ک فایل پی دی اف در زمینه ارزیابی خطر زلزله در شهر همدان کار شده توسط آقای دکتر بهروز گتمیری و تیم همکاران ایشان در 300 صفحه
این گزارش مربوط به یک پروژه واقعی است که بر اساس طرح بانک جهانی در شهر همدان انجام شده است.
مقدمه
در قرن گذشته بيش از 180.000 نفر ايراني در اثر زلزلههايي كه ايران را تحت تأثير قرار دادهاند درگذشتهاند. با توجه به تمركز بيش از حد جمعيت در نواحي شهري اگر كار جدي و مؤثري براي كاهش تخريبپذيري شهرها انجام نشود، متأسفانه بايد انتظار وضعيت بدتري را نيز داشت.
رشد مضاعف جمعيت ايران در 25 سال گذشته (بدون در نظر گرفتن كاهش نرخ زاد و ولد در 5 سال آخر آن) نياز به اسكان را به شدت افزايش داده است. با اينكه تهيه مدارك قانوني مقاومسازي ساخت و ساز در مقابل زلزله در ايران و رعايت آن رو به رشد بوده است، وليكن تخريبهاي بيشماري در زلزلههاي اخير ايران مشاهده شده است (زلزله منجيل 50.000 نفر كشته، بم 30.000 كشته). با كمال تأسف ايران بايد انتظار زلزلههاي مخرب بزرگي را در دهههاي آينده داشته باشد. متأسفانه هزينه زياد مقاومسازي ساختمانهاي موجود احتمالاً اجازه انجام اين امر را در كليه مناطق مملكت نميدهد.
علاوه بر آن، با توجه به مفاهيم جهاني شدن، در دورنمايي از رشد روزافزون جوامعي كه سرنوشت مشترك دارند، مسئوليتپذيري شهروندان و استقلال آنها روز به روز امري واجبتر مينمايد.
زلزلهها در سالهاي اخير به مناطق پر جمعيت ايران و همچنين در نقاط ديگر، ضربات سختي وارد كردهاند، كه اين موضوع آسيبپذيري جوامع بشري را به شدت يادآور ميشود. ايران با داشتن الگوي منحصر بفرد شهري و معماري سنتي كه از نقطهاي به نقطه ديگر به شدت تغيير مييابند، با آسيبپذيري لرزهاي گروههاي خاصي از ساخت و سازها روبرو است (به عنوان مثال، ساختمانهاي عمومي با مصالح غير مسلح بنايي، ساختمانهاي ميراث فرهنگي، ساختمانهاي پر جمعيت قديمي در مراكز شهري، منازل مسكوني و سازههاي بتن مسلحي كه بين دهه 1960 تا 1980 با مصالح ضعيف و با طراحي ضعيف سربرآوردهاند). مناطق ديگري كه به نظر آسيبپذير ميآيند، تمامي شبكههاي حمل و نقل، ساختمانهاي خاص استراتژيك (بيمارستانها، ايستگاههاي پليس و آتشفشاني، سربازخانهها و ...) به علاوه تأسيسات صنعتي ميباشند. علاوه بر آن، رخداد زلزلههاي قبلي، نكات زير را براي ما روشن ساختهاند:
- مشكلات مرتبط با ويژگيهاي معماري ساختمانهاي موجود، به عنوان مثال ساختمانهاي مسكوني، تجاري، آموزشي، دولتي، مذهبي و صنعتي هر شهر.
- تأثير شرايط ژئوتكنيكي و خصوصيات ساختگاهي و نياز به ارزيابي آنها.
- مشكلات امدادرساني پس از وقوع زلزله و عدم كارآيي مؤثر و سازمانهاي مرتبط با آن، با توجه به عدم وجود اطلاعات و تمهيدات قبل از وقوع يك سانحه اين مشكلات روزبروز وخيمتر و صدمه آفرينتر خواهند شد.
- نياز هرچه بيشتر به آموزش و تمرين و سازمانهاي امداد و نجات و اسكان در حين وقوع زلزله
به عنوان يك نكته كلي، در ايران در مقايسه با ساير نقاط دنيا، تحليل برگشتي بلاياي طبيعي نشان ميدهد كه اطلاعات توزيع شده در بين مردم ناكافي است، عدم آگاهي عمومي و فعاليتهاي وابسته به آن در مديريت سانحه در همه سطوح تصميمگيري از شهر تا دولت بايد بهسازي گردد. به عبارت ديگر، فراگيرسازي استراتژيهاي مقابله با سانحه و انجام طرحهاي كاهش مخاطرات لرزهاي، نياز به تقويت زيربنايي توسط مشاركت هرچه بيشتر مردم و مسئولين دولتي شهرها دارد.
بدينمنظور پروژه برآورد خطرپذيري (Risk Assessment) چهار شهر كرمانشاه، همدان، زنجان و قزوين از بخش ظرفيت سازي پروژه بازسازي و توانمندسازي مناطق زلزلهزده استانهاي شمال غرب كشور با وام بانك جهاني توسط كنسرسيومي متشكل از شركت فرانسوي BRGM و شركت مهندسان مشاور درياخاكپي به انجام رسيد كه در اين گفتار برنامه آموزشي مطالعات انجام شده به هدف آگاه كردن كليه عوامل و متخصصان شهري در مورد استراتژيهاي پروژه ارائه ميشود.
در اين برنامه فعاليتهاي آموزشي براي 30 نفر از افراد در هر شهر، ارائه ميشود تا به تصميمگيري در مواقع بحراني كمك كند.