"Pejman"
دستیار مدیر مهندسی کشاورزی گیاهان دارویی
تسطیح لیزری و کاربردهای عمرانی تسطیح لیزری و کاربرد در کشاورزی معرفی سیستم لیزری تسطیح اراضی نحوه کار با دستگاه تسطیح لیزری تسطیح لیزری و کاربردهای عمرانی گسترش فعالیتهای عمرانی و کشاورزی به منظور افزایش ساخت و سازها و افزایش توانایی تأمین مواد غذایی، لزوم استفاده بیشتر و بهتر از ماشین آلات را می طلبند. پرکاربردترین ماشین آلات عمرانی شامل بلدوزر، لودر، گریدر، اسکریپر، بیل مکانیکی و بیل بکهو و فینیشر هستند. از این میان، اسکریپر برای خاکبرداری و تسطیح اولیه، گریدر برای انجام تسطیح و مرزبندی نهایی، لودر برای جابجایی کود و خاکبرداری و بیل مکانیکی و بکهو برای کانال کنی برای کاشت درخت یا انتقال آب در مزارع کشاورزی نیز به کار گرفته می شوند. البته برای تسطیح مزارع کشاورزی، ادواتی به شکل دنباله بندهای تراکتور نیز وجود دارند که با وجود تراکتور، بوسیله آنها می‌توان عملیات تسطیح را با صرف هزینه کمتر برای کشاورزان نسبت به گریدر و اسکریپر موتور دار(Motor Grader and Motor Scraper) انجام داد. ماشینهای فینیشر برای آسفالتکاری یا بتون ریزی بمنظور راه یا سکو سازی، تنها در مصارف عمرانی به کار می‌روند. از میان دستگاههای فوق، تنها در عملیاتهایی که با بیل لودر انجام میشود نیازی به دقت بالا در تنظیم ارتفاع بیل هنگام کار نیست و در بقیه موارد، بکارگیری امکاناتی برای تنظیم ارتفاع تیغه یا پلاتفورم ماشین آلات در کاربریهای دقیق می‌تواند بهره وری ماشین و کیفیت کار نهایی را ارتقاء بخشد. چنانچه این تجهیزات بطور اتوماتیک ارتفاع را کنترل نمایند و پیچیدگی زیادی برای ارتباط کاربر نداشته باشند، نیاز به مهارت خاص راننده و اثر خطاهای انسانی را نیز در کیفیت نتیجه کاهش می‌دهند. سیستمهای کنترل ارتفاع با پرتوی لیزر پیشنهادی برای حصول به نتایج فوق هستند. این سیستمها به سادگی قابل نصب و بکارگیری هستند و نیاز به حضور دائم مهندسین در حین عملیات ندارند. قیمت آنها نیز نسبت به قیمت ماشین مورد استفاده زیاد نیست. تنها دغدغه استفاده از آنها می‌تواند مواجهه با اشکالات احتمالی باشد که نیاز به ارائه سرویس توسط متخصصین دارند که با وجود تولید کننده ایرانی، این نگرانی نیز در ایران به حداقل کاهش خواهد یافت. لازم به ذکر است که سیستمهای لیزری، تنها سیستمهای فابل بکارگیری به این منظور نیستند. سیستمهای پیچیده تر و تواناتری شلامل سیستمهای GPS و سیستمهایی که با بهره‌گیری از دستگاههای Total Station عمل می‌نمایند نیز برای اتوماسیون سیستمهای خاکبرداری ساخته شده‌اند. تولید این سیستمها در جهان هنوز به چند شرکت آمریکایی و سویسی محدود است و قیمت آنها حدود 10 برابر سیستمهای لیزر تولید داخل است. شرکت رنجبران مفتخر است به عنوان اولین سازنده بخش دریافت و کنترل اتوماتیک ارتفاع بر مبنای پرتو لیزر، در راستای گسترش اتوماسیون ماشین آلات عمرانی و کشاورزی به تلاش خود ادامه دهد. تسطیح لیزری و کاربرد در کشاورزی بحران کم‌آبی مشکلی است که شاید هیچ‌کس را به‌اندازه شما کشاورزان نگران نمی‌سازد. سال‌های زیادی است که کشاورزان کشورمان با این مساله درگیرند و نظر به کاهش بارش‌های آسمانی و کمبود سفره‌های آبی زیرزمینی گویا راه‌حلی برای آن یافت نمی‌شود. مطابق آمار سازمان جهاد کشاورزی، 95 درصد آب استحصالی کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود که متاسفانه بازده آبیاری در این بخش 30 درصد است. به عبارتی دیگر از 90 میلیارد متر مکعب که در اختیار این بخش قرار می‌گیرد تنها 27 میلیارد متر مکعب آن مورد استفاده گیاهان است. این تلفات نه‌تنها باعث از دست رفتن آب میشود بلکه باعث صدمات جدی دیگر از قبیل شور و ماندابی شدن اراضی، فرسایش خاک، کاهش حاصل‌خیزی خاک، کاهش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی و نهایتاً آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی می‌گردد. جالب است بدانید که در ایران سالیانه حدود 6 میلیون هکتار به کشت آبی اختصاص دارد که 95 درصد آن به روش سطحی سنتی آبیاری می‌گردد. مهمترین دلایل پایین بودن بازده آبیاری در ایران را می‌توان "ناهمواری اراضی زراعی"، "خاکی و غیرفنی بودن مسیر انتقال و توزیع آب" و "عدم برنامه‌ریزی آبیاری در مزارع توسط کشاورزان" نام برد. گو اینکه فناوری های جدید این مشکل را تا حد زیادی مرتفع کرده‌اند. به عبارتی دیگر، به جای افزایش میزان آبیاری مزارع، می‌توان بهره‌وری از آب موجود را افزایش داد. "با تسطیح مزارع خود، بهره‌وری آب را تا دو برابر افزایش دهیم." این جمله یک ادعا نیست! کافی است تجربه کشاورزان را جویا شوید. ناهمواری اراضی زراعی باعث کاهش قابل ملاحظه بازده محصول و توزیع غیریکنواخت آب در مزارع میشود. نقاط پست بیش از اندازه و نقاط مرتفع کمتر از اندازه آبیاری می‌شوند که هر دو برای محصول مضر است. اگر فراتر رویم، حتی زمین‌های ناهموار از کودهای شیمیایی و کار ماشین‌آلات کشاورزی نیز به خوبی بهره‌مند نمی‌شوند. یک زمین با شیب‌بندی و تسطیح مناسب نه تنها موجب گسترش یکنواخت آب و در نتیجه بالا بردن راندمان آبیاری می‌گردد، بلکه دیگر فعالیتهای زراعی (کاشت، داشت، برداشت) را آسان می‌سازد. مدیریت یک مزرعه تسطیح شده به مراتب آسان‌تر و مقرون‌تر به صرفه‌تر از مزرعه مشابهی با توپوگرافی طبیعی نامناسب است. علاوه بر این، تسطیح، یک روش خوب حفاظتی برای خاک‌های در حال فرسایش است. مخلص کلام اینکه: لزوم انجام تسطیح اراضی زراعی در ایران به منظور بهبود مدیریت آبیاری در مزرعه و استفاده بهینه از نهاده‌های کشاورزی امری اجتناب ناپذیر است. و در این میان تسطیح لیزری اراضی یکی از چشمگیرترین پیشرفت‌ها در آبیاری سطحی است. از این تکنولوژی در تسطیح اراضی زراعی در کشورهای پیشرفته نظیر آمریکا، کشورهای اروپایی و استرالیا به طور وسیع و در کشورهای در حال توسعه نظیر پاکستان، مصر، هند و ترکیه به طور نسبی استفاده میشود. به طور کلی مزایای تسطیح اراضی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد: · حفظ، احیا و بهر‌ه‌برداری بهینه از منابع طبیعی تجدید شونده نظیر آب و خاک · افزایش تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح و کاهش هزینه تولید · صرفه‌جویی در مصرف آب · ایجاد بستر مناسب جهت کشت‌وکار مکانیزه و کاهش سختی کار کشاورزان · صرفه‌جویی در زمان آبیاری، افزایش کارآیی و بهینه‌سازی مصرف سایر نهاده‌های کشاورزی · ایجاد زیربناهای لازم و آرایش هندسی مطلوب جهت پی‌ریزی بهره‌بردای سیستمهای تکامل یافته‌تر و پیشرفته‌تر آبیاری · ایجاد زمینه لازم جهت برنامه‌ریزی و به‌کارگیری الگوی کشت مناسب و تناوب زراعی صحیح و مبارزه با بیماری‌ها به نحو مطلوب · سهولت برداشت محصول و پایین آمدن تلفات حین برداشت و در سطحی کلان‌تر این امر اثرات غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی فراوانی در پی خواهد داشت که به طور کلی عبارتند از: · افزایش سطح درآمد کشاورز و بهبود وضع رفاهی در محیط روستا · جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه · ارتقا دانش و بینش فنی کشاورزان و تغییر تفکرات سنتی روستاییان · ایجاد امکاناتی جهت افزایش صادرات با تغییرات بوجود آمده در میزان تولید مزایای تسطیح لیزری نسبت به تسطیح مهندسی عبارت است از: · عدم نیاز به ماشین آلات سنگین نظیر اسکریپر · استفاده از تراکتورهای معمولی کشاورزی · عدم نیاز به مهارت فنی بالا و حضور مهندس نقشه‌بردار · هزینه بسیار پایین عملیات تسطیح نسبت به سایر روش‌ها · دقت بسیار بالا · عدم کوبیده شدن و فشردگی خاک · قابلیت کاربرد در اراضی کوچک حداقل 500 متر مربع · ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های کشاورزی از انجام تسطیح لیزری اراضی کشاورزی فواید زیر عاید میشود: · افزایش راندمان کاربری آب در مزرعه به میزان 10 درصد · افزایش سطح زیرکشت بر اثر از بین‌رفتن جوی‌ها و زهکش‌های سنتی در اراضی به میزان 10 درصد · افزایش عملکرد محصول 10 الی 15 درصد در هر هکتار · کاهش هزینه تولید به میزان 30 درصد · کاهش زمان آبیاری 30 الی 40 درصد · کاهش عمق متوسط آبیاری 15 الی 20 درصد · کاهش نیروی انسانی 35 درصد · افزایش ارزش افزوده زمین 50 درصد اما حتی با قبول تمام موارد بیان شده، مشکل دیگری گریبان‌گیر کشاورزان است. دستگاههای تسطیح اراضی، ساخت خارج از کشور هستند و قیمت بالایی دارند. حتی اگر کشاورز توان تهیه آن را نیز داشته باشد بعد از صرف هزینه‌های بالای حمل و نقل به داخل کشور و زمان زیاد، با مشکل گارانتی و خدمات پس از فروش در زمان اوج نیاز کاری با دستگاه‌هامواجه میشود. [FONT="] [/FONT]
