آیا برای تبلت و گوشی‌های هوشمند اندرویدی به آنتی ویروس نیاز داریم؟
علی اسدی: تصور می‌کنم قریب به اتفاق کسانی که با کامپیوتر و اینترنت سر و کار دارند از اهمیت وجود یک نرم‌افزار آنتی ویروس بر روی رایانه خود آگاه بوده و یکی از آنها را نصب داشته باشند. در این مطلب به این موضوع می پردازیم که آیا داشتن آنتی ویروس بر روی تبلت و گوشی‌های هوشمند اندرویدی مان نیز به همان اندازه ضرورت دارد؟ و دیگر اینکه این آنتی‌ویروس‌ها واقعا تا چه جد می‌توانند اندروید را برابر تهدیدات امنیتی روزمره مصون نگه دارند.
آن روی سکه پیشرفت و توسعه مداوم اندروید، افزایش تعداد بدافزارهای مبتنی بر آن است. در میان سیستم عامل های تبلت و گوشی بیشترین تعداد بدافزار برای اندروید نوشته می‌شود. شرکت‌های امنیتی هم مرتب در این مورد هشدارهای لازم را به کاربران می‌دهند. می‌توان گفت سیستم عامل های کد بسته iOS و ویندوز موبایل اغلب مشکل امنیتی خاصی پیدا نمی‌کنند و در صورت بروز مشکلی به سرعت می‌توانند موارد مشکوک را شناسایی و به‌روزرسانی‌های مرتبط را ارائه کنند، اما اندروید به عنوان یک سیستم عامل کدباز محدود نیست و از همین رو اصولا احتمال آسیب‌پذیری بیشتری دارد. به علاوه اندروید ثابت کرده که در ارسال به‌روزرسانی های امنیتی به نسبت سایرین کندتر عمل می‌کند. در نتیجه موضوع اینکه آیا این سیستم عامل به آنتی ویروس نیاز دارد یا خیر، به بحث داغی در میان جامعه کاربرانش مبدل گشته است.
اخیرا یکی از پژوهشکده‌های فناوری اطلاعات در آلمان، به بررسی ۴۰ آنتی ویروس مبتنی بر اندروید پرداخته و نتایج را در قالب یک سند پی دی اف و تعدادی تصویر منتشر کرده است. اگر بخواهیم به طور خلاصه نتایج آن را بازگو کنیم باید گفت اپ‌های مرتبط حتی ارزش وقت و اعتماد شما برای دانلود و کارکردن را نداشتند. در جریان این بررسی آنتی ویروس ها در هنگام اسکن حتی در پیداکردن بدافزارهای خطرناک اخیر، موفق عمل نکرده بودند. برای مثال از میان ۷ آپ برتری که از ۴۰ آنتی ویروس مورد آزمایش، انتخاب شده بودند تنها یکی از آنها توانسته بود بیشتر از ۱۰% تهدیدات را شناسایی کند و آن هم «زونر» Zoner بود که با ۳۲% تشخیص در صدر قرار گرفت.
در بخش دیگر بررسی، اپ‌های آلوده به بد افزار بر روی نصب شدند تا اینکه ببینند کدام یک از آنها می‌توانند موارد مشکوک را تشخیص داده و از نصب اپ‌های آلوده جلوگیری کنند. در این بخش زونر با نتیجه ۸۰ درصدی خود کارنامه خوبی به جای گذاشت، سایرین اما بازهم ناموفق بودند. نرم افزارهای پولی هم توانستند از نصب تمامی اپ‌های آلوده جلوگیری کنند، حتی آنهایی که قبلا در تست اسکن نتوانسته بودند شناسایی کنند.
شاید فرض کنید صرف حضور آنتی ویروس بر روی تبلت یا گوشی‌تان از نبودنشان بهتر است، نه؟! در پاسخ باید گفت که وقتی کاربران مبتدی یا حتی متوسط یکی از این اپ‌ها را بر روی آندروید خود دارند، تحت تأثیر ادعاهای آن قرا می‌گیرند و از نظر روانشناسی کم کم به امنیت کاذبی که اپ‌هایی مثل آنتی ویروس فری و گارد ایکس و سایرین فراهم می‌کنند اعتماد می‌کنند و با این تصور غلط، توصیه‌های امنیتی را بیشتر نادیده می‌گیرند و بی پرواتر عمل می‌کنند. پس پتانسیل در معرض خطر قرار گرفتن بیشتری دارند. به علاوه بدون شک در حالت اجرایی نگه داشتن این اپ‌ها ،باعث اشغال حافظه و مصرف بیشتر باتری گوشی و تبلت می شود.
در این بررسی آنتی ویروس های پولی مانند کسپراسکای Kaspersky و اف سکیور F-Secure هم که به طور واضحی نتایج بهتری کسب کردند در همه بخش‌ها موفق نبودند. این در حالی است که زمانی که کاربری با وجود ده‌ها گزینه رایگان به سراغ گزینه پولی می‌رود، بالبطع انتظارش نیز بالاتر است، انتظاری که آن طور که باید و شاید برآورده نمی‌شود.
یک نکته کلی دیگر اینکه همه این آنتی ویروس‌ها مثل بقیه اپ‌ها در یک محیط محدود و به اصطلاح سند باکس اجرا می‌شوند و به همین دلیل دسترسی سطح پایینی به منابع و امکانات اساسی اندروید دارند. در نتیجه با اینکه هدف مفیدی دارند، در حال حاضر از نظر فنی تقریبا محال است که کارایی همکاران ویندوزی خود را داشته باشند. این را هم در نظر داشته باشید که بد افزارهای اندروید به راحتی بدافزارهای تحت ویندوز نمی‌توانند تکثیر داشته باشند.
اگرچه اندروید بر مبنای سیستم عامل بسیار امن لینوکس است، از امنیت بالایی برخوردار است اما به هر حال ویروس‌ها، تروجان‌ها و بدافزارهایی برای آن وجود دارند. تهدید رو به رشد این موارد مخرب در نهایت ممکن است منجر به این شود که نصب آنتی‌ویروس بر روی تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمندمان به یک ضرورت تبدیل شود. ولی فعلا تهدیدات آنقدر فراگیر نیست که کاربر اندرویدی را ملزم به نصب آنها کند. در این شرایط بزرگ‌ترین مشکل بی‌توجهی و سهل‌انگاری خود کاربران است.
برای جمع‌بندی باید گفت که کاربر اندروید، مثل من و شما با فراگیری و رعایت توصیه‌های امنیتی می‌تواند بهترین آنتی‌ویروس گوشی و تبلت خود باشد. اپ‌های مرتبط نیز تنها یک لایه نه‌چندان قابل توجه حفاظتی بیشتر فراهم می‌کنند، لایه‌ای که اگر کاربر خود مراقب و گوش به زنگ باشد، به آن نیازی نخواهد داشت.
علی اسدی: تصور می‌کنم قریب به اتفاق کسانی که با کامپیوتر و اینترنت سر و کار دارند از اهمیت وجود یک نرم‌افزار آنتی ویروس بر روی رایانه خود آگاه بوده و یکی از آنها را نصب داشته باشند. در این مطلب به این موضوع می پردازیم که آیا داشتن آنتی ویروس بر روی تبلت و گوشی‌های هوشمند اندرویدی مان نیز به همان اندازه ضرورت دارد؟ و دیگر اینکه این آنتی‌ویروس‌ها واقعا تا چه جد می‌توانند اندروید را برابر تهدیدات امنیتی روزمره مصون نگه دارند.
آن روی سکه پیشرفت و توسعه مداوم اندروید، افزایش تعداد بدافزارهای مبتنی بر آن است. در میان سیستم عامل های تبلت و گوشی بیشترین تعداد بدافزار برای اندروید نوشته می‌شود. شرکت‌های امنیتی هم مرتب در این مورد هشدارهای لازم را به کاربران می‌دهند. می‌توان گفت سیستم عامل های کد بسته iOS و ویندوز موبایل اغلب مشکل امنیتی خاصی پیدا نمی‌کنند و در صورت بروز مشکلی به سرعت می‌توانند موارد مشکوک را شناسایی و به‌روزرسانی‌های مرتبط را ارائه کنند، اما اندروید به عنوان یک سیستم عامل کدباز محدود نیست و از همین رو اصولا احتمال آسیب‌پذیری بیشتری دارد. به علاوه اندروید ثابت کرده که در ارسال به‌روزرسانی های امنیتی به نسبت سایرین کندتر عمل می‌کند. در نتیجه موضوع اینکه آیا این سیستم عامل به آنتی ویروس نیاز دارد یا خیر، به بحث داغی در میان جامعه کاربرانش مبدل گشته است.
اخیرا یکی از پژوهشکده‌های فناوری اطلاعات در آلمان، به بررسی ۴۰ آنتی ویروس مبتنی بر اندروید پرداخته و نتایج را در قالب یک سند پی دی اف و تعدادی تصویر منتشر کرده است. اگر بخواهیم به طور خلاصه نتایج آن را بازگو کنیم باید گفت اپ‌های مرتبط حتی ارزش وقت و اعتماد شما برای دانلود و کارکردن را نداشتند. در جریان این بررسی آنتی ویروس ها در هنگام اسکن حتی در پیداکردن بدافزارهای خطرناک اخیر، موفق عمل نکرده بودند. برای مثال از میان ۷ آپ برتری که از ۴۰ آنتی ویروس مورد آزمایش، انتخاب شده بودند تنها یکی از آنها توانسته بود بیشتر از ۱۰% تهدیدات را شناسایی کند و آن هم «زونر» Zoner بود که با ۳۲% تشخیص در صدر قرار گرفت.
در بخش دیگر بررسی، اپ‌های آلوده به بد افزار بر روی نصب شدند تا اینکه ببینند کدام یک از آنها می‌توانند موارد مشکوک را تشخیص داده و از نصب اپ‌های آلوده جلوگیری کنند. در این بخش زونر با نتیجه ۸۰ درصدی خود کارنامه خوبی به جای گذاشت، سایرین اما بازهم ناموفق بودند. نرم افزارهای پولی هم توانستند از نصب تمامی اپ‌های آلوده جلوگیری کنند، حتی آنهایی که قبلا در تست اسکن نتوانسته بودند شناسایی کنند.
شاید فرض کنید صرف حضور آنتی ویروس بر روی تبلت یا گوشی‌تان از نبودنشان بهتر است، نه؟! در پاسخ باید گفت که وقتی کاربران مبتدی یا حتی متوسط یکی از این اپ‌ها را بر روی آندروید خود دارند، تحت تأثیر ادعاهای آن قرا می‌گیرند و از نظر روانشناسی کم کم به امنیت کاذبی که اپ‌هایی مثل آنتی ویروس فری و گارد ایکس و سایرین فراهم می‌کنند اعتماد می‌کنند و با این تصور غلط، توصیه‌های امنیتی را بیشتر نادیده می‌گیرند و بی پرواتر عمل می‌کنند. پس پتانسیل در معرض خطر قرار گرفتن بیشتری دارند. به علاوه بدون شک در حالت اجرایی نگه داشتن این اپ‌ها ،باعث اشغال حافظه و مصرف بیشتر باتری گوشی و تبلت می شود.
در این بررسی آنتی ویروس های پولی مانند کسپراسکای Kaspersky و اف سکیور F-Secure هم که به طور واضحی نتایج بهتری کسب کردند در همه بخش‌ها موفق نبودند. این در حالی است که زمانی که کاربری با وجود ده‌ها گزینه رایگان به سراغ گزینه پولی می‌رود، بالبطع انتظارش نیز بالاتر است، انتظاری که آن طور که باید و شاید برآورده نمی‌شود.
یک نکته کلی دیگر اینکه همه این آنتی ویروس‌ها مثل بقیه اپ‌ها در یک محیط محدود و به اصطلاح سند باکس اجرا می‌شوند و به همین دلیل دسترسی سطح پایینی به منابع و امکانات اساسی اندروید دارند. در نتیجه با اینکه هدف مفیدی دارند، در حال حاضر از نظر فنی تقریبا محال است که کارایی همکاران ویندوزی خود را داشته باشند. این را هم در نظر داشته باشید که بد افزارهای اندروید به راحتی بدافزارهای تحت ویندوز نمی‌توانند تکثیر داشته باشند.
اگرچه اندروید بر مبنای سیستم عامل بسیار امن لینوکس است، از امنیت بالایی برخوردار است اما به هر حال ویروس‌ها، تروجان‌ها و بدافزارهایی برای آن وجود دارند. تهدید رو به رشد این موارد مخرب در نهایت ممکن است منجر به این شود که نصب آنتی‌ویروس بر روی تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمندمان به یک ضرورت تبدیل شود. ولی فعلا تهدیدات آنقدر فراگیر نیست که کاربر اندرویدی را ملزم به نصب آنها کند. در این شرایط بزرگ‌ترین مشکل بی‌توجهی و سهل‌انگاری خود کاربران است.
برای جمع‌بندی باید گفت که کاربر اندروید، مثل من و شما با فراگیری و رعایت توصیه‌های امنیتی می‌تواند بهترین آنتی‌ویروس گوشی و تبلت خود باشد. اپ‌های مرتبط نیز تنها یک لایه نه‌چندان قابل توجه حفاظتی بیشتر فراهم می‌کنند، لایه‌ای که اگر کاربر خود مراقب و گوش به زنگ باشد، به آن نیازی نخواهد داشت.
