شادی مفهومی مبهم است و با اینکه اغلب افراد منظور از شادمانی را خوب می‌دانند تعریف آن به آسانی ممکن نیست. یک تعریف شادمانی می‌تواند این باشد: «هیجان مرتبط با احساسات که در گستره‌ای از خشنودی تا لذت عمیق تغییر می‌کند.» رویدادهای گوناگونی شادی آورند، از جمله اتفاقات خوشایند، رسیدن به هدفی‌خاص، مورد محبت قرار گرفتن و تحسین شدن.
ینكه همگان در جست‌وجوی شادی هستند نیازی به اثبات ندارد و به لحاظ اولویت و اهمیت، احتمالاً نیاز به شادمانی در ردیف نیاز به تندرستی و خوشبختی و بالاتر از نیاز به موفقیت، رفاه اقتصادی، ازدواج، و خانواده موفق قرار می‌گیرد. البته این به معنای بی‌اهمیت بودن نیازهای بالا نیست. شاید بتوان اینگونه عنوان کرد که اگر شخصی به اندازه کافی به اصطلاح دل‌خوش داشته باشد، برای ارضای این نیازها انگیزه بیشتری پیدا می‌كند، از برآورده ساختن آنها لذت بیشتری می‌برد و برای استمرار این احساس کوشش بیشتری خواهد کرد. به طور کلی، می‌توان سه وظیفه مهم را برای شادی متصور شد: ایجاد اشتیاق و انگیزه برای انجام دادن کار؛ تسهیل فعالیت‌های اجتماعی؛ و ایجاد آرامش و حفظ سلامت روانی.
شناسایی کلیه مؤلفه‌های مؤثر بر تجربه شادی امری دشوار است، به طوری که می‌توان در حوزه‌های گوناگون عواملی را پیدا کرد که در ایجاد و تداوم شادمانی دخیلند.
برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مؤثر بر شادمانی عبارتند از:
صفات شخصیتی
مطالعات نشان می‌دهند که نیمرخ شخصیتی افراد شاد و ناشاد با یکدیگر متفاوت است . برای مثال، عزت‌نفس بالا، مرکز کنترل درونی، برون‌گرایی و خوش‌بینی از ویژگی‌های افراد شاد است. محققان در نشریه علم روانشناسی نوشتند، افراد اجتماعی ، فعال ، باثبات ، سختكوش و با وجدان به شادی متمایل ترند. عوامل فرهنگی
تأثیر این عوامل غالباً غیرمستقیم است. این عوامل به طور نسبی تعیین‌کننده ویژگی‌های شخصیتی مؤثر بر سلامت ذهنی افراد و در نتیجه احساس شادمانی آنهاست. پایه‌های ارثی
این عوامل نقشی غیرمستقیم دارند و از طریق اثرگذاری بر صفات شخصیتی بر احساس شادمانی اثر می‌گذارند. به گزارش ایرنا و به نقل از خبرگزاری رویترز ، بررسی حدود یكهزار جفت از دوقلو های همسان و نا همسان نشان داد نیمی از ویژگی‌ها ی شخصیتی كه باعث خوشحالی افراد می‌شود، توسط ژنها كنترل می‌شود در حالی كه عوامل دیگری مانند روابط ، سلامت و شغل نیز مسوول بقیه مواردی هستند كه فرد را خوشحال می‌كنند.
تیم بیتس محقق دانشگاه ادینبرو و مجری این تحقیقات با ابراز شگفتی از یافته‌های این گروه گفت: دریافتیم حدود نیمی از تفاوتها بین مردم از لحاظ احساس شادی ، ریشه ارثی دارد.
محققان از داوطلبان 25 تا 75 ساله یك سری پرسش ها در مورد شخصیت ، میزان نگرانی و میزان رضایت آنها از زندگی شان را پرسیدند.
محققان با توجه به آنكه دوقلوها ی همسان ژنهای مشترك دارند و دوقلوها ی نا همسان اینگونه نیستند، تو انستند ژنهای مشتركی ر ا كه منجر به بروز ویژگی‌ها ی شخصیتی خاصی می‌شود و افراد را مستعد شادی می‌كند، شناسایی كنند.
بیتس گفت آنچه این تحقیق نشان داد، این مساله بود كه دوقلو های همسان در یك خانواده از نظر شخصیت و خوشحالی بسیار به هم شبیه‌اند و در مقابل شباهت دوقلوهای نا همسان دراین دو مورد نصف دوقلوهای همسان بود. این موضوع به شدت بر وجود ژنها بر شادی افراد اشاره دارد.
افرادی كه ویژگی‌های شخصیتی مثبتی را به ارث می‌برند عملا در زمانهای پر استرس و اضطراب ذخیره شادی خود را نشان می‌دهند. یك مفهوم ضمنی این امر آنست كه ویژگی‌های شخصیتی اجتماعی، آرام و قابل اعتماد بودن، منبعی ایجاد می‌كند كه آن را ذخیره موثر نام گذاشته ایم و این ذخیره است كه زمینه را برای شادی آینده فراهم می‌كند.
عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی
در کشورهایی که علاوه بر داشتن سیاست مبتنی بر دموکراسی و تولید ناخالص داخلی و ملی بالا، نیازهای اولیه انسانی مانند نیاز به امنیت، عدالت، برابری اجتماعی و تحصیلات نیز تأمین می‌شوند افراد شادمانی بیشتری تجربه می‌کنند.
سایر عوامل اثرگذار بر شادی عبارتند از
زمینه کاری، ازدواج، خویشاوندان، دوستان، باورهای دینی و سلامتی.
تحقیقات اخیر که توسط محققان دانشگاه توهوکو مبنی بر بررسی تاثیر عدم حس رضایت از زندگی و شادی بر میزان خطر مرگ و میر صورت گرفته است، یکی از گسترده ترین تحقیقات در نوع خود به شمار می آید که علل خاص بروز مرگ را نیز مورد آزمایش قرار داده است.
در این بررسیها، محققان 43 هزار و 391 هزار نفر زن و مرد 40 الی 79 ساله ساکن در منطقه اوساکی را به مدت هفت سال تحت نظر گرفته و میزان رضایت تمامی آنها از زندگی را مورد سوال قرار دادند که جواب 59 درصد از آنها مثبت، 36.4 درصد از آنها نامشخص و 4.6 درصد از آنها منفی بود.
بررسیها نشان داد که احتمال ازدواج، تحصیل، سلامتی، فشار عصبی پایین، عدم وجود دردهای مزمن و توانایی فیزیکی در افرادی که از این حس محروم بودند، بسیار پایین بود.
تحقیقات نشان می‌دهد احتمال وقوع مرگ در افرادی که فاقد حس رضایت از زندگی و شادی هستند، بسیار زیاد است.طی تحقیقات به عمل آمده احتمال افزایش میزان خطر مرگ در افرادی که از زندگی خود ناراضی هستند، زیاد بوده و علل بروز مرگ در این افراد بیشتر بیماریهای عروقی و عوامل بیرونی از جمله خودکشی ذکر شده است.
و در پایان به قول بزرگی باید بگوییم :
برای چند برابر کردن شادی خود، آن را با دیگران سهیم شوید.
تبیان
ینكه همگان در جست‌وجوی شادی هستند نیازی به اثبات ندارد و به لحاظ اولویت و اهمیت، احتمالاً نیاز به شادمانی در ردیف نیاز به تندرستی و خوشبختی و بالاتر از نیاز به موفقیت، رفاه اقتصادی، ازدواج، و خانواده موفق قرار می‌گیرد. البته این به معنای بی‌اهمیت بودن نیازهای بالا نیست. شاید بتوان اینگونه عنوان کرد که اگر شخصی به اندازه کافی به اصطلاح دل‌خوش داشته باشد، برای ارضای این نیازها انگیزه بیشتری پیدا می‌كند، از برآورده ساختن آنها لذت بیشتری می‌برد و برای استمرار این احساس کوشش بیشتری خواهد کرد. به طور کلی، می‌توان سه وظیفه مهم را برای شادی متصور شد: ایجاد اشتیاق و انگیزه برای انجام دادن کار؛ تسهیل فعالیت‌های اجتماعی؛ و ایجاد آرامش و حفظ سلامت روانی.
شناسایی کلیه مؤلفه‌های مؤثر بر تجربه شادی امری دشوار است، به طوری که می‌توان در حوزه‌های گوناگون عواملی را پیدا کرد که در ایجاد و تداوم شادمانی دخیلند.
برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مؤثر بر شادمانی عبارتند از:
صفات شخصیتی
مطالعات نشان می‌دهند که نیمرخ شخصیتی افراد شاد و ناشاد با یکدیگر متفاوت است . برای مثال، عزت‌نفس بالا، مرکز کنترل درونی، برون‌گرایی و خوش‌بینی از ویژگی‌های افراد شاد است. محققان در نشریه علم روانشناسی نوشتند، افراد اجتماعی ، فعال ، باثبات ، سختكوش و با وجدان به شادی متمایل ترند. عوامل فرهنگی
تأثیر این عوامل غالباً غیرمستقیم است. این عوامل به طور نسبی تعیین‌کننده ویژگی‌های شخصیتی مؤثر بر سلامت ذهنی افراد و در نتیجه احساس شادمانی آنهاست. پایه‌های ارثی
این عوامل نقشی غیرمستقیم دارند و از طریق اثرگذاری بر صفات شخصیتی بر احساس شادمانی اثر می‌گذارند. به گزارش ایرنا و به نقل از خبرگزاری رویترز ، بررسی حدود یكهزار جفت از دوقلو های همسان و نا همسان نشان داد نیمی از ویژگی‌ها ی شخصیتی كه باعث خوشحالی افراد می‌شود، توسط ژنها كنترل می‌شود در حالی كه عوامل دیگری مانند روابط ، سلامت و شغل نیز مسوول بقیه مواردی هستند كه فرد را خوشحال می‌كنند.
تیم بیتس محقق دانشگاه ادینبرو و مجری این تحقیقات با ابراز شگفتی از یافته‌های این گروه گفت: دریافتیم حدود نیمی از تفاوتها بین مردم از لحاظ احساس شادی ، ریشه ارثی دارد.
محققان از داوطلبان 25 تا 75 ساله یك سری پرسش ها در مورد شخصیت ، میزان نگرانی و میزان رضایت آنها از زندگی شان را پرسیدند.
محققان با توجه به آنكه دوقلوها ی همسان ژنهای مشترك دارند و دوقلوها ی نا همسان اینگونه نیستند، تو انستند ژنهای مشتركی ر ا كه منجر به بروز ویژگی‌ها ی شخصیتی خاصی می‌شود و افراد را مستعد شادی می‌كند، شناسایی كنند.
بیتس گفت آنچه این تحقیق نشان داد، این مساله بود كه دوقلو های همسان در یك خانواده از نظر شخصیت و خوشحالی بسیار به هم شبیه‌اند و در مقابل شباهت دوقلوهای نا همسان دراین دو مورد نصف دوقلوهای همسان بود. این موضوع به شدت بر وجود ژنها بر شادی افراد اشاره دارد.
افرادی كه ویژگی‌های شخصیتی مثبتی را به ارث می‌برند عملا در زمانهای پر استرس و اضطراب ذخیره شادی خود را نشان می‌دهند. یك مفهوم ضمنی این امر آنست كه ویژگی‌های شخصیتی اجتماعی، آرام و قابل اعتماد بودن، منبعی ایجاد می‌كند كه آن را ذخیره موثر نام گذاشته ایم و این ذخیره است كه زمینه را برای شادی آینده فراهم می‌كند.
عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی
در کشورهایی که علاوه بر داشتن سیاست مبتنی بر دموکراسی و تولید ناخالص داخلی و ملی بالا، نیازهای اولیه انسانی مانند نیاز به امنیت، عدالت، برابری اجتماعی و تحصیلات نیز تأمین می‌شوند افراد شادمانی بیشتری تجربه می‌کنند.
سایر عوامل اثرگذار بر شادی عبارتند از
زمینه کاری، ازدواج، خویشاوندان، دوستان، باورهای دینی و سلامتی.
تحقیقات اخیر که توسط محققان دانشگاه توهوکو مبنی بر بررسی تاثیر عدم حس رضایت از زندگی و شادی بر میزان خطر مرگ و میر صورت گرفته است، یکی از گسترده ترین تحقیقات در نوع خود به شمار می آید که علل خاص بروز مرگ را نیز مورد آزمایش قرار داده است.
در این بررسیها، محققان 43 هزار و 391 هزار نفر زن و مرد 40 الی 79 ساله ساکن در منطقه اوساکی را به مدت هفت سال تحت نظر گرفته و میزان رضایت تمامی آنها از زندگی را مورد سوال قرار دادند که جواب 59 درصد از آنها مثبت، 36.4 درصد از آنها نامشخص و 4.6 درصد از آنها منفی بود.
بررسیها نشان داد که احتمال ازدواج، تحصیل، سلامتی، فشار عصبی پایین، عدم وجود دردهای مزمن و توانایی فیزیکی در افرادی که از این حس محروم بودند، بسیار پایین بود.
تحقیقات نشان می‌دهد احتمال وقوع مرگ در افرادی که فاقد حس رضایت از زندگی و شادی هستند، بسیار زیاد است.طی تحقیقات به عمل آمده احتمال افزایش میزان خطر مرگ در افرادی که از زندگی خود ناراضی هستند، زیاد بوده و علل بروز مرگ در این افراد بیشتر بیماریهای عروقی و عوامل بیرونی از جمله خودکشی ذکر شده است.
و در پایان به قول بزرگی باید بگوییم :
برای چند برابر کردن شادی خود، آن را با دیگران سهیم شوید.
تبیان
