در طبقه بندي جانوران که در آغاز قرن نوزدهم انجام گرفت، تمام جانوراني که داراي بدني دراز و فاقد ضمائم واضح بودند به کرمها موسوم شدند. کرمها به يوناني Helmenthes و به لاتين Vermes نام دارند. اين جانوران به علت داشتن يک انتهاي قدامي يا سر که داراي اندامهاي حسي است و به قصد برخورد و روبروشدن با محيط بطرف جلو حرکت مي کند و يک انتهاي خلفي يا دم ، با اسفنجها ، مرجانها و شانه داران اختلاف و تمايز دارند.
اين جانوران مي توانند روي سطح شکمي که رو به پايين و در برابر زمين واقع است گردش کنند و يا بي حرکت بمانند. کرمها تقارن دو جانبي دارند. عده اي از آنها زندگي آزاد داشته و محل زندگيشان متفاوت است و عده اي ديگر زندگي انگلي دارند و در بدن گياهان ، جانوران و حتي انسان به سر مي برند و اغلب مولد امراض خطرناکي براي آنها هستند.
● کرمهاي پهن
پست ترين کرمها ، کرمهاي پهن يا پلات هلمنت ها مي باشند که بدنهاي نازک و نرم دارند. عده کمي از آنها آزادند و بيشتر آنها به حالت انگل هستند. اين کرمها از ۳ رده تورکيان ، بادکشداران ، و نواريان تشکيل شده اند.
● رده تورکيان
رده تورکيان يا کرمهاي پهن آزادانه اکثرا در آب شيرين يا شور و يا جاهاي مرطوب به سر مي برند. پلانارين ها جز اين رده هستند، که در آبهاي سرد و دايمي به کنده ها و تيرهاي معلق در آب آويزانند و از نور فراري هستند. اين کرمها هرمافروديت هستند، يعني هر دو دستگاه نر و ماده را دارا هستند. بدنشان فاقد کوتيکول است.
● رده بادکشداران
رده بادکشداران يا کپلکها که انگلهاي داخلي يا خارجي هستند، بدنشان از کوتيکول پوشيده شده است. فاقد قطعه يا بند هستند. اين جانوران داراي بادکشها و قلابهايي براي چسبيدن به بدن ميزبان هستند. داراي مرحله لاروي و بلوغ هستند و مرحله لاروي را معمولا در بدن يک نرم تن شکمپا به سر مي برند. تعداد تخمهايي که توليد مي کنند، فوق العاده زياد است. فاسيولاهپاتيکا کرم معمولي کبد گوسفند) است که در مرحله بلوغ در مجاري صفراوي به سر مي برد.
● رده نواريان
رده نواريان يا کرمهاي نواري انگلهاي داخلي مي باشند که در روده مهره داران به سر مي برند. اين جانوران ، بدني پهن و نواري شکل دارند و بدن آنها از قطعات زياد يا بندهاي کوتاه زياد تشکيل يافته است. از کوتيکول پوشيده شده اند. اينها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذايي) از ديواره بدنشان جذب مي گردد. قسمت جلوي بدن يا سر آنها اسکولکس نام دارد. کرمهاي کدو نام ديگر نواريان مي باشد.
● کرمهاي لوله اي شکل
بدن آنها بدون تقسيم است. داراي بدني باريک و استوانه اي ، همراه با کوتيکول مقاوم و يک لوله هاضمه کامل و دايمي مي باشند. اين جانوران در ميان جانوران پرياخته از حيث تعداد بعد از حشرات شايد مقام دوم را داشته باشند. جنسهاي نر و ماده آنها معمولا از هم جدا مي باشند و جنس نر کوچک تر از ماده است. نمونه بارز کرمهاي لوله اي ، کرم آسکاريس مي باشد.
● کرم آسکاريس
کرم آسکاريس يا کرم روده انسان و خوک داراي بدن لوله اي و باريک است و در هر دو انتها نازک مي شود. پوشش بدن از کوتيکول صاف و سخت و مدوري است که داراي خطوط کوچک مي باشد. چهار خط طولي سفيدرنگ در طول بدن امتداد مي يابد. دهانش داراي سه لب است. اين کرم انگلي است که در روده ميزبانش زندگي مي کند. کرمهاي نر و ماده نيز در داخل روده ميزبان جفتگيري مي کنند.
● کرم حلقوي
بدن آنها مرکب از بسياري قطعات حلقه اي شکل ، همانند و يا قطعه مي باشد. داشتن قطعات مشابه ، معمولا هم در شکل خارجي و هم در ساختمان داخلي از قبيل عضلات ، اعصاب و اندامهاي گردش خون ، وازنش و توليد مثل نمايان است. کرمهاي حلقوي شامل رده کم تاران ، رده پرتاران و رده زالوها مي باشد.
اين جانوران مي توانند روي سطح شکمي که رو به پايين و در برابر زمين واقع است گردش کنند و يا بي حرکت بمانند. کرمها تقارن دو جانبي دارند. عده اي از آنها زندگي آزاد داشته و محل زندگيشان متفاوت است و عده اي ديگر زندگي انگلي دارند و در بدن گياهان ، جانوران و حتي انسان به سر مي برند و اغلب مولد امراض خطرناکي براي آنها هستند.
● کرمهاي پهن
پست ترين کرمها ، کرمهاي پهن يا پلات هلمنت ها مي باشند که بدنهاي نازک و نرم دارند. عده کمي از آنها آزادند و بيشتر آنها به حالت انگل هستند. اين کرمها از ۳ رده تورکيان ، بادکشداران ، و نواريان تشکيل شده اند.
● رده تورکيان
رده تورکيان يا کرمهاي پهن آزادانه اکثرا در آب شيرين يا شور و يا جاهاي مرطوب به سر مي برند. پلانارين ها جز اين رده هستند، که در آبهاي سرد و دايمي به کنده ها و تيرهاي معلق در آب آويزانند و از نور فراري هستند. اين کرمها هرمافروديت هستند، يعني هر دو دستگاه نر و ماده را دارا هستند. بدنشان فاقد کوتيکول است.
● رده بادکشداران
رده بادکشداران يا کپلکها که انگلهاي داخلي يا خارجي هستند، بدنشان از کوتيکول پوشيده شده است. فاقد قطعه يا بند هستند. اين جانوران داراي بادکشها و قلابهايي براي چسبيدن به بدن ميزبان هستند. داراي مرحله لاروي و بلوغ هستند و مرحله لاروي را معمولا در بدن يک نرم تن شکمپا به سر مي برند. تعداد تخمهايي که توليد مي کنند، فوق العاده زياد است. فاسيولاهپاتيکا کرم معمولي کبد گوسفند) است که در مرحله بلوغ در مجاري صفراوي به سر مي برد.
● رده نواريان
رده نواريان يا کرمهاي نواري انگلهاي داخلي مي باشند که در روده مهره داران به سر مي برند. اين جانوران ، بدني پهن و نواري شکل دارند و بدن آنها از قطعات زياد يا بندهاي کوتاه زياد تشکيل يافته است. از کوتيکول پوشيده شده اند. اينها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذايي) از ديواره بدنشان جذب مي گردد. قسمت جلوي بدن يا سر آنها اسکولکس نام دارد. کرمهاي کدو نام ديگر نواريان مي باشد.
● کرمهاي لوله اي شکل
بدن آنها بدون تقسيم است. داراي بدني باريک و استوانه اي ، همراه با کوتيکول مقاوم و يک لوله هاضمه کامل و دايمي مي باشند. اين جانوران در ميان جانوران پرياخته از حيث تعداد بعد از حشرات شايد مقام دوم را داشته باشند. جنسهاي نر و ماده آنها معمولا از هم جدا مي باشند و جنس نر کوچک تر از ماده است. نمونه بارز کرمهاي لوله اي ، کرم آسکاريس مي باشد.
● کرم آسکاريس
کرم آسکاريس يا کرم روده انسان و خوک داراي بدن لوله اي و باريک است و در هر دو انتها نازک مي شود. پوشش بدن از کوتيکول صاف و سخت و مدوري است که داراي خطوط کوچک مي باشد. چهار خط طولي سفيدرنگ در طول بدن امتداد مي يابد. دهانش داراي سه لب است. اين کرم انگلي است که در روده ميزبانش زندگي مي کند. کرمهاي نر و ماده نيز در داخل روده ميزبان جفتگيري مي کنند.
● کرم حلقوي
بدن آنها مرکب از بسياري قطعات حلقه اي شکل ، همانند و يا قطعه مي باشد. داشتن قطعات مشابه ، معمولا هم در شکل خارجي و هم در ساختمان داخلي از قبيل عضلات ، اعصاب و اندامهاي گردش خون ، وازنش و توليد مثل نمايان است. کرمهاي حلقوي شامل رده کم تاران ، رده پرتاران و رده زالوها مي باشد.