► •*♥*•◄ تاپیک جامع مقالات نجوم ► •*♥*•◄

► •*♥*•◄ تاپیک جامع مقالات نجوم ► •*♥*•◄

  • خوب بود یا بد

    رای: 1 50.0%
  • تکمیل کردن متن

    رای: 1 50.0%

  • مجموع رای دهندگان
    2

imannasa2000

عضو جدید
کاربر ممتاز
ناسا در جستجوی ستاره ای مرده!

ناسا در جستجوی ستاره ای مرده!

دانشمندان ناسا در جستجوی ستاره مرده و نامرئی هستند که به دور خورشید در حرکت بوده و گوی های یخی خطرسازی را به سوی زمین پرتاب می کند. ستاره "نمسیس" ستاره ای پنج برابر سیاره مشتری بوده و یکی از مقصران احتمالی انقراض دایناسورها در حدود 65 میلیون سال پیش به شمار می رود زیرا دانشمندان احتمال می دهند نمسیس منشا شهاب سنگی بوده که در آن زمان با زمین برخورد کرده و این جانداران عظیم را از پا در آورده است.
بمباران زمین به واسطه موشکهای یخی ستاره های دنباله دار و شهابسنگ عاملی است که برخی از دانشمندان آن را دلیل اصلی انقراض حیات بر روی زمین می دانند. پیش بینی شده است ستاره نمسیس در فاصله ای برابر 25 هزار برابر فاصله زمین از خورشید یا یک سوم یک سال نوری قرار گرفته باشد.
اخترشناسان معتقدند نمسیس از گروه اجرام کیهانی است که کوتوله های سرخ یا قهوه ای نام دارند، ستاره ای ناتمام که از انرژی کافی برای خورشید بودن برخوردار نیست اما می توان آن را با استفاده از تلسکوپهای ردیاب حرارت مانند تلسکوپ WISE ردیابی کرد. تلسکوپ WISE که سال گذشته به فضا پرتاب شد جستجو در میان کهکشانها را از ماه ژانویه آغار کرده است و انتظار می رود در فاصله ای برابر 25 سال نوری از خورشید بتواند هزار کوتوله قهوه ای را ردیابی کند.
منظومه خورشیدی زمین توسط تعداد زیادی از کره های یخی محاصره شده است که در فاصله دو برابر دورتر از نمسیس قرار داشته و "ابر اوئورت" نام دارند. برخی از این گوی های یخی به عنوان ستاره های دنباله دار به سمت سیاره ها پرتاب شده اند. گوی هایی از یخ، غبار و سنگ و دانشمندان دلیل پدیده پرتاب شدن آنها را به سمت سیاره ها را تاثیر گرانشی ستاره ای مرده می دانند.






بر اساس گزارش تلگراف، یکی از بزرگترین نشانه های وجود ستاره نمسیس سیاره مرموز کوتوله ای به نام "سدنا" است که در مداری 12 هزار ساله در اطراف خورشید ردیابی شده است. دانشمندان این سیاره را جرمی بسیار عجیب می دانند و معتقدند این سیاره نباید در چنین مداری قرار داشته باشد زیرا مدار آن مداری کاملا نامتعارف و غیر عادی است. تنها دلیلی که می تواند سدنا را در چنین مداری قرار داده باشد حضور جرمی بزرگتر است که با وارد آوردن نیرو سیاره را در این مدار قرار داده است.​
 

imannasa2000

عضو جدید
کاربر ممتاز
خوب گالیله هم آدم بوده دیگه!:w05:
مگه ما گفتیم آدم نبوده...خوب برای پیشرفت یک علم باید اینقدر اشتباه رخ بده تا موفقیتی حاصل بشه..و موفق کسیه که از این شکست ها دل سرد نشه...
و همین که تازه بعد از 400 سال متوجه اشتباه گالیله شده ایم نشان دهنده مقام و هوش علمی بالای ایشون بوده:gol::gol::gol:
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
اولین بار و اولین تلسکوپ

اولین بار و اولین تلسکوپ

مقدمه

هر وسيله جديدي که اولين بار با آن رو به رو مي شويد و مي خواهيد با آن کار کنيد، هيجاني توأم با کمي ترس در شما به وجود مي آورد. ترسي که نشانه نا آشنايي شما با آن وسيله است و اينکه چگونه بايد از آن استفاده کرد. اگر هيچ راهنمايي در دسترس نباشد، اين ترس کم کم جاي خود را به نا اميدي يا حتي از آن بدتر به دلزدگي ميدهد. اولين تلسکوپي هم که خريديد يا با آن روبه رو شديد از اين قاعده مستثني نيست. به همين دليل قبل از اينکه بگوييم چگونه از تلسکوپ استفاده کنيد بهتر است اول کمي با اين وسايل آشنا شويد. تلسکوپ در واقع يک دوربين معمولي است که براي رصد اجرام سماوي تغييراتي در آن ايجاد شده است و مانند تمام وسايل ديگري که در روز با آنها سروکار داريم داراي انواع و کاربردهاي مختلف است. بجز جزئياتي که به ساختمان و اصول کار اين وسايل مربوط مي شود وجه تمايز تلسکوپها، توان تفکيک و توان آشکار سازي اجسام کم نورتر است. اينکه اين تلسکوپ بزرگنمايي اش چقدر است يا تصوير را چقدر جلو مي آورد، جملاتي اشتباهند .چون بزرگنمايي با تعويض چشمي يا استفاده از بعضي وسايل کمکي کم يا زياد مي شود. از نظر ساختار نيز تلسکوپها تفاوتهاي اساسي با هم دارند.



انواع تلسکوپها

تلسکوپهايي که با نور مرئي کار مي کنند به سه دسته کلي شکستي، بازتابي و بازتابي ـ شکستي تقسيم ميشوند. هر کدام از اين گروه ها خود به چند دسته ديگر تقسيم مي شوند که در نهايت شما را در مقابل تعداد زيادي تلسکوپ قرار مي دهد. نترسيد در عمل فقط چند نمونه تلسکوپ براي استفاده هاي آماتوري توليد و به بازارعرضه مي شود و متأسفانه در بازاري مثل بازارکشور ما عملاً انتخابهاي شما بسيار محدودتر هم مي شود. با وجود اين فکر مي کنم آشنايي با آنها براي همه ما مفيد باشد.


تلسکوپهاي شکستي
اين نوع تلسکوپها از نظر ساختار تنوعي ندارند. همان طور که درکتابهاي دوره هاي مختلف تحصيلي نوشته شده است، اين تلسکوپها از يک عدسي شيئي و يک عدسي چشمي تشکيل شده اند. اما هر چه هست زير سر عدسي شيئي است. هر چه عيب هايي مانند کج نمايي کروي، کج نمايي رنگي، آستيگماتيسم و چند عيب ريز و درشت ديگر در عدسي اصلي کمتر باشد تلسکوپ بهتر و در نتيجه قيمت آن گرانتر است. در اين نوع تلسکوپها با دو اصطلاح آکروماتيک (Achromatic) يا بدون رنگ و آپوکروماتيک (Apochromatic) يا بدون رنگ تصحيح شده رو به رو مي شويم. اصطلاح دوم بيشتر از آنکه جنبه فني داشته باشد، تجاري است. البته نه به معناي واقعي کاملاً تجاري.
عدسيهاي شيئي آپوکروماتيک معمولاً از سه قطعه و آکروماتيک از دو قطعه شيشه به هم چسبيده ولي با جنسهاي متفاوت تشکيل شده اند. در تلسکوپهايي که ازعدسي آپوکروماتيک استفاده مي کنند عيبهاي معمول عدسيها به نحو چشمگيري کاهش پيدا کرده اند و اين کم شدن عيب ها به معناي کار بسيار زياد روي عدسيها هنگام طراحي، تراش و پوشش دادن است. به همين دليل است که مي بينيم دو تلسکوپ شکستي که ظاهراً تفاوتي با هم ندارند از نظر کيفيت و صد البته قيمت اصلاً با هم قابل قياس نيستند

تلسکوپهاي بازتابي
اين نوع تلسکوپها بسيار متنوع اند و همگي بر اساس انعکاس نور از يک آينه مقعر طراحي مي شوند. اولين نمونه از يک تلسکوپ بازتابي را فردي بنام جيمز گريگوري اهل اسکاتلند در سال 1663 ميلادي طراحي کرد و نيوتن در واقع 9 سال پس از وي ساده ترين نوع تلسکوپ بازتابي را طراحي نمود و ساخت. بعدها اين نمونه از تلسکوپها را به نام مخترعين يا سازندگان آنها نامگذاري کردند و ما قصد داريم براي معرفي اين نوع از تسکوپها در ابتدا به سراغ ساده ترين نوع برويم.
تلسکوپ نيوتوني
ساده ترين نوع تلسکوپ چه از نظر قوانين نورشناسي و چه طراحي و ساخت، تلسکوپ نيوتوني است. اين تلسکوپ از يک آينه مقعر (که هر چه شکل آن به يک سهمي دوار نزديکتر باشد کيفيتش بهتر است)، يک آينه تخت و يک عدسي چشمي تشکيل شده است. نکته بسيار مهمي که در اين تلسکوپ و ساير تلسکوپهاي بازتابي بايد به آن توجه کرد آينه مقعر اصلي است. شکل، پوشش سطحي و جنس آينه نقش تعيين کننده اي در کيفيت تصوير دارد. موادي مانند فلزات يا پلاستيکها به دليل خواصي که دارند کارآيي لازم و مفيدي براي ساخت آينه ندارند.
تلسکوپ کاسگرين
خروج نور از کنار بدنه تلسکوپهاي نيوتوني کار رصد با آنها را کمي مشکل مي کند. از طرف ديگر هر چه فاصله کانوني آينه بزرگتر باشد طول لوله تلسکوپ هم بزرگتر مي شود، که اين به معناي سنگينتر و مشکلتر شدن استقرار و هدايت تلسکوپ است. براي حل اين مسئله طرحهاي زيادي داده شده است که يکي از آنها طرح تلسکوپ کاسگرين است. تلسکوپ کاسگرين شامل يک آينه مقعر با سوراخ مرکزي، يک آينه محدب کوچکتر که قبل از نقطه کانون آينه اوليه قرار مي گيرد و يک عدسي چشمي ميباشد.
طول لوله اين تلسکوپها بسيارکوتاه است و از اين رو براي رصدهاي بيرون از شهر و حمل و نقل، بسيار مناسب اند. اين نوع تلسکوپها معمولاً عيب کج نمايي کروي و آستيگماتيسم دارند. نمونه ديگري از اين نوع تلسکوپ که به نام ريچي ـ کِرتين مشهور است اين عيب ها را تا حد زيادي رفع کرده است.

تلسکوپ کوده
با تغيير وضعيت تلسکوپ بازتابي (جهت آن) چشمي تلسکوپ هم در وضعيتهاي مختلف قرار مي گيرد. اين مسئله شايد براي تلسکوپهاي کوچک و متوسط قابل حل باشد ولي فکر کنيد اگر براي تعقيب يک جسم مجبور باشيد از يک نردبان استفاده کنيد آنوقت چقدر رصد کردن مشکل مي شود! به خصوص اگر بخواهيد تجهيزاتي سنگين و بزرگ (مثلاً يک طيف نگار) هم به تلسکوپ وصل کنيد. براي حل اين مشکل بايد کاري کرد که محل خروج نور به وضعيت نشانه روي تلسکوپ وابسته نباشد. به همين دليل سيستم کوده به وجود آمد و هم اکنون بسياري از تلسکوپهاي بزرگ جهان از آن بهره مي برند. البته چند نوع تلسکوپ کوچک آماتوري هم با اين سيستم طراحي شده اند که عرضه شان در بازار بسيار محدود است.

تلسکوپهاي شکستي- بازتابي (کاتاديوپتريک)
شايد انتخاب اين نام براي اين نوع تلسکوپها مناسب نباشد ولي چون به هر حال از يک عدسي و يک آينه به صورت همزمان براي تشکيل تصوير استفاده مي شود، اين نام را روي آنها گذاشتيم. اين عدسي براي تصحيح عيب هاي کج نمايي کروي و آستيگماتيسم طراحي مي شوند چون ساخت آينه هاي بدون عيب هاي ذکر شده واقعاً کار مشکلي است.

عدسي يا تيغه اشميت
يکي از راههاي تصحيح عيب هاي آينه اوليه تلسکوپهاي بازتابي، شکستي و شکستي- بازتابي قرار دادن تيغه اي شيشه اي با شکلي خاص است که انحناهاي سطحش متناسب با شکل آينه اصلي است. به اين عدسي يا تيغه، تيغه اشميت مي گويند. ترکيب اين تيغه با تلسکوپهاي بازتابي، نمونه هايي از تلسکوپ را به وجود مي آورد که به آن اشميت- کاسگرين، اشميت- نيوتوني يا ... مي گويند. البته از اين بين اشميت- کاسگرين، يکي از متداولترين و مشهورترين نوع تلسکوپهاي آماتوري امروزي است.
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
اولین بار و اولین تلسکوپ قسمت دوم(ادامه)

اولین بار و اولین تلسکوپ قسمت دوم(ادامه)

استقرار
اين از انواع تلسکوپها، ولي اين وسايل بايد روي وسيله اي قرار گيرند تا بتوان آنها را به جهات مختلف نشانه رفت. به اين وسايل پايه و استقرار مي گويند. پايه ممکن است از جنس فلز يا چوب باشد و قابليت تحرک هم داشته باشد که به اين پايه ها، پايه هاي متحرک ميگويند و يا ميتواند از جنس فلز يا بتون باشد که بطور ثابت بر روي زمين نصب ميشود که به اين مدلها، پايه هاي ثابت گفته ميشود. سه پايه ها زياد متنوع نيستند اما استقرارها از تنوع بيشتري برخوردارند. به طورکلي استقرارها به دو دسته سمت- ارتفاعي و استوايي تقسيم مي شوند و هر کدام از آنها نيز به چند زيرگروه تقسيم ميشوند.

استقرار سمت- ارتفاعي
سه پايه دوربين هاي عکاسي مثال بسيار خوبي از استقرار سمت- ارتفاعي است. در اين نوع استقرار، تلسکوپ توانايي حرکت 360 درجه در سمت (افق دور تا دور شما) و 180 درجه (از0 تا 90 درجه و برعکس) در ارتفاع را دارد. مشکل اصلي اين استقرار هنگامي مشخص مي شود که بخواهيد با آن رصد کنيد. چون براي خنثي کردن حرکت زمين و اينکه جسم مورد نظرتان هميشه در چشمي باشد بايد لحظه به لحظه تلسکوپ را در دو محور حرکت بدهيد و اين کار در بزرگنمايي هاي زياد دردسر آفرين است. ولي از نگاه ديگر چون استفاده از آن ساده است و احتياجي به تنظيم اوليه ندارد براي مبتديان بسيار مناسب است.
يکي ديگر از انواع استقرارها، استقرار سمت- ارتفاعي تلسکوپهاي دابسوني هستند. جان دابسون، طراح اين نوع پايه ها، خود يکي از بزرگترين و معروفترين افرادي است است که تلاش فراواني براي همگاني کردن علم و به خصوص علم نجوم کرده است. اين پايه ها علاوه بر سهولت استفاده، بسيار ارزان قيمت هستند و با تلسکوپهاي نيوتوني استفاده مي شوند. متأسفانه اين نوع پايه در ايران شناخته شده نيست و تاکنون کمتر کسي از اين نوع استقرار استفاده کرده است.

استقرار استوايي
اگر يکي از محورهاي استقرار تلسکوپ (محور بعد) را به گونه اي تنظيم کنيم که در امتداد محور زمين قرار گيرد به صورتي که تلسکوپ بتواند به آساني حول اين محور بچرخد، مي توان چرخش زمين به دور خود را فقط با چرخش يک محور خنثي کرد. به اين نوع استقرار، استقرار استوايي مي گوييم که خود به سه دسته اصلي: آلماني، چنگالي و انگليسي تقسيم مي شوند. استقرارهاي آلماني که خود چندين نوع را شامل مي شود، به صورت گسترده در تلسکوپهاي آماتوري کوچک و متوسط و استقرار چنگالي در تلسکوپهاي بازتابي آماتوري متوسط و بزرگ و حرفه اي استفاده مي شوند. ولي استقرار انگليسي فقط در تلسکوپهاي بزرگي مانند تلسکوپ هيل (تلسکوپ 5 متري رصدخانه مونت پالومار در آمريکا) استفاده شده است.


وسايل جانبي
وسايل جانبي، ابزارهاي متعددي هستند که مي توان به کمک آنها از تلسکوپ استفاده بهتري کرد و يا کارهاي ديگري بجز رصد مستقيم با آن انجام داد. عمومي ترين اين وسايل عبارتند از:

1- چشمي
چشمي ها وسايلي هستند که به کمک آنها مي توان تصاويري را که تلسکوپ تشکيل مي دهد، ديد. اين وسايل از تنوع بسيار زيادي برخوردارند و معرفي آنها خود يک مقاله مفصل را مي طلبد. ولي نکته مهمي که در انتخاب چشمي بايد در نظر بگيريد اين است که فاصله کانوني اش بايد در حدي باشد که در محدوده حداقل و حداکثر بزرگنمايي تلسکوپ جا گيرد. چون چشمي هايي که تصويري بزرگتر از آن حد به وجود مي آورند، اصلاً تصوير خوب و قابل رؤيتي نيست.
رابطه تقريبيD 8/27 بزرگنمايي که D قطر شيئي (يا آينه اصلي) بر حسب ميلي متر است مي تواند به شما در محاسبه انتخاب چشمي مناسب کمک کند. در ضمن بزرگنمايي از رابطه:
فاصله کانوني چشمي/ فاصله کانوني شيئي = بزرگنمايي
حساب مي شود. فواصل کانوني داخل رابطه هر دو بر حسب ميليمترند. چشمي هاي ميکرومتردار و چشمي هاي چراغ دار مدرج هم از انواع چشمي ها هستند که براي طرحهاي رصدي آماتوري و جدي بسيار کارآمدند.

2- عدسي بارلو
گاهي براي عکاسي يا رصد مستقيم احتياج به بزرگنمايي هاي زياد داريد. در اين هنگام مي توانيد از چشميهاي با فاصله کانوني کم و يا از وسايلي که بزرگنمايي را با ضريبي معين افزايش مي دهند، استفاده کنيد. اين وسايل را بارلو مي گويند و ضريب بزرگنمايي آنها معمولاً بين 5/1 تا 4 برابر است. استفاده از بارلو براي رصد مستقيم توصيه نمي شود ولي داشتن آن بهتر از نداشتنش است.

3- صافي (*****)
اين ابزارها از تنوع زيادي برخوردارند، صافي هاي رنگي، صافي هاي پولارويد (قطبي کننده)، صافي هايي که نور مزاحم شهر را کاهش مي دهند و ... . استفاده از صافي ها بسته به نياز شماست و هيچ توصيه اي در مورد آن نميتوان کرد. بعضي از صافي ها روي چشمي نصب مي شوند و بعضي ديگر روي دهانه ورودي نور به تلسکوپ. فقط اين نکته را به ياد داشته باشيد که صافي خورشيدي بهتر است از نمونه هائي باشد که روي دهانه ورودي نور نصب مي شود.

4- چپقي (Diagonal)
اين وسايل به دو دسته آينه اي و منشوري تقسيم مي شوند و فقط براي تغيير زاويه خروج نور استفاده ميشوند. چپقي ها معمولاً بين خروجي نور در تلسکوپ و چشمي سوار مي شوند و باعث سهولت استفاده از چشمي ميشوند.

5- مستقيم کننده
اين وسايل کمتر به درد منجمان مي خورد و بيشتر براي ديدن مناظر زميني استفاده مي شود و کار آن مستقيم کردن تصوير معکوسي است که در چشمي تلسکوپ تشکيل مي شود. اين وسايل به دو دسته منشوري و عدسي دار تقسيم مي شوند که نوع دوم در اصل يک بارلو هم هست.

6- وسايل کمکي عکاسي
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
اولین بار و اولین تلسکوپ قسمت سوم (ادامه)

اولین بار و اولین تلسکوپ قسمت سوم (ادامه)

6- وسايل کمکي عکاسي
اين وسايل هم تنوع زيادي دارند و براي اتصال دوربين عکاسي به تلسکوپ ساخته شده اند:
پايه سوار تلسکوپ ( Piggy Back ) : اين وسيله کارش اتصال بدنه دوربين به بدنه اصلي تلسکوپ است تا به کمک استقرار تلسکوپ و در صورت امکان با موتور ردياب تلسکوپ، دوربين براي مدت زيادي (زمان نوردهي) بتواند هدف خود را دنبال کند.
حلقه T (T-Ring): که بر خلاف اسمش کمتر شبيه به حرف T است و کار آن تبديل کردن دهانه مخصوص نصب عدسي روي دوربين (که براي هر دوربين متفاوت است) به استاندارد رايج تلسکوپها و وسايل جانبي آنها است. هر دوربين فارغ از نوع تلسکوپ براي خود يک حلقه T دارد. به عنوان مثال حلقه تي نيکون يا پنتاکس.

آداپتور (T-Adaptor) : آداپتور براي افزايش فاصله بين دوربين و تلسکوپ و قرار دادن وسايل کمکي بين دوربين و تلسکوپ (مثل چشمي يا *****) استفاده مي شود. اين وسيله براي هر تلسکوپي که دهانه خارجي نور يکساني داشته باشد قابل استفاده است.

لوله افزايش دهندهExtender tube) ) : براي افزايش فاصله بين دوربين و تلسکوپ و قرار دادن وسايل کمکي مثل چشمي بين دوربين و تلسکوپ استفاده مي شود.
خوب، هر چه در مورد تلسکوپ گفتيم کافي است. اين اطلاعات براي شناخت مقدماتي و اوليه شما از اين وسايل مهم نجومي بود. اين که کدام نوع تلسکوپ خوب است يا کدام مناسب نيست، بسته به نياز، نوع کار و بودجه اي است که براي خريد تلسکوپ در نظر گرفته ايد. ما توصيه مي کنيم که هنگام خريد حتماً از يک مشاور کمک بگيريد.
هميشه ارزان خريدن به نفع آدم تمام نمي شود!

نصب تلسکوپ
بعد از خريد تلسکوپ مي خواهيد کار رصد را شروع کنيد در جعبه را باز مي کنيد و با يک سري وسايل و ابزارهاي مختلف روبرو مي شويد. براي اينکه اين وسايل به يک تلسکوپ آماده براي رصد تبديل شود، بايد آنها را به هم وصل کرد. اينکه چطور بايد آنها را به هم وصل کرد بسته به نوع و مدل تلسکوپ دارد. از اين رو يا بايد از يک کارشناس کمک بگيريد يا کتابچه راهنماي آن را بدقت مطالعه کنيد. ولي به طور کلي در تمام تلسکوپها چه از نوع بازتابي و يا شکستي و چه با استقرار سمت - ارتفاعي و يا استوايي اين مراحل را بايد به ترتيب انجام دهيد:
1- نصب پايه
2- اگر استقرار از پايه جدا باشد بايد آنرا روي پايه نصب نمود.
3- نصب تلسکوپ روي استقرار
4- نصب جوينده (جوينده دوربين کوچکي است که به شما در نشانه روي به سوي جرم خاصي کمک مي کند)
5- نصب چشمي
6- هم خط کردن جوينده با تلسکوپ
7- اگر پايه و استقرار به تنظيم احتياج داشته باشند ( مثل استقرارهاي استوايي) تنظيم کردن آنها.
توضيحات فوق هر چند خلاصه بود اما بهتر است بعضي از مراحل را بيشتر توضيح دهيم.

نصب جوينده:
جوينده يا منظرياب، دوربين کوچکي است با بزرگنمايي کم و ميدان ديد وسيع که به رصدکننده اين امکان را مي دهد که جسم مورد نظر خود را راحتتر پيدا کند. چون بزرگنمايي تلسکوپها معمولاً زياد است، پيدا کردن و نشانه روي آن روي جسمي خاص بخصوص براي افراد کم تجربه کار مشکلي است. به همين دليل جوينده ها با بزرگنمايي کم (حتي در بعضي از نمونه ها بدون بزرگنمايي) به کمک شما مي آيند. در چشمي جوينده ها علائمي (به عنوان مثال يک بعلاوه) تعبيه شده است که اگر جسم در مرکز آن علامت قرار گيرد، حتي در چشمي تلسکوپ هم ديده مي شود ولي به شرطي که اين دو با هم، همخط باشند. همخط بودن تلسکوپ با منظرياب به اين معني است که محور نوري هر دو با هم موازي باشند. در بعضي از نمونه ها که جوينده به صورت ثابت روي تلسکوپ نصب شده است، اين هم خط شدن در کارخانه سازنده انجام مي شود ولي در نمونه هايي که منظرياب قابل نصب و تعويض است اين کار را شما بايد انجام دهيد.
لابد ميپرسيد چگونه؟
يک چشمي با بزرگنمايي متوسط يا کم برداريد و در جاي چشمي تلسکوپ قرار کنيد. پايه نگهدارنده جوينده را در سر جاي خود محکم کنيد و سپس جوينده را داخل پايه نصب کنيد. 3 يا 6 پيچ وظيفه نگهداشتن جوينده و تنظيم آن را بر عهده دارند. اين پيچها را آن قدر بپيچانيد تا جوينده در جاي خود ثابت و محکم شود. حال بدون استفاده از جوينده تلسکوپ را روي جسمي دور (هر چه دورتر باشد بهتر است) نشانه برويد. طوري که در مرکز ديد شما قرار گيرد. حال اگر با جوينده به موضوع انتخابي نگاه کنيد مي بينيد که در يکي از گوشه هاي منظر ياب ديده مي شود. با تغيير دادن وضعيت آن 3 يا 6 پيچي که قبلاً گفتيم، کاري کنيد که جسم دقيقاً در مرکز علامت بعلاوه جوينده قرار گيرد (تلسکوپ در حين اين کار نبايد حرکت کند). تا اينجا جوينده با تلسکوپ تا حد زيادي همخط شده است. براي تنظيم دقيقتر، همين کار را با يک ستاره پر نور انجام دهيد ولي خيلي سريع، چون اگر تلسکوپ شما موتور نداشته باشد ستاره در مدت زمان کوتاهي از ميدان ديد تلسکوپ خارج خواهد شد. اگر اين کار را با ستاره قطبي انجام دهيد بهتر است، چون که جابجا نمي شود.

تنظيم کردن پايه و استقرار
اگر تلسکوپ شما استقرار سمت- ارتفاعي دارد، تنها کاري که بايد انجام دهيد تنظيم درجه ارتفاع پايه است ولي در استقرارهاي استوايي کار کمي مشکلتر است. در اين نوع استقرارها محور اصلي تلسکوپ بايد با محور چرخش زمين بدور خود موازي شود. اين کار را قطبي کردن مي گويند.
براي قطبي کردن تلسکوپ بهتر است در ابتدا از کسي که در اين زمينه تجربه دارد کمک بگيريد. ولي به صورت خلاصه (و البته غير دقيق) مي توان به اين صورت عمل کرد که اول پيچ تنظيم عرض جغرافيايي را شل کنيد و محور اصلي استقرار را روي عرض جغرافيايي محل رصد تنظيم کنيد (يک شاخص مدرج روي استقرار به همين منظور ساخته شده است). حال بدون اينکه با پيچهاي حرکتي تلسکوپ آن را جابجا کنيد ، پايه تلسکوپ را آنقدر بچرخانيد تا رو به شمال بايستد. دراين حالت بايد لوله تلسکوپ با محور اصلي استقرار در يک جهت باشند. يک چشمي با بزرگنمايي متوسط در جاي چشمي بگذاريد. بايد ستاره قطبي را در مرکز چشمي ببينيد. اگر نبود تلسکوپ و پايه را ( هر دو با هم) آنقدر بچرخانيد تا ستاره قطبي در مرکز ميدان ديد چشمي شما قرار گيرد. اکنون تلسکوپ به صورت تقريبي قطبي شده است. البته بعضي از تلسکوپها يک سري وسايل کمکي دارند که اين کار را ساده تر مي کند. به هر صورت براي اولين بار قطبي کردن، کمک گرفتن از يک متخصص يا يک فرد با تجربه در اين زمينه ضروري است. مثل اينکه تمام کارهاي اوليه را انجام داديم، حال نوبت کار اصلي است.


بيائيد رصد کنيم:
تلسکوپ آماده کار است. با يک چشمي با بزرگنمايي کم شروع کنيد. در جوينده، جسم مورد نظر را پيدا کنيد. آن را در مرکز جوينده قرار دهيد و پيچهاي اصلي بعد و ميل (يا سمت و ارتفاع) را کمي محکم کنيد. حال در چشمي دنبال جسم بگرديد. آنقدر تلسکوپ را جابجا کنيد تا جسم در مرکز چشمي قرار گيرد. حالا اگر بخواهيد ميتوانيد چشمي را با يک چشمي با بزرگنمايي بيشتر عوض کنيد و باز هم سعي کنيد جسم در مرکز ميدان ديد قرار گيرد. مي دانيم که اولين تجربه، شما را شگفت زده مي کند ولي اين نکته را بخاطر بسپاريد که ستاره ها حتي با بزرگترين تلسکوپهاي جهان هم به صورت يک نقطه روشن ديده مي شوند و سحابي ها و کهکشانها هم به صورت توده اي ابر مانند. راستي اين نکته را هم فراموش نکنيد که قبل شروع کار با تلسکوپ کنيد بهتر است با آسمان شب و صورتهاي فلکي آشنائي بيشتري پيدا کنيد و ستارگان و اجرام مهم هر صورت فلکي را بشناسيد. انجام اين کار با نقشه ها و اطلسهاي ستاره اي امکان پذير است و شما که ميخواهيد در آسمان سير کنيد مي بايست طرز کار با نقشه ها را هم ياد بگيريد.

چند نکته مهم:

  • تلسکوپ وسيله اي حساس است. به همين دليل در کار کردن با آن بايد دقت زيادي کرد. يک ضربه کافي است تا يک تلسکوپ اشميت کاسگرين گران قيمت به آينه دق تبديل شود.
  • به هيچ وجه برا ي تميز کردن سطوح نوري چه آينه، چه عدسي و چه چشمي از وسايلي مانند دستمال کاغذي يا پارچه هاي معمولي استفاده نکنيد. در اين ميان آينه هاي تلسکوپ حساسيت ريادي دارند و حتماً بايد با شيوه اي مخصوص آنها را تميز و گردزدائي نمود.
  • در داخل تلسکوپ و چشمي بجز چند تيغه فلزي، آينه و عدسي چيز ديگري وجود ندارد. از باز کردن آنها جداً خودداري کنيد چون تنظيم و همخط سازي تلسکوپ شما به هم ميخورد.
  • اگر تلسکوپي بازتابي يا شکستي- بازتابي داريد و هر کاري مي کنيد تصوير واضح نمي شود احتمالاً تلسکوپ از حالت هم محوري خارج شده است. براي تنظيم آن مي توانيد از مقاله اي که به همين منظور در آينده در همين سايت قرار داده ميشود استفاده کنيد. اگر موفق نبوديد به فروشنده يا نمايندگي آن مراجعه کنيد.
  • اگر تلسکوپ شما موتور ردياب دارد، پيش از روشن کردن آن از متعادل بودن تلسکوپ روي استقرار (بالانس وزن) مطمئن باشيد. چون فشار بيش از حد به موتور باعث آسيب ديدن آن مي شود.
  • براي رصد خورشيد حتماً از *****هاي مطمئن و مناسب استفاده کنيد و در طول روز تلسکوپ را هرگز بدون ***** به سمت خورشيد نبريد.
با آرزوي آسماني پر ستاره
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
رصد آسمان شب با بزرگترین تلسکوپ

رصد آسمان شب با بزرگترین تلسکوپ

پروژه(LSST) یا تلسکوپ بزرگ نقشه برداری کلی، یک تلسکوپ بزرگ نقشه برداری آسمان است که در شمال شیلی در دست ساخت است. بنابر محاسبات انجام شده این تلسکوپ در سال 2015 بزرگترین چشم الکترونیکی بشر خواهد بود که عمیق ترین و گسترده ترین میدان دید را بر آسمان خواهد داشت. این تلسکوپ با عکس برداری های دوره ای از اعماق کل آسمان شب هر سه روز یک بار ،نقشه و ساختار جهان پویای مارا در سه بعد فراهم خواهد آورد و همچنین به جستجوی طبیعت ماده تاریک و انرژی تاریک خواهد پرداخت. اخیرا با ساخته شدن آینه تو خالی اولیه گام مهمی در ساختار آن برداشته شده است. اختر شناسان مجری این پروژه ، آینه تک قطعه ای اصلی و آینه سه قطعه ای تو خالی طرا حی شده برای آن را بسیار عالی می دانند.


این آینه تو خالی با وزنی معادل 23.540 کیلو گرم( 51.900 پوند) در کوره آزمایشگاه آینه رصد خانه دانشگاه آریزونا در توکسون گداخته شده است . این آینه از یک آینه خارجی به قطر 8.4 متر (27.5 فوت) به عنوان آینه اولیه و یک آینه داخلی به عنوان سومین آینه و با قطر 5 متر ( 16.5فوت ) در یک قالب اصلی قرار گرفته است . این نخستین بار است که آینه ای مرکب از یک آینه اصلی و یک آینه سه قسمتی در این چنین مقیاس عظیمی ساخته شده است . LSST به طور کلی شامل سه آینه بزرگ برای گرفتن عکس هایی از وسیع ترین محدوده قابل دید خواهد بود و دو تا از بزرگترین آینه های آن به صورت متحد المرکز و دقیق در یک آینه توخالی واحد قرار گرفته اند. Lsst اخیرا دو جایزه ارزشمند و بزرگ را از آن خود کرده است : یک جایزه 20 میلیون دلاری از چالرز سیمونی (صندوق هنر و علم )و یک جایزه10 میلیون دلاری از بیل گیتس. طبق برنا مه ریزی های انجام شده کار ساخت این پروژه در سال 2012 به پایان خواهد رسید.


بر گرفته از: www.universetoday.com
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
بزرگترین رصدخانه خاورمیانه در کاشان

بزرگترین رصدخانه خاورمیانه در کاشان

بزرگترین رصدخانه خاورمیانه در کاشان ساخته می‌شود


[FONT=&quot]دویست میلیارد ریال اعتبار اولیه برای ساخت بزرگترین رصدخانه خاورمیانه در ایران اختصاص یافت[/FONT][FONT=&quot].[/FONT]
[FONT=&quot]رییس انجمن نجوم ایران گفت : ایجاد امکانات تحقیق و پژوهش درباره اجرام آسمانی ، نصب تلسکوپ سه متری و آموزش...[/FONT]


رییس انجمن نجوم ایران گفت : ایجاد امکانات تحقیق و پژوهش درباره اجرام آسمانی ، نصب تلسکوپ سه متری و آموزش منجمان از اهداف ساخت این رصدخانه است.

جمشید قنبری افزود : ویژگی منحصر به فرد بزرگترین رصدخانه خاورمیانه که در کاشان ساخته می شود استفاده از تلسکوپ با طول دوربین سه متر است . در سایر تلسکوپ ها طول دوربین یک تا یک و نیم متر است .

تلسکوپ با طول دوربین سه متر قابلیت رصد بهتر اجرام آسمانی را فراهم می کند.

وی با بیان اینکه منجمان ایرانی طرح صلح ستارگان را به اتحادیه بین المللی نجوم ارائه داده اند گفت : این طرح هم اکنون برای ارتباط فرهنگی و نجومی بین ملل در مرزهای کشورهای مختلف درحال اجراست.

قنبری از فعالیت هفت رصدخانه در دانشگاه های تهران ، شیراز ، فردوسی مشهد ، علوم پایه دامغان ، تبریز ، بیرجند و کرمانشاه خبر داد و افزود : هم اکنون 10 هزار نفر از متخصصان و دانشجویان کشور عضو فعال گروه های نجوم هستند .

رییس انجمن نجوم ایران گفت : ششمین کنفرانس بین المللی نجوم اوایل دی امسال در اهواز برگزار می شود.
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
قدیمی ‌ترین رصدخانه ایران در معرض نابودی

قدیمی ‌ترین رصدخانه ایران در معرض نابودی

همایش بزرگداشت هفتصد و پنجاهمین رصدخانه مراغه در حالی در سال 88 برگزار می شود که به دلیل بی توجهی مسئولان تنها بقایای یکی از قدیمی ترین و بزرگترین رصدخانه های جهان در دوره قبل از اختراع تلسکوپ باقی مانده است.
رصدخانه مراغه 167 سال پیش از احداث رصدخانه سمرقند ساخته شد و در زمانی یکی از معتبرترین رصدخانه های جهان بوده است به طوری که در آن زمان به فرمان قوبیلای قآن امپراطور چین و برادر هلاکو خان کارشناسانی برای آموزش و الگو برداری از رصدخانه مراغه به این شهر آمدند. این گروه پس از مراجعت به چین رصدخانه ای به تقلید از رصدخانه مراغه ساختند. بعد از آن رصدخانه های سمرقند، استانبول و هند با الگو برداری از رصد خانه مراغه احداث شد.
رصدخانه ای به وسعت آسمانها

این رصدخانه که بزرگترین رصدخانه جهان در دوره قبل از اختراع تلسکوپ است در زمانی که مراغه به عنوان پایتخت از سوی هلاکوخان مغول انتخاب شده بود بر روی تپه ای در غرب مراغه ساخته شد. طبق اسناد موجود این مجموعه که امروزه فقط آثار کمی از آن باقی مانده است در سال 657 هجری به دستور هلاکو نوه چنگیزخان مغول و به همت خواجه نصیر الدین طوسی در طی 15 سال بنا شد.
پس از احداث بنای رصدخانه به امر هلاکو کتب و اسباب و آلات علمی و نجومی که از فتح بغداد به دست آورده بودند در آنجا متـمرکز و برای نگهداری این مرکز پژوهشی موقوفه های ویژه ای در نظر گرفته شد. این مرکز علمی مجهز به کتابخانه ای مشتمل بر ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی از جمله "ذات الربع" دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتیمتر، کره های "ذات الحلق"، "حلقه انقلابی"، "حلقه اعتدالی" و "حلقه سموت" بود. ضمن آنکه زمینه های ساخت زیج ایلخانی به سال ۶۷۰ هجری (۱۲۷۶ میلادی) نیز فراهم شد.
رصدخانه مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود بلکه یک سازمان علمی گسترده بود که امر آموزش در بیشتر شاخه های علمی را بر عهده داشت. به علاوه چون در آن زمان ارتباط علمی چین و ایران به علت استیلای مغولان بر هر دو سرزمین برقرار شده بود، دانشمندان چینی از جمله فردی به نام "فائو مون جی" در این مرکز فعالیت داشتند. همچنین فیلسوف و فرهنگ نامه نویس مسیحی "ابن‌العبری" در رصدخانه مراغه به تدریس کتابهای اصول اقلیدس و المجسطی بطلمیوس مشغول بود.
این مجموعه تا سال 703 هجری آباد بود ولی پس از آن بر اثر زلزله های سخت و بی توجهی حکام رو به ویرانی رفت.

جزئیات ساخت رصدخانه مراغه

رصدخانه مراغه بر روی تپه ای در غرب مراغه واقع شده است که قسمتهای مختلف رصدخانه از جمله بخشهای برج مرکزی رصدخانه، واحدهای مدور پنجگانه و کتابخانه برای آن ساخته شد.
برج مرکزی که وسیع ترین فضای کشف شده را تشکیل می دهد قطری به اندازه 22 متر دارد. در قسمت جنوب و جنوب شرقی و شمال برج مرکزی رصدخانه پنج واحد مدور کشف شده که هر یک به طور مستقیم در کار پژوهشهای نجومی استفاده می شده است. در گوشه شمال غربی تپه واقع در زیر حصار شمالی محوطه رصدخانه، بنای جالبی به مساحت 330 متر مربع ایجاد شده که با توجه به جنبه های مختلف بقایای به دست آمده می توان آن را کتابخانه این مجموعه دانست.
به غیر از قسمتهای ذکر شده، در دامنه غربی تپه رصدخانه مراغه و مشرف به روستای طالب خان، چهار مجموعه معماری و تعدادی دخمه کشف شده است. این مجموعه گذشته از ارزش معماری از نظر روش ساخت بسیاری از ویژگیهای مذهبی - اجتماعی و اوضاع و احوال خاص دوره ایلخانی دارای اهمیت و اعتبار فراوانی است.

تلاش برای مرمت رصدخانه تاریخی و کم توجهی مسئولان

با توجه به سابقه و نقش این رصدخانه در توسعه علوم نجومی در دهه 1350 پرویز ورجاوند باستان شناس و همکارانش به کاوش در محوطه رصدخانه پرداختند و قسمتهای مختلف آن را شناسایی کردند. همچنین در سالهای اخیر گنبدی برای محافظت از بقایای این بنا بر روی بخشی از آن ساخته شده است.
علاوه بر این رئیس مرکز پژوهشی اختر فیزیک مراغه از احیای این محوطه تاریخی خبر داد و اعلام کرد: رصدخانه مراغه 800 سال قدمت دارد که با اختصاص اعتبارات لازم بخشهای تاریخی و همجوار آن احیا می شود.
عجب شیری زاده با بیان این که اقدامات اولیه برای احیای محوطه تاریخی رصدخانه انجام شده است، افزود: برای این منظور نقشه بازسازی محوطه تهیه شده است که در صورت اجرای این پروژه از حمایتهای بین المللی نیز برخوردار می شویم.
رئیس مرکز اختر فیزیک مراغه همچنین یادآور شد: مرمت و بازسازی این رصدخانه با همکاری سازمان میراث فرهنگی انجام خواهد شد اما علی رغم تهیه تمام زیرساخت ها و هماهنگی های لازم برای احیای این محوطه از سوی مرکز، تاکنون مسئولان میراث فرهنگی برای تعیین محوطه اقدامی نکرده اند
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
با الگوی رصدخانه مراغه؛بزرگ ‌ترین رصد خانه جهان اسلام در مکه ساخته می‌شود

با الگوی رصدخانه مراغه؛بزرگ ‌ترین رصد خانه جهان اسلام در مکه ساخته می‌شود

با الگوی رصدخانه مراغه؛بزرگ ‌ترین رصد خانه جهان اسلام در مکه ساخته می‌شود
با الگوی رصدخانه مراغه؛
[FONT=arial, helvetica, sans-serif]بزرگ ‌ترین رصد خانه جهان اسلام در مکه ساخته می‌شود[/FONT]


[FONT=arial, helvetica, sans-serif]طرح ساخت بزرگ‌ترین رصدخانه جهان اسلام در مکه مکرمه با کمک اسلام‌شناسان و مورّخان مقیم آلمان با الگوبرداری از رصدخانه مراغه در مراحل نهایی خود قرار دارد.
به گزارش سرویس فرهنگی حیات به نقل از اداره کل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، این طرح قرار است با هزینه‌ای معادل سه میلیارد دلار در مدت 5 سال به اجرا درآید.
ریاست گروه پروژه تحقیقاتی و مهندسی ریاضی ـ جغرافیایی این طرح عظیم بر عهده پروفسور فواد سزگین، رئیس و مدیر 85 ساله انستیتو تحقیقات علوم اسلامی وابسته به دانشگاه «یوهان فون گوته» فرانکفورت در کشور آلمان است.
پروفسور سزگین که در حال حاضر یکی از اسلام‌شناسان و مورخان نامی در جهان محسوب می‌شود، موفق شده است با استفاده از دست‌نویس‌ها و کتب دانشمندان ایرانی و سایر ملل اسلامی در سده‌های گذشته و در اوج شکوفایی فرهنگ، هنر و علوم طبیعی در سرزمین‌های اسلامی به ایجاد موزه ای از دستاوردهای علمی این دانشمندان در فرانکفورت بپردازد. این موزه دربرگیرنده بیش از 2 هزار قطعه علمی ـ صنعتی است.
این اشیاء شامل اولین ساعت‌های آبی، شنی و ...، وسایل جراحی و پزشکی، آلات موسیقی، ادوات جنگی، دستگاه‌های رصد اجرام سماوی، سیستم‌های مختلف انتقال آب و آبیاری بهینه کشاورزی، ابزارهای آزمایشگاهی علوم طبیعی، ابزارهای فیزیکی جهت راهیابی و مشخص کردن مختصات طول و عرض جغرافیایی و ... است.
از دیگر کارشناسان ارشد در امور تحقیقاتی و مهندسی ریاضی ـ جغرافیایی این طرح می‌توان از پروفسور دکتر رولاند پیچ، استاد اسلام‌شناسی و فلسفه دانشگاه ماکسی میلیان مونیخ نام برد که با پروفسور سزگین همکاری می‌کند.
الگو گرفتن از دستاوردهای علمی ستاره‌شناسان شهیر ایرانی در سده‌های گذشته و نیز صنعت ساخت رصدخانه مراغه که در نوع خود در جهان بی‌همتا است، از مهم‌ترین مستندات علمی در طراحی و ساخت رصدخانه مکه مکرمه است.
یک شرکت مهندسی ـ ساختمانی در شهر اشتوتگارت آلمان نیز مسئولیت طراحی سازه‌ها و بنای این مجتمع عظیم علمی ـ فرهنگی را عهده‌دار است که با کمک و نظارت دولت عربستان در حال نهایی ساختن طرح این پروژه است.
ساختار رصدخانه مکه مکرمه با بیش از 10 هزار متر مربع زیربنا شامل رصدخانه، کتابخانه عظیم اسلامی با الگو گرفتن از کتابخانه‌های ملی مونیخ و پاریس، تالارهای اجتماع و کنفرانس، مرکز آموزش و ... است که قرار است در پنج سال آینده رسماً به بهره‌برداری رسد.
طرح بازسازی رصدخانه مراغه به عنوان مرکز رویت هلال ماه مبارک رمضان در جهان اسلام از دیگر پیشنهادات پروفسور سزگین در ملاقات اخیرا خود با مسئول فرهنگی کشورمان در آلمان بود که مقرر شد این طرح در دستور کار مسئولان ذیربط کشورمان قرار گیرد.
پروفسور فواد سزگین متولد کشور ترکیه است که بیش از 40 سال در کشور آلمان زندگی می‌کند. وی که به زبان‌های ترکی، فارسی، عربی، آلمانی، انگلیسی و ... آشنا است تاکنون ده‌ها جلد کتاب به رشته تحریر در آورده است.
وی در حال حاضر ریاست انستیتو تحقیقات علوم اسلامی وابسته به دانشگاه یوهان فون گوته فرانکفورت در کشور آلمان را عهده‌دار است.
پروفسور فواد سزگین در سال گذشته به خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیر و خدمات ارزنده خود به جهان اسلام، ضمن قبول دعوت برای عزیمت به کشورمان، لوح تقدیر و جایزه ویژه‌ای را از ریاست جمهوری اسلامی ایران دریافت کرد.
[/FONT]
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
بزرگترین رصدخانه جهان

بزرگترین رصدخانه جهان

بزرگترین تلسکوپ دو قلو جهان بر فراز کوه موناکی ( Mauna Kea ) در جزیره هاوایی قرار دارد . رصدخانه کک سامانه ای اپتیکی با دو تلسکوپ مجزا می باشد که ابعاد آینه های هر کدام از این تلسکوپ ها 10 متر می باشد . سامانه اپتیکی این دو تلسکوپ در دو حالت مجزا و با هم می توانند برای تحقیقات فضایی مورد استفاده قرار گیرند و این موضوع را می توان اوج فناوری اپتیکی در جهان معاصر نام گذاشت . در سال 1985 میلادی هاروارد بی کک ( Howard B. Keck ) تاجر موفق آمریکایی با کمک گرفتن از بنیاد پدرش ویلیام میرون کک ( W. M. Keck Foundation ) و بودجه ای 70 میلیون دلاری طرحی را شروع کرد که یک تلسکوپ 10 متری و رصدخانه ای مجهز را شامل می شد . او با تلاش های خود توانست در سال 1993 میلادی ساخت تلسکوپ کک 1 را به پایان برساند و در سال 1996میلادی کک 2 را راه اندازی کرد و هاروارد بی کک در همان سال در سن 83 سالگی در گذشت .

رصد خانه کک در سال ۱۹۹۴

هر کدام از آینه های تلسکوپ های کک از 36 قسمت 6 ضلعی ساخته شده اند و در کنار هم حالتی یک دست و مقعر شکل را به خود می گیرند . در تلسکوپ های کک سیستمی به نام اپتیک فعال بکار گرفته شده است که به واسطه آن می توان تا حد قابل توجهی کیفیت تصاویر دریافتی از تلسکوپ را بالا برد . این سیستم با استفاده از فناوری های نوین موجب می شود تا اختلال های جویی که باعث اختلال در کیفیت تصاویر می شوند حذف شده و تصاویری با شفافیت فوق العاده ای در اختیار دانشمندان قرار دهد .

رصدخانه کک در سال ۲۰۰۶
اداره تلسکوپ کک به عهد انجمن پژوهش های نجومی ایالت کالیفرنیا می باشد که هیئت مدیره این انجمن از دانشگاه کالیفرنیا ( University of California ) و بنیاد تکنولوژی کالیفرنیا ( Caltech ) هستند . مخارجی که تا پایان این پروژه عظیم علمی هزینه شد مبلغی بالغ بر 140 میلیون دلار بود . در سال 1996 میلادی نیز سازمان فضایی آمریکا ( NASA ) در پروژه تلسکوپ های کک مشارکت خود را شروع کرد و تا به امروز فعالیت های خوبی بین تلسکوپ کک و سازمان فضایی آمریکا بوده است .
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
دانشمندان آمريكايي سرگرم تهيه طرحي براي احداث بزرگ ترين تلسكوپ جهان هستند

دانشمندان آمريكايي سرگرم تهيه طرحي براي احداث بزرگ ترين تلسكوپ جهان هستند

دانشمندان آمريكايي سرگرم تهيه طرحي براي احداث بزرگ ترين تلسكوپ جهان هستند
مساحت آينه 30 متري اين تلسكوپ تقريبا ده برابر تلسكوپ هاي رصدخانه "كك" (Keck) خواهد بود كه بزرگ ترين رصدخانه كنوني جهان واقع در هاوايي است. هزينه 17.5 ميليون دلاري لازم براي مطالعه مقدماتي پروژه، كه در جريان آن امكان اجراي چنين پروژه اي بررسي مي شود، توسط
بنياد گوردون و بتي مور تامين مي شود و تلسكوپ ممكن است تا سال 2012 تكميل و آماده بهره برداري شود. به گفته منجمان، تلسكوپ جديد امكان رويت دقيق تر ستارگان و كهكشان ها را نسبت به تلسكوپ هاي فعلي فراهم خواهد كرد و به جستجو براي يافتن سيارات وراي منظومه شمسي كمك مي كند. مشخصات تحسين انگيز اين تلسكوپ كه هم در طيف نوري قابل رويت و هم مادون قرمز عمل مي كند با ابزار نوري قابل انطباق ساخته مي شود تا اختلالات جوي زمين را كه باعث اعوجاج تصوير اجرام آسماني مي شود جبران كند. چنين سيستمي به تهيه تصاويري كه وضوح آنها دوازده بار بيش از تصاوير تلسكوپ فضايي هابل است منجر خواهد شد. همچنين ظرفيت رصدخانه تازه در جمع آوري فوتون هاي نور، يا در واقع سطح آن، نه بار بزرگ تر از تلسكوپ دوقلوي ده متري رصدخانه كك است. ريچارد اليس، مدير رصدخانه هاي نوري در موسسه فن آوري كاليفرنيا مي گويد: "احداث و اداره تلسكوپي با اين ابعاد كار بس دشواري است و به تلاش هماهنگ وسيعي نياز دارد." دانشمندان فيزيك نجومي با استفاده از چنين تلسكوپ بزرگ و قدرتمندي خواهند توانست نحوه تشكيل كهكشان ها در سپيده دم كيهان و همچنين فرآيندهايي كه به تشكيل منظومه هاي متشكل از سيارات در اطراف ستارگان مجاور خورشيد منجر شد را مطالعه كنند. پس از تكميل مطالعات اوليه در زمينه طراحي، مرحله نهايي پروژه كه شامل ساخت رصدخانه در نقطه اي در هاوايي، شيلي يا مكزيك است انجام خواهد شد. منابع لازم براي اجراي مرحله نهايي پروژه تامين نشده است. اگر كليه اين مراحل به خوبي پيش رود تلسكوپ ممكن است اولين رصد خود را در سال 2012 انجام دهد. ريچارد اليس اشاره مي كند كه شركت "كلتك" (Caltech) كه قرار است اين پروژه را اجرا كند در زمينه احداث تلسكوپ هاي نوري بزرگ سابقه طولاني دارد. اين شركت تلسكوپ هاي دوقلوي رصدخانه كك در هاوايي و پيش از آن تلسكوپ 200 اينچي (5 متري) هيل (Hale) در رصدخانه پالومار را كه زماني بزرگ ترين تلسكوپ جهان بود ساخته است. تلسكوپ هيل با گذشت 54 سال از عمر آن هنوز براي انجام پژوهش هاي عمده، بي وقفه مورد استفاده است. در همين حال پروژه هاي ديگري نيز براي ساخت تلسكوپ هاي عظيم در جريان است. پروژه تلسكوپ بزرگ اروپايي كه در آمريكايي جنوبي مستقر خواهد شد آينه اي به قطر 100 متر خواهد داشت.


منبع :www.bbc.co.uk
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
معرفي تلسکوپ فضايي هابل

معرفي تلسکوپ فضايي هابل

تلسکوپ فضايي هابل (HST) يک تلسکوپ است که در سال 1990 توسط شاتل ديسکاوري در مدار گردش قرار گرفت. نام اين تلسکوپ از نام فضانوردي به نام ادوين هابل گرفته شد. اگرچه هابل اولين تلسکوپ فضايي نبود ولي يکي از بزرگترين و پرکاربرد ترين ها به شمار مي آيد. HST يک برنامه مشترک بين NASA و سازمان فضايي اروپا (ESA) مي باشد.



اولين طرح تلسکوپ فضايي در سال 1923 تدوين شد. در دهه 70 ميلادي روي هابل سرمايه گذاري شد و قرار شد در سال 1983 در مدار قرار گيرد اما پروژه با تاخير فني و مشکل بودجه چند سالي عقب افتاد. وقتي در سال 1990 ماموريت آن شروع شد دانشمندان دريافتند که آينه اصلي آن در جاي مناسب خود قرار نگرفته و به شدت کارايي آنرا کاهش داده است. با اين همه در سال 1993 به کيفيت مورد نظر دانشمندان رسيد و عمليات خود را آغاز کرد. هابل اولين تلسکوپي است که مي توان آنرا در فضا تعمير کرد و تا کنون حدود 4 بار روي آن تعميرات صورت گرفته است.
اين تلسکوپ تقريبا 14 متر طول، 5 متر عرض و 11500 کيلوگرم وزن دارد و طوري طراحي شده است که از تمام ظرفيت سفينه فضايي استفاده کند.صفحه هاي خورشيدي روي آن هرکدام 10 متر طول دارند که ESA آنها را توليد کرده است.
تلسكوپ فضايي هابل داراي اسكلتي براي جمع آوري نور،نگه داشتن وسايل وسيستم فضا پيما دارد. اين تلسكوپ براي نگه داري آئينه ها يك سيستم مانند چوب بست دارد كه از نوعي چسب لاستيكي از جنس گرافيت ساخته شده است كه مانند جنس راكت هاي تنيس است.اين اسكلت داراي طول 17.5فوت(يا 5متر و 30 سانتي متر)است و عرضي معادل9.6فوت(يا 2متر و90 سانتي متر)است كه 114 كيلو گرم وزن دارد. لوله اي كه آئينه ها و وسايل علمي را نگه مي دارد از جنس آلومينيوم ساخته شده است و داراي لايه هاي عايق متعددي مي باشد.اين عايق ها، پوشش و محافظي براي تلسكوپ در برابر حرارت وتغييرات دما بين نور آفتاب وتابش هاي آن وسايه است.

کيفيت تصاوير هابل


گرفتن عكس هاي رنگي با تلسكوپ فضايي هابل بسيار پيچيده تر از گرفتن اين عكس ها با دوربين معمولي است. در اولين تفاوت آن است كه هابل هرگز از فيلم رنگي استفاده نمي كند بلكه با استفاده از آشكارسازهاي الكترونيكي خود نور را از فضا جمع آوري و ثبت مي كند. اين آشكارسازها عكس هاي كيهاني را به صورت رنگي توليد نمي كنند و عكس ها در مرحله اول سياه و سفيداند. عكس هاي نهايي از تركيب چند عكس سياه و سفيد كه رنگ آنها در زمان پردازش به آنها اضافه شده است، به وجود مي آيند.

رنگها در عكس هاي هابل، كه به دلايل مختلف به وجود مي آيند، همواره همانچيزي نيستند كه ما از نزديك مي ديديم( اگر مي توانستيم آن اجرام را در سفينه فضايي و از نزديك ببينيم.) ما بعضي مواقع از رنگ به عنوانيك ابزار استفاده مي كنيم به اين دليل كه يا باعث بهتر ديدن جزئيات مي شوند و يا تصور و ديدن آن ها رنگ ها از عهده چشم انسان خارج است.
يك عكس نوعي هابل از تركيب چند عكس سياه و سفيد به نمايندگي رنگ هاي مختلف نور به وجود مي آيد. هابل از چه ابزارهايي براي تهيه عكس ها سود مي برد؟
پنج ابزار دقيق تلسكوپ هابل – دوربين ها ، طيف نگار ها و حسگر هاي رهنمايي بسيار دقيق – به طور هماهنگ و يا مجزا از هم كار مي كنند تا عكس هاي عالي را از دورترين نقاط هستي به ما برسانند. هر كدام از ابزار ها براي مشاهده جهان از راهي منحصر به فرد در نظر گرفته شده اند.
تجهيزات هابل


در اينجا تعدادي از ابزار هاي مهم هابل در حال و گذشته، و كار آن ها را به طور مختصري بررسي مي كنيم:
1.دوربين پيشرفته نقشه برداري (Advanced Camera for Surveys) كه در مارس سال 2002 ميلادي نصب شده است، نشانگر نسل سوم ابزار هاي دقيق، كه روي هابل نصب شده مي باشد. اين دوربين در كنار ديگر وضايف به مشاهده و بررسي آب و هوا در روي ديگر سيارات منظومه شمسي، مشاهده و نقشه برداري از كيهان و همچنين مطالعه نوع و چگونگي توزيع ستارگان مي پردازد.
2.دوربين ميدان باز و سياره اي هابل (Wide Field and Planetary Camera) زحمت كش ترين ابزار در تهيه مشهورترين عكس هاي هابل است. اين دوربين مانند دوربين اصلي هابل براي مشاهده همه چيز به كار مي رود. در زير دو عكس از عكس هاي بسيار پر تعداد آن را مي بينيم.
3.دوربين فروسرخ و طيف نگار آن كه مي تواند چند هدف را هم‌زمان طيف نگاري كند، آشكارساز گرماي هابل است (Near Infrared Camera and Multi-Object Spectrometer) حساسيت آن به امواج فروسرخ باعث شده است كه اين دوربين براي مشاهده اجرام مبهم آسماني مانند گازها و غبار ميان ستاره اي و همچنين مشاهده دقيق ژرفترين قسمت هاي جهان بسيار كارآمد باشد.
4.طيف نگار عكاسي تلسكوپ فضايي (Space Telescope Imaging Spectrograph) ابزار گرداني بود كه تا حدودي مانند يك منشور، نوري كه از اجرام آسماني به تلسكوپ مي رسد را به رنگهاي به وجود آورنه آن تجزيه مي كند. در سال 2004 مشكلي براي آن پيش آمد و از ادامه فعاليت آن جلوگيري كرد البته اين ابزار قابل تعمير است و ميتواند در ماموريت هاي بعدي تعمير شود.
5.حسگرهاي راهنمايي دقيق هابل (Fine Guidance Sensors) ابزارهاي هدف گيري هستند كه به سوي ستارگان رهنما قفل مي شوند و موقعيت نسبي آنها را نسبت به سوژه در حال مشاهده مي سنجند. كار تنظيمي كه اين ابزارها انجام مي دهند باعث مي شود هابل در حالت نشانه گيري درست بماند. همچنين اين حسگرها براي انجام اندازه گيري هاي آسماني به كار مي روند.
6.دوربين سوژه هاي كم نور (Faint Object Camera) دستگاه تله فوتو (مخابره عكس) هابل بود. عكس هايي كه از ميدان هاي ديد بسيار كوچك گرفته شده بودند با تمام جزئيات ضبط مي كرد. اين ابزار در سال 2002 جاي خود را به دوربين پيشرفته نقشه برداري داد.
اتاق كنترل هابل


وظايف قسمت عمليات پرواز:
1.كنترل وضعيت سيستم ها(ي مكانيكي، الكتريكي و مديريت داده ها) و بخش هاي كوچكتر .
2.جستجو براي هر چيز غيرعادي در رفتارهاي هابل.
3.تعيين برنامه و مسير كاري اجزاي مختلف.
4.مديريت ارتباطات.
5.استفاده سيستم راهنمايي ستاره اي (نشانه روي تلسكوپ)
كار قسمت عمليات پرواز هابل به صورت شبانه روزي و هفت روز هفته مي باشد. مهندسان و تكنيسين هاي مخصوص آموزش ديده كه تيم عمليات پرواز را تشكيل مي دهند در شيفت هاي چرخشي با سه يا چهار نفر در هر نوبت كار مي كنند. يك روز كاري به كنترل، نشانه روي تلسكوپ، نظارت بر رفتار آن پشت ميز فرمان و جستجوي هر چيز غير عادي در كارهاي فني مي گذرد.
كنترل كنندگان زميني حتي از مدت ماموريت هاي سرويس هميشگي نيز مشغول تر مي شوند. كمي پس از پرتاب شاتل كنترل كننده ها ماموريت هاي علمي هابل را متوقف مي سازند. براي آماده كردن تلسكوپ بزرگ براي گرفتن آن (با شاتل) و بودن در مكان مقرر ، آنها دهانه هابل را مي بندند و آنتن تقويت بلند آن مخفي مي گردد. بعد از گرفتن هابل ونصب تجهيزات جديد روي آن توسط فضانوردان، كنترل كننده ها فورا آنها را آزمايش مي كنند. بعدا، كنترل كننده ها وارسي و آزمايش هاي جزيي تري روي آن انجام مي دهند. بعد از هر ماموريت سرويس، تيم عمليات پرواز آنتن تقويتي و دريچه اصلي را باز مي كنند. آنها سپس تمام ابزارهاي قبلي و جديد را دوباره راه اندازي مي كنند.

ديد هابل و کيفيت آيينه آن


چه چيزي به هابل چنين بينايي خوبي داده است؟ چه چيزي عكس هاي اجرام دور را چنين با كيفيت مي كند؟ مكان هابل بالا جو زمين است. اگر جه اين مكان داراي برتريهاي زيادي است، اما اين فقط قسمتي از جواب اين سوال است. بدون ديد قوي هابل نمي توانست چنين عكس هاي مفيدي را از مكان هاي بي همتا بگيرد.

چشم هاي هابل در حقيقت سيستمي هستند كه مجموعه نوري تلسكوپ نام دارند. اين سيستم از دو آينه تشكيل مي شود. سيستم نوري هابل يك طرح درست نوري موسوم به Ritchey-Chretien گاسگرين است كه در آن شكل و طراحي مخصوص دو آينه عكس هايي از بزرگ ترين ميدان ديد ممكن را كانوني مي كنند.
آيينه هاي هابل بسيار صاف هستند و سطحي به دقت شكل داده شده براي بازتاب نور دارند. آنها با تراش شيشه با ساينده ها به وجود آمده اند بطوري كه سطحشان بيشتر از يك هشتصد هزارم در يك اينچ از شكل منحني انحراف ندارد. اگر آينه اصلي هابل قطري هم اندازه با قطر زمين داشت، ارتفاع بزرگ ترين برآمدگي آن تنها شش اينچ مي شد.
كمي پس از ساخت و نصب هابل در سال ???? دانشمندان دريافتند تراش منحني آينه اصلي اشتباه بوده، باعث كجنمايي(ابيراهي) كروي آينه مي شده است. خوشبختانه اصلاح نورشناسي قادر به حل اين مشكل بود.
آينه هاي هابل از جنس شيشه اي با ضريب انبساطي كم هستند و در اطاقي با دماي تقريبا ثابت (در 70 درجه فارنهايت) نگاه داشته شده اند تا از تاب خوردن آنها جلوگيري شود. سطح بازتابنده آينه ها با لايه اي 3ميليونم اينچي از جنس آلومينيوم خالص پوشانده شده و با يك لايه 1ميليونم متري از منيزيم فلوئوريد حفاظت شده است.منيزيم فلوئوريد باعث مي شود آينه نور فرابنفش را بهتر منعكس كند.
اکتشافات مهم



هابل به حل بسياري از مشکلات نجوم که دانشمندان قبل از در مدار قرار گرفتن آن با آنها دست و پنجه نرم مي کردند کمک کند. اين تلسکوپ توانست فاصله ميان ستارگان را دقيق تر اندازه گيري کرده و سرعت گسترش جهان را تنها با 10 درصد خطا تخمين بزند.
همچنين هابل توانست سن جهان و راهي در پيشه رو دارد را اندازه گيري و به دست دهد که اين نتايج ناقض بسياري از نظريات قبلي بود.تصاوير با دقت بالاي اين تلسکوپ امکان مشاهده چگونگي شکل گيري سياه چاله ها را در کهکشان هاي نزديک به ما را فراهم کرد و نيز توانست کهکشان هايي را که ميلياردها سال نوري از ما فاصله دارند را آشکار سازي کرده و درهاي جديدي از علم را براي ما بگشايد.
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
رصدخانه مراغه بزرگ ترین رصدخانه جهان

رصدخانه مراغه بزرگ ترین رصدخانه جهان

دبیر کار گروه میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی گفت: طبق منابع موثق، تا قبل از دوره اختراع تلسکوپ، رصد خانه شهرستان مراغه بزرگ ترین و پیشرفته ترین رصدخانه جهان بوده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران محمدی امروز 6 مرداد در بازدید از شهرستان مراغه و سایت تاریخی رصدخانه مراغه گفت: نام مراغه همیشه با نام یکی از بزرگ ترین مراکز پژوهشی نجومی یعنی رصدخانه خواجه نصیر الدین طوسی همراه است رصدخانه ای که در زمان پایتختی مراغه از سوی هلاکوخانه مغول ساخته شده است.
محمدی ادامه داد: بر اساس منابع تاریخی این مجموعه که امروزه فقط آثار کمی از آن باقی مانده است در سال 657 به دستور هلاکو و به همت خواجه نصیر الدین طوسی بنا شده است و در ساختمان و تشکیل آن شخصیت هایی چون علامه قطب الدین فخرالدین مراغه، محی الدین مغربی، علی بن محمود نجم الدین الاسطرلابی و دیگر بزرگان آن روزگار شرکت داشته اند.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی تصریح کرد: اهمیت رصدخانه مراغه نه تنها به دلیل اهمیت تاریخی بلکه به خاطر علم و دانشی است که در آن گردهم آمده است و سال ها بر جهان تاثیر گذاشت چنان که این رصدخانه کتابخانه ای با 400 هزار جلد کتاب و ابزارهای اختر شناسی از جمله ذات الربع دیواری به شعاع 430 سانتی متر، کره های ذات الحلق، حلقه انقلابی،حلقه اعتدالی و حلقه سموت، زیج ایلخانی که شهرت جهانی دارند و بسیار آثار و اشیای دیگر را شامل می شده است.
یاد آور می شود، رصدخانه مراغه 167 سال پیش از احداث رصدخانه سمرقند ساخته شد و در زمان آبادانی یکی از معتبرترین رصدخانه های جهان بوده است در آن زمان به فرمان قوبیلای قاآن،امپراطور چین و برادر هلاکوخان، کارشناسانی برای آموزش و الگوبرداری از رصد خانه مراغه به این شهر آمده و پس از مراجعت به چین رصدخانه ای به تقلید از رصدخانه مراغه ساختند.
علاوه بر رصدخانه چین رصدخانه های سمرقند، استانبول و هند از روی رصدخانه مراغه ساخته شده اند رصد خانه مراغه با شماره 1675 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و بررسی ها و مطالعات بر روی این بنای ارزشمند همچنان ادامه دارد.
 

*** s.mahdi ***

مدیر بازنشسته
کاربر ممتاز
کشف موجود زنده در حيات منجمد

کشف موجود زنده در حيات منجمد

تصويري از کشف عجيب ناسا
کشف موجود زنده در حيات منجمد ... :smile::gol:


جام جم آنلاين: دانشمندان سازمان ناسا طي کشفي شگفت انگيز براي اولين بار توانستند جانداري ميگو مانند و يک عروس دريايي را وراي صفحه يخي بزرگي در قطب جنوب کشف کنند.





اين جانداران در عمق 182 متري از اين صفحه يخي در جايي که هيچ نوري در آن وجود ندارد و دانشمندان تنها انتظار حضور چند ميکروب کوچک در آن منطقه را داشتند، يافته شده اند.

به همين دليل دانشمندان سازمان ناسا پس از ديدن تصاوير دوربيني که به منظور تصويربرداري از جهان ماوراي صفحات يخي در قطب جنوب به دريا فرستاده بودند، به شدت شگفت زده شدند.


دانشمندان در اين تصاوير موجودي ميگو مانند و کنجکاو را مشاهده کردند که شنا کنان خود را به کابلهاي دوربين رسانده و در آنجا متوقف شد. همچنين محققان موفق به مشاهده شاخک هايي شده اند که به اعتقاد آنها به گونه اي از عروسهاي دريايي تعلق دارد.
«رابرت بيندشدلر» از دانشمندان ناسا که در اين تحقيقات شرکت داشته است مي گويد: از ديدن اين ميگوي 7 سانتيمتري و نارنجي رنگ که در فيلم دو دقيقه اي ما شرکت کرد، بسيار خوشحال شديم. در واقع اين جاندار يک ميگو نيست بلکه Lyssiansid amphipod نام داشته و از خانواده ميگوها است.

ثبت اين تصاوير باعث شده است دانشمندان درباره اطمينان خود از وجود نداشتن حيات در محيط هاي خشن و نامناسب تجديد نظر کنند و به اين نکته بيانديشند که اگر موجودات ميگو مانند مي توانند در اعماق بيش از 180 متري آبهاي قطب جنوب و در زير صفحات يخي زندگي کنند آيا امکان وجود آنها در محيطهايي مشابه اما فرا زميني مانند قمر اروپا وجود خواهد داشت؟

دانشمندان هنوز در حال بررسي معماي منبع غذايي اين جاندار در چنين محيط تاريک و سردي هستند زيرا با وجود اينکه برخي ميکروبها قادرند در چنين محيطي غذاي خود را تامين کنند، جانداران پيچيده اي مانند «آمفي پادها» قادر به اين کار نيستند. براي ثبت اين تصاوير محققان در فاصله اي 19 کيلومتري از آبهاي آزاد حفره اي با وسعت 20 سانتيمتر در صفحه اي يخي حفر کرده و به مشاهده محيط زير صفحه پرداختند.

بر اساس گزارش ان بي سي، اين به آن معني است که اين دو جاندار در همان منطقه زندگي مي کنند و احتمال اينکه از مسافتي دوردست شنا کرده باشند و به صورت اتفاقي در همان زمان از برابر دوربين دانشمندان عبور کرده باشند، بسيار کم است.
 

mrp69

عضو جدید
سیاره پلوتون و سیاره سدنا

سیاره پلوتون و سیاره سدنا

سیاره پلوتون و سیاره سدنا
-----------------___________-----------------_____________-----------------______________------------------------___________
سیاره پلوتون»


مقدمه

نهمین سیاره منظومه شمسی ، پلوتون (سیاره تنها) در سال 1930میلادی توسط کلاید تامباو از طریق عکسبرداریهای متوالی کشف شد. مقایسه عکسهای یک ناحیه ثابت از آسمان در شبهای مختلف نشان می*داد که این اجرام آسمانی طی یک فاصله زمانی معین ، نسبت به ستارگان زمینه تغییر مکان می*دهد. از همین رو وجود آن به عنوان یک سیاره جدید ، تأیید شد.








آیا پلوتون سیاره است؟


رسما بله. وقتی پلوتون در سال 1930 میلادی کشف شد، اتحادیه بین المللی اخترشناسی ، آن را به عنوان "سیاره" شناسایی کرد. به رغم مباحثات اخیر، این جرم آسمانی هنوز رسما در طبقه بندی جدیدی جای نگرفته است. معیارهای اساسی شناسایی یک سیاره را می*توان به این شرح خلاصه کرد: هر جرم آسمانی که (مستقیما) گرد ستاره*ای حرکت کند، ستاره یا شبه ستاره نباشد و آنقدر بزرگ باشد که گرانش خود آن ، موجب شود که شکل کروی داشته باشد، سیاره است. پلوتون هر سه شرط را برآورده می*کند. اما برخی از دانشمندان معتقدند که پلوتون ممکن است یکی از بزرگترین سیارات کوتوله کمربند کوئیپر باشد. دلایل و مدارت قابل توجهی نیز در تأیید و تقویت این نظریه وجود دارد.

منشأ پلوتون چیست و از کدام بخش از کیهان آمده است؟

نخست تصور می*شد که پلوتون یکی از اقمار نپتون بوده است. اما وجود شباهتهایی میان ترکیبات و مدارهای پلوتون و یکی از اقمار نپتون ، موسوم به ترایتون ، دلالت بر این دارد که ممکن است هر دو آنها قبلا در مدارهای مستقلی گرد خورشید حرکت می*کرده*اند و بعدا سیاره نپتون ، تراتیون را به دام انداخته است. اما با اینکه مدار پلوتون ، مدار سیاره همسایه*اش را قطع می*کند، هرگز آنقدر به آن نزدیک نمی*شود که تحت تأثیر نیروی گرانشی نپتون قرار گیرد و به دام بیفتد.


عده*ای از اخترشناسان با توجه به شباهتهای موجود میان پلوتون و ترتیون با دیگر اجرام کمربند کوئیپر نتیجه می*گیرند که هم قمر تراتیون و هم سیاره پلوتون حدود 4.5 میلیارد سال پیش ، از این کمربند به بیرون پرتاب شده*اند. عده دیگر با توجه به مدار عجیب و مرکز گریز آن می*گویند ممکن است پلوتون ابتدائا قمر یکی از سیارات منظومه شمسی (حتی زمین) بوده است که بعدا از آن گریخته است.



-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



مشخصات فیزکی


طول هر شبانه روز پلوتون (زمانی که سیاره ، یک بار گرد محور خود می*چرخد) معادل 153 ساعت زمینی است. روزهای این سیاره بسیار تاریک است. قمر آن ، شارون ، در سال 1987 بطور تصادفی در رصدخانه مونت پالومار کشف شد. شارون در مدار همزمانی توسط پلوتون به دام افتاده است و همواره در نقطه*ای ثابت گرد آن می*گردد.


مدار پلوتون به دور خورشید، میل تندی دارد و فاصله متوسط آن از خورشید 5.915 میلیارد کیلومتر است که خورشید از آنجا فقط بصورت ستاره*ای درخشان دیده می*شود. پلوتون از سنگ و یخ تشکیل شده و اندازه*اش کوچکتر از ماه زمین است. هنگام نزدیک شدن به خورشید جوی رقیق در اطراف آن تشکیل می*شود که با دور شدن سیاره از خورشید یخ می*بندد. مدار پلوتون بسیار طولانی بوده و بیشتر از سیارات دیگر نسبت به دایرة البروج انحراف دارد.


این سیاره هر 248.5 سال یک بار به دور خورشید می*چرخد که در مدت 20 سال از این زمان فاصله*اش نسبت به خورشید کمتر از فاصله نپتون از خورشید است. این مشخصات غیر عادی باعث شده تا بعضی ستاره شناسان ، پلوتون را نوعی سیارک بزرگ تصور کنند.


پلوتون دورترین سیاره از خورشید بوده ، کمترین دما را در بین سیارات دارد. مدار بیضوی این سیاره که 248.5 سال زمینی طول می*کشد، طولانی*ترین مدار در منظومه شمسی است. پلوتون کوچکترین سیاره منظومه شمسی است و کمترین نیروی جاذبه را دارد.

به گفته یکی از اخترشناسان ، پلوتون تنهاترین و منزوی*ترین سیاره منظومه شمسی است. اخترشناس دیگری پس از اینکه نخستین عکسهای تلسکوپ هابل را از نهمین سیاره منظومه شمسی مشاهده و بررسی کرد، گفت: "این سیاره*ای شگفت است. اگر می*توانستیم با فضاپیمایی به آنجا سفر کنیم، حقایق شگفت آور بیشتری را در مورد آن کشف می*کردیم."
سطح پلوتون تا چه اندازه سرد است؟

دمای سطحی نهمین سیاره ، در فاصله 5.91 میلیارد کیلومتری خورشید ، احتمالا حدود منهای 230 درجه سانتیگراد است. می*دانیم روی پلوتون مناطق تیره*ای وجود دارد، اما نمی*توانیم با اطمینان بگوییم که در این مناطق نیتروژن با متان یخ زده وجود ندارد. اگرچنین باشد، ممکن است این مناطق اندکی گرمتر از سایر قسمتهای سیاره باشند. تا آن هنگام که سیاره را بهتر بشناسیم، اخترشناسان فرض می*کنند که دمای سطح آن ثابت است. در دمای منهای 230 درجه سانتیگراد، یخ درست مانند سنگ ، سخت و محکم و بادوام است. بیشتر گازها روی سطح سیاره متراکم و تبدیل به مایع می*شوند. روشنایی روز به آن معنایی که ما زمینیها می*شناسیم، در آنجا وجود ندارد. خورشید آنقدر دور است که در آسمان پلوتون
، تنها ستاره*ای بسیار درخشان به نظر می*رسد.
سفر به پلوتون

تأمین هزینه چنین سفری بسیار دشوار است. مأموریت ویژه کوئیپر نیز که قرار است فقط به منظور پرواز از کنار پلوتون و شارون و گرفتن عکسهایی از سطح این دو انجام شود، مستلزم صرف مخارج هنگفتی است. در حقیقت ، پیاده کردن انسان روی پلوتون ، تا زمان ابداع شکل و شیوه جدیدی از سفر فضایی ، به تعویق می*افتد.

شارون

مواد تشکیل دهنده شارون ، تنها قمر پلوتون ، احتمالاً زمانی شبیه به مواد تشکیل دهنده پلوتون بوده*اند. اما در حال حاضر شارون عمدتا از آب منجمد تیره و پلوتون از متان منجمد که رنگی روشن دارد پوشیده شده*اند. احتمال می*رود که مولکولهای متان بخاطر میدان جاذبه قویتر پلوتون ، از شارون جدا شده و جذب پلوتون شده*اند. مانند تمام اجرامی که منظومه مداری دارند، پلوتون و شارون نیز به دور یک مرکز جرم مشترک می*چرخند. شارون که قمری بزرگ است، دارای طول قطری به اندازه نصف قطر پلوتون بوده و 12 درصد جرم منظومه مداری را به خود اختصاص داده است.


مرکز جرم این منظومه در خارج از سطح پلوتون قرار دارد. مدار پلوتون 17 درجه نسبت به دایرة البروج ، صفحه مدار زمین انحراف دارد و این در حالی است که سایر مدارهای سیاره*ای فاصله بسیار کمی با صفحه دایرة البروج دارند. پلوتون در یک نقطه معین از مدار خود ، 1.25 میلیارد کیلومتر (780 میلیون مایل) پایین*تر از دایرة البروج قرار می*گیرد. این فاصله تقریبا به اندازه فاصله سیاره زحل از خورشید است.





_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_--_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-


سیاره سدنا»


سدنا دهمین سیاره منظومه شمسی می باشد. سیاره جدید که نام علمی آن «یو.بی313، 2003 » و قطر آن 1,180 تا 2,360 کیلومتر است، توسط ستاره شناسان در کالیفرنیا و هاوایی کشف شد. انجمن بین*المللی اخترشناسی، اکتشاف دهمین سیاره گردنده به دور خورشید که در مرز منظومه شمسی قرار دارد را تایید کرده است. این شیء ابتدا در سال 2003 کشف شده بود اما سیاره بودن آن اخیرا تایید شد.

فاصله این شیء از خورشید بیش از دو برابر فاصله پلوتون از خورشید است. تاکنون تصور می شد پلوتون دورافتاده ترین سیاره منظومه شمسی است. جرم این سیاره حداقل به اندازه پلوتون است. فاصله متوسط نپتون و پلوتون از خورشید به ترتیب 1/30 و 5/39 برابر فاصله متوسط زمین از خورشید است که خود به بیش از 150 میلیون کیلومتر می*رسد و آن را یک واحد اخترشناسی (AU) می نامند.


این بزرگترین جرم آسمانی است که از زمان اکتشاف نپتون در سال 1846 در مدار خورشید کشف می*شود. هنوز جزئیات کاملی در مورد این جرم آسمانی در دست نیست؛ اما مشخص شده است که در مداری نامتعارف گردش می کند و فاصله آن با خورشید هرگز کمتر از فاصله نپتون با مرکز منظومه شمسی نیست و بخش اعظم مدار آن در فاصله*ای دورتر از سیاره پلوتون قرار دارد.


به گفته اخترشناسان کمابیش مشخص است که این سیاره از یخ و توده های سنگ تشکیل یافته است. به دلیل خاصیت این جرم در انعکاس نور، اندازه گیری آن با حاشیه خطای قابل توجهی همراه بوده و هنوز ابعاد واقعی آن مشخص نشده است.


در حال حاضر، دو گروه از اخترشناسان همزمان کشف این جرم کیهانی را اعلام داشته اند.قرار است کاشفان جرم جدید یافته های خود را در کنفرانس اخترشناسی کمبریج در ماه سپتامبر سال جاری ارائه دهند.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------






---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 

@spacechild@

عضو جدید
مگه ما گفتیم آدم نبوده...خوب برای پیشرفت یک علم باید اینقدر اشتباه رخ بده تا موفقیتی حاصل بشه..و موفق کسیه که از این شکست ها دل سرد نشه...
و همین که تازه بعد از 400 سال متوجه اشتباه گالیله شده ایم نشان دهنده مقام و هوش علمی بالای ایشون بوده:gol::gol::gol:
خوب مگه من چی گفتم!!!!!!!!!!
چرا منو میزنی؟:cry:
منظورم این بود که گفتی تعصب داشته رونظریه کوپرنیک...همین!:razz:
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
چند دانستنی جالب

چند دانستنی جالب



آیا اولین ستاره شناس تلسکوپ داشت؟
تالس ستاره شناس بزرگ یونان قدیم توانست از یک خورشید گرفتگی که در سال 585 قبل از میلاد رخ می داد با خبر شود و این 2000 سال قبل از اختراع تلسکوپ بود. اختر شناسان قدیمی به جای تلسکوپ وسایلی برای اندازه گیری سیارات ، خورشید و ستارگان داشتند.

چه کسی کشف کرد که زمین به دور خورشید می چرخد؟
سالهای بسیار دور، حدود 260 سال قبل از میلاد مسیح آریستار خوس ستاره شناس یونانی گفته بود که زمین به دور خورشید می چرخد، اما بیشتر مردم نمی توانند باور کنند که زمین حرکت میکند. تا اینکه در سال 1728 میلادی حدود 2000 سال بعد معلوم گردید که او حقیقت را گفته است. جیمز برادلی ستاره شناس انگلیسی ، با بکار بردن تلسکوپ بسیار بزرگ مشاهده کرد که ستارگان بسیار کند حرکت میکنند و بنابراین زمین به دور خورشید می چرخد.

چه کسی کشف کرد زمین گرد است؟
زمانی که کشتی از ساحل دور می شد این طور به نظر می رسید که افق ناپدید می گردد و مردم به همین دلیل می اندیشیدند که زمین باید گرد باشد، اما این مساله تا زمانی که اولین کشتی در دهه 1500 میلادی به دور جهان سفر کرد ثابت نشد. سالها قبل حدود 240 سال قبل از میلاد ستاره شناس یونانی اراتوستنیز برای محاسبه دقیق محیط زمین کار می کرد. هر چند هیچ کس در آن زمان نمی توانست باور کند که زمین این قدر بزرگ باشد.

چه کسی تلسکوپ را اختراع کرد؟
هانس لیپرشی عینک ساز هلندی در سال 1608 میلادی تلسکوپ را اختراع کرد. او و ویا دستیارش متوجه شدند که اشیا از میان دو عدسی نزدیکتر به نظر می رسد. لیپرشی، عدسی ها را داخل یک لوله سوار و بدین گونه اولین تلسکوپ ساخته شد. یک سال بعد در سال 1609 گالیله ستاره شناس بزرگ ایتالیایی تلسکوپی ساخت و چندین کشف مهم را انجام داد.

اولین بار کدام سیاره کشف شد؟
5 سیاره نزدیکتر به زمین یعنی تیر – ونوس – مریخ – مشتری – و کیوان از سالهای قبل شناخته شده بودند. در سال 1781 ستاره شناس انگلیسی سر ویلیام هرشل در حالی که با تلسکوپ خود در جستجوی ستاره ها بود به طور اتفاقی یک سیاره جدید را کشف کرد که آن را اورانوس نامیدند. در حقیقت اورانوس را با چشم غیر مسلح نیز میتوان دید. اما تا آن زمان کسی متوجه نشده بود که اورانوس یک سیاره است.

چگونه ستاره شناسان کشف دو سیاره را قبلا پیشگویی کرده بودند؟
در سال 1846 یک ستاره شناس فرانسوی و یک ستاره شناس انگلیسی اعلام کردند که سیاره ناشناخته ای در مدار اورانوس ایجاد اختلال می کند. هیچ کدام از آنها نمی دانستند که هر دو بر روی سیاره جدیدی کار می کنند. این سیاره به زودی توسط یک ستاره شناس آلمانی درست در جایی که آن دو ستاره شناس پیشگویی کرده بودند کشف شد. این سیاره جدید نپتون خوانده شد. احتمالا اختلال در مدار سر انجام در سال 1930 آنها را به کشف سیاره دیگری به نام پلوتون رهبری کرد.

بزرگترین و قوی ترین تلسکوپ ستاره شناسی در کجا است؟
بزرگترین تلسکوپ در روسیه است. این تلسکوپ آینه ای به قطر 7/19 فوت دارد و می توان با آن اشیاء را در هر گوشه جهان شناخته شده دید. تلسکوپ بزرگتری با یک آینه به قطر 33 فوت در هاوایی ساخته شده است. بزرگترین تلسکوپ رادیویی که به جای نور ، امواج رادیویی را جمع آوری می کند تلسکوپ آریسبو است که در پورتوریکو قرار دارد. این تلسکوپ صفحه ای به قطر 1000 فوت دارد.

اولین مردی که به فضا رفت چه کسی بود؟
یوری گاگارین فضا نورد روسی اولین مردی بود که به فضا پرواز کرد. او در 12 آوریل 1961 با سفینه فضایی وستوک یک به فضا رفت و قبل از رسیدن به خشکی مدار زمین را طی کرد.

اولین زنی که به فضا رفت چه کسی بود؟
خانم والنتینا تریشکوا اولین زنی بود که به فضا رفت. او یک فضانورد روس بود که در 6 ژوئن 1963 به مدت سه روز با سفینه وستوک 6 به فضا پرواز کرد. طول مدت پرواز او 48 بار مدار زمین را طی کرد.

اولین فردی که پا به روی سطح کره ماه گذاشت چه کسی بود؟
اولین شخصی که قدم به سطح کره ماه گذاشت. فضانورد آمریکایی نیل آرمسترانگ بود. او در 21 ماه ژوئیه سال 1969 قدم به ماه گذاشت. هنگامیکه او از سفینه فضایی آپلو 11 پائین آمد و قدم بر روی ماه گذاشت گفت: "این یک قدم کوچک برای یک مرد و یک پرش بلند برای بشریت است" بعد از مدت کوتاهی همسفر نیل به نام ادوین آلدرین بر روی سطح کره ماه به او پیوست.

چه خطراتی در یک پرواز فضایی وجود دارد؟
در حقیقت بیشتر خطرات در پایان سفر فضایی وجود دارد. وقتی یک سفینه فضایی از فضا به سمت کره زمین بر میگردد بایستی با سرعت بسیار زیاد حرکت کند. و چون داخل لایه های اتمسفر شد با هوای اطراف برخورد می کند و این برخورد باعث ایجاد گرمای شدیدی در سفینه می شود و ممکن است سفینه به گرمای سرخ برسد و سرنشینان آن را هلاک کند. برای سرد نگاه داشتن و مراقبت از فضانوردان در داخل سفینه یک سپر گرمایی تعبیه می شود. اگر سفینه با یک سپر گرمایی که جلوی آن را پوشانیده است، تجهیز نشود هنگام ورود به جو خواهد سوخت.

در چه زمانی اولین سفینه فضایی فرستاده شد؟
اولین راکتی که به آن سوی اتمسفر فرستاده شد. یک راکت آمریکایی بود که در سال 1949 به فضا ارسال شد. اما اولین سفینه فضایی واقعی، ماهواره ای بود که به مدار زمین فرستاده شد این ماهواره روسی اسپوتنیک یک نام داشت و بدون هیچ سرنشینی "انسان یا حیوان" در چهارم اکتبر 1957 به فضا فرستاده شد. این ماهواره شامل چند دستگاه بود که به وسیله امواج رادیویی اطلاعات را به زمین می فرستاد.

یک سفینه فضایی چه سرعتی باید داشته باشد؟
برای رسیدن به ماه یا هر سیاره دیگر سفینه فضایی بایستی با سرعت زیادی به فضا فرستاده شود. سرعت پرتاب سفینه از زمین به فضا را "شتاب گریز" می گویند که برابر 7 مایل در ثانیه یا 24800 مایل در ساعت است. این سرعت باید به قدری باشد که بتوان در یک ساعت یم بار دور زمین با آن گردش کرد. این سرعت در بالای زمین بیشتر است. اگر سفینه فضایی به سرعت "شتاب گریز" نرسد، به زمین سقوط خواهد کرد، یا در مدار زمین قرار خواهد گرفت.

آیا هرگز اخباری از فضا به زمین رسیده است؟
در سال 1931 کارل یانسکی مهندس آمریکایی یک صدای عجیب رادیویی شنید، وقتی صدا را تعقیب کرد متوجه شد که این صدا از ستاره ها می آید. و این به خاطر آن است که ستاره ها و کهکشان ها امواج رادیویی را بخوبی نور تولید می کنند. در سال 1967 یک ایستگاه رادیویی ستاره شناسی در انگلستان به نام جاسلین بل برنل علامت قطع ووصلی را کشف کرد که از فضا می آمد. این علائم از یک نوع ستاره نوترونی به نام پالسار می آمد.

بزرگی و قدرت بزرگترین راکت فضایی چقدر است؟
بزرگترین راکت فضایی که تاکنون ساخته شده است راکت ساتورن 5 است. این راکت آمریکایی است و برای پرتاب فضانورد های آپولو در پرواز به ماه از 1969 تا 1972 مورد استفاده قرار گرفت. راکت مذکور 164 فوت بلندی داشت که حدود بیست برابر یک ساختمان دو طبقه است. در زمان برخاستن سفینه، موتورهای آن یک فشار 3900 تنی را که به اندازه چهل جامبوجت است تولید می کردند.

قمر چیست؟
قمر یک جرم یا شی کوچک فضایی است که در اطراف جرمی بزرگتر حرکت کند. ماه یک قمر زمین است. زمین و سایر سیارات اقمار خورشید هستند، اما مردم این کلمه را بیشتر به قمرهای مصنوعی که توسط انسان ساخته شده و بدور مدار زمین گردش می کند به کار می برند. این اقمار مشاهدات علمی از فضا و زمین را امکان پذیر می سازند. و تصاویری که آنها به زمین ارسال می دارند، به همواشناسی برای پیش بینی هوا کمک می سازند. حتی این اقمار می توانند تصاویر تلویزیونی و پیامهای تلفنی را از یک قاره به قاره دیگر ارسال نمایند.

آیا انسان قادر خواهد شد به سیارات و ستاره ها سفر کند؟
هیچ فضاپیمایی که به اندازه کافی قدرت داشته باشد تا انسان را به سیارات برساند، وجود ندارد. ساختن چنین فضاپیمایی نیز احتیاج به هزینه بسیار هنگفت دارد. اما ایستگاههای فضایی میتوانند از سیارات برای ما طالاعاتی ارسال نمایند.
ستاره ها نیز آنقدر از ما دور هستند که اگر بخواهیم با فضاپیمایی که بالاترین سرعت ممکن را دارد به نزدیکترین ستاره سفر کنیم، این سفر 20000 سال طول خواهد کشید و بعید به نظر می رسد که انسان هرگز قادر شود به ستاره ها سفر کند.

ایستگاه های فضایی به کجا می روند؟
ایستگاههای فضایی فضا پیمایی است که سرنشینی ندارد و به سمت ماه یا سیارات پرواز میکند. و ممکن است در سطح ماه یا سیارات فرود آید و یا در داخل مدارد آنها گردش کند و یا نزدیک آنها پرواز نماید. ایستگاه فضایی دارای دوربین ها و سایر ابزار آلاتی است که از طریق رادیو تصاویر و اطلاعات را به زمین می فرستد.

شاتل فضایی چیست؟
شاتل فضایی نوع جدیدی از فضاپیما است که برخلاف فضا پیماهای اولیه از آن میتوان بارها و بارها استفاده کرد. شاتل فضایی مانند یک راکت از زمین بلند میشود و مانند یک هواپیما برروی زمین فرود می آید. ولی نمیتواند به دور ماه یا سیارات گردش کند. او به دور مدار زمین میچرخد. سرنشینان آن میتوانند کارهای علمی انجام دهند و ایستگاههای فضایی را در مدار ملاقات نمایند.

وزن شما در فضا چقدر خواهد بود؟
اگر شما به فضا سفر کنید، ممکن است در بیشتر طول سفر ابدا وزنی نداشته باشید. فقط وقتی که موتورها برای شروع سفر روشن میشوند و در پایان سفر وزنی پیدا خواهید کرد. شما دربین هوای داخل کابین شناور خواهید ماند، چون جاذبه زمین در آنجا نمیتواند فضانورد را پائین بکشد.

چگونه انسان میتواند در فضا زندگی کند؟
در فضا هیچ چیزی برای اینکه انسان را زنده نگهدارد، وجود ندارد. نه هوایی ، نه آبی و نه غذایی و بدون آنها انسان در طول چند ثانیه خواهد مرد. یک فضا پیما باید آب و هوا و غذا برای سرنشینان خود داشته باشد. در خارج از فضا پیما ، فضانورد بایستی لباس مخصوص فضانورد ها را بپوشد که این لباسها با خود مخزن های هوا یا اکسیژن دارند. در صورت لزوم آب و غذا نیز باید داشته باشد. لباسهای فضانوردی مجهز به سیستم های خنک کننده و یا گرم کننده هستند. برای اینکه هوای آنجا ممکن است خیلی سرد یا خیلی گرم باشد و این بستگی به آن دارد که فضانورد در زیر نور خورشید است یا نه.

منیع: دانشنامه رشد + مجله نجوم
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
هفت شگفتی بزرگ منظومه شمسی

هفت شگفتی بزرگ منظومه شمسی

برایان کاکس: زمانی که به عصر طلایی اکتشافات فضایی فکر می‌کنیم، ناخودآگاه ذهن ما تصاویر سیاه و سفید فضانوردان آپولو را به یاد می‌آورد و خاطره ماهواره اسپوتنیک و صدای مداوم بیپ‌بیپ آن برایمان زنده می‌شود. اما این روزها به نظر می‌رسد، این اشتیاق قدیمی کمتر شده و دیگر سفر به فضا در مرکز توجه قرار ندارد: به عنوان مثال در ماهی که گذشت، فشارهای حاصل از رکود اقتصادی باعث شدند باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده، طرح ناسا برای بازگشت به ماه را به حالت تعلیق درآورد. با این حال، فکر می‌کنید چطور می‌توانم در مستند جدیدم، شگفتی‌های منظومه شمسی، ادعا کنم که «قرن بیست‌و‌یکم، عصر طلایی اکتشافات فضایی است و ما شاهد بزرگ‌ترین تجربه‌های کیهانی هستیم که تاکنون تمدن بشری پشت‌سر گذاشته است».
خوب، من متولد مارس 1968/اسفند 1346 هستم، زمانی که بشر هنوز موفق به تماشای سیارات عظیم خارج از منظومه شمسی نشده بود. روزهایی که مشتری، زحل، اورانوس و نپتون تنها کراتی اعجاب‌انگیز به‌شمار می‌آمدند که تمام دانش ما می‌گفت هر یک قمرهایی بی‌جان از جنس سنگ و صخره دارند و اگر خیلی‌خلاصه بخواهید، باید بگویم این دنیای دور را تنها می‌شد از دریچه تلسکوپ‌هایی رصد کرد که جایی روی زمین مستقر بودند. جهان در این سال‌ها با پرتاب مارینر2 توسط ناسا به تازگی تجربه اولین مأموریت فضایی بین سیاره‌ای را از سر گذرانده بود، فضاپیمایی که پایان 1962/آذرماه 1340 توانسته بود برای اولین‌بار با ابرهای سیاره زهره برخورد کند.
اما امروز که دارم این یادداشت را می‌نویسم، اسپریت و آپورتونیتی، کاوشگرهای دوگانه ناسا در مریخ، به تازگی وارد ششمین‌سال مأموریت اکتشافی خود در سطح این کره شده‌اند، مأموریت کاسینی با موفقیت‌های فراوانی روبرو بوده و می‌توانم به جرأت بگویم علاوه بر یافته‌های جدید علمی، حاصل این مأموریت مشترک بین ایالات متحده و اتحادیه اروپایی، خیره‌کننده‌ترین تصاویر ارسا شده از مدار زحل بوده که تاکنون بشر به چشم دیده است. فضاپیمای نیو هورایزنز، متعلق به ناسا نیز دارد منظومه شمسی را به سمت مرزهای انتهایی آن پشت سر می‌گذارد. این فضاپیما در حال‌حاضر 1.6 میلیارد کیلومتر از خورشید فاصله گرفته و زمانی که در سال 2015/1394 به پلوتو برسد، از وضعیت خواب زمستانی بیدار خواهد شد تا مسیر را به سمت کمربند شگفت‌انگیز کوییپر که ترکیبی از سنگ و یخ است، ادامه دهد و پس از آن وارد فضای بین ستاره‌ای خارج از منظومه شمسی شود. اما گمان می‌کنم تاکنون چیزی شگفتانگیزتر از ویجر1 توسط بشر ساخته نشده باشد، این کاوشگر فضایی دورترین جرم آسمانی ساخته دست بشر به ماست و حتی امروز که 33 سال از پرتابش گذشته، هنوز سیگنال‌‌های ضعیفی را به زمین ارسال می‌کند.
با اینکه موفقیت‌های بزرگ فناوری فضایی در قرن 21ام همگی تحسین‌برانگیز هستند، اما فکر می‌کنم اکتشافات تازه این کاوشگر و ویجر2 در جهان خارج از منظومه شمسی هنوز این پتانسیل را دارد که بخش‌‌هایی از جامعه انسانی علاقمند به نجوم را مانند گذشته تحت‌تأثیر قرار دهد.
باید بگویم در سال‌های اخیر برای من هیچ یافته تازه‌ای به اندازه پیدا‌شدن شواهدی دال بر وجود مایعات در اقمار مشتری و زحل جذابیت نداشته است. پیش از آنکه بتوانیم از نزدیک این سیارات را رصد کنیم، بسیاری از محققان انتظار داشتند قمرهای زحل و مشتری نیز چیزی شبیه کره ماه باشند: تماشایی، اما بدون کوچک‌ترین نشانه‌ای از حیات. پیش از این، مطالعاتی که توسط تلسکوپ‌ها انجام‌شده بودند، نشان دادند که تیتان، بزرگ‌ترین قمر زحل جوی متراکم دارد، اما با فاصله‌ای معادل 1.2 میلیارد کیلومتر از خورشید، باز هم می‌بایست انتظار کره‌ای منجمد و خالی از حیات را داشته باشیم.
اما این دقیقا چیزی نبود که اتفاق افتاد. درست روز کریسمس سال 1382/2004، کاوشگر اروپایی هویگنس از فضاپیمای کاسینی جدا شد تا به آرامی در سطح تیتان فرود آید. دو‌هفته بعد، هویگنس جایی فرود آمد که بستر خشک یک رودخانه قدیمی به نظر می‌رسید، مملو از سنگ‌های صاف با گوشه‌هایی ساییده شده که نشان از عبور جریان مایعی در سطح این کره داشتند. با کمک عکس‌ها و داده‌های ارسال‌شده از مدار، کاسینی و هویگنس دریافتند که باید مایعی در سطح تیتان وجود داشته باشد: ابرهایی حاصل از قطرات درشت بارانی که در جو متراکم این قمر جاری می‌شد و جوی‌ها و رودخانه‌هایی را ایجاد می‌کرد که در نهایت به دریاهایی بسیار‌بزرگ‌تر از آنچه که ما روی کره زمین شاهد آن هستیم، می‌ریختند.
این چشم‌انداز حاصل از شیارهای کوچک و بزرگ و حفره‌های عمیق، بسیار‌آشناست. باید بارانی باریده باشد و پس از آن قطرات به سمت رودخانه‌ها و دریاها جاری‌ شده باشند. البته هنوز هم دمای تیتان 180 درجه سانتیگراد زیر صفر است و امکان ندارد در چنین دمایی آب مایع وجود داشته باشد. واقعیت اینست که ابرها و دریاهای این کره از متان مایع تشکیل شده‌اند ، همان گاز قابل اشتعالی که روی زمین می‌شناسیم. این نشان می‌دهد، تیتان درجه حرارت و فشار اتمسفری دارد که به متان اجازه می‌دهد به سه شکل گاز، مایع و جامد در این سیاره وجود داشته باشد.
لازم به توضیح نیست که کشف متان مایع در یک سیاره با کشف آب مایع در آن بسیار‌متفاوت است، چیزی که شواهد می‌گویند در اروپا، قمر منجمد مشتری باید وجود داشته باشد. عکس‌های از سطح این قمر و اندازه‌گیری میدان مغناطیسی آن توسط ویجر1و 2 و کاوشگر گالیله، که تا سال 2003/1382 در مدار مشتری قرار داشت، اثبات می‌کند اقیانوسی از آب مایع زیر پوسته یخ‌زده این قمر که شاید ضخامت آن به بیش از 16 کیلومتر برسد، وجود دارد. به نظر می‌رسد این اقیانوس، قمر اروپا را احاطه کرده و بیش از 1600 کیلومتر عمق داشته باشد. در واقع مجموع آب اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها و حتی یخچال‌های طبیعی روی کره زمین هم با میزان آب مایعی که احتمال می‌رود در این کره منجمد وجود داشته باشد، نمی‌تواند برابری کند.

وجود آب می‌تواند تفاوت‌های بی‌شماری را به دنبال داشته باشد، به این دلیل که در زمین هر کجا که آب هست، حیات هم وجود دارد. این حتی در مورد تاریکترین غارها و اعماق اقیانوس‌ها نیز صدق می‌کند، جایی با فشار خرد‌کننده که در آن هیچ اثری از نور خورشید نیست. می‌دانیم که قوانین فیزیک و شیمی در سراسر کیهان- از منظومه شمسی گرفته تا دورترین سیارات- یکسان هستند، چرا قوانین زیست‌شناسی جهان‌شمول نباشند؟ اگر در قمر اروپا آب وجود داشته باشد، پس زندگی هم هست و باید در حال تکامل و گسترش باشد.

جالب‌تر اینکه اروپا تنها قمری نیست که می‌توان به وجود حیات در آن شک کرد، شواهد قانع‌کننده‌ای وجود دارند که نشان می‌دهند گانمید و کالیستو، دو قمر بزرگ دیگر مشتری نیز باید اقیانوس‌های زیرسطحی عظیمی داشته باشند. خیلی عجیب نیست، اما به تازگی کاسینی چشمه‌هایی از یخ را روی سطح انسلادوس، قمر کوچک زحل کشف کرده که صدها کیلومتر در فضا گسترش پیدا کرده‌اند. این یخ چشمه‌ها علاوه بر اینکه عامل ایجاد یکی از حلقه‌های کم‌نور اما زیبای زحل هستند، می‌توانند احتمال وجود دریاچه‌هایی از آب مایع را هم زیر پوسته این کره تقویت کنند و نزدیک‌تر به زمین، روی کره مریخ، در حجم بسیار‌وسیعی ماده معدنی سنگ‌گچ یافت‌شده که نشان می‌دهد باید پیش از این منبع عظیمی از آب راکد در منطقه وجود داشته باشد که می‌تواند در حال‌حاضر به سفره‌های کوچک آب زیرسطح این کره تبدیل‌شده باشد.
مجموع این یافته‌ها ما را به این نکته می‌رساند که منظومه شمسی، بیش از آنچه که پیش از این تصور می‌کردیم، برای حیات آماده است -حداقل برای میکروارگانیسم‌ها- و فکر می‌کنم به زودی شاهد تصاویری از گونه‌های زیبای بیگانه‌ای خواهیم بود که در عین‌حال بسیار‌ آشنا به نظر می‌رسند و می‌توانند پیامدهای اجتماعی مثبتی روی زمین به دنبال داشته باشند.
در حال‌حاضر دو نکته برای ما روشن‌ شده است: اول اینکه ما احتمالا در جهان هستی تنها نیستیم و حیات به سیاره ما منحصر نخواهد شد و دوم اینکه منظومه شمسی شکستنی است. سیاراتی که از نزدیک مشاهده کرده‌ایم، همگی فاقد شرایط پیچیده مبتنی بر حیات در زیرسطح آنها و تکامل بوده‌اند. به نظر می‌رسد پیدا کردن تمدنی که بتواند کاوشگرهای فضایی بسازد و جهان پیرامونش را جستجو کند، در این منظومه تقریبا غیرممکن است. از شواهد این‌طور برمی‌آید که زمین ما، سیاره‌ای یگانه است.
این یگانگی یا کمیابی بسیار باارزش است. ما این فرصت استثنایی را داریم که به جهان پیرامون سفر کنیم. کیهان راز‌های بسیاری را در دل خود پنهان‌کرده و امکان جستجو و کشف آنها را به ما داده است. ما می‌دانیم جزء بسیار‌کوچکی از جهان بی‌کران هستی هستیم و خانه‌ای داریم که بدون‌شک بسیار‌ با‌ارزش و یگانه است.
براین کاکس، استاد فیزیک دانشگاه منچستر در انگلستان و از شناخته‌شده‌ترین رابطان علم در این کشور است.
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
برخورد بی‌غبار، ضربه بی‌بخار!

برخورد بی‌غبار، ضربه بی‌بخار!





دانش - ماموریت ماهواره ال‌کراس با برخورد سکوی پرتابی سنتاور به گودال هدف به پایان رسید. هرچند غبار فراوان و درخشش مورد انتظار دیده نشد، اما ابزارهای طیف‌نگار توانستند اطلاعات موردنظر را برای آشکارکردن آب و یخ در ماه گردآوری کنند.
برای بسیاری از منجمان، ماموریت ماهواره LCROSS در بعدازظهر جمعه به وقت ایران به پایان رسید؛ سکوی پرتابی سنتاور طبق برنامه به گودالی در نزدیکی قطب جنوب ماه برخورد کرد و بسیاری از تلسکوپ‌های بزرگ زمین لحظه لحظه این رویداد را با ابزارهای علمی خود ثبت کردند. اما درحالی‌که تقریبا همه انتظار داشتند توده‌ای عظیم از غبار برفراز گودال پخش شود و حتی درخششی در نور مریی دیده شود، چیزی دیده نشد. آیا این ماموریت شکست خورد؟
ناسا در بیانه‌ای رسمی اعلام کرد که برخورد پرتابه سنتاور با حفره‌ای در قطب جنوب ماه کاملا موفقیت‌آمیز بود و آن قدر غبار و خاک آزاد کرده که بتوان از وجود آب در ماه آگاه شد. به گفته دانشمندان ناسا، ظهور درخششی در تصاویر فروسرخ بلافاصله پس‌از برخورد ثبت شد و تصاویر بعدی، وجود گودالی به عرض 20 متر را در محل برخورد تایید کرد، اما تحلیل اطلاعات بدست آمده از این ماموریت زمان‌بر خواهد بود و به این زودی‌ها نمی‌توان در مورد وجود آب در این منطقه اظهار نظر کرد.

فضاپیمای LCROSS به دوربین‌های فروسرخ، نور مرئی، رادیومتر و طیف‌نگارهایی مجهز بود تا غبار ناشی از برخورد را در جستجوی آب بررسی کنند. علاوه بر آن، مدارگرد شناسایی ماه (ال.آر.او) ، تلسکوپ فضایی هابل، بسیاری از رصدخانه‌های حرفه‌ای زمین و حتی تلسکوپ‌های منجمان آماتور، این منظره را لحظه به لحظه ثبت کردند. اما تصاویر ثبت‌شده توسط تلسکوپ‌های بزرگ زمینی، از جمله تصویر تلسکوپ 5 متری پالومار که چند ثانیه پس از برخورد از منطقه گودال کابئوس عکس‌برداری کردند، هیچ نشانه‌ای از برخاستن توده غبار و بازتاب نور خورشید از آن را نشان نداد. این شواهد نشان می‌دهد توده غبار آزاد شده، اما حجمش به اندازه‌ای نبوده که بتواند از ژرفای گودال بیرون بیاید.
پژوهشگران حفره کابئوس را به تازگی و بر اساس اطلاعات بدست‌آمده از نقشه‌های فراوانی هیدروژن در سطح ماه انتخاب کرده بودند، چراکه به‌نظر می‌رسد این منطقه حاوی منابع بیشتری از آب و یخ باشد. به گفته دانشمندان، عدم برخاستن غبار مورد انتظار در این برخورد می‌تواند اطلاعاتی در مورد ساختار خاک درون این گودال و زاویه برخورد را عیان سازد؛ اما هدف اصلی از این برخورد، آشکار کردن نشانه‌های آب در طیف غبار آزادشده از چند متری زیر سطح خاک ماه در این گودال بود. باید منتظر ماند و دید آیا این ماموریت 79 میلیون دلاری توانسته است در دست‌یابی به هدف خود موفق شود یا خیر.
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
داستان آب در منظومه شمسی تغییر کرد

داستان آب در منظومه شمسی تغییر کرد





دانش - کشفیات جدید در ماه و مریخ نشان می‌دهد فراوانی آب در این دو جسم بسیار بیشتر از آن‌چیزی است که فکر می‌کردیم. از هر متر مکعب خاک در سطح ماه می‌توان یک لیتر آب تهیه کرد و در مریخ، بیش‌از 99درصد ترکیبات پنهان در حفره‌های برخوردی را آب تشکیل می‌دهد.
فاطمه محمدی‌نژاد: اکثر دانشمندان بر این عقیده‌اند که آب و یخ به احتمال زیاد در زوایای همیشه پنهان ماه وجود دارد. اما یافته‌های جدید نشان می‌دهند که مقادیر کمی‌از آب به خاک سطح ماه چسبیده است.
نخستین اکتشاف توسط کاوشگر هندی چاندرایان1 انجام شد. فضاپیمایی که چندی پیش بعد از ده ماه حضور در مدار زمین با شکست روبرو شد، نخستین کاوشگر مجهز به ابزاری بود می‌توانست مقدار نور جذب شده توسط مواد معدنی آبدار را اندازه بگیرد.
یافته‌های بدست آمده از ماه‌گرد چاندرایان1 با داده‌های جمع‌آوری شده توسط دو کاوشگر دیگر مطابقت داشت. این اطلاعات شواهد روشنی را از وجود آب در خاک ماه ارائه می‌دهد و رویای زندگی در این قمر زیبا را یک گام نزدیک‌تر می‌کند.
کارل پیترز، محقق دانشگاه براون و نویسنده ارشد یکی از سه مقاله نوشته شده در مورد نتایج تازه گفت: «ماه همیشه ما را متعجب می‌کند. مقادیر عظیمی‌از آب در سطح ماه کشف شده و این، چیزی نیست که ما یک دهه پیش تصور می‌کردیم.»
چاندرایان1 در حین تحقیق بر روی طول‌موج نور جذب شده توسط آب و هیدروکسیل، مقادیری آب در خاک ماه کشف کرد. اما گروه هنوز متقاعد نشده بود که واقعا آب پیدا کرده است. پیترز گفت: «ما ماه‌ها وقت را صرف جستجو برای کشف هر گزینه‌ای کردیم که بتواند این موضوع را توضیح دهد؛ صرفا به این خاطر که تصور نمی‌کردیم در آنجا آب وجود داشته باشد.»

برای کمک به تایید این مسئله، گروه به داده‌های اعلام شده توسط کاوشگرهای پیشین، از جمله دیپ‌ایمپکت ناسا که در ماه ژوئن 2008 از کنار ماه عبور کرده بود، روی آورد. هر دو فضاپیما نیز شواهدی مبنی بر وجود آب و هیدروکسیل نشان می‌دادند.
اما به نظر می‌رسید این مولکول‌ها در مقادیر کمی موجود باشند. با این حال این مسئله ممکن است منابعی را برای تحقیقات آینده تامین کند. با وجود این‌که سطح ماه خشک‌تر از هر سطح دیگری روی زمین است، تحقیقات جدید نشان می‌دهند که می‌توان از هر متر مکعب خاک ماه، یک لیتر آب تولید کرد.
طیف‌سنج آب‌یاب
ام3 با استفاده از یک طیف‌سنج بسیار حساس، وجود آب را با بررسی امواج رادیو مغناطیس ساطع شده از مواد معدنی رو یا زیر سطح، مشخص می‌کند. گروه ام3 متوجه شدند که طول‌موج نور معین شده توسط این ابزار شامل الگوهای جذبی برای آب و مولکول‌ها است. این داده‌ها همچنین نشان می‌دهند آب در یک چرخه اتلاف و حصول، هر روز تولید می‌شود.
جنیفر سانشاین، از دانشگاه مریلند کالج پارک و نایب‌رئیس تحقیقات دیپ ایمپکت می‌گوید: «جذب آب به‌هنگام ظهر ضعیف است؛ اما عصرها بسیار شدیدتر می‌شود. ما شاهد یک چرخه کامل اتلاف و بازیافت آب هستیم. در طول روز، بادهای خورشیدی که حامل یون‌های هیدروژنی هستند، با اکسیژن موجود در خاک ماه برخورد می‌کنند تا مولکول‌های هیدروکسیل و آب تشکیل شوند. ظهرها در هوای گرم‌تر، آب از دست می‌رود، اما وقتی هوا خنک تر می‌شود آب دوباره می‌تواند تشکیل شود.»

کشف آب بر سطح ماه، تصاویر بسیار خشک ماه را از زمان ارسال فضاپیمای آپولو تغییر خواهد داد. جنیفر سانشاین می‌گوید:« اگر سه هفته پیش می‌گفتید که حتی یک ذره کوچک آب در ماه وجود دارد، همه به شما می‌خندیدند.»
پل اسپودیس، از موسسه تحقیقات نجومی و قمری هوستون تگزاس می‌گوید:« این نتایج بسیار جالب و مفید هستند. در واقع این مسئله زمینه کاملا جدیدی در مطالعات بوجود آورده است که پرسش‌های بیشتری در مقایسه با پاسخ‌ها به همراه دارد.»
دانشمندان فرضیه‌هایی در مورد مواد معدنی حاوی آب مطرح کرده اند. داده‌های حاکی از آن است که آب در عمق یک تا دو میلی‌متری سطح خاک ماه وجود دارد. وجود آب در طبیعت، ذهن‌ها را بر دهه‌های متوالی تحقیقات متمرکز می‌کند. دانشمندان همچنین تصور می‌کنند آب از عرض‌های جغرافیایی بالاتر، به قطب‌ها که سردتر و تاریک‌تر هستند مهاجرت می‌کند. در این مکان‌ها حفره‌های بسیار قدیمی‌احتمالی آب وجود داشته اند.
منابع همیشگی و پنهان آب
اگر آب‌های سطحی متحرک باشند، می‌توانند می‌تواند منبعی پایدار از آب را در بخش‌های همیشه پنهان ماه تولید کرده باشند. پیترز معتقد است «هر میزان آب که وجود داشته باشد، احتمالا در مکان‌هایی زیبا مثل بخش‌های همیشه پنهان ماه مخفی شده و هنگامی‌که وارد این محل‌ها می‌شود دیگر باز نمی‌گردد.»
اما هنوز بحث در مورد پنهان شدن آب در حفره‌های تاریک ماه وجود دارد. سیگنال‌های راداری که از حفره‌های قطبی منعکس شده‌اند، علایمی‌شبیه یخ از خود بروز داده اند. و نوترون‌هایی که در سال 1998 توسط کاوشگر قمری ناسا کشف شد، نشان از حضور هیدروژن دارند؛ اما مشخص نبود که آیا این اتم‌ها به شکل آب و یخ درآمده‌اند یا به صورت‌های دیگر.
کاوشگر قمری مدارپیمای ناسا که در خرداد ماه به فضا پرتاب شد نیز به نتایج مشابهی دست یافته است. فضاپیمای ال‌کراس ناسا که قرار است مهرماه به یکی از حفره‌های قطب جنوب ماه برخورد کند، به احتمال زیاد می‌تواند در پاسخ به این سوالات کمک شایانی کند.
آب در مریخ
در بخشی دیگر از منظومه شمسی، مدارگرد شناسایی مریخ، ام.آر.او نیز علایمی‌از وجود آب یخ‌زده در حفره‌های جدید سیاره سرخ را که بر اثر برخوردهای فضایی به‌وجود آمده‌اند، کشف کرده است. این علایم جایی میان قطب شمال و خط استوای این سیاره واقع شده‌اند.

محققان ام.آر.او در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرده‌اند ذخایر یخ درخشانی در پنج منطقه مختلف درون حفره‌ها کشف شده‌اند و تقریبا سه تا چهار متر وسعت دارند. این حفره‌ها در تصاویر پیشین همین مناطق وجود نداشت و این خود موضوع مطالعات جدید برای بررسی عکس‌العمل مواد تازه وارد در فضای مریخ خواهد بود. این نقاط روشن در طول هفته‌ها پس از اولین مشاهدات، محو شدند.
کن ادجت، از موسسه علوم فضایی مالین می‌گوید:« ما فکر می‌کنیم تمام این پنج برخورد در نیمه نخست سال 2008 / 1385 و 1386 رخ داده‌اند. این اولین باری است که ما حفره‌های جدیدی در مریخ مشاهده می‌کنیم که حاوی آب و یخ هستند».
دانشمندان پیش از این نیز می‌دانستند مقادیری یخ در زیر عرض‌های جغرافیایی بالای مریخ وجود دارد، اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که آب بیش از آن‌چه تصور می‌شد به خط استوا نزدیک شده است. شین برن، از اعضای عکس‌برداری علمی‌ام.آر.او اظهار داشت: «یکی دیگر از کشفیات شگفت‌انگیز این است که یخ مشاهده شده در حفره‌ها بسیار خالص است. پیش از این تصور می‌شد آب موجود در زیر سطح، میان ذرات خاک جمع می‌شود بنابراین ترکیبی به میزان 50-50 از خاک کثیف و یخ است. ما اکنون با در نظر گرفتن مدت زمانی که طول کشیده تا یخ از نظرها پنهان شود، متوجه شده‌ایم که درصد این ترکیب یک درصد خاک و 99 درصد یخ است».
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
ماه متعلق به هیچکس نیست

ماه متعلق به هیچکس نیست


دانش - سرمقاله نیوساینتیست
ناسا هفته گذشته ماه را بمباران کرد. در واقع این سازمان، ماهواره حسگر و کاوشگر حفره‌های قمری را به قطب جنوب ماه کوبید تا ذخایر آب و دیگر منابع را کشف کند.
این جدیدترین ماموریت در جریان ماموریت‌های ماه بود: بین سال‌های 2007 تا 2011، هشت ماموریت انجام شده یا خواهد گرفت: یکی از ژاپن، دو ماموریت از چین، یک ماموریت از سوی هند، یکی از روسیه و سه ماموریت از طرف آمریکا.
این تلاش‌ها به این خاطر انجام شد که تصور می‌شود بهره برداری از منابع ماه به‌زودی در دسترس خواهد بود، و این سوال مطرح است: چه کسی قرار است از منابع قابل تجدید ماه چون آب و اکسیژن استفاده کند؟
این مسئله از طریق مذاکرات قابل حل است. اما پیمان‌نامه ماه که توسط سازمان ملل در دهه 1990 ارائه شد، هنوز توسط سران قدرت‌های فضایی امضا نشده و از آنجا که این موضوع ماه را خارج از حیطه قانون قرار می‌دهد، به احتمال زیاد شاهد تلاش‌ها و مبارزات برای بدست آوردن قلمرو خواهیم بود.
تاریخ نشان می‌دهد که نخستین اقدام، مهاجرت خواهد بود. به لطف دو جهانگرد به نام‌های آموندسن و اسکات و شکارچیان پیشین، اکنون انگلیس و نروژ هر کدام خود را صاحب یک ششم از اراضی قطب جنوب می‌دانند. بنابراین به احتمال زیاد ما شاهد تکرار ماجرای قطب جنوب در مورد خاک ماه خواهیم بود.
در حال حاضر ما شاهد ترکیبی از مبارزه، خودستایی، جستجو و اشتیاق ملی هستیم که با رویای امپراطوری و ثروت در بر گرفته شده است. به‌علاوه این‌که در این میان ترس نیز وجود دارد. اویانگ زیووان، دانشمند ارشد برنامه‌های قمری چین معتقد است:« نخستین کسی که ماه را فتح کند، اول از همه از آن سود می‌برد.»
این فرضیه احتمالا از سوی دانشمندان برای کسب حمایت‌ها و برنامه‌های وسیع تر مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این بازی، طولانی و پر هزینه خواهد بود, اما هرگز باعث نشد در مدت یک قرن در رقابت قطب جنوب کسی کنار بکشد و جوایزی هم برای این مسابقه وجود خواهند داشت.
 

moein_13

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
نشانه‌های حیات در سیاره‌ای فراخورشیدی

نشانه‌های حیات در سیاره‌ای فراخورشیدی

مجید جویا: پژوهشگران ناسا توانستند در جایی بسیار دور از منظومه شمسی، مولکول‌های پایه حیات را در یک سیاره گازی داغ بیابند. این کشف، گامی رو به جلو برای منجمانی است که درتلاشند سیاراتی را که می‌توانند میزبان حیات باشند، مشخص کنند این سیاره تازه‌کشف شده قابل سکونت نیست، ولی مواد شیمیایی مشابهی دارد که، اگر در آینده در اطراف یک سیاره سنگی کشف شود، می‌تواند نشانه‌ای از وجود حیات باشد.
مارک سواین از پژوهشگران آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، جی.پی.ال در پاسادنای کالیفرنیا می‌گوید: «این دومین سیاره خارج از منظومه شمسی است که در آن آب، متان و دی‌اکسید کربن یافت شده، موادی که وجود آنها برای فرایندهای زیستی در سیارات قابل سکونت لازم است. کشف ترکیبات آلی در دو سیاره بیرون از منظومه شمسی، این احتمال را افزایش می‌دهد که سیاراتی که در آنها مولکول‌های لازم برای حیات وجود دارند، به تعداد بیشتر و حتی معمول‌تر در فضا وجود دارند».
سواین و پژوهشگران همکارش از اطلاعات دو رصدخانه مداری بزرگ ناسا یعنی تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ فضایی اسپیتزر برای بررسی سیارهHD 209458b استفاده کردند. این سیاره گازی داغ و عظیم‌الجثه از مشتری بزرگ‌تر است و به دور ستاره‌ای خورشید مانند در فاصله 150 سال نوری از زمین در صورت فلکی اسب بالدار (پگاسوس) می‌چرخد. یافته‌های جدید آنها، دومین کشف این گروه بعد از کشف دی‌اکسید کربن در اطراف یک سیاره گازی داغ و مشتری‌مانند است به نام HD 189733b است. مشاهدات پیشین هابل و اسپیتزر از آن سیاره، آب و بخار متان را نیز آشکار کرد.

این کشفیات با طیف‌سنجی انجام شد. در این روش، پرتوهای نور مریی از درون ابزاری منشورمانند عبور می‌کنند و به مولفه‌های تشکیل دهنده تجزیه می‌شوند. هر ماده شیمیایی بر طول‌موج‌های بخصوص و یکتایی از طیف نور مریی و فروسرخ تاثیر می‌گذارد و بدین‌سان، می‌توان با بررسی دقیق طیف، مواد مختلف شیمیایی تشکیل دهنده آن را آشکار کرد. اطلاعات دوربین فروسرخ نزدیک هابل و طیف‌سنج چند جسمی آن، وجود مولکول‌ها را نشان می‌دهد و اطلاعات نورسنج و طیف‌سنج فروسرخ اسپیتزر نیز مقدار آنها را معین می‌کند.
به گفته سواین: «این نشان می‌دهد که ما می‌توانیم مولکول‌های لازم برای فرایند‌های حیاتی را کشف کنیم». اکنون منجمان می‌توانند با مقایسه جو دو سیاره، به شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو سیاره هم‌دسته پی ببرند. برای مثال، مقادیر نسبی آب و دی‌اکسید کربن در دو سیاره مشابه است، ولی HD 209458b مقادیر بیشتری از متان به نسبت HD 189733b دارد. سواین می‌گوید: «مقدار زیاد متان چیزی را به ما نشان می‌دهد. این می‌تواند به این معنی باشد که چیز خاصی در ترکیبات تشکیل دهنده این سیاره وجود داشته است».
به گفته سواین، دیگر سیارات بزرگ داغ و مشتری مانند را نیز می‌توان با استفاده از امکانات موجود بررسی و با هم مقایسه نمود. این کار پایه و اساس نوعی تحلیل است که اخترشناسان باید انجام دهند تا در نهایت بتوانند فهرستی از سیارات سنگی زمین مانند تهیه کنند که در آنها، نشانه‌هایی از مواد آلی نشان‌گر حیات احتمالی وجود دارد.
انتظار می‌رود که ماموریت کپلر ناسا بتواند تعدادی از این دنیاهای جامد را کشف کند. این فضاپیما در سال جاری پرتاب شد، ولی به اعتقاد اخترشناسان ما دست‌کم یک دهه تا کشف حیات احتمالی روی چنین سیاراتی زمان لازم داریم.
به گفته سواین اگر زمانی چنین سیارات زمین مانندی در آینده کشف شوند، «کشف ترکیبات آلی الزاما به این معنی نخواهد بود که روی یک سیاره حیات وجود دارد، چرا که راه‌های دیگری نیز برای تولید چنین مولکول‌هایی وجود دارد. اگر ما مواد شیمیایی آلی را روی یک سیاره سنگی زمین مانند کشف کنیم، پس از آن خواهیم خواست تا به اندازه کافی در مورد آن سیاره بدانیم تا فرایندهای غیر زیستی را که ممکن است به حضور این مواد روی آن سیاره ختم شده باشند، حذف کنیم».
«این موارد آنقدر از ما دور هستند که نمی‌شود به آنجا کاوشگر فرستاد، در نتیجه تنها راهی که ما بتوانبم چیزی در مورد آنها بدانیم این است که تلسکوپ‌ها را روی آنها تنظیم کنیم. طیف‌سنجی، ابزاری بسیار قوی برای تعیین مواد شیمیایی و دینامیک آنها است».
این خصیصه تعاملی که در جی.پی.ال توسعه یافته، داستان کشف سیارات جدید بیرون منظومه شمسی را وارد مرحله تازه‌ای می‌کند، داستانی که با تفکرات فلاسفه باستانی آغاز شد و در نهایت به وضعیت کنونی مشاهدات و رصدهای فضایی توسط ماموریت‌های اسپیتزر و کپلر ناسا رسید. در طول زمان نقاط برجسته‌ای در فرهنگ، فناوری و علم وجود داشته‌اند که از جمله آنها، یک شمارنده سیارات خواهد بود که آهنگ کشف سیارات بیرونی را در طول زمان تعقیب می‌کند.
تلسکوپ فضایی هابل یک پروژه همکاری بین‌المللی بین ناسا و آژانس فضایی اروپا است و هدایت آن در مرکز فضایی گودارد در گرینبالت مریلند است، انستیتوی علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور مریلند عملیات علمی هابل را هدایت می‌کند. اتحادیه دانشگاه‌ها برای پژوهش‌های اخترشناسی، آئورا مستقر در واشینگتن، این انستیتو را برای ناسا مدیریت می‌کند.
جی.پی.ال ماموریت تلسکوپ فضایی اسپیتزر را برای ناسا مدیریت می‌کند. ماموریت‌های علمی در مرکز علمی اسپیتزر در کالتک (انستیتو فناوری کالیفرنیا در پاسادنا) هدایت می‌شود. کلتک هم‌چنین جی.پی.ال را برای ناسا اداره می‌کند.
 

تقویم نجومی

عضو جدید
شرف شمس

شرف شمس

شرف شمس
1389شمسی = 1431 هجری قمری

عناوین این مقاله:

دلالت شمس و درجه شرف آن در علم تنجيم
اختیارات شرف شمس
اختيارات اصناف مختلف جامعه در وقت شرف شمس
تعيين زمان و محدوده شرف شمس
قويترين ساعات براى نقش شرف شمس يا خاتم سليماني
ساعات كواكب در ايام و ليالى هفته
ساعات شمس در درجه شرف شمس امسال 1431 = 1389
تفاوت تاريخ شرف شمس در تنجيم هندي
نقش شرف شمس يا خاتم سليماني
آداب و نحوه نقش شريف شرف شمس يا خاتم سليماني
توصيف و تشريح نقش شرف شمس يا خاتم سليماني

این مقاله را از آدرس زير دريافت نماييد:
http://nojum-tanjim.own0.com/montada...-t9-15.htm#473
 

*** s.mahdi ***

مدیر بازنشسته
کاربر ممتاز
مشتری، پادشاه سیاره ها ... غول سیاره های منظومه شمسی مشتری است. این سیاره را با نام های «هرمزد»، «برجیس» یا «ژوپیتر» هم می شناسیم؛ سیاره یی که نسبت به دیگر سیاره های منظومه شمسی از جنبه هایی رکورددار است. مشتری، این بزرگ ترین سیاره منظومه شمسی، یک کره تشکیل شده از گاز است. مشتری بعد از عطارد، زهره، زمین و مریخ در جایگاه پنجمین سیاره منظومه مان قرار دارد. چهار سیاره اول را سیاره های زمین مانند می دانیم زیرا جنسی از خاک دارند اما مشتری و سیاره های بعد از آن، هیچ کدام دارای جنسی همانند زمین نیستند بلکه آنها مانند خورشید از گاز تشکیل شده اند اما همانند خورشید ستاره نیستند و همچنان در قلمرو سیاره ها به حساب می آیند زیرا مانند ستارگان دارای نور و روشنایی نیستند و فرآیند همجوشی هسته یی انجام نمی دهند.

اگر بخواهیم روی سیاره های گازی فرود بیاییم هرگز به سطحی مستقل همچون سطح سیاره های سنگی مانند زمین و مریخ نخواهیم رسید بلکه تنها با نزدیک شدن به مرکز سیاره از لایه های مختلف گازی با فشارهای متفاوت عبور می کنیم. اما در مرکز سیاره به دلیل فشار زیاد می توان گاز را به صورت مایع یافت. مشتری سیاره یی گازی از جنس هیدروژن است.

از روی زمین و با یک تلسکوپ مناسب آماتوری می توانیم تصویری شگفت انگیز از مشتری در آسمان شب مشاهده کنیم. لکه یی که ناشی از جریان های سطحی سیاره است به راحتی مشاهده می شود؛ حتی با یک دوربین دوچشمی ساده به راحتی می توانیم رقص چهار قمر را که به نام اقمار گالیله یی معروفند، به دور این سیاره مشاهده کنیم. ۴۰۰ سال پیش هم زمانی که گالیله تلسکوپ خود را به سوی آسمان نشانه برد برای اولین بار همین اقمار را رصد کرد و ایده خورشید مرکزی را در ذهن خود پروراند.

مشتری آنچنان بزرگ است که زمین در برابرش تنها مانند یک نوزاد است. برای درک بهتر می توانیم بگوییم قطر مشتری ۱۱ برابر قطر زمین است و حجمی برابر ۱۳۰۰ برابر زمین دارد. اما آنچه جالب است آن است که مشتری با این بزرگی همچون فرفره یی غول پیکر آنچنان سریع به دور خود می چرخد که هیچ سیاره یی در منظومه شمسی به این سرعت حول محور خود نمی چرخد. سرعت این گردش (حرکت وضعی مشتری) به صورت یک دور کامل ۹ ساعت و ۵۶ دقیقه طول می کشد.

مشتری همچنین رکورددار تعداد قمر در منظومه شمسی است. تا به حال ۶۳ قمر به دور این سیاره کشف شده است. اگر به عکس های گرفته شده از مشتری نگاه کنیم، نوارهایی را در رنگ ها و اندازه های مختلف می بینیم که موازی با استوای سیاره، تمام سطح را پوشانده اند. این نوارها در واقع جریان هایی از گاز است که روی سطح گازی مشتری از گذشته تاکنون وجود داشته اند و هر کدام با سرعت های مختلف و جهت های گوناگون نسبت به یکدیگر در گردشند. در لبه این نوارهای رنگارنگ بر اثر برخوردی که با هم به دلیل اختلاف جهت حرکت و سرعت دارند، اصطکاک ایجاد می شود و موجب پدید آمدن توفان هایی مارپیچی می شوند که نمایان ترین آن را می توانیم در لکه یی قرمز و به بزرگی دو برابر زمین که به نام «لکه سرخ بزرگ مشتری» مشهور است، مشاهده کنیم.

مشتری به دلیل بزرگی، دارای گرانشی قوی است که در جارو کردن تمام خرده سنگ های اطراف خود همانند یک جاروبرقی عمل می کند حتی گاهی ستاره های دنباله داری که از کنار مشتری رد می شدند، به دام جاذبه مشتری افتاده و خرد و تکه تکه شده و بر مشتری سقوط کرده اند. برخی مواقع هم در این اجرام به دلیل جاذبه قوی مشتری انحرافاتی در مدارشان پدید آمده است.

فاصله میانگین مشتری از خورشید ۷۷۸۵۷۰۰۰۰ کیلومتر یا به عبارت دیگر حدود پنج برابر فاصله زمین از خورشید است. با توجه به این فاصله دمای میانگین این سیاره تقریباً منهای ۱۲۰درجه سانتیگراد است. البته هرچه به مرکز مشتری نزدیک تر می شویم، به دلیل افزایش فشار، دما هم بیشتر شده به طوری که در مرکز این سیاره دما به صورت شگفت انگیزی بالاست. مشتری در مدار بیضی شکل خود به دور خورشید با میانگین سرعت ۱۳ کیلومتر در ثانیه، ۱۲ سال زمینی طول می کشد تا یک دور کامل به دور خورشید بزند.

با توجه به جرم مشتری که ۳۱۸ برابر زمین و چگالی آن ۴/۱ برابر چگالی زمین است، جاذبه سطحی آن ۴/۲ برابر جاذبه روی سطح زمین است. به این ترتیب شخصی که هزار نیوتن روی زمین وزن دارد، در مشتری ۲۴۰۰ نیوتن وزن پیدا خواهد کرد. شتاب گریز از سیاره مشتری در سطح بالایی آن ۵۹ کیلومتر در ثانیه (در زمین=۱۱ کیلومتر در ثانیه) است یعنی اگر جسمی با این سرعت از سطح مشتری پرتاب شود دیگر به سطح این سیاره باز نخواهد گشت.

تا به حال کاوشگران زیادی برای بررسی مشتری به سمت این سیاره فرستاده شده اند که موجب کشف میدان مغناطیسی قوی و مشاهده رعد و برق در میان ابرهای مشتری شده است. این کاوشگران علاوه بر بررسی مشتری به اقمار در حال گردش به دور این سیاره هم توجه کرده اند تا جایی که توانسته اند وجود اقیانوس هایی از آب یخ زده که محل خوبی برای تشکیل حیات است و همچنین وجود فعال ترین آتشفشان های منظومه شمسی را بر سطح برخی از اقمار مشتری بیابند.
 

*** s.mahdi ***

مدیر بازنشسته
کاربر ممتاز
نيمي از ستاره هاي جهان تنها هستند...

مطالعات اخترشناسان دانشگاه جورجيا بر خلاف تصورات پيشين نشان مي دهد که بيشتر ستاره هاي جهان، مانند ستاره زمين تنها هستند و هيچ ستاره همنشيني در کنار آن ها حضور ندارد.

به گزارش مهر، اخترشناسان با توجه به نتايج مطالعات جديدي اعلام کردند تعداد ستاره هاي تنها در جهان هستي بسيار بيشتر از تعدادي است که در گذشته اعلام شده بود، ستاره هايي مشابه خورشيد زمين که هيچ ستاره اي همنشين آن ها نيست.اخترشناسان دانشگاه جورجيا بر اساس اين فرضيه معتقدند حضور چنين ستاره هاي تنهايي در جهان مي تواند احتمال وجود سامانه هاي خورشيدي را که حيات در آن ها جاري باشد و يا زمينه آغاز حيات در آن ها وجود داشته باشد، افزايش دهد.

مطالعات پيشين نشان داده است بيشتر سامانه هاي کيهاني که ستاره اي به اندازه خورشيد زمين دارند، بر خلاف سامانه خورشيدي زمين از 2يا چند ستاره ديگر نيز برخوردارند که در مدار يکديگر حرکت مي کنند.با اين همه اخترشناسان با مطالعه روي 454 ستاره شبه خورشيدي دريافتند 56 درصد اين ستاره ها مانند خورشيد ستاره هايي تنها هستند و تنها 44 درصد آن ها از ستاره هاي همنشين برخوردارند.ستاره هاي تنها مي توانند سامانه سياره اي پايداري به وجود آورند، شرايطي که حيات در آن مجال حضور پيدا خواهد کرد.
 

Reyhane

عضو جدید
کاربرد هوش مصنوعي در نجوم!

کاربرد هوش مصنوعي در نجوم!

کاربرد پردازش تصوير (يکي از شاخه هاي هوش مصنوعي) در نجوم و فضا نوردی
:cool:

ساخت دستگاه های اتوماتیک رصد آسمان و ثبت وقایع آسمانی به صورت خودکار از کاربردهای پردازش تصویر است که امروزه روی آن کار می شود.
از پروژه های جدید در بخش نجوم که بخشی از آن توسط سیستم پردازش تصویر انجام می شود، تهیه نقشه سه بعدی از کل عالم کائنات است !

پردازش تصویر در فضانوردی هم کاربرد زیادی دارد. در تصاویر دور می توان سطح سیارات و همچنین سطح قمرها را اسکن کرده و اطلاعات بسیار ریزی از آنها استخراج کنیم.
کاربرد دیگر پردازش تصویر در فــ....یـــ......لـــ......تـــ.... ...ر کردن عکس هایی است که توسط تلسکوپ های فضایی مختلف از جمله هابل (Hubble Space Telescope)، از فضا گرفته می شود.
کاربرد دیگر آن حذف گرد و خاک و جو سیاره ها از تصاویر به کمک تصویربرداری IR و X-RAY به صورت همزمان و ترکیب این تصاویر است.
در تصاویر نزدیک هم کاربرد دارد، از جمله هدایت مریخ نوردها، فرود فضاپیماهای بدون سرنشین و الصاق تجهیزات جدید به ایستگاههای فضایی به صورت خودکار.
از امکانات سایت گوگل، امکاناتی است به نام Google Mars که این برنامه دقیقاً مانند Google Earth عمل می کند با این تفاوت که Google Earth سطح زمین را در هر زمان که بخواهید و در هر نقطه ای از زمین و از ارتفاع های بسیار پائین هم نشان می دهد ولی Google Mars دقیقاً همین کار را برای سطح سیاره مریخ انجام می دهد.

منبع: سايت هوش مصنوعي
 

Sarp

مدیر بازنشسته
زندگي يك ستاره

زندگي يك ستاره

منبع:دانشنامه رشد


جالب است بدانيد كه ستارگان هم مانند موجودات زنده متولد مي‌شوند، زندگي مي‌كنند و سپس مي‌ميرند، ولي طول زندگي آنها بسيار طولاني است. متاسفانه عمر كوتاه انسانها كفاف نمي‌دهد تا بتوانند زندگي يك ستاره را در مراحل مختلف شاهد باشند. با اين حال اخترشناسان اين مراحل را براي ما مشخص مي‌كنند.
در طول زندگي انسان ، ستارگان بيشمار راه شيري عملا بدون تغيير به نظر مي‌رسند. گاهي يك نواختر (ستاره‌اي كه بطور ناگهاني و انفجاري مقاديري عظيم انرژي از خود آزاد مي‌كند) ، ناگهان ظاهر آشناي يك صورت فلكي را به مدت چند هفته عوض مي‌كند و دوباره كم نورتر مي‌شود. منظره زيبايي كه يك ابرنواختر در آسمان پديد مي‌آورد، بسيار نادر است. ستارگان نيز در نهايت تغيير مي‌كنند و هيچ كدام تا ابد پايدار نمي‌مانند. ستاره ، هنگامي كه انبار عظيم سوخت هسته‌اي آن به پايان برسد، مي‌ميرد. ستارگان بسيار جوان هنوز در ميان گازهايي كه از آن شكل مي‌گيرند، پنهان هستند.

ستاره بعد از تولد

بعد از آنكه ستاره شكل مي‌گيرد (تولد ستاره)، بلافاصله حياتي پايدار بدست مي‌آورد. در همين زمان واكنشهاي هسته‌اي در داخلي‌ترين هسته ستاره ، هيدروژن را به هليوم تبديل مي‌كند و انرژي آزاد مي‌گردد. سرانجام همه هيدروژن درون آن به مصرف مي‌رسد. بعد از اين ، تغييراتي در لايه‌هاي دروني ستاره آغاز مي‌شود. در حالي كه واكنشهاي جديدي از هليوم شروع مي‌شوند، لايه‌هاي بيروني باد مي‌كنند تا ستاره را به اندازه غول برسانند.
در اثر تغييرات زياد ، ستاره به مرحله متغير بودن مي‌رسد. در نهايت هيچ منبع ممكن براي آزادسازي انرژي باقي نمي‌ماند. ستارگان كوچكتر در اثر انقباض به كوتوله‌هاي سفيد تبديل مي‌شوند. ستارگان سنگين‌تر به‌صورت ابرنواختر منفجر مي‌شوند. ماده بيرون ريخته از يك ابرنواختر ، بخشي از گاز بين ستاره‌اي را تشكيل مي‌دهد كه زادگاه ستارگان جديد است.


سحابي سياره‌اي

ستارگان در يكي از آخرين مراحل زندگي خود ، قبل از آن كه به كوتوله سفيد تبديل شوند، منظره بسيار زيبايي در آسمان بوجود مي‌آورند. اين مرحله سبب پيدايش سحابي‌هاي سياره‌اي مي‌شود. يك سحابي سياره‌اي هنگامي تشكيل مي‌شود كه ستاره مركزي آن ، لايه‌اي به بيرون پرتاب كند. لايه گاز همانند حلقه‌اي از دود منبسط مي‌شود.


تأثير نيروي گرانش بر زندگي ستارگان

سراسر زندگي ستاره به يك ميدان نبرد شبيه است. نيروي گرانش سعي دارد كه ستاره را منقبض كند، ولي با مقاومت فشار رو به بيرون ستاره مواجه مي‌گردد. سرانجام ستاره تحليل مي‌رود و گرانش ، كنترل را بدست مي‌گيرد. در اين حالت ستاره شكل كاملا متفاوت با ستاره‌اي معمولي و سالم به خود مي‌گيرد.

مراحل مختلف زندگي ستاره

تشكيل كوتوله سفيد
نيروي گرانش يك نيروي جاذبه است، لذا ذرات ماده در اثر اين نيرو به هم نزديكتر مي‌شوند. همچنين چون نيروي گرانش با جرم ذرات نسبت مستقيم دارد و نيز چون جرم ستاره فوق‌العاده زياد است، لذا جاذبه گرانشي درون آن بسيار شديد خواهد بود. به عنوان مثال در اعماق خورشيد فشار در فاصله يك دهمي سطح تا هسته ، تقريبا يك ميليون بار بيشتر از فشار جو در سطح زمين است. در اين فاصله فشار تا هزار ميليون بار بيشتر از فشار جو زمين صعود مي‌كند. اين فشار با مقاومت گازهاي داغ درون خورشيد مواجه مي‌شود. اين گاز توسط كوره هسته‌اي گرم نگه داشته مي‌شود.
هنگامي كه آتش هسته‌اي رو به كاهش مي‌گذارد، گاز داغ درون ستاره سرد مي‌شود. بنابراين نيروي گرانش غالب مي‌شود. آنچه در اين مرحله روي مي‌دهد، به جرم ستاره بستگي دارد. ستاره‌اي رو به مرگ مانند خورشيد ، درهم فرو مي‌ريزد تا به اندازه زمين برسد. در اين روند هيچ انفجار واقعي و قابل توجه رخ نمي‌دهد. ستاره فقط به توده‌اي از خاكستر راديواكتيو تنزل پيدا مي‌كند و به آرامي سوسو مي‌زند. در اين حالت ستاره به يك كوتوله سفيد تبديل مي‌شود. يك فنجان از ماده آن يك صد تن وزن دارد.
تشكيل ستاره نوتروني
اگر جرم ستاره‌اي بيشتر از خورشيد باشد، فشار فرو ريزش مرحله كوتوله سفيد را نيز پشت سر مي‌گذارد و متوقف نمي‌شود. فرايند فرو ريزش تا جايي كه قطر ستاره به حدود ده كيلومتر برسد، ادامه پيدا مي‌كند. در اين نقطه ، ستاره گلوله‌اي چگال از ذرات هسته‌اي است كه آن را ستاره نوتروني مي‌نامند. يك فنجان از ماده آن ، يك ميليون ميليون تن وزن دارد.
تشكيل تپ اختر
برخي از ستارگان نوتروني به سرعت مي‌چرخند و در هر بار چرخش ، تابشهايي در محدوده امواج راديويي گسيل مي‌كنند. اينگونه ستارگان نوتروني ، تپ اختر ناميده مي‌شوند.
تشكيل ابرنواختر
يك ستاره نوتروني بدون وقوع يك انفجار شديد اوليه شكل نمي‌گيرد. ستاره رو به مرگ ، ممكن است در چند ثانيه آخر حيات خود ، به صورت يك ابرنواختر شعله‌ور شود. درخشش آن چند روز از تمام كهكشانها پيشي مي‌گيرد. از بخش مركزي ابرنواختر ، يك ستاره نوتروني تشكيل مي‌شود.
تشكيل سياهچاله‌ها
يك ستاره رو به مرگ ، مثلا با جرمي 10 برابر جرم خورشيد چنان زير بار گرانش توليد شده قرار مي‌گيرد كه هيچ نيرويي نمي‌تواند در برابر فرو ريزش آن مقاومت كند. وقتي كه چنين ستاره‌اي منقبض مي‌شود و به اندازه‌اي در حدود دو كيلومتر مي‌رسد، گرانش به حدي زياد مي‌شود كه سرعت گريز از سطح آن به بيشتر از سرعت نور مي‌رسد.
از موشك گرفته تا ذرات نور و علائم راديويي ، هيچ يك نمي‌توانند از سطح آن بگريزند. اين گرانش به قدري نيرومند است كه همه چيز را به طرف خود مي‌كشد. ما فقط مي‌دانيم كه در اين حالت ، ستاره به يك سياهچاله تبديل مي‌شود. سياهچاله‌ها را نمي‌توان ديد، چون نور نمي‌تواند از سطح آن بگريزد.


عقايد انسانها در مورد ستارگان

از يك نظر زماني هر يك از ما درون ستارگان بوده است و از ديدگاه ديگر ، هر كس روزگاري در فضاي خالي و گسترده بين ستارگان جاي داشته است. بالاخره اگر براي جهان آغازي در نظر گرفته شود، زماني هر يك از ما در آن آغاز حضور داشته است. به اين معني كه هر مولكول بدن ما ، داراي موادي است كه روزگاري در مركز داغ و پر فشار يك ستاره جاي داشته‌اند. در اين نقاط بود كه آهن موجود در سلولهاي قرمز خون ، شكل گرفته است.
 

Sarp

مدیر بازنشسته
پایان جهان از نظر دین و علم نجوم

پایان جهان از نظر دین و علم نجوم

منبع:http://daneshnameh.roshd.ir/


کشف اینکه جهان در حال گسترش است یکی از انقلابهای فکری بزرگ قرن بیستم بود. حتی نیوتن و انشتین تصور جهان گسترش یابنده را نداشتند. مدلهایی برای تبیین عالم توسط اندیشمندان صورت گرفته اند؛ در اینجا پاره ای از این مدلها را عرضه می کنیم؛ اولین مدل ریاضی برای عالم توسط انیشتین صورت گرفت؛ در مدل ایشان عالم مسدود (فضای بسته و بدون مرز) و کروی و در عین حال ایستاست و به نام جهان استاتیک انیشتین آن را می شناسیم؛ هنگامی که انشتین مشغول ساختن معادلات ریاضی برای این مدل بود، بطور اشتباهی "ثابت کیهانی شناختی" را در معادله خویش وارد کرد؛ و از طرفی نیرویی بنام پاد گرانش معرفی کرد که برخلاف دیگر نیروها ، از منبع خاصی ناشی نمی‌شد بلکه در کالبد فضا - زمان نهفته بود؛ انشتین بعدا از این کارش افسوس خورد؛ این مدل؛ جهان را نه در حال انقباض و نه انبساط می‌داند و بعبارتی دیگر جهان نه کوچکتر و نه بزرگترمی شود.
مدل دویستر ، که پس از انشتین وضع شد، ادامه کارهای انشتین بود؛ بعلاوه هویل تز جهان ساکن و نامحدود را ارائه داد و از طرفی فرضیه جهان نوسانی توسط تولمان وضع شد و ساندیچ آن را بسط داد و افزون آنکه کسانی امثال ، هابل مدل جهان را محدود و گسترش یابنده پیشنهاد کرده اند. از میان مدلهای موفق دیگرمی توان به مدلهای فریدیمان دانشمند روسی اشاره کرد؛ این مدلها در واقع بر اساس همان معادلات انشتین استوار است، منتها فریدیمان ثابت کیهان شناختی و نیروی پاد گرانش را در معادلات و نظریات خویش وارد نکرده است؛


پاره ای از سخنان معصومین علیه‌السلام درباره سرانجام جهان ماده

"حضرت علی علیه‌السلام در نهج البلاغه در فصلی مربوط به آفرینش اشیاء ، می فرمایند:"لم یخلق الاشیا من اصول اولیه و لا اوائل ابدیه بل خلق ما خلق فاقام حده وصور ما صور فاحسن صورته ، یعنی نیافرید اشیا را از اصول و اولیات ازلی ابدی بلکه آفرید آنچه را که پدید آورد (ماده و اشیا را) و حدود و تعنیات آنها را از یکدیگر متمایز نمود و صورت بندی نمود آنچه را که صورتی می‌پذیرفت و نیکو نمود صورت آنها را ... .
حضرت علی علیه‌السلام "نفی ازلیت ماده می نماید، ضمنا به نفی "ابدیت" آن هم به تصریح می‌فرماید زیرا آنچه که ازلی نیست ابدی هم نمی‌تواند باشد.
در دعای جوشن کبیر هم به نفی ازلیت ماده اشاره فرموده است، در آنجا که می فرماید: "یا من خلق الاشیا من العدم"
یعنی ای کسی که پدیده‌ها را از عدم آفریدی."
در یکی از دعاهای صحیفه سجادیه (از حضرت اما زین العابدین علیه‌السلام که معروف به دعای روز جمعه است چنین آمده است:
بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدالله الاول قبل الانشا والاحیا و الاخر بعد فنا الاشیا ... یعنی ستایش خاص خدائی است که آغاز هستی پیش از پیدایش و زندگی است و پایان پس از فنا اشیا ... .
همچنین در دعای جوشن کبیر ، در مورد نابودی عالم ماده و ابدی بودن خداوند متعال چنین می خوانیم:
"یا من یبقی و ینفی کل شی" اوست که بماند و فانی شود هر چیز.
حضرت علی علیه‌السلام در نهج البلاغه در خطبه‌ای می‌فرمایند: "بعد از فنای دنیا خداوند تنها می‌گردند و هیچ شیئی همراه او نیست. و همانطور که قبل از خلق عالم تنها بوده همانگونه هم بعد از آن تنهاست، نه زمانی وجود دارد نه مکانی ، اجلها و زمانها معدوم می گردند و سالها و لحظه ها ناپدید می‌گردند و هیچ شیئی جز خداوند واحد قهار که برگشت همه امور بسوی اوست، باقی نمی ماند.
در دعای جوشن کبیر می‌خوانیم: "یا من هوا قبل کل شی یا من هو کل شی" یعنی: اوست قبل از هر چیز و اوست پس از هر چیز.


نظریات قرآن:

در قرآن تأکید می شود که ساعت ، یعنی حادثه نابودی جهان ، یک امر ناگهانی است و به هیچ وجه برای انسان قابل پیش بینی نیست، این مطلب از بسیاری از آیات استنباط می‌گردد، از جمله آیه 187 سوره اعراف:
"یسئلوک عن الساعه ایان مرسیهخا - قل انما علمها عند ربی لایجلیها لوقتها الا هو- ثقلت فی السموات والارض- لاتاتیکم الا بغته ..."(اعراف-187)
قیامت یک حادثه وعده داده شده از جانب خداست و وعده خدا حق است، زمان وقوع قیامت را تنها خدا می داند (...لایجلها لوقتها الا هو...) و هر لحظه ممکن است اتفاق بیفتد (تکاد السموات یتفطرن من فوقهن ...) با توجه به ناگهانی بودن قیامت، انسان در هیچ لحظه‌ای از زمان نمی تواند نسبت به عدم وقوع آن مطمئن باشد.
محل وقوع این حادثه کجاست و از کجا آغاز خواهد شد؟ این سوالی است که برای پاسخ داده به آن باید در آیات زیر به دقت تامل کرد:
"بل الساعه موعد هم و الساعه ادهی و امر" (القمر-46)
"والیوم الموعد" (بروج-2)
"بل لهم لن یجدوا من دونه موئلا" (الکهف-57)
"حتی اذا راواما یوعدون فسیعلمون من اضعف ناصرا و اقل عددا" (جن-24)
"قل ان ادری اقریب ما توعدون ام یجعل له ربی امدا" (جن-25)
"فذرهم یخوضوا و یلعبوا حتی یلاقوا یومهم الذی یوعدون" (معراج-42)
"خاشعه ابصارهم یرهقهم ذله ذلک الیوم یوعدون" (معراج- 44)
"انما توعدون لصادق" (ذاریات-5)
از آیات فوق معلوم می گردد که ساعت (قیامت) در این آیات با کلماتی همچون: موعود - موعد - مایوعدون - ماتدعدون و از این قبیل مشخص گردیده است، به عبارت دیگر ، منظور از "موعد" در آیات فوق همان "ساعت" است، یعنی حادثه قیامت.


حال به آیه زیر دقت می‌کنیم:

"و فی اسما رزقکم و ما تدعدون" (الذاریات-22)
و روزی شما و آنچه که وعده داده می‌شوید در آسمان است.
اکنون رجوع می کنیم به آیه 187 سوره اعراف "...ثقلت فی السموات و الارض..."
با توجه به فعل ثقلت که سوم شخص مفرد و مونث و یقینا به الساعه بر می‌گردد، آیه را می توان چنین معنی کرد: "وجود و حضور قیامت در همه جا سنگینی می‌کند، در آسمانها و زمین ، یعنی در درون هر اتمی و هر کهکشانی".
پس حادثه "ساعت" به مکان بخصوصی تعلق ندارد، بلکه همزمان در همه جای جهان آغاز می‌گردد و در لحظه ای هر هفت آسمان را نابود می‌کند. زمان حادثه بسیار کوتاه است، به نحوی که شاید از یک چشم بر هم زدن هم کوتاهتر باشد:
"... و ما امر الساعه الا کلمح البصرا و هو اقرب..." (نحل- 77)
و ماجرای قیامت نیست مگر به اندازه چشم بر هم زدن و یا کوتاهتر از آن ...
ظاهرا چنین تخریب سریع و عظیمی نمی تواند باشد مگر طی یک انفجار وحشتناک اتمی که ظرف مدت بسیار کوتاهی ، همه اتمهای جهان را که واحد ساختمانی ماده هستند، از درون بشکافد و به انرژی خالص تبدیل کند و دیگر هیچ اثری از ماده باقی نگذارد به جز آنچه خدا خواهد، در این شرایط همه جا را نور و حرارت فرا خواهد گرفت:
"فاذا انشقت السما فکانت ورده کالدهان" (الرحمن-37)
تا هنگامی که آسمان شکافته شود و همچون روغن گداخته ، گلی رنگ گردد.
"قل لکم میعاد یوم لاتساتخرون عنه ساعه و لا تستقدمون"


...حال به بعضی آیات دیگر توجه می نمائیم:

1- اذا وقعت الواقعه - خافضه رافعه. اذا رجت الارض رجا و بست الجبال بسا فکانت هبا منبثا" (واقعه -6،5،4،3،1) هنگامی که آن واقعه (حادثه) اتفاق بیفتد، آن حادثه، بالا برنده فرو آورنده و هنگامی که زمین به شدت بلرزد و کوهها روان شوند، روان شدنی و به گرد و غباری پراکنده تبدیل شوند.
2-"و اذا نفخ فی الصور نفخه واحده"(الحاقه-13) وآنگاه که در صور دمیده شود، دمیدنی واحد، این دمیدن در "صور" هر چه باشد، در حقیقت صدور فرمان شروع انفجار است.
3- "و حملت الارض و الجبال فدکتاد که واحده"(الحاقه-14) و زمین از جا کنده شود کوهها در هم کوفته شوند، کوفتنی واحد.
4-"فیومئذ وقعت الواقعه"(الحاقه-15) پس در چنین زمانی است که واقعه (صیحه بزرگ) اتفاق می افتد.
5- "انشقت السما فهی یومئذ واهیه" (الحاقه-16) و آسمان از هم پاشیده شود که چنین هنگامی آسمان سست می باشد.
6- "یوم ترجف الارض و الجبال و کانت الجبال کثیبا مهیلا(مزمل-14) هنگامی که زمین وکوهها به شدت بلرزنذد و کوهها چون توده هایی از گرد و غبار پراکنده شوند.
7- "فاذا برق البصر و خسف القمر و جمع الشمس و القمر"(قیامه =9،8،7) تا گاهی که چشمها از نور شدید خیره بشوند ماه بگیرد و خورشید و ماه جمع کرده شوند (خورشید و ماههای زیادی داریم مراد همه اجرام سماوی است، خورشید و ماه به عنوان نمونه به اینها اشاره رفته است، به معنی جمع شدن همه اجرام عالم است. زیرا خورشید و ماه دوجرم استثنایی نیستند.)
8- "واذا الارض مدت والقت ما فیها و تخلت" (انشاق -4،3) یعنی: هنگامی که زمین، آنچه را که در بردارد افکند و زمین فشرده کنونی به اطراف گسترده شود. کره زمین خرد و از هم پاشیده و بصورت گرد و غبار (اتمهای پراکنده) در خواهد آمد.
 
بالا