سئوال 53-درفصل سوم آييننامه 2800 ويرايش 2 آذر 1378، ساختمانهاي با مصالح بنايي غيرمسلح، در بند 3-2-3 براي حداقل نسبت ضخامت به ارتفاع، محدوديت 10/1 براي ديوارهاي سازهاي و 12/1 براي ديوارهاي غيرسازهاي مطرح شدهاست در حاليكه در بند 3-6-1 حداقل ضخامت براي محاسبه ديوارهاي نسبي در جهت طول و عرض ساختمانها"20" سانتيمتر فرض شدهاست: آيا اگر بند 3-2-3 كاملأ رعايت نشدهباشد ولي بند 3-6-1 كاملأ رعايت شدهباشد ميتوان با بند 3-6-1 مقدار ديوار نسبي را در جهت طول و عرض ساختمان محاسبه كرد؟ ( يا به صورت واضحترآيا بند 3-2-3 نقضكننده بند 3-6-1 است)؟
پاسخ
بند 3-2-3 استاندارد 2800 تعيينكننده حداقل ضخامت ديوارهاي سازهاي است و بايد در طرح ساختمانهاي بنايي رعايت شود . در بند 3-6-1 حداقل ضخامت ديوار سازهاي براي لحاظشدن در محاسبه ديوار نسبي بيان شدهاست. بند 3-2-3 كليتر بوده و حالت اجباري دارد و حاكم بر طرح ساختمان است. براي اكثر ساختمانها با ارتفاع طبقه در حدود 3 متر، حداقل ضخامت قابل قبول ديوارهاي سازهای برابر(30) سانتيمتر از بند(3-2-3) بدست میآيد که بايد رعايت شود و مقدم بر ضخامت حداقل (20) سانتيمتر ناشی از بند (3-6-1) است.
سئوال 54-با توجه به اينكه شهرستان مرودشت در نقشه پهنهبندي خطر نسبي زمينلرزه در پهنه با خطر نسبي زياد قرار گرفته است وليکن در صفحه 12 پيوست شماره يك آييننامه آييننامه 2800 شهر مرو دشت در پهنه با خطر نسبي متوسط قرار گرفته است در تعيين ميزان مقدار شتاب مبناي طرح كداميك ملاك عمل قرار ميگيرد؟
پاسخ
در كليه مواردي كه نام محل در نقشه ذكر شدهاست عدد خطر نسبي بر طبق منطقه ارائه شده نقشه است بنابر اين شهرستان مرودشت بايد در منطقه با خطر نسبي زياد در نظر گرفته شود و جدول اصلاح گردد.
سئوال 55-طبق بند 5-1 پيوست شماره 2 آييننامه طراحي ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد 2800 ويرايش دوم 1378) ستونها بايد توانايي تحمل نيروهاي محوري ناشي از تركيبات الف و ب را به ترتيب در كشش و فشار داشته باشند. حال چنين سئوالي مطرح است كه آيا بادبندها، صفحات پاي ستونها و پيها (پي از نظر كنترل مجاز خاك ) بايستي در برابر تركيب بارهاي فوق طراحي شوند ؟
پاسخ
الزامي به طراحي اجزايي غير ستونها با استفاده از تركيبهاي بار مندرج در بند 5-1 پيوست (2) استاندارد 2800 وجود ندارد.
سئوال 56- آيا استفاده از تير لانه زنبوري در سازههاي با قاب خمشي مجاز است؟
پاسخ
منع قانوني براي استفاده از تير لانهزنبوري در قاب خمشي فولادي وجود ندارد، اما بايد توجه داشت كه به علت وجود سوراخهاي متعدد در جان اين تيرها، تنش واقعي داخلي نيز شامل اثر خمش و برش روي مقطع سوراخدار، بسيار بالا بوده و عملاً نياز به پركردن تعدادي از سوراخها در نزديكي تكيهگاههاي تير وجود دارد. ضمناً عملكرد تيرهاي لانهزنبوري در اثر بارهاي رفت و برگشتي در خارج از محدوده رفتار ارتجاعي كه در هنگام وقوع زلزله نقش اساسي در رفتار سازه دارد مورد تأييد قرار نگرفته است. بنابراين به طور كلي تيرهاي لانهزنبوري از لحاظ فني و اقتصادي براي دهانههاي ساده تحت بار گسترده مناسب ميباشد و كاربرد آنها در ساير حالات مزيت خاصي به همراه نداشته و توصيه نميشود
سئوال 57-نظر به اينكه مهندسين مشاور ناموران طراح و مجري واحد دوم متانول در جزيره خارگ ميباشد و طبق قرارداد فيمابين با شركت پتروشيمي خارگ، اين مشاور موظف به رعايت استانداردUBCدر Zone 3اين استاندارد (منطبق با منطقه با خطر نسبي زياد طبق استاندارد 2800) است.در اين رابطه كارفرماي محترم خواستار استفاده از نسخه بالاتر استاندارد يعني IBC2000 در طراحي پروژه مذكور ميباشد. آيا امكان استفاده از استاندارد (International Building Code ) در شرايط كنوني و با توجه به زيرساختهاي كشور ميباشد؟
پاسخ
در صورت وجود مقادير شتاب مبناي قويترين زلزله طرح براي منطقه موردنظر، ميتوان از آييننامه IBC 2000نيز استفاده نمود. بههرحال لازم است كه مقادير حداقل برش پايه مذكور در استاندارد 2800 نيز همواره كنترل شوند
سئوال 58- فرق ميراگراهايPassive و Active چيست؟
پاسخ
ميراگرها اعم از ويسكوز و هيسترتيك همگي Passive محسوب ميشوند. بنابراين عضوي بهنام Actve damper وجود ندارد. از نظر سيستمهاي جلوگيري از ارتعاش سازه، دو گروه كلي بهنامهای Active Control System و Passive Control System قابل تشخيص است. در گروه Active از مجموعههاي شامل بازوهاي مكانيكي و سيستمهاي حسگر و كنترل كامپيوتري براي پاسخگويي به ارتعاشات زلزله استفاده ميشود. ميراگرها در گروه Passive قرار ميگيرند.
سئوال 59-مهندسين مشاور پولاد در حال كنترل ساختماني است كه در سال 1372 مطابق با ويرايش اول آييننامه 2800 ايران محاسبه شده و جواز ساخت آن صادر گرديده است. عمليات ساختماني تا مرحله نازككاري انجام و سپس بنابر دلايلي عمليات متوقف شده در نتيجه پايانكار اخذ نگرديده است. در حال حاضر جهت شروع مجدد عمليات ساختماني، محاسبات و نقشههاي اين ساختمان توسط اين مهندسين مشاور در حال كنترل ميباشد. آيا اين ساختمان بايد بر اساس ويرايش دوم آييننامه 2800 ايران مورد بازنگري قرار گيرد يا از آنجائيكه شروع عمليات ساختماني در سال 1372 بودهاست، ميتوان بر اساس ويرايش اول آييننامه 2800 ايران اين ساختمان را كنترل نمود به عبارت ديگر آيا مقررات ويرايش دوم آييننامه 2800 عطف به ماسبق ميشود ؟
پاسخ
كنترل مدارك محاسبات و طراحي ساختمان در مرحله صدور پروانه ساخت انجام ميشود كه در موضوع مورد بحث، اين امر در سال (1377) و قبل از لازمالاجرا شدن ويرايش دوم استانداردصورت گرفته است. بنابراين در صورتيكه ساخت سازه ساختمان به اثبات برسد كه قبل از(78/10/27) يعني تاريخ ابلاغ تصويبنامه هيأت وزيران دال بر لازمالاجرا شدن ويرايش دوم استاندارد(2800) پايان يافته باشد، احتمالأ به لحاظ مقرراتي نيازي به كنترل سازه بر اساس ويرايش دوم نميباشد. ليكن به لحاظ فني چنانچه ساختمان مورد بحث از نظر كاربردي داراي اهميت است، توصيه ميشود در اين مرحله كه هنوز عمليات ساختماني به پايان نرسيده است، كنترل ساختمان بر اساس ويرايش جديد آييننامه انجام شده و در صورت لزوم با اندكي اصلاحات در سازه، از عملكرد مناسبتر آن، در برابر زلزله، اطمينان حاصل شود.
سئوال 60ـ آیا طراحی ساختمانهایی که دارای مشخصات
: 1- جزء ساختمانهای با اهمّیت زیاد 2- دو طبقه 3- ارتفاع 8 متر هستند با مصالح بنایی غیر مسلح (موضوع فصل 3 آییننامه 2800) مجاز میباشد؟ یا طراحی ساختمانهای با اهمّیت زیاد فقط با مصالح مذکور در صورت یک طبقه بودن مجار میباشد؟ و ساختمانهای دو طبقه با اهمّیت زیاد را فقط باید به صورت سازهای
پاسخ
مطابق ضوابط موجود فصل سوّم آييننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله استاندارد 2800 (ويرايش دوّم) ضوابط ساختمانهای با مصالح بنايی غير مسلح رعايت مندرجات اين فصل برای ساختمانهای با مصالح بنايی که در آنها تمام و يا قسمتی از بارهای قائم توسط ديوارهای با مصالح بنايی تحمل میشود برای تمام مناطق با خطرهای نسبی مختلف و ساختمانها با اهمّيت متفاوت (براساس بند 1-4) الزامی است. در ساختمانهای با مصالح بنايی حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زيرزمين برابر 2 طبقه و همچنين تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمين مجاور نبايد از 8 متر تجاوز نمايد. ساير موارد همچون کلافبندیهای افقی و قائم بايد مطابق ساير بندهای آييننامه اعمال شود.
سئوال 61– در خصوص بند 3-6-1 فصل سوّم آييننامه طراحي ساختمانها در برابر زلزله: الفـ در ساختمانهاي با ديوار سازهاي که داراي کلاف بندي قائم و افقي در پي و سقف مطابق بند 3-9 فصل سوّم ميباشد، آيا نياز به کنترل درصد ديوار نسبي بند 3-6 ميباشد؟ بـ در ساختمانهاي نيمه اسکلت که ستونهاي مياني فلزي و ديوارهاي اطراف مصالح بنايي و داراي شناژهاي قائم و افقي بالا و پايين هستند آيا استفاده از تيرهاي يکسره (خورجيني) با رعايت اتصال پلها در طرفين ستون به فاصلههاي يک متري مجاز ميباشد يا اينکه بايد تيرريزي بين ستونها به صورت مفصلي انجام شود. جـ در ساختمانهاي نيمه اسکلت فلزي با سقف تيرچه بلوک در صورتيکه ميلگردهاي اتکا و منفي براي کليه تيرچهها در تکيهگاههاي روي ديوار و پلها اجرا شود ميتوان کشهاي فلزي را حذف نمود؟ دـ کنترل درصد ديوارهاي نسبي در ساختمانهاي نيمه اسکلت فلزي يا بتني که ديوارهاي اطراف داراي کلافبندي قائم و افقي هستند الزامي ميباشد يا خير؟
پاسخ
الف) مطابق بند 3-6-1 در ديوارهای سازهای در هر يک از دو امتداد طولی و عرضی ساختمان مقدار درصد ديوار نسبی بايد کنترل شود و ارتباطی به وجود کلافبندی قائم و افقی در تراز پی ندارد. ب) در ساختمانهای نيمه اسکلت فلزی که ستونهای ميانی فلزی و ديوارهای اطراف مصالح بنايی و دارای شناژ قائم و افقی بالا و پايين باشد. استفاده از اتصالات خورجينی تير به ستون با رعايت اتصال تيرها به يکديگر در فواصل يک متری مجاز میباشد. البته در هر صورت ديوار سازهای بايد در هر امتداد ساختمان به ميزان کافی تأمين شود. ج) کشهای فلزی يا کلافها برای ايجاد يکپارچگی و انسجام در ساختمانهای بنايی به کار میرود و نمیتوان آنها را حذف نمود. د) مطابق بند 3-1 ساختمانی که در آن قسمتی ار بارهای قائم توسط ديوار با مصالح بنايی و قسمتی توسط عناصر فلزی يا بتن آرمه تحمل شود ساختمان با مصالح بنايی محسوب میشود و مقررات مندرج در فصل مربوطه بايد رعايت شود و ديوار سازهای به ميزان کافی تأمين شود. در ضمن با توجه به امکان احداث سازههای قاب فولادی يا بتنی کامل و يا سازههای بنايی کامل، بهتر است از احداث سازههای مختلط که از يکپارچگی کمتری برخوردار هستند، پرهيز شود.
سئوال 62-الف) براي کنترل تغيير شکل سازه تحت بارگذاري جانبي زلزله در ساختمانهاي بتني آيا امکان دارد کاهش سختي المانهاي تير و ستون و ديوار برش در نظر گرفته نشود و سختي خمشي و سختي پيچشي اعضاي سازه بر اساس مقطع ترک نخورده بدون در نظر گرفتن ميلگردها مورد تحليل و ارزيابي قرار گيرد. (مطابق آييننامه آبا بند 10-3-4-2) ب) آيا در مناطق با خطر نسبي زياد زلزله در سازههاي بتني ميتوان سازه را با شرايط شکلپذيري متوسط طراحي نمود و همچنين ضوابط شکلپذيري متوسط طراحي نمود و همچنين ضوابط شکلپذيري متوسط را در نحوة خاموتگذاري رعايت کرد؟ آيا نياز به رعايت ضوابط شکلپذيري زياد درنحوه خاموتگذاري ضروري نميباشد؟ ج) براي کنترل اثر در طراحي سازههاي بتن آرمه ترکيب بار مورد نظر را اعلام فرماييد؟
پاسخ
الف) مطابق بند 2-1-6 ويرايش سوم آييننامه 2800 زلزله ايران در سازههای بتن مسلح رعايت اثر ترکخوردگی اجزا در سختی آنها الزامی است و براساس توضيحات بند مذکور اثر ترکخوردگی در اين سازهها در را میتوان مطابق بند 2-5-6 آييننامه در نظر گرفت. ب) در مناطق با خطر نسبی زياد در سازههای بتنی میتوان سازه را با شکلپذيری متوسط طراحی نمود و ضوابط شکلپذيری متوسط را در خاموتگذاری رعايت کرد و ضرورتی به رعايت ضوابط شکلپذيری زياد در خاموتگذاری نمیباشد. ج) جهت کنترل
اثر لازم است به پيوست 5 ويرايش سوم آييننامه 2800 زلزله مراجعه شود.