گرانروي از ويژگي هاي مايعات است. اعمال يك نيروي برشي باعث مي شود كه اتم ها و گروههاي مولكولي نسبت به يكديگر جابجا شوند. اين جابجايي تا زماني كه اعمال نيرو قطع نشده است ادامه مي يابد. گرانروي عكس سياليت است و بيانگر مقاومت ماده در برابر تغيير شكل برشي با زمان است.
واحد گرانروي در سيستم CGS پواز (Poise) است كه يك گرم بر سانتيمتر-ثانيه را نشان ميدهد.
گرانروي شيشه در بسياري از مراحل ساخت آن از جمله تصفيه، شكلدهي و تنش زدايي از اهميت زيادي برخوردار است. در فرآيند تصفيه، سرعت بالا آمدن حبابها در مذاب، با گرانروي نسبت عكس دارد. براي عمليات شكلدهي سريع در ماشين هاي اتوماتيك، گرانروي شيشه بايد در دامنه محدودي كنترل شود. بنابراين در كنترل كيفيت گرانروي الزامي است.
توجهات:
1-افزايش قليايي ها باعث كاهش شديد گرانروي مي گردد. افزودن اوليه قليايي ها معمولا" گرانروي را بسيار بيشتر از مراحل بعدي كاهش ميدهد.
2-اكسيدهاي قليايي باعث Short Glass شدن و Al2O3سبب Long Glass شدن مي گردد.
ارتباط بين گرانروي و تركيب و دما درشيشه كريستال سربي
شيشه هاي كريستال سربي با مقادير متغيير از PbO (24-30%) براي كالاهاي شيشه‌اي خانگي و هنري توليد مي شوند. بسته به تكونولوژي توليد، شرايط لازم از نظر كيفي و ...، غلظتهاي متفاوت PbO بكار ميرود در حاليكه به دلايل تكنولوژي و كيفي مقادير كمتري از اكسيدهاي مخلتف (BaO، ZnO، B2O3 و ...) اغلب به تركيبات اضافه مي شود. بسته به تكنولوژي توليد (دميدن اشكال نازك يا ضخيم، پرس كردن، سانتريفوژ كردن و...) لازم است كه ويسكوزيته شيشه‌ها را با فرآيند سازگار نمود. اثرات تشكيل دهنده‌هاي شيشه بر روي ويسكوزيته نسبتا" شناخته شده است، ولي هيچگونه ضرايبي براي محاسبه مشخصه هاي دما/ويسكوزيته اين شيشه‌ها از روي تركيب شيميايي آنها موجود نمي باشد.
ارتباط بين گرانروي و تركيب و دما در شيشه از رابطه VFT (Vogel-Fulcher-Tammann) حاصل مي گردد.
T=T0+B/(A+Logη)
A، B و T0 =اعداد ثابت
T=T0+B/(A+ Logη)
T1+T0=((T2-T1)(T3-T1))/(2(T2-T1)-(T3-T1))
A=(3.5(T2-T0)-2.5(T1-T0))/(T2-T1)
B=(T1-T0)(2.5-A)
T1=1661.2-19.2560Na2O-8.0336K2O-2.9931PbO-14.3699B2O3+2.8774ZnO+8.3359MgO-32.2774Li2O-2.4799BaO-5.1120CaO-5.3900 SrO
T2=1346.6-16.9169Na2O-6.0178K2O-2.2451PbO-7.8515B2O3+3.8844ZnO+9.6782MgO-29.0946Li2O-1.7543BaO-2.0640CaO-3.2444SrO
T3=1133.5-14.6240Na2O-4.7321K2O-1.7510PbO-2.5157B2O3+4.3751ZnO+9.8443MgO-27.1310Li2O-1.2863BaO+0.1020CaO-1.5945SrO
كه در آنها مقادير Na2O، K2O، PbO و B2O3 بر حسب قسمتهاي اين اجزا در 100 قسمت وزني SiO2 بيان مي شوند.
محاسبات انجام شده عبارتند از:
واحد گرانروي در سيستم CGS پواز (Poise) است كه يك گرم بر سانتيمتر-ثانيه را نشان ميدهد.
گرانروي شيشه در بسياري از مراحل ساخت آن از جمله تصفيه، شكلدهي و تنش زدايي از اهميت زيادي برخوردار است. در فرآيند تصفيه، سرعت بالا آمدن حبابها در مذاب، با گرانروي نسبت عكس دارد. براي عمليات شكلدهي سريع در ماشين هاي اتوماتيك، گرانروي شيشه بايد در دامنه محدودي كنترل شود. بنابراين در كنترل كيفيت گرانروي الزامي است.
توجهات:
1-افزايش قليايي ها باعث كاهش شديد گرانروي مي گردد. افزودن اوليه قليايي ها معمولا" گرانروي را بسيار بيشتر از مراحل بعدي كاهش ميدهد.
2-اكسيدهاي قليايي باعث Short Glass شدن و Al2O3سبب Long Glass شدن مي گردد.
ارتباط بين گرانروي و تركيب و دما درشيشه كريستال سربي
شيشه هاي كريستال سربي با مقادير متغيير از PbO (24-30%) براي كالاهاي شيشه‌اي خانگي و هنري توليد مي شوند. بسته به تكونولوژي توليد، شرايط لازم از نظر كيفي و ...، غلظتهاي متفاوت PbO بكار ميرود در حاليكه به دلايل تكنولوژي و كيفي مقادير كمتري از اكسيدهاي مخلتف (BaO، ZnO، B2O3 و ...) اغلب به تركيبات اضافه مي شود. بسته به تكنولوژي توليد (دميدن اشكال نازك يا ضخيم، پرس كردن، سانتريفوژ كردن و...) لازم است كه ويسكوزيته شيشه‌ها را با فرآيند سازگار نمود. اثرات تشكيل دهنده‌هاي شيشه بر روي ويسكوزيته نسبتا" شناخته شده است، ولي هيچگونه ضرايبي براي محاسبه مشخصه هاي دما/ويسكوزيته اين شيشه‌ها از روي تركيب شيميايي آنها موجود نمي باشد.
ارتباط بين گرانروي و تركيب و دما در شيشه از رابطه VFT (Vogel-Fulcher-Tammann) حاصل مي گردد.
T=T0+B/(A+Logη)
A، B و T0 =اعداد ثابت
T=T0+B/(A+ Logη)
T1+T0=((T2-T1)(T3-T1))/(2(T2-T1)-(T3-T1))
A=(3.5(T2-T0)-2.5(T1-T0))/(T2-T1)
B=(T1-T0)(2.5-A)
T1=1661.2-19.2560Na2O-8.0336K2O-2.9931PbO-14.3699B2O3+2.8774ZnO+8.3359MgO-32.2774Li2O-2.4799BaO-5.1120CaO-5.3900 SrO
T2=1346.6-16.9169Na2O-6.0178K2O-2.2451PbO-7.8515B2O3+3.8844ZnO+9.6782MgO-29.0946Li2O-1.7543BaO-2.0640CaO-3.2444SrO
T3=1133.5-14.6240Na2O-4.7321K2O-1.7510PbO-2.5157B2O3+4.3751ZnO+9.8443MgO-27.1310Li2O-1.2863BaO+0.1020CaO-1.5945SrO
كه در آنها مقادير Na2O، K2O، PbO و B2O3 بر حسب قسمتهاي اين اجزا در 100 قسمت وزني SiO2 بيان مي شوند.
محاسبات انجام شده عبارتند از:
