارند ميزان اين خسارت ناچيز مي باشد اما در زماني که بوته ها رشد کرده و ديگر امکان ترميم ندارند اگر از تراکتورهاي چرخ پهن( ۳۰تا cm۴۰) استفاده شود، ميزان خسارت حدود ۱۲-۸ % محصول مي باشد. لذا براي کاهش اين خسارت لازم است تا تسطيع مزارع صورت گرفته و از تکنولوژي هاي پيشرفته مانند سمپاش هاي با طول بوم زياد استفاده گردد زيرا در زمان استفاده از بوم ۴۰ متري لهيدگي مزرعه و محصول به يک پنجم (۲ %) کاهش مي يابد.
● تعريف کاليبراسيون:
تصور عمومي بر اين است که تنظيم سمپاش جهت پاشش مقدار معيني محلول سمي در هکتار، کاليبراسيون نام دارد . اما تعريف صحيح و کامل کاليبراسيون عبارتست از نظيم سمپاش براي پاشش مقدار معيني سم خالص با محلول سمي در هکتار با قطر ذرات از پيش تعيين شده و تعداد معيني از ذرات در يک سانتيمتر مربع. براي اين منظور از کارت هاي حساس به آب استفاده مي شود. اين کارتها زرد رنگ بوده و با برخورد ذرات آب به آنها اثرات آبي رنگ بر روي کارت ايجاد شده و امکان شمارش ذرات و بررسي يکنواختي پاشش را مي دهد.
از آنجايي که قبل از کاليبره شدن سمپاش ممکن است پاشش نامنظم و بيش از حد مورد نياز باشد، جهت جلوگيري از اتلاف سم و کاهش اثرات بر محيط و کاربران و جلوگيري از سوزش گياه، کليه مراحل کاليبراسيون بايد با آب انجام شود.
● مراحل کاليبراسيون سمپاش هاي ۴۰۰ ليتري پشت تراکتوري بومدار.
▪ کاليبراسيون داراي مراحل متعددي است که به بررسي آن ها مي پردازيم:
ـ مرحله ۱) انتخاب نازل.
نازل مهم ترين بخش يک سمپاش است و محلول سمي از آن خارج مي شود. نازل بايد بتواند تا محلول را به خوبي به ذرات ريز تبديل کند. در اينجا به چند نازل که در حال حاضر در دسترس کشاورزان است اشاره مي کنيم.
نازل ۸۰۰۲ بادبزني، از جنس رزين صنعتي يا پلاستيکي و رنگ زرد ( شکل ۷ الف ). ارتفاع پاشش اين نازل در ۲ بار همپوشاني cm ۷۵ و در ۳ بار همپوشاني cm ۱۱۵ از بالاي گياه است. زاويه پاشش آن ۸۰ درجه بوده (شکل ۶) و محلول دهي آن ۲/۰ گالن آمريکايي در دقيقه در PSI ۴۰ فشار (۸/۲ بار) مي باشد.
شکل ۶) زاويه پاشش نازل ۸۰۰۲ بادبزني.
[بزرگ‌نمايي تصوير]
شکل ۶) زاويه پاشش نازل ۸۰۰۲ بادبزني.
شکل ۶) زاويه پاشش نازل ۸۰۰۲ بادبزني.
[بزرگ‌نمايي تصوير]
شکل ۶) زاويه پاشش نازل ۸۰۰۲ بادبزني.
نازل ۱۱۰۰۳ بادبزني، از جنس رزين صنعتي يا پلاستيکي و رنگ آبي (شکل ۷، ب). ارتفاع پاشش اين نازل در ۲ بار همپوشاني ۵۰ و در ۳ بار همپوشاني cm ۷۲/۵ از بالاي محصول مي باشد. زاويه پاشش اين نازل ۱۱۰ درجه و محلول دهي آن ۳/۰ گالن امريکايي در دقيقه در ۸/۲ بار (PSI ۴۰) فشار است.
نازل ۱۱۰۰۴ بادبزني ، اين نازل از جنس استيل است (شکل ۷، د). زاويه پاشش آن ۱۱۰ درجه و محلول دهي آن ۴/۰ گالن امريکايي در دقيقه در ۸/۲ بار (PSI ۴۰) فشار مي باشد. ارتفاع پاشش آن نيز cm ۴۰ از بالاي گياه در نظر گرفته مي شود.
براي مبارزه با علف هاي هرز در مزارع گندم که ارتفاع بوته ها به طور متوسط حدود cm ۲۰-۱۵ مي باشد و زمين به طور کامل تسطيح نشده است، استفاده از نازل ۸۰۰۲ توصيه مي گردد (شکل ۷، الف). ارتفاع پاشش اين نازل زياد و مصرف محلول آن در هکتار کم مي باشد.
در صورتي که مزارع تسطيح شده و محل برداشت آب نزديک مزرعه بوده و حجم و ارتفاع محصول زياد شده باشد مي توان از نازل هاي ۱۱۰۰۳ و يا ۱۱۰۰۴ استفاده نمود که داراي ارتفاع پاشش کم و محلول دهي زياد هستند استفاده نمود. لازم به ذکر است که در نازل هاي با ارتفاع پاشش کم، باد بردگي سموم کاهش مي يابد. در برخي از کشورهاي پيشرفته براي مبارزه با آفات و بيماري هاي گياهي از نازل هاي مخروطي توخالي يا گِرد پاش که ذرات بسيار ريز توليد مي نمايند استفاده مي شود .
ـ مرحله ۲) فشار سمپاشي.
فشار سمپاشي در سمپاش هاي بومدار با نازل هاي بادبزني (تي جت) معمولا ً بين ۱ تا ۵ بار بوده و براي مبارزه با علف هاي هرز فشار ۲ تا ۳ بار و در مبارزه با آفات و بيماري ها فشار بين ۳ تا ۴ بار مناسب مي باشد. با افزايش فشار، خروجي محلول زيادتر شده و قطر ذرات ريزتر مي گردد (شکل ۹). در مبارزه با علف هاي هرز از ذرات درشت تر استفاده مي شود تا بادبردگي به حداقل برسد.
تغيير فشار بستگي به دور موتور و دور محور توان دهي تراکتور (PTO) داشته و ميزان آن را با رگولاتور يا شير فشار تنظيم مي نمايند. يک شير فشار مناسب بايد حتي در حد نهايي افزايش فشار، مقداري محلول برگشتي به مخزن داشته باشد تا از ترکيدگي پمپ و لوله ها جلوگيري کند. در ايران، سازندگان از فشار سنج هاي ۶۰ تا ۱۰۰ بار استفاده مي کنند که نمي توانند فشار صحيح بين ۲ تا ۳ بار را نشان دهد. نکته ديگر اين است که منظور از فشار سمپاشي، فشار در پشت نازل مي باشد که با فشار موجود در خروجي پمپ متفاوت بوده و هميشه از آن کمتر است. به همين منظور براي تعيين فشار صحيح در نازلها مي توان در نزديکي يکي از نازل ها يک فشارسنج نصب نمود
راه ديگر براي تعيين مقدار دقيق فشار نازل ها بدين صورت است که، در مدت زمان يک دقيقه مقدار خروجي چند نازل را در ظروف جدا اندازه مي گيريم. سپس ميزان محلول بدست آمده از نازل ها را با جدول مقايسه کرده و با تغيير رگولاتور به فشار لازم مي رسيم . از آنجايي که کشاورزان براي اندازه گيري خروجي نازل ها ظروف مدرج ندارند و تنها وسيله اندازه گيري آنها قوطي خالي يک ليتري سموم مصرف شده مي باشد، مي توان با استفاده از ساعت زمان پر شدن ظرف يک ليتري را به ثانيه يادداشت نمود. مثلا ً اگر مدت پرشدن يک ظرف يک ليتري ۴۰ ثانيه بوده باشد، از تناسب رياضي به صورت زير استفاده مي شود.
● ۴۰ ثانيه، يک ليتر، ۶۰ ثانيه (يک دقيقه) چقدر محلول ؟
نازل ها پس از مدتي کارکرد و به دليل عبور محلول سمي از آن ها فراخ تر شده و خروجي آن ها افزايش مي يابد. مثلا ً طبق نمودار مندرج در يک بروشور، خروجي نازل هاي زرد و آبي موجود، پس از ۱۰۰ ساعت کارکرد ۲ تا ۴ ساعت درصد زياد شده و حال اينکه اين مقدار براي برخي انواع ديگر از نازل ها پس از ۵۰ ساعت کارکرد ممکن است به ۳۵ درصد نيز برسد.
بنابراين اگر نازل مدت زيادي کارکرده باشد خروجي آن افزايش يافته و مقدار آن با عدد داده شده در جدول براي فشار معين مطابقت نخواهد داشت. به منظور آزمايش و کسب اطمينان از سلامت نازل ها و براي مشخص کردن درصد افزايش خروجي مي توان بوسيله يک ظرف و در زمان يک دقيقه مقدار محلول خروجي را از نازل ها بدست آورد. سپس با اندازه گيري محلول بدست آمده (توسط استوانه مدرج) در اين يک دقيقه از هر يک از نازل ها مي توان مقدار خروجي هر نازل را مشخص نمود. سپس اين مقدار در جدول مربوطه مقايسه مي شود. در آزمايشي که در اينجا انجام گشته، مقدار محلول بدست آمده از يک نازل کارکرده ۸۰۰۲ برنجي ، cc۷۶۰ شده است. طبق اطلاعات جدول، نازل ۸۰۰۲ در فشار ۲ بار، بايد cc ۶۵۰ خروجي داشته باشدکه عدد بدست آمده در آزمايش ما cc ۷۶۰ مي باشد . بنابراين اين نازل در يک دقيقه
cc ۱۱۰ محلول اضافه از حالت استاندارد خارج مي کند ( cc ۱۱۰ = cc ۶۵۰ - cc ۷۶۰) . بنابراين لازم است تا فشار کم شود تا ميزان خروجي به حد استاندارد برسد که اين کار از طريق رگولاتور انجام شد و دوباره بايد محلول خروجي اندازه گيري شود.
ـ مرحله ۳) سرعت حرکت تراکتور.
سرعت حرکت تراکتور در مزارع مکانيزه و کاملا تسطيح شده تا ۱۴ کيلومتر در ساعت مي باشد که اين مقدار در مزارع کشور ما به علت ناهموار بودن به ۴ تا ۶ کيلومتر کاهش مي يابد (۶۶ تا ۱۰۰ متر در دقيقه). اگر کيلومتر شمار تراکتور خراب بوده يا اصلا ً وجود نداشته باشد، براي تعيين سرعت حرکت تراکتور بايد از راننده خواست تا طبق تجربيات قبلي خود در مزرعه مورد آزمايش، ميزان گاز دستي تراکتور و دنده را انتخاب و شروع به حرکت در شرايط مزرعه نمايد. پس از يک دقيقه مسافت طي شده اندازه گيري مي شود. براي افزايش دقت اندازه گيري مي توان در مسير حرکت تراکتور چند پرچم نصب نمود .پس از متراژ، مي توان با استفاده از تناسب رياضي ، سرعت حرکت تراکتور را به کيلومتر در ساعت محاسبه نمود. مثلا ً مسافت طي شده اين آزمايش ما برابر ۸۳ متر در يک دقيقه بوده است. حال از طريق تناسب، سرعت حرکت برابر ۴۹۸۰ متر در ساعت (حدود ۵ کيلومتر در ساعت) بدست مي آيد.
ـ مرحله ۴) ميزان محلول مصرفي در هکتار.
به عنوان مثال در صورت استفاده از نازل ۸۰۰۲ زرد رنگ در فشار ۳ بار (PSI ۴۵) و سرعت حرکت ۵ کيلومتر در ساعت ميزان مصرف محلول در هکتار ، طبق جدول ۱۹۰ ليتر خواهد بود.
● محلول مصرفي در عمليات کاليبراسيون.
يادآوري مي شود که عمليات کاليبراسيون به منظور صرفه جويي در مصرف سموم، پيش گيري از سوزش گياه و جلوگيري از آلودگي ناخواسته محيط زيست و مسموميت انساني به وسيله آب خالص انجام مي شود. به همين دليل (مصرف آب به جاي سم) ، جهت صرفه جويي در وقت و هزينه ها در صورتي که در هنگام اجراي عمليات، شرايط جوي کاملا ً مساعد نبوده و حتي کمي باد وجود داشته باشد، مي توان اقدام به کاليبراسيون نمود. اما در هنگام سمپاشي مزرعه، شرايط جوي بايد کاملا ً مساعد بوده و از وسايل ايمني نيز به طور کامل استفاده نمود.
ـ مرحله ۵) کنترل وضعيت عمومي سمپاش.
قبل از انجام عمليات اجرايي کاليبراسيون بايد وضعيت عمومي سمپاش را بررسي و کنترل نمود. براي اطمينان از عملکرد صحيح سمپاش و کاليبراسيون دقيق، کنترل بخش هايي که نام برده مي شود ضروري مي باشد.
ابتدا بايد کنترل نمود که درجه بندي ميزان محلول در دو طرف مخزن صحيح باشد. و نيز شلنگ آب نما (شفاف) در مقابل درجات در دو طرف مخزن، به خصوص در مخازن غير قابل رويت براي کنترل مقدار محلول سمي موجود باشد. توري سبدي درب مخزن نيز بايد بررسي شود. اين سبد بايد در اطراف و زير مشبک بوده و توري آن ۳۰ مش باشد (مش= تعداد سوراخ ها در يک اينچ طولي). درب مخزن نيز بايد به خوبي بسته شده و در هنگام حرکت باز نشود و نشتي نداشته باشد.
لوله هاي خروجي و برگشتي محلول بايد مورد بررسي قرار گيرند تا نشتي نداشته باشند. صافي زير مخزن بايد مجهز به توري ۵۰ مش بوده و توري آن گرفتگي نداشته باشد. کليه اتصالات موجود از پمپ تا نازل کنترل شود تا چکه نداشته باشد. فاصله نازل ها در روي بوم نيز بايد همگي cm ۵۰ در نظر گرفته شود و شيار نازل هاي تي جت همگي در روي يک خط بوده و موازي با طول بوم باشد در برخي موارد جهت جلوگيري از برخورد پاشش نازل ها با هم، خطوط نازل ها را با زاويه بسيار کم نسبت به خط بوم نصب مي نمايند که در اين حالت ، خطوط شيار نازل ها بايد با هم موازي باشد
نازل ها بايد پاشش يکنواخت داشته و توري آن ها ۵۰ مش بوده و گرفتگي نداشته باشد. دبِي (ميزان خروجي در واحد زمان) نازل ها در بخش هاي مختلف بوم يکسان و نيز دبي نازل هاي يک بخش نيز نبايد با هم متفاوت باشد که اين عمل توسط آزمايش اندازه گيري ميزان خروجي محلول نازل ها انجام مي شود و در صورت مشاهده اختلاف بين خروجي نازل ها بايد نازل هاي خراب را تعويض نمود. لازم است تا جهت جلوگيري از چکه در هنگام قطع سمپاشي، نازل ها به چک والو (سرپوش = سوپاپ = Valve)، مجهز باشند.
بخش هاي مختلف خرپاي بوم به خصوص لولاي اصلي بايد فاقد هرگونه لقي باشد. کليه بخش ها بايد داراي پيچ تنظيم ارتفاع بوده و تمام قسمت ها در يک راستا قرار گيرند. زماني که تراکتور در جاي مسطح ايستاده است، لازم است تا فاصله دو طرف بوم از سطح زمين برابر باشد که براي اين کار از متر و تنظيم بازوهاي تراکتور استفاده مي شود.
محور توان دهي تراکتور در کليه حالات پاشش که بسته به نوع نازل و رشد محصول ارتفاع پاشش از ۵۰ تا ۱۳۰ سانتي متر تغيير مي کند، بايد حتي الامکان به صورت افقي کار کرده تا به پمپ فشار نيايد.
اگر تعداد نازل ها ۱۶ عدد باشد، حداکثر عرض کار پاشش در روي زمين m ۸/۵ و عرض کار مفيد متر۸ و فاصله نازل اول تا آخر ۵/۷ متر مي باشد. بوم هاي تاشوي _____ به بوم هاي افقي ارجحيت دارند زيرا در هنگام برخورد بوم به مانع، با عقب رفتن بوم، سر ِ آن بالا رفته و مانع را رد مي کند. اندازه و روش نصب و قرار گرفتن شلنگ هاي رابط بايد طوري باشدکه در موقع بازشدن مانع پاشش نازل ها نشده و در هنگام جمع شدن در بين قطعات گير نکند
در انتهاي بوم نيز بايد قطعه U شکل وجود داشته باشد که کار حفاظت از نازل ها را بر عهده دارد و در هنگام پايين آوردن بوم و يا برخورد با موانع، نازل ها آسيب نبيند.
● عمليات اجرايي کاليبراسيون در مزرعه.
براي شروع کاليبراسيون مقدار معيني آب در مخزن بريزيد. از آنجايي که مخزن توسط بازوهاي تراکتور به طور دايره اي بالا و پايين مي رود، بايد خواندن عدد مقدار محلول در مخزن در ارتفاع خاصي صورت گيرد و بهتر است تا شاسي سمپاش روي زمين مسطح قرار گيرد. اگر اين عمل به علت گير کردن PTO به قسمت هاي ديگر ممکن نيست، بايد ارتفاع وسط شاسي از زمين به وسيله متر يا يک تکه چوب اندازه گيري شود. براي دقت بيشتر در تعيين مقدار آب موجود، ميزان آن را پس از رفع تلاطم از روي درجات دو طرف خوانده و معدل گيري مي نماييم . در اين آزمايش، عدد سمت چپ برابر ۲۶۰ ليتر و در سمت راست ۲۴۰ ليتر مي باشد که ميانگين آن ۲۵۰ ليتر خواهد شد. پس از تعيين مقدار آب مخزن، شخص سم پاشي کننده به مزرعه رفته و محلول پاشي آزمايشي را انجام مي دهد. براي اين کار مسافتي به طول ۵۰ تا ۱۰۰ متر را در مزرعه علامت گذاري شده (در اين آزمايش m ۵۰) و محلول پاشي با آب در اين فاصله يک يا چند بار انجام مي شود. ( در اين آزمايش ۴ بار). دور موتور، وضعيت دنده ها با کمک يا بدون کمک بايد يادداشت شود. بهتر است زمان طي نمودن اين فاصله نيز يادداشت و سرعت تراکتور محاسبه شود. براي بدست آوردن مسافت طي شده بايد طول انتخاب شده (m ۵۰) را در دفعات تکرار (۴ بار) ضرب نمود که مسافت ۲۰۰ متر بدست مي آيد.
پس از پايان محلول پاشي در آزمايش، تراکتور به جاي اوليه آمده و در وضعيت مشابه قرار مي گيرد و شاسي سمپاش نيز تا ارتفاع قبلي پايين مي آيد. سپس، مقدار آب باقي مانده در مخزن را پس از رفع تلاطم از درجات دو طرف مخزن خوانده و ميانگين آن را يادداشت مي نماييم. در اين آزمايش، عدد سمت راست مخزن برابر ۲۲۰ ليتر و سمت چپ برابر ۲۰۰ ليتر مي باشد که ميانگين آن ۲۱۰ ليتر خواهد بود. براي تعيين مقدار مصرفي کافي است تا مقدار آب باقيمانده (۲۱۰ ليتر) از مقدار اوليه (۲۵۰ ليتر) کم شود که حاصل ۴۰ ليتر خواهد شد (در اين آزمايش از نازل آبي رنگ استفاده شده است).
▪
اهداف خاک ورزی
خاک ورزی در مفهوم وسیع به معنای به هم زدن و تغییر ویژگی های فیزیکی خاک با اهداف گوناگون است اما در کشاورزی ، تغییر شرایط خاک در بستر بذر و یا ریشه گیاه به منظور کشت و کار گیاهان را خاک ورزی می گویند. انجمن علوم خاک آمریکا (Soil science Society of America) خاک ورزی را دستکاری خصوصیات فیزیکی خاک تعریف کرده است. Boom عملیات ضروری که جهت کشت و کار گیاهان زراعی در خاک انجام می شود را خاک ورزی دانسته است.
انواع متفاوتی از سیستم های خاک ورزی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند در طی سالیان طولانی گذشته تکامل یافته و به همین دلیل اجرای آنها به روشهای گوناگونی بر کشاورزی و همچنین محیط زیست اثر می نمایند. یک سیستم خاک ورزی از عملیات ویژه متوالی و با ترکیبی خاص تشکیل شده که به منظور افزایش عملکرد گیاهان زراعی انجام می گیرد. خاک ورزی برای از بین بردن علفهای هرز، مدیریت بقایای گیاهی، افزودن مواد اصلاحی و کودهای شیمیایی به خاک، اصلاح شرایط حرارتی- رطوبتی خاک و هوادهی خاک، کاهش سختی خاک انجام می شود؛ تا نهایتاً بستری مناسب برای کشت بذر و رشد ریشه ایجاد گردد. خاک ورزی به عنوان بخش مهم و اساسی عملیات تولید محصولات زراعی، ضمن توجه به محیط زیست، از طریق رفع محدودیت های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی موجب بهبود حاصلخیزی خاک می شود. واکنش گیاه به سیستم خاک ورزی، به مدت زمان استفاده از آن سیستم و یا به عبارتی عمر سیستم خاک ورزی در خاک نیز وابسته است. در مطالعات طولانی مدت دیده شده که در سالهای آغازین استفاده از روشهای خاک ورزی حفاظتی، عملکرد محصولات کمتر با برابر عملکرد گیاهان کشت شده با روشهای متداول خاک ورزی بوده؛ لیکن به مرور زمان و با بهبود شرایط سطحی خاک این اختلاف عملکرد از میان رفته است.
مقدمه :
خاك ورزی تلاشی در جهت ایجاد شرایط محیطی مساعد برای جوانه زنی بذر ، سبز شدن گیاهچه و رشد و نمو ریشه است. فرایند های كشت بذر خروج ساقه چه و رشد ریشه از شرایط موجود در لایه های سطحی خاك متاثر می شود بطوریكه اگر چنانچه خاك اجازه هر طول ریشه در گیاهان یكسال به چند متر و در چند ساله ها تا چندین متر نیز می رسد. روشهای خاك به مرور زمان تغییراتی كرده و در روند این تغییرات روشهای متعددی نیز ابداع گردیده است.
كشاورزیان اولیه در ابتدا با استفاده از انگشتان خود و بعدها با استفاده از ادوات چوبی ، سنگی و فلزی كه با دست و یا حیوانات كشیده می شوند لایه های سطحی خاك را نفوذ پذیرمی كردند. امروزه تراكتورها و ادوات كشاورزی ، امكان خاك ورزی تا عمق بیش از یك متر را نیز فراهم
كرده اند . در حال حاضر بیشتر نگرانیها در مورد پایدار ماندن سیستم های خاك ورزی متداول است كه با تسریع نابودی مواد آلی، خاك موجبات فرسایش و همچنین آسیب به محیط زیست را باعث می شوند.این نگرانی ها موجب ایجاد و گسترش استفاده از روشهای خاك ورزی حفاظتی شده كه با شعار كاهش تخریب و بهبود كیفیت خاك و فراهم نمودن امكان استفاده های بلند مدت از خاک به عرصه ظهور رسیده اند، هر چند کاهش عملکرد گیاهان زراعی در سالهای اول استفاده از این روشها اجتناب ناپذیر است. حضور بقایای گیاهی در سطح خاکهای نفوذ ناپذیر موجبات حفظ طولانی مدت رطوبت خاک را فراهم کرده است، لیکن این بقایا در نقاط مختلف جهان، بویژه در کشورهای در حال توسعه استفاده های متعددی داشته و کمتر در سطح خاک حفظ می شوند.
طرفداران محیط زیست ضمن اشتیاقی كه برای گسترش روشهای حفاظتی خاك ورزی از خودشان می دهند جنبه های تولیدی و افزایش عملكرد ، كه از ضروریات كشتهای فشرده بشمار میرود، را نیز مد نظر دارند. وابستگی بیش از حد زارعین به علفكشها، كه در برخی روشهای خاك ورزی حفاظتی دیده می شود نیز از دیگر نگرانیهاست، با این همه هزینه های سرسام آور سوخت و انرژی و مشكلات پیش آمده برای محیط زیست، كاهش عملیات خاك ورزی را اجتناب ناپذیر می نماید. خاك ورزی همچنین از طریق تاثیر بر مصرف آب و كودهای شیمیایی بر راندمان انرژی در سیستم ها اثر گذار است. لحاظ نمودن تمامی عوامل مذكور این ضرورت را ایجاد می كند كه حجم خاك ورزی باید بر اساس درك صحیحی از نیاز گیاه، اثر خاك ورزی بر تغییر خصوصیت خاك و محصولات زارعی و همچنین راندمان استفاده از نهاده ها به علاوه اثرات بلند مدت آن بر محیط زیست پایه ریزی گردد.
علیرغم آنكه بخش عمده ای از فعالیت سیستم های تولیدی كشاورزی خاك ورزی را شامل
می سود تحقیقات انجام شده در این مورد بسیار ناچیز و اكثر اطلاعات موجود نیز حاصل تلاشهای تجربی است منابع در دسترس مرتبط با خاك ورزی نیز عمدتا تشریح عملكرد محصولات زارعی را به عنوان برایند كلی اثر خاك ورزی مد نظر قرار داده اند.
اطلاعات و داده های منظم و مستقل كه نشان دهنده متغیر خصوصیات خاك در اثر انجام خاك ورزی و فرایند های رشد و عملكرد گیاهان باشد ناچیز است . كشاورزی پایدار معلول اثرات منفی وجبران ناپذیر روشهای غلط كشاورزی فشرده بر منابع طبیعی و محیط زیست است.اقداماتی که از گذشته تاکنون برای افزایش عملکرد گیاهان زراعی انجام طبیعی و محیط زیست است. اقداماتی که از گذشته تاکنون برای افزایش عملکرد گیاهان زراعی انجام گرفته، همگی باعث هدر رفتن خاک و اضحلال آن و همچنین تخریب غیر قابل باور محیط زیست شده اند. كشورهای كمتر توسعه یافته در رقابت با كشاورزی مناطق صنعتی، گر چه هرگز رقیبی جدی و در دسر ساز شمار نیامده اند، با قربانی نمودن منابع طبیعی و محیط زیست خود و با توسل به انواع روشهای خاك ورزی، استفاده از انواع سموم و انرژیها و … سعی در افزایش عملكرد محصولات خود داشته اند و در این راستا زمینهای كشاورزی خود را به محلی جهت تاخت و تاز انواع ادوات كشاورزی تبدیل نموده اند. ابداع تكمیل و گسترش ادوات خاك ورزی و استفاده از آنها در خاكهای مناطق خشك كه ذاتا فقیر و فاقد ساختمان مستحكم اند باعث بروز پدیده هایی مانند گرد و و غبار های مهیب و طولانی مدت و سیلابهای وحشتناك در این مناطق شده است. جدای از اثرات مخرب زیست محیطی شخم های
بی رویه كه همه ساله در خاك تكرار میشود، بخش عمده ای از زمینهای مناطق خشك را به زمینهای لم یزرع تبدیل و از گردونه کشاورزی خارج می کند. زنگ خطر دستکاری و بهم زدن
بی حد از اندازه خاک، بیش از یک قرن است که در کشورهایی مانند آمریكا نواخته شده است، بطوریكه هدف از انجام عملیات خاكورزی از تهیه یك بستر مناسب فراتر رفته اقتصادی و سود آور بودن و كاهش فرسایش خاك، كاهش مصرف انرژی و به تداوم پایداری تولید جایگزین آن شده است. اما این اعلام خطر، دولتمردان، شركتها و زارعین مناطق توسعه نیافته را هنوز آگاه نساخته است. درك واقعیتهای موجود و تعبیر روشهای خاك ورزی خاك ورزی باعث میشود یكی از مولفه های مهم پایداری كشاورزی، یعنی خاك، برای نسلهای بعدی حفظ شد و ضامن حفظ تولید در بلند مدت باشد.
تعریف جامعه خاك ورزی :
افزایش جمعیت و كاهش سهم سرانه زمین منجر به گسترش كشاورزی فشرده در جان شده كه نتیجه آن استفاده از كودهای شیمیایی، انجام آبیاری و بكارگیری ماشینهای كشاورزی در تمام دنیا و بویژه در كشورهای در حال توسعه است متاسفانه استفاده نامناسب و ناكارآمد از این نهاده ها عامل خسارت به محیط زیست گردیده و بنابراین قبل از هر چیز باید به این سوال پاسخ داد كه آیا افزایش تولید محصولات كشاورزی در سیستم های فشرده كشاورزی قادر به تضمین حفظ منابع اساسی و محیط زیست می باشد یا خیر؟
خاك ورزی با بهم زدن فیزیكی خاك با هدف ایجاد شرایط مساعد جوانه زنی، سبز شدن گیاهچه seedling Emergence ) ( رشد ریشه و كاهش رقابت علفهای هرز انجام
می شود، میتواند محیط زیست را همزمان با تاثیر بر راندمان تولید دستخوش تغییر نماید خاك ورزی عامل تسریع معدنی شدن مواد آلی، تغییر ذخیزه مواد آلای خاك، تغییر هیدرولوژیكی سطح خاك و اثر بر روند فرسایش خاك به شمار می آید تغییر نفوذ پذیری خاك كه در اثر خاك ورزی ایجاد می شود، شسته شدن كودها و مواد شیمیایی از پروفیل خاك را تسهیل كرده كیفیت آبهای سطحی و زیر زمینی را دستخوش تغییر می نماید. خاك ورزی از طریق كنترل رها سازی گازهای گلخانه ای مانند CH4 ¬, N2O , CO2 از خاك بر كیفیت شرایط آب و هوایی نیز اثر می نماید تغییرات بلند مدت راندمان تولید و محیط زیست از جمله عواملی است كه از طریق خاك ورزی پایداری سیستم های تولیدی را تعیین می كنند. خاك ورزی كمتر (Rational tillage ) ممكن است روشی در جهت بهبود راندمان تولید و حفظ محیط زیست باشد.
خاك ورزی در مفهوم وسیع به معنای بهم زدن و تغییر ویژگی های فیزیكی خاك با اهداف گوناگون است اما در كشاورزی تغییر شرایط خاك در بسترندر (seed bed ) و یا ریشه گیاه (root bed ) و به منظور كشت و كار گیاهان را خاك ورزی می گویند انجمن علوم خاك آمریكا خاك ورزی را دستكاری خصوصیات فیزیكی خاك تعریف كرده است تغییر شكل خاك طی عملیات خاك ورزی متفاوت بوده و این كار با ابزارهای متفاوت به روشهایی چون بریدن (cutting)، پخش كردن ( shattring ) برگرداندن (inversion ) ویا مخلوط كردن ( mixing) تمام یا بخشی از خاك طی یك یا چند مرحله انجام می گیرد با توجه به تعاریف فوق میتوان سیستم خاك ورزی را اجرای شكلی خاص یا تركیبی از اشكال خاك ورزی برای كشت و كار در زمین تعریف نمود.
اهداف خاك ورزی:
هدف اصلی خاك ورزی، افرایش عملكرد و حفظ یا اصلاح منابع تولید است؛ لیكن کشاورزان خاك ورزی را به منظور دفن بقایای گیاهی مخلوط كردن كودهای شیمیایی با خاك اصلاح خاك، از بین بردن علفهای هرز تهیه بستر بذر، اصلاح رژیم رطوبتی - حرارتی Hydrothermal) ) و هوا دهی خاك و كمك به نفوذ بهتر ریشه انجام می دهند. انواع متفاوتی از سیستم های خاك ورزی كه امروزه مورد استفاده قرار می گیرند در طی سالیان طولانی گذشته تكامل یافته و به همین دلیل اجرای آنها به روشهای گوناگونی بر كشاورزی و همچنین محیط زیست اثر می نماید.
هدف اصلی خاك ورزی، افرایش عملكرد و حفظ یا اصلاح منابع تولید است؛ لیكن کشاورزان خاك ورزی را به منظور دفن بقایای گیاهی مخلوط كردن كودهای شیمیایی با خاك اصلاح خاك، از بین بردن علفهای هرز تهیه بستر بذر، اصلاح رژیم رطوبتی - حرارتی Hydrothermal) ) و هوا دهی خاك و كمك به نفوذ بهتر ریشه انجام می دهند. انواع متفاوتی از سیستم های خاك ورزی كه امروزه مورد استفاده قرار می گیرند در طی سالیان طولانی گذشته تكامل یافته و به همین دلیل اجرای آنها به روشهای گوناگونی بر كشاورزی و همچنین محیط زیست اثر می نماید.
اهداف بلند مدت اهداف كوتاه مدت
تولید محصولات زارعی با صرفه اقتصادی مطلوب كنترل علفهای هرز
حفاظت محیط زیست
- آب
- هوا
- مناظر طبیعی آماده سازی بستر بذر جهت کشت و زرع گیاهان
- اصلاح رژیم رطوبتی خاك
- افزایش یا كاهش نفوذ پذیری
- حفظ رطوبت خاك
حفظ منابع طبیعی شكستن لایه های محدود كننده رشد ریشه
مدیریت بقایای گیاهی
- حفظ و بهبود سطح سلامت و حاصلخیزی خاك
- ممانعت از تخریب، فرسایش ، شوری و متراكم شدن خاك مخلوط كردن كودهای شیمیایی و مواد اصلاح كننده با خاك
شكستن سله خاك
تسطیح خاك جهت انجام آبیاری
كاهش جمعیت آفات و بیماریها
- تخریب پناهگاه آفات
- مخلوط كردن آفت كش ها با خاك
جدول شماره1: اهداف کلی سیستم خاک ورزی
تكامل سیستم های خاك ورزی :
بشرطی هزاران سال برای افزایش میزان تولید مبادرت به خاك ورزی كرده است. از ابزارهای ابتدایی خاك ورزی می توان گاو آهن سبك و چوبی را نام برد كه 3000 سال قبل از میلاد مسیح و زمینهای ساحل رود خانه های فرات و نیل مورد استفاده قرار می گرفت.
نخستین گاو آهن مجهز به نوك آهنی كه ابتدا با دست كشیده می شد بیش از 2000 سال قبل در چین ساخته شد . در طول نخستین قرن میلادی از گاو میش برای كشیدن ابزارهای خاك ورز استفاده شد و پس از آن گاو آهنهای سه تیغه، ابزارهای شخم – كاشت و چنگه تكامل یافتند . تیغه های آهنی حدود 2000 سال قبل در روم ساخته شد و گاو آهن مجهز به این نوع تیغه با هشت گاو نر و روی خاكهای سخت و سنگین كشیده می شد. تكامل چرخ، پیش بر و صفحه برگردان در ساختار گاو آهن در اوایل قرن چهاردهم در اروپا صورت گرفت0 ظهور ابزارهای خاك ورزی شبیه انواع امروزی از اوایل قرن شانزدهم با عرضه گاو آهنی به نام روترهام (Roterham) در انگستان و اسكاتلند آغاز شد. اصول طراحی این گاو آهن هنوز معتبر است.
رویداد های تاریخی مهم دیگری كه با سخت ابزارهای خاك ورز از ابتدای قرن 18 به بعد ارتباط داشتند عبارتند از :
1721. عرضه گاو آهن چرخدار با تیغه چدنی و صفحه برگردان مدور
1760. ساخت صفحه برگردان خمیده.
1798. طراحی یك گاو آهن برگردان دار با محاسبات ریاضی به وسیله توماس جفرسون
1813. اختراع گاو آهن برگردان چدنی با تیغه، صفحه برگردان و كفش جداگانه.
1820. عرضه كولیتوار اسبی بیلچه دار برای خاك ورزی و دفع گیاهان هرز بین ردیف كشت.
1837. ساخت گاو آهن فولادی با تیغه و صفحه برگردان یكپارچه به وسیله جان دمیر، آهنگر اهل ایلی نوی آمریكا . این گاو آهن شخم در خاكهای چسبنده را عملی ساخت.
1847. اختراع گاو آهن بشقابی.
1850. به كار گیری تراكتورهای غول پیكر بخاری شخم از این سال به بعد.
1868. ارائه طرح صفحه برگردان سه لایه كه هنوز رواج دارد به وسیله جان لین.
1869. اختراع چنگه دندانه فنری .
1877. اختراع دیسك (چنگه بشقابی) دارای پره های مقعر .
1839. عرضه نخستین تراكتور بنزینی در ایلالات متحده و جایگزینی تدریجی دام با آن.
1907. ساخت ماشین شخم یا گاو آهن خود گردان در آلمان .
18-1914. شتاب گیری مكانیزاسیون به دلیل كاهش نیروی كار و افزایش تقاضا برای تولیدات كشاورزی.
1920. ارائه طرح ها ری فرگوسن برای اتصال چهار نقطه مكانیكی گاو آهن.
1924. ساخت دیسك یك زانویی(آفست).
1930. عرضه خاك ورزهای دوار ساخت سوییس در ایالات متحده.
دهه 930. توسعه گاو آهن سوار قابل اتصال به سیستم اتصال سه نقطه ( ابتدا در انگلستان ).
1941. عرضه جك های هیدرولیك روی ابزار های كشیدنی.
1941تا 1945. شتاب روند مكانیزاسیون كشاورزی بر اثر جنگ جهانی دوم.
1953. تكامل مكانیسم ایمنی گاو آهنها.
دهه 1960. عرضه كولتیو اتورهای دو اروتنک کنهای انتخابی.
پس از جنگ جهانی دوم در نتیجه پژوهشهای مراكز علمی و آموزشی طرح های جدیدی از گاو آهن و سایر ابزارهای خاك ورز ارائه شد . این پژوهش ها بر اساس درك صحیح فرایند خاك ورزی و در راستای اصلاح كیفیت كار ابزار های خاك ورز، كاهش مقاومت خاك در برابر این ابزارها ، دستیابی به ویژگی های چون سبکی، مقاومت و دوام زیاد، سهولت سرویس و نگهداری، كارایی بالا وسایر مشخصات مطلوب برای سازندگان بود.امروزه به خوبی مشخص شده كه در هرناحیه اگر اكولوژیكی نوع سیستم خاك ورزی متناسب با شرایط اجتماعی و اقتصادی تكامل یافته است كه قادر به حمایت گیاهان آن ناحیه است. در كشورهای توسعه یافته در كنار مدیریت علفهای هرز از طریق خاك ورزی مدیریت بقایای گیاهی از طریق باقی گذاردن در سطح خاك ویا اختلاط آن با خاك، این بقایا در خاك حفظ می شوند و لذا خاك ورزی در این مناطق نیازمند ادوات و ابزارهای ویژه ای است.
سیستم های خاك ورزی كه قادر به مقابله با محدودیت های اكولوژیكی خاك و همچین كمك به رشد كیاه باشند، بسیار گسترده اند و بسته به تنوع خاك، اقلیم، اندازه مرزعه ، وضعیت بقایای گیاهی و وضعیت نهاده هایی چون انرژی ، آبیاری، كودهای شیمیایی مورد استفاده قرارمیگیرند شدت خاكورزی، از شخم های عمیق كه با استفاده از گاو آهن های برگرداندار و یا گاو آهن بشقابی خاك را كاملا زیر و رو می كنند. تا حداقل به هم زدن خاك در حضور یا عدم حضور بقایا متفاوت است، در فاصله بین این دو طیف سیستم های خاك ورزی متنوعی وجود دارند كه بسته به میزان بهم زدن خاك و حفظ پوشش بقایای گیاهی درجه بندی می شوند.
سه اصل مهم در خاک ورزی شامل:
الف-حداقل کردن خاک جابجا شده حین عملیات خاک ورزی.
ب- پوشش دائمی خاک با مواد ارگانیک
ج- تناوب گیاهی.
سازگاری و انتخاب سیستم
به طور کلی طی بررسیهای انجام شده انتخاب سیستم در هر منطقه با توجه به عوامل زیرانجام پذیر می باشد:
- نوع کشت
- میزان بقایا
- شرایط اقلیمی
- شرایط خاک
- عوارض زمین
- تناوب
- ادوات و ماشینهای در دسترس
- نهاده هایی قوی تر و تاثیر گذارتر
انواع سیستم های کاشت شده در منطقه :
به طور کلی دو نوع سیستم قابل کشت در منطقه وجود دارد که مورد بررسی قرار گرفت.
شکل 1- کاشت با خاک ورز حفاظتی شکل 2_ کاشت با بذرکار سانترفیوژ
1-سیستم مرسوم
که همان سیستم رایج بین کشاورزان می باشد که به دلیل کمبود امکانات لازم و مشاع بودن زمین ها و عدم تسهیلات بیشتر بهره برداران منطقه در سال زارعی 86-85 از این روش استفاده کرده اند که ماشین های مورد استفاده در این سیستم شامل : گاو آهن برگردان دار، لولر ، فارور، کارنده، سمپاش، کمباین ، می باشد که این سیستم دارای ویژگی های از جمله:
- صرف زمان زیاد جهت انجام عملیات زارعی
- کاهش حاصل خیزی و توانایی کشت پذیری خاک
- فرسایش شدید تر ادوات
- اثر فشردگی خاک به دلیل تردد ماشینهای سنگین تر
- نیاز به خاک ورزی در عمق بیشتر
- تقاضای روز افزون به تراکتورهای سنگین تر می باشد که حدود 165 هکتار با این روش کشت گردیده است.
2-سیستم خاکورز حفاظتی :
این سیستم به نوبه خود دارای مزایا و برتریهای نسبت به سیستم مرسوم می باشدکه شامل:
-استفاده بهینه از آب
- تغذیه بهینه
- حداقل کردن انرژی مصرفی
- تولید همراه با حفاظت از منابع
- استفاده از فرایند های بیولوژیکی در خاک
می باشدکه در این سیستم ماشین های استفاده شده شامل گاو آهن مرکب ، کارند ، سمپاش ، و کمباین و جمع کننده خرد کنند بقایا می باشد .
انواع سیستم های خاك ورزی :
یكی از دلایل متنوع بودن سیستم های خاك ورزی تنوع خاك ، اقلیم ،گیاه و شرایط اجتماعی – اقتصادی ناحیه اگر و اكو لوژیكی است . به دلیل تنوع بسیار زیاد روشها و همچنین واژه هایی كه این روشها را تشریح می كتند و برای جلو گیری از اشتباه و اختلاط مفاهیم این واژه ها كلیه روشهای موجود در دو طبقه اصلی در شكل ذیل آمده است .
گروه اول شامل روشهایی از خاك ورزی است كه بقایای گیاهی قبل از انجام خاك ورزی از زمین حذف ویا سوزانده می شود اما خاك ورزی در گروه دوم در داخل بقایای گیاهی موجود دار سطح خاك انجام
ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه در كشور طراحی و ساخته شد
اتحادیه تعاونیهای كشاورزی پنبه كاران كشور اعلام كرد: ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه در كشور توسط مبتكر گرمساری طراحی و ساخته شد.
اتحادیه تعاونیهای كشاورزی پنبه كاران كشور اعلام كرد: ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه در كشور توسط مبتكر گرمساری طراحی و ساخته شد.
به نقل از اتحادیه تعاونیهای كشاورزی پنبه كاران كشور(پارس) ،یكی از مسایلی كه زراعت پنبه كشور با آن مواجه بوده و سبب شده است، رغبت كشاورزان به كشت پنبه كم شود، مسئله برداشت محصول با دست و به كمك كارگر است.
بنابر این گزارش، این امر نه تنها از نظر فراهم كردن كارگر در زمان برداشت با مشكل روبرو بوده، بلكه هزینه سنگینی را نیز برای پنبه كار در بردارد كه در نتیجه باعث كاهش درآمد پنبه كار و انگیزه تولید می شود.
اتحادیه تعاونی های كشاورزی پنبه كاران كشور از ابتدای فعالیت خود همواره به فكر حل این مشكل بوده و چون به علت كوچك شدن اراضی امكان استفاده از ماشین برداشت پنبه موجود نبود، لذا در صدد یافتن ماشین برداشت مناسب اراضی كوچك بود تا اینكه در پی تلاش فراوان و مستمر موفق شد به همت جوانان مبتكر و تحصیل كرده در رشته ماشین های كشاورزی اقدام به طراحی و ساخت ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه نموده و پس از سه سال كوشش ماشین مزبور به عنوان نمونه ساخته و مورد آزمایش قرار گیرد.
مهندس بشر مسئول این پروژه و مدیر بذر و تحقیقات اتحادیه پنبه كاران كشور در حضور مدیرعامل اتحادیه و اعضای هیات مدیره تعاونی پنبه كاران گرمسار گفت: این اتحادیه در راستای كمك به كشاورزان پنبه كار و كاهش هزینه تولید و افزایش درآمد آنان و در نهایت برای مقرون به صرفه كردن پنبه كاری در سال ۸۵ به پیشنهاد یك مبتكر جوان ایرانی تصمیم گرفت به ساخت ماشین نیمه مكانیزه برداشت كمك مالی كند.
این ماشین اولین بار در سال ۸۶ مورد آزمایش قرار گرفت و پس از رفع نواقص موجودو تكمیل آن، در سال جاری دوباره آزمایش شد كه خوشبختانه نتیجه كار بسیار مطلوب بود و لذا با یاری خداوند از سال آینده به بهره برداری فراگیر خواهد رسید.
وی در مورد ویژگی این دستگاه گفت : این ماشین با هشت ساعت كار می تواند حداقل معادل برداشت ۸نفر كارگر ، محصول برداشت كند و پنبه بسیار تمیز و در حد درجه یك به پنبه كار تحویل می دهد كه در برداشت دستی این كار كمتر انجام می شود.
بشر در ادامه افزود: تا به حال آزمایشها نشان داده ظرف یك ساعت ۵۰ كیلوگرم پنبه برداشت كرده كه در برداشت دستی این میزان توسط یك كارگر با حداقل ۸ ساعت كار انجام می شود.
بشر ، در مورد هزینه تولید این دستگاه افزود : ساخت این دستگاه ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان هزینه داشته كه برای تولید انبوه آن قطعاً این رقم خیلی كمتر خواهد شد.
بهرام نظری مدیرعامل اتحادیه پنبه كاران كشور نیز ضمن تایید این دستگاه گفت : سعی اتحادیه بر این بوده است كه این طرح برای پنبه كار توجیه اقتصادی داشته باشد كه خوشبختانه از چنین ویژگی برخوردار است و كار ماشین مورد توجه اعضای هیات مدیره پنبه كاران گرمسار نیز قرار گرفت.
رستمی ، طراح و مبتكر این دستگاه نیز در مورد ظرفیت و مسائل فنی آن گفت : این طرح بعد از چهار سال به بهره برداری رسید . ظرفیت آن به نحوی است كه می تواند در طول یك شیفت كاری ۴۰۰ كیلوگرم پنبه از مزرعه ای با عملكرد سه تن برداشت كند كه از نظر مقیاس ۸ كارگر در روز این كار را انجام می دهد . وی افزود: سوخت آن گازوئیل است كه در روز ۸ لیتر مصرف دارد . ظرفیت مخزن پنبه آن نیز ۴۰ كیلوگرم و ظرفیت خرطوم های آن تا شش عدد قابل افزایش است.
اتحادیه تعاونیهای كشاورزی پنبه كاران كشور اعلام كرد: ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه در كشور توسط مبتكر گرمساری طراحی و ساخته شد.
اتحادیه تعاونیهای كشاورزی پنبه كاران كشور اعلام كرد: ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه در كشور توسط مبتكر گرمساری طراحی و ساخته شد.
به نقل از اتحادیه تعاونیهای كشاورزی پنبه كاران كشور(پارس) ،یكی از مسایلی كه زراعت پنبه كشور با آن مواجه بوده و سبب شده است، رغبت كشاورزان به كشت پنبه كم شود، مسئله برداشت محصول با دست و به كمك كارگر است.
بنابر این گزارش، این امر نه تنها از نظر فراهم كردن كارگر در زمان برداشت با مشكل روبرو بوده، بلكه هزینه سنگینی را نیز برای پنبه كار در بردارد كه در نتیجه باعث كاهش درآمد پنبه كار و انگیزه تولید می شود.
اتحادیه تعاونی های كشاورزی پنبه كاران كشور از ابتدای فعالیت خود همواره به فكر حل این مشكل بوده و چون به علت كوچك شدن اراضی امكان استفاده از ماشین برداشت پنبه موجود نبود، لذا در صدد یافتن ماشین برداشت مناسب اراضی كوچك بود تا اینكه در پی تلاش فراوان و مستمر موفق شد به همت جوانان مبتكر و تحصیل كرده در رشته ماشین های كشاورزی اقدام به طراحی و ساخت ماشین برداشت نیمه مكانیزه پنبه نموده و پس از سه سال كوشش ماشین مزبور به عنوان نمونه ساخته و مورد آزمایش قرار گیرد.
مهندس بشر مسئول این پروژه و مدیر بذر و تحقیقات اتحادیه پنبه كاران كشور در حضور مدیرعامل اتحادیه و اعضای هیات مدیره تعاونی پنبه كاران گرمسار گفت: این اتحادیه در راستای كمك به كشاورزان پنبه كار و كاهش هزینه تولید و افزایش درآمد آنان و در نهایت برای مقرون به صرفه كردن پنبه كاری در سال ۸۵ به پیشنهاد یك مبتكر جوان ایرانی تصمیم گرفت به ساخت ماشین نیمه مكانیزه برداشت كمك مالی كند.
این ماشین اولین بار در سال ۸۶ مورد آزمایش قرار گرفت و پس از رفع نواقص موجودو تكمیل آن، در سال جاری دوباره آزمایش شد كه خوشبختانه نتیجه كار بسیار مطلوب بود و لذا با یاری خداوند از سال آینده به بهره برداری فراگیر خواهد رسید.
وی در مورد ویژگی این دستگاه گفت : این ماشین با هشت ساعت كار می تواند حداقل معادل برداشت ۸نفر كارگر ، محصول برداشت كند و پنبه بسیار تمیز و در حد درجه یك به پنبه كار تحویل می دهد كه در برداشت دستی این كار كمتر انجام می شود.
بشر در ادامه افزود: تا به حال آزمایشها نشان داده ظرف یك ساعت ۵۰ كیلوگرم پنبه برداشت كرده كه در برداشت دستی این میزان توسط یك كارگر با حداقل ۸ ساعت كار انجام می شود.
بشر ، در مورد هزینه تولید این دستگاه افزود : ساخت این دستگاه ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان هزینه داشته كه برای تولید انبوه آن قطعاً این رقم خیلی كمتر خواهد شد.
بهرام نظری مدیرعامل اتحادیه پنبه كاران كشور نیز ضمن تایید این دستگاه گفت : سعی اتحادیه بر این بوده است كه این طرح برای پنبه كار توجیه اقتصادی داشته باشد كه خوشبختانه از چنین ویژگی برخوردار است و كار ماشین مورد توجه اعضای هیات مدیره پنبه كاران گرمسار نیز قرار گرفت.
رستمی ، طراح و مبتكر این دستگاه نیز در مورد ظرفیت و مسائل فنی آن گفت : این طرح بعد از چهار سال به بهره برداری رسید . ظرفیت آن به نحوی است كه می تواند در طول یك شیفت كاری ۴۰۰ كیلوگرم پنبه از مزرعه ای با عملكرد سه تن برداشت كند كه از نظر مقیاس ۸ كارگر در روز این كار را انجام می دهد . وی افزود: سوخت آن گازوئیل است كه در روز ۸ لیتر مصرف دارد . ظرفیت مخزن پنبه آن نیز ۴۰ كیلوگرم و ظرفیت خرطوم های آن تا شش عدد قابل افزایش است.
عکساش به زودی خواهم گداشت
avalinstareshab
عضو جدید
سلام من دانشجوي ماشينالات هستم اگه ممكنه مطالبي در مورد ماشين هاي برداشت گندم در اختيار من بذاريد مرسيدوستان هرکس دوست دارد اطلاعاتی در مورد ماشین های برداشت بداند یا بنویسد در داخل این تاپیک بنویسد.
نکاتی در مورد برداشت گندم توسط ماشین الات
محصول اصلی بخش کشاورزی نه تنها در کشور عزیز ما ایران، بلکه در جهان، غلات و در راس آن گندم است. سطح زیرکشت گندم در ایران سالانه بین 6 تا 7 میلیون هکتار می باشد که به صورت آبی و دیم در نقاط مختلف کشور کشت می شود. نام گندم در فرهنگ ملت ایران دارای ارزش معنوی بوده و از تقدس فراوان در میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برخوردار می باشد؛ به طوری که به ندرت باقی مانده های نان همراه با دیگر پس مانده های مواد غذایی در سطل های زباله دیده می شود.
دانه گندم که به آرد و سپس نان تبدیل می شود در سبد غذایی روزانه مردم ایران وجود دارد و قوت اصلی آنان را تشکیل می دهد. بنابراین بر کلیه افراد جامعه فرض است که از دانه، دانه گندم و فرآورده های آن به نحو مطلوب استفاده و به هر نحو ممکن از دورریز آن جلوگیری به عمل آورند.
از ضایعات گندم در مزرعه (قبل و یا حین برداشت) حین برداشت) و پس از برداشت (حمل و نقل، نگه داری، تبدیل گندم به آرد و نان) بایستی جدا خودداری نمود.
تعریف ضایعات گندم
کاهش کمی و کیفی محصول گندم در مراحل مختلف قبل از برداشت محصول، حین برداشت و پس از برداشت را ضایعات می نامند.
قبل از پرداختن به انواع ضایعات گندم مختصری در مورد چگونگی برداشت محصول گندم در ایران به آگاهی خوانندگان محترم می رسد:
برداشت گندم در ایران به روش های ماشینی (استفاده از ماشین کمباین و دروگر)، سنتی (دست و داس) معمول می باشد. گفتنی است که برداشت سنتی در مناطق کوهستانی و قطعات کوچک شیب دار که عمدتا به صورت دیم کشت می گردد، انجام می شود حدود 10 درصد برداشت را شامل می گردد. برداشت با دروگر نیز مختص مزارع کوچک است. معمولا کشاورزانی که به کاه گندم نیاز بیشتری دارند، ترجیح می دهند محصول گندم خود را با دستگاه دروگر برداشت کنند. نزدیک به 10 درصد مزارع گندم کشور با دروگر برداشت می شود. عمده محصول گندم در ایران که بالغ بر 80 درصد سطح زیرکشت را شامل می گردد، توسط ماشین کمباین برداشت می شود.
طبق برآورد کارشناسی و مشاهدات عینی میزان درصد ضایعات محصول در هر سه شیوه برداشت و در شرایط فعلی تا حدود زیادی مشابه بوده و اختلاف معنی داری با یکدیگر ندارد.
انواع ضایعات محصول
برآورد کارشناسی در مورد ریزش طبیعی محصول حدود 2 درصد است.
الف- عوامل آگروتکنیکس
- اختلاط بذری که موجب می شود محصول گندم یک مزرعه به طور همزان نرسد. در این حالت خوشه سبز، خوشه خشک و خوشه نیمه مرطوب در مزرعه وجود داشته و موجب می گردد اختلال در برداشت ایجاد و در نتیجه ضایعات محصول هنگام برداشت افزایش یابد.
- نامناسب بودن روش کاشت، بخصوص شیوه کاشت سنتی با کرت های کوچک که چنانچه با کمباین برداشت گردد با ضایعات زیادی همراه خواهد بود.
- وجود علف های هرز بخصوص پهن برگ ها در مزرعه گندم موجب می گردد، برداشت محصول توسط کمباین با مشکل مواجه شده و ضایعات زیادی را به دنبال داشته باشد.
- بادزدگی محصول از دیگر عوامل ضایعات حین برداشت است، زیرا در این حالت دانه های گندم سبک و کم وزن، چروکیده می شود. چنانچه مزرعه با کمباین برداشت شود، دانه های سبک همراه با کاه به خارج از دستگاه کبماین هدایت می گردد.
ب- عوامل ماشینی
- فرسودگی ماشین های برداشت موجود، پایان عمر مفید اغلب ماشین های برداشت فعلی بخصوص کمباین ها که علی رغم تعویض قطعات فرسوده، متاسفانه این گونه ماشین ها قادر به برداشت مطمئن نمی باشند و ضایعات کمی و کیفی فراوانی را ایجاد می نماید.
- عدم تنظیم قسمت های قابل تنظیم، به طوری که در بازدیدهای میدانی ریزش دانه، خوشه های نیم کوب در سطح مزرعه و دانه های شکسته همراه با کاه و کلش در مخزن مشاهده گردیده است.
- عدم رعایت الگوی مناسب برداشت به وسیله کمباین، نظیر کف بر کردن محصول به لحاظ احتیاج به کاه. این شیوه برداشت موجب ضایعات زیاد محصول می گردد ضمن اینکه به دستگاه کمباین هم خسارت وارد می شود.
- مسدود کردن موقت قسمت خروجی کاه از کمباین توسط دریچه، نصب دریچه در این قسمت به منظور جمع آوری کاه صورت می گیرد که موجب اختلال در سیستم تمیزکننده کمباین شده، باعث می شود مقدار زیادی دانه همراه با کاه بر زمین بریزد؛ در نتیجه دانه هایی که می توانست وارد مخزن شود و از دسترس خارج شده، ضایع می گردد.
- منطبق نبودن ظرفیت برداشت ها کمباین های موجود با میزان عملکرد مزارع گندم، نظر به قدیمی بودن تکنولوژی ساخت کمبانی های داخلی و عملکرد نسبتا بالا در مزارع گندم آبی، موجب می شود همواره مقدار زیادی محصول به صورت ضایعات از دسترس خارج گردد.
- عدم کیفیت قطعات یدکی ساخت داخل، علی رغم تعویض قطعات، در کوتاه ترین زمان قطعه تعویضی دچار مشکل شده، از رده خارج می شود. ضمن اینکه تا قبل از زمان تعویض، ضایعاتی نیز به محصول گندم وارد می نماید.
- برداشت در ساعات نامناسب شبانه روز، برداشت مزرعه کاملا خشک در ساعات آفتابی و گرم، یا برداشت مزرعه تازه رسیده در آخر شب و هوای شرجی، ازجمله موارد برداشت در ساعات نامناسب شبانه روز می باشد که باعث تلفات دانه می گردد.
ج- عوامل انسانی
- عدم مهارت فنی کافی رانندگان کمباین: افرادی که رانندگی کمباین را به عهده دارند، عموما از مهارت فنی لازم برخوردار نبوده و با نحوه تنظیم قسمت های مختلف کمباین آشنایی ندارند. همین موضوع همه ساله موجب می گردد ضایعات زیادی از قبیل ریزش دانه، خوشه های نیم کوب و شکستگی دانه در مخزن وجود داشته باشد.
- عدم اشراف گندم کاران به نحوه صحیح برداشت محصول: صاحبان مزارع گندم معمولا با ورود کمباین به داخل مزرعه دلخوش و از ریزش محصول غافل می مانند. با این کار عملا به یک تدارکچی موظف به تامین آذوقه برای رانندگان کمباین تبدیل و از نظارت بر کار کمباین در مزرعه باز می ماند؛ نتیجه آن هم متحمل شدن ضایعات محصول می شود.
- عدم اشتیاق رانندگان ماشین های برداشت خصوصا کمباین برای کار در مزرعه به لحاظ شرایط نامناسب کاری: نظر به اینکه کمباین های موجود فاقد هر گونه تجهیزات ایمنی و رفاهی (عدم وسایل خنک کننده و جلوگیری کننده از ورود گرد و خاک) می باشند، لذا رانندگان کمباین با بی رغبتی به رانندگی می پردازند. طبیعی است در این شرایط سخت و دشوار، نمی توان از راننده انتظار داشت به فکر کمتر نمودن ضایعات محصول و انجام تنظیمات صحیح کمباین باشد.
- عدم برخورداری رانندگان ماشین های برداشت (کمباین) از تسهیلات رفاهی- صنفی: این گونه رانندگان که عموما راننده بوده و فاقد کمباین می باشند، هیچ گونه وابستگی به شغل خود به دلیل عدم احساس امنیت شغلی ندارند. چند ماه از سال برای کمباین دار کار می کنند و بقیه سال رها هستند. شاید هم برای گذراندن زندگی شغل دومی داشته باشند، ولی در هر حال به علت عدم دلگرمی هیچ گونه علاقه ای به یادگیری و آموختن چگونگی استفاده از کمباین و نحوه تنظیمات آن را ندارند. به همین دلیل بیشتر رانندگان کمباین، فاقد صلاحیت لازم فنی برای کار با کمباین هستند.
جدول ضایعات گندم تا مرحله تحویل به سیلو
ضایعات قبل از برداشت (ریزش طبیعی) حدود 2 درصد
ضایعات حین برداشت گندم آبی حدود 8 درصد
گندم دیم حدود 12 درصد
ضایعات ناشی از حمل و نقل، ریختن محصول روی زمین قبل از بارگیری حدود 2 درصد
نکته مهم: بیشتر کشاورزان به دلیل عدم دسترسی به کامیون، گندم برداشت شده را به ناچار در نقطه ای از مزرعه خرمن می کنند. پس از گذشت چند روز در کامیون بارگیری و به علت عدم دقت در بارگیری و حمل محصول بدون پوشش موجب ضایعات به وجود می آید. طبق برآورد کارشناسی در جدول، میزان آن به طور تقریبی مشخص شده است.
پیشنهادات و راهکارها
به منظور کاهش میزان ضایعات محصول در مراحل مختلف توجه به نکات زیر می تواند راهگشا باشد.
13- رعایت زمان و الگوی مناسب برداشت محصول و جلوگیری از تاخیر در برداشت 14- رعایت نکات فنی پیرامون لحاظ کردن اصول به زراعی مانند آماده سازی مطلوب زمین برای کاشت گندم، رعایت شیوه کاشت مناسب، مبارزه با علف های هرز و آفت سن در مزارع گندم و در آخر برداشت به موقع محصول گندم از جمله پیشنهادات و راهکارهایی است که به شما ارایه می شود. 1 ـ ضایعات قبل از برداشت به ریزش طبیعی معروف است که معمولا بر اثر عواملی نظیر عدم مقاومت ژنتیکی بذر گندم به ریزش صورت می گیرد. به طوری که پس از خشک شدن دانه و خوشه، دانه از خوشه جدا و به تدریج بر زمین می ریزد. عوامل نامساعد جوی نظیر توفان، باد و خشکی هوا موجب ریزش دانه و گاها افتادن خوشه می گردد. برداشت دیرهنگام محصول موجب ریزش دانه و حتی خوشه می شود. خوابیدگی ساقه های گندم یا ورس به هر دلیلی جزو ضایعات طبیعی محسوب می گردد. 2 ـ ضایعات محصول در مرحله برداشت: عواملی که در این مرحله تاثیرگذار بوده و دارای اهمیت است بدین شرح می باشد: 1- از رده خارج ساختن ماشین های برداشت فرسوده و جایگزینی آن با ماشین های نو و مجهز به تکنولوژی جدید 2- ایجاد اصلاحات لازم در ساخت ماشین های برداشت ساخت داخل و تطبیق آن با تکنولوژی روز با توجه به عملکردهای بالای مزارع غلات 3- افزایش تعداد کمباین مورد نیاز متناسب با سطوح زیرکشت به منظور انجام به موقع برداشت محصول 4- تربیت و آموزش رانندگان حرفه ای کمباین توسط ارگان های ذی ربط و صدور مجوز کار برای آنان 5- ارتقای سطح دانش فنی رانندگان فعلی کمباین از طریق همکاری تشکل های ذی ربط با ارگان های مربوطه 6- افزایش میزان تسهیلات بانکی کم بهره و اعطای آن به رانندگانی که مهارت های لازم شغلی، کسب نموده باشند 7- آموزش های لازم به منظور شناخت ضایعات محصول و جلب همکاری آنان برای کاهش آن 8- نظارت مستمر بر کار کمباین ها در مزارع توسط بخش خصوصی از طریق انعقاد قرارداد با وزارت جهاد کشاورزی و ارایه گزارش همراه با پیشنهادات لازم به وزارت ذی ربط در زمینه نظارت های انجام یافته 9- توجه و لزوم همکاری تشکل های کمباین داران با وزارت جهاد کشاورزی و عوامل اجرایی به منظور انجام نظارت های لازم 10- تشویق هر چه بیشتر کمباین داران به آماده سازی کمباین ها قبل از ورود به مزرعه 11- صدور پروانه اشتغال از طریق تشکل های ذی ربط با تاکید سازمان های جهاد کشاورزی استان ها، برای رانندگانی که دارای مهارت کافی هستند 12- تهیه و تامین بذور گندم مقاوم بریزش و ورس به مقدار کافی، تحت نظر سازمان های ذی ربط
عملیات برداشت به مجموعه اعمالی اطلاق می گردد که پس از عملیات داشت شروع شده و به خروج محصول از مزرعه خاتمه می یابد. آنچه محصول خوانده می شود، در گیاهان مختلف متفاوت است. برگ و ساقه یونجه یک محصول است ولی ریشه چغندر قند نیز یک محصول می باشد. نی شکرها و بلال های شیرین هر یک ، محصول به حساب می آید. غلاف و دانه های نخود، محتوی آن، خوشه های گندم و کاه، غده های زیر زمینی ، نیز محصول هستند. به همین سبب ماشین های متنوعی برای برداشت محصولات گوناگون و متناسب با نوع م حصول ساخته شده اند. مضافاً که گاهی برای برداشت یک محصول ممکن است از چندین ماشین بهره گرفته شود. یونجه، نمونه خوبی از این نوع محصول می باشد. ماشین های مختلف برداشت بعضی از محصولات ممکن است سر هم شده و دستگاهی بوجود آمده باشد که چندین عمل را همزمان انجام می دهد. این ماشین ها را کمباین می نامند.
دروگرها :
ماشین هایی هستند که یونجه را درو نموده و در نواری، روی زمین می ریزند. از نظر اصول کاری بر 3 نوع اند:
1) شانه ای
2) بشقابی
3) شلاقی یا عمودی
ماشین های ساقه ساز را اگر عمل درو را نیز انجام دهد می توان به عنوان نوع چهارم دروگرها به حساب آورد. چنین ماشینی را درو ساقه ساز می نامیم.
دروگر شانه ای :
اصول کاری آن شبیه قیچی خانگی یعنی برشی است. تیغه های متحرک در برابر تیغه های ثابت حرکت رفت و برگشتی دارند که در هر حرکت رفت و برگشت تعدادی از ساقه ها را می برد. این ماشین امروز عموماً به عقب و سمت راست تراکتور و به اتصال 3 نقطه بسته شده تا عرض کار زیادتر شود و ترانش را از محور تواندهی تراکتور بگیرد. انواع دنباله بند آن نیز وجود دارد. در تراکتورهای دستی ( تیلرها) ، شانه را در جلو و کنار یا در جلو و وسط می بندند. دروگر شانه ای قدیمی تریننوع ماشین برای درو یونجه بوده و هنوز هم کاربرد آن رواج دارد . برشی تمیز ارائه می دهد. تلفات محصول نسبتاً کمی دارد و گر چه قیمت آن بالاست و تنظیمات چندی را می طلبد ولی بر سایر انواع ارجح است.
تنظیمات :
دروگرهای شانه ای تنظیمات متعددی به شرح زیر دارند که ممکن است در همه آنها یک جا جمع نشده باشند. تنظیم :
1) تمایل نوک انگشتی به طرف زمین یا بالا
2) وزن دروگر روی زمین
3) پشت بند
4) گیره
5) ارتفاع برش
6) کلاچ آزاد کن
7) تطبیق و تقارن خط وسط تیغه برش نسبت به خط وسط انگشتی
8) تطابق (مقدار جلو قرار گرفتن کفش خارجی نسبت به کفش داخلی )
9) سرعت پیشرفت تراکتور
10) ارتفاع اندام اتصال 3 نقطه تا زمین
11) فاصله انتهای تخته ردیف تا زمین
دروگرهای بشقابی :
این دروگرها همانند داس، عمل برش را بر اساس ضربه به انجام می رسانند. عضو اصلی برش یک صفحه گرد است که 2،3،4 تیغه در پیرامون آن نصب شده اند. اتصال تیغه ها لولایی است یعنی در برخورد با ما نع به عقب رفته و لذا آسیب نمی بینند. تیغه ها در صورتی قادر به درو محصول هستند که سرعت دورانی (یا خطی) آنها زیاد باشد. بدین سبب سرعت دورانی این تیغه ها 1500rpm و بیشتر است . این سرعت زیاد و مشکل را نسبت به دروگرهای شانه ای پیش می آورد، یکی اینکه توان زیادتری لازم دارند و دیگر آنکه با چند برش ساقه، مقداری از محصول را به صورت قطعات بسیار ریز و تقریباً پودری، تلف می نمایند. به این دلیل این نوع دروگرها برای محصولاتی چون یونجه توصیه نمی شوند بلکه برای دروگر علف کنار نهرها و مراتع مناسب هستند. مشکل شومی که سرعت زیاد تیغه ها پیش می آورد، سنگ پرانی به اطراف است که برای عابرین می تواند خطر ساز باشد.
بدین سبب روی همه این دروگرها را با پرده حفاظی می پوشانند. در هنگام کار، این پرده پایین افتاده باشد در صورت پارگی آن را بلافاصله تعویض نمایید. این دروگرها نیز همانند دروگرهای شانه ای به عقب و معمولآً طرف راست تراکتور بسته می شود، برای حمل و نقل باید آنها را جمع نمود. نوع دیگر این دروگرها دارای استوانه ایست که روی بشقاب سوار شده و دروگر استوانه ای نامیده می شود. گاهی نام تجاری سیکلومور بر آن می نهند. تعداد استوانه ها معمولاً دو عدد است. ولی چهار استوانه ای آن هم ساخته شده است. سوای بشقاب های با قطر بزرگتر و استوانه ها، هیچ تفاوت دیگری با دروگرهای بشقابی ندارند. البته چگونگی انتقال حرکت از محور تواندهی به بشقاب کمی متفاوت است. قطر هر بشقاب دروگر استوانه ای به 75 سانتی متر می رسد در صورتی که در نوع بشقاب از 30 سانتی متر تجاوز نمی نماید.
تنظیمات :
1) زاویه تمایل بشقاب ها نسبت به زمین
2) ارتفاع بیشتر
3) وزن روی زمین
این دروگرها نیز دارای کلاچ آزاد کن هستند.
دروگر عمودی یا شلاقی :
از یک استوانه گردنده ترکیب یافته که تیغه های سرکج به شکل ما در پیرامون آن به صورت زیگزاگ نصب شده اند. این ماشن در حال درو، یونجه را قطعه قطعه می نماید و فقط در صورتی به کار می رود که بخواهیم یونجه را سیلو کنیم.
دورگرساقه ها:
دروگر ساقه ماشینی است که نه تنها عمل فرآوری ساقه یعنی خرد کردن آن را انجام می دهد بلکه علوفه را نیز درو می نماید. بخش برشی آن ممکن است یک شانه برش یا یک دروگر بشقابی باشد. انواع فاقد دروگر آن نیز وجود دارند که فقط ساقه ساز نامیده می شوند. ساقه ساز پس از بریدن علوفه با یک ماشین درو معمولاً متعاقب آن روی ؟؟ دروگر حرکت نموده تا ساقه ها را بترکاند. جفت غلتک های این ماشین ها را بر حسب شدت عملی که می توانند به خرج دهنده به 3 نوع تقسیم می کنند
1) له کن
2) له - مچاله کن
3) مچاله کن . شدت عمل هر یک به ترتیبی که نامبرده شده است، زیاد می شود. این ماشین ها فقط چهار تنظیم به شرح زیر دارند:
1) فاصله بین غلتک ها
2) ارتفاع برش
3) وزن روی زمین یا تعلیق
4) پهنای ردیف علوفه
دروگرهای خودگردان:
دروگرهایی که تاکنون نامبرده شدند، همگی به دنبال تراکتور کشیده می شوند ولی انواع خودگردان آنها نیز وجود دارند. منظور از خودگردان آن است که موتوری روی ماشین نصب شده است که آن را بی نیاز از کشتن تراکتور می نمایند. این ماشین ها در چهار نوع زیر دیده می شوند:
الف) دروگر BCS :
دروگری است که در ایتالیا ساخته شده و مارک تجارتی آن BCS می باشد و به همین نام در ایران معروف است.
ب) ردیف کن (windrower) :
دروگر ساقه سازیست که موتور بر آن سوار است.
پ) نوارساز :
این ماشین دقیقاً شبیه ردیف کن است با این تفاوت که پهنای ردیف های علوفه به جا مانده آن بیشتر از آن ردیف کن می باشد. در مناطق مرطوب، این ماشین بهتر از ردیف کن عمل می نمایند.
ت) چمن زن :
این نیز یک دروگر خود گردانست با این تفاوت که هدایت آن با دست انجام می گیرد. دو تیغه روی محور موتور و در زیر سرپوش با حرکت دورانی خود، چمن را درو می نماید.
جاروها (ریک):
مرحله دوم در سلسله مراتب برداشت یونجه ، خشک و ردیف کردن آنست. یونجه بریده شده در تمام سطح مزرعه پخش است. برای خشک شدن آن بر حسب درجه حرارت منطقه باید دو تا 3 روز در زیر آفتاب بماند. اگر یونجه به همان صورت درو شده رها گرددف به زمین چسبیده و جمع آوری بعدی آن با اشکال صورت می گیرد. از طرفی به سبب خیس ماندن زیر نوار علوفه، یونجه های این قسمت می گندند. بنابراین باید یونجه را در مدت کوتاهی پس از دو ردیف نمود. دو ظیفه مهم جاروکن ها
1) طناب پیچ کردن ساقه ها که ماشین بعدی راحت بتواند ردیف ها را بلند کند و به درون خود بکشد
2) کمک به خشک شدن بهتر و سریع محصول و جلوگیری از گندیدگی . جاروها علاوه بر ردیف کردن محصول کارهای دیگری را نیز قادر به انجام هستند که به شرح زیرند:
الف)ردیف کردن
ب) جابه جا کردن
پ) چند ردیف یک ردیف
ت) یک ردیف، چند ردیف
ث) پخش کردن و هوادادن
جاروها در چهار نوع ساخته می شوند که عبارتند از :
1) جاروهای کپه ای
2) جاروهای خورشیدی
3) جاروهای نیرویی
4) جاروهای پخش کن
کمباین :
کمباین آخرین نوع ماشین اختراع شده می باشد که ترکیبی از داس، خرمنکوب و ماشین بوجاری است. علاوه بر آن مخزنی برای ذخیره دانه تمیز یا محلی برای اکسید کردن آن دارد.
انواع کمباین غلات:
کمباین را بر حسب نوع کار، چگونگی تأمین حرکت، ذخیره دانه تمیز و نوع محصول طبقه بندی می شوند.
الف) نوع کار:
1) بافه بند که محصول را درو بسته بندی می کند.
2) کمباین که محصول تپه که قادر به کار کردن درمزارع دیم کاری و شیب دار می باشد.
چگونگی تأمین حرکت :
الف) دنباله بند که با تراکتور کشیده شده و حرکت ادام های آن از محور تواندهی تأمین می گردد.
ب) موتور یدکی که با تراکتور کشیده شده ولی حرکت اندام های آن از موتوری تأمین می شود که روی ماشین نصب است.
پ) خودگردان که پیشروی و حرکت اندام ها از موتوری است که روی ماشین نصب شده است.
ذخیره دانه تمیز :
الف)کیسه ای که دانه تمیز را کیسه می نماید. کیسه ها را پس از پر کردن، کارگر به سطح زمین می ریزد تا بعداً از سطح مزرعه جمع آوری شوند.
ب)انباره ای که دانه در مخزن روی کمباین انبارشده تا پس از پر شدن، در تریلر تخلیه و از مزرعه خارج گردد.
نوع محصول :
برای برداشت غله مختلف باید قطعاتی را پیاده یا سوار نمود.
الف) گندم و جو با دماغه مناسب آن
ب) ذرت با دماغه ردیفی
ج) برنج با تسمه نقاله ای در جلو
د) ؟؟؟ با شانه برشی در دو طرف دماغه
بافه بند:
ماشینی است خود گردان با عرض کار نسبتاً کم. نوعی از آن به نام Bcs ساخت کشور ایتالیا در ایران رواج یافته است.
دو نوع این ماشین به نام پاکوتاه برای گندم های ساقه کوتاه و پا بلند برای گندم های ساقه بلند ساخته شده اند.
کمباین خود گردان دشت :
کمباین حتی از نوع دنباله بند و کوچک آن که هر زارع برای سطح کوچک مزرعه خود خریداری نماید. از طرفی مجموع سطح زیر کشت غلات در دنیا آنقدر زیاد است که این ماشین باید کارکرد زیاد داشته باشد. برای کارکرد زیاد باید عرض کار بیشتر شود و مجموعه این عوامل سبب شده است که امروزه تقریباً عموماً از کمباین خود گردان استفاده شود. کمباین خود گردان شاید گرانترین ماشین کشاورزی باشد. با وزنی بیش از 9 تن ، عرض کار مؤثر تا 6 متر و بیشترکار کرد 1000ساعتی و بیشتر در سال، نیازمند سرمایه گذاری و هزینه های تعمیر و رانندگی بالا می باشد.
اصول ساختمانی یک کمباین خود گردان :
هر کمباین خود گردان را صرفنظر از موتور و دستگاه نتقال توان و فرمان آن می توان مرکب از 5 واحد یا اندام زیر دانست که هر یک از اجزاء متعددی ترکیب می یابد.
1) واحد برش
2) واحد کوبش
3) واحد جدا کننده (جدایش)
4) واحد تمیز کننده (تمیزش)
5) واحد ذخیره و تخلیه
واحد برش دماغه:
1) وظیفه این واحد، بریدن محصول و کمک به انتقال آن به واحد بعدی یعنی واحد کوبش است. از اندام های عمده زیر ترکیب می یابد.
الف) شانه برش
ب) جدا کننده ها
ج) چرخ فلک
د) مارپیچ (هلیس)
این مجموعه را دماغه (plat form) گویند. تاکنون چهار دماغه ساخته شده است . هر یک از این دماغه ها برای برداشت محصول خاصی بوده که قابل تعویض هستند.
A) دماغه گندم و جو
B) دماغه ذرت شیرین
c)دماغه برنج
D) دماغه کندا
2) واحد کوبش :
این قسمت ، محصول را با اعمال ضربه یا سایش می کوبد طوری که دانه از خوشه جدا شده یا بیرون آید. این واحد شامل چهار عضو است.
الف) تسمه نقاله تغذیه :
دو زنجیره بی انتها بی انتها است که با نبشی های فلزی به هم پیوند داده شده اند. با حرکت چرخشی خود، محصول را از دماغه به کوبنده و ضد کوبنده تغذیه می نماید.
ب) کوبنده :
استوانه ای است به پهنای تسمه نقاله تغذیه و حدود یک متر در پیرامون آن 6-8 ضربه زدن نصب شده است و چهار نوع دارد.
1) کوبنده سوهانی
2) کوبنده انگشتی
3) کوبنده تیغه ای
4) کوبنده نبشی کوبنده انگشتی برای حبوبات، تیغه ای برای برنج و نبشی کوبنده انگشتی برای حبوبات، تیغه ای برای برنج و نبشی برای بعضی از محصولات دیگر کاربرد دارند.
ج) ضد کوبنده :
قطعه ای منحنی و سوراخ دار است. حدود 90% از دانه های جدا شده از خوشه ، از سوراخ های ضد کوبنده پایین می ریزند تا برای جدا کردن و تمیز نمودن به واحدهای مربوط منتقل شوند.
د) کلش کش :
ساقه و برگ محصولات معمولاً تمایل به پیچیدن حول کوبنده دارند. وسیله ای که از این کار ممانعت می کند یعنی کلش را از کوبنده گرفته و به مسیر درست آن هدایت می نماید، کلش کش نامند. این قطعه در پشت و بالای کوبنده تعبیه شده و خلاف کوبنده می چرخد.
3) واحد جدا کننده (جدایش) :
همانند روش دستی برداشت محصول پس از عمل کوبیدن، مخلوطی از دانه، کزل ، کلش ، کاه و خرده کاه بر جای می ماند که باید از یکدیگر جدا شوند. این واحد از اعضا زیر ترکیب می یابد.
الف) غربال ها:
قطعات سوراخ دار شیب داری هستند که دو حرکت رفت و برگشتی و بالا و پایین دارند . این طرز حرکت درست شبیه غربال کردن دستی است. حرکت غربال ضمن آنکه مخلوط دانه و مکش را به عقب می راند، آنها را بالا و پاین نیز می اندازد تا دانه بتواند به راحتی از بقیه مواد جدا شود. دانه از سوراخ های غربال ها به پایین، روی واحد تمیز کننده ریخته می شود. اندازه سوراخ غربال ها ممکن است ثابت یا قابل تنظیم باشند.
ب) میل لنگ :
دو حرکت رفت و برگشتی و بالا و پایین غربال ها توسط میل لنگی تولید می گردد که شکل خاصی دارد. میل لنگ ها در یاتاقان های چوبین می گردند. دو میل لنگ در اوایل و اواخر غربال ها نصب می شوند.
ج) کزل گیر :
صفحه ای مورب است که کزل ها ی پایین ریخته از غربال ها را به روی واحد تمیز کننده می نماید.
4) واحد تمیز کننده :
مرحله نهایی جا کردن دانه از بقایا یعنی خرده کاه و کزل می باشد. این واحد شامل قطعات و اندام های زیر است:
الف) الک رویی :
شبیه الک رویی است و همراه آن ولی در جهت مخالف، حرکت رفت و برگشتی دارد. سوراخ های این الک نیز قابل تنظیم هستند.
ب) بادزن یادمنده :
در زیر و کنار الک ها دمنده ای نصب شده است که با وزش باد به زیر الک ها، خرده کاه را جدا کرده و از عقب کمباین بیرون می ریزد. بنابراین اگر به عقب کمباین نگاه کنیم، پس مانده ها از دو قسمت آن بیرون می ریزند. ساقه های خرد شده درشت یا کلش که از روی غربال ها بیرون می ایند و مقدار آن ها زیاد هستند و دوم خرده کاه که ازروی الک ها خارج شده و مقدار آن نسبتاً کم است.
ج) کزل برگردان :
ما مسلماً نمی خواهیم که کزل یعنی قطعات نکوبیده حاوی دانه از کمباین خارج شود بلکه باید جمع آوری شده و برای دوباره کوبیدن برگردانده شود. در زیر و پایین قسمت کمباین دو محفظه وجود دارد که در هر یک وسیله ای برای انتقال وجود دارد، یکی از اینها کزل برگردان است که کزل را به کوبنده بر می گرداند.
واحد ذخیره و تخلیه :
دانه های تمیز را باید پس از پایین ریختن از الک ها از مباین گرفته و در وسایل نقلیه همچون تریلر یا کامیون بارگیری نمود تا از مزرعه به سیلو یا بازار فروش برده شوند. کمباین قدیمی از نوع کیسه ای بودند ولی امروزه بیشتر انباره ای هستند. در نوع قدیمی، محلی برای اتصال 3 گونی وجود داشت. دانه های تمیز بوجاری یا درجه بندی شده طوری که دانه های سالم در یکی، خرد شده و در دومی و کزل را در سومی بارگیری می شدند. در کمباین انباره ای، محفظه ای در بالای کمباین تعبیه شده است که گنجایش 7-1000 کیلوگرم دانه را دارد. دانه تمیز با نقاله از پایین کمباین به این مخزن منتقل می شود. پس از پر شدن مخزن، دانه در تریلر یا کامیون تخلیه می گردد. واحد ذخیره و تخلیه دارای اندام زیر است:
1) بالابر دانه تمیز
2) انباره
3) لوله تخلیه
الف) بالا بر دانه تمیز:
به صورت محفظه ای مکعب مستطیلی و عمودی دیده می شود. نقاله ها از نوع زنجیره ای که پره هایی در فواصل معین روی آن نصب شده اند. پره ها وظیفه انتقال دانه را از واحد تمیز کننده به مخزن به عهده دارند. در بعضی از کمباین ها، این نقاله مارپیچی ( هلیسی) می باشد.
ب) انباره:
مخزنی در بالای کمباین است که به شکل خاصی طراحی شده است. معمولاً نقاله هایی درون آن تعبیه شده اند تا بتوانند دانه را برای تخلیه آماده نمایند.
ج) لوله تخلیه :
لوله ای نسبتاً طویل است که به طور ثابت یا گردان در پهلوی کمباین نصب می شود.
منبع: شرکت تعاونی دانش آموختگان کشاورزی قم
دروگرها :
ماشین هایی هستند که یونجه را درو نموده و در نواری، روی زمین می ریزند. از نظر اصول کاری بر 3 نوع اند:
1) شانه ای
2) بشقابی
3) شلاقی یا عمودی
ماشین های ساقه ساز را اگر عمل درو را نیز انجام دهد می توان به عنوان نوع چهارم دروگرها به حساب آورد. چنین ماشینی را درو ساقه ساز می نامیم.
دروگر شانه ای :
اصول کاری آن شبیه قیچی خانگی یعنی برشی است. تیغه های متحرک در برابر تیغه های ثابت حرکت رفت و برگشتی دارند که در هر حرکت رفت و برگشت تعدادی از ساقه ها را می برد. این ماشین امروز عموماً به عقب و سمت راست تراکتور و به اتصال 3 نقطه بسته شده تا عرض کار زیادتر شود و ترانش را از محور تواندهی تراکتور بگیرد. انواع دنباله بند آن نیز وجود دارد. در تراکتورهای دستی ( تیلرها) ، شانه را در جلو و کنار یا در جلو و وسط می بندند. دروگر شانه ای قدیمی تریننوع ماشین برای درو یونجه بوده و هنوز هم کاربرد آن رواج دارد . برشی تمیز ارائه می دهد. تلفات محصول نسبتاً کمی دارد و گر چه قیمت آن بالاست و تنظیمات چندی را می طلبد ولی بر سایر انواع ارجح است.
تنظیمات :
دروگرهای شانه ای تنظیمات متعددی به شرح زیر دارند که ممکن است در همه آنها یک جا جمع نشده باشند. تنظیم :
1) تمایل نوک انگشتی به طرف زمین یا بالا
2) وزن دروگر روی زمین
3) پشت بند
4) گیره
5) ارتفاع برش
6) کلاچ آزاد کن
7) تطبیق و تقارن خط وسط تیغه برش نسبت به خط وسط انگشتی
8) تطابق (مقدار جلو قرار گرفتن کفش خارجی نسبت به کفش داخلی )
9) سرعت پیشرفت تراکتور
10) ارتفاع اندام اتصال 3 نقطه تا زمین
11) فاصله انتهای تخته ردیف تا زمین
دروگرهای بشقابی :
این دروگرها همانند داس، عمل برش را بر اساس ضربه به انجام می رسانند. عضو اصلی برش یک صفحه گرد است که 2،3،4 تیغه در پیرامون آن نصب شده اند. اتصال تیغه ها لولایی است یعنی در برخورد با ما نع به عقب رفته و لذا آسیب نمی بینند. تیغه ها در صورتی قادر به درو محصول هستند که سرعت دورانی (یا خطی) آنها زیاد باشد. بدین سبب سرعت دورانی این تیغه ها 1500rpm و بیشتر است . این سرعت زیاد و مشکل را نسبت به دروگرهای شانه ای پیش می آورد، یکی اینکه توان زیادتری لازم دارند و دیگر آنکه با چند برش ساقه، مقداری از محصول را به صورت قطعات بسیار ریز و تقریباً پودری، تلف می نمایند. به این دلیل این نوع دروگرها برای محصولاتی چون یونجه توصیه نمی شوند بلکه برای دروگر علف کنار نهرها و مراتع مناسب هستند. مشکل شومی که سرعت زیاد تیغه ها پیش می آورد، سنگ پرانی به اطراف است که برای عابرین می تواند خطر ساز باشد.
بدین سبب روی همه این دروگرها را با پرده حفاظی می پوشانند. در هنگام کار، این پرده پایین افتاده باشد در صورت پارگی آن را بلافاصله تعویض نمایید. این دروگرها نیز همانند دروگرهای شانه ای به عقب و معمولآً طرف راست تراکتور بسته می شود، برای حمل و نقل باید آنها را جمع نمود. نوع دیگر این دروگرها دارای استوانه ایست که روی بشقاب سوار شده و دروگر استوانه ای نامیده می شود. گاهی نام تجاری سیکلومور بر آن می نهند. تعداد استوانه ها معمولاً دو عدد است. ولی چهار استوانه ای آن هم ساخته شده است. سوای بشقاب های با قطر بزرگتر و استوانه ها، هیچ تفاوت دیگری با دروگرهای بشقابی ندارند. البته چگونگی انتقال حرکت از محور تواندهی به بشقاب کمی متفاوت است. قطر هر بشقاب دروگر استوانه ای به 75 سانتی متر می رسد در صورتی که در نوع بشقاب از 30 سانتی متر تجاوز نمی نماید.
تنظیمات :
1) زاویه تمایل بشقاب ها نسبت به زمین
2) ارتفاع بیشتر
3) وزن روی زمین
این دروگرها نیز دارای کلاچ آزاد کن هستند.
دروگر عمودی یا شلاقی :
از یک استوانه گردنده ترکیب یافته که تیغه های سرکج به شکل ما در پیرامون آن به صورت زیگزاگ نصب شده اند. این ماشن در حال درو، یونجه را قطعه قطعه می نماید و فقط در صورتی به کار می رود که بخواهیم یونجه را سیلو کنیم.
دورگرساقه ها:
دروگر ساقه ماشینی است که نه تنها عمل فرآوری ساقه یعنی خرد کردن آن را انجام می دهد بلکه علوفه را نیز درو می نماید. بخش برشی آن ممکن است یک شانه برش یا یک دروگر بشقابی باشد. انواع فاقد دروگر آن نیز وجود دارند که فقط ساقه ساز نامیده می شوند. ساقه ساز پس از بریدن علوفه با یک ماشین درو معمولاً متعاقب آن روی ؟؟ دروگر حرکت نموده تا ساقه ها را بترکاند. جفت غلتک های این ماشین ها را بر حسب شدت عملی که می توانند به خرج دهنده به 3 نوع تقسیم می کنند
1) له کن
2) له - مچاله کن
3) مچاله کن . شدت عمل هر یک به ترتیبی که نامبرده شده است، زیاد می شود. این ماشین ها فقط چهار تنظیم به شرح زیر دارند:
1) فاصله بین غلتک ها
2) ارتفاع برش
3) وزن روی زمین یا تعلیق
4) پهنای ردیف علوفه
دروگرهای خودگردان:
دروگرهایی که تاکنون نامبرده شدند، همگی به دنبال تراکتور کشیده می شوند ولی انواع خودگردان آنها نیز وجود دارند. منظور از خودگردان آن است که موتوری روی ماشین نصب شده است که آن را بی نیاز از کشتن تراکتور می نمایند. این ماشین ها در چهار نوع زیر دیده می شوند:
الف) دروگر BCS :
دروگری است که در ایتالیا ساخته شده و مارک تجارتی آن BCS می باشد و به همین نام در ایران معروف است.
ب) ردیف کن (windrower) :
دروگر ساقه سازیست که موتور بر آن سوار است.
پ) نوارساز :
این ماشین دقیقاً شبیه ردیف کن است با این تفاوت که پهنای ردیف های علوفه به جا مانده آن بیشتر از آن ردیف کن می باشد. در مناطق مرطوب، این ماشین بهتر از ردیف کن عمل می نمایند.
ت) چمن زن :
این نیز یک دروگر خود گردانست با این تفاوت که هدایت آن با دست انجام می گیرد. دو تیغه روی محور موتور و در زیر سرپوش با حرکت دورانی خود، چمن را درو می نماید.
جاروها (ریک):
مرحله دوم در سلسله مراتب برداشت یونجه ، خشک و ردیف کردن آنست. یونجه بریده شده در تمام سطح مزرعه پخش است. برای خشک شدن آن بر حسب درجه حرارت منطقه باید دو تا 3 روز در زیر آفتاب بماند. اگر یونجه به همان صورت درو شده رها گرددف به زمین چسبیده و جمع آوری بعدی آن با اشکال صورت می گیرد. از طرفی به سبب خیس ماندن زیر نوار علوفه، یونجه های این قسمت می گندند. بنابراین باید یونجه را در مدت کوتاهی پس از دو ردیف نمود. دو ظیفه مهم جاروکن ها
1) طناب پیچ کردن ساقه ها که ماشین بعدی راحت بتواند ردیف ها را بلند کند و به درون خود بکشد
2) کمک به خشک شدن بهتر و سریع محصول و جلوگیری از گندیدگی . جاروها علاوه بر ردیف کردن محصول کارهای دیگری را نیز قادر به انجام هستند که به شرح زیرند:
الف)ردیف کردن
ب) جابه جا کردن
پ) چند ردیف یک ردیف
ت) یک ردیف، چند ردیف
ث) پخش کردن و هوادادن
جاروها در چهار نوع ساخته می شوند که عبارتند از :
1) جاروهای کپه ای
2) جاروهای خورشیدی
3) جاروهای نیرویی
4) جاروهای پخش کن
کمباین :
کمباین آخرین نوع ماشین اختراع شده می باشد که ترکیبی از داس، خرمنکوب و ماشین بوجاری است. علاوه بر آن مخزنی برای ذخیره دانه تمیز یا محلی برای اکسید کردن آن دارد.
انواع کمباین غلات:
کمباین را بر حسب نوع کار، چگونگی تأمین حرکت، ذخیره دانه تمیز و نوع محصول طبقه بندی می شوند.
الف) نوع کار:
1) بافه بند که محصول را درو بسته بندی می کند.
2) کمباین که محصول تپه که قادر به کار کردن درمزارع دیم کاری و شیب دار می باشد.
چگونگی تأمین حرکت :
الف) دنباله بند که با تراکتور کشیده شده و حرکت ادام های آن از محور تواندهی تأمین می گردد.
ب) موتور یدکی که با تراکتور کشیده شده ولی حرکت اندام های آن از موتوری تأمین می شود که روی ماشین نصب است.
پ) خودگردان که پیشروی و حرکت اندام ها از موتوری است که روی ماشین نصب شده است.
ذخیره دانه تمیز :
الف)کیسه ای که دانه تمیز را کیسه می نماید. کیسه ها را پس از پر کردن، کارگر به سطح زمین می ریزد تا بعداً از سطح مزرعه جمع آوری شوند.
ب)انباره ای که دانه در مخزن روی کمباین انبارشده تا پس از پر شدن، در تریلر تخلیه و از مزرعه خارج گردد.
نوع محصول :
برای برداشت غله مختلف باید قطعاتی را پیاده یا سوار نمود.
الف) گندم و جو با دماغه مناسب آن
ب) ذرت با دماغه ردیفی
ج) برنج با تسمه نقاله ای در جلو
د) ؟؟؟ با شانه برشی در دو طرف دماغه
بافه بند:
ماشینی است خود گردان با عرض کار نسبتاً کم. نوعی از آن به نام Bcs ساخت کشور ایتالیا در ایران رواج یافته است.
دو نوع این ماشین به نام پاکوتاه برای گندم های ساقه کوتاه و پا بلند برای گندم های ساقه بلند ساخته شده اند.
کمباین خود گردان دشت :
کمباین حتی از نوع دنباله بند و کوچک آن که هر زارع برای سطح کوچک مزرعه خود خریداری نماید. از طرفی مجموع سطح زیر کشت غلات در دنیا آنقدر زیاد است که این ماشین باید کارکرد زیاد داشته باشد. برای کارکرد زیاد باید عرض کار بیشتر شود و مجموعه این عوامل سبب شده است که امروزه تقریباً عموماً از کمباین خود گردان استفاده شود. کمباین خود گردان شاید گرانترین ماشین کشاورزی باشد. با وزنی بیش از 9 تن ، عرض کار مؤثر تا 6 متر و بیشترکار کرد 1000ساعتی و بیشتر در سال، نیازمند سرمایه گذاری و هزینه های تعمیر و رانندگی بالا می باشد.
اصول ساختمانی یک کمباین خود گردان :
هر کمباین خود گردان را صرفنظر از موتور و دستگاه نتقال توان و فرمان آن می توان مرکب از 5 واحد یا اندام زیر دانست که هر یک از اجزاء متعددی ترکیب می یابد.
1) واحد برش
2) واحد کوبش
3) واحد جدا کننده (جدایش)
4) واحد تمیز کننده (تمیزش)
5) واحد ذخیره و تخلیه
واحد برش دماغه:
1) وظیفه این واحد، بریدن محصول و کمک به انتقال آن به واحد بعدی یعنی واحد کوبش است. از اندام های عمده زیر ترکیب می یابد.
الف) شانه برش
ب) جدا کننده ها
ج) چرخ فلک
د) مارپیچ (هلیس)
این مجموعه را دماغه (plat form) گویند. تاکنون چهار دماغه ساخته شده است . هر یک از این دماغه ها برای برداشت محصول خاصی بوده که قابل تعویض هستند.
A) دماغه گندم و جو
B) دماغه ذرت شیرین
c)دماغه برنج
D) دماغه کندا
2) واحد کوبش :
این قسمت ، محصول را با اعمال ضربه یا سایش می کوبد طوری که دانه از خوشه جدا شده یا بیرون آید. این واحد شامل چهار عضو است.
الف) تسمه نقاله تغذیه :
دو زنجیره بی انتها بی انتها است که با نبشی های فلزی به هم پیوند داده شده اند. با حرکت چرخشی خود، محصول را از دماغه به کوبنده و ضد کوبنده تغذیه می نماید.
ب) کوبنده :
استوانه ای است به پهنای تسمه نقاله تغذیه و حدود یک متر در پیرامون آن 6-8 ضربه زدن نصب شده است و چهار نوع دارد.
1) کوبنده سوهانی
2) کوبنده انگشتی
3) کوبنده تیغه ای
4) کوبنده نبشی کوبنده انگشتی برای حبوبات، تیغه ای برای برنج و نبشی کوبنده انگشتی برای حبوبات، تیغه ای برای برنج و نبشی برای بعضی از محصولات دیگر کاربرد دارند.
ج) ضد کوبنده :
قطعه ای منحنی و سوراخ دار است. حدود 90% از دانه های جدا شده از خوشه ، از سوراخ های ضد کوبنده پایین می ریزند تا برای جدا کردن و تمیز نمودن به واحدهای مربوط منتقل شوند.
د) کلش کش :
ساقه و برگ محصولات معمولاً تمایل به پیچیدن حول کوبنده دارند. وسیله ای که از این کار ممانعت می کند یعنی کلش را از کوبنده گرفته و به مسیر درست آن هدایت می نماید، کلش کش نامند. این قطعه در پشت و بالای کوبنده تعبیه شده و خلاف کوبنده می چرخد.
3) واحد جدا کننده (جدایش) :
همانند روش دستی برداشت محصول پس از عمل کوبیدن، مخلوطی از دانه، کزل ، کلش ، کاه و خرده کاه بر جای می ماند که باید از یکدیگر جدا شوند. این واحد از اعضا زیر ترکیب می یابد.
الف) غربال ها:
قطعات سوراخ دار شیب داری هستند که دو حرکت رفت و برگشتی و بالا و پایین دارند . این طرز حرکت درست شبیه غربال کردن دستی است. حرکت غربال ضمن آنکه مخلوط دانه و مکش را به عقب می راند، آنها را بالا و پاین نیز می اندازد تا دانه بتواند به راحتی از بقیه مواد جدا شود. دانه از سوراخ های غربال ها به پایین، روی واحد تمیز کننده ریخته می شود. اندازه سوراخ غربال ها ممکن است ثابت یا قابل تنظیم باشند.
ب) میل لنگ :
دو حرکت رفت و برگشتی و بالا و پایین غربال ها توسط میل لنگی تولید می گردد که شکل خاصی دارد. میل لنگ ها در یاتاقان های چوبین می گردند. دو میل لنگ در اوایل و اواخر غربال ها نصب می شوند.
ج) کزل گیر :
صفحه ای مورب است که کزل ها ی پایین ریخته از غربال ها را به روی واحد تمیز کننده می نماید.
4) واحد تمیز کننده :
مرحله نهایی جا کردن دانه از بقایا یعنی خرده کاه و کزل می باشد. این واحد شامل قطعات و اندام های زیر است:
الف) الک رویی :
شبیه الک رویی است و همراه آن ولی در جهت مخالف، حرکت رفت و برگشتی دارد. سوراخ های این الک نیز قابل تنظیم هستند.
ب) بادزن یادمنده :
در زیر و کنار الک ها دمنده ای نصب شده است که با وزش باد به زیر الک ها، خرده کاه را جدا کرده و از عقب کمباین بیرون می ریزد. بنابراین اگر به عقب کمباین نگاه کنیم، پس مانده ها از دو قسمت آن بیرون می ریزند. ساقه های خرد شده درشت یا کلش که از روی غربال ها بیرون می ایند و مقدار آن ها زیاد هستند و دوم خرده کاه که ازروی الک ها خارج شده و مقدار آن نسبتاً کم است.
ج) کزل برگردان :
ما مسلماً نمی خواهیم که کزل یعنی قطعات نکوبیده حاوی دانه از کمباین خارج شود بلکه باید جمع آوری شده و برای دوباره کوبیدن برگردانده شود. در زیر و پایین قسمت کمباین دو محفظه وجود دارد که در هر یک وسیله ای برای انتقال وجود دارد، یکی از اینها کزل برگردان است که کزل را به کوبنده بر می گرداند.
واحد ذخیره و تخلیه :
دانه های تمیز را باید پس از پایین ریختن از الک ها از مباین گرفته و در وسایل نقلیه همچون تریلر یا کامیون بارگیری نمود تا از مزرعه به سیلو یا بازار فروش برده شوند. کمباین قدیمی از نوع کیسه ای بودند ولی امروزه بیشتر انباره ای هستند. در نوع قدیمی، محلی برای اتصال 3 گونی وجود داشت. دانه های تمیز بوجاری یا درجه بندی شده طوری که دانه های سالم در یکی، خرد شده و در دومی و کزل را در سومی بارگیری می شدند. در کمباین انباره ای، محفظه ای در بالای کمباین تعبیه شده است که گنجایش 7-1000 کیلوگرم دانه را دارد. دانه تمیز با نقاله از پایین کمباین به این مخزن منتقل می شود. پس از پر شدن مخزن، دانه در تریلر یا کامیون تخلیه می گردد. واحد ذخیره و تخلیه دارای اندام زیر است:
1) بالابر دانه تمیز
2) انباره
3) لوله تخلیه
الف) بالا بر دانه تمیز:
به صورت محفظه ای مکعب مستطیلی و عمودی دیده می شود. نقاله ها از نوع زنجیره ای که پره هایی در فواصل معین روی آن نصب شده اند. پره ها وظیفه انتقال دانه را از واحد تمیز کننده به مخزن به عهده دارند. در بعضی از کمباین ها، این نقاله مارپیچی ( هلیسی) می باشد.
ب) انباره:
مخزنی در بالای کمباین است که به شکل خاصی طراحی شده است. معمولاً نقاله هایی درون آن تعبیه شده اند تا بتوانند دانه را برای تخلیه آماده نمایند.
ج) لوله تخلیه :
لوله ای نسبتاً طویل است که به طور ثابت یا گردان در پهلوی کمباین نصب می شود.
منبع: شرکت تعاونی دانش آموختگان کشاورزی قم
موور خورشیدی...
Reelmower
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]مزایای استفاده از خطی کار :[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]۱- کاهش میزان بذر مصرفی .(به صورتی که در روش سنتی 300-250 کیلو بذر در هکتار برای گندم مصرف میشود و در کشت با خطی کار 200-180 کیلو بذر.)[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]۲- کاهش عملیات کاشت.(در خطی کار توام با کودکار کاهش عملیات کاشت از 3 نوبت به یک نوبت و در انواع بدون کودکار از 2 نوبت به 1 نوبت تردد تراکتور در سطح مزرعه.)[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]۳- یکنواختی در سبز شدن بذر [/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]۴-خطی کاری در کنترل علف های هرز و.... نیز موثر است.[/FONT]
(خطی کار)
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]اما معایب :
[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]برای کشت با خطی کار ، خاک بایستی در بهترین وضعیت از نظر وجود کلوخه و... باشد.مطمئن باشید اگر خاک مزرعه مورد نظر به درستی خاکورزی نشده باشد بذور تماما بر روی خاک خواهند ماند.[/FONT][/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]برای خاک ورزی ایده ال و رساندن مزرعه به حدی که کار دستگاه بر روی آن بدون مشکل صورت گیرد در بسیاری از اراضی مشکل وجود دارد .وضعیت مطلوب خاکورزی را نمیتوان با دیسک زدن و یا استفاده از کلوخ شکن به وجود اورد.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]تنها راه به وجود اوردن ان ، شخم در تاریخ مناسب است که با توجه به اوضاع جوی ممکن است یک سال امکان پذیر باشد و سال دیگر خیر.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]بهترین وضعیت خاک برای کاشت با خطی کار این است که بزرگترین کلوخه زمین به اندازه گردو باشد.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]کشاورزان و کارشناسان عزیز میدانند که به وجود اوردن این شرایط در بسیاری از اراضی چقدر مشکل است.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]جواب سوالی را که در ابتدا مطرح شد را میتوان تا همین جا بیان کرد.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]از انجایی که شرایط گفته شده از نظر خاک ورزی معمولا در بسیاری از اراضی ایجاد نمیشود.کشت با استفاده از خطی کار در انها با توجه به شرایط جوی ممکن است نتایج نامطلوبی در داشته باشد.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]و خاطره بد از این کار باعث خواهد شد تا کشاورز در سنوات بعدی از ادامه کشت مکانیزه خودداری کند.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]اما آیا همه دنیا با برخورد با این مشکل متوقف شدند؟[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]پاسخ این است که خیر.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]با ساخت کمبینات این مشکل مدت هاست در کشورهای صنعتی حل شده است.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]چرا که برخی انواع کمبینات ها قادرند در اراضی شخم نشده هم بذر بکارند!![/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]وجود مکانیزمی تحت عنوان سیکلوتیلر که در کمبینات به کار گرفته شده است باعث میشود تا قبل از رسیدن واحد های کارنده ، خاک توسط وسیله ای که گفته شد به حالت پودر دراید .در این حالت بزرگترین کلوخه زمین به زحمت از یک گردو بزرگتر است.[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif] (کمبینات گاسپاردو)[/FONT]
[FONT=Tahoma, Arial, Helvetica, sans-serif]باید گفت که دستگاه های کمبینات هم اکنون در ایران موجود اند اما مشکلاتی در خرید انها به واسطه قیمت زیاد (30-25 میلیون تومان) و نیاز به تراکتور سنگین وجود دارد که به حمایت همه جانبه دولت برای ترویج آن احتیاج است که ظاهرا در حال حاضر اقدامات چشمگیری در این زمینه انجام نشده است.[/FONT]
سلام
سلام
يك سري اطلاعاتي در مورد ازمون و ارزيابي دروگرهاي استوانه اي برداشت يونجه ميخواستم . وهمچنين جنس قطعات دروگرها ، نحوه تست و ازمون ، مراحل ارزيابي ، فاكتورهاي لازم براي ارزيابي و .... اگر اطلاعات دروگرهاي استوانه اي را نداشتيد در مورد ساير دروگرها درباره ازمون و ارزيابي و يا منابع مورد استفاده را برايمان بفرستيد.
باتشكر
سلام
يك سري اطلاعاتي در مورد ازمون و ارزيابي دروگرهاي استوانه اي برداشت يونجه ميخواستم . وهمچنين جنس قطعات دروگرها ، نحوه تست و ازمون ، مراحل ارزيابي ، فاكتورهاي لازم براي ارزيابي و .... اگر اطلاعات دروگرهاي استوانه اي را نداشتيد در مورد ساير دروگرها درباره ازمون و ارزيابي و يا منابع مورد استفاده را برايمان بفرستيد.
باتشكر
mfarzam
عضو جدید
دوست عزیز میشه لطف کنید و اگه اطلاعاتی درباره محاسبات مورد نیاز در کمباین (درو کن) دارید مثل سرعت حرکت کمباین -عرض کار کمباین -نیروی لازم برای دروکردن-نیروی موتور یا هر محاسبه ایی با فرمولهای ان را برام میل کنید . خواهشا کمک کنید.
mfarzam26@yahoo.com
mfarzam26@yahoo.com
didar_2026
عضو جدید
نیاز به کمک
نیاز به کمک
نیاز به کمک
با سلام اگه کسی در مورد ماشین های برداشت چغندر اطلاعاتی داره به من کمکم کنید .خیلی واجبه.مرسیدوستان هرکس دوست دارد اطلاعاتی در مورد ماشین های برداشت بداند یا بنویسد در داخل این تاپیک بنویسد.
Similar threads
Similar threads
-
-
-
-
آیا تغییر نام و دروس مکانیک ماشین های کشاورزی به مکانیک بیوسیستم تأثیری در آینده این رشته داره؟
- شروع شده توسط مهدی صفری
- پاسخ ها: 1
-