پل خواجو زیر چنگال لودرها

tornado*

عضو جدید
کاربر ممتاز
****پل خواجو زیر چنگال لودرها****

نمیدونم این خبرو شنیدین یا نه، اگه تاپیک تکراریه ببخشید....

پل خواجوی اصفهان را چگونه مرمت می کنند؟


سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان برای ایجاد یک بستر سنگی و بتونی در مقابل پل خواجو و رفع آب شستگی ها، اقدام به مرمت غیر اصولی و نادرست پله های سنگی پل که به عهد صفوی باز می گردد، کرده است. چهار ردیف از پله های پل خواجو را به جای مرمت و تعمیر به طور کامل تخریب و دست به بازسازی پله ها با جایگزینی سنگ های جدید زده اند.... 20 تیر 1388


تیشه به ریشه پل خواجو/ هنر دست حجاران صفوی زیر چنگال لودرها
اصفهان - خبرگزاری مهر:سازمان میراث فرهنگی اصفهان به دنبال ترمیم آب شستگی های پل خواجو و با هدف مرمت و ساماندهی سنگهای آسیب دیده این پل با بیل و کلنگ و لودر تیشه به ریشه این بنای 400 ساله می زند. به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، این روزها هر شهروند اصفهانی یا گردشگری که ازکنار پل خواجو می گذرد، تصور می کند وارد یک زمین کشاورزی شده که در حال شخم زدن آن هستند و دیر یا زود در این زمین گندم، جو و....می کارند.
مروز پله های سنگی پل خواجو که هنر دست حجاران دوره صفوی را نشان می داد مقابل دیده گان نگران مردم هنر دوست اصفهانی تخریب شد و اکنون نه تنها دیگر اثری از این پله های با شکوه و قدیمی نیست، بلکه حتی سنگهای آن نیز که ارزش قرار گرفتن در موزه را دارند، زیر خاک دفن می شوند تا به این وسیله آنان بستری سنگی برای پل و کاهش عمق آب بسازند. مرمت غیراصولی پل خواجو/ ساخت پله های 400 ساله با سنگهای جدید!
در همین رابطه یک منبع آگاه که خواست نامش فاش نشود در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان برای ایجاد یک بستر سنگی و بتونی در مقابل پل خواجو و رفع آب شستگی ها، اقدام به مرمت غیر اصولی و نادرست پله های سنگی پل که به عهد صفوی باز می گردد، کرده است.
این کارشناس مرمت آثار تاریخی اعلام کرد: چهار ردیف از پله های پل خواجو را به جای مرمت و تعمیر به طور کامل تخریب و دست به بازسازی پله ها با جایگزینی سنگ های جدید زده اند.




وی افزود: این در حالی است که تمام سنگ های سابق دارای کنده کاری و علامت های حجاران عهد صفوی است.
این منبع آگاه اظهار داشت: با وجودی که پله ها دارای آسیب های جزیی بود که با روش هایی مانند "بند کشی "می توانستند آنان را مرمت نمایند، اما آنها به جای مرمت اقدام به نوسازی کرده اند.
وی ادامه داد: این پله های سنگی و قدیمی بخشی از هویت پل خواجو بود و هنر مرمت، در حفظ گوشه به گوشه یک اثر تاریخی است نه اینکه به نوسازی آن بپرداریم.
مشاهدات خبرنگار مهر از تخریب سنگ های با ارزش پل خواجو
بر اساس مشاهدات خبرنگار مهر، در محل مرمت، تابلو زردرنگی نصب شده که پروژه را اینگونه معرفی می کند: عنوان پروژه: مرمت وساماندهی پل خواجو، کارفرما: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان، مجری: سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، ناظر: سازمان میراث فرهنگی اصفهان.




همچنین در محل پل به جز چند ردیف از سنگ های پله ها که بدون هیچ ملاحظه ای بیرون آورده اند، سنگ های جدیدی از نوع" اکنابادی "وجود دارد که قرار است جایگزین سنگ های عهد صفوی شود.
سنگهای تاریخی نیز هر کدام دارای کنده کاری حجاران است و در گذشته از این نشانه ها به عنوان مهر استفاده می کردند و اکنون کارگران این سنگ های با ارزش را در گودی زیر پل می ریزند تا به این وسیله عمق آب را در سطح "ابتدایی"رودخانه پس از پل خواجو کاهش دهند.
حضور یک استاد مرمت به دعوت خبرگزاری مهر در پل خواجو
هر چند تشخیص مرمت غیر اصولی پل خواجو یا بهتر است بگوییم تخریب بخشی از آن نیاز به تخصص چندانی ندارد، اما برای رفع هر گونه شک و شبهه مسئولان امر، خبرگزاری مهر از یک استاد مرمت اصفهان که در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی، مرمت برخی از آثار تاریخی شهر را به وی محول کرده دعوت کرد تا با تایید یا رد اقدامات صورت گرفته با دلایل حرفه ای خود به تبیین این موضوع بپردازد.
سیدرضا طباطبایی از استاد کارهای با تجربه مرمت که در سازمان به "سید "مشهور است 10 سال پیش در زمان ریاست منتظر بر سازمان میراث فرهنگی اصفهان مسئول مرمت بخشی از سنگهای پل خواجو شد، البته با این دیدگاه که حتی یک سنگ هم نباید جابجا شود.






وی دعوت مهر را پذیرفت و ساعت 16 و 30 دقیقه روز پنج شنبه 18 تیرماه با نگرانی بسیار از شنیده های خبرنگار مهر به پل خواجو آمد.
طباطبایی در نگاه اول با تعجب از تخریب پله ها و مشاهده سنگهای سالمی که از جا بیرون آورده اند و زیر خاک دفن می کنند، گفت: نباید تمام سنگ پله ها را از جا بر می داشتند، بلکه می توانستند پس از بررسی دقیق هر سنگی که نیاز به تعمیر داشت را پیاده کرده، زیر آن را صاف کرده و برای استحکام زیر آن سنگ جدیدی بگذارند و سنگ قدیمی را روی آن سوار نمایند تا هم هویت پله ها حفظ شود و هم از این طریق مرمت صورت گیرد نه باز سازی.




دفن سنگ های با ارزش هزاره ای
کارگران و ناظران سازمان میراث فرهنگی از حضور ناگهانی طباطبایی تعجب کرده و پس از گذشت چند دقیقه از سازمان میراث فرهنگی اصفهان با این استاد کار تماس گرفته شد و علت حضور وی در پل خواجو را پرسیدند و از طباطبایی خواستند تا هر چه سریعتر با قانع کردن خبرنگاران آنها را از محل دور کند.
اما سید پس از قطع مکالمه تلفنی اش به توضیحات خود ادامه داد: اینجا باید از یک فرد متخصص در امر مرمت استفاده می کردند زیرا این خرابی ها نشان می دهد افرادی که در محل هستند دیمی (باری به هر جهت) کار می کنند.



وی با مشاهده دفن سنگهای حجاری شده برای ساخت یک بستر مسطح در مقابل پل خواجو بیان داشت: این سنگها به سنگهای هزاره ای مشهور هستند و به دلیل استحکام و قدمتی که دارند با ارزشند و باید به جای دفن از آنان برای مرمت سنگ فرش سطح پایینی پل استفاده کرد.
این استاد مرمت با مشاهده سنگهای دیگری که از معدن آورده بودند، افزود: سنگ هایی که از معدن آورده اند به سنگهای لاشه ای مشهور هستند و نمی دانم چرا از این سنگها برای پر کردن گودال استفاده نمی کنند.
تخریب پله های پل به بهانه مرمت!
در حینی که سید با عصبانیت و صدای بلند مشغول توضیح برای خبرنگاران بود برخی از کارگران که وی را شناخته بودند جلو آمده و مکالمه ای میان مسئول مرمت سنگهای این پروژه با سید انجام شد که به بخشهایی از آن اشاره می شود.
- سید چه می گویی؟ این سنگها خراب شده اند و کاربردی ندارد.




* می گویم سنگ با ارزش قدیمی را در خاک دفن نکنید، این سنگها ارزش تاریخی دارند.
- این سنگها قبلا در رودخانه بوده است.
* من با تجربیاتی که دارم در یک نگاه می فهمم سنگ کجا بوده است؟ حرفه ام این است، می خواهید گودال را پر کنید از سنگهای لاشه ای معدن استفاده کنید، اما سنگ هزاره ای کار برد دارد.
- سید تعداد سنگهای هزاره زیاد نیست.
* "حداقل 200 عکس از سنگهای کنده شده علامت دارند، آن وقت می گویید تعدادشان زیاد نیست. خوب گوش کنید که بعد نگویند سید آمد ، اما نظری نداد و رفت، باید تمام سنگ های با ارزش را برای مرمت پل جمع کنید چرا پله ها را اینطور کرده اید؟"
- راه دیگری نداشتیم، خراب بودند.
* شما آمده اید مرمت کنید یا بازسازی؟ باید سنگهایی که واقعا خراب است را کنار بگذارید، اما بقیه را دست نزنید.






- دیر گفتی سید، پله ها را که خراب کرده ایم،" دیگر کار از کار گذشته است".
یکی از کارگران در محل با تعجب از عکاس خبرگزاری مهر پرسید: این عکس ها را برای کشور های خارجی می گیرید؟
* خیر، چطور؟
- گفتم شاید می خواهید خارجی ها را خبر کنید.
با خبرنگاران در خصوص پل خواجو صحبت نمی کنیم
خبرنگار مهر برای شنیدن توضیحات سازمان میراث فرهنگی اصفهان با بخش مرمت سازمان تماس گرفت، اما جاوری، در پاسخ به خبرنگار مهر گفت: از تهران به ما دستور رسیده که اکنون در خصوص مرمت پل خواجو با هیچ خبرنگاری مصاحبه نکنیم.
بخشی از تاریخ اصفهان زیر خاک می رود
حافظه تاریخی یک اثر به نشان دادن قدمت و حال و هوایی است که انسان با مشاهده آن می یابد. حال به نظر شما چرا مردم نمی روند زیر پل فلزی آواز بخوانند و چرا پل خواجو را برای آواز خوانی انتخاب می کنند؟





طبق گفته کارشناسان مرمت آثار تاریخی ، اگر روی سنگی علامتی حک شده باشد، این سنگ با ارزش است چه رسد به اینکه از آن در نصب یک اثر تاریخی استفاده کرده باشند.
اما متأسفانه سازمان میراث فرهنگی اصفهان مرمت یک اثر با ارزش و ثبت شده در یونسکو را بدون هیچ نظارتی به سازمان شهرسازی و بهسازی سپرده و به جای استفاده از مرمت کارهای با تجربه که تعداد آنها لااقل در اصفهان کم نیست این استادان را در حاشیه قرار داده و به اسم مرمت با اقدامات نادرست تاریخ اصفهان را به زیر خاک می برد.
هر چند به گفته سیدرضا طباطبایی، استاد مرمت و بسیاری دیگر از کارشناسان آثار تاریخی هنوز هم دیر نشده و سازمان میراث فرهنگی اصفهان می تواند با یک اقدام به یاد ماندنی و تحسین برانگیز از دفن سنگهای با ارزش که حتی به لحاظ مادی هم دفن آنان به صرفه نیست، جلوگیری کرده و از آنان برای مرمت سنگفرشها و یا پله هایی که تخریب کرده اند، استفاده کنند.
باید پرسید آیا ارزش یک اثر تاریخی که گل سر سبد اصفهان است تا این اندازه است که با یک جمله بگوییم "دیگر کار از کار گذشته است".
سعدی، شاعر گرانقدر ایران زمین در سخن زیبایی می گوید:
ندهد هوشمند روشن رای/ به فرومایه کارهای خطیر بوریا باف گرچه بافنده است/ نبرندش به کارگاه حریر​
هرچند که مدتی است که سازمان میراث فرهنگی اصفهان درب رفت و آمد و هر گونه مصاحبه خبرنگاران با خبرگزاری مهر در را بسته است اما با این وجود خبرگزاری مهر همچنان پذیرای پاسخگویی مسئولان این سازمان در خصوص تخریب بخشی از تاریخ پل خواجو و دیگر آثار است.


















منبع : http://www.mehrnews.com/
 

سـعید

مدیر بازنشسته
تخریب گسترده پل خواجوی اصفهان به بهانه مرمت

تخریب گسترده پل خواجوی اصفهان به بهانه مرمت

تخریب گسترده پل خواجوی اصفهان به بهانه مرمت
بار دیگر تیشه مرمت غیر اصولی سوداگران، به جان یکی دیگر از آثار تاریخی اصفهان افتاده است تا به این بهانه یکی دیگر از نمادهای فرهنگ و تمدن ایرانی را نابود کنند و این بار قرعه به نام پل خواجو درآمده است. پل خواجو که در متون تاریخی با نام های دیگری همچون پل شاهی، پل شیراز و پل بابا رکن الدین نیز از آن نام برده اند با 133متر درازا ، 12 متر پهنا و 21 دهانه، در زمان شاه عباس دوم صفوی در حدود سال 1060 هجری قمری ( 1029 خورشیدی) با معماری منحصر به فرد بر روی رودخانه زیبای زاینده رود ساخته شده است. این پل در آن زمان یک « پل – عمارت » بود که به عنوان استراحت گاه شاه و گذر گاه رهگذران استفاده می شد. از کاربری های دیگر این پل در آن زمان می توان به « پل – دروازه » و « پل – بند » اشاره کرد .چنان که در هنگام تخته بند شدن آبرو های پل ، سطح آب در پشت پل بالا آمده و یک دریاچه مصنوعی پدید می آمد که ضمن ایجاد مناظری دل انگیز ، امکان ذخیره آب نیز برای مصارف گوناگون فراهم می شد.
اما این روزها کسانی که از کنار پل خواجوی اصفهان گذر می کنند، چشم انداز اندوهناک زاینده رود خشک شده را به همراه زخم های وارده بر پیکر این پل کهنسال می بینند و آه از نهادشان برمی آید.
تابلوی نصب شده در پایین پل و در کنار شیرسنگی، خبر از برپایی کارگاهی برای مرمت پل خواجو دارد. در این تابلو عنوان پروژه « مرمت و ساماندهی پل خواجو » با کارفرمایی « سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان »، زیر نظارت « سازمان میراث فرهنگی » معرفی شده است. اما متاسفانه به جای این که کار مرمت به دست مرمت گران با تجربه و متخصصان مرمت آثار تاریخی سپرده شود، این کار حساس به گروهی بنّا و سنگتراش بی تجربه از « سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان » واگذار شده است که به روشی سلیقه ای و دلبخواهی با بیل و کلنگ و لودر به جان نگین زاینده رود افتاده اند و به خیال خود می خواهند پل خواجو را « نوسازی » کنند!

تلمبار کردن سنگ برای مداخله در حریم بستر رودخانه
نحوه انجام این عملیات شتابزده که گویا با سوء استفاده از خشکی زاینده رود در دست اقدام است و منظره ای که در آن با لودر بستر بی جان زاینده رود را شخم می زنند و سنگ های دوره صفوی را با پتک خرد می کنند و زیر خروارها خاک دفن می کنند برای رهگذران تداعی کننده هر عملی می تواند باشد، به غیر از مرمت!

مرمت آثار تاریخی با لودر !
از برچیدن و خرد کردن سنگ پله های سمت شمالی پل خواجو که بسیاری از آن ها هنر دست حجاران دوره صفوی است و تلمبار کردن آن ها در گودال میانه رودخانه و مدفون کردن آن ها زیر خاک برای مسطح کردن بستر رودخانه و ایجاد به اصطلاح « حوضچه آرامش آب » و ایجاد آبنما برای مواقع کم آبی زاینده رود.
بسیاری از سنگ های برچیده شده از دوره صفوی تاکنون زینت بخش پیکر این پل کهنسال بوده اند و منقوش به نشان های ویژه حجاران دوره صفوی هستند. گفته می شود که هر یک از این علائم که نشانه ای از دیرینگی حجاری ها هستند متعلق به سنگ تراشانی بوده اند که در آن زمان به عنوان پیمانکار به سنگتراشی پرداخته اند و برای ارزیابی کار انجام شده و محاسبه دستمزدشان، از سوی کارفرما این نشان های ویژه را همچون امضاء بر روی قطعات سنگ نقش می کرده اند. اما امروز این نشان ها که هریک دارای مفهومی ویژه هستند، با لودر زیر خاک و سیمان مدفون می شوند.

سنگفرش پیاده روی بخش زیرین پل با سنگ های تاریخی
مهندس یاغش کاظمی کارشناس ارشد مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخی، در مورد سنگ قبرهایی که پیشتر جای پله ها بودند و اکنون برچیده شده و در کف رودخانه مدفون شده اند می گوید : « اگر هم لازم بود که این سنگ های قدیمی حتما با سنگ های جدید جایگزین شوند بهتر بود که آن ها را در کف رودخانه دفن نکنند و آن ها را به موزه ای منتقل می کردند تا حفاظت شوند.»
یکی دیگر از کارشناسان با تجربه مرمت آثار تاریخی که نخواست نامش در این گزارش مطرح شود نیز درخصوص عملیات در دست اقدام در پل خواجو می گوید: « هر کس هم که کمترین اطلاعات را از دانش مرمت داشته باشد می فهمد که این نحوه برخورد با یک اثر تاریخی صحیح نیست و بهتر بود که با بهره گیری از دانش مرمت به مطالعه آسیب شناسی سنگ ها می پرداختند و برای مرمت آن ها بهترین راه کارشناسی را انتخاب می کردند و سنگ های آسیب دیده را با روش علمی و با استناد به نظر آزمایشگاه سنگ و با جنس ملات مناسب مرمت می کردند.»
وی ادامه می دهد: « روش کار مرمت یک اثر تاریخی ارزشمند به این گونه نباید باشد و حتا اگر می خواستند حتما از روش های سنتی هم استفاده کنند، بهتر بود که از همان استادکاران سنتی که سال ها به این کار مشغول بوده اند، استفاده می شد.»
مهندس مهدی رازانی کارشناس مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی نیز یکی دیگر از کارشناسان منتقد نسبت به این عملیات به اصطلاح مرمتی در پل خواجو است. او در این مورد می گوید: « به نظر من از دست رفتن اصالت های آن همچون حریم، مواد و مصالح تشکیل دهنده، منظر تاریخی مستند و...، بسیار جای تأسف و تاثر دارد. اما پل خواجو تنها یکی از این آثار است و از این قبیل مسائل بسیار است و سازمان نوسازی و بهسازی در این کار خبرگی بسیاری دارد. دوستان متخصص؟! این سازمان دقیقاً اهداف سازمان را که در اسم آن متجلی است دنبال کرده و در اکثر موارد، آثار را با از دست دادن اصالت های خود « نوسازی» می کنند. شاید حمام شاه در میدان نقش جهان اصفهان که مانند دیگر حمام ها شروع به گچ کردن بدنه آن نموده­اند تا دیگر هیچ گاه نتوان رطوبت وجود حمام را در آن تجربه کرد، هم یکی از جدید ترین این اقدامات باشد؛ حمامی که تا چند سال پیش حمام بود و در آینده یا چایخانه و یا ... می شود.»
مهدی رازانی در ادامه، ریشه بسیاری از تخریب های انجام شده در میراث فرهنگی را استفاده نکردن از متخصصان مرمت می داند و می گوید: « مشکل میراث فرهنگی ما، عدم توانایی متخصصین تحصیلکرده و یا نداشتن بودجه کافی و ... نیست بلکه مشکل اساسی استفاده نکردن از متخصصین و تلف کردن بودجه ها با طرح های ناکار آمد و ناپایدار است. متأسفانه همیشه رابطه­ها جای ضابطه ها را می­گیرند و آثار تاریخی و فرهنگی کشور در این میان یا از دست می­روند یا اصالت­های خود را از دست می­دهند و یا امکان مطالعه و پژوهش در آنها محدود می­گردد و امکان استفاده اصولی و کار آمد را در آنها نابود می­کنند.»
مهندس رازانی یکی دیگر از دلایل اساسی را که باعث چنین تخریب هایی می شود، بی قانونی در عرصه مرمت آثار تاریخی می داند و می گوید: « دلیل دیگری که باعث بسیاری از این نا هماهنگی ها و رعایت نکردن اصول اولیه حفاظت و مرمت از آثار تاریخی است، نبود قوانینی مشخص و مدون برای آنهایی است که با این میراث در ارتباطند همچون سازمان میراث فرهنگی، شهرداری ها و نیروی محرکه آن در اقدام به نوسازی میراث فرهنگی یعنی "سازمان نوسازی و بهسازی"، اداره اوقاف و این اواخر صندوق ملی احیاء که با داشتن امکانات مادی کافی رستوران های بسیاری ساخته است! »
البته روند تغییر و تصرف در اصالت و هویت پل خواجوی اصفهان سابقه طولانی تر دارد و سال هاست که مردم اصفهان شاهد دست اندازی های غیر مسئولانه شهرداری در اصالت این پل با مداخلات برگشت پذیر یا برگشت ناپذیر هستند.
دخالت هایی همچون دیوارکشی بسیار ناهماهنگ و زننده اطراف شاه نشین، تعویض درهای چوبی با درهای آهنی زمخت، تخته کاری و حفاظ گذاری غیر اصولی بر روی آب روها با میلگرد فلزی، تخته و نبشی و شیشه سکوریت، نورپردازی با کارگذاشتن لامپ های استخری در زیر تاق نماها، ساییدن آجرها با سمباده و از بین بردن روکش محافظ آن ها و تعویض گسترده آجرها به جای ترمیم یا تعویض موردی آجر های تخریب شده، وصالی سنگ ها با ملات سیمان، تعویض سنگ های با ارزش قدیمی آبروها و پیاده روها با سنگ های برش خورده امروزی، نصب گلدان های بتنی بر بالا و پایین پل، جا به جا کردن شیرهای سنگی و تعویض پایه های قدیمی این شیرها با پایه های جدید، صدور مجوز برای ساخت و سازهای بی رویه و بلند مرتبه سازی در حریم پل خواجو و تخریب چشم انداز زیبای زاینده رود ، تغییر کاربری قراول خانه به چایخانه سنتی و سپس انباری و اکنون پاتوق شهروندی و نقاشی با اسپری رنگ بر روی دیوارهای پل توسط افراد نا آگاه و پاتوق شهروندی شهرداری !!
به این ترتیب به نظر می رسد که در صورت عدم جلوگیری از روند فعلی تخریب، در آینده نزدیک باید شاهد اقدامات تخریبی و مداخلات آسیب رسان دیگر زیر عنوان « پروژه مرمت و ساماندهی پل خواجو » باشیم.
 
بالا