گياهشناسي/كشاورزي/باغباني

[آیورودا]

اكليل كوهي

---

‏Rosmarinus officinalis :..‏

نام علمي اكليل كوهي رزمارينوس به معني شبنم دريا مي‌باشد؛ چرا كه زيستگاه طبيعي گياه بيشتر در نواحي ساحلي است. در يونان باستان اعتقاد بر اين بوده ك اكليل كوهي (رزماري) ذهن و حافظه را تقويت مي‌كند و به همين دليل دانشجويان يوناني در وقت امتحان دادن، تاج گل‌هايي از اكليل كوهي به دور سر خود مي‌پيچيده‌اند. بعدها از اكليل كوهي براي حفظ خاطره استفاده شد و در تشريفات تدفين، عزاداران شاخه‌هايي از اكليل كوهي تازه را بر روي مقبره قرار مي‌دادند تا شخص متوفي فراموش نشود، در مراسم عروسي اين گياه به علامت وفاداري بوده و شاخه‌هايي از آن در ميان دسته گل عروس قرار داده مي‌شده است .
ارتباط اكليل كوهي با سر از همان هنگامي معلوم شد كه گياه پزشكان براي درمان سردرد، استفاده از آن را آغاز كردند. روغن اكليل كوهي از قديم براي درمان نقرس و دردهاي عضلاني مورد استفاده قرارا مي‌گرفته و يكي از اجزاي اصلي داروي معروف «آب مجارستان» را تشكيل مي‌داده است. اين معجون، زندگي را به اليزابت ملكه مجارستان كه دچار رعشه و فلج دست و پا شده بود، بازگردانيد. در طول قرن پانزدهم، مردم شاخه‌هايي از اكليل كوهي را در منازل خود مي‌سوزانيدند تا آنها را از مرگ سياه (طاعون) حفظ كند؛ همچنين در جنگ جهاني دوم، اكليل كوهي را به همراه سرو كوهي در بيمارستان‌هاي فرانسه مي‌سوزانيدند، تا از بروز عفونت جلوگيري به عمل بيايد .
در منزل اكليل كوهي از گياهاني است كه در طباخي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مزه تند آن گوشت گوساله‌ي سرخ شده را خوشمزه و غذاي تهيه شده از مرغ و ماهي را لذيذ مي‌نمايد. اين گياه همراه ديگر سبزي‌ها نيز پخته مي‌شود و به مصرف مي‌رسد. اكليل كوهي در تهيه لوازم آرايشي نيز به كار مي‌رود و روغن آن يكي از اجزاي مواد تقويت كننده و شامپوهاي مخصوص موي سر مي‌باشد .

زيستگاه طبيعي :
گياه بومي حوزه مديترانه است و به طور گسترده در آب و هواي معتدل پرورش داده مي‌شود. اكليل كوهي همچنين به طور خودرو بر روي صخره‌ها و تپه‌هاي ساحلي مديترانه به عمل مي‌آيد .

مشخصات ظاهري :
اكليل كوهي گياهي بوته‌اي و هميشه سبز و بسيار معطر مي‌باشد. طول آن به يک و نيم متر مي‌رسد و شاخه‌هاي متعدد آن هنگامي كه جوان هستند، نرم و كركدار است. اما با گذشت زمان چوبي و سخت شده و پوست آن فلس مانند و قهوه‌اي مايل به خاكستري مي‌شود. برگ‌هاي گياه بسيار باريك، شبيه چرم و حالت سنبله را دارند. سطوح رويي برگ‌ها سبز پررنگ و زير آنها نرم و خاكستري كم‌رنگ مي‌باشد. وقتي كه برگ‌ها به هم ماليده شوند، عطري بسيار قوي از آنها متصاعد مي‌شود كه بوي كافور و كمي هم بويي شبيه كاج مي‌دهد. از اوايل بهار تا اوايل تابستان گل‌هاي دو لپه‌اي آبي و كم‌رنگ به صورت خوشه‌اي از انتهاي ساقه‌هاي اكليل كوهي ظاهر مي‌شوند .

بلوط

---

Quercus robur ..:

چوب بلوط فشره و محكم است و نماد قدرت و استقامت مي‌باشد و از گذشته‌ي خيلي دور يكي از مهم‌ترين مصالح ساختماني در اروپاي شرقي بوده است. در گذشته علاوه بر مصرف انبود الوار بلوط در ساختمان‌سازي، از چوب بلوط براي ساختن كشتي‌هاي بازرگاني و جنگي استفاده گسترده مي‌شده است .
درخت بلوط در ميان مردم كشور‌هاي اسكانديناوي، يونان و روم و همچنين در اسطوره‌شناسي سلتها، محل سكونت الهه‌ي باروري و نشان دهنده‌ي قدرت و باروري بوده است. در ميان وايكينگ‌ها، درخت بلوط درخت مورد علاقه ''تور'' (رب‌النوع رعد و برق)‌بوده؛ از اينرو زير درخت بلوط مكان امني براي دوري از خشم رعد و برق بوده است. در زمان روميان قديم، درخت بلوط در نزد ژوپيتر- خداي خدايان روميان- عزيز و مقدس بوده است و هر كسي كه در جنگ شجاعتي از خود نشان مي‌داده و موجب نجات جان سربازي مي‌شده است، به اخذ تاجي از برگ‌هاي بلوط كه بزرگترين نشان نظامي آن زمان بوده، مفتخر مي‌شد. در بريتانياي عصر سلتها، درخت بلوط پرستش مي‌شده است. بعدها كه مسيحيت مذهب رسمي شد، كشيشان در زير سايه‌ي همين درخت به موعظه‌ي مردم مي‌پرداختند. سلتها براي مرزبندي و تعيين حدود محله‌هاي مختلف از درخت بلوط استفاده مي‌كردند. هنوز هم يك محله در شمال لندن وجود دارد كه به نام محله‌ي بلوط انجيل معروف است .
بلوط درخت خدايان بوده و به طور طبيعي داراي خواص شفادهندگي بيشماري است. روزگاري از تمام قسمت‌هاي درخت، استفاده‌هاي پزشكي به عمل مي‌آمده است. در افسانه‌هاي عاميانه قرون وسطا آمده كه تماس يك ميخ با قسمت صدمه‌ ديده‌ي بدن و سپس فرو كردن همان ميخ در درخت بلوط سبب مي‌شده است كه بيمار شفا يابد. زماني برگ‌هاي بلوط را بر روي زخم و بريدگي‌هاي بدن مي‌گذاشتند تا زخم التيام پيدا كند، اما امروزه گياه پزشكان تنها از پوست درخت بلوط استفاده داروئي مي‌كنند. خاصيت قابض‌كنندگي پوست بلوط، عامل قطعي درمان اسهال‌هاي شديد مي‌باشد و خاصيت گندزدايي و ضد ميكروبي آن براي مداواي عفونت‌هاي گلو تجويز مي‌شود. چاي پوست بلوط يك تقويت‌كننده است و مخلوط پوست و ميوه‌ي درخت بلوط يك پادزهر را بوجود مي‌آورد. ميوه‌ي درخت بلوط معمولا برشته و آسياب مي‌شود و از آن قهوه تهيه مي‌نمايند .

زيستگاه طبيعي :
درخت بلوط در خاك پر رس مرطوب رشد مي‌كند، ولي خاك‌هاي شني را نيز تحمل مي‌نمايد. اين درخت در مناطق جنگلي و پست يافت مي‌شود. بلوط سفيد يك گياه بومي آمريكاي شمالي است كه از آن استفاده‌هاي دارويي مي‌شود .

مشخصات ظاهري :
درخت بلوط، درختي آشنا و تنومند است كه برگ‌هايش در زمستان مي‌ريزد و طول آن تا چهل متر مي‌رسد و شاخ و برگ‌هاي آن دورا دور تنه‌ي درخت را كه پوستي صاف و خاكستري رنگ دارد و با گذشت ساليان شكافهايي بر مي‌دارد، مي‌پوشانند. برگ‌هاي دوك مانند آن در هر طرف 3 تا 7 لوب دارند و گل‌هاي شاتوتي – ماند بلوط در كار آنها ظاهر مي‌شوند. در فصل پاييز گل‌هاي بارور درخت ماده، ميوه‌هاي بلوط به رنگ قهوه‌اي مايل به سبز را توليد مي‌كنند .

 

[آیورودا]

بلادون:

بلادون:

بلادون

---

Atropa belladonna ..:

بلادون با نام علمي آتروپا بلادونا كه به آن عروسك پشت پرده، سايه‌ي شب و توت شيطان هم مي‌گويند، گياهي فوق‌العاده سمي است. بلادون قسمتي از عنوان علمي خود، آتروپا، را از يكي از سه الهه‌ي يوناني (آتروپوس، كلوتو ولاچسيس) گرفته است كه بنابر افسانه‌هاي يوناني بر سرنوشت انسان حاكم بوده‌اند. كلوتو و لاچسيس تار و پود انسان را مي‌بافته‌اند و عمر او را رقم مي‌زدند. در حالي كه خواهر آنان، آتروپوس، در زمان مقدر شده رشته‌ي زندگي عمر آدم را قطع مي‌كرده است. بلادونا احتمالا به افتخار بانوان ايتاليايي به عنوان اين گياه اضافه شده كه از عصاره‌ي تازه‌ي آن قطره چشمي مي‌ساخته‌اند و در چشم خود مي‌ريختند تا مردمك چشمانشان باز و شفاف شود و بيشتر مورد توجه قرار بگيرند .
بر پايه‌ي عقايد خرافي، در قرون وسطي جادوگران از اين گياه در جشنها براي ايجاد اوهام و خيالات استفاده مي‌كرده و مخلوط بلادون و تاج‌الملوك را براي ايجاد احساس پرواز در انسان مصرف مي‌نموده‌اند. جان جرارد – جراح، گياه‌شناس و پرورش دهنده گياه قرن شانزدهم – بلادون را بسيار وحشناك و مرگ‌آور توصيف كرده است. بنابر شرحي كه جرارد داده است هر كسي كه از اين گياه بخورد، بلافاصله به خوابي عميق فرو مي‌رود كه ممكن است هرگز بيدار نشود. گفته شده است كه سربازان پادشاه اسكاتلند در سال 1582 با شرابي كه از بلادون تهيه نموده بودند، همه‌ي قواي دانمارك را در رختخوابشان به قتل رسانيدند .
بلادون به سبب دارا بودن دو ماده شبه قليايي (آلكالوئيد) بلورين سمي، آتروپين و هيوسيامين، خاصيت تسكيني و تخديري قوي دارد و بر روي دستگاه عصبي غير ارادي تاثير مي‌گذارد. هنوز هم چشم پزشكان از آتروپين براي اتساع مردمك چشم استفاده مي‌كنند. همچنين از آتروپين براي خنثي كردن اثر گازهاي سمي منتشر شده توسط جنگ‌افزارهاي شيميايي و از هيوسيامين نيز به عنوان مسكن استفاده مي‌شود .
عصاره‌ي گياه بلادون هم استفاده‌هاي پزشكي دارد و در درمان بيماري‌هايي كه سبب گرفتگي عضلات مي‌شوند، مانند بيماري‌هاي پاركينسون، صرع، آسم و سياه‌سرفه به كار مي‌رود. آتروپين ترشحات مخاطي را كنترل مي‌نمايد و مي‌تواند در درمان سرماخوردگي و تب يونجه موثر باشد.بلادون را براي تسكين تب، تب مخملك، التهابات، سردردهاي شديد و گلودرد تجويز مي كنند .

زيستگاه طبيعي :
گياه بومي اروپا و جنوب غربي آسيا است و در ايالتهاي شرقي آمريكا هم كاشته مي‌شود. اين گياه در زمين‌هاي شخم نخورده و بر روي تپه‌هاي جنگلي مي‌رويد و كمي سايه و خاك گچي يا آهكي برايش مناسب است .

مشخصات ظاهري :
گياه با دوامي است كه ساقه‌ي آن به شخاه‌هاي متعدد تقسيم مي‌شود و به
طول 25/1 متر مي‌رسد و ريشه‌اش قطور و گوشتي مي‌باشد. تمام قسمت‌هاي گياه تازه به هنگام كوبيده شدن، بوي نامطبوعي از خود متصاعد مي كند كه به شدت سمي‌ است. ساقه كمي بالاتر به سه يا چهار شاخه تقسيم مي‌شود. برگ‌ها به رنگ سبز تيره به شكل بيضي هستند كه در نوك، تيز مي‌شوند. و به صورت افقي و زوج، اما در اندازه‌هاي متفاوت، شاخه‌ها را مي‌پوشانند. گلهاي به شكل زنگ آن در بالا به صورت تاج و به رنگ ارغواني كه كمي رنگ سبز نيز به آنها زده‌اند، مي‌باشد كه از اواسط تا اواخر تابستان پديدار شده و بعدا تبديل به ميوه‌هاي سياه براق به اندازه‌ي گيلاس كوچك مي‌شوند. ميوه‌ي بلادون، آبي شيرين و مركبي دارد كه سمي كشنده است .

 

[آیورودا]

بابونه باغي يا بابونه رومي

---

:.. Chamaemelum nibile, Anthemis aurea ..:

اين گياه نام علمي خود را از واژه‌ي يوناني كامائملوم به معني «سيب بر روي زمين»‌گرفته است. در قرون وسطي به منظور خوشبو كردن هوا، كف اتاق را با اين گياه مي‌پوشاندند. گياه را به طور سنتي در كنار ديوارهاي باغ و حياط خانه و به جاي چمن مي‌كاشتند. وقتي گياه لگد بخورد، بوي مطبوع آن همه فضا را پر مي‌نمايد. بابونه نيز مثل چمن از لگد خوردن صدمه نمي‌بيند. بابونه باغي براي مصريان باستان يك گياه شناخته شده بود و آن را به الهه‌ي خورشدي تقديم مي‌كردند، زيرا بابونه را داروي همه دردها مي‌دانستند. اين نوع بابونه خواص مشابه نوع آلماني را دارد و از گل‌هاي خشك يا تازه آن چاي تهيه مي‌كنند و براي رفع سوءهاضمه و سوزش معده مي‌آشامند .
اين گونه از بابونه آرامش بخش و تسكين دهنده درد مي‌باشد. معمولا آن را مانند چاي كيسه‌اي بسته‌بندي نموده و در دسترس قرار مي‌دهند. براي دفع استرس و سردردهاي عصبي و همچنين به عنوان نوشيدني پيش از خواب چنانچه به بيخوابي دچار شويد، كاربرد خوبي دارد. بابونه يكي از اجزاء تهيه آبجوهاي طبي نيز مي‌باشد. «مانزانيلا» به معني سيب كوچك، كه نوعي نوشيدني اسپانيايي مي‌باشد، عطر خود را از بابونه‌‌‌باغي گرفته است. بابونه باغي يكي از اجزاء شامپوهاي گياهي را تشكيل مي دهند. گل‌هاي خشك شده يا روغن اصلي آن وقتي به آب وان اضافه شود، بخصوص در مورد افرادي كه از فشارهاي عصبي رنج مي‌برند، آرامش مي‌بخشد. از گل‌هاي بابونه‌باغي اغلب در تهيه عطر استفاده مي‌گردد .

زيستگاه طبيعي :
گياه بومي اروپاي جنوبي مي‌باشد و در سرتاسر اروپا و جنوب انگلستان بر روي خاك شني و خشك مراتع و چراگاه‌ها مي‌رويد. بابونه‌باغي به ديگر نقاط دنيا هم برده شده و كشت گشته است. اين گياه در اروپاي مركزي نيز به شكل تجارتي كشت مي‌شود. بابونه‌باغي را با شيوه گل‌كاري علمي پرورش مي‌دهند و گونه‌هاي جديدي را توليد مي‌نمايند .

مشخصات ظاهري :
بابونه‌باغي يك گياه بادوام و كوتاه قد مي‌باشد كه بلندي آن از 30 سانتي‌متر تجاوز نمي‌كند. ساقه بابونه‌باغي كرك‌دار و شاخه‌هاي آن خزنده مي‌باشند. برگ‌هاي بابونه‌باغي نيز مانند برگ‌هاي بابونه‌آلماني (وحشي) داراي بريدگي‌هاي عميق و پرمانند مي‌باشند، اما رنگ سبز متمايل به خاكستري و تا حدود بيشتر به پايين افتاده هستند. گل‌هاي شبيه گل آفتاب‌گردان با مركز كله‌قندي و زردرنگ از اواسط تابستان تا اواسط پاييز بر روي ساقه‌هاي بابونه‌باغي ظاهر مي‌گردند. رايحه بابونه‌باغي قوي‌تر از گونه بابونه‌آلماني مي‌باشد

 

[آیورودا]

انجيرك

---

‏Ranunculus ficaria ..:

اين گياه به سبب قدرت درماني بيماري بواسير به نام علف بواسير شناخته شده است و حتي گياه پزشكان، امروزه نيز پماد و ضماد اين گياه را براي استعمال خارجي در درمان اين بيماري تجويز مي‌كنند .

زيستگاه طبيعي :
انجيرك يا علف بواسير گياهي بومي در اروپا، غرب آسيا و شمال آفريقا مي‌باشد و در مرغزارهاي مرطوب، در ميان بوته‌هاي پرچين و خار و بن‌دار، گودالها و نهرهاي آب به وفور يافت مي‌شود .

مشخصات ظاهري :
گياه با دوامي شبيه گل آلاله است برگهاي انجيرك سبز تيره براق هستند. گياه رد قسمتي كه از زمين بالا مي‌آيد، غلافدار و به شكل قلب است. از اوايل بهار گل‌هاي منفرد زرد رنگ ستاره‌اي شكل بر روي ساقه‌هاي بلند آن مي‌رويند. گل‌ها بين هشت تا ده گلبرگ دارند، اما آلاله تنها پنج گلبرگ دارد. گل‌ها پيش از بارش باران و يا در هواي ابري و مه‌آلود بسته مي‌شوند و در اثر گذشت زمان تغيير رنگ مي‌دهند و سفيد مي‌شوند .

 

[آیورودا]

ارجنگ

---

..: ‏Rhamnus purshiana :..

در گذشته، بوميان امريكايي از پوست اين درخت به عنوان ملين استفاده مي‌كرده‌اند. چيزي نگذشت كه ارجنگ به صورت يك دارو در دسترس همه قرار گرفت و از آن در مداواي يبوست‌هاي مزمن و كهنه استفاده شد. عصاره‌ي اين گياه هنوز هم به عنوان يك داروي ملين به كار مي‌رود، اما گياه پزشكان پوست خشك درخت را ترجيح مي‌دهند، زيرا اعتقاد دارند كه استفاده مستقيم از پوست خشك درخت، ماهيچه‌هاي روده را تقويت مي‌كند .

زيستگاه طبيعي :
ارجنگ درخت بومي آمريكاي شمالي مي‌باشد، و به صورت خودرو در مناطق كوهستاني ايالت‌هاي واقع در غرب اقيانوس آرام يافت مي‌شود .

مشخصات ظاهري :
درختي است كه در زمستان برگ‌هاي آن مي‌ريزد و طولش به 8 متر مي‌رسد. پوست آن به رنگ مغز بادام است كه با گلسنگ سفيد – خاكستري پوشيده شده است. برگ‌هاي بيضي شكل آن به رنگ سبز تيره به صورت خوشه در انتهاي شاخه‌ها مي‌رويند. در بهار، گل‌هاي كوچك متمايل به رنگ سبز در آذين‌هاي چتري ظاهر شده و بعداً تبديل به ميوه‌هايي به اندازه‌ لوبيا مي‌شوند و هنگام رسيدن از قرمز به سياهي مي‌گرايند .

 

[آیورودا]

اسلان قولاغي

---

زيستگاه طبيعي :
گياه بومي شرق آمريكاي شمالي تا مانيتوبا در غرب و تنسي به طرف جنوب مي‌باشد. اسلان قولاغي در جنگلهاي مرطوب و نزديك نهرهاي كوهستاني يافت مي‌شود .

مشخصات ظاهري :
گياه با دوامي است كه طولش به يك متر مي‌رسد و ساقه زيرزميني گره‌دار و معطر دارد. برگ‌هاي بادامي شكل آن به رنگ سبز مايل به آبي، بزرگ و بدون پايه ساقه‌اي مي‌باشند و به سه بخش و گاهي هر يك از بخش‌ها به دو تا سه قسمت ديگر تقسيم مي‌شوند. گل‌هاي سبز مايل و زرد تا قهوه‌اي مايل به ارغواني آن با شش گلبرگ در اواخر بهار ظاهر و سپس به ميوه‌هايي به اندازه‌ لوبيا و به رنگ آبي پررنگ تبديل مي‌شوند .

 

[آیورودا]

انگور فرنگي سياه

---

:.. ‏Ribes nigrum ..: ‏

اين گياه زماني در جنگل‌هاي اروپاي شمالي فراوان يافت مي‌شد و براي غذا جمع‌آوري مي‌گرديد. امروزه اين گياه را همراه با انواع ديگر آن، كشت و پرورش مي‌دهند. از ميوه‌ي آن مربا، ژله و كلوچه تهيه مي‌كنند. امروزه ميوه‌هاي پرورشي اين گياه به طور گسترده در غذا و صنعت نوشابه‌سازي استفاده مي‌شود و به دليل آنكه سرشار از ويتامين C است، يكي از اجزاي اصلي تقويت كننده‌ها و نوشابه‌ها به شمار مي‌آيد. شربت‌ آن را به ديگر نوشيدني‌ها اضافه كرده و يك تركيب اشتهاآور تابستاني از آن تهيه مي‌كنند. برگ‌هاي تازه‌ي گياه را براي عطر بخشيدن به نوشيدني‌ها اضافه مي‌كنند. دم كرده‌ي برگ‌هاي آن وقتي سرد مي‌شود، تشنگي را در هواي گرم بر طرف مي‌نمايد. خواص دارويي گياه. آن را بيش از هر چيز ارزشمند مي‌نمايد.
نام ديگر آن كه متداول است،‌ «ميوه‌ي ورم چركي لوزه‌ها» است. اين گياه در واقع براي درمان گلو درد چركي متورم استفاده مي‌شده و قرص‌هاي مكيدني اين گياه هنوز طرفداران بسياري دارد. آب ميوه‌ و چاي برگ آن براي درمان سياه سرفه‌ي كودكان استفاده مي‌شود. برگ‌هاي آن پاك‌كننده هستند و از محلول غرغره‌ي آن در موقع خونريزي استفاه مي‌شود، كه براي بهداشت دهان نيز بسيار مفيد است. در گذشته دم كرده‌ي برگ‌هاي آن به جاي چاي معمولي نوشيده مي‌شد. ولي امروزه مخلوط با چاي بكار مي‌رود.

زيستگاه طبيعي :
گياه بومي مناطق شمال و مركزي اروپا و غرب آسياست كه به آمريكا نيز برده شده است و در آنجا به عمل مي‌آيد. گياه به صورت خودرو در خاك‌هاي مرطوب، بخصوص در جنگل‌هاي شمال اروپا مي‌رويد .

مشخصات ظاهري :
بوته‌ي بادوامي است كه طول آن به دو متر مي‌رسد. گياه شاخه‌هايي چوبي دارد به بدون ساقه‌ي مركزي است. برگ‌هاي معطر و رنگ سبز تيره دارند و بر روي شاخه‌هاي بلند گياه، به صورت يك در ميان، جفت يا خوشه بيرون مي‌آيند. برگ‌هاي سه لوبي يا پنج لوبي با لبه‌هاي دندانه‌دار هستند. در بهار، گل‌هاي سفيد مايل به سبز از محور خوشه‌ها آويزان شده و بعداً به ميوه ارغواني تيره‌ انگور فرنگي سياه يا مويز تبديل مي‌شوند .

 

[آیورودا]

بتونيكا Stachys officanlis, Betonic officinalis ..: مصريان باستان معتقد بودند كه اين گياه داراي نيروهاي جادويي مي‌باشد و روميان درمان چهل بيماري مختلف را به اين گياه نسبت داده‌اند. بتونيكا يك داروي سنتي براي سردرد است و خاصيت آرام بخش خفيفي دارد و به عضلات حالت رخوت و سستي مي‌دهد و از همين روي، گياه پزشكان از آن براي كاهش تنش، درمان سردردهاي عصبي استفاده مي‌كند . زيستگاه طبيعي : بتونيكا يك گياه بومي اروپا است و در انگليس به وفور ديده مي‌شود. گياه در خاك‌هاي سبك و شني مناطق جنگلي كم درخت، حاشيه‌ي معابر جنگلي، كنار باتلاقها و در داخل بيشه‌ها پيدا مي‌شود . مشخصات ظاهري : بتونيكا گياه بادوامي است كه شبيه گزنه است و طول آن به 50 سانتي متر مي‌رسد. در بالاي ساقه‌ي گياه كه چهار گوش و شياردار است، يك بته مركب از چند برگ بزرگ كه به شكل قلب هستند، مي‌رويد. برگ‌هاي رويي كه سخت تر هستند، ساقه ندارند. و روي آنها را غده‌هايي پوشانيده است. لبه‌ي اين برگ‌ها دندانه‌دار است. گل‌هاي قرمز متمايل به ارغواني از اواسط تابستان تا نيمه‌ي پاييز در قاعده بته‌ها ديده مي‌شوند .

http://www.www.www.iran-eng.ir/images/statusicon/user_offline.gif

 

[آیورودا]

اراقيطون

(برگ باباآدم)

Burdock

كارشناسان طب گياهي انگليس در طول قرون وسطي ريشه اراقيطون (باباآدم) را در درمان كوركها، اسكوربوت و روماتيسم به "سارساپاريلا" ترجيح مي دادند. درمانگران بومي آمريكا علاقمند به باباآدم بعنوان يك گياه دارويي بودند. كارشناسان طب گياهي آمريكا از ريشه ها و تخم اين گياه به عنوان ماده تصفيه كننده خون و مسكن درد به مدت بيش از دو قرن استفاده
كرده اند.

ريشه و برگهاي اين گياه در درمان با گياهان دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد، اما اغلب مصرف ريشة آنرا ترجيح مي دهند. گياه باباآدم عمدتاً در درمان آرتريت، نقرس و ساير حالات التهابي مورد توجه است. تصور ميشود كه اين گياه با تحريك كبد در درمان نقرس و روماتيسم مفيد واقع ميشود. اين گياه به عنوان ادرارآور (ديورتيك) مورد استفاده قرار مي گيرد. تنفس را راحت مي كند و اين حالات سبب ميشود كه اين گياه در درمان نقرس مؤثر واقع شود. كارشناسان طب گياهي در سرتاسر جهان براي درمان طيف و سيعي از بيماريها از جمله ذات الريه، آبسه، آكنه، تب، شوره سر و عفونتهاي گلو و همچنين التهاب از باباآدم استفاده كرده اند. با اين وجود، اسناد و مدارك دال بر مؤثر بودن باباآدم در درمان نقرس، آرتريت و بيماريهاي پوستي عمدتاً كافي نيست.

معرفي گياه

گياه باباآدم ابتدا در اروپا و شمال آسيا روييد. عضوي از اين گياه كه تيره "تاتاري" است بعنوان يك گياه دو ساله امروزه در سرتاسر ايالات متحده مي رويد. اين گياه داراي شاخه هاي پهن است و ارتفاع آن به سه يا چهار پا مي رسد. گلهاي ارغواني آن بين ماههاي ژوئن و اكتبر غنچه باز مي كنند. شكل ديگري از گياه باباآدم، داراي برگهاي پيچ خورده و قلبي شكل است كه قسمتهاي بالاي آنها سبز اما قسمت پائين مايل به سفيد است. ريشه هاي عميق اين گياه داراي رنگ سبز متمايل به قهوه اي با قسمتهاي بيروني تقريباً سياه است. ريشه هاي آن مهمترين بخش گياه است كه براي اهداف درماني مورد استفاده قرار مي گيرد.

اين گياه بصورت وحشي بخوبي رشد مي كند اما در معرض نور و خاك، خشك و پژمرده ميشود. كارشناسان طب گياهي برگهاي اين گياه را در طول اولين سال رشد آن جمع آوري مي كنند و ريشه هاي آنرا در پائيز اولين سال پس از كاشت گياه (يا در طول بهار آتي قبل از اينكه گلها غنچه باز كنند) برداشت مي كنند.

تركيبات گياه

گياه باباآدم حاوي عناصر و تركيبات فعالي بنام "لاكتون سيسكوئيترپين" است. اين گياه داراي درصد بالايي هيدرات كربن بنام اينولين يا (فراكتوسان) است. همچنين حاوي روغن مايع، استرول هاي گياهي، تانين و روغن چربي دار است. كارشناسان طب گياهي از قديم الايام از ريشه و برگهاي اين گياه در درمان آرتريت، روماتيسم، نقرس، بيماريهاي پوستي، اسكوربوت، بيماريهاي آميزشي، پسوريازيس و ساير اختلالات پوستي استفاده مي كردند. اما آنها مطمئن نيستند كه كدام تركيب و عنصر فعال موجود در ريشه اين گياه عامل خواص درماني است.




اشكال موجود

فرآورده هاي اين گياه از ريشه ها يا برگهاي تازه و خشك آن تهيه ميشوند. معمولاً ميتوانيد آنرا بصورت پودر ريشه خشك شده، عصاره (مايعي كه از طريق جوشاندن گياه در آب تهيه ميشود)، تنتور (محلولي از گياه در الكل يا آب و الكل) يا عصاره مايع تهيه كنيد.

نحوه مصرف

ريشه باباآدم در ميان كارشناسان سنتي طب گياهي براي درمان روماتيسم، نقرس، تاولهاي پوستي و عفونت مثانه مورد توجه است. اين گياه اشتها را تحريك مي كند، لذا كارشناسان امروزي براي درمان بي اشتهايي عصبي آنرا توصيه
مي كنند. اين گياه همچنين بعنوان داروي ادرارآور براي درمان علائم مجاري معده اي - روده اي يا براي مصرف موضعي درمان پوست فلسي و پسوريازيس مورد استفاده قرار مي گيرد. تحقيقات علمي بعمل آمده در طول تقريباً پنجاه سال بيش نشان داد كه ريشه باباآدم داراي پاره اي خواص آنتي بيوتيكي است. اسناد و مداركي نيز دال بر مؤثر بودن اين گياه در درمان كوركها وجود دارد. برخي افراد حتي ادعا مي كنند كه ريشه اين گياه در درمان ديابتيها نيز مؤثر است. اما تحقيقات بعمل آمده در خصوص ديابتيها چندان سريح و روشن نيست.

در يك تحقيق به عمل آمده معلوم گشت كه اين گياه سبب كاهش ميزان قند خون و براساس تحقيق ديگري حتي سبب تشديد علايم و ناراحتيهاي ديابت در حيوانات گرديد.

تحقيقات اخير نشان داده كه اين گياه از آسيب مواد شيميايي خطرناك منعقد شده به سلولها پيشگيري كرده است. اين دستاورد مويد اين احتمال است كه گياه مزبور مي تواند در كاهش ميزان خطر رشد سرطان ناشي از مواد شيميايي سمي جلوگيري كند. گياه باباآدم را مي توانيد به صورتهاي زير به عنوان تقويت كننده روزانه مصرف كنيد:

* ريشه خشك: 2 تا 6 گرم عصاره اين گياه روزانه سه بار.

* تنتور (1/5): 8 تا 12 ميليليتر روزانه سه بار.

* عصاره مايع (1/1): 2 تا 6 ميليليتر روزانه سه بار.

* چاي گياه: 2 تا 6 گرم در 500 ميليليتر آب.

نكات احتياطي

خطر شناخته شده اي كه مرتبط به استفاده از باباآدم باشد، وجود ندارد، اما هنگام تماس با آن مراقب باشيد چون شانس كمتري وجود دارد كه آدم بتواند از تحريك پوستي ناشي از استعمال آن گريزي داشته باشد. اگر باردار يا شيرده هستيد، به اين گياه دست نزنيد. چون ممكن است سبب تحريك رحم گردد كه نهايتاً به سقط جنين منتهي خواهد شد.

در هر صورت، در اين مرحله بهتر است از مصرف زياده از حد آن (به ويژه ريشه آن) اجتناب ورزيد چون كارشناسان هنوز اثرات سمي بودن اين گياه را به طور عميق تحقيق نكرده اند.

تداخل هاي احتمالي

اگر تحت درمان بيماري ديابت هستيد، از مصرف زياده از حد اين گياه اجتناب ورزيد زيرا مي تواند اثر ساير داروها را خنثي كند. اگر مبتلا به ديابت هستيد، با پزشك خود قبل از مصرف اين گياه يا هر تقويت كننده ديگري مشورت كنيد.

 

[آیورودا]

بابونه اروپايی

---

بابونه اروپايی

Feverfew

بابونه اروپايي در طول قرنهاي متمادي در طب سنتي و عاميانه اروپا براي درمان سردرد، ورم مفصل و تب مورد استفاده قرار گرفته است. واژة بابونه اروپايي از اصطلاح لايتن "فبري فيويج" به معناي "تب بر" اخذ شده است. اين گياه از ديرباز در درمان گزيدگي حشرات، قاعدگي نامنظم. دردهاي معده و دندان درد مي رفته است. هر چند كه كارشناسان گياهان دارويي امروزي معمولاً براي مقابله با حالات فوق از اين گياه استفاده نمي كنند. اين عده امروزه از بابونه اروپايي براي معالجه ميگرن، شروع اوليه آرتريت، بيماريهاي روماتيسمي و ساير ناراحتيها استفاده مي كنند.

معرفي گياه

بابونه اروپايي اصالتاً بومي جنوبي شرقي اروپا است. امروزه اين گياه در كل اروپا، آمريكاي شمالي و استراليا نيز يافت ميشود. اين نوع گياه كوتاه قد و بادوام است و بين ماههاي جولاي و اكتبر رشد و نمو مي كند. در گذشته اين گياه در تمامي ديواره هي باغهاي انگليس و آلمان يافت ميشد. مردم نيز به كشت و پرورش آن در اطراف منازلشان مي پرداختند چون عقيده داشتند اين گياه جو زمين را تصفيه و بيماري را خنثي مي كند. گلهاي ريز و مرواريد گونه زردرنگ اين گياه نشان مي دهد كه از تيرة "آفتابگردان" است. اين گياه كمي به بابونه شباهت دارد ليكن بين اين دو تفاوتهايي نيز هست. برگهاي زرد مايل به سبز حالت حالت تناوب دارند و با موهاي كوتاه به سمت پائين رشد مي كنند. برگها در واقع مهمترين بخش اين گياه را در طب گياهي تشكيل مي دهند. بابونه اروپايي يك گياه معطر با رايحة قوي و تند است.

تركيبات گياه

فرآورده هاي حاصل از اين گياه معمولاً از برگهاي آن تهيه مي شوند. گاهي اوقات اينگونه فرآورده ها را از قسمتهاي بالايي گياه (يعني كليه قسمتهايي كه در بالاتر از سطح زمين رشد
مي كنند) تهيه مي كنند. خاصيت ضد ميگرني اين گياه به عنصر فعالي به نام "پارتنوليد" مربوط
مي گردد.

اين عنصر روي عضله صاف ديواره شريانهاي خوني در مغز اثر مي گذارد تا فعاليت عوامل تنگي رگ نظير سروتونين، پروستاگلاندين و نوراپي نفرين را متوقف كند. عوامل تنگي رگ سبب باريك شدن رگهاي خوني و در زمرة يكي از عوامل اصلي انواع ميگرن محسوب ميشود.

اشكال موجود

انواع كپسول اين گياه از برگهاي خشك آن تهيه ميشود. همواره در جستجوي فرآورده هاي استاندارد اين گياه، حاوي حداقل دو درصد پارتنوليد، باشيد. اگر فرآوردة مورد استفاده استاندارد نباشد، نمي توانيد مطمئن باشيد كه آنچه مصرف مي كنيد حاوي پارتنوليد كافي است و بدون وجود اين عنصر، فوايد درماني كافي از مصرف اين گياه نصيب شما نخواهد شد. خواندن عنوان و مشخصات فرآورده هاي بابونه اروپايي حائز اهميت است چرا كه ميزان پارتنوليد موجود، بسته به محل رشد و نمو اين گياه متغير است. بابونه اروپايي پاره اي از مناطق جهان، يا پارتنوليد كمي دارند يا فاقد آن هستند.

مي توانيد برگهاي اين گياه را كه خودتان كشت كرده ايد يا گونه اي از آن را كه از بازار تهيه
مي كنيد، براي مصارف درماني بجويد. با اين وجود، در خوردن برگهاي اين گياه محتاط باشدي. حدود 10 درصد افرادي كه برگهاي اين گياه را مي جوند به زخم هاي دهان، از دست رفتن مزه ها يا تورم لبها، زبان و دهان مبتلا مي شوند




نحوه مصرف

امروزه تقريباً 10 درصد آمريكاييها از انواع ميگرن رنج مي برند. بابونه اروپائي مي تواند در نجات بسياري از انسانها از اين عارضه مؤثر واقع شود. اين گياه دارويي مي تواند براي درمان انواع ميگرنهاي در حال پيشرفت و همچنين در پيشگيري از آنها مورد استفاده قرار گيرد. گياه مزبور در درمان آن دسته از افراد مبتلا به ميگرن كه معالجات ديگر برايشان مؤثر واقع نشده است، مفيد است. (اين امر شامل تجويز داروها و معالجات پيشگيري از ابتلا به درد ميشود). بابونه اروپايي اگر مطابق با دستورالعملهاي پزشك معالج مصرف شود، داروي بي خطري است. در دهه 1980، متخصصان اروپايي پي بردند 70% از مبتلايان به ميگرن كه روزانه دو تا سه عدد برگ بابونه اروپايي مصرف مي كنند از سردرد رهايي پيدا مي كنند. دانشمندان انگيسي چنان از اين ضريب بالاي موفقيت شگفت زده بودند كه درصدد برآمدند دامنه اين تحقيقات را گسترش دهند. آنها دريافتند كه بابوبه اروپايي در كاهش شدت ميگرن به مراتب مؤثرتر از مسكنها است. اين گياه همچنين علايم ناراحتيهايي نظير تهوع، استفراغ ناشي از ميگرن را از بين مي برد. در سال 1997، بابوبه اروپايي در فروشگاههاي مواد غذايي بهداشتي آمريكا در ميان پر فروشترين گياهان دارويي ايالات متحده در رديف نوزدهم قرار گرفت. متخصصان علم پزشكي مطمئن نيستند كه آيا اين گياه در كاهش تورم و مفاصل آرتريت نيز مؤثر است يا نه. اسناد و مدارك در اين زمينه متناقض است اما برخي از افراد كه مبتلا به ورم مفصل بوده اند ادعا مي كنند گياه مزبور در كاهش درد و مفاصل سفت آنها مؤثر بوده است.

ميزان مصرفي پيشنهادي

* براي درمان و پيشگيري از ميگرن عصارة استاندارد شده بابونه اروپايي را روزانه 2 بار (حاوي حداقل 250mcg پارتنوليد) مصرف كنيد.

* براي درمان حمله شديد ميگرن روزانه 1 تا 2 گرم پارتنوليد مصرف كنيد. براي درمان ساير حالات، روزي دو بار به ميزان 1 تا 2 ميلي ليتر عصاره مايع 1:1 يا 2 تا 4 ميلي ليتر تنتور 1:5 (محلولي كه از اين گياه و الكل يا از گياه مزبور، الكل و آب تهيه ميشود) ميل كنيد.

نكات احتياطي

بابونه اروپايي در درمان ناراحتي ميگرن آن دسته از بيماراني كه نسبت به معالجات عادي و رايج پاسخ مثبت نداده اند مؤثر واقع ميشود. گاهي اوقات از عوارض جانبي اين داروي گياهي نظير دردشكم، سوء هاضمه، نفخ، اسهال، تهوع، استفراغ و عصبيت رنج مي برند. چون بابونه اروپايي مي تواند چرخه و سيكل عادت ماهانه را به هم زند، لذا زنان در طول دوره قاعدگي بايد با احتياط آن را مصرفكنند. زنان باردا، شيرد وهمچنين كودكان زير 2 سال بايد از مصرف آن پرهيز كنند.

تداخل هاي احتمالي

از مصرف توأم آسپرين، وارفارين يا هر نوع داروي رقيق كننده خون (آنتي ترومبوتيك) بپرهيزيد. اگر هر كدام از اين داروها را مصرف مي كنيد، بهتر است قبل از شروع مصرف بابونه اروپايي با پزشك معالج خود مشورت كنيد

---

 

[آیورودا]

بابونه رومی

---

بابونه رومی

Roman Chamomile

به احتمال زياد بابونه رومي، كه به بابونه انگليسي نيز معروف است، پيتر رابيت را به بستر خواب فرستاد تا همانطور كه در داستان "بيتريكس پاتر" يعني داستان "پيتر رابيت" آورده شده است، آرام و تسكين يابد. اين داستان در ابتداي قرن بيستم به رشتة تحرير درآمد، اما امروزه بابونه هنوز هم در اروپا به عنوان يك داروي آرامبخش مورد استفاده قرار مي گيرد. اين گياه همچنين براي درمان سوزش سردل و گاز اضافي كه مي تواند ناشي از حالت عصبيت باشد، بكار مي رود. بابونه را در كرمهاي صورت، نويدنيها، انواع رنگ مو، انواع شامپو و عطر نيز مي توان يافت.

بابونه رومي مي تواند ميزان تهوع، استفراغ و تشكيل گاز در روده ها را كاهش دهد. اين گياه همچنين در ايجاد آرامش، كاهش ورم ناشي از بريدگيها يا بواسير مفيد واقع ميشود، و شرايطي نظير اگزما، التهاب لثه ها (ژنژيويت) را درمان مي كند. مصرف آن عملاً شباهت به مصرف بابونة آلماني دارد، و بنا به دلايل مستند اين دو گياه حاوي تركيبات و عناصر فعال مشابهي هستند. بابونه رومي به اندازه بابونه آلماني مورد تحقيق و بررسي نبوده است، لذا ادعا در خصوص فايده و اثر آن و در پاره اي موقعيتهاي بهداشتي خاص بايد با تحقيقات مضاعف تأييد گردد.

متأسفانه، اين بدان معناست كه بسياري از مردم تصور مي كنند مصرف بابونه رومي فايده اي ندارد. در حالي كه بابونه رومي از مدتها قبل به بسياري از چايها، پمادها و ساير انواع اقلام و تركيبات دارويي اضافه ميشود.

معرفي گياه

بابونه رومي، بومي شمال غرب اروپا و شمال ايرلند است. در اين مناطق به حالت خزيده و چسبيده به زمين مي رويد و ارتفاع آن نيز به يك پا مي رسد. برگهاي سبز خاكستري اين گياه از ساقه هاي آن ريشه مي گيرند و گلهاي آن مراكز زرد رنگي دارند كه گلبرگهاي سفيد آنها را در بر گرفته و مينياتور مرواريد گونه اي را ايجاد كرده است. گلهاي اين گياه بوي سيب مي دهند.

تركيبات گياه

تهيه چاي، پمادها، و عصاره هاي حاصل از بابونه موقعي صورت مي گيرد كه گلهاي اين گياه غنچه سفيد و زرد به خود گرفته باشند. اگز اين شوفه ها چاي درست نكنند، آنها را براي توليد روغن آبي رنگ كه فوايد درماني دارد، مي كوبند و مي جوشانند. تركيبات موجود در روغن اين گياه از پيشرفت ورم جلوگيري مي كند و رشد باكتري ها، ويروسها و قارچها را كه مي توانند عامل درد باشند، كند مي سازد


اشكال موجود

بابونه رومي به شكل گلهاي خشك در قالب فله، چاي، تنتور و همچنين در كرمها و پمادها يافت ميشود

نحوه مصرف

بابونه رومي را به چند طريق مي توان مصرف كرد. يكي از اين حالات نوشيدن يك ليوان داغ چاي بابونه در صورت درد معده يا اختلال خواب است. در كل، ميزان ها مصرف بابونه كه در پايين آورده ميشود احتمالاً به تسكين انواع دردهاي معده كمك و اشتهاي شما را بيشتر مي كند.

بابونه در كاهش درد دورة قاعدگي و تورم لثه ها، در صورتي كه مبتلا به ژنژويت (التهاب لثه ها) باشيد، مفيد است.

* چاي گلهاي خشك اين گياه سه بار در روز به مقدار يك تا چهار گرم، يا عصاره با محتواي 70 درصد الكل به ميزان 1 تا 4 ميلي ليتر، روزي سه بار.

* براي معالجه بواسير يا مشكلات پوستي دو چاي كيسه اي بابونه را به يك لگن آب اضافه كنيد يا چندين قطره تنتور بابونه رومي مصرف كنيد. اگر پماد بابونه را مصرف مي كنيد، فرآورده هايي را برگزينيد كه حاوي 3 تا 10 درصد سرهاي گل بابونه خشك شده باشد.

نكات احتياطي

مصرف بابونه رومي بي خطر است ليكن نبايد در دوران بارداري يا شيردهي مصرف شود. هر چند اما مصرف چاي آن اشكال ندارد.

بابونه رومي حاوي تركيبي به نام "اسيد آنتميك" است كه مي تواند در صورت مصرف زياد سبب استفراغ شود. گزارش شده است كه فردي پس از خوردن چاي بابونه رومي با واكنش آلرژيك شديدي روبرو گشت. وي به "ابروسيا" آلرژي داشت كه در تيره بابونه رومي قرار دارد. اگر شما هم به ابروسيا آلرژي داشتن خود به ابروسيا اطلاعي نداريد، از پزشك خود در خصوص خطر مواجه شدن با اين آلرژي سؤال كنيد. به احتمال زياد مي توانيد هر شكلي از بابونه را براحتي مصرف كنيد.

تداخل هاي احتمالي

تعامل و تداخل اين گياه با ساير داروها و گياهان دارويي هنوز گزارش نشده است، اما در صورتي كه از رقيق كننده هاي خوني استفاده مي كنيد، از مصرف بابونه بهتر است پرهيز كنيد

 

[آیورودا]

توت مار

---

توت مار
Black Cohosh

بيشتر از دو قرن پيش بومي هاي آمريكا كشف كرده اند ريشه گياه توت مار
(Cimiafuga Racemosa) در درمان بسياري از بيماريهاي زنان از جمله گرفتگي (كرامپ) دوره قاعدگي و گرگرفتگي، سردردها، تحريك پذيري و ساير علائم يائسگي مؤثر بوده است. از آنجا كه اين گياه بيشتر در درمان زنان مورد استفاده قرار مي گيرد، آنها توت مار را "زلف پير" خواندند. ناراحتي ناشي از يائسگي معمولاً با استفاده از داروي تركيبي هورمون زنانه استروژن درمان ميشود. استروژن ميليونها زن را در طول تغييرات زندگي كمك كرده است، هر چند غالباً داراي عوارض جانبي نيز است. جدي ترين عارضه جانبي آن خطر ابتلا به سرطان سينه است (بسياري از زنان از سرطان سينه آنقدر وحشت دارند كه رنج يائسگي بدون درمان را تحمل مي كنند) تعداد معدود اما فزاينده اي از زنان كه درصدد آرامش بدون عوارض جانبي استروژن بودند به فوايد توت مار پي بردند. گياه درماني مي تواند همانند استروژن، موجب آرامش باشد بدون اينكه عوارض جانبي جدي در پي داشته باشد.

توت مار در درمان ناراحتيهاي زير مؤثر بوده است:

* ناراحتي قبل از قاعدگي.

* قاعدگي دردناك.

* گر گرفتگي.

* سردرد ناشي از يائسگي.

* تپشهاي قلبي ناشي از يائسگي.

* عصبيت و تحريك پذيري ناشي از يائسگي.

بوميهاي آمريكا از اين گياه براي درمان ساير عوارض غيرمربوط به قاعدگي يا يائسگي استفاده مي كردند. دانشمندان امروزه بتوانائي توت مار در درمان يك سري بيماريها خوشبين هستند. اما اين عده از دانشمندان فوايد آنرا در درمان كامل اين بيماريها به اندازه اثر آن در درمان قاعدگي و يائسگي مطالعه نكرده اند. ساير حالاتي كه ميتوان با مصرف اين گياه درمان كرد شامل موارد زير است:

* التهاب، مانند آرتريت و روماتيسم.

* فشار خون نسبتاً بالا.

*احتقان تنفسي ناشي از سرماخوردگيها

میزان مصرف

ميزان مصرفي روزانه اين دارو 40 ميلي گرم است. اگر تنتور توت مار را مصرف مي كنيد، اين ميزان با 2 ميلي ليتر 3 بار در روز با آب يا چاي برابر خواهد بود. ممكن است انواع كپسول يا قرص آنرا ترجيح دهيد. مصرف 2 عدد كپسول يا قرص با ميزان مصرفي روزانه توصيه شده برابر خواهد بود. بمنظور تهيه نوشيدني اين دارو، 20 گرم از ريشه خشك شده آنرا با 1 ليتر آب مخلوط كنيد، سپس آنرا بجوشانيد و بعد از آن به مدت 20 الي 30 دقيقه آنرا تا زماني كه ميزان آب موجود در آن تا 1/3 كاهش يابد، بهم زنيد. سپس آنرا از صافي عبور دهيد، رويش را بپوشانيد و در يخچال يا هواي خشك و خنك نگه داريد. مايع مزبور را مي توان تا 48 ساعت نگه داشت اگر ميزان مصرفي توت مار شما متفاوت است، طبق دستورالعمل توليد كننده يا پزشك خود عمل كنيد. همانند اغلب داروها و تقويت كننده ها، به پزشك خود علاقه خود را مبني بر مصرف توت مار ابراز كنيد. بايد پس از شش تا هفت هفته مصرف، بهبود خود را حاصل كنيد. مصرف آنرا بمدت شش ماه ادامه دهيد.

نكات احتياطي

تحقيقات بعمل آمده در آلمان نشان داده است كه عوارض جانبي جدي از توت مار بر جاي
نمي ماند. به نظر نمي رسد كه مصرف دارويي آن سبب افزايش خطر سرطان زنان گردد، هر چند بايد قبل از مصرف آن در صورتي كه سرطان داشته ايد يا در زمره افراد در معرض خطر بالاي ابتلا به سرطان هستيد با پزشك معالج خود مشورت كنيد. در صورت شيردهي يا باردار بودن از مصرف توت مار اجتناب ورزيد. مصرف توت مار سبب تحريك انقباضها و تولد نوزاد نارس مي گردد.

در پاره اي از بيماران كه ميزان مصرفي بالايي داشتند عوارض جانبي از قبيل موارد زير گزارش شده است:

* درد شكم، اسهال، سرگيجه، سردرد، دردهاي مفاصل، تهوع، ضربان قلب كند، لرزش، ضعف بينايي و استفراغ.

توت مار سياه را با توت مار آبي كه نوعي گياه طبي و مشابه آن است اشتباه نگيريد. اما دانشمندان هنوز توت مار آبي را بطور كامل مطالعه نكرده اند و بي خطر بودن آن هنوز قطعي نيست.

تداخل هاي احتمالي

از آنجا كه توت مار سياه مثل استروژن عمل
مي كند، عوارض جانبي آن اگر توأم با داروهاي هورموني مصرف شود به مراتب بيشتر است. اگر قرض ضد بارداري مصرف مي كنيد يا تحت درمان جايگزيني هورمون (HRT) هستيد، از مصرف توت مار اجتناب ورزيد

 

[آیورودا]

جينكو

---

جينكو
Ginkgo Biloba

بيشتر از چهارصد مورد تحقيقات منتشر شده
در باره عصاره جينكو انجام گرفته است كه اين مطالعات تحقيقاتي گياه مزبور را در زمره بهترين مورد گياهي تحقيق شده در ميان داروهاي گياهي قرار داده است. اين گياه متداول ترين داروي گياهي در آلمان و فرانسه است و در ميان پنج مورد پر نسخه در آن كشورها قرار دارد. عصاره جينكو به درمان ناراحتيهاي گردش خون بويژه نارسائي خون در مغز كه سبب از دست دادن قدرت حافظه، وزوزگوش، اختلال هوشياري، سردرد و افسردگي بويژه در افراد مسن مي گردد، كمك مي كند. اين گياه داراي خواص ضد اكسيدي قوي نيز است و از آسيب ديدگي سيستم عصبي مركزي، قلب و عروق و همچنين از اثرات پيري جلوگيري مي كند.

عصاره جينكو روند جريان خون را از طريق تقويت رگهاي خون و كاهش چسبندگي پلاكتهاي خون (كه جريان خون را حتي در صورت وجود سختي رگها تسهيل مي كند)، بهبود مي بخشد. اين گياه نه تنها به بهبود روند جريان خون به مغز كمك مي كند بلكه جريان خون به اندامها را افزايش مي دهد و در پيشگيري يا درمان بيماريهاي قلبي و سكته مغزي مؤثر واقع ميشود. اين گياه همچنين در پيشگيري از آسيبهاي مغزي افرادي كه پا به سن مي گذارند فوق العاده مؤثر واقع ميشود. براساس برخي از مطالعات جزيي معلوم گشته است كه عصاره جينكو مي تواند ناتواني ناشي از جريان مختل خوني را كمتر كند. اين عصاره همچنين مي تواند برخي از علايم پيش قاعدگي، به ويژه احتباس مايعات بدن را كاهش دهد.

معرفي گياه

جينكو قديمي ترين گونه درختي است. اين گياه از قدرت سازگاري فوق العاده اي، برخوردار است به طوري كه حتي در عصر يخبندان و بمب اتمي هيروشيما، بقاي خود را حفظ كرد. يك درخت واحد ژينكو مي تواند تا 1000 سال عمر كند و ارتفاع آن به 120 پا برسد. اين گياه داراي شاخه هاي كوتاه با برگهاي پنكه اي است و ميوه غيرخوراكي داراي بوي تندي توليد مي كند. ميوه اين گياه حاوي تخم داخلي خوردني است. هر چند كه طب گياهي چين در طول قرنهاي متمادي هم از برگ جنيكو و هم از تخم آن استفاده كرده است، ليكن تحقيقات كنوني روي عصارة ‌جنيكوي استاندارد معطوف شده است كه از برگ آن حاصل ميشود. عصارة‌ مذكور فوق العاده غليظ و به مراتب مؤثر تر از ساير فرآورده هاي حاصل از ساير برگها است.

تركيبات گياه

جنيكو مركب از "گليكوزيد جنيكو"، چندين نوع مولكول "ترپين" مختص اين گياه (گينكوليد و بيلوباليد) و اسيدهاي عالي است. تصور مي رود مولكولهاي ترپين خاص باعث ميشود جنيكو از خاصيت مبارزه با بسياري از اثرات پيري برخوردار باشد. اين ويژگي ترپين شامل بهبود گردش خون، كاهش تورم و حفاظت از آسيب ديدگي سلولهاي مغز در اثر كمبود اكسيژن
مي گردد.


اشكال موجود

عصارة جنيكوي استاندراد شده بايد حاوي 24 درصد گليكوزيد فلاون جنيكو (عصاره 50:1) و 6 درصد لاكتون ترپين باشد. چندين نوع مختلف عصاره جنيكوي تجاري در ايالت متحده قابل دسترسي است. انواع كپسولها وتنتور اين گياه دارويي نيز يافت مي شود.

نحوة‌ مصرف

عصاره جنيكو بخش اعظم آسيبهاي ناشي از پيري بويژه صدمات وارده بر سيستمهاي جريان خون و عصبي را ترميم مي كند. عصاره مزبور همچنين سبب تقويت رگهاي خوني مي شود. در نتيجه غالباً براي افراد مسن تر كه از علايم زوال عقل نظير اختلال هوشياري، از دست رفتن حافظه انواع سردرد، افسردگي و وزوز گوش رنج مي برند، توصيه ميشود. پزشك معالج شما قبل از توصيه عصاره جنيكو تشخيص خواهد داد كه اين حالات به اختلال جريان خون مغز بستگي دارد يا به حالتي ديگر. بيماراني كه از گرفتگيهاي پا ناشي از نارسايي جريان خون رنج مي برند نيز در اثر مصرف عصارة جنيكو سيستم جريان خون و سيستم عصبي را تقويت و از آنها مراقبت مي كند، در پيشگيري از بيماري و سكته قلبي و شروع زوال عقل نيز مؤثر واقع ميشود. بروز نتايج اوليه چهار تا شش هفته طول مي كشد، اما بايد فراتر از اين زمان جمع آوري نتايج حاصله تداوم يابد. در طول شش ماه اول نبايد انتظار تغييرات زيادي داشت.

* مصرف روزانه دو تا سه بار عصارة 50:1 استاندارد جمعاً به ميزان 120 ميلي گرم حاوي 24 درصد گليكوزيد فلاون. اگر به بيماري زوال عقل شديد يا آلزايمر مبتلا هستيد، مي توانيد ميزان مصرفي روزانه را به 240 ميلي گرم برسانيد.

* انواع كپسول گياه خشك حاوي 10 ميلي گرم عصاره استاندارد (1 تا 3 كپسول روزي سه بار).

* تنتور (1:5): 2 تا 4 ميلي ليتر روزي سه بار.

* عصاره مايع 01:1): 1 تا 3 ميلي ليتر روزي سه بار.

نكات احتياطي

عصاره جينكو خيلي بي خطر و عوارض جانبي آن خيلي نادر است. در موارد معدودي عوارضي نظير ناراحتي مجراي معده اي- روده اي، انواع سردرد و سرگيجه گزارش شده است. اما تصور نميشود عصارة جينكو سبب تغيير ضربان قلب و فشارخون يا تغيير ميزان كلسترول و تري گليسريد گردد. از آنجا كه اين عصاره از تجمع پلاكتهاي خوني (چسبندگي) جلوگيري مي كند، پاره اي نگرانيها وجود دارد كه مبادا جينكو سبب افزايش خونريزي داخل مغزي شود. عصارة مزبور را با احتياط بيشتر با ساير عوامل رقيق كننده خون نظير (كومادين) مصرف كنيد. ميوه جينكو را با دست جابجا نكنيد يا آنرا قورت ندهيد.

كميسيون آلماني E گزارش مي دهد كه حساسيت بيش از حد نسبت به فرآورده هاي جينكو تنها دليل شناخته شده اجتناب از مصرف عصارة آن است.

اگر باردار هستيد بايد در مصرف جينكو احتياط كنيد، چون ما اطلاعات مؤيد اثرات عصاره جينكو در دورة بارداري دسترسي نداريم. از تجويز عصارة مزبور به نوزادان و كودكان پرهيز كنيد.

تداخل هاي احتمالي

شناخته شده نيست.

 

[آیورودا]

خار مريم

---

خار مريم
Milk Thistle

خار مريم به رفع علايم هپاتيت، سيروز و حالات التهابي كبد كمك مي كند. خار مريم يكي از مهمترين گياهان دارويي معروف به درمان اختلالات كبدي محسوب مي شود. حتي يونانيان باستان نيز مي دانستند كه خار مريم در درمان يرقان مفيد است. پزشكان قرون وسطي از اين گياه در درمان ناراحتيهاي كبد و ساير ناراحتيها استفاده مي كردند و مادران شيرده نيز از برگ خار مريم براي افزايش شير خود براي تغذيه كودكشان استفاده مي كردند.

ميوه خار مريمحاوي عنصر فعالي به نام "سيلي مارين" است. سيلي مرين تركيبي حفاظت كننده از كبد در درون خار مريم است. اين عنصر سلولهاي آسيب ديده كبد را كه در اثر الكل و ساير مواد سمي صورت مي پذيرد ترميم مي بخشد. عنصر مزبور از نابودي سلولهاي جديد كبد در اثر مواد مشابه پيشگيري مي كند.

معرفي گياه

خار مريم اصالتاً بومي منطقه مديترانه است. اين گياه امروزه در سرتاسر نقاط دنيا از اروپا تا آسيا و از آفريقا تا آمريكاي شمالي گسترده شده است. اين گياه تنومند معمولاً در مناطق خشك و آفتابي رشد مي كند. ساقة‌ اين گياه در قسمتهاي فوقاني خود شاخه مي دهند و ارتفاع و طول اين گياه از 4 تا 10 پا مي رسد. برگهاي اين گياه پهن و داراي خالها يا رگه هاي سفيد است. گلهاي آن قرمز ارغواني است. ميوة ريز و پوست سفت آن قهوه اي، لك دار و براق است. اين گياه به آساني رشد مي كند و در طول كمتر از يك سال به سرعت به بلوغ مي رسد.

تركيبات گياه

فرآورده هاي اين گياه از تخمهاي داخل ميوه تهيه مي شوند. تخمهاي آن حاوي 1/5 تا 3 درصد سيلي مارين است. سيليمارين در واقع از گروهي از عناصر به نام فلاون ليگناند تشكيل شده است. مهمترين فلاون ليگنان همانا "سيلي بارين" (كه گاهاً به آن سيلي بين گفته ميشود) است. ساير عناصر فلاون ليگناند موجود در سيلي مارين عبارتند از: ايزوسيلابين، دي هيدروسيلي بين، سيلي ديانين و سيلي چرستين.

اشكال موجود

* انواع كپسولهاي استاندارد تهيه شده از خار مريم خشك (هر كپسول حاوي حدود 120 تا 140 ميلي گرم سيلي مارين است).

* چندين نوع چاي حاوي عصاره استاندارد.

* عصاره مايع.

* تنتور.



نحوة مصرف

خار مريم از آسيب ديدگي كبد در اثر مواد شيميايي خطرناك و الكل جلوگيري مي كند. سيلي مارين ضد اكسيد به مراتب قويتر از ويتامين C , E عصاره هاي استاندارد خار مريم در درمان سيروز كبدي، هپاتيت B مزمن، بيماريهاي الكلي مزمن كبد و آسيبهاي وارده بر كبد در اثر مواد سمي مؤثر است.

سيلي مارين مؤثرترين عامل خنثي كننده مسمويت مرگ بار ناشي از خوردن قارچ سمي است. عصاره استاندارد اين گياه مي تواند در صورت مصرف آن 10 دقيقه بعد از خوردن قارچهاي مرگبار (Amanito Phalloides) از مسموميت مربوط پيشگيري كند. اگر قارچ شمي خورده ايد يا هرگونه ماده سمي مصرف كرده ايد فوراً هميشه خود را به پزشك برسانيد.

اگر با مشكلات و ناراحتي كبد دست به گريبان هستيد يا اگر الكل زياد مصرف مي كنيد (يا در گذشته زياد مصرف مي كرديد) پزشك معالج شما احتمالاً مصرف خار مريم را توصيه خواهد كرد.

اين گياه مي تواند در رفع عارضه كبد در صورت مصرف زياده از حد استامينوفن (مسكن غير آسپيريني) مؤثر باشد. گياه خار مريم همچنين در افزايش ميزان جريان صفرا مؤثر است و به كاهش علايم بيماري پسوريازيس كمك مي كند. لازم است از كپسولهاي استاندارد استفاده كنيد. اين توصيه بدان خاطر است كه سيلي مارين موجود در تخم خار مريم را نمي توان به راحتي جذب كرد. سيلي مارين در صورت متمركز بودن به سرعت وارد سيستم بدن شما ميشود و اين ماده به صورت كپسول از فشردگي بيشتري برخوردار است. از مصرف عصاره هاي الكل اجتناب كنيد. ميزان مصرفي توصيه شده اين گياه عبارت از مصرف روزانه 12 تا 15 گرم گياه خشك (200 تا 400 ميلي گرم سيلي مارين) است. اگر بنا به آسيب ديدگي كبد از خار مريم استفاده مي كنيد (آسيب ديدگي ناشي از الكل،‌ انواع دارويا مواد شيميايي)، ميزان توصيه شده مصرف روزانه سه بار 120 ميلي گرم گل خار مريم (حدود سه كپسول) است. شكل جديدي از خار مريم به نام كمپلكس سيلمارين- فسفوتيديل كولين نيز وجود دارد. اين نوع ماده دارويي بهتر از خار مريم استاندارد جذب بدن ميشود. در آزمايشهاي باليني اين داروي جديد به تنهايي بهتر از سيلمارين در درمان اختلالات كبد عمل كرده است.

فسفاتيديل كولين به عنوان عنصر اساسي در غشاء سلول به سيلمارين كمك مي كند تا به راحتي به غشاء سلول بچسبد. اين حالت از ورود و نفوذ مواد سمي به درون سلولهاي كبد جلوگيري مي كند. دوز مصرفي توصيه شده از كمپلكس سيلمارين-فسفاتيديل كولين عبارت است از مصرف روزي 2 بار 100 تا 200 ميلي گرم.

نكات احتياطي

سازمان دارو و مواد غذايي آمريكا خار مريم را به عنوان يك مكمل غذايي منظور كرده است و از اينرو هيچ محدوديتي در استفاده از آن وجود ندارد. اگر طبق دستور مصرف، اين گياه دارويي را مصرف كنيد هيچ خطري متصور نيست. گاهي اوقات اين گياه اثر ملين خفيف دارد. اگر چنين حالتي رخ دهد، مقداري از مواد فيبري نظير قند، پسيليوم، سبوس جو يا پكتين ميل كنيد. مصرف اين نوع فيبر بايد از شلي مدفوع و هر نوع ناراحتي گوارشي را برطرف كند.

تداخل هاي احتمالي

خار مريم را مي توان در كنار ساير گياهان دارويي، مكملهاي غذايي وداروها مصرف كرد. بايد از پزشك معالج خود در خصوص ميزان مصرف خار مريم در صورت ابتلا به اختلال و ناراحتي كبد يا هر نوع وضعيت درماني حاد سؤال كنيد

 

[آیورودا]

خوك طلايي (از تيره آلاله ها)

---

خوك طلايي (از تيره آلاله ها)
Goldenseal

خوك طلايي براي اولين بار توسط بوميان قبايل آمريكايي به ساكنين اوليه آمريكا معرفي شد. قبايل بوميان آمريكايي آنرا به صورت رنگ موي زرد رنگ و همچنين به عنوان مايع و آب شستشوي بيماريهاي پوستي، تورم چشم ها و انواع گوناگون زكام (مثل سرماخوردگيها و آنفلونزا) مصرف مي كردند. گياه خوك طلايي مي تواند در درمان عوارضي نظير التهاب دها، گلودرد، التهاب زخم، التهاب لثه ها (لثه هاي عفوني)، درد معده، اسهاي، سوء هاضمه،‌ يبوست، انواع زخم ها، سرماخوردگيها و آنفلونزا، خارش مهبل، درد گوش، التهاب ملتحمه جزيي (التهاب چشم) يا ساير ناراحتيهاي چشم مؤثر واقع شود. (در صورت تداوم ناراحتي و خارش چشم به بيش از چند روز يا در صورت شديد بودن آن با پزشك معالج خود مشورت كنيد).

اين گياه در درمان بريدگيها، خراشها، سوختگيها و آكنه و همچنين كاهش ميزان قند خون بالا (ديابت) مؤثر واقع ميشود.

معرفي گياه

خوك طلايي، گياه كوچي با تك ساقه كركردار است. اين گياه داراي برگهاي پنج ضلعي و دندانه دار، گلهاي ريز و ميوه اي شبيه تمشك است. ساقه ريشه اي تلخ اين گياه يا ريشه آن داراي رنگ زرد قهوه اي روشن و ظاهري پيچ در پيچ و ناصاف است. خوك طلايي وحشي را مي توان به مقدار فراوان در اراضي سايه اي شمال ايالات متحده آمريكا يافت اما اين گياه امروزه بيشتر در مزارع رشد مي كند.

تركيبات گياه

خوك طلايي حاوي عنصري به نام "بربرين" است كه بسياري از باكتريهاي عامل اسهال را از بين مي برد. بربرين همچنين سبب نابودي طيف وسيعي از ساير انواع جرمها نظير عوامل فاسد شدن خمير و همچنين انگلهاي مختلف از قبيل كرمهاي نواري و ژيارديا مي گردد. بربرين مي تواند سبب فعال شدن گلبولهاي سفيد خون شود و آنها را در مبارزه با عفونت توانمند سازد. بنا به دلايل، بربرين به عنوان داروي ضد عفونت همه جانبه اعم از خارجي يا داخلي تلقي ميشود. خوك طلايي همچنين سبب تحريك توليد زرداب ميشود، مايعي كه از كبد شما ترشح ميشود و به هضم چربيها كمك مي كند. خوك طلايي به عنوان تونيك درماني براي درمان مجراي گوارشي مصرف ميشود و تصور ميشود در درمان يبوست و بواسير مزمن مؤثر باشد.

اشكال موجود

خوك طلايي به شكل قرص (با محتواي مختلف)، پودر ريشه به صورت انواع كپسول (با محتواهاي مختلف) تنتورهاي الكلي و عصاره هاي داراي الكل كم يافت ميشود.


نحوة مصرف

* انواع كپسول يا قرص خوك طلايي: 500 تا 2000 ميل گرم روزي سه بار.

* عصاره خوك طلايي (خيلي متمركز و فشرده): 0/03 تا 0/12 گرم روزي سه بار.

* براي درمان بريدگيها، خراشها، سوزشها و آكنه غيرعفوني عصاره يا تنتور آن را روي پارچه تميزي بگذاريد. سپس پارچه مزبور را به آرامي روي نقطه مورد نظر قرار دهيد.

* براي درمان درد گوش آنرا با روغن زيتون مخلوط و مانند قطره گوش از آن استفاده كنيد.

* براي درمان گلو درد، لثه هاي ملتهب يا دهان متورم به صورت زير براي شستشوي دهان از آن استفاده كنيد. در يك ليوان حاوي آب گرم يك چهار قاشق غذاخوري عصاره گياه مزبور را مخلوط كنيد يا اينكه محتواي يك كپسول پودر خوك طلايي را در يك ليوان آب گرم حل كنيد (البته كاملاً حل نخواهد شد). از اين محلول براي شستشوي نقطه مورد نظر و غرغره دهان استفاده كنيد.

* براي رفع خارش و ناراحتي مهبل، دوش خوك طلايي را به شكل زير تهيه كنيد: يك چهارم قاشق غذاخوري نمك را با نصب قاشق غذاخوري از دوش مخلوط كنيد يا اينكه محتواي يك عدد كپسول پودر خوك طلايي را در يك ليوان آب گرم حل كنيد. بگذاريد به خوبي تركيب صورت بگيرد و قبل از مصرف آنرا، به منظور تفكيك هر نوع ذرات معلق، از صافي عبور دهيد (تا مي توانيد اين تركيب را پاك نگه داريد). مصرف بيشتر از حد دوش مي تواند شما را در قبال برخي از انواع خاص عفونتهاي مهبل آسيب پذير كند. اگر ناراحتي عارض شده بعد از چند روز بهبود پيدا نكرد، با پزشك معالج خود مشورت كنيد.

* مايع شستشوي تهيه شده از گياه خوك طلايي براي درمان عفونتها و انواع خارشهاي چشم مفيد است. براي اين منظور يك چهارم قاشق غذاخوري نمك و نصف قاشق غذاخوري داروي خوك طلايي يا محتواي يك عدد كپسول آن را در يك ليوان آب گرم حل كنيد و سپس براي تفكيك ذرات، آنرا از صافي عبور دهيد، اگر رنگ اين محلول به حالت تيره تغيير پيدا كرد آنرا دور بريزيد چرا كه تغيير رنگ نشان رشد باكتري در آن است.

نكات احتياطي

* در صورت باردار بودن يا داشتن فشارخون بالا از مصرف داروي خوك طلايي پرهيز كنيد.

* اگر خوك طلايي به مدت زياد مصرف شود ممكن است سبب خارش پوست بدن، ناراحتي دهان،‌گلودرد و مهبل گردد. همچنين مي تواند يكسري باكتريهاي مفيد سيستم هاضمه را نابود كند كه در نتيجه سبب بروز تهوع و اسهال مي گردد.

* ميزان مصرفي بالا همچنين با توانايي جذب ويتامين B بدن تداخل مي كند.

تداخل هاي احتمالي

شناخته شده نيست

 

[آیورودا]

راخ پات

---

راخ پات
Echinacea

بوميهاي آمريكا حداقل از دهه هاي اول 1600 راخ پات مصرف كرده اند. آنها از اين گياه براي درمان مارگزيدگي، بيماريهاي لثه و دهان، سرماخوردگيها، سرفه ها، مسموميتهاي خوني، گلودرد، درد معده و روده استفاده مي كرده اند. اين گياه همچنين از ديرباز براي درمان مخملك، سيفيليس، مالاريا، مسموميت خوني و ديفتري بكار مي رفته است. در طول دهه هاي 1800، گياه مزبور پر استفاده ترين گياه دارويي در ايالات متحده بود كه هم از سوي پزشكان سنتي و هم از سوي "پزشكان تجربي" (كه پزشكان گل چيني خوانده مي شدند) تجويز مي شد. اين گياه تا دهه 1940 در فهرست ملي داروهاي گياهي ايالات متحده قرار داشت و اصلي ترين احتمال حذف آن از فهرست مزبور، جايگزيني انواع آنتي بيوتيكها بوده است. تحقيقات به عمل آمده دردهه 1980 نشان داد، كه اين گياه هنوز هم داراي كاربردهاي درماني است. امروزه، برخي از افراد اذعان دارند كه اين گياه طول دورة تداوم و درمان سرماخوردگي يا آنفلونزا را كمتر مي كند. اين گياه همچنين براي درمان سرماخوردگي يا آنفلونزا و بيماريهاي برونشيتي و سينوزيت بكار مي رود و پمادهاي تهيه شده از آن مي توانند سرعت ترميم و بهبود زخمهايي را كه دير ترميم مي شوند افزايش دهند.

معرفي گياه

اين گياه داراي ساقه هاي بلند با گلهاي منفرد است كه شبيه "سوسن" سياه چشم است، جز اينكه گلهاي اين گياه صورتي يا ارغواني و مخروط موجود در وسط آنها معمولاً قهوه اي ارغواني است. مخروط مزبور (چشم سوسن سياه چشم) در واقع سر دانه اين گياه و در گلهاي راخ پات خيلي بزرگ است. مخروط گل اين گياه نيزه اي شكل است و به شانه اي سفت يا "جوجه تيغي عصباني" شباهت دارد. در واقع اين ويژگي است كه اين گياه عنوان خود را از آن گرفت، چرا كه واژه راخ پات معادل يوناني واژه "جوجه تيغي" است. از ميان 9 گونه اين گياه، 3 گونه كاربرد درماني دارد، كه از نظر ظاهرشان از حالت شدت و غلظت رنگ گلبرگها گرفته تا سفتي يا افتادگي گلبرگهاي اطراف سر تخم با هم متفاوتند.

تركيبات گياه

عناصر شيميايي گياهي بسياري در اثرات درماني راخ پات نقش دارند كه عمدتاً عبارتند از عناصري نظير: پليساكاريدها، فلاونوييدها، مشتقات اسيد كافئيك، ورغنهاي اصلي، پلي استيلين ها، الكلاميدها و الكالويدها.

گفته ميشود كه پلي ساكاريدها سبب تحريك سلولهاي ضد عفونت بدن ميشوند.

اشكال موجود

انواع عصاره، تنتور، قرص، كپسول، پماد و عصاره هاي قوي تازه تهيه شده از اين گياه موجود است.

نحوة مصرف

اثرات ايمني بخش راخ پات التهاب را كاهش مي دهد و به بدن كمك مي كند تا با باكتريها و ويروسها به مبارزه برخيزد. آزمايشهاي به عمل آمده نشان ميدهد كه اي گياه سلولهاي سيستم ايمني بدن را به تحرك و واكنش وا مي دارد. وقتي اين سلولها فعال شوند، گلبولهاي قرمز خون با آمادگي بيشتر خود را به اطراف عوامل بيماري مي رسانند و ويروسها و باكتريها را از بدن ما خارج و از تكثير آنها ممانعت مي كنند يا حداقل فعاليت آنها را متوقف مي سازند.

هر چند بسياري از افراد راخ پات را روزانه در طول فصل زمستان براي پيشگير از انواع سرماخوردگيها و آنفلونزا مصرف مي كنند، اما تحقيقات به طور ثابت نشان نداده است كه اين نوع كاربرد مؤثر باشد. از طرف ديگر، اين گياه مي تواند طول مدت درمان و تداوم سرماخوردگي و آنفلونزا را كاهش دهد. اگر از ورم مفصل روماتيسمي رنج مي بريد و مصرف داروهاي ضد التهابي استروئيدي برايتان خوب نيست، اين گياه آرامش نسبي بدون عوارض جانبي ببار
مي آورد. براي تحريك سيستم كلي ايمني بدن در طول دورة‌سرماخوردگيها، آنفلونزا، عفونت قسمت فوقاني تنفسي يا عفونت مثانه، مي توانيد يكي از اشكال درماني اين گياه را انتخاب و روزانه سه بار مصرف كنيد:

* چاي تهيه شده از يك تا دو گرم ريشه خشك.

* دو تا سه ميليليتر از عصاره استاندارد 22 درصد اتانولي حاوي 2/4 درصد بتا 2-1 فروكتوفرانوزيد.

* عصاره مايع (1:1):‌0/5 تا 1 ميلي ليتر.

* تنتور (1:5): 1 تا 3 ميلي ليتر.

* عصاره تثبيت شده تازه: 0/75 ميلي ليتر.

براي درمان ورم مفصل، روزانه 15 قطره از عصاره استاندارد توليدي كارخانه معتبر براي درمان جراحات دير خوب شونده از انواع پماد يا كرم اين گياه بسته به موضع زخم استفاده كنيد.

نكات احتياطي

انجمن فرآورده هاي گياهان دارويي آمريكا، گياه راخ پات را از نظر رتبه بي خطر بودن، درجه 1 طبقه بندي كرده است، و از اينرو اين گياه تا زماني كه از سوي پزشك معالج شما تجويز ميشود يا همانطوري كه در عنوان و برچسب توليدي آن قيد شده گياهي بي خطر است. مصرف مداوم آن در آلمان محدود به هشت هفته درمان است. مصرف طولاني آن را با پزشك معالج خود در ميان بگذاريد.

راخ پات عضوي از "تيره كاسني ها" است و در نتيجه بندرت مي تواند سبب واكنش آلرژيك گردد. اين گياه دارويي را از طريق دهان مصرف كنيد، ممكن است با نوعي احساس كرخ شدن و سوزش روبرو شويد. ليكن اين حالت پديده اي طبيعي است و به زودي از بين مي رود. پاره اي موارد بثورات و خارش پوست بدن ناشي از مصرف فرآورده هاي اين گياه دارويي گزارش شده است اما اين موارد نادر است. اگر مبتلا به سل، سرطان خون، ديابت، بيماريهاي روماتيسمي، اسكلروز متعدد (MS)، ايدز هستيد يا از بيماري خود ايمني رنج مي بريد، از مصرف فرآورده هاي اين گياه پرهيز كنيد. اگر باردار هستيد قبل از مصرف راخ پات با پزشك معالج خود مشورت كنيد.

تداخل هاي احتمالي

اگر تحت درمان داروهاي سركوب كننده ايمني (ايمنوساپرسيو) هستيد از مصرف راخ پات اجتناب ورزيد.

 

[آیورودا]

زالزالك

---

زالزالك

Hawthorn

زالزالك در اروپا، به ويژه در المان براي معالجه بيماران مبتلا به فعاليت نامنظم قلب مورد استفاده قرار مي گيرد. زالزالك در دمان آنژين، سفتي رگها و برخي از انواع خفيف بي نظمي ضربان قلب نيز مؤثر است. اگر پزشك معالج شما مصرف زالزالك را برايتان توصيه كرده است، احتمالاً از بيماري قلبي خيلي جزئي رنج مي بريد و مطالعات به عمل آمده نشان مي دهد كه زالزالك مي تواند در كنترل آن به شما كمك كند.

معرفي گياه

زالزالك يك گياه تيغ دار معمول است كه طول آن به پنج پا مي رسد و در دامنه كوهها و اراضي جنگلي آفتابي در سرتاسر جهان مي رويد. گلهاي اين گياه در ماه "مي" شكوفه مي دهد اما به رغم اينكه زالزالك جزو تيره گياهان طبي مانند انواع رز است ليكن گلهاي اين گياه معطر نيست. گلهاي آن در بوته هاي كوچك رشد مي كنند و به رنگ سفيد، قرمز يا صورتي هستند.

دانه هاي كوچك اين گياه كه به آنها زالزالك گفته ميشود پس از شكوفايي گلها رشد مي كنند. ميوه اين گياه معمولاً پس از رسيدن رنگ قرمز به خود مي گيرند اما رنگ سياه آن نيز يافت ميشود. برگهاي زالزالك درخشان است و به اشكال و اندازه هاي گوناگون رشد مي كنند.

تركيبات گياه

تهيه دارو از زالزالك از برگها، دانه و گاهي اوقات از گلهاي آن (فقط گلهاي سفيد خواص درماني دارند) آغاز ميشود. اين قسمتها خشكانده ميشوند و سپس به پودر تبديل مي شوند. پودر تهيه شده به صورت انواع كپسول در مي آيد يا توأم با آب به الكل يا گليسرين (مايعي شيرين و غلي الكلي) اضافه ميشود. در نتيجه نوع مايع آن را نيز مي توان تهيه كرد. اگر الكل و آب با مواد گياهان طبي مخلوط و مايع دارويي از آن تهيه شود، در آن صورت الكل و آب تركيبي قابل هضمتر را تشكيل خواهند داد.

اشكال موجود

زالزالك به صورت انواع كپسول، تنتور، عصاره هاي مايع استاندارد يا عصاره هاي جامد عرضه ميشود. مي توان از برگها، گلها و دانه هاي زالزالك خشك چاي نيز درست كرد
نحوه مصرف

درصدد تهيه و مصرف فرآروده هاي استاندارد زالزالك باشيد. در پي مصرف نوعي محصول زالزالك باشيد كه برچسب روي آن مؤيد محتواي استاندارد حاوي 4 تا 10 ميلي گرم فلاونويي يا 30 تا 160 ميلي گرم پروسيانيدين اليگومريك و يا 1/8 درصد رامنوسيد ويتكسين يا 10 درصد پروسيانيدين باشد. اگر براي نارسايي يا آنژين قلبي ناگزير به مصرف زالزالك هستيد، لازم است مصرف آنرا حداقل قبل از احساس هر نوع نتيجه اي به مدت شش هفته و روزي سه بار ادامه دهيد.

نكات احتياطي

انجمن فرآورده هاي گياهان دارويي آمريكا زالزالك را از نظر بي خطر بودن درجه 1 ارزيابي كرده است كه اين ارزيابي نشاندهنده اين است كه گياه مزبور ضمن ميزان بالاي مصرفي خيلي بي خطر است. حتي با وجود اين حالت، همواره عاقلانه خواهد بود اگر دستورالعمل دوز مصرفي آن رعايت شود. در صورت باردار بودن از مصرف زالزالك پرهيز شود.

توجه به هر نوع تغييري كه در طول مصرف زالزالك احساس مي كنيد فوق العاده حائز اهميت است. درد زياد، حملات زيادتر آنژين، تحليل و ضعف بيشتر در طول قدم زدن يا ورزش كردن جملگي دلايل خوبي دال بر ضرورت اجتناب از مصرف زالزالك است و لازم است بلافاصله با پزشك معالج خود مشورت كنيد. اگر با هيچكدام از اين علايم بيماري مواجه نيستيد، در صورت حصول بهبود پس از شش هفته درمان با زالزالك با پزشك معالج خود صحبت كنيد. روند پيشرفت شما حتي اگر احساس مي كنيد داريد بهتر مي شويد بايد تحت نظر پزشك باشد.

تداخل هاي احتمالي

زالزالك اثرات درماني ديژيتاليس ديگوكسين را تشديد مي كند و از اينرو در صورت مصرف ديژيتاليس از مصرف توأم زالزالك بپرهيزيد. زالزالك مي تواند در كنار ساير تقويت كننده ها (نظير منيزيم يا ويتامين B6) يا گياهان دارويي (مانند سير يا قارچ خوراكي ريشي) در درمان سيستم قلبي- عروقي اثرات مثبتي بر جاي گذارد.

 

[آیورودا]

زنجبيل

---

زنجبيل

Ginger

زنجبيل اصالتاً يك گياه چيني و هندی است و در اين كشورها در طول بيشتر از 4000 سال در پخت و پز غذا مصرف شده است. از آنجا كه مردم علاقه وافري به طعم تند و بوي معطر آن داشته اند و نوعي خاصيت گرمايي داشته و براي درمان درد معده مؤثر بوده است، كاشفان و جهانگردان در سرتاسر نقاط گرمسيري آن را كشت داده اند. ريشه اين گياه در درمان سرگيجه، تعريق، تهوع و استفراغ ناشي از بيماريهاي حركتي يا دريازدگي مؤثر واقع ميشود. اين گياه همچنين گلودرد، سردردها، پاره اي از انواع دردهاي قاعدگي و آرتريت و تب و درد ناشي از انواع سرماخوردگيها و آنفلونزا را درمان مي كند.

معرفي گياه

ساقه هاي ريشه دار زنجبيل عبارت از دكمه اي به هم پيچيده، ضخيم و قهوه اي روشن است كه مي توانيد از بازار محلي نيز آنرا تهيه كنيد. از آنجا كه زنجبيل نوعي گياه زيرزميني است لذا ساقة ريشه دار اين گياه بخشي از ساقه اصلي است كه برحسب انفاق در زيرزمين رشد و نمو پيدا مي كند. ريشه اصلي اين گياه از گره هاي موجود روي ساقه هاي ريشه دار آن نمو مي كند. بالاي سطح زمين ساقه هاي 12 اينچي داراي برگهاي طولاني، باريك، كج و معوج و سبز با گلهاي سفيد و سبز مايل به زرد قرار دارد.

تركيبات گياه

فرآورده هاي حاصله از زنجبيل از ريشه تازه يا خشك آن يا از طريق تقطير روغن از ساقه آن تهيه ميشود.

اشكال موجود

پس از قطع ساقة ريشه دار اين گياه، مواد شيميايي فعال موجود در گياه از قبيل "زينجيبرن"، "بنزابولن"، "جينجرول"، "شوقول" خاصيت ذاتي خود را از دست مي دهند. شركتهاي دست اندركار و فعال در زمينه فرآورده هاي گياهي، زنجبيل را به صورت عصاره، تنتور، انواع كپسول يا روغن آن عرضه مي كنند تا از زايل شدن اين مواد شيميايي جلوگيري شود. بنابراين فرآورده هايي را مصرف كيند كه به وضوح در برچسب خودش ميزان زنجبيل مورد مصرف شما را ذكر كرده باشد.

مي توانيد ريشه زنجبيل تازه را نيز بخريد، و با دكم كردن تكه هاي آن به اندازه نصب كف دست يا با نصف قاشق چياخوري دكمه رنده شده، شسته شده و پوست دار در آب گرم يا با ريختن نيم ليتر آب جوش روي 30 گرم ساقه ريشه دار، چاي زنجبيل درست و مصرف كنيد. براي اينكار بگذاريد چاي مورد نظر به مدت 15 دقيقه دم بكشد و سپس روزانه دو ليوان از آنرا ميل كنيد. ديگر منبع مناسب تهيه زنجبيل همانا زنجبيل كريستال شده است. ليكن فريب لايه پوششي قندي آن را نخوريد. چون زنجبيل كريستال شده مزة تندي دارد
نحوه مصرف

نحوه مصرف فرآورده هاي زنجبيل به سليقه شخصي شما و آنچه شما را آزار مي دهد، بستگي دارد. در كل، نبايد روزانه بيشتر از دو تا چهار گرم زنجبيل مصرف كنيد، چرا كه علاوه بر ميزان زنجبيلي كه مصرف مي كنيد ممكن است مقداري از اين ماده را نيز از طريق برنامه غذايي (يعني از موادي نظير آبجو زنجبيل، نان شيريني زنجبيل دار، نان زنجبيل دار يا مواد غذايي مخلوط و سرخ شده) جذب كنيد. اگر زنجبيل تازه مصرف مي كنيد، حتماً مقدار مصرفي را وزن كنيد تا تقريباً دريابيد كه چه حدي از آن معادل 2 تا 4 گرم است.

براي درمان، تهوع، گاز معده يا سوء هاضمه روزانه 2 تا 4 گرم ريشه تازه (معادل 0/25 تا 1 گرم پودر ريشه) يا 1/5 تا 3 ميلي ليتر تنتور آنرا مصرف كنيد.

براي پيشگيري از استفراغ، هر 4 ساعت يك گرم پودر زنجبيل (نصف قاشق چايخوري) يا معادل آن يا روزانه سه بار دو عدد كپسول زنجبيل(يك گرم) مصرف كنيد. البته مي توانيد يك تكه 8 گرمي زنجبيل تازه را نيز بجويد.

براي بيماريهاي ناشي از سرماخوردگي، تب ناشي از آنفلونزا، گلودرد، گرفتگيهاي ناشي از قاعدگي يا سردرد، دو قاشق غذاخوري از دم كرده زنجبيل يا چندين ورق از ساقه ريشه دار تازه آنرا بخور دهيد. براي درمان درد ورم مفاصل از آب، عصاره يا چاي زنجبيل تازه به ميزان روزانه 4 گرم مصرف كنيد يا روغن آنرا روي مفصل دردناك بماليد يا ريشه تازه آنرا در ضماد داغ يا گازهاي ضمادي قرار دهيد و روي نقاط داراي درد بگذاريد.

نكات احتياطي

انجمن فرآورده هاي گياهان دارويي آمريكا ريشه زنجبيل تازه را از نظر درجه بندي سلامتي و بي خطري در رديف اول قرار داده است لذا زنجبيل گياهي بي خطر و وسيع الطيف است. با اين وجود ميزان تجويزي آن بايد رعايت شود. انجمن آمريكايي مذكور ريشه زنجبيل خشك را در مرتبة دوم سلامتي و بي خطري قرار داده است و توصيه مي كند كه از مصرف آن در طول بارداري اجتناب گردد.

برخي از زنان براي رهايي از علايم بيماري صبح دم از زنجبيل استفاده مي كنند ليكن مصرف زنجبيل براي اين هدف بحث انگيز است. براي رعايت اصول ايمني و سلامتي هرگز نبايد بيش از ميزان معمولي آن مصرف گردد. زنجبيلي كه به عنوان بخشي معمولي از برنامه غذايي فرد مصرف مي شود بي خطر تلقي مي شود.

اگر از سنگ صفرا رنج مي بريد، از مصرف زنجبيل بپرهيزيد. هر چند كه مصرف زنجبيل معمولاً فاقد عوارض جانبي است، اما مصرف بيش از حد آن مي تواند سبب گرمازدگي جزيي گردد.

تداخل هاي احتمالي

اگر داروهاي تهيه شده از سير يا داروهاي ضد انعقادي نظير وارفارين يا داروهاي مربوط به درمان ديابت مصرف مي كنيد و مي خواهيد جهت پيشگيري از بيماري مسافرت، سرگيجه، ميگرن، گرفتگيهاي رحمي يا ورم مفاصل زنجبيل مصرف كنيد، ابتدا با پزشك خود مشورت كنيد. هر چند هيچ مطالعه اي تداخل اين گياه دارويي را با ساير داروها نشان نداده است، ليكن اين خطر وجود دارد كه زنجبيل اثرات برخي از اين داروها را خنثي و يا تشديد كند

 

[آیورودا]

سنا Cassia angustitolia Vahl

مشخصات گیاه :

گیاهی است به صورت بوته ای گسترده از خانواده ارغوان (Caesalpiniaceae) که دارای برگ های سبز رنگ بیضوی شکل و نوک تیز یا نوک کند ، از دو گونه بوته ای سنا می باشد . برگ های درشت تر با نوک کند تمام Alexan drian sennal ، معروف و برگچه های خشک شده آن مورد استفاده می باشد .


موارد استفاده :

برگ های سنا به عنوان مسهل قوی مصرف سنتی دارد .


آثار فارماکولوژیک :

ترکیبات موثر برگچه سنا از دسته ملین های محرک می باشند . گلیلوزیدهای آنتراکنیونی
سنا پس از هضم ؛ هیدرولیز می شوند و آنتراکیتون آزاد و فعال ایجاد می نماید .


مقدار مصرف :

0.5 تا 2 گرم برگچه های خشک شده به صورت دم کرده یا 0.5 تا 2 میلی لیتر عصاره مایع


منع مصرف و عوارض جانبی :

در موارد حساسیت به دارو ؛ تهوع ؛ استفراغ یا دیگر علایم آپاندیسیت ، جراحی شکم ، انسداد روده ای ناشی از سفت شدن مدفوع و سایر موارد انسدادی و درد غیر مشخص شکم نبایستی مصرف شود و از مصرف غیر استاندارد حاوی آنتراکینون بایستی طی دوران بارداری یا شیردهی پرهیز شود . مصرف سنا ممکن است سبب نارحتی شکمی خفیف مثل قولنج یا کرامپ شود