[معماری معاصرایران]:فرهنگسرای خاوران

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار


اولین گام احداث «فرهنگسرای‌ خاوران» در بهار سال۱۳۷۲، برداشته شد و از دوازدهم تیرماه سال۱۳۷۲، نیز شروع به کار کرد. این فرهنگسرا به منظور پر کردن اوقات فراغت کودکان و جوانان جنوب شرقی تهران ساخته شده‌ که از مناطق محروم شهر تهران به حساب می‌آید.

در حال حاضر، «فرهنگسرای‌ خاوران» بزرگ‌ترین مرکز فرهنگی کشور محسوب می‌شود. این فرهنگسرا‌ دارای مساحتی بالغ بر ۸۳۰۰۰ مترمربع و زیر بنای ۲۴۰۰۰ مترمربع است‌، و در چهار بخش ساختمان اداری‌، بازارچه فرهنگ و هنر (به صورت روباز در وسط محوطه‌)، ساختمان مرکزی‌، علوم و فنون و شهربازی‌، فعالیت‌های متنوعی را برای عموم شهروندان به ویژه جوانان و نوجوانان میسر کرده است‌.

فعالیت‌های «فرهنگسرا‌ی خاوران» نیز به چهار گروه هنری‌، آموزشی‌، اجتماعی و فرهنگی تقسیم می‌شود. در بخش هنری امکانات متفاوتی از جمله سالن‌ها و نگارخانه‌ها در اختیار جوانان منطقه است‌. سالن‌های این بخش شامل سالن «شهید مطهری» با ظرفیت ۳۵۰ نفر، سالن «فرهنگ» با ظرفیت ۲۰۲ نفر، ، سالن روباز «سوم خرداد» با ظرفیت ۳۰۰۰ نفر و سالن اجتماعات با ظرفیت ۱۰۰ نفر است‌. همچنین‌، واحد نگارخانه با ظرفیت ۲۰۰ تابلو در رشته‌های نقاشی‌، خوش‌نویسی‌، گرافیک‌، عکاسی‌، حجم و صنایع دستی‌، آماده خدت‌رسانی به هنرمندان، اساتید و دانشجویان رشته‌های هنری است.

شهروندانن عزیز می‌توانند از کانون فیلم‌، موسیقی‌، نمایش نیز که دارای برنامه‌هایی از جمله اجرای کنسرت‌های موسیقی‌، تئاتر، جُنگ‌های شاد و مراسم مذهبی و تعزیه‌خوانی است‌، استفاده کنند.

«فرهنگسری خاوران»‌ در بخش آموزشی‌، با 200 کلاس آموزشی اعم از کلاس‌های هنری‌، تجسمی‌، قرآنی‌، موسیقی‌، کامپیوتر، زبان‌، هنرهای خانگی‌، هنرهای دستی و ورزشی‌، پذیرای اقشار مختلف مردم منطقه است‌. این بخش با ۳۰ فضای آموزشی و ۱۲ فضای کارگاهی‌، توانایی ارائه بهترین خدمات را در رشته‌های مذکور دارا است‌. دیگر فعالیت این بخش کانون‌های علمی‌، آموزشی‌، مثل کانون فیزیک‌، نجوم و ... است‌.

بخش اجتماعی شامل واحد ورزش و تفریحات سالم‌، واحد مشاوره و واحد امور شهری است‌. در بخش فرهنگی‌، کتابخانه با بیش از ۴۰۰۰۰ جلد کتاب‌، شامل کتابخانه‌ کودک و نوجوان با ۲۰۰۰۰ جلد کتاب برای گروه سنی ۵ تا ۱۴ سال است‌.

از دید معماری مجموعه «فرهنگسرای خاوران»‌ را می‌توان تلفیقی از معماری گذشته و حال اسلامی-ایرانی‌ دانست‌، به گونه‌ای که سیر توالی عناصر و فضاها به فراخور، بیان‌کننده نکات اصلی و فرعی موجود در معماری این مرز و بوم است.
منبع:paitakht
 

mpb

مدیر تالار مهندسی معماری
مدیر تالار
فرهنگسرای خاوران بین سال های 1372 و 1373 خورشیدی و با طراحی و نظارت دفتر فنی آن فرهنگسرا،ساخته شد. فرهنگسرای خاوران در محله مسگرآباد قدیم، واقع در جنوب شرقی تهران، در منطقه 15 واقع است.
منطقه خاوران از متراکم ترین و محروم ترین نقاط تهران به حساب می آمد که اهالی آن به هیچ فضای فرهنگی در محدوده سکونت خویش دسترسی نداشتند. فرهنگسرای خاوران با حدود 83000 مترمربع مساحت و 21000 مترمربع زیربنا، فضاهای فرهنگی منطقه و پیرامون آن را تامین کرده است.
تالار نمایش و سینما در دو بخش کودکان و بزرگسالان، خانه کودک، کتابخانه، کلاس های آموزشی، فضای نمایشگاه، ساختمان اداری، بازارچه ی فرهنگ و هنر و فضاهای جنبی باز و نیمه باز، بخش های عمده مجموعه را تشکیل می دهند. در معماری مجموعه سعی بر آن بوده است تا با الهام گرفتن از معماری اسلامی ایران، در جانمایی فضاها، همچنین بر فرم و فضا تاکید مضاعف شود.
هندسه و تقارن فضاها، نظم خاصی را بر مجموعه حاکم می سازد که توجه و تمرکز را به سوی فضاهای اصلی معطوف می دارد. ساختمان اداری با ارتفاع زیاد و عقب نشینی انحنایی نسبت به خیابان، ورودی جذابی را برای مجموعه ایجاد نموده است. بازارچه با الهام گرفتن از گودال باغچه های معماری ایرانی، با داشتن حیاط مرکزی، پایین تر از سطح زمین قرار گرفته است.
بازسازی فرهنگسرای خاوران
پس از گذشت چندین سال استفاده ممتد از فرهنگسرای خاوران، این فضای چند منظوره پرتردد دچار تخریبهای اساسی گردیده بود ، که بعد از تهیه طرح جامع و تعیین مکانهای آسیب دیده از طرف مشاور، این شرکت اقدام به عملیات اجرایی در بازسازی فضای گسترده ای در حدود 5000 متر مربع در سطح نمود که اگر طبقات ساختمان اصلی نیز به این مقدار اضافه گردد، بالغ بر 7000 متر مربع سطح و ارتفاع می گردد.
موارد بازسازی شده عبارتند از ، سنگهای تراورتن کف و دست اندازهای محوطه، ستونهای فلزی نمای غربی ساختمان اصلی، سنگهای گرانیت پله ها و لابیهای داخلی ساختمان اصلی، سقف شیشه ای دو جداره نگارخانه و کتابخانه، کف مکالئوم کتابخانه، نقاشی کامل، پارتیشنهای جداکننده مهد کودک، آب بندی گنبد بزرگ ساختمان اصلی، بازسازی اساسی دو آسانسور هسته مرکزی ساختمان اصلی، لوله های سرد و گرم و شوفاژ و فاضلاب گودال باغچه، ایزوگام و موزائیک پشت بام ساختمان اصلی، کاشی کاری سرویسهای عمومی شمالی فرهنگسرا، اجرای پنج آبنما جنوبی شامل موتورخانه – لوله کشی – نورپردازی – سرامیک کاری، آجرنمای غربی ساختمان اصلی و ...

منابع:doremond/dejajand
 

Similar threads

بالا