علت بوی نامطبوع هنگام روشن کردن کولر خودرو چیست؟

[Ahmad Engineer]

برای اینکه علت ایجاد این بوی نامطبوع را پیدا کنیم ، لازم است تا بطور خیلی مختصر در خصوص نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع خودرو مروری داشته باشیم

سیستم تهویه مطبوع از قطعات مختلفی تشکیل شده است که مهم ترین آنها عبارتند از کمپرسور، کندانسور، رطوبت گیر، شیر انبساط، اواپراتور، لوله ها و شیلنگ های ارتباطی، فن خنک کننده کندانسور، فن دمنده داخل اتاق، سنسورها و یونیت های کنترل کننده.

گاز توسط کمپرسور تحت فشار قرار گرفته و به کندانسور ارسال می شود
جریان هوا که در اثر حرکت خودرو و فن کندانسور ایجاد می شود موجب خنک شدن کندانسور شده و گاز داخل آن را به مایع تبدیل می کند
این مایع پس از عبور از قطعه ای به نام رطوبت گیر یا خشک کن، به شیر انبساط می رسد
شیر انبساط وظیفه دارد تا شرایط را برای تبدیل مایع به گاز مهیا کند ، وقتی مایع در اواپراتور به گاز تغییر ماهیت می دهد ، گرمای محیط را جذب می کند و این فرآیند موجب می شود تا بدنه فلزی اواپراتور به شدت سرد شود.

سیستم تهویه مطبوع خودرو طوری طراحی شده است که در هر وضعیتی ، هوا از اواپراتور عبور می کند
به عبارت دیگر اگر بخاری روشن باشد و یا سیستم کولر در حال کار کردن باشد و چنانچه هوا از بیرون خودرو وارد کابین سرنشینان شود و یا هوا در داخل کابین در حال چرخش باشد ، در هر صورت هوا از اواپراتور عبور می کند
یک فن در داخل کابین سرنشینان تعبیه شده است که موجب می شود هوا از میان پره های نازک اواپراتور عبور کند، پره های اواپراتور گرما و رطوبت هوای عبوری را جذب کرده و نهایتا گاز از اواپراتور توسط یک لوله به کمپرسور منتقل و در آنجا مجددا فشره شده و این فرآیند تکرار میشود.

 

[Ahmad Engineer]

اواپراتور یکی از مهم ترین قطعات سیستم تهویه مطبوع است که به لحاظ موقعیت در محلی قرار گرفته است که نسبتا خنک و تاریک است و به جز زمانی که کولر و یا بخاری روشن است ، جریان هوا در آن خیلی کم است و همانطور که گفته شد ، گرما و رطوبت هوا در اواپراتور جذب می شود.
همه این شرایط موجب می شوند تا رطوبت جذب شده در اواپراتور عاملی برای ایجاد و رشد قارچ ها و باکتری ها شود
این قارچ ها و باکتری ها در هنگام فعالیت ، رشد و نمو ، از خود بوی نامطبوع متصاعد می کنند که این بو حاصل تجزیه مواد غذائی توسط باکتری ها می باشد که گازهای سولفور هیدروژن و متان تولید می کند که این دو گاز ، هر دو بد بو هستند و فرآیند تولید آنها نیز تخمیر میباشد.

دو گروه باکتری وجود دارند: باکتری هائی که فرآیند تخمیر ، یعنی فرآیند تجزیه بدون اکسیژن را انجام می دهند و باکتری های دیگری که عمل تجزیه را با اکسیژن انجام می دهند که به آنها باکتری های هوازی گفته می شود
بوی بد ناشی از تولید گاز توسط باکتری هائی است که عمل تخمیر را انجام می دهند و جالب اینجاست که هرگاه جریان هوا در مسیر ایجاد شود ، باکتری هائی که عمل تخمیر را انجام می دهند ، از بین می روند
در واقع هر بار که راننده کولر را روشن می کند ، به از بین رفتن آن دسته از باکتری هائیکه عمل تخمیر انجام می دهند، کمک می نماید.

 

[Ahmad Engineer]

وقتی راننده کولر را روشن می کند، بوی نامطبوعی که در اثر رشد، نمو و زندگی کردن میکرو ارگانیسم هائی که شامل قارچ ها و باکتری ها می شوند و در اطراف اواپراتور جمع شده است، به یکباره به داخل کابین راننده راه می باید و موجب ناراحتی سرنشینان می شود، در واقع این بو شامل عوامل تولید مثل است که از قارچها و باکتری ها، به محیط اطراف ساطع می شود و به آن اسپور گفته می شود، لازم به ذکر است که تنفس این مواد، موجب حساسیت و آلرژی در افراد می شود و به همین دلیل امروزه به افرادیکه مبتلا به حساسیت و سینوزیت هستند، توصیه می شود که در خودرو، از کولر استفاده نکنند زیرا علاوه بر سرما، اسپور خارج شده از دریچه های کولر وارد سیستم تنفسی شده و در آنجا شروع به رشد کرده و در سیستم تنفسی فوقانی، موجب ایجاد عفونت می شود. لازم به ذکر است که متصاعد شدن اسپور و بوی نامطبوع در زمان عملکرد کولر همواره وجود دارد و مقدار آن کم نمی شود و آنچه موجب می شود که این بو توسط اعصاب بویائی کمتر حس شود، اول این است که میزان دقت حس بویائی انسان در دمای پائین یعنی در زمانیکه هوای داخل کابین خودرو سرد شده، کاهش می یابد و این بدین معنی است که انسان در دمای پائین، کمتر می تواند بوهای مختلف را تشخیص دهد و در واقع این موضوع، یک ویژگی عملکردی حس بویائی انسان است و دوم اینکه عمل سازش انجام شده است و این بدین معنی است که دیگر پتانسیل عمل در گیرنده های بویائی انسان تشکیل نمی شود که به مغز فرمان دهد، این وضعیت را می توان بدین صورت تجربه کرد که بعنوان مثال وقتی شخصی به خود ادکلن می زند، بعد از حدود بیست و یا سی ثانیه، دیگر آن بوی ادکلن را چه در محیط سرد و چه در محیط گرم، حس نمی کند و این عدم حس بو بعد از چند ثانیه در محیط سرد محسوس تر می باشد یعنی در محیط سرد میزان احساس کردن بوی ادکلن بعد از چند ثانیه باز هم کمتر خواهد بود.

 

[Ahmad Engineer]

چگونه بوی نامطبوع کولر خودرو را برطرف کنیم؟​

شما می توانید با شستشوی اواپراتور و کانال ها و مسیرهای عبور هوا در سیستم تهویه مطبوع و از بین بردن قارچ ها و باکتری های موجود در آنها، از این بوی نامطبوع و مشکلاتی که ممکن است برای سیستم تنفسی ایجاد شوند، خلاص شوید
برای اینکار کافی است هر سال حداقل یک بار اواپراتور را بوسیله اسپری مخصوصی بنام Air Conditioning Cleaner و یا مواد دیگری که خاصیت تمیزکنندگی مشابه داشته و موجب آسیب دیدن اواپراتور نمی شوند، شستشو دهید و آنرا تمیز کنید.


اگر خودرو شما مجهز به فیلتر هوای کابین می باشد، لازم است تا بسته به میزان پیمایش خودرو و با توجه به موقعیت آب و هوائی، هر چند وقت یک بار، این فیلتر را نیز تعویض نمائید.