منبع : گیاهان سمی ایران و مسمومیت آنها در دامها تألیف دکتر محمدرضا اصلانی
نام علمی : Acroptilon repens
نام انگلیسی : Russian Knapweed
نام فارسی : تلخه
تلخه گیاهی چند ساله ، تلخ مزه و جزو گیاهان هرز صیفی کاریها ، باغها و زمین های بایر است . این گیاه دارای ریشه راست و عمیق بوده و ارتفاع آن گاهی به نیم متر میرسد . ساقه های تلخه راست و حاوی انشعابات متعددی است و انتهای ساقه به گل آذین تخم مرغی شکل ختم میشود که رنگ آن صورتی یا بنفش است . روی برگها و ساقه ها کرکهای نرمی به رنگ خاکستری وجود دارد .
تغذیه ی طولانی مدت این گیاه در تک سمی ها موجب شکل گیری بیماری برگشت ناپذیر مغزی به نام انسفالومالاسی نیگروپالیدال میشود که در آن ناحیه نیگروپالیدال معز نرم شده و از بین میرود . تخریب این قسمت موجب از بین رفتن توانایی دام برای جویدن غذا میشود .
نشانه های درمانگاهی به دنبال خوردن مقدار زیاد گیاه در یک دوره طولانی ، به شکل ناگهانی ظاهر میشود . در ابتدا اسب های مبتلا افزایش تونیسیته عضلات پوزه و لب ها را نشان میدهد به طوری که دندان های پیشین نمایان و دهان نیمه باز باقی مانده و زبان خارج و آویزان میگردد . حرکات مداوم زبان به خصوص در تلاش برای خوردن غذا موجب سرازیر شدن بزاق کف آلود میشود . به هر حال در چنین وضعیتی اخذ طبیعی غذا و جویدن آن شدیداً مختل میشود .در مواردی که یک طرف مغز درگیری بیشتری دارد لب ها به یک طرف کشیده شده و دام ممکن است در یک جهت به دور خود چرخش نماید . رفتارهای غیرطبیعی دیگری مانند خمیازه کشیدن فراوان و بالا انداختن غیرطبیعی سر ممکن است دیده شود . به علت عدم امکان تغذیه ی دام ، کاهش وزن با گذشت زمان شدت مییابد و اگر دام معدوم نشود در نهایت به علت گرسنگی یا پنومونی حاصل از استنشاق مواد غذایی تلف میگردد . امکان درمان بیماری وجود ندارد و ترمیم نواحی آسیب دیده مغز ممکن نیست . اسب های مبتلا را میتوان با تجویز آب ، الکترولیت ها و تغذیه آنها با جیره آبکی غنی از انرژی به وسیله لوله معدی زنده نگه داشت .
نام علمی : Adonis flammea
نام انگلیسی : Flame adonis
نام فارسی : چشم دردو ، سرخک آتشی
گیاهان جنس آدونیس یک ساله یا دو ساله بوده و بیشتر در مناطق شنی یا خاک های رسی میرویند . این گیاهان دارای ساقه های راست ، ساده با برگهای سه تا چهار قسمتی اند و هر قسمت از انشعابهایی تشکیل شده است که نیزه ای و زائده مانند به نظر میرسند . گلها در انتهای ساقه قرار گرفته ، منفرد و در گونه های مختلف رنگهای متنوعی دارند .
این گونه ها حاوی گلیکوزید های قلبی از نوع کاردنولید هستند . این گلیکوزیدها به مقدار ناچیز از دستگاه گوارش جذب شده و تجمع چندانی در مورد آنها صورت نمیگیرد . به همین دلیل خوردن این گیاهان مسمومیت شدید و خطرناکی را دنبال ندارد . آدونیس برای گوسفند غیر مطبوع بوده و در صورتی که به اجبار به آن خورانده شود مسمومیت اتفاق می افتد .
نام علمی : Aesculus hippocastanum
نام انگلیسی : Buckeyes
نام فارسی : شاه بلوط هندی
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 600x453 پیکسل اینجا کلیک کنید.
شاه بلوط هندی درختی بزرگ و برگ ریز است که ارتفاع آن به 25 متر هم میرسد . این درخت گلهای خوشه ای به رنگ سفید ، صورتی و یا قرمز عمیق تولید مینماید و میوه ان نیز بزرگ ، خاردار به رنگ سبز - زرد یا قهوه ای و کپسول دار است . این میوه حاوی یک تا چهار دانه قهوه ای رنگ است .
دانه های شاه بلوط هندی حاوی نشاسته و 3 تا 5 درصد گلیکوزید ساپوژنین میباشد . این دانه ها تلخ مزه بوده و به همین دلیل به مقدار زیاد خورده نمیشوند . ساپنین ها به طور معمول به مقدار ناچیز از دستگاه گوارش جذب میشوند . با این حال تماس آنها با مخاط موجب آزردگی و آماس شدید میشود . این عمل میتواند افزایش نفوذپذیری روده ها به اندازه ای که اجازه عبور ساپونین ها و ورود آنها که به خون را بدهد ، بع دنبال داشته باشد . در بین انواع ساپوین ها چنین اثری نادر است .
در دامهای کوچک بیشتر موارد مسمومیت به بلع دانه های گیاه مربوط است . نشانه های درمانگاهی در این دامها در عرض 6 ساعت پس از بلع رخ میدهد که شامل : استفراغ ، اسهال ، ریزش بزاق ، کشیدگی عضلات شکم ، تشنگی ، بی اشتهایی ، دهیدراسیون ، عدم تعادل ، لرزش عضلانی ، سفتی عضلات و افزایش درجه حرارت بدن است . علاوه بر این انسداد دستگاه گوارش به علت انباشتگی در مواردی دیده شده است .
در اسب ها مسمومیت به دنبال خوردن سرشاخه های گیاه رخ میدهد و در آنها گاستروانتریت شدید ، دل درد ، کاهش وزن ، آماس غشاهای مخاطی ، دهیدراسیون ، لرزش عضلانی ، عدم تعادی الکترولیت ها و فلجی مشاهده میشود .
در نشخوار کنندگان نشانه های درمانگاهی رایج عبارتند از افسردگی ، ضعف و لرزش ، پرخونی غشاهای مخاطی ، اتساع مردمک چشم ، قوز کردن ، سفتی و عدم تعادل در گامها ، از پاافتادگی و تشنج به همراه اپیستوتونوس است . نشانه ها پیشروند بوده و در نهایت به کما و مرگ منجر میشود .
درمان دام های مسموم حمایتی بوده و در دامهای بزرگ تجویز مواد مسهل و نیز مایع درمانی سفارش شده است . در دام های کوچک نیز ایجاد استفراغ و یا شستشوی معده در ساعات اولیه بلع گیاه و انجام لاپاراتومی در موارد انسداد باید در درمان مورد توجه باشند .
نام علمی : Agropyron desertum
نام انگلیسی : desert wheatgrass
نام فارسی : علف گندمی
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 600x800 پیکسل اینجا کلیک کنید.
علف گندمی گیاهی چندساله با گل آذین کاکلی است که علف گندمی کاکل دار نیز نامیده میشود . این گیاه در مناطق سردسیر رشد خوبی دارد و ارتفاع آن به حدود یک متر هم میرسد ، برگ های آن در انتها نازک است و غلاف برگ ساقه را میپوشاند . گل آذین نیز چندین متر درازا دارد و در انتها باریک میشود . علف گندمی بومی روسیه و سیبری است و برای کشت مرتع بع ایران وارد شده است .
علف گندمی در مراحل اولیه ی رشد و آبدار بودن میتواند حاوی ترکیباتی باشد که از جذب منیزیم جلوگیری میکنند و به دنبال تغذیه گاوها از آن به هیپومنیزیمی منجر میشود . در چنین شرایطی گیاه حاوی نیتروژن ، پتاسیم و اسیدهای چرب بالا بوده و نسبت پتاسیم به کلسیم - منیزیم نیز از 2/2 فراتر میرود . همچنین افزایش میزان نیتروژن به پروتئین های محلول در آب گیاه با رخداد هیپومنیزیمی مرتبط میباشد .
نام علمی : Agrostemma githago
نام انگلیسی : Corncockle
نام فارسی : سیاه تخمه ، سیاه دانه
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 640x480 پیکسل اینجا کلیک کنید.
سیاه تخمه گیاهی یک ساله یا چند ساله از تیره گل میخک است . ساقه های گیاه راست و به ارتفاع 50 تا 100 سانتیمتر میرسد که پوشیده از کرک هستند . برگهای سیاه تخمه به طور متقابل روی ساقه قرار گرفته و کشیده اند . گلها بزرگ و دارای دمگل بلند میباشند ، هر کدام پنج گلبرگ قرمز مایل به ارغوانی دارند و کاسبرگ ها تقریباً گل را احاطه میکنند . میوه سیاه تخمه کپسول است و داخل هر کپسول 30 تا 40 عدد بذر سیاه رنگ وجود دارد .
سیاه تخمه دارای ساپونین سمی از گروه تری ترپن به نام جیپاژنین است . این ساپونین در تمام قسمتهای گیاه وجود دارد . دام ها به طور معمول از خوردن گیاه امتناع میکنند ، ولی مخلوط شدن ان و به خصوص دانه ها با علوفه یا سایر قسمت های غذای دام موجب مسمومیت میشود .
آلودگی شدید جیره غذایی به سیاه تخمه موجب مرگ ناگهانی دامها میشود . نشانه های درمانگاهی در گاوهای مسموم در ابتدا بی اشتهایی ، تشنگی ، قطع نشخوار و حرکات شکمبه ، ریزش بزاق و نفخ است ، در مراحل بعدی لرزش عضلانی ، دل درد و دندان قروچه ، اسهال ، از پا افتادگی ، فلجی از نوع شل ، هیپوترمی و مرگ در انتها میباشد . در کالبدگشایی دامهای تلف شده خونریزی در قسمتهای مختلف دستگاه گوارش ، دژنراسیون کبد و نیز دانه های گیاه در پیش معده ها و شیردان یافت میشود . همچنین در اسب هایی که با این گیاه مسموم شده اند افزایش تراوش بزاق ، تشنگی غیرعادی و افزایش تعداد تنفس دیده میشود .
نام علمی : Allium ursinum
نام انگلیسی : wild garlic
نام فارسی : سیر وحشی
سیر وحشی یکی از گونه های سیر است که اصطلاحاً سیر کوهی هم نامیده میشود . پیاز این گیاه دارای سع برجستگی کاملاً مشخص است و بوی سیر میدهد . گیاه اغلب دارای دو برگ دراز نوک تیز و دارای دمبرگ است . گل آذین این گیاه مانند سایر گیاهان تیره لاله چتری ساده است که در انتهای ساقه کوتاه یا بلندی قرار میگیرد .
مسمومیت با این گیاه در فصل بهار به دنبال خوردن قسمت های مختلف آن ، در گوسفند گزارش شده است . در این مورد دام های مبتلا کم خونی ، زردی و هموگلوبینوری نشان میدهند و در هپستوپاتولوژی نیز نکروزه توبولهای کلیوی وکست های هموگلوبین در کلیه ها و نکروز مرکز لبولی در کبد مشاهده میشود . غلظت بالای ترکیب اس - متیل سیستئین سولفوکسید در برگها و ساقه گیاه عامل رخداد مسمومیت است .
نام علمی : Amaranthus retroflexus
نام انگلیسی : redroot pigweed
نام فارسی : تاج خروس
تاج خروس گیاهی یکساله است . این گیاه به صورت علف هرز در بیشتر باغهای میوه ، صیفی کاریها ، جالیز و کشت های زراعی دیگر میروید . ساقه های آن ایستاده ، منشعب یا غیرمنشعب ، شیاردار و پوشیده از کرک های کوتاه و زیرزمینی است . بلندی گیاه به 15 تا 100 سانتیمتر میرسد . برگهای آن دراز کشیده و تخم مرفی شکل با حاشیه صاف و رنگ سبز روشن هستند . گلها کوچک ، غیرمرئی و مجتمع اند و گل آذین آن خوشه ای است . دانه ها بسیار ریز و براق به رنگ سیاه میباشند .
مسمومیت با تاج خروس در خوک ، گاو و گوسفند گزارش شده است . این گیاه میتواند حاوی مقدار توکسیک اگزالات و نیترات باشد و موجب مسمومیت با این مواد در دامها شود . میزان اگزالات برگ های تاج خروس تا 30% وزن خشک آنها ممکن است باشد . همچنین در گزارشی نیترات موجود در این گیاه 6/20% وزن خشک آن اعلام شده است .
مشخصه آن ضایعات کلیوی بدون حضور کریستالهای اگزالات کلسیم است . این مسمومیت در گاوها عمدتاً در اواخر تابستان و اوایل پاییز به دنبال خوردن گیاه که در مرحله ی دانه دهی است شکل میگیرد و علت آن هنوز شناخته نشده است . در این مورد حدود 5 روز بعد از مصرف تاج خروس نشانه های درمانگاهی دیده میشود . این نشانه ها شامل ضعف ناحیه خلفی بدن و عدم تمایل دام برای بلند شدن و ایستادن ، لرزش عضلانی به خصوص در اندامهای حرکتی خلفی ، عدم تعادل ، اسهال که ممکن است بدبو و با خون همراه باشد و ادم محیطی میباشد .
دوره ی بیماری یک تا چهارده روز است .
نام علمی : Ammi majus
نام انگلیسی : greater ammi
نام فارسی : وایه ، زرنباد ، آموس
وایه گیاهی علفی و یک ساله است که بلندی آن به 80 سانتیمتر میرسد و ظاهری شبیه به هویج دارد ولی میوه آن برخلاف هویج از تارهای خمیده و قلاب مانند پوشیده نیست . برگهای قاعده گیاه به صورت قطعات نوک تیز و دندانه دار با پهنک مشخص است ولی برگهای فوقانی آن به قطعات باریک تقسیم شده است . گلهای آن سفیدرنگ ، کوچک و مجتمع در گل آذین های چتری مرکب بزرگ میباشد . زمان گل دادن فروردین و اردیبهشت است .
خوردن قسمت های مختلف این گیاه موجب حساسیت به نور اولیه در دامهای مختلف میشود و رخداد آن در گوسفند ، گاو و بعضی از گونه های طیور گزارش شده است . نشانه های حساسیت به نور چند روز بعد از شروع تغذیه از علوفه آلوده به این گیاه ظاهر میشوند ، اما به دنبال خوراندن دانه های گیاه به مقدار 8 گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن در گوسفند و 4 گرم در گاو نشانه های بیماری در عرض 24 تا 48 ساعت بعد شکل گرفته است . علاوه بر ضایعات پوستی معمول در حساسیت به نور ، تورم بافت ملتحمه چشم و ادم قرنیه به صورت ویژه ای در حساسیت به نور ناشی از فورانوکومارین ها مشاهده میشود که احتمالاً ترشح این ترکیبات از طریق اشک عامل آن است .
نام علمی : Anagallis arvensis
نام انگلیسی : pimpernel
نام فارسی : آناغالس ، آناگیر
آناغالاس گیاهی علفی و یک ساله با ساقه چهارگوش است . این گیاه به صورت گسترده روی زمین رشد میکند و طول آن به 10 تا 30 سانتیمتر میرسد . برگهای گیاه متقابل ، بیضی شکل نوک تیز و بدون دمبرگ هستند . در سطح تحتانی پهنک برگهای آناغالس نقاط ریزی دیده میشوند . گلهای آن معمولاً قرمز رنگ و دارای دمگل دراز میباشند و شکفتن و جمع شدن جام آن به تناسب خشکی و رطوبت هوا و نور روزانه تغییر محسوس نشان میدهد . میوه آن نیز کپسول دار بوده و حاوی دانه هایی به اندازه خشخاش ، بسیار تند و تلخ مزه است .
مسمومست با آناغالس در گوسفند و گاو گزارش شده است . در این موارد دو تا سه روز بعد از قرار گرفتن دامها در پس چر گندم حاوی این گیاه مرگ و میر در آنها مشاهده شده است . نشانه های درمانگاهی در دامهای مسموم شامل ضعف و ناتوانی در حرکت ، دیس پنه ، افسردگی ، گیجی ، اسهال که گاهی با خون همراه است ، از پا افتادگی و کما است که در نهایت به مرگ دام منجر میگردد . تلفات در دامهای مسموم ممکن است به 100 درصد برسد .
در کالبدگشایی دامهای تلف شده ادم زیرجلدی ، تجمع مایع در حفرات بدن ، ادم شدید اطراف کلیوی ، ادم و پرخونی ریه ها ، خونریزی نقطه ای در زیر جلد ، روی کلیه ها و اپی کارد ، ضایعات تخریشی تا زخم شدگی در مخاط مری و ادم و تورم دیواره شیردان دیده میشود . همچنین کلیه ها رنگ پریده تا متمایل به زرد و متورم میباشد .
نام علمی : Astragalus hamosus
نام انگلیسی : columbine
نام فارسی : آکلیل الملک ، ناخنک
اکلیل الملک گیاهی یک ساله به بلندی 25-20 سانتیمتر است . برگهای آن دارای 12-7 جفت برگچه بیضی شکل است که سطح فوقانی آنها کاملاً بی کرک و سطح تحتانی پوشیده از کرک است . گل آذین خوشه ای متراکم ، دمگل واژگون و گلها به رنگ سفید یا زرد میباشند . میوه ی آن نیام به طول 4-2 سانتیمتر و عرض 3/0 سانتیمتر و استوانه ای است که حاوی 25-20 دانه میباشد .
اکلیل الملک حاوی ترکیبات نیترو است که مهمترین آنها میسروتوکسین میباشد . مقدار این ترکیبات در برگ گیاه 11-10 میلی گرم در گرم اعلام شده است . در بین دامها ، گاوها از حساسیت بیشتری نسبت به مسمومیت با ترکیبات نیترو برخوردار هستند .
در شکل حاد مرگ دامها در عرض 3 ساعت بعد از بروز نشانه ها رخ میدهد ، ولی در مواردی نیز روند بیماری تا 24 ساعت طول میکشد . در شکل مزمن مسمومیت ، کاهش وزن ، ژولیدگی پوشش خارجی ، ریزش از بینی ، عدم تحمل تمرین ، دیسترس تنفسی همراه با خرناس ، کشیدن اندامهای حرکتی خلفی روی زمین ، عدم تعادل همراه با درجاتی از فلجی خلفی ، کوری موقت و ریزش بزاق دیده میشود . مدت بیماری چند ماه ممکن است طول بکشد .به دنبال بروز استرس نیز مرگ ناگهانی در دامهای مبتلا ممکن است رخ دهد .
نام علمی : Atriplex canescens
نام انگلیسی : saltbush
نام فارسی : سلمکی سفید ، بوته شور سفید
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 544x800 پیکسل اینجا کلیک کنید.
سلمکی سفید گیاهی چند ساله به بلندی 40 تا 200 سانتیمتر است . شاخه های آن تنک یا انبوه در تمام طول چوبی با ساقه های راست ، نسبتاً ضخیم و با کرک های فلسی خاکستری است . برگها بدون دمبرگ ، خطی - قاشقی تا مستطیلی باریک به طول 1 تا 5 سانتیمتر هستند . گیاه دوپایه و یا به ندرت یک پایه است .
این گیاهان حاوی سلنیوم میباشند . میزان سلنیوم ، در این گیاهان گاهی تا 1500 ppm میرسد و منجر به نارسایی تنفسی ، شوک و مرگ دامهای مبتلا میشود . نشانه های درمانگاهی شکل حاد مسمومیت شامل دیسترس تنفسی شدید ، بی قراری ، بی اشتهایی کامل ، ریزش بزاق ، اسهال آبکی ، تب ، افزایش ضربان قلب و گامهای غیرعادی است که به دنبال این علائم دام از پا افتاده و در عرض مدت کوتاهی تلف میشود .
در شکل مزمن مسمومیت با سلنیوم که بیشتر دیده میشود و قبلاً به آن بیماری قلیایی و گیجان کور گفته میشد ، تظاهرات درمانگاهی به صورت لاغری ، بی حالی ، پوشش خارجی خشن ، عدم سرزندگی ، لنگش و سختی در راه رفتن است . در گاو و تک سمی ها ریزش موهای دم رخ میدهد که به آن بیماری دم شلنگی گفته میشود . در خوک ، بز و اسب کچلی عمومی ممکن است به دنبال ریزش موهای بدن مشاهده گردد . غیر طبیعی شدن سم ها به شکل تورم نوار تاج سم ، ترک خوردن عمیق سم ها ، و در مواردی جدا شدن و افتادن آنها نیز اتفاق می افتد .
نام علمی : Atropa belladonna
نام انگلیسی : deadly nigthtshade
نام فارسی : شابیزک غاش غاشی
شابیزک گیاهی چند ساله و پایا است که بلندی آن به 5/0 تا 5/1 میرسد و معمولاً در مکانهای مرطوب و سایه دار بر روی خاکبرگ درختان و یا در زمین های آهکی به صورت وحشی و خودرو میروید . این گیاه دارای ریشه ای گوشتی ، دراز و منشعب به رنگ حنایی و ساقه ی استوانه ای و پوشیده از تار است که در انتها دارای تقسیمات دوتایی یا سه تایی است . برگها جفت ، بیضی و نوک تیز هستند و همیشه یک برگ بزرگ در کنار برگ کوچک واقع میشود . گلها بزرگ و منفرد بوده و جام گل آن قهوه ای - چرک یا مایل به بنفش و به صورت استوانه ای است . میوه ی گیاه به بزرگی گیلاس است که در ابتدا سبزرنگ بوده و پس از رسیدن قرمز سیاه رنگ میشود و دانه ها نیز کوچک و تیره رنگ هستند .
شابیزک دارای آلکالوئیدهای تروپان بوده که دارای خواص پاراسمپاتولیتیک بوده و ترشح غدد بزاقی ، عرق و برنشها و نیز حرکات دستگاه گوارش را مهار مینماید و از طرفی موجب شل شدن مثانه ، رحم و مثانه میشوند . همچنین در دوزهای بالا موجب تحریک سیستم اعصاب مرکزی میشوند .
در صورت بلع مقدار کافی از گیاه توسط دامها ، نشانه های بی قراری ، لرزش ، اتساع مردمک ، کوری ، تشنج ، حرکات دیوانه وار و از پاافتادگی بروز میکند . در کالبدگشایی دامهای تلف شده ضایعه ی قابل توجهی مشاهده نمیشود . در دامهای مسموم آتروپین به میزان زیادی از ادرار دفع میشود و چکاندن چند قطره از ادرار آنها در چشم حیوانات آزمایشگاهی مانند خرگوش موجب اتساع شدید مردمک میشود .
نام علمی : Avena sativa
نام انگلیسی : oat
نام فارسی : یولاف ، جو دوسر
یولاف گیاهی علفی و یکساله به بلندی 5/0 تا 1 متر و گاهی بیشتر است . میوه ی آن به شکل خوشه و سنبله غیرفشرده است در هر سنبله سه گل دارد . گلهای دو طرف بارور میشوند . دانه گیاه در غلافی دارای دوسر قرار میگیرد .
یولاف میتواند حاوی نیترات به مقدار سمی باشد و از این نظر یکی از گیاهان با اهمیت در ایجاد مسمومیت با این ترکیب محسوب میشود . همچنین در آفریقای جنوبی نوعی بیماری در ارتباط با چرای بزها و گاوها بر روی یولاف سبز توصیف شده است که مشخصه های آن حساسیت به نور ، اسهال و مرگ در بزها و اسهال و کاهش تولید شیر در گاوها بوده میباشد . در دامهای تلف شده از شکل تجربی بیماری نکروز مخاط پیش معده ها و پرخونی و خونریزی در شیردان یافت شده است .
نام علمی : azadirachta indica
نام انگلیسی : nimb
نام فارسی : چریش ، سنجد تلخ ، زیتون وحشی
چریش درختی به بلندی بیش از 10 متر با برگهای بزرگ و مرکب از برگچه های متعددی (5 تا 7 عدد) است که بومی هند و مالزی است . برگها سبز و کناره های آن دارای بریدگی و شبیه دندانه ی نامنظم مانند برگ زبان گنجشک است . دانه له شده این گیاه به طور ملایم بوی سیر میدهد و به سهولت تخمیر میشود .
تجویز برگهای سبز و خشک شده درخت در بزها برای مدت هشت هفته موجب کاهش وزن ، بی اشتهایی ، ضعف و اسهال شده است و در دوزهای بالاتر نشانه های عصبی مانند لرزش و عدم تعادل جلب توجه کرده است .
در کالبد شکافی دامها نیز درجات متنوعی از خونریزی ، پرخونی و دژنراسیون در کبد ، کلیه ها ، ریه ها ، دوازده و مغز و دژنراسیون لوله های سمی نی فروس مشاهده شده است .
نام علمی : Bata vulgaris
نام انگلیسی : beet
نام فارسی : چغندر قند
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 700x525 پیکسل اینجا کلیک کنید.
چغندر گیاهی چند ساله با برگهای پهن چین دار و سبز تیره است که مستقیماً از ریشه خارج میشوند . ساقه ی گل دهنده در سال دوم به گل مینشیند و میوه میدهد . میوه های آن در اطراف شاخه گل دهنده میرسد و در هر میوه چند دانه وجود دارد .
برگهای چغندر حاوی اسید اگزالیک است و در مواردی مسمومیت با این ماده به علت تغذیه از برگهای تازه گیاه دیده میشود . علاوه بر این ، برگهای گیاه دارای گلیکوزیدها و ساپونین های تحریک کننده است که اثرات آنها به دنبال خوردن گیاه ممکن است ظاهر شود . ریشه گیاه نیز در فصول معینی از سال حاوی ترکیبات آمید بوده و موجب اختلالات گوارشی میشود . همچنین سوء هضم ناشی از تولید زیاد اسید لاکتیک در گوسفند به دنبال تفذیه از ریشه چغندر گزارش شده است .
چغندر میتواند حاوی نیترات به مقدار سمی نیز باشد و مسمومیت با آن در گوسفند و گاوهایی که از چغندر خام تغذیه کرده اند ، مشاهده شده است . در بین دامها اسب حساسیت ویژه ای نسبت به مسمومیت با چغندر قند دارد . در این مورد نشانه های مسمومیت شامل بی قراری ، سردی انتهای بدن ، شیهه کشیدن بی مورد ، ریزش بزاق ، عدم توانایی بلع غذا و آب میباشد .
نام علمی : Brassica napus
نام انگلیسی : swedish turnip
نام فارسی : کلزا
کلزا گیاهی یک ساله است . گلهای آن زردرنگ بوده و هر کدام چهار کاسبرگ دارند . برگهای آن عاری از کرک میباشند . میوه نیز وضع فاصله دار از ساقه دارد .
کلزا یکی از منابع مسمومیت با نیترات در دامها محسوب میشود . مسمومیت با نیترات همراه با مرگ و میر در گاوهای شیری به دنبال تغذیه از کلزای نارس گزارش شده است . در این مورد میزان نیترات گیاه 12 درصد اعلام شده است . حساسیت به نور اولیه به دنبال تغذیه از کلزا در گوسفند گزارش شده است . همچنین شواهدی از ادم و آمفیزم حاد ریوی در کالبدشکافی و هیستوپاتولوژی دامهای مبتلا مشاهده شده است .
تغذیه از کلزا ، در طیور هم اثرات مضر متنوعی را موجب میشود که شامل گواتر ، کاهش رشد ، کاهش تولید تخم ، بدمزه شدن طعم تخم مرغ ، بدمزه شدن گوشت و خونریزی در کبد است . همچنین کلزا در بوقلمون ها میتواند موجب فیبروز کبد شود . تغذیه ی غازها از جیره حاوی اسید اروسیک ناشی از کلزا نیز کاهش رشد ، میزان مرگ و میر بالا ، هیدروپریکارد و ضایعات کبد ، قلب ، عضلات اسکلتی و طحال را به دنبال داشته باشد .
نام علمی : Brassica oleracea
نام انگلیسی : wild cabbage
نام فارسی : کلم
کلم گیاهی است یک و دو ساله ، برگهای آن پهن ، ناصاف ، موج دار و سبز یا سفید است . این گیاه دارای واریته های متعددی است که برخی از آنها ساقه دار بوده ولی تعدادی بدون ساقه و پر برگ هستند . میوه آن دراز و باریک با دو سر نوک تیز است که دانه ها در آن قرار گرفته اند .
کلم حاوی SMCO است . در بین دام های مختلف فقط نشخوارکنندگان به دنبال تغذیه از گیاهان حاوی SMCO نشانه های مسمومیت با این ماده را نشان میدهند . در شکمبه ی این دامها SMCO توسط میکروارگانیسم ها متابولیز شده و به دی متیل دی سولفید که یک ماده همولیتیک است به وجود می آید . این متابولیت توکسیک از دیواره شکمبه جذب و وارد خون میشود .ادامه ی این روند موجب تعییرات برگشت ناپذیر در هموگلوبین و نیز ترسیب آن به گلبول های قرمز حاوی اجسام هنس توسط طحال از گردش خون خذف میشوند .
نشانه های درمانگاهی در موارد حاد 8 تا 10 روز بعد از شروع تغذیه از کلم به صورت هموگلوبینوری ظاهر میشود . به دنبال رخداد هموگلوبینوری ، ضعف ، رنگ پریدگی مخاطات ، زردی ملایم ، تاکی کاردی و افزایش مختصری در تعداد و عمق تنفس دیده میشود . بسیاری از موارد بیماری با اسهال همراه است . درجه حرارت بدن نیز ممکن است نرمال یا کمتر از آن باشد . در صورت عدم درمان مؤثر ، مرگ و میر دامهای مبتلا متداول است و دامهای نجات یافته نیز دوره نقاهت طولانی مدت دارند ، به طوری که هماتوکریت تا هفته هشتم نیز به وضع نرمال برنمیگردد . مواردی از مسمومیت نیز ممکن است به صورت کم خونی تحت درمانگاهی رخ داده و جلب توجه نکند ولی با کاهش رشد دامها همراه میگردد . علاوه بر این در موارد خیلی شدید نیز مرگ ناگهانی بدون اینکه نشانه های درمانگاهی دیده شود رخ میدهد .
در کالبد شکافی دامهای تلف شده ، زردی ، خون رقیق و آبکی ، پرخونی کلیه ها و تغییر رنگ آنها به قهوه ای متمایل به سیاه ، تورم طحال و پرخونی کبد با ظاهری لوبوله ، یافت میشود و در هیستوپاتولوژی نیز هموسیدروز وسیع و نواحی نکروز در کبد وجود دارد .
نام علمی : Buxus sempervirens
نام انگلیسی : common box bush
نام فارسی : شمشاد ، کیش
کیش درختچه ای است زیبا به بلندی متوسط 5/1 متر که در نواحی مساعد به 6 تا 7 متر نیز میرسد . شاخه های آن منشعب و فراوان ، برگها تخم مرغی پهن و دراز و متقابل بوده ، چرمی و بسیار بادوام هستند . گلها بدون دمگل هستند و به طور دسته ای طوری مجتمع میشوند که در هر دسته گلهای نر در طرفین و گلهای ماده در وسط و انتها قرار میگیرند . به دنبال تابش نور و گرمای خورشید بر برگهای این درختچه بوی نامطبوعی از آنها استشمام میشود .
کیش حاوی آلکالوئیدهای استروئیدی است . این آلکالوئیدها مسمومیت زایی گیاه را باعث میشوند و در تمام قسمت های آن به خصوص برگها و پوست یافت میشوند . دامهای مختلف نسبت به این سموم حساس هستند و زمانی که مقدار کافی از این گیاه توسط آنها خورده شود مسمومیت رخ میدهد . بکارگیری سرشاخه های تازه کیش به عنوان بستر در جایگاه ، چنین شرایطی را فراهم مینماید . مسمومیت با این گیاه در تک معده ایها ، اسب و خوک گزارش شده است .
در موارد مسمومیت با این گیاه گاستروآ؟نتریت و اسهال دیده میشود که بیشتر با دل درد و عدم تعادل همراه است در مواردی اسهال خونی و استفراق مشاهده شود . علاوه بر این پرخونی ریه ها ، اختلال تنفسی و تشنج نیز از نشانه های مسمومیت بوده و مرگ در اثر خفگی رخ میدهد .
نام علمی : Calotropis procera
نام انگلیسی : bow string hemp
نام فارسی : استبرق ، عقدا
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 768x1024 پیکسل اینجا کلیک کنید.
استبرق درختچه ای است که بلندی آن به 3 تا 4 متر میرسد و دارای شاخه های شخیم پر از شیرابه سفیدرنگ است . پوست آن متمایل به قرمز و شاخه های جوان آن نیز پوشیده از کرک است . برگها پهن و بدون دمبرگ با قاعده قلبی شکل و تا حدی گوشتی هستند . گلهای گیاه بزرگ و به رنگهای گلی ، سفید ، ارغوانی و قرمز دیده میشوند . میوه تخم مرغی شکل است و وقتی شکافته میشود از آن تارهایی شبیه به تار ابریشم یا حریر بسیار نرم که در واقع کاکلهای دانه های گیاه میباشند ، خارج میگردند .
استبرق حاوی گلیکوزیدهای قلبی کیباشد که عمدتاً در شیره گیاه یافت میشوند و در ساقه ، برگ و ریشه نیز وجود دارند . این گلیکوزیدها بسیار سمی بوده و سریع روی قلب عمل مینماید . شیره سفیدرنگ گیاه هم اثرات سوزاننده روی غشاهای مخاطی و پوست دارد . اسب نسبت به مسمومیت با این گیاه بسیار حساس است . در این موارد ، علائم عصبی ، تکرار ادرار ، کف آلود بودن دهان ، دیس پنه و اسهال از نشانه های اصلی در دامها بوده و پرخونی و ضایعات هموراژیک در بافت های مختلف بزهای تلف شده ، مشاهده شده است .
نام علمی : Cannabis sativa
نام انگلیسی : hemp plant
نام فارسی : شاهدانه
شاهدانه گیاهی یک ساله و علفی است . ریشه ی این گیاه عمودی و بلندی ساقه آن 1 تا 3 و گاهی به 4 متر ممکن است برسد . برگهای آن دارای قسمت های جدا شده است و برگچه های آن 5 تا 7 و گاهی تا 9 عدد هستند . برگچه های هر برگ به شکل برگهای مستقل و همه از یک نقطه مرکزی ، که رگبرگ میباشد ، خارج میشوند . هر برگچه بیضی شکل ، باریک و دراز ، با نوک تیز و دارای کناره های دندانه دار است . برگها متقابل با دمبرگ دراز هستند . گلهای نر به صورت مجتمع و خوشه ای روی پایه های نر و گلهای ماده به صورت سنبله و بدون دمگل هستند .
ترکیب اصلی و فعال شاهدانه آلکالوئیدی به نام تتراهیدروکانابینول است . این ترکیب دستگاه قلب و عروق ، دستگاه عصبی و سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار میدهد . مسمومیت با شاهدانه و یا فرآورده های آن در سگ ، اسب ، قاطر و گاو گزارش شده است . نشانه های درمانگاهی مسمومیت در این دامها کم و بیش شبیه هم است . در اسب و قاطر ، دیس پنه آ به صورت بارز ، لرزش عضلانی و ریزش بزاق کف آلود از دهان مشاهده میشود . در کالبدگشایی دامهای تلف شده یافته ها اختصاصی نبوده و شامل پرخونی ریه ها ، دستگاه گوارش و دستگاه ادراری همراه با خونریزی بر روی قلب و در معده میباشد .
در گاوهای مسموم شده با شاهدانه ، لرزش عضلانی ، میدریاز ، ریزش فراوان بزاق ، عدم تمایل به حرکت ، عدم هماهنگی گامها و کف در دهان مشاهده میشود . این دامها در عرض یک تا 3 روز ممکن است تلف شوند .
نام علمی : Chelidonium majus
نام انگلیسی : celandine
نام فارسی : مامیران ، زرده چاو ، زردچوپ
مامیران گیاهی چندساله است . برگهای آن زنگاری یا سبز مایل به کبود بوده و به چندین قسمت تقسیم شده اند که هر قسمت نیز دندانه دار است . گلهای گیاه زرد و بلندی آن به 40 تا 100 سانتیمتر میرسد . میوه سیلیک دراز و باریک است که پس از رسیدن شکاف برمیدارد و دانه های داخل آن دیده میشوند . در تمام قسمت های گیاه شیره ای به رنگ زرد نارنجی وجود دارد .
مامیران دارای ترکیبات آلکالوئیدی مختلفی است و سمیت آن عمدتاً مربوط به آلکالوئیدی به نام کلریترین میباشد . آلکالوئید سمی دیگر گیاه ، کلیدونین است و موجب ایجاد بیماری با نشانه های عدم هماهنگی گامها ، ریزش بزاق ، ریزش ادرار به صورت قطره ای و تشنج در گاوها میگردد .
نام علمی : Cichorium intybus
نام انگلیسی : wild succory
نام فارسی : کاسنی
کاسنی گیاهی علفی و چند ساله است که در حالت وحشی بلندی آن به 5/0 تا 5/1 متر میرسد . ریشه ی آن عمودی ، قهوه ای رنگ به قطر انگشت بوده و تا یک متر درازا دارد و در مقطع سفیدرنگ است و حاوی شیرابه ای شیری رنگ است . ساقه گیاه باریک ، استوانه ای و دارای انشعابات کم است . برگهای آن در ناحیه قاعده ساقه دراز ، منقسم به قطعات عمیق دندانه دار و منتهی به یک قسمت مثلثی شکل در انتها هستند و هر قدر به رأس ساقه نزدیک میشود برگهای کوچکتر و کناره ها ساده میگردند . گلها آبی و به تعداد زیاد در طول محور دراز ساقه و انشعابات آن قرار دارند . هر کدام 18 تا 20 گل زبانه ای منتهی به 5 دندانه دارند .
خوردن ریشه های این گیاه موجب مسمومیت در گاوها شده است . در این مورد ، نشانه های درمانگاهی اسهال ، بی اشتهایی و ریزش بزاق بوده و در کالبدگشایی دامهای تلف شده نیز تغییرات آماسی در دستگاه گوارش ، پرخونی کبد ، کلیه ها و ریه ها و خونریزی نقطه ای در زیر اندوکارد مشاهده شده است . میزان مرگ و میر نیز 10% بوده است .
نام علمی : Citrullus colocynthis
نام انگلیسی : bitter apple
نام فارسی : هندوانه ی ابوجهل ، حنظل
هنودوانه ی ابوجهل گیاهی علفی ، چندساله و دارای ساقه های خوابیده یا پیچک دار و بالارونده و پوشیده از تار است . برگهای آن متناوب ، منقسم به لوبهای متعدد دندانه دار ، پوشیده از تار و دارای ظاهری به رنگ مایل به سفید در سطح تحتانی پهنک آن است و از کناره آنها پیچک هایی خارج میشود که موجب اتصال گیاه به تکیه گاه میشود . گلهای آن نر و ماده جداگانه روی یک پایه و به رنگ زرد نارنجی است . میوه کروی به رنگ زرد به بزرگی یک پرتغال با پوست نازک ولی سخت با مغز سفید و دانه های سفید و بیضی شکل است .
میوه ی هندوانه ی ابوجهل حاوی گلیکوزیدی با طعم بسیار تلخ به نام کولوسینتین است . تجویز توأم برگ و میوه آن با دوزهای بیشتر از 250 میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن موجب پیدایش نشانه های اسهال ، بی اشتهایی ، دیس پنه ، کاهش وزن و مرگ در عرض 4 ساعت تا 25 روز شده است . در این مورد افزایش اوره ، کراتینین و پتاسیم سرم و کاهش کلسیم و پروتئین آن دیده شده است .
نام علمی : Conium maculatum
نام انگلیسی : herb benuet
نام فارسی : شوکران ، بیخ تفت
شوکران گیاهی علفی و دو ساله با شاخه های فراوان و ساقه ی توخالی است و بلندی آن یک تا 2 متر و گاهی تا 3 متر میرسد . ساقه ها بدون کرک و اغلب به وسیله غبار مایل به آبی پوشیده شده اند و مشخصه ی آنها در این گیاه نقاط ارغوانی رنگ به خصوص در قسمت تحتانی است . برگها بزرگ ، متناوب و دارای بریدگیهای بسیار هستند . وضع متناوب برگها به تدریج که از قاعده ی ساقه به انتها میرسد ، به صورت متقابل درمی آید . گلها کوچم ، سقیدرنگ و مجتمع به صورت گل آذین های چتر مرکب میباشند . دانه ها قهوه ای رنگ پریده به ابعاد 5/1 در 3 میلیمتر بوده و یک طرف آنها 5 ستیغ طولی و طرف دیگر آنها صاف است . ریشه سفید ، دراز و سفت است . در صورت فشردن قسمت های مختلف این گیاه بوی نامطبوعی به مشام میرسد که به بوی ادرار موش تشبیه کرده اند .
گیاه شوکران حاوی آلکالوئیدهای پیپریدین است که تا کنون 8 نوع آن مشخص شده است . نشانه های درمانگاهی مسمومیت به دنبال خوردن گیاه در عرض یک ساعت ظاهر شده و در صورتی که مقدار گیاه خورده شده کافی باشد ، مرگ در مدت 2 تا 3 ساعت اتفاق می افتد . نشانه ها در همه دامها تقریباً مشابه بوده و تفاوت مختصر در بین آنها دیده میشود . این نشانه ها شامل ضعف عضلانی ، لرزش ، ریزش ملایم بزاق ، آروغ پی در پی ، سیانوزه شدن غشاهای مخاطی ، نبض سریع و ضعیف ، اتساع مردمک ها ، کشیدن پاهای عقب روی زمین . دفع مکرر ادرار و مدفوع و بوی خاص موش در ادرار و تنفس میباشد . متعاقب این نشانه ها افسردگی ظاهر میگردد . اسب های مسموم عدم تعادل و گیجی را با شدت بیشتر نشان میدهند .
نام علمی : Convolvulus arvensis
نام انگلیسی :bindweed
نام فارسی : پیچک ، نیلوفر صحرایی ، پیچ پیچک
پیچک گیاهی چند ساله ، علفی با ساقه بلند ، بالارونده و پیچنده است که به وسیله ساقه های خزنده زیرزمینی تکثیر می یابد . طول ساقه ها به 30 تا 100 سانتیمتر میرسد و به طرف راست تکیه گاه خود میپیچند . برگها کشیده و بلند نوک تیز سر نیزه ای هستند . گلها شیپوری و صورتی ، سفید یا مخلوطی از این دورنگ هستند و در طول ساقه به صورت انفرادی یا دوتایی ظاهر میشوند . در سطح خارجی جام گل آن گاه لکه های ارغوانی مشخص دیده میشود . این گیاه با پراکندگی زیاد در مزارع ، باغها و در کنار جاده ها دیده میشد و در بسیاری از نقاط ایران میروید .
پیچک حاوی آلکالوئیدهای متعددی شامل پزودوتروپین و به مقدار کمتر تروپین و تروپینون است . مسمومیت با پیچک در اسب گزارش و توصیف شده است . نشانه های درمانگاهی شامل دل درد به علت فلجی روده ها ، نفخ روده ها ، اتساع مردمک ها ، تاکیکاردی و کاهش وزن میباشد . پس از کالبدشکافی اسب های تلف شده فیبروز روده ها و اسکلروز عروق در آنها مشخص شده است .
نام علمی : Corchorus olitorius
نام انگلیسی : nalta jute
نام فارسی : کتان هندی ، چتائی
جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 600x449 پیکسل اینجا کلیک کنید.
چتائی گیاهی یک ساله با ساقه راست و بلندی آن به حدود یک متر میرسد . این گیاه دارای برگهای بیضی شکل دراز نوک تیز با دندانه های ریز است . گلها زرد روشن ، منفرد یا دوتایی در کنار برگها ظاهر میشوند و میوه آن باریک ، دراز و استوانه ای است که حاوی دانه های سه گوش و سیاه رنگ است . گیاه در مناطق گرم پراکنده است .
دانه های چتائی حاوی گلیکوزیدهای قلبی است که مهمترین آن کورکوین که مشابه استروفانتادین است ، میباشد .
متعاقب خوردن جیره آلوده به دانه ی گیاه در گاوها بی اشتهایی ، اسهال ، اسهال خونی و مرگ به طور ناگهانی دیده شده است . در کالبدگشایی دام های تلف شده نیز خونریزی در روده ها به خصوص روده کور ، خونریزی بر روی اپی کارد و اندوکارد ، پرخونی کبد ، تورم و زخم شدگی هزارلا ، پرخونی و ادم ریه ها ، هموسیدوز در طحال ، دژنراسیون عضلات صاف سرخرگهای میوکارد ، نفروز ملایم و دژنراسیون متوسط تا شدید هپاتوسیت ها در اطراف آسینی ها یافت شده است .
نام علمی : Cuscuta Spp
نام انگلیسی : doddor
نام فارسی : سس ، کتان صحرایی
سس گیاهی یک ساله ، بی برگ ، بدون رنگ و کلروفیل است و جزء گیاهان پیچنده و انگل است . این گیاه روی درختان ، درختچه ها و گیاهان زراعی مانند لوبیا ، نخودفرنگی ، یونجه ، شبدر و توتون میرویند .
خوردن سس توسط دامها به خصوص گاو موجب ایجاد ضایعات گاستروآنتریت شده که به دنبال آن اسهال دیده میشود و بیشتر با درد محوطه بطنی و عدم تعادل همراه است و گاهی نیز اسهال خونی و استفراغ رخ میدهد .
نام علمی : Cycas revoluta
نام انگلیسی : Japan fern palm
نام فارسی : سیکاس
سیکاس درختچه ای زیبا ، همیشه سبز و مشابه نخل است . در تهران و سایر نقاط فقط در گلخانه ها قابل کشت و دوام است .
این گیاه حاوی گلیکوزیدی به نام سیکازین است که موجب ضایعات دستگاه گوارش و کبد میگردد .
مصرف مکرر گیاه منجر به بروز نشانه های عصبی میشود و این شکل از مسمومیت نیز در گاو بیشتر دیده میشود . نشانه های درمانگاهی در این موارد کاهش وزن ، ضعف ، عدم تعادل به خصوص در قسمت های خلفی است .
مصرف دانه های سیکاس توسط اسب ها نیز منجر به فلجی ، گیجی ، زردی و ضلیعات کبدی میشود . خوردن یک یا دو دانه گیاه به وسیله سگ ، ضمن ایجاد استفراغ ئ اسهال شدید و افزایش آنزیم های کبدی به مرگ منجر میشود . افسردگی ، پرخونی مخاطات ، ریزش فراوان بزاق ، ضعف ، عدم تعادل ، تشنج و کما از دیگر نشانه های درمانگاهی در سگ های مسموم است .
نام علمی : Cynodon dactylon
نام انگلیسی : bermuda grass
نام فارسی : پنجه مرغی
پنجه مرغی گیاهی چند ساله است که از نظر شکل متنوع و متغیر است و دارای ساقه ی زیرزمینی سفید مایل به زرد میباشد که گیاه جدید از آن میروید . سرعت رشد و انتشار این گیاه بسیار زیاد است و آفت بسیار خطرناکی برای یونجه زارها محسوب میشود . ارتفاع ساقه ها به 10 تا 70 سانتیمتر میرسد . ساقه گل دهنده اغلب راست است و از وسط ساقه خزنده خارج میشود . برگها نیزه ای و دارای غلاف شکاف دار هستند که غلاف از خود برگ پهن تر بوده و ساقه را دربرمیگیرد . تعداد سنبله های این گیاه 4 تا 5 عدد است که در رأس ساقه گلدهنده به شکل پنجه قرار دارند .
پنجه مرغی ممکن است در بعضی از فصول مانند پاییز سمی باشد و موجب ایجاد سندرم ترموژنیک گردد . ترمور ناشی از پنجه مرغی در فصل پاییز دیده میشود ولی علوفه جمع آوری شده در این فصل ، در فصل زمستان نیز میتواند در دامها ایجاد مسمومیت نماید . نشانه های درمانگاهی به دنبال مصرف گیاه در عرض 36 تا 48 ساعت در گاوها ظاهر میشوند . این نشانه ها شامل لرزش و انقباضات عضلانی در نواحی شانه و گودال تهیگاه ، ناهماهنگی در حرکات که هنگام تهیج دام تشدید میشود ، ضعف پاهای خلفی و قسمت پشتی بدن ، حرکات خشک و سفت اندام های حرکتی قدامی و ناتوانی دام برای ایستادن در مراحل پیشرفته بیماری میباشد .
4 تا 6 هفته طول میکشد تا بهبودی کامل حاصل گردد . در طول این دوره در صورت تحریک و یا تهییج دام نرمال و در حال استراحت ، نشانه ها آشکار میشوند .
نام علمی : Daphne mezereum
نام انگلیسی : mezereon
نام فارسی : مازریون ، هفت برگ
مازریون درختچه ای است کوتاه که بلندی آن تا 5/1 متر میرسد و در بسیاری از نقاط ایران به صورت وحشی میروید و همچنین به عنوان گیاه زینتی پرورش داده میشود . برگ های این گیاه بیضی دراز و از هر دو سر باریک و بدون دمبرگ هستند . ریزبرگها به رنگ سبز غباری هستند و سفید به نظر میرسند و در امتداد شاخه گل دهنده در اواخر زمستان و اوایل بهار ظاهر میشوند . برگها معمولاً پس از ظهور گلها میرویند . میوه ی آن کوچک ، آبدار و بیضی تخم مرغی شکل است که پس از رسیدن به رنگ قرمز ارغوانی و تیره درمی آید .
مسمومیت در گاوها به صورت فوق حاد یا حاد رخ میدهد و میتواند با مرگ و میر تا 100% همراه باشد . در این موارد نشانه های درمانگاهی شامل درد محوطه بطنی ، ریزش بزاق ، کوری ، عدم تعادل ، اسپاسم ، فلجی و کما است . در تک معده ایها نیز به دنبال خوردن میوه یا پوست گیاه ، دل درد شدید ، استفراغ ، اسهال و اسهال خونی ، تورم دهان ، ریزش بزاق و کلاپس عمومی دیده میشود . در کالبدشکافی این دامها نیز گاستروآنتریت شدید همراه با نواحی متمایل به سفید و شبیه به سوختگی در قسمتهای ابتدای دستگاه گوارش مشاهده میشود .
