دختراني كه براي حل وفصل نزاع فروخته مي شوند!
نويسنده: خالد وردك
ناظراحمد وقتي ديد مبلغ 165 دالر را كه براي خريد گوسفند قرض گرفته بود به شخص قرض دهنده بازپرداخت نمي تواند، دختر 16 ساله خود را به ازاء پول قرض به نكاح پسر طلبكار در آورد.
احمد جريان غم انگيز خانواده و داستان فروش دختر بي گناه خود را به خبر نگار چنين بيان كرد"او به من نه رأس گوسفند داد. به خاطر نه گوسفند مجبور شدم دختر خود را به آنها بدهم"
من در حالي كه در آن حولي شلوغ كنار احمد نشسته بودم، چشمان دخترش ماليا را ديدم كه پر از اشك شد. او با يك دستمال سياه اشكهاي خود را پاك كرد.
با وجود پيشرفت هايي در زمينه حقوق زنان و حد اقل ممنوع ساختن عمليه تجارت زنان در قبايل، دختران افغان همچنان بجاي پول مبادله مي شوند و ازدواج اجباري امري بسيار شايع است.
قوانين كهنه قبيلوي عملي را كه در زبان دري افغاني به " بد" مشهور گرديده جايز ميشمارد. بر اساس اين عمل، مبادله دختران براي حل و فصل نزاع از پرداخت قرض گرفته تا جبران قتل بكار مي رود.
بر اساس گفته وزارت زنان افغانستان از ميان هر پنج ازدواج افغان دو مورد آن اجباري مي باشد. مدير سازمان امدادي زنان براي زنان افغان مي گويد" بسيار غم انگيز است كه امروزه و درعصر كنوني شاهد مبادله زنان باشيم. زنان مانند اجناس تجارتي مبادله مي شوند"
اگرچه خشونت بر عليه زنان در افغانستان گسترده است ولي اين كشور از زمان سيطره طالبان تا كنون گامهاي بلندي را در زمينه حقوق زنان برداشته است. در زمان طالبان زنان محبوس بودند زيرا از رفتن به كار، مكتب يا ترك خانه بدون همراهي يك مرد يا خويشان زن منع شده بودند. حالا، ميليونها دختر افغان به مكتب مي روند و زنان مشاغلي را در حكومت و رسانه هاي كشور تصدي نموده اند.
خبرنگار اسوشيتد پرس در گزارشي از تغييرات در سطح قبايل افغان و دگرگوني نگرش در مورد وضع جامعه زنان افغانستان خبر داد. اين گزارش مي گويد نشانه هاي تحول مثبت در بزرگترين قبيله در شرق افغانستان يعني شينواري هاي بسيار محافظه كار هم ظاهر شده است.
بر اساس اين گزارش امسال رئوساي قبيله شينواري از مناطق مختلف گرد هم آمده قطعنامه يي را امضاء نمودند كه بر اساس آن اعمال مضر بموقعيت دختران و زنان ممنوع شده است. اين فيصله نامه شامل ممنوعيت استفاده از دختران براي حل و فصل نزاع در اختلافات ناشي از قتل مي شد كه به اساس يك سنت، وقتي مردي مرتكب قتل مي شود بايد دختر يا خواهر خود را به نكاح مردي از خانواده قرباني در آورد. اين ازدواج بظاهر جلو خونريزي را مي گيرد ولي قتل هاي انتقام جويانه اكثرا بين خانواده ها تا چند نسل ادامه دارد.
جان شينواري، عضو شوراي ولايتي و تاجر محلي، درگزارشي از راديوي بي بي سي به ملالي شينواري يك ژورناليست زن از قبيله شينواري گفت كه او موضوع تجارت دختران را با ريشسفيدان مطرح نمود تا فيصله نامه يي براي ختم اين عمل صورت بگيرد.
"من اين كار را به خاطر حقوق بشر نكردم بلكه به خاطر زنان افغان كردم. براي اينكه دختران براي امور بي ارزش تبادله نشوند. وقتي شينواري اين ماجراي مبادله دختران در برابر حيوانات را گزارش كرد و ما آن گزارش را شنيديم، گفتم بياييد كاري كنيم."
ملالي شينواري هم اكنون به حيث وكيل پارلمان مي گويد گزارش او تأثير خود را داشته و هدف او را براورده كرده است. او تغييرات در قوانين قبيلوي را "پيروزي بزرگ براي خود" مي خواند.
حدود 600 ريش سفيد از منطقه شينوار اثر شست خود را به حيث "امضاء" در پايين فيصله نامه دست نويس نام برده ثبت نمودند.
آنها تاكيد كردند زناني كه به ازدواجهاي اجباري داده شده اند شامل زناني كه جهت حل و فصل نزاع به طرف مقابل سپرده شده اند، مي بايد در خانواده جديد مورد مهرباني و رفتار مناسب قرار گيرند. اما رئوسا و ريشسفيدان قبيله از ملاقات با اين زنان و يا خانواده هاي شان امتناع ورزيدند.
"مليك نيازي در حاليكه به ريش بلند خود دست مي كشيد، با اعتماد زياد گفت: هيچكس با آن زن ها بد رفتار نمي كنند. همه به زنان احترام دارند."
ولي زنان افغان ميگويند اين حرف آنها واقعيت ندارد.
هنگامه انوري كميشنر كميسيون مستقل حقوق بشر و بنيانگزار بنياد تحقيقات حقوقي زنان و كودكان مي گويد: ما مي خواهيم با ايجاد رابطه خويشاوندي صلح برقرار كنيم ولي اين درحقيقت اين روي نمي دهد. گروه ما حدود 500 دختر را كه براي حل و فصل نزاع به ازدواج تن داده بودند مورد بررسي قرار داد. مشخص شد از ميان آنها فقط چهار يا پنج مورد سرانجام خوش داشته اند. علاوه براين، در اكثر موارد دختران به خاطر جرمي رنج مي كشند كه بوسيله يكي از خويشاوندان مرد ارتكاب گرديده است.
ما كسي را مجازات مي كنيم كه هيچ جرمي نكرده ولي شخصي را كه شخص ديگر را كشته آزاد مي گزاريم. اين شخص هرجا بخواهد مي رود و ميتواند باز شخص دوم و سوم را بكشد. بخاطر اينكه او هيچوقت كيفر نمي شود."
نادري مي گويد: دختر(كه به خاطر قتل تبادله شده) غالب اوقات لت و كوپ مي شود و گاه اوقات كشته مي شود به خاطر اينكه وقتي اعضاي خانواده مقتول به طرف او نگاه مي كنند، قاتل را مي بينند.
دفتر شبكه زنان افغان در جلال آباد مي گويد چند سال پيش در نزديك مومند دره، راننده يك تاكسي با يك پسري تصادف كرد و او را كشت. خانواده پسر تقاضاي جبران بوسيله دادن دختر را نمودند. بنائا راننده، يك دختر 11ساله بنام فوزيه را از يكي از آشنايان به مبلغ 5000دالر خريداري نمود و تحويل خويشاوندان پسر متوفي داد. قرار يك گزارش دو صفحه يي كه در ميان پرونده هاي مربوط خشونت عليه زنان بود، فوزيه سه سال پيش به ضرب گلوله كشته شد.
قصه ماليا و نه گوسفند رنج دختراني را كه به ازدواج هاي اجباري محكوم مي شوند به تصوير مي كشد.
ماليا به سخنان پدرش كه ماجراي فروش او را شرح مي كرد گوش ميداد. پدرش ميگفت خالق محمد قرض دهنده، او را به خاطريكه نتوانست قيمت گوسفند ها را پرداخت كند گروگان گرفت. احمد گوسفندها را براي آزادكردن يكي ديگر از اقوام خود كه به جهت قرضهاي ديگر احمد گروگان گرفته شده بود، خرج كرده بود. احمد فقط وقتي آزاد شد كه قبول كرد دست دخترش ماليا را به دست پسر 18 ساله قرض دهنده بسپارد.
وقتي از ماليا پرسيده شد چه احساسي در اين مورد داري، سر خود را تكان داد و ساكت ماند. سپس چهره اش دگرگون شد و اشكهاي خود را پاك كرد.
از ماليا پرسيده شد كه آيا راضي هستي، جواب را با اكراه گفت" خوب، مادر و پدرم قبول كردند"
در افغانستان هزاران ماليا و فوزيه هستند كه به خاطر جرم اشخاص ديگر تمام عمر خود را در رنج سپري مي كنند. آنها به خاطر حل نزاع، جبران خون، پرداخت قرض، مناقشات خانوادگي و حاكميت مطلق فرهنگ مرد سالاري مانند اجناس دست به دست مي شوند. رضايت آنها در ازدواج ها توسط مردان قبيله، خويشاوندان، پدر و مادر و قانون خشن قبيله تعيين مي گردد. آنها همچون بردگان مورد خريد و فروش قرار مي گيرند، در حاليكه افغانستان امروز درعصر جديد به سوي دنياي مدرن دامن گشوده است.
10,جولاي, 2007
خالد وردك
فعال حقوق بشر
نويسنده: خالد وردك
ناظراحمد وقتي ديد مبلغ 165 دالر را كه براي خريد گوسفند قرض گرفته بود به شخص قرض دهنده بازپرداخت نمي تواند، دختر 16 ساله خود را به ازاء پول قرض به نكاح پسر طلبكار در آورد.
احمد جريان غم انگيز خانواده و داستان فروش دختر بي گناه خود را به خبر نگار چنين بيان كرد"او به من نه رأس گوسفند داد. به خاطر نه گوسفند مجبور شدم دختر خود را به آنها بدهم"
من در حالي كه در آن حولي شلوغ كنار احمد نشسته بودم، چشمان دخترش ماليا را ديدم كه پر از اشك شد. او با يك دستمال سياه اشكهاي خود را پاك كرد.
با وجود پيشرفت هايي در زمينه حقوق زنان و حد اقل ممنوع ساختن عمليه تجارت زنان در قبايل، دختران افغان همچنان بجاي پول مبادله مي شوند و ازدواج اجباري امري بسيار شايع است.
قوانين كهنه قبيلوي عملي را كه در زبان دري افغاني به " بد" مشهور گرديده جايز ميشمارد. بر اساس اين عمل، مبادله دختران براي حل و فصل نزاع از پرداخت قرض گرفته تا جبران قتل بكار مي رود.
بر اساس گفته وزارت زنان افغانستان از ميان هر پنج ازدواج افغان دو مورد آن اجباري مي باشد. مدير سازمان امدادي زنان براي زنان افغان مي گويد" بسيار غم انگيز است كه امروزه و درعصر كنوني شاهد مبادله زنان باشيم. زنان مانند اجناس تجارتي مبادله مي شوند"
اگرچه خشونت بر عليه زنان در افغانستان گسترده است ولي اين كشور از زمان سيطره طالبان تا كنون گامهاي بلندي را در زمينه حقوق زنان برداشته است. در زمان طالبان زنان محبوس بودند زيرا از رفتن به كار، مكتب يا ترك خانه بدون همراهي يك مرد يا خويشان زن منع شده بودند. حالا، ميليونها دختر افغان به مكتب مي روند و زنان مشاغلي را در حكومت و رسانه هاي كشور تصدي نموده اند.
خبرنگار اسوشيتد پرس در گزارشي از تغييرات در سطح قبايل افغان و دگرگوني نگرش در مورد وضع جامعه زنان افغانستان خبر داد. اين گزارش مي گويد نشانه هاي تحول مثبت در بزرگترين قبيله در شرق افغانستان يعني شينواري هاي بسيار محافظه كار هم ظاهر شده است.
بر اساس اين گزارش امسال رئوساي قبيله شينواري از مناطق مختلف گرد هم آمده قطعنامه يي را امضاء نمودند كه بر اساس آن اعمال مضر بموقعيت دختران و زنان ممنوع شده است. اين فيصله نامه شامل ممنوعيت استفاده از دختران براي حل و فصل نزاع در اختلافات ناشي از قتل مي شد كه به اساس يك سنت، وقتي مردي مرتكب قتل مي شود بايد دختر يا خواهر خود را به نكاح مردي از خانواده قرباني در آورد. اين ازدواج بظاهر جلو خونريزي را مي گيرد ولي قتل هاي انتقام جويانه اكثرا بين خانواده ها تا چند نسل ادامه دارد.
جان شينواري، عضو شوراي ولايتي و تاجر محلي، درگزارشي از راديوي بي بي سي به ملالي شينواري يك ژورناليست زن از قبيله شينواري گفت كه او موضوع تجارت دختران را با ريشسفيدان مطرح نمود تا فيصله نامه يي براي ختم اين عمل صورت بگيرد.
"من اين كار را به خاطر حقوق بشر نكردم بلكه به خاطر زنان افغان كردم. براي اينكه دختران براي امور بي ارزش تبادله نشوند. وقتي شينواري اين ماجراي مبادله دختران در برابر حيوانات را گزارش كرد و ما آن گزارش را شنيديم، گفتم بياييد كاري كنيم."
ملالي شينواري هم اكنون به حيث وكيل پارلمان مي گويد گزارش او تأثير خود را داشته و هدف او را براورده كرده است. او تغييرات در قوانين قبيلوي را "پيروزي بزرگ براي خود" مي خواند.
حدود 600 ريش سفيد از منطقه شينوار اثر شست خود را به حيث "امضاء" در پايين فيصله نامه دست نويس نام برده ثبت نمودند.
آنها تاكيد كردند زناني كه به ازدواجهاي اجباري داده شده اند شامل زناني كه جهت حل و فصل نزاع به طرف مقابل سپرده شده اند، مي بايد در خانواده جديد مورد مهرباني و رفتار مناسب قرار گيرند. اما رئوسا و ريشسفيدان قبيله از ملاقات با اين زنان و يا خانواده هاي شان امتناع ورزيدند.
"مليك نيازي در حاليكه به ريش بلند خود دست مي كشيد، با اعتماد زياد گفت: هيچكس با آن زن ها بد رفتار نمي كنند. همه به زنان احترام دارند."
ولي زنان افغان ميگويند اين حرف آنها واقعيت ندارد.
هنگامه انوري كميشنر كميسيون مستقل حقوق بشر و بنيانگزار بنياد تحقيقات حقوقي زنان و كودكان مي گويد: ما مي خواهيم با ايجاد رابطه خويشاوندي صلح برقرار كنيم ولي اين درحقيقت اين روي نمي دهد. گروه ما حدود 500 دختر را كه براي حل و فصل نزاع به ازدواج تن داده بودند مورد بررسي قرار داد. مشخص شد از ميان آنها فقط چهار يا پنج مورد سرانجام خوش داشته اند. علاوه براين، در اكثر موارد دختران به خاطر جرمي رنج مي كشند كه بوسيله يكي از خويشاوندان مرد ارتكاب گرديده است.
ما كسي را مجازات مي كنيم كه هيچ جرمي نكرده ولي شخصي را كه شخص ديگر را كشته آزاد مي گزاريم. اين شخص هرجا بخواهد مي رود و ميتواند باز شخص دوم و سوم را بكشد. بخاطر اينكه او هيچوقت كيفر نمي شود."
نادري مي گويد: دختر(كه به خاطر قتل تبادله شده) غالب اوقات لت و كوپ مي شود و گاه اوقات كشته مي شود به خاطر اينكه وقتي اعضاي خانواده مقتول به طرف او نگاه مي كنند، قاتل را مي بينند.
دفتر شبكه زنان افغان در جلال آباد مي گويد چند سال پيش در نزديك مومند دره، راننده يك تاكسي با يك پسري تصادف كرد و او را كشت. خانواده پسر تقاضاي جبران بوسيله دادن دختر را نمودند. بنائا راننده، يك دختر 11ساله بنام فوزيه را از يكي از آشنايان به مبلغ 5000دالر خريداري نمود و تحويل خويشاوندان پسر متوفي داد. قرار يك گزارش دو صفحه يي كه در ميان پرونده هاي مربوط خشونت عليه زنان بود، فوزيه سه سال پيش به ضرب گلوله كشته شد.
قصه ماليا و نه گوسفند رنج دختراني را كه به ازدواج هاي اجباري محكوم مي شوند به تصوير مي كشد.
ماليا به سخنان پدرش كه ماجراي فروش او را شرح مي كرد گوش ميداد. پدرش ميگفت خالق محمد قرض دهنده، او را به خاطريكه نتوانست قيمت گوسفند ها را پرداخت كند گروگان گرفت. احمد گوسفندها را براي آزادكردن يكي ديگر از اقوام خود كه به جهت قرضهاي ديگر احمد گروگان گرفته شده بود، خرج كرده بود. احمد فقط وقتي آزاد شد كه قبول كرد دست دخترش ماليا را به دست پسر 18 ساله قرض دهنده بسپارد.
وقتي از ماليا پرسيده شد چه احساسي در اين مورد داري، سر خود را تكان داد و ساكت ماند. سپس چهره اش دگرگون شد و اشكهاي خود را پاك كرد.
از ماليا پرسيده شد كه آيا راضي هستي، جواب را با اكراه گفت" خوب، مادر و پدرم قبول كردند"
در افغانستان هزاران ماليا و فوزيه هستند كه به خاطر جرم اشخاص ديگر تمام عمر خود را در رنج سپري مي كنند. آنها به خاطر حل نزاع، جبران خون، پرداخت قرض، مناقشات خانوادگي و حاكميت مطلق فرهنگ مرد سالاري مانند اجناس دست به دست مي شوند. رضايت آنها در ازدواج ها توسط مردان قبيله، خويشاوندان، پدر و مادر و قانون خشن قبيله تعيين مي گردد. آنها همچون بردگان مورد خريد و فروش قرار مي گيرند، در حاليكه افغانستان امروز درعصر جديد به سوي دنياي مدرن دامن گشوده است.
10,جولاي, 2007
خالد وردك
فعال حقوق بشر
