مقاله ی شماره ی 1: فرآیندهای شکل دهی فلزات

serina_pm

عضو جدید
روشهاي توليد(قسمت اول):
تمامي وسايلي كه در گوشه و كنار محيط زندگي خود با آن سر و كار داريم و از آنها استفاده ميكنيم حاصل انجام يكسري فرآيندهاي عملياتي با استفاده از دستگاهها ، نيروي انساني و صرف هزينه و زمان مناسب بر روي مواد اوليه وخام هستند .

شناخت اين فرآيندهاي عملياتي كه به طور خلاصه تحت عنوان مبحث روشهاي


توليد در رشته مهندسي صنايع مورد بررسي قرار ميگيرند، نقش بسزايي در برنامه ريزي ، كنترل ، بهينه سازي و مديريت فعاليتهاي يك مهندس صنايع دارد. البته اين مساله بدين معنا نيست كه ساير شاخه هاي فني و مهندسي با آن سر و كار ندارند بلكه هدف ما فقط شناخت ماهيت دروني فرآيند نيست و همانطور كه اشاره شده نقش آن در كنترل و برنامه ريزي و بهينه سازي آن جهت تصميم گيري در مسائل بعدي ( مانند زمانسنجي) شايان توجه است. به عنوان مثال براي توليد قطعه اي جديد و زمانبندي و محاسبه قيمت تمام شده ي آن ، آشنايي با اين روشها مي تواند ما را در محاسبه استانداردهاي توليد لازم ، زمانبندي درست و محاسبه قيمت تمام شده مناسب ياري دهد
ااما روشهاي توليد كدامست ؟

كليه عملياتي كه توسط ابزار آلات، دستگاهها و نيروي انساني بر روي مواد اوليه و يا قطعات جهت توليد محصول مناسب را در بر ميگيرد ميتوان روش توليد ناميد.روشهاي توليد را ميتوان به چند دسته تقسيم بندي كرد :
  • <LI dir=rtl>ريخته گري
ریخته گری
ماشينكاري( شامل : تراشكار، فرزكاري ، سنگ زني ،اره كشي ، خان كشي و...)
جوشكاري
  • و...
به عنوان اولين موضوع فرآيند ريخته گري را بررسي خواهيم كرد.



ريخته گري:

ريخته گري را بطور خلاصه فرآورش و تبديل ماده خام به چيزهاي ديگر( مثل محصول ساخته شده) تعريف ميكنند.



بنابراين اين فرآيند د



زمره فعاليتهاي تبديل ماده اوليه به قطعه نهايي ( كه البته ممكن است به عمليات ماشينكاري نياز داشته باشد)تقسيم بندي ميشود. فرآيند كار در كليه روشهاي مختلف آن عبارتست از ريختن مذاب در داخل قالب و انجماد و سرد شدن مذاب ، تبديل آن به قطعه ساخته شده و خارج كردن قطعه از قالب. در اين فرآيند آنچه كه صورت ميگيرد پايين آمدن دماي مذاب تا حد معين ، توقف دما و رسيدن به دماي تعادل است. از فيزيك مي دانيم هنگامي كه دو يا چند ماده با دماهاي متفاوت با يكديگر ادغام ميشوند گرما از جسم گرم به جسم سرد منتقل ميشود و اين فرآبند تا هم دما شدن آنها و رسيدن به دماي تعادل صورت ميگيرد . در اينجا نيز روش كار بدين صورت است و هم دما شده مذاب و قالب تا رسيدن به دماي تعادل ( يا به اصطلاح سرد شدن مذاب ) ادامه دارد. نبايد از نظر دور داشت كه انجماد به يكباره صورت ميگيرد بلكه مراحل جوانه زني و رشد را نيز در بر ميگيرد كه همگي در درس علم مواد بطور كامل آنرا آموخته ايم.


روشهاي ريخته گري:
روشهاي ريخته گري بطور خلاصه به دو دسته عمده تقسيم بندي ميشوند:


  • ريخته گري با قالبهاي يك بار مصرف
  • ريخته گري با قالبهاي چند بار مصرف
در ريخته گري با قالبهاي يك بار مصرف ، براي بيرون آوردن قطعه ساخته شده از دورن قالب ، آنرا مي شكنند. خود اين روش را ميتوان به دو دسته : قالبگيري با مدل يك بار مصرف و قالبگيري با مدل چند بار مصرف تقسيم بندي كرد.قالبگبري با مدلهاي يك بار مصرف ، قالبگيريهاي ماسه اي هستند كه در آن قالب ساخته شده توسط ماسه پس از انجماد مذاب شكسته مي شود. البته قالبگيريهاي پوسته اي ، قالبگيري به كمك خلاء ، قالبگيري ماسه اي نمناك و... را هم در زمره قالبگيري ماسه اي مي توان تقسيم بندي كرد.به دليل رايج بودن قالبگيري ماسه اي و استفاده اغلب از آن در كارگاه ريخته گري ( به عنوان يكي از دروس مهندسي صنايع) اين نوع ريخته گري را در اينجا بررسي خواهيم كرد.

ريخته گري ماسه اي ( قالبگيري ماسه اي ) :


در اين نوع ريخته گري قبل از انجام هر كاري مدلي را كه بر اسا س آن قرار است



محصول ساخته شود با استفاده از پلاستيك ، چوب وغيره مي سازند. سپس آنرا در قالب فلزي دو تكه قرار مي دهند. هر يك از اين دو قسمت جداشدني قالب را " درجه " ( ضمه بر روي ض ) مي نامند. بنابراين خود مدل دو تكه خواهد بود . درجه بالايي را بر روي ميز كار قرار داده ، قسمت بالايي مدل را در داخل آن گذاشته با استفاده از پودر جداكننده و پاشش و كوبيدن ماسه درون قالب ( تركيب ماده مذكور شامل ماسه ، آب ، خاك رس و نوعي چسب است) آنرا پر ميكنند. همين كار را براي نيمه ديگر نيز انجام مي دهند. نيايد از نظر دور داشت كه گذاشتن تكه چوبي ( بصورت شيب دار) براي ايجاد راهگاه مناسب درون قالب ضروري است و نيز تعبيه تغذيه كننده براي جبران كمبود هاي ناشي از انقباض مذاب دورن قالب . بعد از خارج كردن مدل از قالب و ميله راهگاه دو نيمه قالب بر روي هم قرار گرفته ، سپس مذاب را درون آن مي ريزند( با استفاده از ابزاري شبيه ملاقه به نام چمچه ) و پس از سرد شدن مذاب ، قالب را شكسته و قطعه را خارج مي كنند(شكل روبرو را ببينيد) :
در اين روش ماسه نقش قالب را براي ما بازي ميكند، ضمن اينكه نيرويي كه براي جريان يافتن مذاب در داخل قالب لازمست نيروي ثقل است كه امروزه از روشهاي بسيار پيچيده تري از جمله فشار هيدروليكي به جاي آن استفاده مي كنند. اين روش يكي از ساده ترين و متداولترين روشها ( البته در سطح كارگاهي) براي توليد قطعات ريخته گري است و قطعه اي كه بدين طريق بدست مي آيد احتمالاً داراي نقايص ظاهري فراواني از جمله : پليسه زياد و تخلخل است كه ما را به استفاده از عمليات ماشينكاري بعدي وادار مي سازد.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

serina_pm

عضو جدید
SERINA_PM

SERINA_PM

روشهای تولید ( قسمت دوم):

در قسمت اول به عنوان اولین روش تولید محصولات و قطعات , فرآیند ریخته گری را مورد بحث قرار دادیم و ساده ترین نوع آنرا که همان ریخته گری ماسه ای باشد ( از نوع قالبهای یک بار مصرف )دیدیم. باید خاطر نشان کرد که برای بدست آوردن قطعات و محصولات با کیفیت بالا و بدون نیاز به عملیات ماشینکاری بعدی از روشهای جدید و


پیشرفته تری استفاده می گردد . ضمن اینکه قالبگیری با قالبهای یک بار مصرف هزینه و زمان زیاذی را به خود اختصاص می دهد. در عمل از قالبگیری با فالبهای چند بار مصرف بسیار استفاده میشود که به آن خواهیم پرداخت. ریخته گری با قالبهای چند بار مصرف را می توان شامل :

ریخته گری توخالی
ریخته گری کرتیاس
ریخته گری دائمی در خلاء
ریخته گری با فشار کم
ریخته گری گریز از مرکز
ریخته گری گریز از مرکز مجازی
ریخته گری پیوسته
ریخته گری الکترومغناطیسی
ریخته گری حدیده ای

از میان روشهای فوق ریخته گری حدیده ای و گریز از مرکز را به دلیل تولید قطعات با دقت بالا و نیز کاربرد فراوان در صنعت مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ریخته گری حدیده ای از جمله روشهایی است که میتوان قطعات با ابعاد عالی و دقیق را با آن تولید کرد.در این روش






فلز مذاب تحت فشار

مکانیکی یا هیدرولیکی از طریق راهگاه هایی به داخل قالب رانده شدهع سپس این (که دو قسمتی بوده) بسته شده و مذاب درون آن سرد شده و منجمد می شود و پس از آن با باز شدن قالب قطعه از قالب خارج میشود .
ریخته گری حدیده ای به دو صورت میتواند اعمال شود :ریخته گری با مخزن گرم( کوره مذاب در کنار دستگاه) و ریخته گری با مخزن سرد (که فلز را در کوره ای جداگانه ذوب کرده و به داخل دستگاه تزریق می کنند).
ریخته گری گریز از مرکز از جمله روشهایی است که در تهیه قطعات مدور , لوله , و یا حتی چند ضلعی استفاده می کنند. در این روش قالب با استفاده از نیروی گریز از مرکز حول محور عمودی یا افقی می چرخد و مذاب را به همه جای آن میرساند.


تزریق پلاستیک:


تزریق پلاستیک:

فرآیند تولید قطعات و محصولات پلاستیکی با روش تزریق پلاستیک و ماشینهای تزریق (molding machine)را نیز می توان در زمره فعالیتهای ریخته گری با فالب دائم دانست. فرآیند تزریق پلاستیک عملکردی مشابه ریخته گری حدیده ای دارد که در آن مواد پلاستیکی که بصورت دانه های ریز بوده تحت فشار و گرما توسط هیتر های روی دستگاه ذوب شده و پس از بسته شدن قالب , به داخل قالب رانده میشود. سپس توسط خنک کننده های درون قالب مواد سرد شده و پس از منجمد شدن قالب باز می شود و توسط پران آن, قطعه به بیرون انداخته می شود. با این روش میتوان قطعات بسیاری را د رتعداد بالا و با کیفیت خوب تولید کرد .



روشهای تولید ( قسمت سوم):

در مباحث گذشته راجع به فرآيندهاي توليد محصولات و قطعات صحبت كرديم.از ميان آنها ريخته گري را مورد بررسي قرار داديم.در اينجا براي ياد آوري خاطر نشان مي سازيم كه عموماً اين فرآيند ها را مي توان به 4 دسته عمده تقسيم كرد:
ريخته گري
فرآيندهاي تغيير شكل
ماشينكاري ( تراشكاري، فرز كاري و ... )
اتصال قطعات كوچك ( جوشكاري ، متالوژي پودرو...)
درباره روشهاي ريخته گري تا حدودي توضيح داديم. در اينجا مي خواهيم مورد دوم يعني فرآيندهاي تغيير شكل را بررسي كنيم.فرآيندهاي تغيير شكل عموماً به 3 دسته اساسي تقسيم مي شوند:
كار گرم
كار نيمه گرم
كار سرد
فرآيندهاي كار گرم:
به تغيير شكل مومسان فلزات در بالاي تراز دماي تبلور مجدد گويند.اين دماي تبلور مجدد در فلزات مختلف متفاوت است .



يعني دمايي كه

براي فلزي كار گرم محسوب ميشود ممكن است براي فلزات ديگر كار نيمه گرم يا سرد باشد.عمده فرآيند هاي كار گرم بصورت زير است:
نورد
حديده كاري
آهنگري
جوش لوله
كشيدن( گرم)
سوراخكاري
شكل دادن چرخشي ( در حالت گرم)

فرآيندهاي كار سرد :
تغيير شكل مومسان فلزات در دماهاي پائين تر از تبلور مجدد را گويند كه اين دما معمولاً دماي اتاق است .
كار سرد داراي امتيازات توليدي گوناگوني است . ضمن اينكه اين فرآيندها اخيراً توسعه داده شده اند . امتيازات كار

سرد را ميتوان بصورت زير خلاصه كرد :


استحكام و خواص سايشي بيشتر
بدست آمدن سطح پرداخت شده بهتر
بدست آوردن قطعات با دقت بالا از نظر ابعاد
عدم نياز به دما و گرم كردن و ...
اين روش معايبي نيز دارد كه از جمله ميتوان به : نياز به تجهيزات قوي و نيروي زياد جهت ايجاد تغيير شكل ، شكل پذيري كمتر و احتمال آسيب رساندن به خواص جهتي و نياز به تميز كاري سطع قطعات فلزي اشاره كرد.
مي توان روشهاي كار سرد را به 4 دسته كلي بصورت زير تقسيم كرد:
خم كردن
فشردن
كشيدن
بريدن
خم كردن مانند : خم كدن ورق ، درز بندي، صافكاري، فشردن مانند : آهنگري قرار ، نورد ، حديده كاري ، سكه زني،كوبيدن و... كشيدن مانند : چرخاندن ، برجسته كاري ، كشيدن سيم و لوله و بريدن شامل : پرداخت لبه، بريدن با قالهاي نر و ماده ع قطع كردن و قطع زائده ها نوشت .

فرآيندهاي كار نيمه گرم:
ايجاد تغيير شكل در دمايي بين كار سرد و كار گرم را گويندكه باعث شكل پذيري بيشتر ، نيروي انساني و تجهيزات كمتر مي شود.


در اينجا مي خواهيم چندين عمليات كار گرم را براي آشنايي بطور خلاصه ذكر كنيم.:
1- نورد : گذراندن فلز داغ بين دو غلطك است كه در خلاف جهت يكديگر مي گردند. بايد توجه داشت فاصله بين غلطكها براي اينكه فلز تغيير شكلي در آن ايجاد شود مي بايست كه از ضخامت فلز ورودي كمتر باشد.
(شكل را ببينيد) نحوه چيدمان و تعداد غلطكهاي بكار رفته در آن مي تواند مختلف باشد و لزوماً دو يا سه غلطك روي هم كليه حالات نورد را در بر نمي گيرد. مي توان از چندين غلطك روي هم بصورت طبقه اي استفاده كرد.
2 - آهنگري : فرآيند تغيير مومسان فلز را با اعمال نيرو توسط دستگاههاي پرس ، چكشهاي دستي يا مكانيكي و ... گويند.بيشتر ما با عمليات آهنگري آشنايي داريم و از دير باز يكي از روشهاي قديمي تهيه وسايل مخصوصاً وسايل جنگي و انفرادي بوده است.روشهاي آهنگري خود چندين نوع دارند كه چكش كاري توسط دستگاههاي پرس معمولترين آنست.
از لحاظ كاركرد نيز دستگاههاي پرس را به دو دسته ضربه اي و هيدروليكي تقسيم بندي مي كنند.
توليد قطعات بدنه خودروها نيز در مقوله آهنگري جاي ميگيرد.
3 - حديده كاري:عبور دادن بصورت فشرده و با اعمال نيرو را از حديده اي به شكل مناسب گويند( شكل را ببينيد)
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

AMEG CNC

عضو جدید
Plaster Casting جزو کدامیک از روش ها می باشد ؟

Plaster Casting جزو کدامیک از روش ها می باشد ؟

با سلام
بنده امکاناتی جهت ساخت سریع مدل های ریخته گری از جنس پلاستیک ای.بی.اس دارم لذا دنبال مراکزی هستم که نیازمند ساخت چنین مدل هایی باشند . از جمله اطلاعاتی که به دست آورده ام این است که در یکی از روش های ریخته گری به نام پلستر کستینگ از مدل اولیه قالب سیلیکونی و سپس از سیلیکون قالب گچی می گیرند ( البته گچ مخصوص ریخته گری) و پس از پخت گچ در کوره در آن آلومینیوم یا مس یا برنج ریخته گری می کنند.یکی از کاربرد های این روش ساخت فالب های آلومینیومی برای تزریق پلاستیک می باشد .

خواهشم از شما این است که :
1- آیا با این روش آشنایی دارید ؟
2- این روش در بازار ایران به چه نامی شناخته شده است ؟
3- آیا مراکزی که این خدمات را ارائه دهند می شناسید ؟

با تشکر

در صورت امکان می توانید به بنده e-mail نیز بزنید و یا تماس بگیرید .

همراه : 09126091537
ایمیل :alan_minasian@yahoo.com
 

Arsalan.A

عضو جدید
سلام
می خواستم اگر کسی مطلبی راجع به مسایل زیر داشت برام بفرسته:
1.خمکاری و کشش و نورد
2.کشیدن سیم و لوله
3.لوله سازس
4.نورد سرد
5.ورق سازی
6.کله سازی قطعات در حالت سرد Gold Heading
7.خراطی فلزی Metal Spinning
اگر مزایا یا معایبم شد چه بهتر...!
ممنون
arsalan_askari@yahoo.com
 
آخرین ویرایش:

MaJiD-Metall

عضو جدید
سلام .
بنده یک مقاله فوری مربوط به فرایندهای جدید شکل دهی فلزات می خوام که جایگزین روش های قبلی شده اند.
خیلی وقتم کم هست.
دوستان اگر کسی مطلبی داشت که میتونه کمک کنه به من معرفی کنه یا ایمیل کنه...
دعاش میکنم حتما :gol:
mj_42LI@yahoo.com
 

hesam02

عضو جدید
سلام .
بنده یک مقاله فوری مربوط به فرایندهای جدید شکل دهی فلزات می خوام که جایگزین روش های قبلی شده اند.
خیلی وقتم کم هست.
دوستان اگر کسی مطلبی داشت که میتونه کمک کنه به من معرفی کنه یا ایمیل کنه...
دعاش میکنم حتما :gol:
mj_42LI@yahoo.com

روش های شکل دهی پیشرفته فلزات
 
بالا