علائم بوتولیسم:
در انسان: علائم بالینی بیماری طی 12 تا 36 ساعت (و به ندرت تا 48 ساعت وبیشتر) پس از مصرف غذای مسموم به صورت ضعف و فلج پایین رونده پدید می آید:ضعف weakness خستگی عمومی و سر درد.اختلالات در بینایی بطوری كه دو بینیDouble Vision یا Diplopia از عادی ترین علائم بوتولیسم است و همچنینتیرگی دید Blurred Vision و گشاد شدن مردمك Dilation of Pupils و تورمپلكها و اختلال در عمل تطابق. عضلات زبان فلج می شوند و اختلال در تكلمبوجود می آید و بلع غذا در ابتدا مشكل Dysphagia و بعد غیر ممكن می شود.نهایتا به دلیل فلج عضلات تنفسی و ایست قلبی مرگ اتفاق می افتد.
در این بیماری بر خلاف سایر مسمومیتهای غذایی علائم گوارشی معمولا بارزنیستند و تب وجود ندارد. میزان مرگ و میر به شدت مسمومیت بستگی دارد امابطور كلی میزان مرگ و میر در این مسمومیت بالاست. بسیاری از موارد پس از20 الی 24 ساعت منجر به مرگ می شود ولی در صورتیكه بیماران مسموم 10 روزاول بیماری را بگذرانند معمولا خطر مرگ منتفی خواهد بود. علاوه بر موردفوق دو شكل اختصاصی بالینی رخ می دهد كه به غیر از راه خوردن غذای مسموماست:
۱- بوتولیسم زخم یا Wound Botulism :
در اینحالت اسپورها زخم را آلوده كرده و جوانه می زنند و در محل زخمتوكسین تولید می كنند. بوتولیسم زخم با اعتیاد تزریقی (به خصوص استفاده ازهروئین) ارتباط دارد.
۲- بوتولیسم نوزادان یا Infant Botulism :
در آن باكتری در روده رشد و تكثیر كرده و سم تولید می كند.
سپس سم از روده جذب شده و این امر به آهستگی صورت می گیرد. به این نوع ازبوتولیسم Floppy Baby Syndrome هم می گویند. خوردن عسل آلوده به اینباكتری در انتقال بوتولیسم نوزادان نقش دارد.نوزادان مبتلا دچار ضعف یافلج می شوند و ممكن است به اقدامهای حمایتی جهت تنفس نیاز داشته باشند ولیمعمولا به طور خودبخود بهبود می یابند.
بوتولیسم نوزادان یكی از علل سندرم مرگ ناگهانی نوزادان است. در حیوانات:بوتولیسم در گاو گوسفند و اسب بیشتر به وسیله باكتری های تیپ C بتا و D وبه ندرت تیپ B گزارش شده است.
تیپ D این باكتری بیماری Lamziekte را در مناطقی از آفریقا در گاو ایجادمی كند. در این مناطق گاوان در اثر كمبود و فقر غذایی به مردار خواری عادتمی كنند. گزارشهای متعددی از بیماری بوتولیسم در اسب در نتیجه مصرف علوفهفاسد و آلوده وجود دارد (در نواحی غربی اروپا) كه با ابتلا و تلفات قابلملاحظه ای همراه بوده است.
علائم اغلب 3 تا 7 روز پس از خوردن مواد آلوده به زهرابه باكتری بروز میكند. مسلما هر چه مقدار زهرابه بیشتر باشد دوره كمون و نهفته بیماری كوتاهتر است. در اشكال فوق حاد حیوان بدون بروز علائم تلف می شود. تب وجودندارد و بیماری منظره فلج عضلانی رو به پیشرفت را مجسم می كند. ضعف و فلجعضلات از پاهای عقب شروع شده و تا پاهای جلو و سر و گردن توسعه می یابد.
در بیشتر موارد بیماری تحت حاد است. تلو تلو خوردن لغزیدن ناتوانی دربرخاستن از آثار این بیماری است. دام مبتلا به روی جناغ سینه خوابیده و سررا روی زمین و یا به پهلوی خود تكیه می دهد كه بی شباهت به فلج پس اززایمان نیست. زبان فلج و از دهان خارج می شود و حیوان قادر به جویدن و بلعغذا نیست و بزاق ازدهانش سرازیر می شود. دفع ادرار و مدفوع كمتر ممكن استتغییر كند. فلج عضلات سینه در اواخر بیماری منجر به تنفس شكمی می شود. ازحساسیت و هوشیاری حیوان تا آخر كاسته نمی شود. 1 تا 4 روز پس از بروزعلائم حیوان می میرد. گاهی در شرایط طبیعی و یا در موارد تجربی گاوهاعلائم خفیفی نشان می دهند و پس از 3 تا 4 هفته بهبود پیدا می كنند.
حیواناتی كه بهبود یافته اند تا مدتی از نظر اخذ غذابا اشكال روبرو هستند.مطابق بررسی های صورت گرفته میكروارگانیسم هایی كه در چهار معده نشخواركنندگان وجود دارند قدرت زهرآگینی این باكتری را كاهش می دهند بنابراینقدرت كشندگی زهرابه از راه دهان در گاو خیلی بیشتر از سایر راههاست.
نوع ویژه ای از بوتولیسم در اثر نفوذ باكتری در جراحات نكروتیك در كره اسبهای جوان درسنین 3 تا 8 هفتگی در ایالات متحده استرالیا و انگلستان شناختهشده كه چون با نشانی های لرزش همراه است آنرا سندرم كره های لرزان یاShaker Foal Syndrome نامیده اند و در حقیقت نوعی مسمومیت عفونی(Toxicoinfection) می باشد. این بیماری بطور ناگهانی با ضعف شدید عضلات وزمین گیر شدن آغاز می شود كره های مبتلا قادر به بزخاستن نمی باشند اگرآنها را سز پا نگه دارند لرزش شدید عضلانی در آنها ایجاد می شود. لرزش درهنگامی كه كره زمین گیر شده و دراز كشیده است آشكار نمی باشد.
اگر كره قادر به راه رفتن باشد قدمها ناموزون می باشد. اگر پستان مادر رابگیرد شیر از دهانش به خارج می ریزد. اگر برای خوردن علف كوشش كند برخی ازآن از منخرینش خارج می شود. كره مبتلا به یبوست است.
مرگ در اثر فلج عضلات تنفس حدود 72 ساعت پس از بروز علائم فرا می رسد.بعضی از كره ها پس از 14 روز بهبود می یابند. در پرندگان: علائم درپرندگان چند ساعت تا یكی دو روز پس از خوردن مواد آلوده بروز می كند. تاكنون بیشتر تیپ C آلفا را عامل ابتلاء پرندگان تشخیص داده اند. مرغ مبتلاكسل و بی اشتهاست چشمها نیمه بسته و كم فروغ است.عضلات پا و بال زودتر ازسایر قسمتها مبتلا می شود.مرغ به زحمت جابجا می شود بالهایش روی زمینآویخته است.در اثر فلج عضلات گردن سر به طرف پایین می افتد و مرغ قادر بهنگاه داری سر بطور عادی نیست بدین جهت به بیماری نرمی گردن یا Limberneckمعروف است.
در بعضی از موارد شدید پرهای مرغ می ریزد. بطور كلی در این بیماری پرحیوان زود كنده می شود.سرانجام بیماری و سیر آن به میزان زهرابه خورده شدهبستگی دارد. در موارد شدید ظرف مدت چند ساعت تا 1 روز منجر به مرگ می شودولی در اشكال خفیف تر به تدریج علائم مرتفع می شود و سلامت خود را به دستمی آورد. آثار كالبد گشایی: در كالبد گشایی تغییرات مشخصی دیده نمی شود.گرچه وجود مواد خارجی مظنون در دستگاه گوارش نشخوار كنندگان و اسب ممكناست نظر را متوجه این بیماری نماید. گاهی زیر پرده داخلی و خارجی قلبخونریزی وجود دارد و پرخونی در مخاط روده ها دیده می شود. خونریزی دراطراف عروق مغزی گزارش شده و ممكن است سلولهای پوركنژ در مخچه از بین رفتهباشد
در انسان: علائم بالینی بیماری طی 12 تا 36 ساعت (و به ندرت تا 48 ساعت وبیشتر) پس از مصرف غذای مسموم به صورت ضعف و فلج پایین رونده پدید می آید:ضعف weakness خستگی عمومی و سر درد.اختلالات در بینایی بطوری كه دو بینیDouble Vision یا Diplopia از عادی ترین علائم بوتولیسم است و همچنینتیرگی دید Blurred Vision و گشاد شدن مردمك Dilation of Pupils و تورمپلكها و اختلال در عمل تطابق. عضلات زبان فلج می شوند و اختلال در تكلمبوجود می آید و بلع غذا در ابتدا مشكل Dysphagia و بعد غیر ممكن می شود.نهایتا به دلیل فلج عضلات تنفسی و ایست قلبی مرگ اتفاق می افتد.
در این بیماری بر خلاف سایر مسمومیتهای غذایی علائم گوارشی معمولا بارزنیستند و تب وجود ندارد. میزان مرگ و میر به شدت مسمومیت بستگی دارد امابطور كلی میزان مرگ و میر در این مسمومیت بالاست. بسیاری از موارد پس از20 الی 24 ساعت منجر به مرگ می شود ولی در صورتیكه بیماران مسموم 10 روزاول بیماری را بگذرانند معمولا خطر مرگ منتفی خواهد بود. علاوه بر موردفوق دو شكل اختصاصی بالینی رخ می دهد كه به غیر از راه خوردن غذای مسموماست:
۱- بوتولیسم زخم یا Wound Botulism :
در اینحالت اسپورها زخم را آلوده كرده و جوانه می زنند و در محل زخمتوكسین تولید می كنند. بوتولیسم زخم با اعتیاد تزریقی (به خصوص استفاده ازهروئین) ارتباط دارد.
۲- بوتولیسم نوزادان یا Infant Botulism :
در آن باكتری در روده رشد و تكثیر كرده و سم تولید می كند.
سپس سم از روده جذب شده و این امر به آهستگی صورت می گیرد. به این نوع ازبوتولیسم Floppy Baby Syndrome هم می گویند. خوردن عسل آلوده به اینباكتری در انتقال بوتولیسم نوزادان نقش دارد.نوزادان مبتلا دچار ضعف یافلج می شوند و ممكن است به اقدامهای حمایتی جهت تنفس نیاز داشته باشند ولیمعمولا به طور خودبخود بهبود می یابند.
بوتولیسم نوزادان یكی از علل سندرم مرگ ناگهانی نوزادان است. در حیوانات:بوتولیسم در گاو گوسفند و اسب بیشتر به وسیله باكتری های تیپ C بتا و D وبه ندرت تیپ B گزارش شده است.
تیپ D این باكتری بیماری Lamziekte را در مناطقی از آفریقا در گاو ایجادمی كند. در این مناطق گاوان در اثر كمبود و فقر غذایی به مردار خواری عادتمی كنند. گزارشهای متعددی از بیماری بوتولیسم در اسب در نتیجه مصرف علوفهفاسد و آلوده وجود دارد (در نواحی غربی اروپا) كه با ابتلا و تلفات قابلملاحظه ای همراه بوده است.
علائم اغلب 3 تا 7 روز پس از خوردن مواد آلوده به زهرابه باكتری بروز میكند. مسلما هر چه مقدار زهرابه بیشتر باشد دوره كمون و نهفته بیماری كوتاهتر است. در اشكال فوق حاد حیوان بدون بروز علائم تلف می شود. تب وجودندارد و بیماری منظره فلج عضلانی رو به پیشرفت را مجسم می كند. ضعف و فلجعضلات از پاهای عقب شروع شده و تا پاهای جلو و سر و گردن توسعه می یابد.
در بیشتر موارد بیماری تحت حاد است. تلو تلو خوردن لغزیدن ناتوانی دربرخاستن از آثار این بیماری است. دام مبتلا به روی جناغ سینه خوابیده و سررا روی زمین و یا به پهلوی خود تكیه می دهد كه بی شباهت به فلج پس اززایمان نیست. زبان فلج و از دهان خارج می شود و حیوان قادر به جویدن و بلعغذا نیست و بزاق ازدهانش سرازیر می شود. دفع ادرار و مدفوع كمتر ممكن استتغییر كند. فلج عضلات سینه در اواخر بیماری منجر به تنفس شكمی می شود. ازحساسیت و هوشیاری حیوان تا آخر كاسته نمی شود. 1 تا 4 روز پس از بروزعلائم حیوان می میرد. گاهی در شرایط طبیعی و یا در موارد تجربی گاوهاعلائم خفیفی نشان می دهند و پس از 3 تا 4 هفته بهبود پیدا می كنند.
حیواناتی كه بهبود یافته اند تا مدتی از نظر اخذ غذابا اشكال روبرو هستند.مطابق بررسی های صورت گرفته میكروارگانیسم هایی كه در چهار معده نشخواركنندگان وجود دارند قدرت زهرآگینی این باكتری را كاهش می دهند بنابراینقدرت كشندگی زهرابه از راه دهان در گاو خیلی بیشتر از سایر راههاست.
نوع ویژه ای از بوتولیسم در اثر نفوذ باكتری در جراحات نكروتیك در كره اسبهای جوان درسنین 3 تا 8 هفتگی در ایالات متحده استرالیا و انگلستان شناختهشده كه چون با نشانی های لرزش همراه است آنرا سندرم كره های لرزان یاShaker Foal Syndrome نامیده اند و در حقیقت نوعی مسمومیت عفونی(Toxicoinfection) می باشد. این بیماری بطور ناگهانی با ضعف شدید عضلات وزمین گیر شدن آغاز می شود كره های مبتلا قادر به بزخاستن نمی باشند اگرآنها را سز پا نگه دارند لرزش شدید عضلانی در آنها ایجاد می شود. لرزش درهنگامی كه كره زمین گیر شده و دراز كشیده است آشكار نمی باشد.
اگر كره قادر به راه رفتن باشد قدمها ناموزون می باشد. اگر پستان مادر رابگیرد شیر از دهانش به خارج می ریزد. اگر برای خوردن علف كوشش كند برخی ازآن از منخرینش خارج می شود. كره مبتلا به یبوست است.
مرگ در اثر فلج عضلات تنفس حدود 72 ساعت پس از بروز علائم فرا می رسد.بعضی از كره ها پس از 14 روز بهبود می یابند. در پرندگان: علائم درپرندگان چند ساعت تا یكی دو روز پس از خوردن مواد آلوده بروز می كند. تاكنون بیشتر تیپ C آلفا را عامل ابتلاء پرندگان تشخیص داده اند. مرغ مبتلاكسل و بی اشتهاست چشمها نیمه بسته و كم فروغ است.عضلات پا و بال زودتر ازسایر قسمتها مبتلا می شود.مرغ به زحمت جابجا می شود بالهایش روی زمینآویخته است.در اثر فلج عضلات گردن سر به طرف پایین می افتد و مرغ قادر بهنگاه داری سر بطور عادی نیست بدین جهت به بیماری نرمی گردن یا Limberneckمعروف است.
در بعضی از موارد شدید پرهای مرغ می ریزد. بطور كلی در این بیماری پرحیوان زود كنده می شود.سرانجام بیماری و سیر آن به میزان زهرابه خورده شدهبستگی دارد. در موارد شدید ظرف مدت چند ساعت تا 1 روز منجر به مرگ می شودولی در اشكال خفیف تر به تدریج علائم مرتفع می شود و سلامت خود را به دستمی آورد. آثار كالبد گشایی: در كالبد گشایی تغییرات مشخصی دیده نمی شود.گرچه وجود مواد خارجی مظنون در دستگاه گوارش نشخوار كنندگان و اسب ممكناست نظر را متوجه این بیماری نماید. گاهی زیر پرده داخلی و خارجی قلبخونریزی وجود دارد و پرخونی در مخاط روده ها دیده می شود. خونریزی دراطراف عروق مغزی گزارش شده و ممكن است سلولهای پوركنژ در مخچه از بین رفتهباشد