از مهم ترین آثار او میتوان به مناجاتنامه، رساله دل و جان و طبقاتالصوفیه اشاره کرد. در شمال شهر هرات و در دامن فراخ کوه، منطقه سر سبز و زیبای «گازرگاه» واقع است که «خواجه عبدالله انصاری» در آن جا آرمیده است.
برخی را چنین باور است که به دلیل رفت و آمد زیاد مردم به زیارت پیر هرات، آن را گذرگاه گفتند. در برخی تواریخ آمده که در این مکان در سال 150 هجری میان لشکر اسلام و زرتشتیان که از آتشکده بزرگ فراز کوه آنجا حراست میکردند، نبرد بسیار سختی رخ داد و به همین علت آن را «کارزارگاه» نام نهاده که به مرور زمان به «گازرگاه» تبدیل شده است.
طبق نوشته رسول پویان، گازرگاه در دوره «غوریان» و «سلجوقیان» اندکی آبادی داشته و لیکن در زمان «شاهرخ میرزای تیموری» (850 – 799 ) به طور اساسی تعمیر و کاشیکاری شده و خانه زرنگار، معماری استادانه، حوض زمزم، سنگهای منقش و سنگ نبشتههای آن چشم را جلا میبخشد.
ساختمان با شکوه نمکدان در شمال باغ گازرگاه که در واقع به شکل نمکدان طراحی شده از یادگارهای عهد «امیر علی شیر نوایی» است.
لوح مرمرین آرامگاه پیر هرات از دوره «سلطان ابو سعید» است و سنگ بسیار نفیس و ارزشمند 7 قلم که از عجایت صنعت حجاری قلمداد میشود، یادگار عهد «سلطان حسین بایقر» است.
در منطقه زیارت پیر هرات چندین شاعر، عالم وشخصیتهای مشهور هرات آرمیدند.
طبق نوشته «ولی شاه بهره» در کتاب «هرات نگین خراسان»، علاوه بر مزار خواجه عبدالله انصاری، «شیخ عمو»، «ابونصر خباز»، «ابولحسن سوهان»، «عبدالله غور بنج»، «غریب میرزا»، «امیر دوست محمد خان» و بسیاری دیگر از مفاخر و مشاهیر زبان و ادب عرفان فارسی در این مکان آرمیدند.
در جوار مزار پیرا هرات، جنگل بسیار سرسبز و شادابی وجود داشته که اولین مدرسه علمی بوده که در قرن 12 میلادی در عصر غوریها بنا نهاده شده که امروزه از آن اثری نیست.
ایوان بزرگ مشرقی مزار حضرت خواجه به دست شاهرخ میرزا تیموری در سال 829 قمری احداث شد که هنوز پا برجاست.
مقبره خواجه عبدالله یکی از مراکز فرهنگی و مذهبی شهر هرات محسوب میشود که علاوه بر عارفان و دوستداران پیر هرات، گردشگران خارجی را نیز به خود جذب میکند.
منابع:
afghanistan.shafaqna.com
khavarestan.ir
jamejamonline.ir