شهرسازي، برنامه ريزي استراتژيك

sheikh.m737

عضو جدید
سلام
مطالعه نماييد و اگر نظري داشتيد ذكر نماييد.
حقا او عالم است.
 

sheikh.m737

عضو جدید
چكيده

چكيده

چکیده
از آنجایی که دولتها و جوامع محلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به دنبال یافتن شیوه هایی جهت مدیریت اوضاع متغیر اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی می باشند ، تمایل به استفاده از برنامه ریزی استراتژیک در بخش عمومی بار دیگر اوج گرفته است .
برنامه ریزی استراتژیک شیوه ای است جهت اخذ تصمیمات و انجام فعالیت ها برای شکل دهی و رهنمود یک سیستم . سیستم می تواند یک شهر ، منطقه و یا ایالت ، یک کارکرد همچون حمل و نقل ، بهداشت و یا آموزش ، یا یک سازمان خصوصی یا عمومی باشد . آنچه که برنامه ریزی استراتژیک را از دیگر اشکال برنامه ریزی متمایز می سازد ، تاکید بیشتر بر فعالیت و اجرا ، مشارکت از سوی تصمیم گیران کلیدی و تمرکز بر آنچه که واقعاً برای جامعه و یا سازمان مطرح است ، می باشد . عامل مهمتر آنکه هر چیز برنامه ریزی استراتژیک بر تخصص منابع کمیاب به مناطق و وظایف حیاتی ، تاکید دارد .
بدون در نظر گرفتن حیطه کاربردی ( کالبد / زیست محیطی ، اقتصادی ، اجتماعی و یا سازمانی ) و یا سازمانی که مسئولیت انجام آن را بر عهده دارد ف چارچوب برنامه ریزی استراتژیک می تواند بسیار سادهو آشنا باشد .
این گزارش چارچوبی مفهومی برای برنامه ریزی استزاتژیک جهت اجرا در شهرها و مناطق ارایه می کند . در این چارچوب فرآیندی دورانی از شناسایی مقدماتی وظایف ( مرحله اول ) تا نظارت و بازنگری ( مرحله هشتم ) طی می شود .
 

sheikh.m737

عضو جدید
مقدمه

مقدمه

مقدمه
برنامه ریزی استراتژیک شیوه ای است نظام یافته جهت اخذ تصمیمات و اجرای فعالیت ها در خصوص شکل دهی و رهنمود یک سیستم ، کارکرد و علل آن . سیستم میتواند یک شهر ، منطقه یا ایالت و یا یک وظیفه مثل حمل و نقل و آموزش باشد .
آنچه که برنامه ریزی استراتژیک را از دیگر اشکال برنامه ریزی متمایز می سازد عبارت است از شیوه های گردآوری اطلاعات به صورت گزینشی ، تحلیل هدفمند و تعیین اهداف ، مشارکت تصمیم سازان اصلی ، تبیین و ارزیابی گزینه ها ، بررسی تبعات آتی تصمیمات و اقدامات کنونی ، و بیشتر از هر چیز دیگر ، تاکید بر اجرای موفقیت آمیز برنامه . برنامه ریزی استراتزیک توجه خود را به آنچه که برای جامعه و یا سازمان مهم است معطوف ساخته ، چارچوبی جهت مساعدت به تصمیم گیران در رویارویی با شرایط متغیر و تعیین اولویتها در تخصص منابع و فعالیتها فراهم می سازد .
برنامه ریزی فعالیتی است رسمی که از طریق آن یک جامعه می تواند تغییر و تحول ایجاد کرده آن را مدیریت نماید، همچنین برنامه ریزی شامل دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده و به کارگیری دانش علمی فنی ، توام با تجربیات شخصی در تعیین هدفمند تصمیمات و فعالیتها می باشد .
برنامه ریزی به عنوان حیطه ای نظری و تجربی همواره تغییر یافته و خود را با شرایط و شیوه تفکرات نوین سازگار می نماید . برنامه ریزی استراتژیک بخشی از این فرآیند تکاملی است . با این حال برنامه ریزی استراتژیک کنونی در نحوه رویارویی با مشکلاتپیچیده جامعه و درک فرصتهای نوین ، مبتکرانه عمل ی نماید . هر چند کاربرد و برنامه ریزی استراتژیک که به طور قانونمند در ارتباط با بخش عمومی به کار گرفته می شود . همانگونه که دولت ها و جوامع محلی تلاش دارند تا تغییرات روز افزون شرایط اقتصادی و اجتماعی را مدیریت نمایند ، به همان ترتیب نیز تمایل به برنامه ریزی استراتژیک ، دوباره در حال افزایش است.
 

sheikh.m737

عضو جدید
نوزایی برنامه ریزی استراتژیک و سه دوره برنامه ریزی مدرن

نوزایی برنامه ریزی استراتژیک و سه دوره برنامه ریزی مدرن

نوزایی برنامه ریزی استراتژیک
در سالهای اخیر محیط سازمانهای بخش عمومی و غیر انتفایی نه تنها به طور روز افزونیمتلاطم ، بلکه به صورت تنگاتنگی بهم مرتبط گشته است ... این امر مستلزم واکنشی سه وجهی از سوی سازمانهای عمومی و غیر انتفایی ( و جوامع محلی ) است . اول ، این سازمانها قبل از هر زمانی باید به طور استراتژیک تفکر نمایند . دوم ، جهت مقابله با شرایط متحول آنها می باید بینش خود را به استراتژیهای موثر تبدیل کند . سوم ، باید زمینه ای عقلانی جهت اتخاذ و اجرای استراتژیها فراهم گردد .
« جان برایسن »
سه دوره برنامه ریزی مدرن
راهکارهای برنامه ریزی شهری در قرن بیستم به طور مستقیم به سه واقعه مهم جهانی مربوط می شوند .
دهه 1890 تا دهه 1950
از اواخر قرن نوزدهمتا اواسط قرن بیستم ، شاهد سرعت در صنعتی شدن ، توسعه اقتصادی و رشد نسبتاً ملایم جمعیتیو شهری بوده ایم . در این دوران تعدادی طرح های جامع برای بزرگترین شهر های جهان تهیه گردید . ( اسدی ، 1380 )
دهه 1950 تا دهه 1970
دوران افزایش سریع جمعیت و رشد اقتصادی در کشورهای نیم کره شمالی ، بازسازی دوران بعد از جنگ دراروپا و آسیا ، رهایی از نوع استعمار و پدیدار شدن بلوکهای شرق و غرب بود . در این دوره شاهد اوج طرح های جامع شهری بوده ایم صدها طرح جامع برای شهرهای بزرگ در این زمان تهیه شد . ( اسدی ، 1380 )
دهه 1980 تا دهه 1990
از 1980 به بعد با آهسته شدن قابل ملاحظه رشد اقتصادی و نیز کاهش رشد جمعیتی روبرو شده ایم ( اگر چه این امر بیشتر در کشورهای در حال توسعه را شامل نمی شود ) . بلوکهای شرق و غرب از هم پاشیده شدند ، مبادلات اقتصادی ، جهانی شده و تغییرات عظیمی در زمینه علمی و فن آوری بوقوع پیوست . همزمان با این رخدادها ، تحولات عظیمی در زمینه اقتصاد جهانی ، فرصتهای شغلی ، روابط اجتماعی و محدودهای شهری گرفته است . امروزه در سراسر دنیا به محیط زیست یکی از نگرانی های جدی است . ( اسدی ، 1380 )
 

sheikh.m737

عضو جدید
سه مکتب عمده فکری

سه مکتب عمده فکری

سه مکتب عمده فکری
طی نیم قرن گذشته سه مکتب عمده فکری به طور بنیادی برفرآیند برنامه ریزی تاثیر گذار بوده است .
مکتب آمریکایی
تحت تاثیر فلسفه ی لیبرالیسم اقتصادی ، طرحها درایالات متحده آمریکا در واقعنشانگر تصمیمات سرمایه گذاری حکومت های محلی در زمینه تاسیسات زیر بنایی می باشند . این طرح ها چارچوب وسیعی برای بازار جهت بهینه سازی تصمیمات فردی ارایه می دهند . فرض بر این است که تصمیمات جمعی می توان بهترین نتایج را برای شهرها به ارمغان آورد . شهرهایی همچون شیکاگو ، نیویورک و لس آنجلس به علت وجود فضای بیشتر نسبت به اروپا به طور وسیعی گسترش یافته اند . در این شهرها برنامه ریزی شهری کمترین محدودیت را تحمیل می نماید . حکومت محلی مسئولیت اداره شهر را بر عهده دارد ، اما در موارد بسیاری سازوکارهای قانونی ضروری جهتهماهنگی برنامه های شهرداریهای گوناگون واقع در یک مجموعه شهری و یا منطقه ای را دارا نمی باشند . در کانادا سیستم برنامه ریزی بیشتر شبیه مکتب اروپایی استتا مکتب آمریکایی . ( اسدی ، 1380 )
مکتب اروپای غربی
اگر چه کشورهای برینانیا ، فرانسه ، آلمان ، هلند ، ایتالیا و اسکاتلند دارای رویکردهای متفاوت نسبت به برنامه ریزی شهری اند ، اما دارای خصوصیات مشترکی نیز می باشند . از آغاز قرن حاضر ، این کشورها که خواهان تابع ساختن برنامه ریزی شهری به هدایت جمعی از سوی نهادهای عمومی و درچارچوب توسعه اقتصادی لیبرال می باشند .
در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 ، زمانی که مطالعات مهم برنامه ریزی در لندن ، پاریس ، منطقه روردر آلمان و راند شتاد در هلند در دست انجام بود ، برنامه ریزی استراتژیک وسیعاً در بخش عمومی مورد استفاده قرار گرفت . متاسفانه ، در بریتانیا و تا حدی در برخی کشورهای دیگر ، به دنبال عمیق تر شدن رکود اقتصادی و تحکیم دیدگاه های پراگماتیسم و جستجو برای راه حل های کوتاه مدت ، برنامه ریزی استراتژیک در بخش عمومی شتاب خود را از دست داده ، و از مرکز توجه به دور افتاد . در این زمینه تنها استثناهایی را می توان یاد کرد ، از جمله در فرانسه و هلند که سیستم های برنامه ریزی استراتژیک موثری در سطوح ملی و منطقه ای به کار گرفته شدند . در آلملن نیز به دنبال معرفی قانون برنامه ریزی زمین بین سالهای 1950 و 1962 برنامه ریزی استراتژیک مورد توجه قرار گرفت . اگر چه مشخصاً عنوان برنامه ریزی استراتژیک مطرح نشد اما از همان اصول و مقررات برخوردار بود . ( سعید نیا ، 1380 )
مکتب کشورهای اروپای شرقی و شوروی
تا زمان از هم پاشیدن اخیر نظام سیاسی کمونیسم در کشورهای بلوک شرق مکتب فکری متناجسی در شوروی اروپای شرقی و برخی کشورهای آسیایی بهکار گرفته می شده است . هدف ادغام توسعه اقتصادی ، نیازهای اجتماعی و الگوهای فضایی رشد شهری بوده است . بدون در نظر داشتن پویایی بخش خصوصی ، نیروهای بازار آزاد و یا تغییر در مطالبات اجتماعی این سیستم تا حدی توانست در سالهای اولیه بازسازی بعد از جنگ جهانی دوم در شهرهایی با رشد سریع شهر نشینی ، نتایج رضایت بخشی ارایه دهد . طرح بازسازی ورشو ، بعد از نابودی کامل این شهر در دوران جنگجهانی دوم یکی از مثالهای موفق این شیوه برنامه ریزی می باشد . ( سعید نیا ، 1380 )
 

sheikh.m737

عضو جدید
رویکردی نوین و وضعیت آشفته کنونی

رویکردی نوین و وضعیت آشفته کنونی

رویکردی نوین
رویکرد نوین به برنامه ریزی استراتژیک اندکی متفاوت از شیوه برنامه ریزی استراتژیک سالهای 1960 و 1970 می باشد . اولاً ، کاملاً بر پایه اقتصاد و به کارگیری منابع کمیاب به صورت مؤثر بنا نهاده شده است . دیگر اینکه ، گزینشی عمل کرده و تمرکز خود را بر تحقق اهداف معدود قرار داده است .در این رویکردبر اجرا و دستیابی به نتایج تاکید بیشتری می شود .
ویژگی دیگر این رویکردمشارکت جامعه محلی و گروه های ذینفع در فرآیند برنامه ریزی استراتژِک می باشد . در سالهای 1960 و 1970 برنامه ریزی کاملاً درانحصار حرفه ای برنامه ریزانبوده است. امروزه مشورت نه تنها یک امر صوری و تزئینی تلقی نمی شود ، بلکه شیوه ای است که براساس آن می توانبه نیازهای جامعه محلی ، سازمانها و بخشخصوصی که نهایتاً در امر اجرای برنامه ها نیز دخیل می باشند، پی برد . (اسدی ، 1380 )
اصولاً مفهوممدرن برنامه ریزی استراتژیک از 35 سال پیش در بخش خصوصی آمریکا به کار گرفته شده است . معرفی این شیوه در ارتباط با نیازهای شرکت های بزرگ جهت برنامه ریزی و مدیریت و مدیریت امور خود در شرایط بسیار متغییر پیچیده و نامطمئن بوده است . تا اواخر دهه 1960 در حدود سه چهارمسازمانهای بزرگ صنعتی در آمریکا به نوعی از برنامه ریزی استراتژیک استفاده می نمود . در حالیکه با گسترش این شیوه در بخشعمومی تا اواخر دهه 1980 بیش از نصفسازمانهای عمومینیز شروع به استفاده از آن نمودند . ( مرادی مسیحی ، 1381 )
در اوایل دهه 1980 در آمریکا شهرهایی همچون دالاس در تکزاس ، سانفرانسیکو ، سنت لوئیز و پاسادینا در کالیفرنیا ، فیلادلفیا در پنسیلوانیا و آلیتی در نیویورک ، رویکرد سازمانی جهت برنامه ریزی استراتژیک خود اتخاذ نمودند . امروزه کلان شهرهای جهان همچون ملبورن ( 1984 ) ، پاریس ( 1988 ) ، تورنتو ( 1989 ) ، لیسبن ( 1990 ) به نوعی از رویکرد نوین برنامه ریزی استراتژیک بهره می گیرند . ( مرادی مسیحی ، 1381 )
وضعیت آشفته کنونی
برنامه ریزی استراتژیک در بخش عمومی به دلایل مختلفی مورد توجه واقع شده است . با پیچیده شدن چارچوب فعالیتی شهرها ( بدون در نظر داشتن اندازه ) ، با دشواری با تغییرات عظیم ،؟ عدم قطعیت و خطر پذیری به مقابله بر می خیزند . آنها در « محیطی آشفته » فعالیت می کنند .
اوضاع اقتصادی از جمله تورم ، کمبود در آمد و کاهش تخصیص اعتبارات از سطوح بالاتر حکومتی ( منطقه ای ، ایالتی و ملی ) موجب تغییر در نحوه انجام برنامه ریزی سنتی شده است . زمانی که این عوامل با افزایش انتظارات مدوم برای خدمات بیشتر و مالیاتهای کمتر همراه شود ، چارچوبی که اکثر شهر ها در آن فعالیت می نمایند روشن می شود .
با وجود افزایش پیچیدگی ، خود رهبران جوامع و سازمانهای محلی برای اقدامات سازمانی و شهری پاسخگو تلقی می شوند . این رهبران به منظور مدیریت تغییرو پیچیدگی نیازمند مساعدت می باشند . برنامه ریزی استراتژیک می تواند مفاهیم لازم روش های کاری و ابزار لازم برای اجرا را فراهم سازد . ( سعید نیا ، 1379 )
 

sheikh.m737

عضو جدید
مزایای برنامه ریزی استراتژیک

مزایای برنامه ریزی استراتژیک

سازمان ها به دلایل مختلف برنامه ریزی استراتژیک انجام می دهند . برخی نظریه پردازان معتقدند که برنامه ریزی استرتتژیک از جنبه های زیر برای سازمان ها مفید می باشد .
1. مسیر حرکت آتی سازمان را روشن ساخته ، چشم اندازی برای آینده فراهم سازد .
2. اولویتها را جهت اجرا و بهکار گیری منابع مشخص می نماید .
3. تصمیمات امروز را بر حسب تبعات آتی آن اتخاذمی نماید .
4. پایه ای منسجم و قابل دفاع برای تصمیم گیری ها فراهم سازد .
5. مشکلات عمده سازمانی را حل می نماید .
6. برای تغییرات سریع شرایط موثر و کارا می باشد .
7. گروه های کاری و ماهر ایجاد می نماید .
8. ایجاد فرصت هایی جهت مشورت عمومی فراهم می کند .
در ابتدا باید خاطر نشان شد اگر چه برنامه ریزی استراتژیک دارای مزایای فوق می باشد ، اما ضمانتی وجود نداردکه حتماً چنینشود . بنابراین برنامه ریزان باید مراقب باشند که چگونه در امر برنامه ریزی دخالت کنند ، زیراکه تمامی رویکردها نمی تواند موفقیت آمیزباشد . ( مرادی مسیحی ، 1381 )
 

sheikh.m737

عضو جدید
منابع

منابع

منابع :
1. اسدی / ایرج / 1380/ « نقد مبانی نظری طرح های جامع » / پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی / تهران / دانشگاه تهران .
2. اسدی / ایرج / 1380 / « برنامه ریزی ساختاری » / تهران / ماهنامه شهرداریها / شماره 28 .
3. سعید نیا / احمد / 1379 / « طرح های شهری » از مجموعه کتاب های سبز / تهران/ شهرداری تهران .
4. سعید نیا / احمد / 1380/ « مفاهیم و محتوای تجدید نظر در طرح های شهری » / تهران / وزارت مسکن .
5. مشهودی / سهراب / 1380 / « الگوی طرح های راهبردی ساختاری / تهران / وزارت مسکن و شهر سازی .
مرادی مسیحی / واراز / 1381 / « برنامه ریزی استراتژیک در کلان شهرها » / تهران شهرداری تهران / شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری .
 

Similar threads

بالا