میانگذر دریاچه ارومیه یا پروژه شهید کلانتری طرح ملی اثر گذاری است که بنا به دلایل عدیده ای تمام توان فنی ومهندسی کشور را به چالش کشیده است.برای بیان واضح تر این دلایل به توضیحاتی حول سه محور ویژگی های دریاچه ،احداث میانگذر و دغدغه های آن می پردازیم.
با نگاهی به رسانه های گروهی و میزان توجه ایشان به احداث یا عدم احداث میانگذر در این دریاچه از طریق درج مقالات و انجام مصاحبات ، می توان ضمن پی بردن به اهمیت موضوع از نقطه نظر منطقه ای و کشوری ،به ناکافی بودن اطلاعات عامه مردم و بعضا خواص در این زمینه به روشنی پی برد .
همه آنها ضمن آنکه به محاسن ایجاد این میانگذر صحه می گذارند ، گاها به دنبال راهی برای به بیراهه کشاندنش نیز هستند . از جمله مسایلی هم که در راستای این مخالفت مستمسک قرار می دهند ، آلودگی صوتی ،فرسایش خاک حوزه دریاچه و برهم زدن طبیعت بکر آن است .
آیا براستی !"احداث پل ها و تکمیل میانگذر در آتیه در مقایسه با وضع کنونی در جهت بهبود وضعیت زیست _محیطی است یا تخریب آن"؟
پاسخ سوالی چنین ساده زیر هزاران علامت سوال دیگر پنهان می شود تا مبادا اعتبار شغلی و مسئولیت انسانی دست اندرکاران بررسی زیست محیطی خدشه دار گردد.باتکلیفی و انتظار بی حاصل در این وادی مسئولین پروژه را بر آن می دارد که به جای جستجوی پاسخ در داخل کشور ،به دنبال راه حلی در آن سوی مرزها و از دهان متخصصین و کارشناسان بین المللی باشند .(وااسفا!!)
با همه این اوصاف تنها پدیده ای که در اثر ساخت میانگذر قابل تامل و بررسی می باشد همانا نحوه رسوبگذاری در جنوب میانگذر است.پیش بینی احداث یک پل 500 متری نیز تدبیری به منظور کاهش اثرات زیانبار این پدیده می باشد .
با توجه به آنچه که شرحش آمد اکنون می توان درک کرد که چگونه پس از گذشت ربع قرن از نخستین گام های برداشته شده در جهت ایجاد راهی برای اتصال دو استان آذربایجان غربی و شرقی از میانه این دریاچه ،این همه تلاش بی ثمر و این آرزوی دیرین ناکام مانده است!
عنوان طرح
آزاد راه ارومیه تبریز که شامل:
1. قطعه یک:از اورمیه تا ساحل غربی دریاچه به طول 24 کیلومتر
2. قطعه دو: میانگذر به طول 15.5 کیلومتر
3. قطعه سه:از ساحل شرقی دریاچه تا سرای الف)مسیر فعلی به طول 29 کیلومتر ب)واریانت عبور از جزیره به طول 17 کیلومتر
4. قطعه چهار: از سرای تا خاصبان
5. قطعه پنج:از خاصبان تا تبریز الف)مسیر فعلی ب)واریانت مورد نظر
اقدامات انجام شده تا سال 1380
1. احداث قسمتی از باند اول قطعه1
2. احداث میانگذر به طول 13.5 کیلومتر
3.احداث راه های دسترسی از ساحل شرقی دریاچه تا سه راهی خاصبان
ویژگیهای دریاچه:
دریاچه ارومیه با گستره سه تاشش هزار کیلومتر مربع واقع در دو استان آذربایجان غربی و شرقی یکی از 9 منطقه مهم جهان و به عنوان «بیوسفر حفاظت شده»تعیین گردیده است.
وجود آبزی ارزشمندی به نام «آرتمیا»به عنوان یک منبع بالقوه اقتصادی ،از دیگر دلایل مهم برای حفاظت از آکوسیستم این دریاچه می باشد .
شرایط خاص هیدرولیکی و ژئوتکنیکی دریاچه ، کمی عمق آب و غلظت بالای نمک ، سبب تراکم نامناسب رسوبات چند میلیون ساله بستر دریاچه شده است که شکلی غیر متراکم و ژلاتینی دارد.ضمنا عمق رسوبات در برخی از نقاط دریاچه از 190 متر بالاتر می رود که بستر مطلوب مهندسی (bed rock) در زیر این رسوبات واقع شده است.
لرزه خیزی بالای منطقه یکی از دیگر نگرانی های احداث این پروژه است که بخش عمده ای از مطالعات را به خود اختصاص داده است.
متغیر بودن تراز آب به صورت فصلی و دوره ای بین 2 الی 5.7 متر .
خطر گسیختگی بخش خاکریزی شده در اثر وقوع زلزله .
سرعت بالای باددر دریاچه (112کیلومتر در ساعت)که موجهایی به ارتفاع 3 متر را به وجود می آورد .
ورود حجم بالایی از آب رودخانه های شیرین به قسمت جنوبی در مقایسه با حجم کم آب شور ورودی به قسمت شمالی آن.
چرا احداث یک میانگذر؟ دسترسی آسانتر سریع تر و ارتباط نزدیکتر بومیان هر یک از دو استان، با کاهش فاصله بین تبریز و ارومیه به نصف مسیر کنونی ،از اهم فواید این میانگذر است.چرا که نتیجه چنین تقلیل مسافتی علاوه بر صرفه جویی در زمان سفر ،در کاهش مصرف سوخت نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.آیا با توجه به این صرفه جویی ها "آلودگی،این دغدغه همیشگی جوامع بشری نیز سیری نزولی را نخواهد پیمود؟!"
با احداث راه های زمینی به جای گذرگاه های کوهستانی که در حال حاضر تردد در آنها انجام می گیرد ،بر ضریب اطمینان امنیت منطقه افزوده خواهد شد.
با احداث این پل بر جاذبه های توریستی منطقه افزوده و همین عامل موجب رشد صنعت گردشگری در دو استان می گردد.
به جهت شرایط اقلیمی و جغرافیای منطقه ای،آذربایجان غربی و شرقی به ترتیب به عنوان قطب کشاورزی و صنعتی میتوانند پس از احداث پل در شرایطی مطلوبتر به تبادل کالا،دانش و تعامل بیشتر بپردازند و صد البته با کاهش فاصله ای که پیش تربه آن اشاره شد ارتباط این دو استان با مرکز کشور سهل الوصول تر خواهد بود.
اما آنچه که برای جامعه مهندسی ما یک ارزش محسوب می شود و آنان را به چالش بیشتر فرا می خواند ،اعتبار و امتیازی است که پس از اتمام پروژه نصیب ایشان می گردد با انجام چنین پروژه خاصی با روش EPC که در حیطه مهندسی عمران شیوه ای نو تلقی می گردد و بعدا به آن خواهیم پرداخت می توان دریچه های تازه را به سمت ارتقاء سطح کیفی جامعه فنی مهندسی کشور گشود.
چرامخالفت؟!!دریاچه ارومیه با گستره سه تاشش هزار کیلومتر مربع واقع در دو استان آذربایجان غربی و شرقی یکی از 9 منطقه مهم جهان و به عنوان «بیوسفر حفاظت شده»تعیین گردیده است.
وجود آبزی ارزشمندی به نام «آرتمیا»به عنوان یک منبع بالقوه اقتصادی ،از دیگر دلایل مهم برای حفاظت از آکوسیستم این دریاچه می باشد .
شرایط خاص هیدرولیکی و ژئوتکنیکی دریاچه ، کمی عمق آب و غلظت بالای نمک ، سبب تراکم نامناسب رسوبات چند میلیون ساله بستر دریاچه شده است که شکلی غیر متراکم و ژلاتینی دارد.ضمنا عمق رسوبات در برخی از نقاط دریاچه از 190 متر بالاتر می رود که بستر مطلوب مهندسی (bed rock) در زیر این رسوبات واقع شده است.
لرزه خیزی بالای منطقه یکی از دیگر نگرانی های احداث این پروژه است که بخش عمده ای از مطالعات را به خود اختصاص داده است.
متغیر بودن تراز آب به صورت فصلی و دوره ای بین 2 الی 5.7 متر .
خطر گسیختگی بخش خاکریزی شده در اثر وقوع زلزله .
سرعت بالای باددر دریاچه (112کیلومتر در ساعت)که موجهایی به ارتفاع 3 متر را به وجود می آورد .
ورود حجم بالایی از آب رودخانه های شیرین به قسمت جنوبی در مقایسه با حجم کم آب شور ورودی به قسمت شمالی آن.
چرا احداث یک میانگذر؟ دسترسی آسانتر سریع تر و ارتباط نزدیکتر بومیان هر یک از دو استان، با کاهش فاصله بین تبریز و ارومیه به نصف مسیر کنونی ،از اهم فواید این میانگذر است.چرا که نتیجه چنین تقلیل مسافتی علاوه بر صرفه جویی در زمان سفر ،در کاهش مصرف سوخت نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.آیا با توجه به این صرفه جویی ها "آلودگی،این دغدغه همیشگی جوامع بشری نیز سیری نزولی را نخواهد پیمود؟!"
با احداث راه های زمینی به جای گذرگاه های کوهستانی که در حال حاضر تردد در آنها انجام می گیرد ،بر ضریب اطمینان امنیت منطقه افزوده خواهد شد.
با احداث این پل بر جاذبه های توریستی منطقه افزوده و همین عامل موجب رشد صنعت گردشگری در دو استان می گردد.
به جهت شرایط اقلیمی و جغرافیای منطقه ای،آذربایجان غربی و شرقی به ترتیب به عنوان قطب کشاورزی و صنعتی میتوانند پس از احداث پل در شرایطی مطلوبتر به تبادل کالا،دانش و تعامل بیشتر بپردازند و صد البته با کاهش فاصله ای که پیش تربه آن اشاره شد ارتباط این دو استان با مرکز کشور سهل الوصول تر خواهد بود.
اما آنچه که برای جامعه مهندسی ما یک ارزش محسوب می شود و آنان را به چالش بیشتر فرا می خواند ،اعتبار و امتیازی است که پس از اتمام پروژه نصیب ایشان می گردد با انجام چنین پروژه خاصی با روش EPC که در حیطه مهندسی عمران شیوه ای نو تلقی می گردد و بعدا به آن خواهیم پرداخت می توان دریچه های تازه را به سمت ارتقاء سطح کیفی جامعه فنی مهندسی کشور گشود.
با نگاهی به رسانه های گروهی و میزان توجه ایشان به احداث یا عدم احداث میانگذر در این دریاچه از طریق درج مقالات و انجام مصاحبات ، می توان ضمن پی بردن به اهمیت موضوع از نقطه نظر منطقه ای و کشوری ،به ناکافی بودن اطلاعات عامه مردم و بعضا خواص در این زمینه به روشنی پی برد .
همه آنها ضمن آنکه به محاسن ایجاد این میانگذر صحه می گذارند ، گاها به دنبال راهی برای به بیراهه کشاندنش نیز هستند . از جمله مسایلی هم که در راستای این مخالفت مستمسک قرار می دهند ، آلودگی صوتی ،فرسایش خاک حوزه دریاچه و برهم زدن طبیعت بکر آن است .
آیا براستی !"احداث پل ها و تکمیل میانگذر در آتیه در مقایسه با وضع کنونی در جهت بهبود وضعیت زیست _محیطی است یا تخریب آن"؟
پاسخ سوالی چنین ساده زیر هزاران علامت سوال دیگر پنهان می شود تا مبادا اعتبار شغلی و مسئولیت انسانی دست اندرکاران بررسی زیست محیطی خدشه دار گردد.باتکلیفی و انتظار بی حاصل در این وادی مسئولین پروژه را بر آن می دارد که به جای جستجوی پاسخ در داخل کشور ،به دنبال راه حلی در آن سوی مرزها و از دهان متخصصین و کارشناسان بین المللی باشند .(وااسفا!!)
با همه این اوصاف تنها پدیده ای که در اثر ساخت میانگذر قابل تامل و بررسی می باشد همانا نحوه رسوبگذاری در جنوب میانگذر است.پیش بینی احداث یک پل 500 متری نیز تدبیری به منظور کاهش اثرات زیانبار این پدیده می باشد .
با توجه به آنچه که شرحش آمد اکنون می توان درک کرد که چگونه پس از گذشت ربع قرن از نخستین گام های برداشته شده در جهت ایجاد راهی برای اتصال دو استان آذربایجان غربی و شرقی از میانه این دریاچه ،این همه تلاش بی ثمر و این آرزوی دیرین ناکام مانده است!
عنوان طرح
آزاد راه ارومیه تبریز که شامل:
1. قطعه یک:از اورمیه تا ساحل غربی دریاچه به طول 24 کیلومتر
2. قطعه دو: میانگذر به طول 15.5 کیلومتر
3. قطعه سه:از ساحل شرقی دریاچه تا سرای الف)مسیر فعلی به طول 29 کیلومتر ب)واریانت عبور از جزیره به طول 17 کیلومتر
4. قطعه چهار: از سرای تا خاصبان
5. قطعه پنج:از خاصبان تا تبریز الف)مسیر فعلی ب)واریانت مورد نظر
اقدامات انجام شده تا سال 1380
1. احداث قسمتی از باند اول قطعه1
2. احداث میانگذر به طول 13.5 کیلومتر
3.احداث راه های دسترسی از ساحل شرقی دریاچه تا سه راهی خاصبان
اگه یادم نمی اومد امشب نمیتونستم بخوابم .
