صولا مراجع قانونگذاري در هر اجتماع مجموعه اي از رفتارهايي را كه افراد ملزم به انجام آن يا اجتناب از آن هستند، به صورت قوانين مشخص مي نمايند. همچنين در قالب قوانين كيفري ضمانت اجرايي و التزام افراد به تبعيت از قانون پيش بيني شده است، به طوري كه تبعيت نكردن افراد از قوانين جرم محسوب مي شود. در قوانين كيفري، جرم چنين تعريف شده است: «هر فعل يا ترك فعلي كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده است جرم محسوب مي شود» (ماده دوم قانون مجازات اسلامي، مصوب 1370،). سرقت (دزدي) ازجمله رفتارهايي است كه فعل مجرمانه محسوب مي شود و اقدام به چنين رفتاري مستوجب كيفر خواهد بود. جرم سرقت از رايج ترين جرايم ارتكابي بوسيله مجرمان است، به طوري كه، طبق آمارها موجودي زندانيان كل كشور 18 درصد مجرمان كل كشور به جرم سرقت و ربودن مال غير زنداني شده اند. (دفتر خدمات ماشيني سازمان زندانهاي جمهوري اسلامي ايران، 1380) حال با اين مقدمه اين سؤال اساسي مطرح مي شود كه، در بين مبتلايان به اختلالات رواني كه بهداشت رواني آنان مختل مي گردد ابتلا به كداميك ازاختلالات با ارتكاب به رفتارهاي ناسازگارانه سرقت رابطه دارد؟
در بين اختلالات رواني مختلف سه تابلوي باليني شامل: اختلال وابستگي به مواد مخدر، اختلال شخصيت ضد اجتماعي1 و اختلال جنون دزدي2، با ارتكاب به سرقت رابطه دارند، رفتار ناسازگارانه سرقت به طور رايج در بين مبتلايان به اين سه اختلال ديده مي شود.
اختلال وابستگي به مواد مخدر و جرم سرقت اختلال مواد، يكي از اختلالات رواني است كه، شامل چهار دسته عمده: سوء مصرف مواد، وابستگي به مواد، ترك مواد و مسموميت به مواد است.
اختلال وابستگي به مواد، تابلوي باليني است كه، براي افراد معتاد به كار برده مي شود، كه داراي الگويي ناسازگارانه از مصرف مواداند كه به طور قابل توجهي عملكردهاي شخص را تخريب مي كند. نشانه هاي اصلي اختلال وابستگي به مواد شامل: ايجاد تحمل3 نياز به ماده بيشتر براي رسيدن به حالت خوشايند حاصل از مصرف مواد در مصارف بعدي. ظهور علايم ترك - علايم جسمي مثل درد، تهوع، سرگيجه و … و علايم رواني مثل گيجي، بيقراري، افسردگي … در صورت مصرف نكردن ماده. و موفق نشدن در كناره گيري از ماده و كوشش هاي ناموفق براي ترك و تخريب جدي عملكرد هاي شغلي، اجتماعي و فردي است.
نتايج بررسي علي اصغر قربان حسيني در پژوهشي در اين زمينه نشان مي دهد كه، بين اعتياد يا وابستگي به مواد مخدر و جرايم، ارتباط بسيار بالايي وجود دارد. سرقت نخستين جرم معتادان است، به طوري كه 81 درصد جرايم معتادان و جرايم مالي است و 60 درصد سارقان معتاد هستند.
گزارش گروه پزشكي دانشگاه جان هاپكينز ايالات متحده آمريكا، در سال 1971 نشان داد كه، از دوازده هزار معتاد شهر بالتيمور سالانه چندين ميليون دلار اجناس مختلف را از مغازه دزديده اند و پس از فروش آنها به ثلث قيمت، صرف استعمال مواد مخدر كرده اند. (به نقل از محمدي فرود، 1381)
البته نوع ماده اي كه يك فرد بدان وابستگي دارد، در نوع جرم ارتكابي مؤثر است، به طوري كه، افراد معتاد به ترياك و مشتقات آن از قبيل هروئين و مرفين بيشتر مرتكب جرايمي مثل سرقت، كلاهبرداري، خيانت در امانت، قاچاق و در زنان خودفروشي مي شوند.
در حالي كه افرادي كه حشيش مصرف مي كنند در صورت افراط در مصرف، حالت تهاجم و پرخاشگري بروز نموده و منجر به ضرب و جرح و قتل مي شوند يا ماده كوكائين، حالت هيجان به وجود مي آورد و جرايم جنسي و منافي عفت، از اصلي ترين جرايم مرتبط با اين ماده است. (محمدي فرود، 1379)
اختلال شخصيت ضد اجتماعي و جرم سرقت اختلال شخصيت ضد اجتماعي يكي از انواع اختلالات شخصيت است كه مشخصه اصلي مبتلايان به آن، داشتن الگوي نافذ بي اعتنايي و تجاوز به حقوق ديگران است كه، ازسن 15 سالگي شروع شده و دوام پيدا مي كند.
فريبكاري، تكانشي بودن در رفتار، پرخاشگري، نبود احساس مسئوليت، فقدان احساس گناه و پشيماني و بي توجهي به ايمني خود و ديگران، ازجمله رفتارهاي رايج اين بيماران است.
افراد مبتلا به اين اختلال اغلب فاقد احساس هاي معمولي اند و افرادي بي رحم، بدبين و آزارنده و بي ملاحظه نسبت به حقوق و احساس هاي ديگران هستند. دروغگويي، فرار از مدرسه و منزل، دزدي، نزاع، مصرف مواد مخدر، بي مبالاتي جنسي، بيرحمي نسبت به ديگران و بدرفتاري نسبت به همسر و فرزند، ازاتفاقات متداول در زندگي مبتلايان به اين اختلال است.
مبتلايان به اختلال شخصيت ضد اجتماعي، در واقع؛ بيشترين درگيري را با انواع جرايم دارند و در بين زندانيان سابقه دار بيشترين افراد را به خود اختصاص مي دهند. همانطوري كه اشاره شد ارتكاب سرقت به عنوان يكي از جرايم رايج در بين اين افراد است.
جنون دزدي جنون دزدي يكي از انواع اختلالات مواظبت تكانه است. اين اختلال به طور خاص با عمل سرقت دزدي، رابطه دارد. خصوصيت اساسي جنون دزدي، ناتواني مكرر شخص براي مقاومت در برابر تكانه دزديدن اشيايي است كه، براي مصرف شخصي، يا ارزش مادي مورد نياز نيست به طوري كه مبتلايان به دزدي معمولا توانايي خريد آنچه را كه دزديده اند دارند و دزدي آنان معمولا بدون طرح ريزي قبلي و مشاركت ديگري رخ مي دهد. مبتلايان معمولا احساس تنش فرآيندي بلافاصله قبل از ارتكاب دزدي و احساس لذت و رضايت و رهايي هنگام ارتكاب دزدي دارند.
طبق گزارش كاپلان و سادوك جنون دزدي ظاهرا اختلالي نادر است و در حدود 5 درصد از افرادي هستند كه به جرم سرقت از فروشگاهها دستگير مي شوند احتمالا اين اختلال در بين زنان و سارقان از فروشگاه ها شايعتر است. (پورافكاري، 1368)
منابع: 1. دفتر خدمات ماشيني سازمان زندان هاي جمهوري اسلامي ايران (1380)، آمار موجودي زندانيان كل كشور
2. كاپلان، هارولد، سادوك، بنيامين، (1988)، خلاصه روانپزشكي، ترجمه نصرت الله پورافكاري (1368) انتشارات ذوقي تبريزي.
3. محمدي فرود، حميد (1379) روان شناسي جنايي، جزوه درسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهن
4. محمدي فرود، حميد (1381) اعتياد، سبب شناسي و درمان. جزوه درسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهن
کد:
www.hoghooghdanan.com
در بين اختلالات رواني مختلف سه تابلوي باليني شامل: اختلال وابستگي به مواد مخدر، اختلال شخصيت ضد اجتماعي1 و اختلال جنون دزدي2، با ارتكاب به سرقت رابطه دارند، رفتار ناسازگارانه سرقت به طور رايج در بين مبتلايان به اين سه اختلال ديده مي شود.
اختلال وابستگي به مواد مخدر و جرم سرقت اختلال مواد، يكي از اختلالات رواني است كه، شامل چهار دسته عمده: سوء مصرف مواد، وابستگي به مواد، ترك مواد و مسموميت به مواد است.
اختلال وابستگي به مواد، تابلوي باليني است كه، براي افراد معتاد به كار برده مي شود، كه داراي الگويي ناسازگارانه از مصرف مواداند كه به طور قابل توجهي عملكردهاي شخص را تخريب مي كند. نشانه هاي اصلي اختلال وابستگي به مواد شامل: ايجاد تحمل3 نياز به ماده بيشتر براي رسيدن به حالت خوشايند حاصل از مصرف مواد در مصارف بعدي. ظهور علايم ترك - علايم جسمي مثل درد، تهوع، سرگيجه و … و علايم رواني مثل گيجي، بيقراري، افسردگي … در صورت مصرف نكردن ماده. و موفق نشدن در كناره گيري از ماده و كوشش هاي ناموفق براي ترك و تخريب جدي عملكرد هاي شغلي، اجتماعي و فردي است.
نتايج بررسي علي اصغر قربان حسيني در پژوهشي در اين زمينه نشان مي دهد كه، بين اعتياد يا وابستگي به مواد مخدر و جرايم، ارتباط بسيار بالايي وجود دارد. سرقت نخستين جرم معتادان است، به طوري كه 81 درصد جرايم معتادان و جرايم مالي است و 60 درصد سارقان معتاد هستند.
گزارش گروه پزشكي دانشگاه جان هاپكينز ايالات متحده آمريكا، در سال 1971 نشان داد كه، از دوازده هزار معتاد شهر بالتيمور سالانه چندين ميليون دلار اجناس مختلف را از مغازه دزديده اند و پس از فروش آنها به ثلث قيمت، صرف استعمال مواد مخدر كرده اند. (به نقل از محمدي فرود، 1381)
البته نوع ماده اي كه يك فرد بدان وابستگي دارد، در نوع جرم ارتكابي مؤثر است، به طوري كه، افراد معتاد به ترياك و مشتقات آن از قبيل هروئين و مرفين بيشتر مرتكب جرايمي مثل سرقت، كلاهبرداري، خيانت در امانت، قاچاق و در زنان خودفروشي مي شوند.
در حالي كه افرادي كه حشيش مصرف مي كنند در صورت افراط در مصرف، حالت تهاجم و پرخاشگري بروز نموده و منجر به ضرب و جرح و قتل مي شوند يا ماده كوكائين، حالت هيجان به وجود مي آورد و جرايم جنسي و منافي عفت، از اصلي ترين جرايم مرتبط با اين ماده است. (محمدي فرود، 1379)
اختلال شخصيت ضد اجتماعي و جرم سرقت اختلال شخصيت ضد اجتماعي يكي از انواع اختلالات شخصيت است كه مشخصه اصلي مبتلايان به آن، داشتن الگوي نافذ بي اعتنايي و تجاوز به حقوق ديگران است كه، ازسن 15 سالگي شروع شده و دوام پيدا مي كند.
فريبكاري، تكانشي بودن در رفتار، پرخاشگري، نبود احساس مسئوليت، فقدان احساس گناه و پشيماني و بي توجهي به ايمني خود و ديگران، ازجمله رفتارهاي رايج اين بيماران است.
افراد مبتلا به اين اختلال اغلب فاقد احساس هاي معمولي اند و افرادي بي رحم، بدبين و آزارنده و بي ملاحظه نسبت به حقوق و احساس هاي ديگران هستند. دروغگويي، فرار از مدرسه و منزل، دزدي، نزاع، مصرف مواد مخدر، بي مبالاتي جنسي، بيرحمي نسبت به ديگران و بدرفتاري نسبت به همسر و فرزند، ازاتفاقات متداول در زندگي مبتلايان به اين اختلال است.
مبتلايان به اختلال شخصيت ضد اجتماعي، در واقع؛ بيشترين درگيري را با انواع جرايم دارند و در بين زندانيان سابقه دار بيشترين افراد را به خود اختصاص مي دهند. همانطوري كه اشاره شد ارتكاب سرقت به عنوان يكي از جرايم رايج در بين اين افراد است.
جنون دزدي جنون دزدي يكي از انواع اختلالات مواظبت تكانه است. اين اختلال به طور خاص با عمل سرقت دزدي، رابطه دارد. خصوصيت اساسي جنون دزدي، ناتواني مكرر شخص براي مقاومت در برابر تكانه دزديدن اشيايي است كه، براي مصرف شخصي، يا ارزش مادي مورد نياز نيست به طوري كه مبتلايان به دزدي معمولا توانايي خريد آنچه را كه دزديده اند دارند و دزدي آنان معمولا بدون طرح ريزي قبلي و مشاركت ديگري رخ مي دهد. مبتلايان معمولا احساس تنش فرآيندي بلافاصله قبل از ارتكاب دزدي و احساس لذت و رضايت و رهايي هنگام ارتكاب دزدي دارند.
طبق گزارش كاپلان و سادوك جنون دزدي ظاهرا اختلالي نادر است و در حدود 5 درصد از افرادي هستند كه به جرم سرقت از فروشگاهها دستگير مي شوند احتمالا اين اختلال در بين زنان و سارقان از فروشگاه ها شايعتر است. (پورافكاري، 1368)
منابع: 1. دفتر خدمات ماشيني سازمان زندان هاي جمهوري اسلامي ايران (1380)، آمار موجودي زندانيان كل كشور
2. كاپلان، هارولد، سادوك، بنيامين، (1988)، خلاصه روانپزشكي، ترجمه نصرت الله پورافكاري (1368) انتشارات ذوقي تبريزي.
3. محمدي فرود، حميد (1379) روان شناسي جنايي، جزوه درسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهن
4. محمدي فرود، حميد (1381) اعتياد، سبب شناسي و درمان. جزوه درسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رودهن
کد:
www.hoghooghdanan.com
