فرهنگ
مدیر بازنشسته
براساس تعاريف معمول در علوم و كتب متالورژي، فروآلياژها محصولات نسبتا ناخالصي هستند كه از آهن و يك يا چند عنصر، بصورت تركيب بين آهن و عناصر آلياژي كه شرايط آسان داخل شدن عنصر يا عناصر مورد نظر را به فولاد يا چدن مذاب فراهم مي كنند. عمدتا اين دسته از مواد در صنايع فولادسازي و ريخته گري و يا ساخت الكترو دها مرتبط با آن بمنظور تهيه فولاد با تركيب شميايي ويژه مورد استفاده قرار مي گيرند. نقش اين عناصر مي تواند شامل اكسيژن زدايي و يا ايجاد ساختار مورد نظر و دستيابي به خواص فيزيكي و شيميايي مطلوب براي كاربردهاي معين انواع فولاد و چدن باشد.از جمله مهم اين عناصر عبارتند از سيليسيم، منگنز، كروم، موليبدن، واناديوم، تيتانيوم، كبالت، نيكل، تنگستن. افزودن عناصر فوق الذكر به صورت خالص به آلياژهاي آهن امكان پذير نمي باشد.
بعضي از فروآلياژها نقش جوانه زايي فازهاي معيني از جمله گرافيت كروي و يا بهينه سازي و پالايش ريزساختار را در آلياژهاي چدن بازي مي كنند. به اين فروآلياژها مواد تلقيحي يا جوانه زا (grain refiner) مي گويند. كاربرد عمده فروآلياژها در صنايع توليد آهن و فولاد، ريخته گري و الكترودسازي است. از اين رو فروآلياژها در توليد فولاد و چدن نقش منحصر به فردي ايفا مي كنند و لذا توسعه ظرفيت فولاد و چدن در كشور با افزايش مصرف فروآلياژها همراه است. براين اساس توليد فروآلياژ از نظر كمي و كيفي به توليد فولاد وابسته است و هر قدر توليد فولاد بيشتر باشد، نياز به فروآلياژها بيشتر است.
از آنجا كه توليد فولاد در توسعه اقتصادي نقش مهمي دارد، لذا توليد فروآلياژها براي اقتصاد ملي از اهميت بسياري برخوردار است. در حال حاضر ۶ نوع فروآلياژ و برخي از انواع جوانه زا در ۱۳ واحد فروآلياژسازي عمده توليد مي شوند.
توليد فرو آلياژ در ايران
مجموع توليد فروآلياژ در سال ۸۴ مقدار حدود ۱۱۲ هزار تن بوده است كه نسبت به سال ۸۳ حدود ۸ درصد افزايش داشته است. با توجه به اينكه ظرفيت اسمي توليد فروآلياژ درسال ۸۴، حدود ۱۵۶ هزار تن بوده است لذا راندمان توليد فروآلياژ در اين سال حدود ۷۲ درصد است. پيش بيني مي شود در سال ۸۵ حدود ۱۴۴هزار تن فروآلياژ در كشور توليد شود. اينك وضعيت توليد هر يك از فروآلياژها مورد بررسي قرار مي گيرد. مضاف به اينكه مشكل تامين و تهيه كروميت نيز مزيد بر علت است.
فروسيليسيم
سيليسيم فراوان ترين عنصر در پوسته زمين بعد از اكسيژن مي باشد كه بصورت سيليكا SiO2 يافت مي شود. اين عنصر كاربردها و مصارف گسترده در صنعت دارد.
فروسيليسيم، يكي از پرمصرف ترين و پركاربردترين فرو آلياژ به عنوان اكسيژن و گرافيت زدا و جوانه زا درصنايع فولاد و چدن بعنوان در صنايع ريخته گري مصرف عام دارد. وكاربردهاي عمده آن، اصلاح دانه بندي وساختار فلزي در ريخته گري چدنها آلياژي و غيرآلياژي، احياي فروآلياژهاي ديگر و بخصوص درساختار توليدي فولاد آلياژي نوين، ماده اوليه توليد Fe, Si, Mg مي باشد. اين تركيب يا آميژان از طريق ذوب و احياي سنگ آهن و سيليس(كوارتز) توسط كربن (كك) در كوره هاي الكتريكي توليد مي شود. فروسيليسيم داراي مقادير متفاوت از سيليسيم است كه اين مقدار مشخص كننده نوع فروسيليسيم است كه از اين ميان FeSi 75% كه داراي 75% سيليسيم است از همگي متداولتر و فراوانتر است.
اين محصول هم اكنون در سه سايز متفاوت توليد شده و به مصرف كنندگان اين محصول در داخل و خارج ازكشور عرضه مي شود . بسته بندي اين محصولات بارعايت استانداردهاي جهاني انجام مي شودونوع خواسته مشتريان در انتخاب بسته بندي براي اين شركت مهم مي باشد. راندمان توليد فروسيليسيم درسال ۸۴ حدود ۹۴ درصد بوده است.
