آشنایی با واحد مهندسی پزشکی بیمارستان

پلیسا

کاربر فعال
واحد مهندسی پزشکی بیمارستان
تعریف:مجموعه ایست که در سیستم ماتریسی سازمان بیمارستان وظیفه مدیریت کلیه امور مرتبط با تجهیزات و وسایل پزشکی را در راستای تامین ایمنی لازم برای بیماران وپرسنل ونیز بهره وری بهینه این تجهیزات جهت ارتقاء سه شاخصه کارایی،اثربخشی و رضایتمندی بیماران بعهده دارد.
هدف
الف.استفاده مؤثر ازتجهیزات و وسایل پزشکی وبهره گیری بهینه از تمامی قابلیت های آنها
ب.افزایش عمرمفید تجهیزات،تضمین صحت ودقت عملکردآنهاوجلوگیری ازخرابی های زودهنگام ونابهنگام
ج.کاهش هزینه های نگهداری،تعمیر وزمان از کار افتادگی دستگاهها
د.تامیین ایمنی لازم برای پرسنل وبیماران در ارتباط با تجهیزات و وسایل پزشکی
ه.هدایت بیمارستان به استفاده از تکنیک ها،تجهیزات و وسایل نوین متناسب با نیازهای واقعی وتوانایی های مرکز درمانی
وظایف
1 – آموزش:
توانایی استفاده صحیح وبجا،بهره گیری موثر ازتمامی قابلیت های تجهیزات و وسایل پزشکی،اجتناب از سوء استفاده وخطرات آنها،رعایت اصول نگهداری روزمره جهت افزایش عمر مفید تجهیزات و تهیه گزارش های مربوطه،منوط به آموزش کامل وصحیح کاربران ونیز پاسخگویی مداوم به شبهات وسوالات آنها می باشد.نیز این آموزش ها موجب کاهش افت عملکرد واحدهای مرکز درمانی هنگام تعویض پرسنل با نظرات جدید می گردد.
2 _ تامین ایمنی بیماران وپرسنل:
دستگاهها ولوازم پزشکی جهت تجهیز ودرمان در ارتباط مستقیم با بیماران وپرسنل بوده ومی بایست اقدامات تامینی جهت حفاظت افراد از عوارض مربوطه و همچنین هنگام بروز خرابی ها نظیر تشعشعات ،جریان های نشتی،ضربات ،آتشسوزی و...برابر روشهای استاندارد وتوصیه شده بعمل آید.
3_مدریت چرخه نصب وتعمیر
نظارت بر تحویل ونصب وراه اندازی صحیح تجهیزات ولوازم،قراردادهای خدمات پس از فروش،اولویت بندی وپیگیری تعمیرات،فاکتورهای هزینه تعمیرات،مراحل وکیفیت وچگونگی تعمیرکه عمدتأ ازسوی شرکتها صورت می پذیرد.
لازم به ذکراست با توجه به تنوع وپیچیدگی دستگاهها ولوازم پزشکی که در حوزه های مختلف به کار برده می شود واز آنجا که امر تعمیرعلاوه برتخصص نیازمند آموزش وداشتن ابزار لازم وقطعات یدکی مربوطه می باشدونیزبعضأ بهانه جویی شرکتهاجهت رفع مسئولیت تعمیرات ویابزرگنمایی مشکلات ودرنتیجه افزایش هزینه های تعمیراتی،اقدام مستقیم ازسوی کارکنان مهندسی پزشکی جهت تعمیر جزدر موارد خاص وجزیی ودستگاههای ساده توصیه نمی گردد.
4_نظارت بر انبارطبی وانبار اسقاط
همان اندازه که تجهیزات ولوازم پزشکی درتشخیص ودرمان اهمیت وحساسیت دارد،رعایت شرایط نگهداری انبار تجهیزات ولوازم پزشکی وقطعات آنهانیز از اهمیت وحساسیت برخوردار است.ازطرفی اهمیت برنامه ریزی جهت تامین بموقع قطعات ولوازم پزشکی موردمصرف دربیمارستان نیازی به توضیح ندارد.بعلاوه نظارت برنحوه اعلام اسقاطی تجهیزات پزشکی،بکارگیری قطعات سالم موجود دردستگاه اسقاطی جهت راه اندازی سایر دستگاهها ونیز درصورت امکان تعمیروراه اندازی دستگاههایی که به غلط اسقاط اعلام گردیده اند،درکاهش هزینه های مرکزدرمانی می تواند تأثیربسزایی داشته باشد.
5_مدریت نگهداری وعملکرد دستگاهها
نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance) یا به اختصارPMبه مجموعه عملیات وبازرسی هایی گفته می شود که برای جلوگیری ازخرابی ناگهانی وافزایش عمرمفید دستگاه به صورت دوره ای صورت می پذیرد.در این راستابرنامه ریزی وتهیه روالهای لازم وفرم های مربوط به هردستگاه با توجه به توصیه ها ونکات اعلام شده ازسوی تولیدکننده برای بازدیدهای دوره ای PMانجام می گیرد.ازطرفی بررسی صحت عملکردودقت پارامترهای خروجی تجهیزات درتشخیص وعملیات درمانی کادر پزشکی نقش تعیین کننده ای دارد.برای اطمینان ازعملکردصحیح تجهیزات وکالیبره نمودن آنها،می بایست آزمون هایی به شکل دوره ای وبا استفاده از ابزارهای ویژه کالیبراسیون بر روی دستگاه انجام پذیرفته وخطای موجود تصحیح گردد.
6_ کارشناسی مشاورخریدتجهیزات ووسایل پزشکی
نیازبه دقت وامعان نظردر خصوص پارامترهای ذیل جهت خرید تجهیزات ووسایل پزشکی برای مراکز درمانی،واحد مهنسی پزشکی رابعنوان یک عضوموثر درکمیته خریدمطرح می نماید:
_ شناسایی پارامترهاوعملکردهای موردنیاز مراکزدرمانی براساس میزان ونوع مراجعین وانتظارات کادرپزشکی وبراین اساس شناسایی دستگاههایی که واجد این پارامترهاوعملکردها می باشند.
_ وسایل لازم برای سرویس ونگهداری،وضعیت سرویس داخل کشوروتامین قطعات یدکی
_ کس اطلاعات فنی لازم درخصوص عملکرد دستگاه درسایرمراکز درمانی داخلی وخارجی
_ آنالیزصحت وسقم ادعاهای مطروحه ازسوی فروشنده دستگاه
_ تعیین اطلاعات لازم وتعهدات فنی که ازسوی فروشنده می بایست باتوجه به نوع دستگاه دراختیارگیرد
_ کنترل دستگاههای خریداری شده براساس پروفرم های مربوطه واطمینان ازوجود تائیدیه های حاصل ازانجام تست های پذیرش (Acceptance Test)
7_ کارشناسی اقتصادی تجهیزات پزشکی:
بیمارستان ازیک طرف به عنوان مرکزی که هزینه هاودرآمدهایی داشته ومی بایست برنامه ریزی جهت ایجاد تعادل وکسب سودبیشتر در آن صورت پذیرد وازطرفی بلحاظ ارتباطی که باجان وسلامتی انسانها داشته ویکی ازمهمترین وبدوی ترین نیازهای بشری راتامین می نماید،ازمنظراقتصادی بعنوان یک بنگاه اقتصادی خاص که طراحی فرایندهاوتصمیم گیری هادر آن تابع شرایط ومحدودیتهایی است مدنظربوده ودر این راستاواحدمهندسی پزشکی وظیفه دارد باهمکاری واحدهای امور مالی،انبار،حسابداری صنعتی،شاخصه های تخصصی را درحوزه تجهیزات ووسایل پزشکی کارشناسی وجهت تصمیم گیری به مبادی ذیربط ارائه نماید.
8_ نظارت براجرای استانداردهای فضاهای درمانی درخصوص تجهیزات پزشکی:
تشخیص واجرای بهینه استانداردهای فضاهای درمانی باتوجه به فرایندهای درمانی دربیمارستان نظیرمحل قرارگرفتن تجهیزات ووسایل،نحوه ارتباط بخشها وحوزه های مختلف به یکدیگرونحوه دسترسی به تجهیزاتی که استفاده از آنها میان چندبخش مشترک است و....از اموری است که می تواند یک مرکزدرمانی رادرانجام بهینه وظایف خودبویژه درزمانهای حیاتی (Golden Time)یاری رساند.
همچنین دربعضی قسمت های درنظرنگرفتن شرایط فیزیکی وامکانات لازم هم می تواندباعث آسیب رساندن به دستگاه شود وهم اینکه ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای پرسنل وبیماران بخش مربوطه ویابخشهای مجاورداشته باشد.
9_ مستندسازی ونگهداری اطلاعات:
نستندسازی ونگهداری اطلاعات مربوط به انجام بندهای قبل جهت حفظ سوابق و طبقه بندی آنهابرای دسترسی سریع و بموقع این اطلاعات نظیرشناسنامه های تجهیزات ووسایل پزشکی ،سوابق تعمیراتی ،عملکردی ، PM وکالیبراسیون هرکدام،سوابق آموزشی پرسنل،کاتالوگها،دستورالعملها،فیلم هاواسلایدها وکتب مرجع مربوط به تجهیزات،اقدامات تامینی وسایرموارد مربوط به فعالیت های واحدبه لحاظ مراجعات بعدی جهت تصمیم گیریهای آتی وتهیه گزارش های مدون خواسته شده،اهمیت زیادی داشته ومی بایست به بهترین وجه صورت پذیرد.توصیه می گردد در این خصوص استاندارد خاصی ازسوی وزارت متبوع تهیه و جهت یکسان سازی به سراسر کشور ابلاغ گردد.
10_ ارتباط بااداره تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی متبوع
مشخصات فیزیکی واحدمهندسی پزشکی
سطح2 یک اتاق اداری ،یک کارگاه عمومی،یک انبار
سطح3 یک اتاق اداری دوکارگاه(کارگاه الکترونیک والکتروتکنیک،کارگاه مکانیک که می بایست دارای محلی تحت عنوان چاله سرویس باشد)،یک انبار
سطح 4،5،6 نظیرسطح 3 بعلاوه یک کارگاه مستقل درداخل بخش اتاق عمل باابزارمستقل
مشخصات نیروی انسانی
سطح 2 یک پرسنل اداری
سطح 3 یک نفرمسئول(ترجیحامهندس پزشک) یک نفرپرسنل اداری یک تکنسین(به ازای هرمرکزسطح دوتحت پوشش)یک نفرکارشناس مهندسی پزشکی جهت آموزش وPMوکالیبراسیون
سطح4 یک نفرمسئول(مهندس پزشک) یک نفرپرسنل اداری دو نفرتکنسین، یک نفرکارشناس مهندسی پزشکی جهت آموزش وPMوکالیبراسیون
سطح5و6 یک نفرمسئول(مهندس پزشک) دونفرپرسنل اداری یک نفرتکنسین(به ازای هر 150 تخت) یک نفرکارشناس مهندسی پزشکی جهت آموزش وPM (به ازای هر 300تخت)
ساختارواحد مهندسی پزشکی:
باتوجه به تعریف وشرح وظایف ذکرشده،واحدمهندسی پزشکی بعنوان یک رکن مهم دررابطه باامورتجهیزات پزشکی دربیمارستان،فضاوپرسنل خاص خودرا می بایست داراباشد.بلحاظ ساختاری،واحدمهندسی پزشکی ازقسمتهای اداری،کارگاههاوآزمایشگاه کالیبراسیون(ازسطح 4 به بالا)تشکیل می گردد.لازم به ذکراست آزمایش کالیبراسیون باتوجه به نقش مهم کالیبره بودن تجهیزات پزشکی وآزمایشگاهی دربدست دادن داده ها وخروجی های صحیح تصمیم گیری درست درهنگام تشخیص وعملکرد مناسب طی درمان،درسطوح 4به بالاوبا هدف سرویس دهی به مراکزدرمانی تحت پوشش سطوح پایینتر،درنظرگرفته شده است ومی بایست به عنوان زیرمجموعه واحدمهندسی پزشکی بیمارستان مربوطه وتحت نظارت اداره تجهیزات پزشکی استان،طی یک برنامه زمان بندی مدون نسبت به این کاراقدام نماید.ازآنجاکه وسعت حوزه تحت نظارت آزمایشگاه کالیبراسیون بسته به پهنه جغرافیایی هر استان وتعدد مراکزدرمانی سطح 3به پایین،متفاوت خواهدبود،تعداد آزمایشگاههای کالیبراسیون بازاء هر3 بلوک درطرح سطح بندی (سطح3)یک آزمایشگاه درنظرگرفته می شود.
درمورد کارگاههاوفضای واحدمهندسی پزشکی،نظربه اینکه این کارگاهها یکی ازآلوده ترین واحدهابرای پرسنل می باشد،می بایست درفضایی مستقرگرددکه درمعرض نورکافی ومؤثربوده،تهویه کامل میکروبی وهودمخصوص جهت بخارقلع وجیوه،سرویس بهداشتی وحمام خاص خود درجوارواحد و... درآن تعبیه گردد.بعلاوه داشتن سیستم ارت مناسب وخط تلفن مستقیم وتعدادی خط تلفن داخلی بسته به تعداد بخشهای مرکزدرمانی مربوطه ازضروریات این واحداست.رختکن واتاق استراحت نیزازدیگراجزاءساختمانی این واحداست.
درپایان ذکراین نکته نیزلازم است که نیروهای فنی برای بیمارستانهای سطح 3 به بالادرنظرگرفته شده است که برابرسیستم ارجاع مراکزسطح2و1 ذیربط رانیزپوشش خواهند داد.لکن جهت تسهیل درانجام فعالیت های مربوطه،فضای فیزیکی وابزارهای پایه بهمراه یک نفرپرسنل اداری درمراکزسطح 2 پیشبینی گردیده است تا اقدامات اولیه جهت تجهیزات موجود درمراکزدرمانی سطح 2 درمحل صورت پذیرفته وحتی الامکان ازانتقال به مرکزدرمانی سطح بالاترخودداری گردد.
 
بالا