GIS

A1300

عضو جدید
کاربر ممتاز
مفهوم GIS مخفف Geographic Information Systemبه معنی سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بستری برای ذخیره ، نگهداری ، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است. برای بهره گیری صحیح از قابلیتهای یک GIS، در درجه اول نیاز به درک صحیح از سیستم GIS و سپس ساختار اطلاعات در آن میباشد.




جهت پیاده سازی یک سیستم GIS ، توجه به ماهیت و ساختار اطلاعات جغرافیایی متشکله آن که رکن اساسی هر سیستمGIS را تشکیل داده و توانمندیها و پتانسیلهای آن را تعیین میکند، اجتناب ناپذیر است.
سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یک سیستم کامپیوتر مبنا می باشد که به عنوان یک مجموعه متشکل از سخت افزار، نرم افزار، اطلاعات جغرافیایی، نیروی انسانی و مدلهای پردازش داده، به منظور تولید، ذخیره سازی، نمایش، بازاریابی، پردازش، بهنگام رسانی و... اطلاعات جغرافیایی مربوط به عوارض و پدیده های مختلف، مورد استفاده قرارمی گیرد. وظایف اصلی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)، اصولاً شش فعالیت اصلی زیر را شامل می‌شود‌:


ورود اطلاعات
دستکاری و ویرایش اطلاعات
مدیریت اطلاعات
پرسش و پاسخ و تجربه و تحلیل اطلاعات
نمایش اطلاعات ورود اطلاعات قبل از آنکه اطلاعات جغرافیایی بتوانند وارد محیط GIS شده و مورد استفاده قرار گیرند، می بایست این اطلاعات به فرمت و ساختار رقومی قابل قبول سیستم GIS، تعدیل شوند.

منابع تولید کننده اطلاعات مورد نیاز یک سیستم GIS
:• تصاویر ماهواره ای و تکنیکهای سنجش از دور
عکسهای هوایی و تکنیکهای فتوگرامتری
نقشه برداری کلاسیک
سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS)


اسناد، مدارک و نقشه های موجود دستکاری اطلاعات استفاده از انواع داده و اطلاعات مورد نیاز یک پروژه خاص GIS ، نیازمند تبدیل و دستکاری آن اطلاعات به منظور قابل استفاده نمودن آنهادر سیستم می باشد مدیریت اطلاعات برای پروژه های کوچک GIS، امکان ذخیره سازی و مدیریت اطلاعات جغرافیایی در قالب فایلها و اطلاعات ساده وجود دارد.



ولیکن هنگامیکه حجم اطلاعات زیاد باشد و همچنین تعداد کاربران سیستم از یک تعداد محدود فراتر می‌رود، بهترین روش برای مدیریت اطلاعات، استفاده از سیستم مدیریت پایگاه داده (Database Management System) می باشد. DBMS به منظور ذخیره سازی، سازماندهی و مدیریت اطلاعات جغرافیایی در GIS مورد استفاده قرار می گیرد. تکنولوژیهای مرتبط با GIS سیستمهای تولید نقشه رقومی (CAD) سیستمهای CAD عموماً به منظور تولید و سازماندهی اطلاعات مکانی در قالب نقشه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

این سیستمها نوعاً از نظر مدیریت پایگاههای اطلاعات جغرافیایی گسترده و حجیم همچنین انجام پردازشها و تجزیه وتحلیل بر روی اطلاعات، ضعیف بوده و درخصوص مدیریت اطلاعاتی توصیفی دارای محدودیتهای می باشند. سنجش از راه دور (Remote Sensing) سنجش از دور به عنوان علوم ، هنر وتکنولوژی کسب اطلاعات درخصوص پدیده های مختلف سطح زمین از طریق سنجنده هایی که هیچگونه ارتباط مستقیمی با خود پدیده ندارند، شناخته می شود. سنجنده های ماهواره ای نسبت به ثبت و جمع آوری اطلاعات در قالب تصاویر ماهواره ای اقدام نموده و با استفاده از نرم افزارها و سیستمهای پردازش تصاویر ، امکان استخراج اطلاعات و تولید نقشه های مختلف فراهم می گرددد:


به علت فقدان ابزار مدیریت و پردازش رقومی جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات جغرافیایی، سیستمهای فوق قابل مقایسه با GIS، نمی باشند. سیستمهای مدیریت پایگاه داده (DBMS) سیستمهای مدیریت پایگاه داده، به صورت خاص جهت ذخیره سازی و مدیریت انواع مختلف اطلاعات از جمله اطلاعات جغرافیایی، مورد استفاده قرار می گیرند. امروزه DBMS به منظور ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات، بهینه سازی و توسعه یافته اند و GIS نیز از این ابزار، برای اهداف ذخیره سازی و مدیریت اطلاعات جغرافیایی استفاده می کند. DBMS اصولاً فاقد ابزار تجزیه و تحلیل و نمایش گرافیکی اطلاعات، که در سیستمهای GIS مرسوم وجود دارد، می باشد. دلا‌یل استفاده از GIS امروزه وجود اطلا‌عات به روزبه منظور شناخت عوامل طبیعی و انسانی با هدف بهره‌گیری از آن در برنامه ریزی توسعه پایدار‚ امری بدیهی است. به همین دلیل استفاده از اطلا‌عات دربعد سیستمGIS می‌تواند در موارد زیر موثر باشد:

1_
پاسخگوئی به نیاز کاربران در کلیه زمینه ها.
2_
ساماندهی و افزایش بهره وری از منابع موجود.
3_
بهینه سازی سرمایه گذاری ها و برنامه ریزی ها.
4_
ابزاری مفید در جهت تصمیم گیری مدیران.
5_
سرعت و دقت کار.
6_
تعیین قابلیت‌ها ی توسعه در مناطق و مکانهای مختلف
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

A1300

عضو جدید
کاربر ممتاز
خط دید در GIS و کاربردهای آن

خط دید در GIS عبارتی است که برای توضیح دید عاری از موانع از یک نقطه به نقطه دیگر قرار گرفته بر روی زمین به کار می رود. آنالیز دید شامل تجزیه و تحلیل قسمت هایی از یک خط بوده که از یک نقطه خاص قابل دید بوده و در کنار قسمت هایی از خط که قابل دید نمی باشند ارائه می گردد. در حقیقت، خط دید برای دستیابی به نقاط قابل دید در یک منطقه با تغییرات ارتفاعی چشمگیر به کار برده می شود.

کاربردهای خط دید در GIS

خط دید یک ابزار تجزیه و تحلیل قوی برای بسیاری از کاربردهای به شمار می رود. برای مثال، یک طراح ممکن است از خط دید برای تعیین بهترین مکان قرارگیری یک ساختمان بر روی دامنه یک تپه با بیشترین دید به یک دریاچه خاص استفاده نماید. صنایع ارتباطات از راه دور از آنالیز دید به منظور تعیین بهترین موقعیت برای برج های آنتن تلفن های همراه استفاده می نماید؛ عدم حضور موانع مسدود کننده دید این برج ها به یکدیگر یکی از شرایط لازم برای دستیابی به کارایی مناسب در ارسال اطلاعات است. در مقاصد نظامی نیز از خط دید برای تعیین مکان استقرار نیروها استفاده می شود. علاوه بر این، در تحقیقات برای پیدا کردن مجرمین، از خط دید برای جستجوی شاهدین احتمالی استفاده می شود.

ساخت خط دید در نرم افزار ArcGIS

دستیابی به یک خط دید توسط نرم افزار ArcGIS مستلزم وجود افزونۀ آنالیز سه بعدی است. در وبسایت ESRI نیز صفحه ای راهنما برای طراحی خط دید وجود دارد. نحوۀ کار بدین گونه است که با انتخاب ابزار تولید کننده خط دید در آنالیزگر سه بعدی، کاربر بایستی یک مدل ارتفاعی رقومی (DEM) معرفی نماید که برای آنالیز ارتفاعی به کار برده می شود. در گام بعدی بایستی مقادیر آفست ارتفاعی را برای هر دو محل مشاهده گر و محل هدف وارد نمود. برای مثال اگر آنالیز دید برای یک انسان به عنوان مشاهده گر انجام می شود بایستی ارتفاع متوسط قد یک انسان به عنوان این آفست به نرم افزار معرفی گردد. در گام بعدی نیز با استفاده از موس محل مشاهده گر و هدف را مشخص نموده و بدین ترتیب نرم افزار نتایج گرافیکی از آنالیز دید ارائه می کند. شکل زیر نمونه ای از این نتایج را نشان می دهد که در آن نقاط سبز رنگ نقاط قابل دید نقاط قرمز رنگ غیر قابل دید هستند.


منطقه دید در GIS

آنالیز منطقه دید در GIS یک چند ضلعی است که قسمت های قابل دید یک منطقه از نقطه ای خاص را در مقابل نقطه غیر قابل دید ارائه می نماید. می توان منطقه دید را از آنالیز چندین خط دید با یک تفکیک مکانی مشخص حاصل نمود. تصویر زیر نمونه ای از نتایج آنالیز دید منطقه ای را ارائه می نماید.


منبع
 

A1300

عضو جدید
کاربر ممتاز
نقش GIS & RS در جذب توریست

كاربرد سنجش از دور ( RS ) وسیستم های اطلاعات جغرافیای ( GIS ) در عرصه ی توریسم نه تنها در ایران بلكه در بسیاری از كشورهای جهان سوم گسترش زیادی نداشته است . اغلب كشورهای جهان سوم و در حال توسعه با معضلاتی از قبیل توسعه نیافتگی محلی ومنطقه ای به عنوان زیر بنای توسعه ی ملی ، نبود برنامه ریزی مناسب وكار آمد ، بیكاری ، توزیع نا همگن امكانات و تسهیلات در سطح ملی ، آلودگی محیط زیست و نارسای اقتصادی مواجهند . در این میان معضل بیكاری بیشتر از همه به عنوان نمود عینی تمامی مشكلات فوق رخ می نماید .

جهانگردی برنامه ریزی ومدیریت شده می تواند در زمینه ایجاد اشتغال نقشی انكار ناپذیر واساسی داشته باشد . كشور ما با توجه به تنوع جاذبه های طبیعی وانسانی ، زمینه ی مناسبی جهت گسترش توریسم دارد .توریسم صنعتی است كه هم بر محیط طبیعی تاثیر گذاشته وهم از آن تاثیر می پذیرد . وجود اطلاعات وداده های خام عددی قابل توجه در زمینه ی توریسم در كشور های در حال توسعه این امكان را به متخصصین می دهد تا ضمن مدیریت صحیح وسریع داده ها ، نارسای های مربوط به امكانات وتسهیلات زیر بنای ، زمینه های قابل سرمایه گذاری وشناسای مبادی توریست فرست را به نحو قابل قبولی انجام دهد .

GISمی تواند این داده ها را جمع آوری ، ذخیره ، طبقه بندی ، پردازش ، كد گزاری ، تجزیه وتحلیل ، مدل سازی ومكان یابی نموده ونتایج حاصل را در اختیار تصمیم گیران قرار دهد .

از طرف دیگر تصاویر ماهواره ای سنجش از دور به عنوان یكی از منابع تهیه داده های لازم برای محیط GIS ضمن كاهش محسوس هزینه ی تهیه ی اطلاعات زمینی ، می تواند زمینه ی باز نگری منظم تغییرات وپایش مداوم آنها را در اختیار متخصصین قرار دهد .

منابع تهیه داده های مورد استفاده در محیط GISجهت كاربرد در توریسم

داده های میدانی

داده های میدانی عبارتند از آمار و اعداد خامی كه توسط محققین و با پیمایش زمینی و با استفاده از ابزار دستی مانند فرم های آماده و ابزار الكترونیكی مانن GPS1جمع آوری و در بانك های اطلاعاتی مانند accessو exce1ذخیره می شوند .این داده ها در محیط GISبه شرطی كه دارای مختصات جغرافیایی از قبیل طول و عرض باشند قابل تبدیل به نقشه های گرافیكی و موضوعی در لایه عای مخصوص به هر پدیده می باشند. این داده ها می تواند شامل جاذبه های طبیعی مانند پارك های تفریحی یا جاذبه ها و امكانات انسان ساخت مانند : مجتمع های توریستی، پمپ بنزین ها ، تعمیر گاه های بین راهی ، تیر پارك ها ، رستوران های بین راهی ، اقامتگاه های دائم و موقت ، دفاتر خدمات جهانگردی ، ترمینال ها ، فرود گاه ها ، بنادر و... باشند .

نقشه های موضوعی منتشر شده

2-1- نقشه های پراكنش انسانی مانند : تقسیمات سیاسی ، تراكم جمعیت ، گرایش های مذهبی ، زبان ها و گویش ها ، توزیع جغرافیایی نژادی یا بافت قومی و ...

2-2- نقشه های تو پو گرا فی ، جغرافیای طبیعی ، زمین شناسی و منابع آب ( دریا ها ، دریا چه ها و رود خانه ها و چشمه های آب معدنی ).

2-3- نقشه های مربوط به زیر ساخت های توسعه ای مانند : شبكه راه های ارتباطی جاده ای ، ریلی ، هوایی و دریا یی ، شبكه مخا براتی، شبكه انتقال نیرو ، شبكه تو زیع آب و توزیع فصلی دما و..

داده های سنجش از دور

به دلیل متغیر بودن عوارض زمینی چه از بعد كیفی و چه از بعد كمی ، محققین نیازمند دسترسی به آخرین وضعیت طبیعی و انسانی مناطق مورد مطالعه و وضعیت همان مناطق در زمان های متعدد پیشین جهت كشف تغییرات و روند آن می باشند ، یگانه ابزار سهل الوصول جهت این امر تصاویر ماهواره ای در زمان های مورد نظر می باشد تا با تجزیه و تحلیل آن ها به وسیله نرم افزار های كامپیوتری یا در موارد كم ، توسط برآورد چشمی بتوانند تغییرات انجام گرفته را دقیقا یا حدودا تخمین بزنند .

نحوه ی مطالعه ونتایج مورد انتظار در عرصه ی توسعه ی توریسم

محققی كه مطالعه ی خود را در محیط GIS متكی به داده های صرف میدانی می نماید قادر خواهد بود پس از جمع آوری داده های خام وتبدیل آنها به نقشه های موضوعی ، كمبود های زیر ساختی مناطقی را كه زمینه های طبیعی توسعه ی توریسم را دارا می باشند از لحاظ تسهیلات توریستی تشخیص داده وپیشنهادات خود را ارائه نماید . مثلا پراكنش غیر متوازن پمپ بنزین ها ، تیر پارك ها ، تعمیرگاه های بین راهی و رستوران ها را تشخیص داده ومكان های مناسبی را جهت احداث موارد لازم پیشنهاد نماید .

ممكن است در مناطقی از ناحیه مورد مطالعه جاذبه های طبیعی توریستی وجود داشته باشد ولی شبكه ی ارتباطی مناسبی موجود نباشد لذا محقق در آن صورت با در نظر گرفتن وضعیت جمعیتی مناطق مجاور پیشنهاد احداث شبكه ی ارتباطی لازم را ارائه خواهد داد .

تحقیق در محیط GIS كه مبتنی بر نقشه های موضوعی منتشر شده باشد محقق را در امر ارائه راهكار های توسعه ی توریسم به در نظر گرفتن مواردی راهنمای خواهد كرد تا بتواند توسعه ی توریسم را در ارتباط با باورهای فرهنگی واعتقادی انسانهای ساكن در اطراف جاذبه های توریستی تبیین نماید .

پر واضح است كه باورهای فرهنگی وپیش داوری های یك جامعه در مورد افرادی كه به عنوان توریست وارد آن می شوند نقش تعیین كننده ی نهای در توسعه یا ركورد توریسم در آن جامعه دارد ومحقق باید بتواند با در نظر گرفتن جمیع جهات جمعیتی از قبیل خصوصیات مذهبی ، ن‍‍‍ژادی ، قومی ، تركیب جنسی وسنی ، صنایع دستی ، سطح در آمد ، وجه غالب اقتصادی ، تولیدات دامی وكشاورزی ، آب وهوا ، تپوگرافی ، نوع خاك ، زمین شناسی ، پراكنش گیاهی وجانوری ، شبكه های ارتباطی وخدماتی ، منابع آبهای سطحی ،میزان بارش سالانه و فصلی و... یك الگوی قابل قبول جهت جذب توریست یا اكوتوریست ارائه نماید. تمامی موارد پیش گفته هر كدام بایستی به صورت نقشه های جداگانه در محیط GISواردشده و موقع تجزیه وتحلیل مورد استفاده و استناد محقق قرار گیرد .

تحقیق بر اساس تصاویر ماهواره ای در مورد موضوع توریسم بیشتر مربوط به تغییرات طبیعی منطقه مورد مطالعه خواهد بود. با استفاده از تصاویر ماهواره ای ومقایسه تصاویر چند زمانه ی یك منطقه محقق می تواند نواحی آسیب دیده ، مناطق در معرض خطر ویا مناطق مستعد توسعه توریستی را شناسایی نموده ودر اختیار تصمیم گیران قرار دهد .

مطالعه توسعه توریسم با استفاده از تمامی موارد سه گانه فوق در محیط GIS باعث می شود قضاوت و نتیجه گیری محقق دقیق تر، جامع ترونزدیكتر به حقیقت بوده و قابلیت اطمینان نتایج تحقیق بالاتر باشد به عبارت دیگر محقق هر اندازه كه بتواند جزئیات زیادتری را به صورت لایه های مجزا در محیط GIS طراحی و در تجزیه و تحلیل های خود مد نظر قرار دهد به قضاوت نهایی نسبتا جامعی دست خواهد یافت .

نتیجه گیری

خروجی های سیستم طبعا نقشه های هستند كه از تركیب حد اقل دو نقشه ورودی بدست می آیند ولزوما نباید یكی از ورودی ها باشند. با توجه به اینكه رشته ی سنجش از دور ( RS ) وGIS رشته ی تقریبا نو پای در كشور ما محسوب می شوند وكاربرد آن در توریسم تقریبا نا چیز بوده است ، لذا زمینه ی بسیار مناسبی جهت علاقمندان به رشته ی سنجش از دور و GIS از یك طرف وتوریسم از طرف دیگر وجود دارد تا زمینه های كاربرد آن را حداقل در عرصه ی مدیریتی وISNA رونق بخشند .


بر اساس مقاله ی از مهندس علیرضا چنار- كارشناس ارشد سنجش از دور و GIS
منبع
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
رضا عبــــاسي شيروان Implementing Wireless GIS: Geo-data Approach مقالات و جزوات تخصصی نقشه برداری 0

Similar threads

بالا