آراشيل
عضو جدید
همانگونه که از نام آن پیداست، فرود اضطراری فرآیندی است که در مواقع اورژانسی و اضطرار پدید میاید.
این شرایطی که از آن به عنوان اضطرار یاد می گردد عبارتند از:
حالتهایی که هواپیما دچار نقص فنی شده، شرایط تقرب به فرودگاه مقصد فراهم نباشد ( مثلا اوضاع آب و هوایی به گونه ای باشد که دید کافی برای فرود محیا نبوده و ...) یا اینکه مشکلات سلامتی برای افراد حاضر در هواپیما اعم از کرو پرواز یا مسافرین رخ داده باشد که ادامه پرواز تا مقصد اصلی فاجعه آور بوده و خلبان مجبور به فرود آمدن در نزدیکترین فرودگاه به مسیر پرواز است.
در واقع فرود اضطراری یک عمل خارج از برنامه پرواز می باشد هرچند که پیش از پرواز به لحاظ مسائل فنی مثل پیش بینیهایی مانند تعیین میزان بنزین برای این عمل و حتی فرودگاه یدکی نزدیک در مسیر پرواز Alternate صورت می گیرد.
- انواع فرود های اضطراری:
Forced Landing فرود اضطراری اجباری:
در این حالت خلبان هواپیما به دلیل نقص فنی، مشکل سلامتی افراد حاضر در هواپیما و شرایط آب و هوایی مجبور به فرود اضطراری می باشد.وقتی شرایطی که بدانها اشاره شد برای یک پرواز بوجود می آید (مستقل از هر نوع مدل هواپیمایی که باشد) اولین کاری که خلبان هواپیما موظف به انجام آن است، فرود می باشد و هیچ پروسه دیگری به جز فرود در اولویت نخواهد بود.زمانی که مشکلی بوجود می آید حتی اگر هواپیما قادر به ادامه پرواز هم باشد، بازهم فرود به ادامه پرواز اولویت دارد.در واقع باید بدانیم که این خلبان است که تصمیم نهایی را با درنظر گرفتن تمامی شرایط موجود مبنی بر فرود اضطراری می گیرد و پاسخگو به مراجع نیز خود وی خواهد بود و ایراد به هیچ شخص دیگری جز فرمانده پرواز و همراهان وی در کاکپیت وارد نخواهد آمد و او موظف است پیش از اینکه هر گونه حادثه ای رخ دهد( اغلب حوادث هوایی منجر به وقوع فاجعه انسانی می شود) هواپیما را به سلامت در نزدیکترن فرودگاه به زمین بنشاند.
Precautionary landing فرود اضطراری احتیاطی:
فرود احتیاطی در مواقعی رخ می دهد که اطلاعات محدودی نسبت به فردوگاه مقصد در دسترس باشد، تغییرات پیش بینی نشده ای در حین پرواز ایجاد گردد یا اینکه موقعیت غیر عادی در طول پرواز رخ دهد که خلبان مجبور شود که هواپیما را در جایی غیر از فرودگاه مقصد به زمین بنشاند.البته که خلبان در این شرایط می بایست که تمامی شرایط موجود را درنظر گرفته و آنها را با برج مبدا مطرح نماید و با بررسی همه مسائل بهترین تصمیم را بگیرد، گاهی شاید مجبور شود که این فرود احتیاطی را در فرودگاه مبدا انجام دهد.همانگونه که می دانیم یک خلبان آنقدر باید دانا باشد که بهترین تصمیم را در کمترین زمان ممکن بگیرد.
به طور کلی وقتی که خلبان پرواز مجبور به فرورد اضطراری می شود، باید که تمامی
وجوه را درنظر کرفته و شرایط فرود در فرودگاهی که Alternate می باشد بررسی کند، این احتمال هم وجود دارد که شرایط اقلیمی و آب و هوایی در آن زمان به گونه ای باشد که فرود حتی در آن شرایط (در شرایط احتیاطی) در فرودگاه بدکی اوضاع را بدتر کند، پس در این حالت با درنظر گرفتن شرایط باید تصمیم بهتر را بگیرد که شاید بازگشت به مبدا بهترین تصمیم باشد.
Crash landing فرود اضطراری به علت آسیب دیدگی هواپیما:
این نوع فرود اضطراری به دلیل وارد آمدن آسیب به بدنه هواپیما و یا قسمتهای حیاتی آن مانند موتور، سیستم هیدرولیک یا آلات فرود در حین پرواز می باشد که در این حالت با اینکه در همه حال نیاز به وجود باند فرود می باشد، اما به تشخیص خلبان و با شناسایی کامل مسیر، وی می بایست در مناسبترین نقطه از زمین که کمترین میزان صدمه به مسافر و هواپیمای آسیب دیده را دربر می گیرد، هواپیما را به زمین بنشاند.این نوع فرود آمدن که در شرایط اضطرار هم روی می دهد، خطرناکترین حالت به زمین آمدن هواپیما می باشد که می تواند حتی منجر به حادثه های وحشتناک شود اما چاره ای نیست و خلبان الزام دارد با توجه به ایجاد اشکالهایی که نامبرده شد، هواپیما را به زمین آورد تا از رخ دادن حادثه ای وحشتناکتر جلوگیری کند.
Ditching فرود اضطراری روی آب:
این نوع فرود نیز به مانند فرود اضطراری در حالت Crash Landing می باشد، اما اینبار فرود روی آب صورت می گیرد.هنگامی که خلبان مجبور به فرود اضطراری می باشد اما هیچ خشکی در مسیر پرواز وی وجود ندارد، می بایست که هواپیما را روی آب فرود بیاورد.این کار ممکن است منجر به فرو رفتن تدریجی هواپیما به اعماق آب( دریا یا اقیانوس محل فرود) گردد، البته که این شرایط برای هواپیمایی که برای فرود روی آب طراحی نشده پدید می آید.اما به هر حال خلبان برای جلوگیری از شکل گرفتن فاجعه ای بدتر باید که هواپیما را روی آب فرود آورد.
تا به اینجا تا حدودی با انواع و دلایل فرود های اضطراری آشنا شدیم اما آنچه که بسیار مهم است، آشنایی با پروسه هاییست که در هنگام فرود اضطراری باید صورت گیرند که تا هواپیما در شرایط اضطرار به سلامت به زمین آید.اگر در هنگام فرود اضطراری اجباری Forced Landing هیچ گونه نیروی مکانیکی(منظور نیروی موتور هواپیما) وجود نداشت، به عبارتی اگر موتور های از کار افتاده بودند، خلبان با آشنایی که نسبت به هواپیمای خود دارد باید که تا حداکثر مسیری که برای هواپیما لحاظ گشته است با عمل گلاید کردن هواپیما را تا باند فرود هدایت کند.نکته حایز اهمیتی که باید بدان اشاره گردد این است که یک خلبان حتما در دوره های آموزشی این فرآیند را به شکل شبیه سازی شده آموزش دیده است.یعنی آنکه یک خلبان پیش از آنکه به صورت اکچوآل (عملا) وارد خط پروازی گردد با وسایل شبیه ساز پرواز شرایط فرود اضطراری اجباری را در حالتی به قول خودشان موتور هواپیما رفته، به صورت کاملا حرفه ای آموزش می بینند و بارها تمرین می کنند تا در هنگام بروز چنین شرایطی بتوانند هواپیما را سالم به زمین برسانند.
توجه داشته باشید که کنترل هواپیما در این حالت کاملا به دست خلبان بوده و حتی تنظیم سرعت آن هم در هنگام گلاید باز هم به دست خلبان صورت می گیرد و در حالتی که خلبان یکم در شرایط سلامت کامل باشد و اتفاقات رخ داده شامل حال وی نگردد این عمل فقط به عهده اوست و به مانند عمل تاکسی کردن واگذاری آن به خلبان دوم ممنوع می باشد.
ضمن اینکه پرواز از حالت بدون دید یا Instrumental به حالت پرواز در شرایط چشمی در می آید.در هنگام فرود اضطراری ممکن است شرایط به شکلی باشد که خلبان در حین گلاید کردن قادر نباشد که هواپیما را به محل فرودگاه Alternate هدایت کند و در آنجا هواپیما را روی زمین آورد، پس می بایست سطح مناسبی را پیدا نموده که در هنگام فرود کمترین خسارت و آسیب را متوجه هواپیما کند.
هواپیماهای سبک مسلما وضعیت بهتری را در این شرایط خواهند داشت زیرا که قادر به فرود در زمین های زراعی یا حتی جاده های ماشین رو را نیز دارند.اما هواپیمای متوسط و سنگین وزن شرایط خاص خود را دارند و حتما می بایست در یک باند صاف و بودن هر گونه برآمدگی فرود آیند مگر اینکه هواپیمایی مانند C-130 باشند که نه نیاز به باند طویل و صاف در حد بسیار پیشرفته ای باشد.
ضمنا خلبانان گلایدر هم که می توانند هر جایی خارج از مبدا خود فرود بیایند.به اینگونه خلبانان که خلبانان صحرایی هم به آنان گفته می شود، چنین فرودهایی را خوب تمرین می کنند.
چند نمونه فرود های اضطراری معروف:
خطوط هوایی بزرگ در سراسر دنیا دارای هواپیما های مدرن و پیشرفته ای هستند که امکان وقوع حادثه برای آنها مخصوصا به لحاظ مشکلات فنی، به ندرت پیش می آید اما به هر حال فرود اضطراری امری اجتناب ناپذیر در هر خط هوایی یا هواپیمایی به حساب می آید.
یکی از معروف ترین فرود های اضطراری رخ داده در دنیا Gimli Glider است در واقع نام مستعار هواپیمای بوئینگ 767 هواپیمایی کانادا می باشد که در حین پرواز سوخت کم آورد و خلبان این هواپیما مجبور شد تا عمل گلاید کردن هواپیما را در تاریخ 23جولای 1983 با حفظ سلامتی تمامی افراد حاضر در هواپیما به طرز شفگت آوری (البته از نظر مسافرین) به زمین بنشاند.این اتفاق در منطقه Gilmi ایالت Manitoba کانادا رخ داد.
یکی دیگر از فرودهای اضطراری معروف دنیا مربوط می شود به بوئینگ 747 خط هوایی انگلستان که در مسیر کوالامپور به Perth یکی از مراکز استانی کشور استرالیا پرواز می می کرده است.این هواپیما در اثنای پرواز به صورت ناگهانی نیروی هر 4 موتور خود را از دست می دهد، این هواپیما در مسیر خود مجبور می شود نا فرود اضطراری خود را در فرود گاه جاکارتا پایتخت اندونزی انجام دهد هر چند نیروی 3 موتور خود را بالاخره با تلاش بسیار در یافت می کند.این اتفاق در ماه جون سال 1982 رخ داده است.
