در باره زراعت درافغانستان (کار های عملی در پروگرام ICM):

آ

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
مقدمه :
ولا یت بدخشان یکی از ولایت های افغانستان است که در شمال شرق افغانستان قرار دارد که یک ولیت دور افتاده از مرکز ودرعین حال کوهستانی نیز میبا شد .
این ولایت داری 34 ولسوالی بوده که اقوام مختلف درنقاط مختلف آن زندگی میکنند وبه زبان های مختلف تکلم مینما یند .
این ولایت مرزهای مشترک با کشورپاکستان، چین وتا جکستان دارد.
مردم این ولایت مشغول کشت وزراعت میبا شند بیشتر شغل این مردم دهقانی ، مالداری ،زنبورداری میبا شد . کوه های این ولایت پوشید ه از سنگ میبا شد که بعضی نقا ط آن نیز خاکی بنظرمیرسد درختان پسته ، انگور ،ناک وحشی (شکندی)ارچه ،اینگ بشکل وحشی در کوه های این ولایت یا فت میشود .
بعضی ازولسوالی های این ولایت دارای شرایط خاص برای میه جات نیز میبا شد مثلاً شرایط آب وهوا درولسوالی بهارک کاملاًبرای درختان سیبب ،زردالو،آلوبالو،گیلاس مساعد میبا شد وهمچنان ولسوالی شهدا برای چارمغزوسیب نیز مساعد میبا شد .
دفتر فوکس یک دفترخیریه بوده که ازسال 1999به این درافغانستان بخصوص ولایت بدخشان به فعالیت آغاز نموده است که بعد از مدت سه سال دفتر فوکس به نام AKDN به فعالیت آغاز نموده که ساختن پل های خورد وبزرگ بالای دریا ودریاچه های ، نل دوانی ، ساختن کانال های آب ، وهمچنان گرفتن پروژه های کوتا ه مدت پروسه کاری این دفتر را تشکیل میداد .
ازسال 2002 به این طرف دفترانکشافی بنیاد آغاخان که بنام AKF یاد میشود به فعالیت آغاز نموده که کارهای بنیادی را روی دست گرفته است این دفتر درولایت بدخشان داری دو Aria بوده که یکی و مرکز بدخشان یعنی ولسوالی فیض آباد ودیگری در ولسوالی اشکا شم ولایت بدخشان در سا حات مختلف فعالیت مینما ید.
این دفتر دربخش های مختلف از قبیل انجنیری ،باغداری ، مالداری ، مرغداری ، زنبورداری ، تعلیم وتربیه ،صحت ، علوم اجتماعی ، تورستی ، قرض های کو چک فعالیت مینما ید .
دیپارتمنیت NRM یکی از این بخش های ذکرشده میبا شد که در بخش با غداری فعالیت مینما ید که سکتورICM نیزتحت پوشش این دیپارتمنت ازسال 2007 به این طرف به فعالیت آغاز کرده است فعالیت های این بخش را در صفحات بعدی ذکرخواهیم کرد .

ICM چیست ؟
ICM عبارت از تنظیم همگانی نبات با استفاده ازروش مکاتب دهاقین میبا شد .
پروگرام ICM یک پروگرام سه ساله است که برای آماده ساختن خود دها قین و برای پرورش میوه ها ی سالم و پر کیفیت در دو ولایت افغا نستان که یکی ولایت تخارودیگری ولایت بدخشان به راه انداخته شده است .
این پروگرام دارای 22 نفر کارمندان مسلکی 2 نفرایتادان با تجره داخلی و2 نفر استادن خارجی بوده است .
هدف ICM :
هدف این پروژه آماده سا ختن دها قین علیه آفات وامراض و بهتر ساختن میوه جات هم از نگاه کیفیت وهم از نگاه کمیت میبا شد .
یگانه کارعمده این پروژه تکثیر حشرات مفیده بالای حشرات مضره میبا شد که برای مؤفق شدن دراین پروسه از استعمال ادویه جات کیمیا وی جلو گیری مینما ید این خود یگانه یگانه طریقه ائی است که تمام دها قین را بطرف کنترول میخانیکی سوق مید هد.
کنترول میخانیکی وکنترول بیولوژیکی بخش عمده فعالیت های این پروژه را تشکیل مید هد .
کرم مغزخوار سیب یا cadlingmath:
نام معمولی Cokling moth
نام علمی Carpocapsa pomonella
نام فامیلی Olethreufidae
آردر Lepidoptera
این کرم اکثرا ً درمیوه های گوشتی حمله میکند که اولین باردر میوه زردالوبه مشاهده رسید ه است .
امروزتمام ورایتی های سیب را تحت حمله خود قرار داره است این کرم بصورت عموم درحالت لاروا بالای میوه ها صد مه وارد میکند بیشتر از قسمت های نوک میوه داخل میشود .
قرار شکل «1»
این کرم دیک سال 3-2 مرتبه تخم گذاری میکند که آنهم نظربه شرایط اقلیمی منطیقه فرق میکند اگر درجه حرارت 12-10 سانتی گراد با شد از فعالیت باز میما ند لاروای این کرم بعد از 15-10 روزبه پیوپا تبدیل میگردد .
حشره کامل آن 50-10 بالا تراز زمین پرواز میکند عموما ً از طرف شام و یا ازطرف صبح جفت گیری میکند این جفت گیری 30-20 دقیقه ادامه پیدامیکند بعداز جفت گیری یک روزبعد تخم گزاری مینما ید اولین با ر دردمچه میوه تخم گذاری میکند بعد از تخم گذاری 4 روز بعد در فصل گرما به حالت لاروا درمیا ید و شروع به فعالیت مینما ید
قرارشکل«2»
کترول پروگرام ICM علیه این آفت :
1-نصب نمودن فرامون isomet دردرختان اطراف باغ است تا ازآمدن پروانه های ماده جلو گیری نما ید .
2- بسته نمودن کارتن درتنه درختان است که هفته واربا ید کارتن ها بازشودولارواهای جمع شده ازبین برده شود .
3- میوه هایکه مبتلا به cadlingmoth است چیده دریک جای دور مدفون گردد.
این طریقه های است که هم ازنگاه اقتصادی برای دهاقین اهمیت دارد وهم مؤثرتمام میشودوهمچنان با استفاده ازاین طریقه حشرات مفیده نیزتحیریک میگرددویک تعداد کرم های باقی مانده را حشرات مفیده ازبین میبرد .
سنجوس سکیل Sanjus scale:
سکیل حشره ئی است که کاملا ًازحشرات دیگر فرق میکند این حشره دارای 150 نوع بوده که 2 نوع آن را دردرختان سیب درولایت تخارو ولایت بدخشان مشاهده کردیم .
1- Sanjus scale
2-Licanyam scale
این حشره دارای پاهای خرد میبا شد که حتی به مایکرسکوب های عادی هم دیده نمیشود این حشره داری سه حالت میبا شد که عبارت از لاروا ،پیوپا ،بالغ .
حرکت این حشره بسیار بطی است آنهم در حالت لاروادیده میشود که بنام crewler نامیده میشود . لاروای این حشره بشکل خیززدن حرکت میکند که بنام crew نامیده میشود داری رنگ زرد بوده وبدون آنتن میبا شد .
Crewler داری دوحالت میبا شد .
1- داری کلاح سیا ه
2- داری کلاح سفید
این حشره ازخود یک ماده افراز میکندبنام exucia نامیده میشود که خیلی چسپناک است توسط این ماده چسپناک خود را در میوه میچسپاند .
چوچه این حشره بشکل بیضوی میبا شد وبزرگ آن شکل گرد مانند است بخا طردرفا میل حشرات شامل است که داری 6 پای میبا شد که توسط مایکرسکوب دیده میشود .
حشره نرسنجوس سکیل داری یک دانه دم میبا شد ویک قسمت با لا یا سرآن سیاه مانند است اما این خصوصیات درحشره ماده دیده نمیشود .
شکل حشره ماده آن قاب مانند بوده درحالت بالغ بال نداردامانرآن دارای یک جوره بال ودارای دم نیزمیبا شد حشره ماده آن درحالت با لغ رنگ خاکستری را بخود میگیرد درحالت بالغ حشره ماده محرک نیست .
این حشرات دهن چوشنده داشته دارای یک خرطوم میبا شد که تو سط آن برمه نموده ceelwal را سوراخ میکند .
این حشرات دارای یک خرطوم میبا شد که 8-7 بربرجسم حشره بزرگ است .
Licanyam scale :
این حشرات را بنام شپک سپردار نیز میگویند این حشره در 40درجه سانتی گراد دوسایکل راطی میکند .
این حشره درفص زمستان 80% دردرخت درحالت پیوپازمستان گذرانی میکند ومتبا قی 20% درزمین است .
نراین حشره قبل از بال کشیدن دارای دودانه چشم میبا شد این حشره عموما ً درماه حمل و ثور شروع به تغذه میکند بعدازیک الا یک ونیم ماه بعدازجفت گیری چوچه تولید مینما ید بعداز تکمیل دوران حاملگی یک حشره ماده 400چوچه تولید میکند وآنهم درمتدت 6 هفته 6 هفته بعد چوچه ها به حالت با لغ در میا یند و قتی خسا را ت زیا د به مشاهد ه میرسد که داخل پوست به رنگ سرخ دیده شود .
 
آ

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
کترول پروگرام ICM علیه این آفت :1- برای اولین با ر شاخه هائیکه سکیل زیاد دارد دروقت شاخه بری قطع واز ساحه دور انتقال داده و سوختانده شود .
2- درختان درحالت استراحت با شد با ید بوردومیکسچراستعمال گردد مقدار آن با ید قرار ذیل با شد
15 کیلو گرام چونه آب نارسیده
یک کیلو گرام نیل تو تیا
5کیلو گرام نمک
3- حشره ای است که بنام Statoras bak دربین آنها از تخم گذاری میکندوازبین میبرد .
4- قبل ازباز شدن پندک بعد از عملیه شاخه بری روغن شرشم با ید اسپری گردد که مقدار آن قرار ذیل است .
دولیتر روغن شرشم
500لیتر آب
100گرم پودرکالا شوئی مخلوط شده با ید اسپری گردد
دروقتیکه برگ و جود داشته با شد روغن با ید ازیک لیترزیاد نبا شد این اسپری هم با لا ی تنه درختان وهم بالای شاخچه ها صورت گیرد .

نیل توتیا قبل از مخلوط شدن با چونه وآب زیاد با ید با یک گیلن آب جداگانه مخلوط شده و درآتش 50-70 درجه حرارت داده شود تا خوب حل گردد و بعد از طی این مراحل با آب دیگر یکجا شده استعمال گردد .
پیچیدگی برگ شفتا لویا Leaf carl :
Carl عبارت از علایمی است که برگ ها تا ب خورده ،چملک وبد شکل میشوندکه این تا ب خورد گی از اثرنموی غیرنومال انساج در قسمت معین برگ ها صورت میگیرد مانند پیچیدگی برگ شفتا لو .
بیماری برگ شفتالوکه به فارسی به نام بیماری لب شترویا بیماری باد سرخ شفتالونامیده میشود اولین بار دراوایل قرن 19 دراروپا شناخته شده ودرامریکا نیز بیماری ذکر شده زودترازسایر بیماری ها شفتالو مشخص گردیده است .
درایران نیز احتمال بیماری از قدیم الالیا م وجود داشته است .
علایم بیماری:
خسارات بیماری شامل پیچیدگی ،تورم وتغیررنگ وریزش برگ ها وآلودگی جوانه ها وسرشاخه ها وسرانجام ضعف کلی درخت میبا شد . درختان جوان بیشتراز درختان پیردربرابراین بیماری حساس هستندوبطورکلی این بیماری درمنا طق گرم و خشک اهمیت اقتصادی ندارد .
مشخص ترین علایم بیماری روی برگ ها ظاهرمیشود به این که در بهار برگ ها پیچیده وپهنک دربعضی قسمت ها متورم ،کلفت وبه رنگ سفید ،زردویا قرمزی درمیا ید به همین صورت دراصلاح لسان فارس بنام لب شتر نامیده میشود میوه راممکن است آلوده بسازد وقبل از موعد نوربریزند برگ های آلوده به بیماری ریخته و برگ هایکه بعدا ً تشکیل میگردند سا لم با قی میما نند . نشانه های بیماری قسمی است که فقط روی تعداد ازبرگها ی هردرخت ظاهرشوند ولی عملا ً تمام برگ ها را مبتلا گردانند زمانیکه برگ ها ی آلوده به رنگ قرمزی یا ارغوانی درآمدند تشکیل اسپور های قارچ عامل بیماری درسطح فوقانی شروع میشود درهمین موقع به رنگ قهوه ای روشن درآمده ضرر نمیکند این ریزش برگ بستگی به شرایط آب وهوا دارد طوریکه درهوای گرم وخشک برگ ها زود تر ومعمولا ً دراوایل تیرماه میریزند .
واگرمقدارزیادی ازبرگ ها خزان شوند برگ های جدید ازجوانه های خوب تشکیل وظاهرمیشوند شاخه های جوان مبتلا به بیماری نیز کمی متورم شده ورشد شان متوقف میگردد ویا اینکه به رشد خود ادامه داده و لکه ها بصورت شانکر با قی میماند شگوفه ها و میوه های جوان آلوده قبل از وقت میریزند روی پوست میوه های بزرگترقسمت های تغیررنگ یا فته و چروکیدگی ظاهرمیشود .
عامل بیماری :
قارچی بنام Tuphrina deformanuas است که درسال 1866تولانه این قارچ را به تمام جهان معرفی کرده است .
دوران حیات پیچیدگی یا life cycle :
قارچ عامل بیماری پیچیدگی برگ شفتالوزمستان را بصورت ما یسلیم روی شاخه ها بدون اینکه داخل با فت شوند بسر میبرد .دربهار همزمان با بارندگی های فصلی توسط مایسلیم روی برگ های جوان تشکیل میشود بطورکلی در منا طق که فصل بهار درآن شبنم و یا بارندگی کم وهوانسبتا ً گرم با شد عموما ً شرایط برای شیوع بیماری پیچید گی برگ شفتالومساعد است .
بعضی ها معتقد اند که این قارچ زمستان را دردیوارهای زخیم روی هافه یا فلس جوانه ها سپری کرده ودربهارسبب آلودگی میگردد .
مبارزه :
برای کنترول بیماری پیچیدگی برگ شفتالودوبار با ید ادویه پاشی با ترکیب بوردواولی یک درصد درخزان پس از ریزش برگها ودومی درتا بستان یعنی آخرزمستان قبل از تورم جوانه ها تو سعه میشود .
مبا رزه ICM علیه این مرض :
استعمال ادویه COC دومراتب استعمال گردیده که ترکیب آن قرار ذیل است .
1- 250 گرام در100 لیتر آب مخلوط گردیده اسپری شده است .
2- نیل توتیا یک بار 250 گرام در100 لیتر آب مخلوط شده اسپری گردید .
قارچها عبارت ازایوکریوت های کوچک بوده که اکثریت آنها توسط مایکرسکوب و یک تعداد کم آن تو سط چشم دیده میشوند عاری ازکلوروفیل بوده و قسم سپروفایت پرازیتی زندگی دارند .
بیماری غربالی درختان میوه یا SHOTHOLEOR CORYNEUM :
این بیماری اولین باردرسال 1842 درکشورفرانسه بوسیله Leveille شناخته شده است ولی امروز درکلیه نقاط جهان وجود داشته وخسارات زیادی راواردمینما ید.
این بیماری درایران اولین باردرسال 1375 روی درختان میوه هسته دارگزارش شده است .
خساره بیماری:
بیماری غربالی نتها با عث ضعف درخت وکاهش مقداروارزش محصول میشود بلکه به دلیل لکه هایکه روی میوه بجا میگذاردارزش صادراتی میوه ها را پائین میا ورد شدت این بیماری در تمام وسر شاخه ها ی درخت شفتالو دراثراین بیماری خشک شده ودرخت عملا ً از استفاده باز میماند .
درخت آلوده به حساسیت خود ادامه میدهد نیز به دلیل خشک شدن برگها وکاهش سطح نیزدردوره فال گیاه بطورغیرمستقیم لطمه دیده ودرنتیجه مقدار محصول آنها پائین میا ید .
میزان خساره سالانه این بیماری تا هنوز درافغانستان بطور دقیق معلوم نیست احتمال این میرود که بیشتراز20% خساره را با لای درختان شفتالو،زردالوو آلو این مرض بار بیارد .
علایم بیماری :
شفتالو ،زردالووآلومیزبان های اصلی ومهم این بیماری میبا شد . سرشاخه ها ،گل ، برگ ، میوه و جوانه های درختان فوق مورد حمله این بیماری قرار میگیرند ولی اندام های مورد حمله وعلایم آنها روی میزبانها ی مختلف با هم فرق دارند . بدین معنی که درزردالو،برگ و جوانه ها را مورد حمله قرار مید هد ولی علایم روی سرشاخه ها دیده نمیشود در بادام علایم روی سرشاخه های مخصوصا ً برگ ظاهرمیشود وبه میوه خساره وارد نمیکند .
درحالیکه در شفتا لونشانه های این بیماری را روی میوه به ندرت میتوان دید ولی درعوض دربرگ وسرشاخه های جوان مورد حمله قرار مید هد .
الف: نشانه های غربالی روی برگ : حالت غربالی وسوراخ شدن برگها مشخص ترین وفراوان ترین علایم این بیماری است .
درشفتالوعلایم این بیماری همزمان با موقع که جوانه های برگ با ز مییشود و هنوز برگ شکل واندازه بخود نگرفته است بصورت لکه درابتدابرگ قرمزتمایل به بنفش ودر وسط تیره تر است بروزمیکند و به تد ریج این لکه ها ی کو چک بزرگ شده وازوسط شروع به خشک شدن نموده و برگ به رنگ قهوئی در میا ید ، شکل سوراخ ها دایره وی ، بیضوی وگاهی اشکال غیرهندسی و نامنظم میبا شد اندازه لکه ها معموا لاً 6-5 ملی متر میبا شد گاهی چندین لکه ها با هم پیوسته وسوراخهای بزرگ بیشکل بو جود میا ید ممکن است با حشره خوردگی کمی فرق داشته با شد .
این بیماری به 23-19 درجه سانتی گرید به اوج خود میرسد چنانچه هوای مرطوب و بارانی با شد کنید ها به محض رهائی جوانه زده وتولید آلودگی میکند به همین جهت در سال هایکه آن علایم ومیزان رطوبت با لا است جوانه ها قبل از خواب زمستانی به شد ت آلوده میشوند ومنبع برای آلودگی های بها ر سال بعد خوااهند بود .
ب: نشانه های غربالی روی میوه ها :نشانه غربال روی میوه شفتالوبه دوصورت ظاهرمیشود .
1- میوه های شفتالودرمراحل اولیه رشد مورد حمله قرار گرفته اند میریزندبه همین جهت میوه های با قیمانده روی درخت علایم معمولاً از خودنشان مید هد .
2- وقتیکه میوه یه درشتی رسید تعداد زیاد لکه های کوچک مدورکه ابتداقرمزوبعد قهوه ای میشوند مخصوصا ً وقتیکه میوه میوه میبرایدولکه های میوه شفتالوسطحی بوده ومعمولا ً رشد آنراممختل میکند .
ج- نشانه های بیماری روی سرشاخه ها وجوانه ها : علایم این بیماری روی سرشاخه هااکثرا ً بصورت ترک خوردگی ظاهرمیشودوتشخیص آن احتیاج به وقت دارد جوانه های آلوده معمولا ًرنگ تیره را بخود اختیار میکند .
عامل بیماری:
Moniliules-stiqmiga carpophila میبا شد که که به نام های مختلف هم یا د میکنند .
دوران حیات :
قارچ عامل بیماری غربالی زمستان وهمچنین سائیر مواقع نامسعاعد رابصورت رشته درجوانه های آلوده ویازخم های درروی سرشاخه هابسر میبردبه همین صورت ازیک سال به سال دیگر باقی میما ند که عامل بیماری درموقع نامناسب درشفتالو بصورت رشته درزخم سرشاخه ها و جوانه ها ی آلوده بسر میبرد ودر19 درجه سانتی گرید شروع به فعالیت مینما ید .
کنترول این آفت توسط پروگرام ICM :
ازبین بردن قارچها در قسمت آلوده درخت با مواد کیمیا وی فقط براثرمبارزه کیمیاوی بیماری کنترول واز شدت خساره کاسته میشود.
درفصل خزان با ید برگ های مبتلا به مرض جمع آوری وازسا حه خارج گردد .
ادویه بوردومیکسچردرکنترول این مرض خیلی مؤثر میبا شد که ترکیب آن قرارذیل است .
چونه 15 کیلوگرام
نیل توتیا 1.5 کیلوگرام
نمک 500 گرام
آب 100 لیتر
این ادویه ذکرشده با ید درفصل زمستا ن «ماه حوت » استعمال گردد .
استعمال ادویه COC بعداز ریختن گل یک الا دومرتبه به قفه ای 15 روز درکنترول مرض مؤثر میبا شد ترکیب آن قرار ذیل است .
250 گرام COC
100 لیترآب
مخلوط گردیده اسپری گردد .

بیماری خاکسترک یاpowdery mildew of Apple :
این مرض درسال 1877 بار اول درایوا به مشاهده رسیده است وبعد درسال 1889 درایالات متحده امریکا ازاین مرض راپورداده شد وحالا درتمام نقاط جهان که آب وهوای آن با سیب توافق داشته با شد موجود است .
اهمیت اقتصادی : این مرض عموما ً بالای نموی تنه درخت تا ثیر نموده که اکثرسیب های مبتلا به مرض خورد با قی مانده ونیز برگ های نبات ازحالت طبیعی خود چه دررنگ وچه دربزرگی تغیر میکند و باید متذکر شد که مرض مذکور بالای نوعیت میوه تأثیر خراب داشته که اهمیت اقتصادی و یا ارزش خود را از دست مید هد .
 
آ

آیورودا

عضو جدید
کاربر ممتاز
علایم مرض :
این مرض عموما ً یک حصه برگ ها ، شا خچه ها ، نوده ها شگوفه و میوه را موردحمله خود قرارمید هد دربرگها علایم مرض در بهارسال به قسم داغهای خورد خاکستری و یا سفید درسطح تحتانی ظهورمیکند که بوقت کم برگ ها ی خوردچملک میشوند .
برگ های مبتلا شده رنگ های مختلف را بخود میگیرد که بعضا ً این حا دثه قبل از دیدن طبقه سفید رنگ و یا ما یسلیم با لای سطح برگ میبا شد قا رچ و یا فنگس که مرض خا کسترک سیب را بو جود میا ورد بسیا ر به سرعت نمو کرده و به وقت کم اکثر حصص نبا ت با ما یسلیم مبتلا میشود و در طول آن افزایش بعمل آمده ولی عرض آن فرق نمیکند که اکثرا ً دراین وقت برگ های متذکره چملک میشوند فنگس از برگ ها به زود ترین فرصت خود را به شا خچه ها میرساند درمراحل ابتدائی علایم مرض شا خچه ها مانند برگ ها میبا شد که قبلا ً در با ره آن تذکر داده شد و در وسط تا بستان وقتیکه هوانسبتا ً گرم میشود شا خچه ها رنگ پودری خود را از دست داده رنگ خا کستری سفید سطح خا رج شا خچه ها به تد ریج رنگ نصورای داغدار را بخود میگیرد که تا یک اندازه بشکل نمد شبا هت میداشته با شد وداغ های خورد سیا ه با لا ی سطح آن به مشا هده میرسد که در نتیجه شاخچه مذکور حیات خود را ازدست مید هد و بعضا ً تنها نوک شا خچه ها که به مقا بل مرض حساسیت میداشته با شد از بین میرود پندک های سیب نیز به مرض مبتلا میشود .
عامل مرض :
این مرض بواسطه قارچ یا فنگس که نام لاتین آن podospheara leucotricha میبا شد مبتلا میشود .
دوران حیات :
فنگس خاکسترک سیب عبارت از پرازیت های سطحی بوده که بطورعموم بالای برگ ها ، سا قه های خورد ، گل ها و میوه ها ی جوان حیات خود را بسر میبرند و مواد خود را بواسطه سا ختمان های که هستوریا نامیده میشوند بدست میا ورند اسپور های تا بستانی بواسطه کنید یو فور تولید شده که هر کدام از کنیدیو فور ها یک تعداد نامحدود اسپور ها را تشکیل میدهند سپور های آن بیرنگ بوده که اندازه 12.30-38 مایکرون میبا شد .
سپورهایکه مرض را بوجود میا وردبا لای میزبان میچسپد ودرصورت مساعد بودن شرایط محیطی نمومیکند و یگانه را ه منتشر شدن مرض یک نبا ت به نبا ت دیگر همین اسپوها است .
درجه حرارت متوسط که سپور ها درآن نمومیکند بین 66-72 درجه فرانها یت میبا شد فنگس خاکسترک سیب به کلاس های اسکوما یسیتیز تعلق دارد .
عامل این مرض زمستان را درحجرات نبا تات سپری نموده و دراوایل بهار وقتیکه حرات ورطوبت مساعد میشود به فعالیت آغاز مینما ید .
کنترول مرض :
کنترول این مرض درمنا طق مختلف یکسان نیست . عموما ً درقوریه جات سلفرقابل حل درآب را به وقفه ها ی متعدد استعمال مینما یند که نتیجه خوبی داد است و همچنین اگرانواع ورایتی های سیب که به این مرض مقا ومت داشته باشد غرس شود تا یک اندازه شدت مرض را کا هش مید هد . با ید متذکر شد که مقدارسلفرقابل حل درآب از4-3 گرام درفی لیترآب میبا شد .
همچنان شاخه های مبتلا به مرض با ید توسط قیچی قطع واز ساحه دورگردد .
استعمال پلی درکنترول این مرض خیلی مؤثر میبا شد اگر درماه حوت استعمال شود تأثیروقا یوی دارد مقدار دو کیلوگرام پلی در100 لیتر آب استعما ل گردد .
واگربعداز ریختن گل بمشاهده میرسد یک کیلو گرام در100 لیترآب با ید مخلوط گردیده استعمال گردد .
شپشک سبزشفتالویا Green peach aphid :
این آفت به نام شپشک هم نیز مشهوراست ودرتمام نقاط افغانستان نیزوجوددارد.
شپشک سبزشفتالوروی درختان آلو،زردالو،بعضی گیاهان وسبزیجات ازقبیل کچالو،لبلبو،بادنجان رومی،وهمچنان تنباکو وبعضی ازانواع غلات نیزفعالیت کرده وخسارات زیادرا به بار میاورد .
این شپشک ها اندامهای مختلف نبات وحتی ریشه های گیاهان را آلوده میکند وبا خرطوم خود شیره نبات را میکیده وآنها را ضعیف میسازد وعوارض چون پیچیدگی بعضی از انواع شپشک ها مانندی شپشک مومی سیب روی ریشه و شاخه درختان میوه برآمدگی ها ایجاد کرده و سبب خشک شدن درختان میزبان میشود .
شپشک ها ما یع چسپناکی بنام عسلک ترشح میکند و بیماری های متعددی ویروسی به ویژه بیماری ویروسی موزائیک را به نباتات انتقال میدهد .
این حشرات با ل دار بدون بال اند درمرحله اززندگی بطوربکرزائی تولید مثل میکنند وزنده زا هستند ودرمرحله دیگر از طریق دوجنسی تخم گذاری کرده و تکثیرمیشوند تخم شپشک ها معمولا ً به رنگ سیاه براق و بیضوی شکل است .
مشخصا ت شپشک ها :
حشره ماده آن بدون با ل و بکر زا بوده طول بدن آن 3.2 ملی مترالا 4.2ملی متربوده ورنگ بدن آن سبزروشن میبا شد وسرآن متما یل به زردبوده وخطهای روشن بطوری مشخص دیده میشود .
بدن این حشره ازسه قسمت سا خته شده که عبارت اند از سر،سینه وشکم میبا شد .
شاخک های شان تقریبا ً برابرطول بدن حشره بوده وبه رنگ سیاه رنگ سبزی زیتونی میبا شد .
ودرماده های بال داروبکرزاشکم نسبتا ً براق سروقفسه سینه نیزمایل به سیا ه یا قهوه ای روشن میبا شد وطول آن تقریبا ً 3.2 ملی متر میبا شد .
دوران حیات شپشک یا life cycle of aphid :
شپشک های پشمک دارسیب یا wooly apple aphids زمستان را به شکل نیمف یا چوچه ویا تخم دربالای تنه شاخها ویا ریشه ها سپری کرده وقتیکه فصل نموئی نبا ت شروع میشود حشرات بزرگ گردیده واگر بشکل تخم موجود با شد تخم تفریخ میشود و شروع به فعالیت مینما ید یک حشره ماده درحدود125 عدد چوچه تولید نموده که نوزاد ها درظرف3-2 هفته نموی خود را تکمیل میکند .
و درشپشک های سبز سیب زمستان گذرانی بصورت تخمم است این تخم ها معمولا ًًزوی شاخه های یک سا له و حتی شاخه های بزرگ چندین سا له هم تخم میگذارند وروی اعضای فعال و جوان نباتی به سرعت به زنده زائی ادامه داده و خساره این حشرات درهنگام بازشدن جوانه ها درفصل بهار میبا شد .
با بالا رفتن جمعیت بادارها درمجموع شپشک ها ظاهر میشوند که انتشارآفت را به سایر درختان میزبان که درمجاورت قرار دارند به عهده میگیرد که انتشارآفت را به سایر درختان میزبا ن که درمجاورت قرار دارند به عهده میگیرد این شپشک میزبان ثانوی برای تا بستان گذرانی ندارند به عباره دیگر تمام نسل های خود را روی درختان میوه سرد سیرسسپری مینما ید واگرمشاهده میشودکه درطول تا بستان جمعیت آن به شدت کاهش یا فته به علت مها جرت بطرف میزبان های ثا نوی نیست بلکه این کاهش نتیجه اثرحرارت شدید محیطی فایجاد تغیرات درشیره ای گیا ه و فعالیت قا بل تو جه دشمنان طبیعی این شپشک ها میبا شد از اوایل خزان به بعد در جمعیت این شپشک ها فزونی محسوس درمقایسه با جمعیت تا بستانی پدیدار میگردد تعداد نسل شپشک سبز سیب در سال برحسب شرایط آب وهوا محل فرق کرده ومعمولا ً 20-15 نسل در سال تو لید میکند این شپشک ها یک میزبانه است .
انواع شپشک ها :
درحدود 4000 نوع شپشک تا هنوز شناسائی شده است که ازآن جمله میتوان شپشک های ذیل را میتوان نام گرفت .
1- شپشک پشمک دار سیب یا Wooly apple aphid
2- شپشک سبز شفتالویا Green peach aphid
3- شپشک سبز سیب یا Green apple aphid
4- شپشک مومی یا شپشک خونی سییب یا Wooly aphid
5- شپشک لبلبویا Fabuef aphid
6- شپشک سبز پنبه یا Gossypii aphid
7- شپشک برگخوار جواری یا Maidis aphid
۱- طریق کنترول شپشک ها توسط کارمندان ICM :
شپشک ها را میتوان به سه طریق کنترول نمود که دوطریق آنرا که عبارت از کنترول میخانیکی و کنترول بیولوژیکی است توسط پروگرام ICM درساحه عملی گردید .
1- طریق کنترول میخانیکی : که شامل شاخه بری وقطع کردن شا خه های مصا ب به آفت ودورساختن آنها از ساحه با غ و همچنان سوختاندن آن ،ِ تطبیق مسایل اگروتخنیکی که شامل پاک کردن بقایای نباتی از زیردرختان ، قلبه کردن ، غرق آب کردن وغیره فعالیت های زراعتی درتقلیل نفوس حشره رول مهم دارد انجام گرفت .
2- استعمال روغن شرشم مخلوط با پودرکالا شوئی واسپری آن بالای تمام سطح درختان نیز برای تقلیل بخشید ن شپشک ها رول بزای دارد که ترکیب آن قرار ذیل است .
یک لیترروغن شرشم همراه 100 گرام پودرکالا شوئی در100 لیترآب مخلوط گردیده اسپری شود .
3- طریق کنترول بیولوژیکی :
بسیاری از موجوادت مفیده برای کنترل حشرات مضره درمحیط موجود است ودرشرایط طبیعی میتواند ازشدت خسارات دربعضی مواقع تا حدی جلوگیری کرده ومیزان صدمات وارده ازطرف آفت موردنظررا تامرزمصرف ادویه پاشی یا تخریب های حاصله که دراثرادویه پاشی بوجود میاید پائین آورد .
متأسفانه دخالت ناروا وادویه پاشی های نامعقول با عث ازبین بردن حشرات مفیده شده وحشرات مضره دراثرادویه پاشی مقاومت پیداکرده وبلاخره خسارات زیادی را به بار میا ورد .
یکی از دشمنان طبیعی شپشک ها LBB بوده که یک از فراوان ترین و معروف ترین نوع از حشارت شکارچی است که تمام نقاط مختلف دنیارد مبا رزه بیولوژیکی کاربرد فراوان داشته است لارواو حشره بالغ از انواع شپشک ها وحتی ازشپشک های ریشه وشپشک های نباتی وحتی از تخم لاروای جوان وسایرحشرات تغذیه میکند هر LBB دردوران لاروا هزاروهر حشره کامل تا 9000 شپشک را طعمه خود قرار میدهد وهمچنان حشرات مفیده ای دیگراز قبیل Lacewing و Sarfetflay وغیره نیز وجود دارد که شپشک ها را ازبین ببرد .
 
برای ارسال پاسخ شما باید وارد سیستم شوید.
بالا