mousa mp
عضو جدید
تاريخچه شروع زدن گلخانه درشهرطبس :
درشهرطبس زدن گلخانه حدوداً در5 سال پيش شروع شد وتا به حال ادامه دارد وهرروزبرتعداد آن افزوده مي شود ولي بازهم خبرهاي تأسف باري به گوش مي رسد كه برخي ازگلخانه هاي شهر به علت بروزمشكلاتي تعطيل شده است. اما درشهرطبس اولين كسي كه شروع به زدن گلخانه كرد آقاي سنگكي بود كه درسال 1380 ودرسطحي به متراژ 1500 مترگلخانه خود را احداث نمود وبعد ازايشان درسال 1381 آقاي مهندس جواهري شروع به احداث گلخانه خود درمتراژ 500 متركرد وتاكنون نيزپا برجا مي باشد.
محصولاتي كه درشهرطبس به صورت گلخانه اي كشت مي شوند :
درشهرطبس بعلت اينكه هنوزاحداث گلخانه جا نيفتاده است و اينكه پشتيباني زيادي نمي شود محصولات گلخانه اي كم است و بيشترمحصولات گلخانه اي شهرطبس ازقبيل صيفيجات و همچنين محصولات متداول خيارو گوجه فرنگي مي باشد.
همچنين كشت آزمايشي نيزبرروي بعضي ازمحصولات مانند طالبي و فلفل دلمه اي انجام شده است كه زياد برروي آن كارنشده است و مهمترين محصولات شهرهمان خيارو گوجه فرنگي و نيزبعضي ازصيفيجات ازقبيل ريحان و نعناع مي باشد.
مشخصات گياه شناسي گياهان گلخانه اي :
در گلخانه ها اكثرمحصولات آن ازرده گياهان دو لپه اي مي باشد كه معمولاً داراي ريشه راست و رگبرگهاي منشعب مي باشد.
معمولاًبذرهاي گلخانه اي بذرهايي هستند كه توليد بذر نمي كنند واگرهم بذرتوليد كنند به درد كشت مجدد نمي خورند.
معمولاً با روشهاي اصلاح نباتات (بذرهاي اصلاح شده) ويا فقط به صورت حالت رشد رويشي كاشت مي شوند. درمورد خيارگلهاي آن نيازبه تلقيح ندارد ولي درمورد محصولاتي ازقبيل گوجه فرنگي وطالبي گلها نيازبه تلقيح دارند.
زمان ومحل ساخت واحداث گلخانه :
معمولاً احداث گلخانه ها درشرايطي با زمينهاي مناسب وعالي وكيفيت بالاي آب (آب شيرين) كه Ec (مقدارشوري) آن كمتراز2000 باشد،مي گردد كه اين مقدارEc مخصوص گلخانه هايي با محصولات صيفيجات،خياروگوجه فرنگي مي باشد ودرگلخانه هايي كه به كشت انواع گلهاي زينتي مي پردازند اين مقداركمترخواهد بود.
زماني كه گلخانه احداث مي شود زماني است كه شرايط محيطي آن محصول درهواي آزاد امكان پذيرنباشد وكشت محصولات گلخانه اي بيشترازنوع كشت خارج ازفصل اين محصولات مي باشد.
جنس زمين ونوع خاك براي انواع گياهان گلخلنه اي :
جنس زمين وخاكي كه درگلخانه ها ازآن استفاده مي شود بايد بافت سبكي داشته باشد كه بسته به نوع گياهان گلخانه اي متفاوت است.
معمولاً خاك ايده آل مورد نيازكشت خياربافتي متشكل از65% شن،15% سيلت و
20% رس مي باشد كه اين نوعي بافت سبك تلقي مي شود كه با استفاده ازكودهاي دامي اين بافت خاك در بهترين شرايط ايده آل مورد نيازگياه قرارمي گيرد.
چگونگي آب و هواي منطقه براي زدن گلخانه :
باتوجه به اينكه محصولات گلخانه اي دريك محيط بسته كشت مي شوند وكمتربا محيط اطراف خود ارتباط دارند ومي توان درجه حرارت و ميزان رطوبت آن را كنترل كرد به همين ساخت گلخانه درتمام شرايط آب وهوايي امكان پذيرمي باشد.
به شرط آنكه شرايط محدود كننده محيطي مانند خاك وآب شورو همچنين طوفانهاي خيلي شديد در اين منطقه نباشد كه اين عوامل مشكلاتي را براي ساخت گلخانه ايجاد مي كنند.
آماده كردن زمين زراعي براي كاشت محصولات گلخانه اي :
آماده كردن زمين گلخانه نسبت به زراعت معمولي متفاوت است وبايد آماده سازي زمين گلخانه با دقت بيشتري انجام شود. استفاده ازكودهاي دامي بصورت پوسيده مهمترين بخش آماده سازي بسترزمين براي كاشت محصولات گلخانه اي مي باشد.
آزمايش كردن خاك به منظوراستفاده صحيح و تعيين ميزان كودهاي شيميايي مورد نياززمين براساس نوع كشت مي باشد و مخلوط كردن كودهاي شيميايي و كودهاي دامي با خاك به صورت كامل تا عمق 40 سانتيمتري خاك الزامي مي باشد و استفاده ازقارچ كش ها و مواد ضد عفوني كننده خاك اهميت زيادي دارد.
همچنين آفتاب دهي زمين درتابستان به منظوركنترل آفات و بيماريهاي گياهي ازاهميت ويژهاي برخوردار است.
چگونگي ساخت گلخانه :
ساخت گلخانه براساس اطلاعات هواشناسي درآمارطولاني مدت مربوط به جهت باد و سرعت باد وهمچنين شمالي وجنوبي ويا غربي وشرقي بودن آن تعيين مي گردد. دربرخي ازگلخانه ها اسكلت آن به صورت فلزي همراه با شيشه ساخته مي شود كه بعلت هزينه بالا وهمچنين به دليل بادهاي شديد همراه با توده هاي شن ساخت اين نوع ازگلخانه ها مقرون به صرفه نيست.
اما درحال حاضراستفاده ازلوله هاي گالوانيزه پوشش پلاستيك متداول تراست و ساخت گلخانه به صورت قوسي اجرا مي شود.
ساخت اين نوع ازگلخانه ها به گونه اي مي باشد كه قوس گلخانه درجهت بادهاي شديد است و باد به روي قوسها برخورد كرده وگلخانه كمترآسيب مي بيند.
براي ساخت گلخانه استفاده ازپلاستيك بهتراست يا شيشه :
براي ساخت گلخانه ها اگركسي كه سرمايه آن را دارد كه به جاي پلاستيك،شيشه استفاده كند بهترمي باشد ولي بهترومقرون به صرفه آنست كه درمتراژهاي بالاي گلخانه اي ازپوشش پلاستيكي استفاده شود ومتداول ترهم درشهرستان طبس استفاده ازپوشش پلاستيكي مي باشد.
چگونگي انتخاب بذرمناسب براي كاشت :
بذر، براساس مشخصات شركت توليد كننده بذركه درون كاتالوگ همان بذرنوشته شده است،كاشت مي شود.نوع بذربسته به زمان كاشت ومقاوم بودن آن به شرايط محيطي انتخاب مي شود. درشهرطبس گلخانه داران ابتدا جند نوع بذرانتخاب نموده و همه آنها را به صورت جداگانه كشت مي كنند و بعد ازرشد و نمو و برداشت محصول آن بذري كه ازلحاظ عملكرد و مقاوم بودن به شرايط محيطي ازديگر بذرها بهترباشد انتخاب نموده و همان بذررا درسالهاي بعد كشت مي كنند.
ديگرراه انتخاب بذراستفاده ازتجارب شهرهاي ديگراست كه آب و هوا وشرايط محيطي آن با شرايط محيطي شهرمشابه باشد و آن به اين صورت است كه هريك ازمحصولاتي كه درشهرهاي مجاورازلحاظ كاشت و عملكرد محصول موفق تر باشد انتخاب شده و درگلخانه هاي شهرنيزهمان محصولات را كشت مي كنند.
بذري كه براي شهرطبس انتخاب مي شود بايد ازلحاظ مقاوم بودن به شوري و كم آبي نيزمورد بررسي قرارگيرد.
چگونگي كاشتن بذروعمق بذردرخاك وميزان فاصله گياهان ازيكديگر :
درمورد محصولات گلخانه اي، دو مورد كشت انجام مي شود كه به صورت زيرمي باشد:
1- دركشت شهريورماه كه بذر به صورت مستقيم ودرعمق 3 سانتيمتري خاك قرار مي گيرد .
2- دركشت بهمن ماه كه بذرگياه مورد نظرابتدا درگلدانهايي به صورت نشاء كشت شده وبعد ازگذشت مدت زمان 20 روزكه درگلدان رشد كرد به زمين مورد نظر انتقال داده مي شود.
درمورد ميزان فاصله ي گياهان و همچنين فاصله جوي وپشته هاي آن به صورت زير است: دركشت خيارگلخانه اي فاصله ي پشته ها ازيكديگرازوسط يك جوي تا وسط جوي ديگرمي باشد كه مقدارآن 5/1 متراست واندازه ي عرضي جوي ها 40 سانتيمتر مي باشد و ميزان فاصله ي گياهان دركاشت ازيكديگر40-45 سانتيمترمي باشد و در مورد كشت گوجه فرنگي اندازه عرضي پشته ها 5/1 مترو اندازه عرضي جوي ها 40 سانتيمترو فاصله ي گياهان ازيكديگر، 80-75 سانتيمتر مي باشد.
مشخصات كودهاي مورد استفاده ونوع وميزان آنها :
كليه كودهايي كه درگلخانه مصرف مي شوند براساس نوع كشت ونياز كودي كه محصولات ويا خاك گلخانه دارند مشخص مي شود كه ميزان آن صرفاً با آزمايش خاك درابتداي كاشت مشخص مي گردد ودرطول مرحله داشت كمبودهاي مشاهده شده ازنظركود به صورت كودهاي شيميايي محلول درآب آبياري وبه صورت محلول پاشي برروي برگها استفاده مي شود.
چگونگي آبياري وانواع روشهاي آبياري گلخلنه ها وميزان آب مصرفي آن :
آبياري گلخلنه ها درابتداي كاشت به صورت جوي وپشته اي كه همان آبياري غرقابي است،مي باشد ونوع ديگري ازآبياري، آبياري قطره اي مي باشد كه دراين سيستم آبياري مي توان كودها وسم هاي مورد نياززمين را دردستگاه پمپاژ ريخته وبه صورت محلول درسيستم قطره اي استفاده نمود.
مقدارآب مورد نيازگلخانه بسته به شرايط فصل ها،متفاوت است.
درسيستم آبياري غرقابي درزمستان هر7-8 روزيكبارودربهارهر3-4 روزيكبارو دراوايل خرداد به بعد هرروز آبياري مي شود.
ميزان دما ودرجه حرارت داخل گلخانه وكنترل آن با دستگاه هاي مخصوص :
دماي مطلوب براي كشت خيار25 درجه سانتيگراد است كه درشب دما بين 17-18 ودرروزبين 25-30 درجه مي باشد وبا استفاده ازدستگاه هاي كنترل كننده اين دماها،كه همان دماسنج هاي ماكزيمم ومينيمم يعني حداكثروحداقل دما را مشخص مي كنند وترموستاتهاي دستگاه هاي هيترهواي گرم را مي توان تنظيم نمود تا دماي گلخلنه را درحد مورد نيازتأمين نمايد.
چگونگي تهويه گلخانه ها :
مهمترين اصل گلخانه داري كنترل دماي محيط گلخانه مي باشد وتهويه آن يكي ازاين موارد است كه معمولاً براي تهويه گلخانه ها درروزبا بازكردن دريچه هاي سقفي اين امرانجام مي شود ودرشرايطي كه هواي بيرون سرد ونامناسب محيط گلخانه مي باشد مي توان با استفاده ازفن هاي قوي كه براي اين امردرگلخانه تعبيه مي گردند عمل تهويه را انجام داد.
استفاده ازنورمصنوعي درگلخانه ها :
با توجه به بالا بودن قيمت برق وهمچنين ميزان بالاي مصرف آن درهكتارنياز آنچناني به استفاده ازنورمصنوعي ديده نمي شود ومقرون به صرفه نيزنمي باشد.
درشهرطبس زدن گلخانه حدوداً در5 سال پيش شروع شد وتا به حال ادامه دارد وهرروزبرتعداد آن افزوده مي شود ولي بازهم خبرهاي تأسف باري به گوش مي رسد كه برخي ازگلخانه هاي شهر به علت بروزمشكلاتي تعطيل شده است. اما درشهرطبس اولين كسي كه شروع به زدن گلخانه كرد آقاي سنگكي بود كه درسال 1380 ودرسطحي به متراژ 1500 مترگلخانه خود را احداث نمود وبعد ازايشان درسال 1381 آقاي مهندس جواهري شروع به احداث گلخانه خود درمتراژ 500 متركرد وتاكنون نيزپا برجا مي باشد.
محصولاتي كه درشهرطبس به صورت گلخانه اي كشت مي شوند :
درشهرطبس بعلت اينكه هنوزاحداث گلخانه جا نيفتاده است و اينكه پشتيباني زيادي نمي شود محصولات گلخانه اي كم است و بيشترمحصولات گلخانه اي شهرطبس ازقبيل صيفيجات و همچنين محصولات متداول خيارو گوجه فرنگي مي باشد.
همچنين كشت آزمايشي نيزبرروي بعضي ازمحصولات مانند طالبي و فلفل دلمه اي انجام شده است كه زياد برروي آن كارنشده است و مهمترين محصولات شهرهمان خيارو گوجه فرنگي و نيزبعضي ازصيفيجات ازقبيل ريحان و نعناع مي باشد.
مشخصات گياه شناسي گياهان گلخانه اي :
در گلخانه ها اكثرمحصولات آن ازرده گياهان دو لپه اي مي باشد كه معمولاً داراي ريشه راست و رگبرگهاي منشعب مي باشد.
معمولاًبذرهاي گلخانه اي بذرهايي هستند كه توليد بذر نمي كنند واگرهم بذرتوليد كنند به درد كشت مجدد نمي خورند.
معمولاً با روشهاي اصلاح نباتات (بذرهاي اصلاح شده) ويا فقط به صورت حالت رشد رويشي كاشت مي شوند. درمورد خيارگلهاي آن نيازبه تلقيح ندارد ولي درمورد محصولاتي ازقبيل گوجه فرنگي وطالبي گلها نيازبه تلقيح دارند.
زمان ومحل ساخت واحداث گلخانه :
معمولاً احداث گلخانه ها درشرايطي با زمينهاي مناسب وعالي وكيفيت بالاي آب (آب شيرين) كه Ec (مقدارشوري) آن كمتراز2000 باشد،مي گردد كه اين مقدارEc مخصوص گلخانه هايي با محصولات صيفيجات،خياروگوجه فرنگي مي باشد ودرگلخانه هايي كه به كشت انواع گلهاي زينتي مي پردازند اين مقداركمترخواهد بود.
زماني كه گلخانه احداث مي شود زماني است كه شرايط محيطي آن محصول درهواي آزاد امكان پذيرنباشد وكشت محصولات گلخانه اي بيشترازنوع كشت خارج ازفصل اين محصولات مي باشد.
جنس زمين ونوع خاك براي انواع گياهان گلخلنه اي :
جنس زمين وخاكي كه درگلخانه ها ازآن استفاده مي شود بايد بافت سبكي داشته باشد كه بسته به نوع گياهان گلخانه اي متفاوت است.
معمولاً خاك ايده آل مورد نيازكشت خياربافتي متشكل از65% شن،15% سيلت و
20% رس مي باشد كه اين نوعي بافت سبك تلقي مي شود كه با استفاده ازكودهاي دامي اين بافت خاك در بهترين شرايط ايده آل مورد نيازگياه قرارمي گيرد.
چگونگي آب و هواي منطقه براي زدن گلخانه :
باتوجه به اينكه محصولات گلخانه اي دريك محيط بسته كشت مي شوند وكمتربا محيط اطراف خود ارتباط دارند ومي توان درجه حرارت و ميزان رطوبت آن را كنترل كرد به همين ساخت گلخانه درتمام شرايط آب وهوايي امكان پذيرمي باشد.
به شرط آنكه شرايط محدود كننده محيطي مانند خاك وآب شورو همچنين طوفانهاي خيلي شديد در اين منطقه نباشد كه اين عوامل مشكلاتي را براي ساخت گلخانه ايجاد مي كنند.
آماده كردن زمين زراعي براي كاشت محصولات گلخانه اي :
آماده كردن زمين گلخانه نسبت به زراعت معمولي متفاوت است وبايد آماده سازي زمين گلخانه با دقت بيشتري انجام شود. استفاده ازكودهاي دامي بصورت پوسيده مهمترين بخش آماده سازي بسترزمين براي كاشت محصولات گلخانه اي مي باشد.
آزمايش كردن خاك به منظوراستفاده صحيح و تعيين ميزان كودهاي شيميايي مورد نياززمين براساس نوع كشت مي باشد و مخلوط كردن كودهاي شيميايي و كودهاي دامي با خاك به صورت كامل تا عمق 40 سانتيمتري خاك الزامي مي باشد و استفاده ازقارچ كش ها و مواد ضد عفوني كننده خاك اهميت زيادي دارد.
همچنين آفتاب دهي زمين درتابستان به منظوركنترل آفات و بيماريهاي گياهي ازاهميت ويژهاي برخوردار است.
چگونگي ساخت گلخانه :
ساخت گلخانه براساس اطلاعات هواشناسي درآمارطولاني مدت مربوط به جهت باد و سرعت باد وهمچنين شمالي وجنوبي ويا غربي وشرقي بودن آن تعيين مي گردد. دربرخي ازگلخانه ها اسكلت آن به صورت فلزي همراه با شيشه ساخته مي شود كه بعلت هزينه بالا وهمچنين به دليل بادهاي شديد همراه با توده هاي شن ساخت اين نوع ازگلخانه ها مقرون به صرفه نيست.
اما درحال حاضراستفاده ازلوله هاي گالوانيزه پوشش پلاستيك متداول تراست و ساخت گلخانه به صورت قوسي اجرا مي شود.
ساخت اين نوع ازگلخانه ها به گونه اي مي باشد كه قوس گلخانه درجهت بادهاي شديد است و باد به روي قوسها برخورد كرده وگلخانه كمترآسيب مي بيند.
براي ساخت گلخانه استفاده ازپلاستيك بهتراست يا شيشه :
براي ساخت گلخانه ها اگركسي كه سرمايه آن را دارد كه به جاي پلاستيك،شيشه استفاده كند بهترمي باشد ولي بهترومقرون به صرفه آنست كه درمتراژهاي بالاي گلخانه اي ازپوشش پلاستيكي استفاده شود ومتداول ترهم درشهرستان طبس استفاده ازپوشش پلاستيكي مي باشد.
چگونگي انتخاب بذرمناسب براي كاشت :
بذر، براساس مشخصات شركت توليد كننده بذركه درون كاتالوگ همان بذرنوشته شده است،كاشت مي شود.نوع بذربسته به زمان كاشت ومقاوم بودن آن به شرايط محيطي انتخاب مي شود. درشهرطبس گلخانه داران ابتدا جند نوع بذرانتخاب نموده و همه آنها را به صورت جداگانه كشت مي كنند و بعد ازرشد و نمو و برداشت محصول آن بذري كه ازلحاظ عملكرد و مقاوم بودن به شرايط محيطي ازديگر بذرها بهترباشد انتخاب نموده و همان بذررا درسالهاي بعد كشت مي كنند.
ديگرراه انتخاب بذراستفاده ازتجارب شهرهاي ديگراست كه آب و هوا وشرايط محيطي آن با شرايط محيطي شهرمشابه باشد و آن به اين صورت است كه هريك ازمحصولاتي كه درشهرهاي مجاورازلحاظ كاشت و عملكرد محصول موفق تر باشد انتخاب شده و درگلخانه هاي شهرنيزهمان محصولات را كشت مي كنند.
بذري كه براي شهرطبس انتخاب مي شود بايد ازلحاظ مقاوم بودن به شوري و كم آبي نيزمورد بررسي قرارگيرد.
چگونگي كاشتن بذروعمق بذردرخاك وميزان فاصله گياهان ازيكديگر :
درمورد محصولات گلخانه اي، دو مورد كشت انجام مي شود كه به صورت زيرمي باشد:
1- دركشت شهريورماه كه بذر به صورت مستقيم ودرعمق 3 سانتيمتري خاك قرار مي گيرد .
2- دركشت بهمن ماه كه بذرگياه مورد نظرابتدا درگلدانهايي به صورت نشاء كشت شده وبعد ازگذشت مدت زمان 20 روزكه درگلدان رشد كرد به زمين مورد نظر انتقال داده مي شود.
درمورد ميزان فاصله ي گياهان و همچنين فاصله جوي وپشته هاي آن به صورت زير است: دركشت خيارگلخانه اي فاصله ي پشته ها ازيكديگرازوسط يك جوي تا وسط جوي ديگرمي باشد كه مقدارآن 5/1 متراست واندازه ي عرضي جوي ها 40 سانتيمتر مي باشد و ميزان فاصله ي گياهان دركاشت ازيكديگر40-45 سانتيمترمي باشد و در مورد كشت گوجه فرنگي اندازه عرضي پشته ها 5/1 مترو اندازه عرضي جوي ها 40 سانتيمترو فاصله ي گياهان ازيكديگر، 80-75 سانتيمتر مي باشد.
مشخصات كودهاي مورد استفاده ونوع وميزان آنها :
كليه كودهايي كه درگلخانه مصرف مي شوند براساس نوع كشت ونياز كودي كه محصولات ويا خاك گلخانه دارند مشخص مي شود كه ميزان آن صرفاً با آزمايش خاك درابتداي كاشت مشخص مي گردد ودرطول مرحله داشت كمبودهاي مشاهده شده ازنظركود به صورت كودهاي شيميايي محلول درآب آبياري وبه صورت محلول پاشي برروي برگها استفاده مي شود.
چگونگي آبياري وانواع روشهاي آبياري گلخلنه ها وميزان آب مصرفي آن :
آبياري گلخلنه ها درابتداي كاشت به صورت جوي وپشته اي كه همان آبياري غرقابي است،مي باشد ونوع ديگري ازآبياري، آبياري قطره اي مي باشد كه دراين سيستم آبياري مي توان كودها وسم هاي مورد نياززمين را دردستگاه پمپاژ ريخته وبه صورت محلول درسيستم قطره اي استفاده نمود.
مقدارآب مورد نيازگلخانه بسته به شرايط فصل ها،متفاوت است.
درسيستم آبياري غرقابي درزمستان هر7-8 روزيكبارودربهارهر3-4 روزيكبارو دراوايل خرداد به بعد هرروز آبياري مي شود.
ميزان دما ودرجه حرارت داخل گلخانه وكنترل آن با دستگاه هاي مخصوص :
دماي مطلوب براي كشت خيار25 درجه سانتيگراد است كه درشب دما بين 17-18 ودرروزبين 25-30 درجه مي باشد وبا استفاده ازدستگاه هاي كنترل كننده اين دماها،كه همان دماسنج هاي ماكزيمم ومينيمم يعني حداكثروحداقل دما را مشخص مي كنند وترموستاتهاي دستگاه هاي هيترهواي گرم را مي توان تنظيم نمود تا دماي گلخلنه را درحد مورد نيازتأمين نمايد.
چگونگي تهويه گلخانه ها :
مهمترين اصل گلخانه داري كنترل دماي محيط گلخانه مي باشد وتهويه آن يكي ازاين موارد است كه معمولاً براي تهويه گلخانه ها درروزبا بازكردن دريچه هاي سقفي اين امرانجام مي شود ودرشرايطي كه هواي بيرون سرد ونامناسب محيط گلخانه مي باشد مي توان با استفاده ازفن هاي قوي كه براي اين امردرگلخانه تعبيه مي گردند عمل تهويه را انجام داد.
استفاده ازنورمصنوعي درگلخانه ها :
با توجه به بالا بودن قيمت برق وهمچنين ميزان بالاي مصرف آن درهكتارنياز آنچناني به استفاده ازنورمصنوعي ديده نمي شود ومقرون به صرفه نيزنمي باشد.