پرندگان راسته غاز سانان

[ni_rosa_ce]

این راسته، دو گروه اصلی را در بر می گیرد: (الف) قوها وغازها (ب) اردک ها . پرندگانی آب زی اند و جثه ی بزرگی دارند. منقاری بزرگ،پهن و کشیده، پاهایی نسبتا کوتاه و گردنی دراز و باریک دارند. بدن جوجه ها از کرک پر پوشیده شده و به محض خروج از تخم، آشیانه را ترک می کنند. غاز سانان، پرندگانی اجتماعی اند.

تیره مرغابیان
این تیره، پرندگانی آب زی اند و قوها، غازها، اردک های غاز نما، اردک های روی آبچر، اردک هایغواص و اردک های ماهیخوار را در بر می گیرد. گردنی دراز و بال هایی نسبتا باریک و نوک تیز دارند. پاها پرده دار و منقارشان پهن است که کناره های منقار دندانه دار است. بدن جوجه ها از کرک پر پوشیده شده؛ به محض خروج از تخم آشیانه را ترک می کنند این پرنده، آشیانه اش را لابلای گیاهان انبوه روی زمین که به شکلی ساده، پوشیده از پر است، می سازد. نر و ماده همشکل اند. تغذیه شان متنوع و از گیاهان و جانوران آبزی است. برخی از این پرندگان به صورت گروهی در شالیزارها یا مزارع گندم وجو، می چرند.

زیره تیره ی غازیان
این زیرتیره، پرندگانی آب زی اند و از مرغابی های پر سر و صدا هستند. گردنشان از اردک ها دراز تر و سه انگشت جلویی پا ، پرده دار است. پاها تقریبا در وسط سطح شکمی قرار دارد. نو ماده همشکل اند و هنگام مهاجرت به شکل «8» پرواز می کنند. روی زمین، در کنار اراضی باتلاقی و تالاب ها آشیانه ساخته و تولید مثل می کنند.

قوها
این پرندگان در زمره ی بزرگترین مرغابیان و دارای گردنی دراز و باریک اند. نر و ماده ی همشکل اند. عمدتا سر را به داخل آب فرو برده و از گیاهان ته آب تغذیه می کنند وگاهی نیز در مزارع روی زمین می چرند. روی زمین آشیانه می سازند و به شکل «8» پرواز می کنند.

اردک های غاز نما
پرندگانی ابزی اند که شکل ظاهریشان شبیه غازهاست واز اردک ها اندکی بزرگتر و سرو گردنی درازتر دارند. منقارشان کوتاه و قوی و پاهایشان نسبتا بلند و شبیه غازهاست و در وسط سطح شکمی قرار دارد. به آسانی راه می روند و در اراضی کشاورزی و همچنین روی آب می چرند . نر و ماده همشکل اند و در سوراخ های درخت ها، روی زمین و گاهی در تپه ماهورهای سنگلاخی نزدیک آب آشیانه می سازند. در ایران؛ دو گونه: تنجه و آنقوت، از این گروه یافت می شوند.

زیره تیره ی اردک ها

اردک های روی آب چر
این اردک ها عمدتا از قوها و غازها کوچکترند، گردن و پاهای کوتاهتری در مقایسه با آنها دارند و مرغابی نواحی باتلاقی ، تالاب ها، رودخانه ها و دریاچه های آرام اند. شکل نرو ماده متفاوت است و جوان ها شبیه ماده ها هستند. در فصل تولید مثل برخی از نرها به ماده ها شباهت پیدا می کنند . دارای آینه بالی مستطیل شکل و مشخص اند و آشیانه خود را روی زمین، در لابلای نی ها یا در سوراخ ها می سازند.

اردک های غواص این گروه شامل اردک هایی است که در دریا و آب های شیرین به سر برده و درون آب شیرجه می روند و عمدتا در آب های وسیع، مانند در یاچه های بزرگ؛ خلیج ها، مصب ها و خورها جنب و جوش دارند. پاهای این پرندگان ، در قسمت عقبی شکم قرار دارد که از آنان شناگرانی سریع می سازد که هنگام برخاستن از آب ابتدا مسافتی را به صورت بال زدن روی آب پیموده، سپس به پرواز در می آیند. عمدتا از نرم تنان و گیاهان آبزی تغذیه می کنند. نر و ماده همشکل نبوده و روی زمین یا در سوراخ ها آشیانه می سازند.

اردک های ماهیخوار
ازدک های غواص، با منقار کشیده و باریک و کناره های دندانه دار که انتهایش خمیده و رو به پایین است. در تعقیب و شکار ماهی، بسیار ماهرند و روی سرشان تاجی دیده می شود. از روی آب، سنگین برخاسته، اما دارای پروازی سریع و مستقیم اند. که صدای بال زدنشان سوت مانند است (به جز اردک ماهیخوار سفید). در هنگام پرواز، به واسطه ی نگه داشتن سر و گردن به طور مستقیم و در یک امتداد، بدنشان کشیده و دراز به نظر می آید. این پرنده به واسطه ی لکه های سفید پرو بالش از غواص ها متمایز است. نر و ماده همشکل نیستد. عمدتا پرندگانی ساکت اند، به جز در نمایش های جنسی، که پرنده ی ماده، صدای فریاد مانند ی به صورت «کرر» دارد. این پرندگان روی زمین یا در سوراخ ها آشیانه می سازند.

آنقوت
اردک ارده ای
اردک بلوطی
اردک دم دراز
اردک تاجدار
اردک سر حنایی
اردک سر سفید
اردک سر سیاه
اردک سیاه (اسکوتر سیاه)
اردک سیاه مخملی (اسکوتر بال سفید)
اردک سیاه کاکل
اردک گونه سفید (اردک چشم طلایی)
اردک ماهیخوار (مرگوس)
اردک ماهیخوار سفید (مرگوس سفید)
اردک ماهیخوار کاکلی (مرگوس کاکلی)
اردک مرمری (خوتکا مرمری)
تنجه
خوتکا
خوتکای ابرو سفید (خوتکای سفید)
خوتکای هندی
خوتکای کاکلی
سرسبز (اردک سبز)
عروس غاز
غاز پا زرد
غاز پیشانی سفید
غاز پیشانی سفید کوچک
غاز خاکستری (غاز پا خاکستری)
فیلوش
قوی فریادکش
قوی گنگ
قوی کوچک
گیلار
نوک پهن

 

[ni_rosa_ce]

آنقوت

آنقوت

نام علمی : Tadorna Ferruginea
نام انگلیسی: Ruddy Shelduck
نام فارسی: آنقوت

مشخصات ظاهری: این پرنده، 64 سانتی متر طول دارد. هم اندازه تنجه و اردکی شبیه غاز است . منقارش کوچک و بدن، روتنه و زیر تنه اش نارنجی بلوطی است. سرنخودی رنگ و پرهای پروازش سیاه رنگ است. آینه بالی سبز رنگ و پیش بال و زیر آن کاملا سفید است.پرنده ی نر، طوق سیاهی دور گردن دارد، که ماده ها و پرنده ی نابالغ فاقد این طوق و شبیه هم اند. سر در پرنده ماده بی رنگتر است.

صدا: صدای این پرنده، هنگامی که به طور گروهی روی آب حرکت می کنند یا هنگام پرواز، از بینی و شیپور مانند، شبیه «انگ – انگ» شنیده می شود.

زیستگاه : این پرنده، زمستان ها در سواحل ماسه ای در یاچه ها، کنار رودخانه ها، کشتزارها و حتی در استپ های خشک به سر برده و کمتر از تنجه به آب وابستگی نشان می دهد و در سوراخ های داخل شن ها، صخره ها و سوراخ دیواره ی درختان تولید مثل می کند و در اغلب مناطق شمال ، غرب و جنوب ایران دیده می شود.

حفاظت: حفاظت از مناطق تولید مثل این پرنده و جلوگیری از شکار آن ضروری است.

 

[ni_rosa_ce]

اردک ارده ای

اردک ارده ای

نام علمی : Anas Strepera
نام انگلیسی: Gadwall
نام فارسی: اردک ارده ای

مشخصات ظاهری: این پرنده؛ 51 سانتی متر طول دارد و اندازه اش متوسط است، اما بزرگترین اردک روی آب چر است. بال ها نوک یز و شبیه گیلار و پروازش با بال زدن سریع همراه است و معمولا با اردک های سرسبز به سر می برد آینه بالی در هر دو جنس سفید رنگ و در هنگام پرواز، به وضوح نمایان است. پرنده ی نر عمدتا خاکستری تیره واطراف دمش سیاه و شکمش سفید رنگ است . هنگام پرواز، پوشپرهای بلوطی رنگ بال و شاهپرهای اولیه و ثانویه اش خاکستری مایل به قهوه ای دیده می شود. در پرنده ی ماده، زیر تنه سفید و روتنه خاکستری مایل به قهوه ای است. منقار به رنگ خاکستری است، که در پرنده ی ماده، حاشیه ی منقار زرد نارنجی و پاها به رنگ زرد نارنجی است. هنگامی که روی آب قرار دار، انتهای سیاه رنگ بدن در مقابل پر و بال خاکستری بهترین نشانه ی تشخیص این پرنده است. در پرنده ی جوان، رنگ منقار، زرد است.

صدا: صدای پرنده ی نر به صورت کشیده و تو دماغی شبیه «ررپ» و در هنگام نمایش های جنسی به صورت «پی ای» به گوش می رسد. صدای پرنده ی ماده شبیه صدای ماده ی سرسبزاست ، با این تفاوت که اندکی بلندتر است.

زیستگاه: این پرنده ، عمدتا در مناطق تالابی، باتلاق ها و آب های شور و به میزان کمتر در سواحل دریا به سر می برد. در ایران، زمستان ها فراوان است. و گاهی تولید مثل نیز می کند.

حفاظت: ضروری است میزان شکار این پرنده کنترل شود.