بررسي خواص سمي استيل كولين
استيل كولين از ناقل هاي مهم شيميايي است كه در انتهاي سيناپس هاي عصبي آزاد مي شود. اين تركيب داراي دو قسمت كاتيوني و آنيوني است كه در بدن به وسيله آنزيم كولين استراز هيدروليز مي شود. تركيب هاي آلي فسفر نيز از لحاظ ساختار مشابه استيل كولين است. به گونه اي كه يك قسمت كاتيوني بر روي فسفر و يك قسمت آنيوني بر روي X (گروه ترك كننده) دارد.
فرمول عمومي تركيب هاي آلي فسفره ضدكولين استراز را موقعي كه X به عنوان گروه ترك كننده باشد، مي توان به صورت زير بيان كرد:
براساس اين نظريه، تركيب مذكور بسته به مشخصات استخلافX ، چند صورت مختلف دارد.
وقتي اين تركيبات وارد بدن جانداران مي شوند به جاي استيل كولين با قسمت فعال كولين استراز واكنش مي دهند (واكنش فسفريلاسيون آنزيم نسبت به واكنش استيل كولين با آنزيم ارجح است) و در واقع مهاركننده اين آنزيم مي شوند. با اين عمل غلظت استيل كولين از كنترل خارج و باعث اختلال در سيستم عصبي مي شود. ميزان سهولت تشكيل اين پيوند به پايداري P-X وابسته است و پايداري P-X نيز بستگي به قدرت الكترون كشندگي گروه X دارد. بنابراين ميزان سمي بودن تركيب هاي آلي فسفر به گروه هاي متصل به اتم فسفر بستگي دارد.
براين اساس تركيب هاي ياد شده را مي توان به چهار گروه زير تقسيم كرد.
گروه1،X=F : تركيبات اين گروه نه تنها بازدارنده قوي كولين استراز هستند، بلكه به طور مستقيم عمل كولينرژيك را نيز انجام مي دهند. اين تركيب ها موجب كوري تدريجي چشم مي شوند و به عنوان نوعي گازجنگي مورد بحث هستند.
گروه2، X=CN، OCN، SCN و يا يك هالوژن به غير از F : اثر سمي كمتري نسبت به گروه1 دارند، ليكن فراريت نسبتاً زياد آنها موجب شده تا تعدادي از آنها به عنوان گازهاي اعصاب در عمليات جنگي مورد استفاده قرار گيرند. از تعداد بسيار كمي از آنها به عنوان آفت كش استفاده مي شود.
گروه3، X : شامل يك نيتروژن: از نظر سمي بودن بين گروه2 و4 قرار دارند. و تعداد كمي از آنها به عنوان گازهاي جنگي مورد استفاده قرار مي گيرند. بيشترين آفت كش هاي آلي فسفر در اين دسته قرار دارند.
گروه4، به تركيب هايي گفته مي شود كه پيوند P-O يا P-S دارند. در حقيقت گروه R در اكثريت وسيعي از آنها به صورت متوكسي و اتوكسي است.
در مورد گروه سوم يعني X شامل يك نيتروژن: ذكر اين نكته ضروري است كه در اين حالت تركيب فسفر تغيير كاربري مي دهد. چنانچه پيشتر نيز گفته شد، بيشترين آفت كش هاي آلي فسفر در اين دسته قرار دارند. يكي از اين مشتقات تركيب زير است كه ساختار آن از طريق كريستالوگرافي اشعهX- توسط دانشگاه مسكو تعيين و به تأييد رسيده است.
استيل كولين از ناقل هاي مهم شيميايي است كه در انتهاي سيناپس هاي عصبي آزاد مي شود. اين تركيب داراي دو قسمت كاتيوني و آنيوني است كه در بدن به وسيله آنزيم كولين استراز هيدروليز مي شود. تركيب هاي آلي فسفر نيز از لحاظ ساختار مشابه استيل كولين است. به گونه اي كه يك قسمت كاتيوني بر روي فسفر و يك قسمت آنيوني بر روي X (گروه ترك كننده) دارد.
فرمول عمومي تركيب هاي آلي فسفره ضدكولين استراز را موقعي كه X به عنوان گروه ترك كننده باشد، مي توان به صورت زير بيان كرد:
براساس اين نظريه، تركيب مذكور بسته به مشخصات استخلافX ، چند صورت مختلف دارد.
وقتي اين تركيبات وارد بدن جانداران مي شوند به جاي استيل كولين با قسمت فعال كولين استراز واكنش مي دهند (واكنش فسفريلاسيون آنزيم نسبت به واكنش استيل كولين با آنزيم ارجح است) و در واقع مهاركننده اين آنزيم مي شوند. با اين عمل غلظت استيل كولين از كنترل خارج و باعث اختلال در سيستم عصبي مي شود. ميزان سهولت تشكيل اين پيوند به پايداري P-X وابسته است و پايداري P-X نيز بستگي به قدرت الكترون كشندگي گروه X دارد. بنابراين ميزان سمي بودن تركيب هاي آلي فسفر به گروه هاي متصل به اتم فسفر بستگي دارد.
براين اساس تركيب هاي ياد شده را مي توان به چهار گروه زير تقسيم كرد.
گروه1،X=F : تركيبات اين گروه نه تنها بازدارنده قوي كولين استراز هستند، بلكه به طور مستقيم عمل كولينرژيك را نيز انجام مي دهند. اين تركيب ها موجب كوري تدريجي چشم مي شوند و به عنوان نوعي گازجنگي مورد بحث هستند.
گروه2، X=CN، OCN، SCN و يا يك هالوژن به غير از F : اثر سمي كمتري نسبت به گروه1 دارند، ليكن فراريت نسبتاً زياد آنها موجب شده تا تعدادي از آنها به عنوان گازهاي اعصاب در عمليات جنگي مورد استفاده قرار گيرند. از تعداد بسيار كمي از آنها به عنوان آفت كش استفاده مي شود.
گروه3، X : شامل يك نيتروژن: از نظر سمي بودن بين گروه2 و4 قرار دارند. و تعداد كمي از آنها به عنوان گازهاي جنگي مورد استفاده قرار مي گيرند. بيشترين آفت كش هاي آلي فسفر در اين دسته قرار دارند.
گروه4، به تركيب هايي گفته مي شود كه پيوند P-O يا P-S دارند. در حقيقت گروه R در اكثريت وسيعي از آنها به صورت متوكسي و اتوكسي است.
در مورد گروه سوم يعني X شامل يك نيتروژن: ذكر اين نكته ضروري است كه در اين حالت تركيب فسفر تغيير كاربري مي دهد. چنانچه پيشتر نيز گفته شد، بيشترين آفت كش هاي آلي فسفر در اين دسته قرار دارند. يكي از اين مشتقات تركيب زير است كه ساختار آن از طريق كريستالوگرافي اشعهX- توسط دانشگاه مسكو تعيين و به تأييد رسيده است.
