[h=2]فضاپیمای شاتل[/h]
فضاپیمای کلمبیا چند ثانیه پس از آغاز پرتاب (سال ۱۹۸۱)
فضاپیمای شاتل :
شاتل فضایی اولین فضاپیما یا بهتر است بگوییم هوافضاپیما با قابلیت استفاده مجدد و اولین فضاپیما با قابلیت حمل ماهواره های بزرگ در حقیقت حاصل جاه طلبی های ناسا در دوره ریگان برای دستیابی سریع به فضا به شمار می رفت ؛ رویایی که با به جا گذاشتن شاتل ها هیچ گاه به تحقق نیافت . شاتل فضایی از 3 بخش اصلی تشکیل می شدند ؛ شامل مدارگرد که خدمه را در خود جای می داد ، محفظه بزرگ خارجی که سوخت موتورهای اصلی را در بر می گرفت و نیز 2 موشک پرتاب که اکثر نیروی بالابری را در 2 دقیقه اغازین پرواز اماده می کرد .
به استثنای مخزن سوخت خارجی تمامی این اجزا مجددا قابل استفاده بود . این مجموعه با ارتفاع کل 58/12 متر با هم شاتل فضایی را تشکیل می دهند ؛ ولی اغلب تنها از بخش مدارگرد به عنوان شاتل یاد می شود . 3 موتور اصلی شاتل فضایی به صورت هماهنگ با موشک های پرتاب ، نیروی پیشرانش لازم را برای صعود اولیه اماده می سازد . موتورهای اصلی تا 8/5 دقیقه پس از پرتاب – یعنی در مدت زمان پرواز پرقدرت شاتل – همچنان عمل می کنند . پس از اینکه موشک های پرتاب جدا شدند ، موتورهای اصلی ، پیشرانشی را که سبب شتاب دار شدن شاتل از 4828 کیلومتر در ساعت به بیش از 27358 کیلومتر در ساعت ( معادل 3000 مایل در ساعت به 17000 مایل در ساعت ) می شود ، تنها ظرف مدت 6 دقیقه تا رسیدن به مدار اماده می کنند . سرعت چرخش این توربین های موتور تقریبا 13 بار سریع تر از چرخش ماشین در سرعت بالاست . شرکت نورث امریکن مجموعا 7 شاتل عملیاتی برای ناسا تولید کرد که از این بین 4 شاتل جز ناوگان اصلی ناسا به شمار می رفتند و پنجمین شاتل به عنوان جانشین شاتل چلنجر پس از حادثه شاتل مذکور ساخته شد . ماموریت شاتل ها معمولا برای 5 تا 16 روز برنامه ریزی می شد . تعداد خدمه هر پرواز هم معمولا از 5 تا 7 نفر دسته بندی می شدند . شاتل طوری طراحی شده بود تا به مدارهایی به اندازه 185 تا 643 کیلومتر برسد . با وجود تمام اما و اگرهایی که امروز شنیده می شود باید گفت که در عمل شاتل مطمئن ترین رکورد پرتاب مربوط به هر موشک را از سال 1981 دارد . این وسیله تا پیش از بازنشستگی در سال 2011 بیش از 1/36 میلیون کیلوگرم بار را به مدار انتقال داد و بیش از 600 نفر خدمه را هم در طول 135 پروازش به مدار زمین برد .
از شاتل تا بوران :
شاتل ناکام بوران حاصل تلاش اژانس فضایی شوروی برای پاسخ به شاتل فضایی بود که برنامه ان در 1974 زیر فشار سیاسی گسترده اغاز شد . اما عدم پشتیبانی مالی کافی تکمیل ان را به درازا کشاند ؛ تا جایی که از این برنامه به عنوان گران ترین برنامه فضایی تاریخ شوروی یاد می شود . بوران در نهایت پس از ساخته شدن یک نمونه کامل و چندین نمونه ناقص به دلیل مشکلات مالی پس از شوروی ، پس از تنها یک پرتاب به بایگانی تاریخ پیوست . اما بر خلاف ظاهر مشابه شاتل فضایی و بوران این دو تفاوت های گسترده ای با هم داشتند . بوران بر خلاف شاتل بخشی از سیستم پرتاب نبود ؛ یعنی هیچ موتور اصلی نداشت . بوسترهایش به جای سوخت مایع از سوخت جامد استفاده می کردند . کل سیستم پروازی بوران وابسته به موشک عظیم انگما بود که توان حمل 200 تن بار را با خود به فضا داشت و خود بوران هم به عنوان یک بار به فضا برده می شد .
فضاپیمای بوران برپشت هواپیمای آنتونوف An-225.
بوران بر خلاف شاتل برای انجام پرواز بدون سرنشین و سرنشین دار طراحی شده بود .توان حمل بارش چیزی حدود 2 تن بیشتر بود و نسبت برا به پسای بیشتری هم در مقایسه با شاتل داشت . مهندسین شوروی همچنین مدعی بودند سپرهای سرامیکی به کار رفته در بوران از شاتل مطمئن تر بود .
منبع : مجله دانستنیها / ش47
فضاپیمای کلمبیا چند ثانیه پس از آغاز پرتاب (سال ۱۹۸۱)
فضاپیمای شاتل :
شاتل فضایی اولین فضاپیما یا بهتر است بگوییم هوافضاپیما با قابلیت استفاده مجدد و اولین فضاپیما با قابلیت حمل ماهواره های بزرگ در حقیقت حاصل جاه طلبی های ناسا در دوره ریگان برای دستیابی سریع به فضا به شمار می رفت ؛ رویایی که با به جا گذاشتن شاتل ها هیچ گاه به تحقق نیافت . شاتل فضایی از 3 بخش اصلی تشکیل می شدند ؛ شامل مدارگرد که خدمه را در خود جای می داد ، محفظه بزرگ خارجی که سوخت موتورهای اصلی را در بر می گرفت و نیز 2 موشک پرتاب که اکثر نیروی بالابری را در 2 دقیقه اغازین پرواز اماده می کرد .
به استثنای مخزن سوخت خارجی تمامی این اجزا مجددا قابل استفاده بود . این مجموعه با ارتفاع کل 58/12 متر با هم شاتل فضایی را تشکیل می دهند ؛ ولی اغلب تنها از بخش مدارگرد به عنوان شاتل یاد می شود . 3 موتور اصلی شاتل فضایی به صورت هماهنگ با موشک های پرتاب ، نیروی پیشرانش لازم را برای صعود اولیه اماده می سازد . موتورهای اصلی تا 8/5 دقیقه پس از پرتاب – یعنی در مدت زمان پرواز پرقدرت شاتل – همچنان عمل می کنند . پس از اینکه موشک های پرتاب جدا شدند ، موتورهای اصلی ، پیشرانشی را که سبب شتاب دار شدن شاتل از 4828 کیلومتر در ساعت به بیش از 27358 کیلومتر در ساعت ( معادل 3000 مایل در ساعت به 17000 مایل در ساعت ) می شود ، تنها ظرف مدت 6 دقیقه تا رسیدن به مدار اماده می کنند . سرعت چرخش این توربین های موتور تقریبا 13 بار سریع تر از چرخش ماشین در سرعت بالاست . شرکت نورث امریکن مجموعا 7 شاتل عملیاتی برای ناسا تولید کرد که از این بین 4 شاتل جز ناوگان اصلی ناسا به شمار می رفتند و پنجمین شاتل به عنوان جانشین شاتل چلنجر پس از حادثه شاتل مذکور ساخته شد . ماموریت شاتل ها معمولا برای 5 تا 16 روز برنامه ریزی می شد . تعداد خدمه هر پرواز هم معمولا از 5 تا 7 نفر دسته بندی می شدند . شاتل طوری طراحی شده بود تا به مدارهایی به اندازه 185 تا 643 کیلومتر برسد . با وجود تمام اما و اگرهایی که امروز شنیده می شود باید گفت که در عمل شاتل مطمئن ترین رکورد پرتاب مربوط به هر موشک را از سال 1981 دارد . این وسیله تا پیش از بازنشستگی در سال 2011 بیش از 1/36 میلیون کیلوگرم بار را به مدار انتقال داد و بیش از 600 نفر خدمه را هم در طول 135 پروازش به مدار زمین برد .
از شاتل تا بوران :
شاتل ناکام بوران حاصل تلاش اژانس فضایی شوروی برای پاسخ به شاتل فضایی بود که برنامه ان در 1974 زیر فشار سیاسی گسترده اغاز شد . اما عدم پشتیبانی مالی کافی تکمیل ان را به درازا کشاند ؛ تا جایی که از این برنامه به عنوان گران ترین برنامه فضایی تاریخ شوروی یاد می شود . بوران در نهایت پس از ساخته شدن یک نمونه کامل و چندین نمونه ناقص به دلیل مشکلات مالی پس از شوروی ، پس از تنها یک پرتاب به بایگانی تاریخ پیوست . اما بر خلاف ظاهر مشابه شاتل فضایی و بوران این دو تفاوت های گسترده ای با هم داشتند . بوران بر خلاف شاتل بخشی از سیستم پرتاب نبود ؛ یعنی هیچ موتور اصلی نداشت . بوسترهایش به جای سوخت مایع از سوخت جامد استفاده می کردند . کل سیستم پروازی بوران وابسته به موشک عظیم انگما بود که توان حمل 200 تن بار را با خود به فضا داشت و خود بوران هم به عنوان یک بار به فضا برده می شد .
فضاپیمای بوران برپشت هواپیمای آنتونوف An-225.
بوران بر خلاف شاتل برای انجام پرواز بدون سرنشین و سرنشین دار طراحی شده بود .توان حمل بارش چیزی حدود 2 تن بیشتر بود و نسبت برا به پسای بیشتری هم در مقایسه با شاتل داشت . مهندسین شوروی همچنین مدعی بودند سپرهای سرامیکی به کار رفته در بوران از شاتل مطمئن تر بود .
منبع : مجله دانستنیها / ش47
