نمونه: نمونه ، قسمت انتخابی از ماده مورد آزمایش است، بطوریکه تمام خواص آن ماده را دارا باشد.
نمونه کل: مادهای است که از آن نمونه برداری میشود.
نمونه افزایشی: قسمتهای مساوی که از نمونه کل استخراج شده ، بعد به هم اضافه میشوند.
نمونه بزرگ: این نمونه از مخلوط کردن نمونههای افزایشی حاصل میشود و از لحاظ ترکیب شیمیایی
و اندازه ذرات ، مانند نمونه کل است.
نمونهای که برای تجزیه به آزمایشگاه فرستاده میشود، از نمونه بزرگ انتخاب میگردد و زیر نمونه نام
دارد.
[h=1]
مراحل نمونه برداری [/h]جمعآوری نمونه بزرگ
کاهش نمونه بزرگ به یک اندازه و تهیه نمونه کوچک
تهیه نمونه آزمایشگاهی از نمونه کوچک
برای تجزیه در آزمایشگاه مقدار نمونه در حدود یک میکروگرم تا یک گرم میباشد.
[h=1]جدول روشهای شیمی تجزیه برحسب وزن نمونه [/h]
نام روش تجزیه | مقدار | نام نمونه |
تجزیه ماکرو | 2 تا 0.1gr | نمونه ماکرو |
تجزیه نیمه میکرو | 0.01 تا 0.1gr | نمونه نیمه میکرو |
تجزیه میکرو | 0.001 تا 0.01gr | نمونه میکرو |
تجزیه زیر میکرو | 3-10 تا 4-10 | نمونه زیر میکرو |
[h=1]
نکات قابل توجه در نمونه برداری [/h]بطورکلی برای نمونه برداری و تجزیه یک ماده طبیعی یا یک فرآورده صنعتی، باید نکات زیر را درنظرگرفت:
اطلاعات مربوط به گذشته و آینده ماده مورد آزمایش:
به عنوان مثال سیمان ، که باید معین شود در سدسازی مصرف میشود یا در کارهای کماهمیتتر.
تغییراتی که ماده میتواند تحمل کند:
مثلا سایش چه اثری بر روی نمونه مورد آزمایش دارد؟ آیا باعث تجزیه یا اکسیداسیون آن میشود یا نه؟
رابطه بین ارزش ماده ، هدف و هزینه آزمایش:
انجام یک آزمایش پرهزینه بر روی یک ماده ارزان قیمت،صحیح نیست.مگر اینکه هدف آزمایش مهم باشد.
میزان صحت آزمایش:
یعنی اگر نمونه برداری با صحتی بیشتر از اندازه گیری صورت گیرد یا برعکس،نتیجه آن اتلاف وقت خواهد
بود.
نوع اطلاعات لازم:
یعنی هدف از نمونه برداری و انجام آزمایش روی آن ، تنها شناسایی و محاسبه درصد اجزاء سازنده یک
جسم است یا فقط تعیین فرمول شیمیایی آن مهم است و یا بررسی ساختار مولکولی و خواص فیزیکی
و شیمیایی آن مورد نظر است.
حالت فیزیکی ماده ، میزان پایداری آن در شرایط معمولی و چگونگی انتقال و نگهداری صحیح نمونه ، از
مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.