* احمد علی فرزین
* ارغوان شیبانی
چکیده:
معماري، با مجموعه احساسات و ايده هايي براي بهتر زيستن فرايندي است فيزيکي که در قالب ساخت و خلق بناهايي براي عملکردهاي مختلف و رفع نيازهايي همچون زيست، امنيت، آسايش و نيازهاي بي شمار ديگر بشري نمود مي يابد. شباهت هاي ناگزير در ساخت و سازهاي جوامع گوناگون طي هزاره ها و بر حسب نيازهاي مشترک، الگوهاي نسبتا مشابهي به وجود آورده است و درک و فهم انسان از اين فرايند، وابستگي تام به ابزار درک وي از فضا دارد. بخش کوچکي از جمعيت بشري که داراي ابزارهاي متعارف ادراک فضا نيست، نيازمند فضايي متفاوت با ديگران است. از اين ميان، نابينايان فاقد ابزار اصلي درک فضا و معماري هستند. براي جلوگيري از احساس طرد شدن در ذهن قشر مذکور از يک طرف، نمي توان آنها را جدا از افراد سالم اجتماع و در يک محدوده مشخص محصور کرد و از طرف ديگر اختصاص يک پروژه بزرگ به درصد بسيار کمي از افراد جامعه، توجيه اقتصادي نيز نخواهد داشت و چه بسا با پيشرفت هاي روزافزون علوم و فناوري به زودي در روند طراحي معمارانه براي فضاهاي مختص نابينايان در جهت رفع درصدي از مشکل نابينايي، نيازمند حفظ اصول و مباني بصري و زيباشناختي خاص يک پروژه معماري يا معماري منظر نيز باشيم. بنابراين آنچه در اين تحقيق پيش روست، تلاشي است براي تشخيص درک نابينا از معماري و ارايه الگوي صحيحي از فضاي مناسب با ادراک او. اگر چه رعايت رعايت صحيح معيارها، ضوابط و استانداردهاي تبيين شده توسط کارشناسان و صاحبنظران ذي ربط، مي تواند شرايط مطلوب توام با اطمينان خاطر و امنيت فضاي کار و زندگي را براي نابينايان تامين نمايد، اما از آنجايي كه يك نابينا نيز به هنگام فراغت و تفريح فضايي متفاوت از الگوهاي تكراري روزمره را نيز طلب مي كند، به نظر مي رسد در بعضي شرايط خاص و متفاوت بر حسب نوع كاربري يک پروژه معماري يا معماري منظر مي توان از تکرار همان الگوهاي واحد طراحي، با شرط رعايت تمهيدات ويژه جهت حفظ ايمني نابينايان، پرهيز نمود.
* ارغوان شیبانی
چکیده:
معماري، با مجموعه احساسات و ايده هايي براي بهتر زيستن فرايندي است فيزيکي که در قالب ساخت و خلق بناهايي براي عملکردهاي مختلف و رفع نيازهايي همچون زيست، امنيت، آسايش و نيازهاي بي شمار ديگر بشري نمود مي يابد. شباهت هاي ناگزير در ساخت و سازهاي جوامع گوناگون طي هزاره ها و بر حسب نيازهاي مشترک، الگوهاي نسبتا مشابهي به وجود آورده است و درک و فهم انسان از اين فرايند، وابستگي تام به ابزار درک وي از فضا دارد. بخش کوچکي از جمعيت بشري که داراي ابزارهاي متعارف ادراک فضا نيست، نيازمند فضايي متفاوت با ديگران است. از اين ميان، نابينايان فاقد ابزار اصلي درک فضا و معماري هستند. براي جلوگيري از احساس طرد شدن در ذهن قشر مذکور از يک طرف، نمي توان آنها را جدا از افراد سالم اجتماع و در يک محدوده مشخص محصور کرد و از طرف ديگر اختصاص يک پروژه بزرگ به درصد بسيار کمي از افراد جامعه، توجيه اقتصادي نيز نخواهد داشت و چه بسا با پيشرفت هاي روزافزون علوم و فناوري به زودي در روند طراحي معمارانه براي فضاهاي مختص نابينايان در جهت رفع درصدي از مشکل نابينايي، نيازمند حفظ اصول و مباني بصري و زيباشناختي خاص يک پروژه معماري يا معماري منظر نيز باشيم. بنابراين آنچه در اين تحقيق پيش روست، تلاشي است براي تشخيص درک نابينا از معماري و ارايه الگوي صحيحي از فضاي مناسب با ادراک او. اگر چه رعايت رعايت صحيح معيارها، ضوابط و استانداردهاي تبيين شده توسط کارشناسان و صاحبنظران ذي ربط، مي تواند شرايط مطلوب توام با اطمينان خاطر و امنيت فضاي کار و زندگي را براي نابينايان تامين نمايد، اما از آنجايي كه يك نابينا نيز به هنگام فراغت و تفريح فضايي متفاوت از الگوهاي تكراري روزمره را نيز طلب مي كند، به نظر مي رسد در بعضي شرايط خاص و متفاوت بر حسب نوع كاربري يک پروژه معماري يا معماري منظر مي توان از تکرار همان الگوهاي واحد طراحي، با شرط رعايت تمهيدات ويژه جهت حفظ ايمني نابينايان، پرهيز نمود.
