کشاورزی ارگانیک

[*azam]

امروزه رویکرد جهانی به سمت کشاورزی ارگانیک است. در این سیستم از کشاورزی که شاید برگرفته از کشاورزی سنتی باشد سعی بر این است تا از نهاده هایی که منشا شیمیایی دارند استفاده نشود (سیلسپور، م.، ممیزی، م. ر. 1385). تاثیر نامطلوب و اثرات باقیمانده مصرف انواع کودهای شیمیایی، سموم، هورمون ها، ... در تولیدات غذایی در کشورهای صنعتی پیشرفته موجب شده است کشاورزی در جهتی کاملا متضاد با روش مدرن تحول یابد و آن جلوگیری از مصرف هرگونه مواد شیمیایی یا نهاده مصنوع انسان در تولیدات و پخش محصولات زراعی و باغی و دامی است. این کشاورزی به کشاورزی ارگانیک موسوم است و در کشورهای مختلف به نام های گوناگون چون کشاورزی بیولوژیکی، کشاورزی پایدار و کشاورزی با مصرف کم موادشیمیایی نامیده می شود. (Organic Farming, Biofortified Farming System, Sustainable Agriculture, and Low Input Sustainable Agriculture)
کشاورزی ارگانیک بازگشت به سیستم صد سال گذشته نیست، چراکه با استفاده از تکنولوژی و علوم مختلف می توان بالاترین میزان و مناسب ترین روش تولید را در کشاورزی بوجود آورد. قدرت تولید کشاورزی ارگانیک و جوابگویی نیاز غذایی جمعیت دنیا با استفاده از روش های جدید بیوتکنولوژی امکان پذیر است (ملکوتی، م. ج. 1378).
علت رشد سریع سیستم کشاورزی ارگانیک را می توان نیاز جامعه، اقتصادی بودن و اهمیت اکولوژیکی آن دانست. پیشرفت تکنولوژی، علوم پزشکی و مشخص شدن اثرات سوء و ناهنجار بقایای مواد شیمیایی در تولیدات کشاورزی که باعث بروز انواع سرطان ها و اثرات مضر بر روی سلسله اعصاب در انسان و حیوان گردیده منجر به هوشیاری جوامع با این موضوع و استقبال از تولیدات عاری از هرگونه باقیمانده شیمیایی گشته است. اگرچه در بیشتر این جوامع به علت قدرت و نفوذ سیاسی شرکت های تولید کننده مواد شیمیایی و تبلیغات سو مبنی بر کاهش محصول در اثر عدم مصرف مواد شیمیایی و نفی اثرات ناهنجار این کودها موجب تاخیر در توسعه سریع این سیستم شده است، لیکن پیگیری مردم و جوامع علمی منجر به تغییر روش در سیاست دولت ها، کنترل و حذف مصرف بعضی از مواد شیمیایی شد. از نظر اقتصادی نیز برای زارعان عدم مصرف مواد شیمیایی با توجه به قیمت گران آن (قیمت گران کودهای شیمیایی در کشورهای پیشرفته) مقرون به صرفه بوده و کشاورزان به جای استفاده از کودهای شیمیایی و سموم به منابع بیولوژیکی و متدهای ارزان روی می آورند. استفاده از حشرات مفید (نظیر کفشدوزک) و کود سبز از خانواده لگومینوز مثال هایی از کشت ارگانیک هستند. به خصوص در سال های نخست کشاورزی ارگانیک، به وجود آوردن یک تعادل مناسب میان اجزای بیولوژیکی در این سیستم، حاصلخیزی خاک بالا رفته، باعث از بین رفتن علف های هرز و جلوگیری از فرسایش خاک شده و درنهایت در سال های بعدی، تولید گیاهان زراعی پرمنفعت آغاز می گردد. واضح است در چنین سیستمی نظر به شرایط بیولوژیکی و قدرت حاصلخیزی و تولیدی مناسب خاک و گیاه، بروز امراض و آفات به حداقل رسیده و نیازی به استفاده از سموم یا کودهای شیمیایی نبوده و هدف سوم که حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست می باشد نیز بدست خواهد آمد. از دیگر دلایلی که موجب ترغیب زارعان به تبدیل کشاورزی ارگانیک شده، بالا بودن میزان سود حاصله به دلیل قیمت مناسب و بالای فروش این تولیدات و عدم وجود واسطه ها برای فروش این تولیدات است. نظر به اینکه در بیشتر موارد مصرف کننده این تولیدات افراد مرفه جامعه راتشکیل می دهند قدرت خرید بالاتری دارند و خواهان تولیدات سالمتر حتی با قیمت بالاتر هستند. یکی دیگر از مواردی که باعث ترویج کشاورزی ارگانیک می شود آگاهی مردم از مضرات مصرف مواد شیمیایی در تهیه محصولات کشاورزی می باشد. لذا آگاهی جوامع به ایمنی غذایی و حفاظت محیط زیست و سلامتی جوامع می تواند از طریق تحقیق و برنامه ریزی دقیق کشاورزی ارگانیک حاصل گردد تا نسل های آینده بتوانند از شرایط مناسب برخوردار گردند (ملکوتی، م. ج. 1378).
در دهه 1330 قبل از آنکه تولید و مصرف کودهای شیمیایی در کشور مطرح شود، مصرف کودهای آلی در سطح کشور رایج بود. همزمان با ورود کودهای شیمیایی به کشور، سازمان ترویج کشاورزی، مصرف این نوع کودها را تشویق نمود. بسیاری از زارعین، کودهای شیمیایی را حرام دانسته و کاربرد آن ها را مشروع نمی دانستند، ولی با گذشت زمان و انجام فعالیت های ترویجی، کار به جایی رسید که در بعضی از مزارع تا چهار تن در هکتار نیز کود شیمیایی مصرف می شد. به عبارت دیگر مصرف کودهای آلی فراموش شده و اکثر زارعین به کودهای شیمیایی روی آورده و از این فلسفه تبعیت می کنند که هرچه کود بیشتر مصرف کنند عملکرد بیشتری خواهند داشت. غافل از اینکه کودهای شیمیایی، نمک هایی مقوی و مخرب هستند که در درازمدت خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک ها را تخریب می کنند (ملکوتی، م. ج. 1378).
سودآوری بیشتر محصولات ارگانیک در کشورهای در حال توسعه: نظر به نیاز نیروی انسانی، میزان مخارج تولید در کشاورزی ارگانیک نسبت به سیستم صنعتی، با توجه به بالابودن مزد کارگر، بسیار بالا می باشد، ولی در کشورهای توسعه نیافته با توجه به پایین بودن مزد روزانه کارگر، مخارج بسیار ناچیز بوده و چنانچه این تولیدات در بازارهای جهانی مقایسه شوند میزان سود حاصله برای کشورهای در حال توسعه به مراتب بیش از کشورهای پیشرفته است. مخصوصا نظر به اینکه تمامی مواد شیمیایی در کشورهای توسعه نیافته تولید نمی شود می توان گفت که این سیستم کشاورزی می تواند در صرفه جویی در خروج ارز از این کشورها بسیار با صرفه تر از کشاورزی صنعتی می باشد(ملکوتی، م. ج. 1378).

امکانات طبیعی ایران برای کشت ارگانیک:
کمیته محصولات ارگانیک در سال 1380 به دستور معاون زراعت در سازمان حفظ نباتات کشور تشکیل شد. کل سطح کشت محصولاتی که در کشور بدون استفاده از سموم و کودهای شیمیایی تولید شده اند حدود 239462 هکتار است که شامل 125802 هکتار محصولات باغی و 113659 هکتار محصولات زراعی می باشد. میزان سطوح کشت محصولات زراعی و باغی که تولید آنها بدون استفاده از کود و سم انجام می گیرد به ترتیب 1 و 2/7 درصد از کل سطوح کشت محصولات زراعی و باغی کشور را تشکیل می دهد (نصر اصفهانی، ا.، میرفندرسکی، س. 1385). خوشبختانه هنوز در مناطقی دور افتاده در ایران وجود دارند که به علت عدم دسترسی به مواد شیمیایی هیچگونه کود یا سم مورد استفاده قرار نمی گیرد و تولیدات ارگانیک دارند. چنانچه این باغ ها، مزارع و سایر مراکز تولید کشاورزی شناخته شوند با بهره گیری از تکنولوژی و علوم جدید می توان موجب افزایش تولید گشته و حتی تولیدات را با قیمت مناسب برای صادرات یا مصرف داخلی به فروش رسانند و موجب فقرزدایی در این مناطق محروم گردند (ملکوتی، م. ج. 1378). البته تشکل هایی نیز در کشور اقدام به کشت ارگانیک می کنند که تولید سیب زمینی در بیدستان خرم بید استان فارس از آن جمله است (نصر اصفهانی، ا.، میرفندرسکی، س. 1385). در منطقه فریدن اصفهان، با مصرف 30 تن کود حیوانی در هکتار علاوه بر افزایش مواد آلی خاک، بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، عملکرد نیز در حدود 30% بیشتر گردید. در اکثر آزمایش ها به هنگام مصرف کودهای حیوانی، اثرات آنها مانند کودهای شیمیایی در افزایش عملکرد در سال اول چشمگیر نبوده بلکه تاثیر آنها معمولا در گذشت زمان مشهود می باشد. در اثر استمرار مصرف کودهای حیوانی در خاک های آهکی، پ_ هاش خاک کاهش یافته و درنتیجه علاوه بر بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک های زراعی، حلالیت تعدادی از عناصر غذایی به ویژه فسفر، آهن، روی، منگنز، بر و مس افزایش می یابد و کشاورزان را از نیاز به کودهای گران قیمت نظیر سکوسترین آهن 138 بی نیاز می کند (سیلسپور، م.، ممیزی، م. ر. 1385).
پیشنهاد:
تسهیل در صادرات محصولات ارگانیک،
حمایت دولت از کشاورزان پیشرو در کشت ارگانیک،
اطلاع رسانی و فعالیت های ترویجی برای استفاده از ظرفیت های موجود در کشور،
جهت دهی تحقیقات کشاورزی از مصرف کودهای شیمیایی به مصرف کود های آلی و بیولوژیک،
توجه ویژه به کشت ارگانیک در تدوین برنامه های راهبردی تحقیقات کشاورزی.
منابع:
سیلسپور، محسن.، ممیزی، محمد رضا. 1385. مدیریت مصرف نیتروژن در محصولات سبزی و صیفی. مرز دانش. چاپ اول. 138 صفحه.
ملکوتی، محمد جعفر. 1378. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران. نشر آموزش کشاورزی. چاپ دوم. 460 صفحه.
نصر اصفهانی، اسماعیل.، میرفندرسکی، سمیرا. 1385. کشاورزی ارگانیک گسترش می یابد. سرزمین سبز. تهران. شماره 42. صفحه 14-12.
Scow, K. M., O, Samaseo., N, Gunapala., S, Lav., R, Venette., H, Ferris., R, Miller., C, Shennan. 1994. Transition form conventional to low – in put agriculture changes. Soil fertility and biology. California Agriculture. 48:20-26.

 

[محسن88]

کشاورزی ارگانیک

کشاورزی ارگانیک
سیدحسن حسینی خشت مسجدی
مقدمه
هم اکنون بیش از سه دهه از توجه جهانی به موضوع حفاظت محیط زیست وحدود دو دهه از مباحث پیرامون توسعه پایدار می گذرد. قبل از این ایام، در تمامی پروژه های توسعه، صرفاً دیدگاه اقتصادی و ایجاد در آمد و بازده اقتصادی بیشتر، مد نظر بود. لیکن در دهه 1970 میلادی این ذهنیت در افکار سیاستگذاران و برنامه ریزان توسعه مطرح گردید که این گونه روند رشد اقتصادی نهایتاً منجر به تخریب محیط زیست، نا برابری اجتماعی،کاهش منابع و... میشود وجبران این معضلات در دراز مدت موجب ضررهای فراوان اقتصادی خواهد شد(1)
کشاورزی ارگانیک درراستاي توسعه پايدار كشاورزي بوده و به مجموعه ای از عملیات گفته می شود که باهدف کاهش مصرف نهاده های غیرطبیعی به اجرا در می آیدو در آن مصرف کود و سموم شیمیائی ،مواد نگهدارنده سنتز شده ،داروهای شیمیائی ،ارگانیسم های تولید شده به روش مهندسی ژنتیک و پساب ها کنار گذاشته می شود.بررسی ها نشان می دهند که روند استقبال جهانی از کشاورزی ارگانیک امید بخش می باشد که ازجمله دلایل آن می توان به افزایش نگرانی ها در مورد آلودگی منابع پایه ،سلامت غذا ،انسان و حیوانات و نیزتوجه بیش تر به ارزش های طبیعت و مناظر طبیعی اشاره کرد.
گرچه در مزارع ارگانیک عملکرد محصول معمولا ده تا سی درصد کم تر از مزارع غیر ارگانیک است اما در صورت برنامه ریزی اصولی،میزان عملکرد ،تولید و درآمد مزارع ارگانیک می تواند بیشتر از مزارع غیر ارگانیک باشد. برای مثال در فیلیپین عملکرد شالیزارهای ارگانیک شش تن گزارش شده است.تجارب موجود در زمینه اجرای پروژه های کشاورزی ارگانیک نشان داده است که در مناطق کم بازده با استفاده از شیوه های کشاورزی ارگانیک عملکرد دو تا سه برابر می شود .علاوه بر این،درکشورهای توسعه یافته عواملی مانند آمادگی مصرف کندگان برای خرید به قیمت بالاتر،پرداخت یارانه از سوی دولت و گسترش اکوتوریسم موجبات افزایش درآمد کشاورزی ارگانیک را فراهم می سازد. بررسی ها در کشورهای توسعه یافته نشان داده است که مصرف کنندگان حاضرند محصولات ارگانیک را به بهای ده تا چهل درصد بیشتر از محصولات غیر ارگانیک بخرند. امروزه تعداد زیادی از فروشگاه های زنجیره ای محصولات ارگانیک عرضه می کنند و بازار این محصولات رو به رونق بوده و تقاضای بالقوه بیش از عرضه است .انتظارمی رود رشد تقاضا در آینده ادامه یابد بنابراین کمبود عرضه محصولات ارگانیک این فرصت را برای کشورهای در حال توسعه به وجود می آورد که وارد بازار شوند و سهمی از آن را به خود اختصاص دهند.
علاوه بر مزایای زیست محیطی و اقتصادی مذکور،کشاورزی ارگانیک از لحاظ اجتماعی نیز منافع زیادی به همراه دارد از جمله به دلیل استفاده از نهاده های ارزان و غیر وارداتی و نیز تکیه بیش تر به نیروی کار ،فرصت های شغلی را افزایش می دهد . همچنین کشاورزی ارگانیک شیوه ها و غذاهای سنتی را احیا می کند و در تقویت انسجام اجتماعی نقش موثری دارد(2) .
دراستراتژي انقلاب سبزنيز باهدف تامين موادغذايي جمعيت روبه رشد جامعه جهاني (به علت بالارفتن اميدبه زندگي دراثربهبود وپيشرفت ارايه خدمات بهداشتي ودسترسي به موادغذايي باتنوع وكيفيت بهتردركشورهاي توسعه يافته واكثركشورهاي درحال توسعه) بر اهداف كوتاه مدت و حداكثر عملكرد متكي است(3). در كشاورزي تجاري با استفاده بي رويه و نامتعادل از كودها و سموم كه تخريب خاك و از بين رفتن موجودات خاكزي را در پي داشت، توان توليد و حاصلخيزي خاك كاهش يافت و نتيجه اين روش كشاورزي، پايين آمدن كيفيت محصولات بود.
مضرات كشاورزي و محصولات تهيه شده به روش تجاري:
1- در كشاورزي تجاري و متعارف از بيش از 300 تركيب شيميايي خطرناك و مصنوعي نظير آفت كشها، علف كشها و كودهاي شيمايي بمنظور كنترل آفات و حشرات و حاصلخيز سازي خاك استفاده ميگردد كه بقاياي اين مواد پس از ورود به بدن ميتوانند موجب مشكلات عديده اي گردد منجمله: بروزنقصهاي مادرزادي، تولد نوزاد با وزن كم، اختلال در سيكل ماهانه زنان، سقط جنين، بلوغ زودرس و يا دير رس، يائسگي پيش رس، تغيير در رفتار جنسي، كاهش تعداد اسپرم مردان، كاهش باروري و يا ناباروري، تغيير در سرعت متابوليسم، اختلال در سيستم غدد داخلي، ضعف عضلاني، كاهش حافظه، آسيب به سيستم عصبي و مغز، كاهش كارايي سيستم ايمني بدن و سرطانزايي. يافته ها حاكي از آنست كه 60 درصد سموم دفع آفات، 90 درصد قارچ كشها و 30 درصد حشره كشها سرطانزا ميباشند.
2- استفاده از كودهاي شيمايي و آفت كشها سبب آلودگي آب، خاك و هوا ميگردند.
3- استفاده بي رويه از كودهاي شيميايي و آفت كشها موجب ميشود تا آفتها نسبت به سموم مقاوم گرديده و آفتهاي جديدي نيز ظاهر گردند.
4- پرتو دهي محصولات يعني آنكه محصولات را در معرض ميزان كنترل شده پرتوهاي يونيزه كننده قرار ميدهند تا اينكه باكتريهايي نظير E.COLI و سالمونلا نابود گرديده و درواقع محصولا را به اين طريق ضد عفوني ميكنند. كنترل حشرات و انگلها، افزايش ماندگاري و جلوگيري از جوانه زدن از ديگر علل پرتودهي محصولات غذايي ميباشد. اما اين پرتودهي موجب: 1-از دست رفتن ميزان اندكي از مواد مغذي محصولات ميشود. 2-هنگامي كه مواد غذايي پرتودهي ميشوند مواد شيميايي سرطان زايي بنام CYCLOBUTANONES تشكيل ميگردد.
5- مهندسي ژنتيك و يا اصلاح ژنتيك محصولات به جداسازي، دستكاري و انتقال ژنها اطلاق ميگردد. در اين روش ژنهاي با خاصيت مطلوب از يك گونه جدا گرديده و به گونه هدف انتقال داده ميشود. بهبود كيفيت، افزايش توليد، ايجاد يك صفت مطلوب و مقاوم ساختن محصولات در برابر آفتها و تنشهاي محيطي از كاربردهاي مهندسي ژنتيك ميباشد. مضرات محصولات اصلاح شده ژنتيكي شامل بروز نقصهاي مادرزادي، كاهش طول عمر، افزايش حساسيت زايي مواد غذايي (بعلت تغيير در زنجيره پروتئينها)، فقر مواد مغذي، مقاومت آنتي بيوتيكي (احتمال دارد ژنهاي مقاوم در برابر آنتي بيوتيك ها به باكتريهاي بيماريزا در بدن منتقل گردد و يك بيماري جديد و مقاوم در برابر آنتي بيوتيكها ايجاد شود).
6- استفاده هورمونها در دام و طيور رشد آنها را تسريع كرده و فربه شدن آنها را سرعت ميبخشد. اما از ارزش غذايي آنها ميكاهد. آنتي بيوتيكها هم كه براي جلوگيري از بيمار شدن دام و طيور مورد استفاده قرار ميگرند ميتواند در انسان مقاومت آنتي بيوتيكي ايجاد كند.
فوايد کشاورزی ارگانيك:
1- در كشاورزي ارگانيك آب توسط مواد شيميايي آلاينده مانند كودهاي مصنوعي، آلوده نميگردد.
2- در كشاورزي ارگانيك تعادل اكوسيستم و حاصلخيزي خاك حفظ ميگردد. فرسايش خاك نيز تا 50 درصد كاهش مي يابد.
3- تنوع زيستي در زمينهاي زراعي ارگانيك 57 درصد بيشتر است. (به علت حداقل استفاده از سموم آفت كش و علف كش)
4- كشاورزان در معرض سموم و آلاينده هاي كمتري قرار ميگيرند.
فوايد مصرف مواد غذايي ارگانيك:
1- ارزش غذايي بالاتري دارند. ميزان ويتامين C ، كلسيم، منيزيوم، آهن و فسفر در مواد غذايي ارگانيك بيشتر است.
2- مواد غذايي ارگانيك حاوي آنتي اكسيدان بيشتري ميباشند. در مواد غذايي ارگانيك آنتي اكسيدان PHENOLIC بيشتر يافت ميگردد (50 درصد بيشتر از محصولات غير ارگانيك). چراكه آفت كشهاي مصنوعي توليد اين مواد را در گياهان كاهش داده اما كودهاي حيواني و آلي بكار رفته در كشاورزي ارگانيك توليدآنها را افزايش ميدهد.
3- كمتر سمي هستند. محصولات ارگانيك سالم تر بوده و به بقاياي آفت كشهاي آلي كمتر آلوده ميباشند. همچنين اين محصولات فاقد افزدنيهاي غذايي بوده و طبعا سالمتر ميباشند.
4- خوشمزه و خوش طعم تر هستند. يكي از دلايل آن اين است كه محصولات ارگانيك پس از برداشت در مدت زمان كمتري بدست مصرف كننده رسيده و تازه تر ميباشند. و همچنين در محصولات تهيه شده به روش تجاري، با فرآوريها و دستكاريهايي كه بروي آنها صورت ميگيرد تنها به ظاهر، رنگ، بالا بردن ماندگاري، افزايش توليد و مقاوم كردن آنها در برابر صدمات ناشي از حمل و انبار داري توجه ميشود و نه كيفيت و ارزش تغذيه اي آن.
5- توليد كنندگان محصولات ارگانيك از استانداردها و دستورالعمل هاي بسيار سخت گيرانه اي تبعيت ميكنند كه احتمال آلوده شدن اينگونه محصولات به مواد شيمايي و سمي به حداقل ممكن مي رسد(4).
نتيجه گيري:
توسعه و ترویج کشاورزی ارگانیک مستلزم اجرای برخی سیاستها و اقدامهاست.گرایش و سمت گیری سیاستهای کشاورزی دولت به سمت اهداف زیست محیطی و اجتماعی فرصت بسیار خوبی برای گسترش کشاورزی ارگانیک فراهم خواهد آورد.برای رفع مشکلات موجود در زمینه تجارت محصولات ارگانیک لازم است استانداردها و ضوابط صدور گواهی تدوین و به اجرا درآید.آموزش مروجین کشاورزی برای اشاعه کشاورزی ارگانیک و نیز ارتقا سطح آگاهی های عمومی ضروری است و مراکز تحقیقاتی می بایست برای حل مسائل فنی ،اقتصادی و اجتماعی این راهکار نوین و اطمینان بخش، تلاش افزونتری به عمل آورند.

منابع:
1- یاسمین کوچک زاده- مشاور فنی مدیر عامل شرکت مادر تخصصی خدمات کشاورزی
2- کشاورزی در جهان ، به سوی 2030-2015 ، ترجمه هومن فتحی،موسسه پزوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی
3- عليرضا استعلاجي, بررسي و تحليل رويكردها و راهبردهاي توسعه روستايي-ناحيه‌اي, نشريه جهاد, سال 22, شماره 250-251 و 252, خرداد و تير و مرداد 1381
4- سايت گوگل

 

[tara96]

کشاورزی ارگانيک
چگونه کشاورزان توليد كننده محصولات ارگانیک می توانند محصولات خود را بارور کرده و با آفات ، بیماریها و علفهای هرز مبارزه کنند؟
مواد ارگانیک باعث حفظ بافت و ساختار خاک گردیده و ظرفیت نگهداری آب را بالا می برند.
کشاورزان ارگانیک مواد ارگانیک خاک را با استفاده از گیاهان پوششی ،کمپوست ، اصلاح کننده های بیولوژیکی خاک و تولید گیاهان مقاوم به آفات و بیماریها بالا می برند. تاکید کشاورزی ارگانیک بر تغذیه خوب گیاهان برای جلوگیری از شیوع آفات وبیماریها است ، با استفاده از گیاهان پوششی و تناوب کشت میزان ارتباطات اکولوژیکی در گیاه بالا می رود. کنترل علفهای هرز با استفاده از گیاهان پوششی ، آیش ، و چیدن دستی علفهاي هرز، استفاده از ابزاآلات مکانیکی و سوزاندن علفهای هرز انجام می گیرد.
کشاورزان ارگانیک بر استفاده از جمعیتهای حشرات مفيد جهت مبارزه بیولوژیکی ، ارگانیسم های خاک و پرندگان جهت کنترل حشرات تکیه دارند.
ده علت برای رفتن به سمت کشاورزی ارگانیک
1-محصولات ارگانیک استانداردهای بیشتری دارند:
گواهی نامه های محصولات ارگانیک ، بعنوان بیمه هایی است که در توليد این محصولات از مواد شیمیایی و سمی استفاده نشده است.
2-طعم غذاهای ارگانیک بهتر است:
گیاهان توليد شده به روش ارگانيك سالم تر بوده و بعنوان غذاهای خوشمزه تر برای تغذیه انسان و حیوانات ميتواند بکار رود.
3-محصولات ارگانیک خطر بیماریها را کم می کند:
خیلی از مراكز حفاظت محیط زیست دریافته اند که مواد شیمیایی موجود در آفت کش ها دارای اثرات سرطان زایی و بیماری زايي دارند. کشاورزی ارگانیک یکی از راههای کاهش مصرف سموم شیمیایی و كم كردن اين مواد به منابع آب ، زمین و هوا است.
4-کشاورزی ارگانیک به منابع آبی احترام می گذارد:
برای حذف مواد شیمیایی آلوده کننده و دفع نیتروژن در آب باید به منابع آبی و خاکی احترام گذاشت و آنها را درست مصرف کرد.در كشاورزي ارگانيك اين موارد به درستي رعايت مي شود.
5-کشاورزی ارگانیک باعث ایجاد خاک سالم می گردد:
خاک یکی از منابع اصلي زنجیره غذایی است و یکی از اصول کشاورزی ارگانیک ایجاد خاک سالم است.
6-کشاورزی ارگانیک الگو برداري از طبیعت است:
کشاورزی ارگانیک برای اکوسیستم متعادل ارزش قایل است . طبیعت زنده نیز شامل تناوب كشت درمحصولات علوفه ای و استفاده از گیاهان پوششي و بقیه مناطق طبیعی است.
7-کشاورزان ارگانیک هدایت کننده تحقیقات تازه هستند:
تولید کنندگان ارگانیک بعنوان پیشرو در تحقیق عدم استفاده از آفت کش ها و اثرات مضر بر محیط زیست هستند.
8-تولیدکنندگان ارگانیک در جهت تنوع زیستی تلاش می کنند:
از دست دادن تعداد زیادی از گونه ها ( تنوع زیستی) یکی از نگرانی های دانشمندان محیط زیست است . به همین دلیل خیلی از کشاورزان ارگانیک در صدد هستند تا گونه های معمولی و بومي را حفظ کنند.
9-کشاورزی ارگانیک به حفظ سلامت جوامع روستایی کمک می کند:
کشاورزی ارگانیک به دلیل سطوح کم آن برای جوامع روستایی مفید است و به افزایش درآمد آنها منجر می گردد.
10-تنوع غذاهاي ارگانیک
بهر حال بعضی از غذاهای ارگانیک بعنوان جايگزين قابل استفاده است و محصولات کشاورزی غیر غذایی ( صنعتی ) نیز در حال تبدیل شدن به توليد ارگانیک هستند مانند توليد پنبه ارگانيك و در نهايت توليد لباسهاي ارگانيك .
http://organic-agriculture.persianblog.ir

 

[محسن88]

بررسی وضعیت کشاورزی ارگانیک در ایران

بررسی وضعیت کشاورزی ارگانیک در ایران

* بررسي وضعيت کشاورزي ارگانيک در ايران* ​

بر اساس گزارش‌هاي منتشرشده، کشاورزي ارگانيک در سطح جهان در سال‌هاي گذشته در اكثر مناطق جهان از جمله کشورهاي درحال توسعه به سرعت در حال گسترش بوده و روش‌هاي اجرايي توليد، نظارت و صدور گواهي به‌طور دائم بهبود يافته و مردم در بسياري از جوامع به‌ويژه در کشورهاي توسعه يافته از مزاياي غذاي سالم‌تر و با کيفيت بالاتر برخوردار شده‌اند، گفتني‌ست كشاورزان جوامع روستايي به‌خصوص در کشورهاي درحال توسعه از سود مناسب و ارزش صادراتي اين محصولات بهره‌مند شده‌اند.
طي نتايج بررسي‌ها و جستجوهاي صورت گرفته از منابع اينترنتي اطلاعات دقيقي از توليد محصولات ارگانيک ايران وجود ندارد اين درحالي‌ست که کشور ما داراي پتانسيل بسيار بالايي در اين‌باره است.

*بررسي وضعيت توزيع سموم و کودهاي شيميايي*​

عدم مصرف سموم و کودهاي شيميايي در توليد محصولات از بارزترين خصوصيات کشت ارگانيک است. بررسي ميزان سموم شيميايي توزيع شده طي دو دهه‌ي اخير در کشور نشان مي دهد که طي دوره‌ي 80-1362 سالانه به‌طور ميانگين 28038 تن از انواع سموم شيميايي توزيع شده‌است که بالاترين ميزان سموم توزيع شده در اين دوره در سال 1369 بوده است.
لازم به توضيح است توزيع سموم پس از اين سال سير نزولي داشته است و از سال 1373 تا پايان سال 1380 ميزان سموم توزيع شده همواره پايين‌تر از ميانگين سموم توزيع شده طي دوره مورد بررسي(80-1362) بوده است (نمودار 7 مقايسه ميزان سموم شيميايي توزيع شده طي سال‌هاي 1362تا 1380).
صرف نظر از ميزان کل سموم توزيع شده، ترکيب سموم مصرفي نيز از اهميت ويژه اي برخوردار است؛ ترکيب سموم مصرفي در کشورهاي توسعه يافته جهان شامل17 درصد حشره‌کش، 35 درصد قارچ‌کش و 48 درصد علف‌کش و از سوي ديگر در کشورهاي درحال توسعه شامل 50 درصد حشره‌کش، 35 درصد قارچ کش و 15 درصد علف‌کش است. با توجه به آثار سوء سموم حشره‌کش بر سلامت و محيط زيست ميزان مصرف سموم حشره‌کش در کشورهاي توسعه يافته تفاوت بسيار چشمگيري با کشورهاي در حال توسعه دارد، اين کشورها با استفاده از ساير روش‌هاي مبارزه با آفات همانند مبارزه‌ي بيولوژيک و کشاورزي ارگانيک همراه با حفظ محصول، مصرف سموم علف‌کش را کاهش داده‌اند اما متاسفانه در کشورهاي درحال توسعه چنين تحولي انجام نشده است.
در كشورما با اجراي سياست مصرف بهينه کود و سم و جايگزيني آن با ساير روش‌هاي غيرشيميايي، مصرف سموم کاهش محسوسي داشته است اما اين موضوع بر ترکيب مصرف سموم تاثير محسوسي نداشته به‌نحوي‌که در سال‌هاي 78-1376 ترکيب سموم شامل 9/48درصد حشره‌کش ، 1/18 درصد قارچ‌کش و 33 درصد علف‌کش بوده است (جدول10 مقايسه تركيب مصرف سموم شيميايي در ايران و جهان).
در طي سه سال اول برنامه سوم توسعه (81-1379 ) ترکيب مصرف سموم بصورت 7/43درصد حشره‌کش ، 6/28درصد قارچ‌کش و 7/27درصد علف‌کش پيش بيني شد اما عملکرد سال‌هاي 81-1379 نشان مي‌دهد اين نسبتها به 2/48درصد حشره‌کش 7/16 درصد قارچ‌کش و 1/35درصد علف‌کش تغيير يافته است و هم‌چنان نسبت مصرف حشره‌کش بالاست.
بررسي ميزان کودهاي شيميايي توزيع شده طي سال‌هاي 81-1368 نشان مي دهد که روند توزيع کودهاي شيميايي طي اين دوره در حال افزايش بوده و به‌طور متوسط طي اين دوره ساليانه 2292 هزارتن انواع کودشيميايي در کشور توزيع شده است؛‌لازم به توضيح است درسال 1381 بالاترين ميزان کود شيميايي به ميزان 3114 هزارتن بوده است(نمودار 8 مقايسه ميزان كودهاي شيميايي).
بررسي ميزان کودهاي شيميايي توزيع شده طي سال‌هاي 81-1368 نشان مي دهد که روند توزيع کودهاي شيميايي طي اين دوره در حال افزايش بوده و به‌طور متوسط طي اين دوره ساليانه 2292 هزارتن انواع کودشيميايي در کشور توزيع شده است؛‌لازم به توضيح است درسال 1381 بالاترين ميزان کود شيميايي به ميزان 3114 هزارتن بوده است(نمودار 8 مقايسه ميزان كودهاي شيميايي).
پرداخت يارانه به سموم و کودهاي شيميايي منجر به آن مي‌شود که کشاورزان رغبت چنداني به استفاده از ساير روش‌هاي مبارزه با آفات, امراض و علف‌هاي هرز نداشته باشند.
براساس آمار موجود پرداخت يارانه سموم و کودهاي شيميايي درسال‌هاي 80- 1368 به‌طور متوسط ساليانه 378 ميلياردريال يارانه جهت کودهاي شيميايي، سموم و بذر به دستگاه‌هاي مباشر پرداخت شده است.
با اين وجود عدم آگاهي و دانش توليدکنندگان در زمينه‌ي چگونگي استفاده از سموم از نظر ميزان و زمان مصرف (در نظر گرفتن دوره‌ي کارنس سموم) باعث شده‌است که مصرف کنندگان از طعم ناخوشايند برخي از ميوه‌ها و سبزي‌جات که ناشي از مصرف بيش از حد سموم مي باشد اظهار نگراني كنند. باوجود آن‌که نگراني بيشتر مصرف کنندگان به‌دليل طعم نامطلوب محصولات کشاورزي است اما متاسفانه آگاهي عمومي از اثرات تجمعي سموم جذب شده در بدن و اثرات نامطلوب و زيان‌بار آن که منجر به بيماري‌هاي خطرناک مي‌شود در سطح پاييني است.
درحالي‌که اشتياق به مصرف محصولات ارگانيک به‌دليل نگراني‌هاي روز افزون از آلودگي‌هاي محصولات رايج و محيط زيست رو به افزايش بوده و بازار صادراتي چنين محصولاتي در ميان جوامع با سطح رفاه بالا توسعه‌ي فراواني يافته؛ اما در کشور ما حرکت ملموسي براي برنامه ريزي، هدايت و حمايت از اين روش توليد به چشم نمي‌خورد و کشاورزان از اين مزيت مناسب و کل جامعه از موقعيت بهبود تغذيه، بهداشت و محيط زندگي خود محروم مانده‌اند؛ اين درحالي‌ست که در کشور ما به‌دليل شرايط خشک محيطي و فراواني نيروي کار، توليد محصولات ارگانيک اقتصادي‌تر و آسان‌تر از بسياري از مناطق ديگر جهان به‌نظر مي‌رسد.

​

 

[محسن88]

ادامه بررسی وضعیت کشاورزی ارگانیک در ایران

ادامه بررسی وضعیت کشاورزی ارگانیک در ایران

*سطح تحت کشت ارگانيک*
​

اگر چه اطلاعات مدون و دقيقي از وضعيت توليدات ارگانيک در کشور وجود ندارد اما کميته‌ي محصولات ارگانيک که در سال 1380 به‌دستور معاون زراعت در سازمان حفظ نباتات کشور تشکيل و در راستاي پيگيري مصوبات اين کميته نسبت به تهيه‌ي پرسشنامه جهت جمع آوري اطلاعات و ارسال به استان‌ها اقدام شد که نتايج آن به شرح زير است:
بر اساس اين اطلاعات کل سطح کشت محصولاتي که در کشور بدون استفاده از سموم و کودهاي شيميايي توليد شده‌اند حدود 239462 هکتار شامل 125802 هکتار محصولات باغي و 113659 هکتار محصولات زراعي است و تمام سطح کشت محصولاتي که بدون استفاده از سموم شيميايي توليد شده‌اند حدود 808612 هکتار شامل 254134 هکتار محصولات باغي و 554478 هکتار محصولات زراعي است. ميزان سطوح کشت محصولات زراعي و باغي که توليد آنها بدون استفاده کود و سم انجام مي‌شود به ترتيب 1 و 2/7 درصد از کل سطوح کشت محصولات زراعي و باغي کشور را تشکيل مي دهد (نمودار 9 ).
لازم به توضيح است که اين نوع محصولات با اين سطح توليد تنها توسط کشاورزان و به‌صورت کاملا" خودجوش و سنتي و بدون آگاهي داشتن از اين‌که محصول ارگانيک چيست توليد شده است که همين امر نشان‌دهنده‌ي، پتانسيل بسيار بالاي کشور در جهت توليد چنين محصولاتي است، البته در اين ارتباط تشکل‌هايي نيز در کشور وجود دارند که به‌طور عملي اقدام به توليد محصولات ارگانيک مي كنند که مي توان به توليد سيب زميني در بيدستان خرم بيد استان فارس اشاره كرد و يا حرکت‌هاي جديدي که در سال‌هاي اخير در اين رابطه آغاز شده است.
با توجه به موارد اشاره شده ارکان اساسي پايه‌گذاري سيستم کشاورزي ارگانيک در کشور شامل توليدکنندگان، مصرف کنندگان (داخلي و خارجي)، موسسات دولتي برنامه‌ريز و هدايت کننده و NGO هاي محلي و خارجي و سازمان‌هاي بين المللي تسهيل کننده هستند. حرکت‌هاي جهاني کشت ارکانيک نشان داده که در اکثر موارد تشکيل يک هسته‌ي مرکزي و سپس تعميم و گسترش برنامه به ساير مناطق و ارگان‌ها ونهادهاي گوناگون باعث گسترش اين جنبش شده است.
نقش تشکيل دهنده‌ي هسته مرکزي در اين حرکت به‌عهده وزارت جهادکشاورزي است تا با برنامه ريزي، سياست‌گذاري، ايجاد هماهنگي و حمايت‌هاي لازم در زمينه‌هاي تحقيقي، ترويجي، نظارتي و بازاريابي محصولات توليدي جنبش توليد محصولات ارگانيک را توسعه بخشد؛ به اين منظور تشکيل "کميته‌ي ملي کشاورزي ارگانيک" با هدف تعيين سياست، برنامه ريزي در زمينه‌هاي تعيين ضوابط و استانداردها، نظارت بر توليد و حمايت جهت برطرف كردن مشکلات و تنگناهاي پيش روي ضروري به‌نظر مي‌رسد.
بديهي‌ست که اين کميته بايد نمايندگان واحدهاي ذيربط دولتي (وزارت جهادکشاورزي، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، سازمان حفاظت محيط زيست، وزارت کشور، وزارت صنايع و ....)، کشاورزان علاقه‌مند به توليد محصولات ارگانيک، کارشناسان، محققين و موسسات غيردولتي فعال يا علاقه‌مند مشارکت فعال داشته باشند.
تشکيل گروه‌هاي کاري متشکل از نمايندگان معاونت‌هاي توليدي، تحقيقات، ترويج، برنامه‌ريزي و بخش غيردولتي در سطح وزارت جهادکشاورزي براي انجام اقدامات اوليه در زمينه‌ي شناخت ظرفيت‌هاي موجود، جمع آوري اطلاعات و انجام بررسي‌ها و تحقيقات کاربردي و تدوين برنامه‌هاي اجرايي نيز از برنامه‌هاي پيشنهادي جهت پايه‌گذاري سيستم کشاورزي ارگانيک در کشور هستند. (نمودار9 مقايسه‌ي سطوح كشت توليدات بدون مصرف كود و سموم شيميايي با كل سطح كشت در سال 1380)

 

[tara96]

چگونه مي توان ميزان مواد ارگانيك را در خاك افزايش داد؟
مواد ارگانيك خاك بطور وسيعي در فرايند تجزيه قرار مي گيرند به منظور حفظ و يا افزايش مواد ارگانيك خاك، اين مواد را بايد به خاك اضافه كرد . سرعت تجزيه به شرايط اقليمي ، چگونگي مواد سبز نسبت كربن به نيتروژن(C/N ) بستگي دارد.(مواد ارگانيك در شرايط گرم و مرطوب نسبت به شرايط خشك خيلي سريعتر تجزيه مي گردند)
فعاليت‌هايي كه باعث افزايش مواد ارگانيك خاك مي گردند:
گذاشتن بقاياي محصولات بر روي زمين بجاي سوزاندن يا جمع آوري آنها. زيرا آنها منابع اصلي بيوماس هستند.
استفاده از كمپوست : و اين امر بعنوان بخشي از مواد ارگانيك در كمپوست خيلي موثر خواهد بود. چون نسبت به مواد گياهي تازه مدت زمان طولاني تري را در خاك باقي خواهند ماند.
استفاده از كودهاي ارگانيك : كه حاوي مواد ارگانيك هستند و به افزايش مواد ارگانيك خاك كمك خواهند كرد. اين مواد در هر زماني مي توانند تجزيه را سرعت بخشند كه اين امر توليد مواد غني از نيتروژن و همچنين تحريك ارگانيسم هاي خاك را بدنبال خواهد داشت.
مالچ پاشي با مواد گياهي يا ضايعات كشاورزي: ‌مخصوصاً كاربرد مواد سخت (كه از نظر چوب و فيبرغني هستند) كه باعث افزايش محتويات مواد ارگانيك مي گردد. همچنين براي مدت زمان طولاني تري در خاك خواهند ماند و از فرسايش خاك نيز جلوگيري خواهند كرد.
استفاده از كود سبز يا پوشش گياهي: كود سبز در خود مزرعه رشد كرده و باعث توليد بيوماس از برگ‌ها و ريشه ها مي گردد. اگر اين مواد را درجاي ديگري بكاريم فقط از برگ آنها مي توان بعنوان كود سبز استفاده كرد و گياهان جوان‌تر سريع‌تر تجزيه خواهند شد . اين مواد باعث آزادسازي سريع‌تر مواد غذايي و افزودن مواد ارگانيك كمتري به خاك خواهد شد.
تناوب مناسب محصولات: شامل محصولاتي مي شوند كه با تناوب كشت باعث توليد مواد ارگانيك در خاك مي گردد و مخصوصاً گياهان چند ساله و محصولاتي با سيستم ريشه اي متراكم خيلي مفيد هستند.
كاهش شخم زني خاك: هر بار شخم زدن، باعث افزايش سرعت تجزيه مواد ارگانيك مي گردد و اين امر باعث تهويه خاك و تحريك ميكروارگانيسم هاي خاك مي گردد.
جلوگيري از فرسايش خاك: تمام روش‌هاي بالا اگر جزء به جزء در خاك انجام گيرد باعث جلوگيري از فرسايش خاك خواهدشد.
اگر تمام قسمت‌هاي خاك شامل هوموس باشند باروري خاك بيشتر خواهد شد.
عمدتاً‌ ميزان مواد ارگانيك خاك به ميزان بيوماس اضافه شده به شكل ضايعات گياهي محصولات، گياهان پوششي و علف هاي هرز در صورت امكان و همچنين كود حيواني تعيين مي گردد. به نظر مي رسد كيفيت بيوماس از كميت آن بااهميت‌تر باشد كه در نهايت به افزايش سطوح مواد ارگانيك خاك منجر مي شود.
مواد ارگانيك سبز، كه به راحتي توسط ارگانيسم هاي خاك تجزيه مي شوند باعث تشويق ارگانيسم ها به افزايش جمعيت خود مي شود كه در نهايت دسترسي به مواد غذايي خاك را براي گياهان افزايش مي د هد و همچنين باعث تجمع مواد ارگانيك با ثبات مي گردد.
زمان كوتاه مواد قابل تجزيه
كشاورزي ارگانيك قسمت كوچكي از مواد ارگانيك است كه نمي توان اطلاعات كافي از اين داده هاي باارزش بدست آورد. توليد بيوماس كه در خاك مورد استفاده قرار مي گيرد بعضي اوقات با محصولات توليدي كه بعنوان غذا يا براي فروش استفاده مي شوند، رقابت مي كنند. بنابراين يافتن راهي براي تلفيق اين دو موضوع يعني بيوماس و محصولات خيلي مهم است. استفاده ازمحصولات پوششي يا كود سبز ، تناوب محصولات با كود سبز در فصل آيش يا رشد بوته ها در جاهاي غير توليدي مي توانند گزينه هاي مناسبي باشند و اين امر در بازيافت محصولات و مراحل بازيافت خيلي مهم است.

 

[tara96]

پوشش گياهي در کشاورزی ارگانیک و نقش آن در جلوگيري از فرسايش خاك

چندين لايه از پوشش گياهي متراكم باعث كاهش سرعت قطرات باراني كه روي زمين مي افتند ، مي شود. قطرات بزرگ كه روي برگ‌هاي بالايي درخت افتاده مي شود توسط پوشش گياهي (كانوپي) بوته ها و گياهان روي زمين دريافت مي شود. قطره آبي كه به زمين مي رسد با سرعت كمتري فرود آمده و همچنين حداقل اثر شكنندگي ذرات خاك را خواهد داشت. زمين مستقيماً با گياهان زنده اي مانند سرخس ها، خزه ها، جوانه هاو مواد فاسد (برگ ، پوسته درخت، سرشاخه ها ، شاخه ها) پوشيده شده است. ريشه ها، جلبك‌ها و قارچ‌ها كه غني از هوموس هستند شديداً‌ در سطح خاك نفوذ كرده . تعداد زيادي از ارگانيسم هاي خاك مانند كرم خاكي باعث شل نگداشتن خاك و ساختار پايدار خاك مي شود و به همين دليل آب باران به راحتي نفوذ مي كند.
كاشت گياهان بصورت متراكم باعث محافظت از خاك مي گردد:
در كشت گياهان چند ساله مثل درختان ميوه، كاشت متراكم را مي توان با كشت لگوم ها ، گراس ها و گياهان خزنده بين درختان بدست آورد. در كاشت درختان جديد ، گراس هاي علوفه اي و محصولات قابل كشت (مانند آناناس ، لوبياها و...) را نيز مي توان تا زماني كه درختان سايه اندازي كنند كشت كرد. نه تنها محصولات بلكه حتي گراس ها و علف هرز مي تواند از خاك محافظت كنند. در صورت امكان عمليات مبارزه با علف هاي هرز را به بعد از بارش باران‌هاي سنگين موكول كنيد. زيرا علف هاي هرز به حفظ خاك كمك خواهند كرد . اگر ريشه كني علف هاي هرز از اين جهت كه با محصولات به رقابت شديدي مي پردازند ضروريست بايد علف هاي هرز را بصورت كپه‌اي بر روي زمين باقي گذاشت تا بعنوان مالچ عمل كنند.
مالچ بدين معني است كه سطح خاك را با مواد گياهي چيده شده بپوشانند.
مالچ داراي عملكردهاي بسياري از جمله: اثر حفاظت شديدي بر روي فرسايش خاك دارد. تا جايي كه اين برگ‌ها و يا ساقه قدرت فرسايش باران‌هاي ناگهاني را كاهش مي دهند.
گياهان پوششي
به هر گياهي كه سطح خاك را بپوشاند و باعث بهبود باروري خاك شود گياهان پوششي مي گويند.
كه مي توانند شامل گياهان لگومينوز كه داراي فوايد ديگري نيز براي خاك است، علف هاي هرز با سرعت رشد بالا باشد. كه هر دو داراي توان توليد بيوماس بالايي هستند . همواره مهم‌ترين خصوصيت گياهان پوششي سرعت رشد بالاي آنها و ظرفيت پوشاندن خاك مي باشد.
خصوصيات زير باعث ايجاد گياهان پوششي ايده ال مي گردد:
بذرشان ارزان، دسترسي به آنها آسان باشد، برداشت ،ذخيره كردن و رشد آنها به راحتي صورت گيرد.
داراي رشد سريع بوده و قادر باشند در مدت زمان كوتاهي سطح خاك را بپوشانند.
در برابر آفات و بيماري‌ها مقاوم باشند.
قابليت توليد مقدار زيادي مواد ارگانيك و مواد خشك را داشته باشند.
نيتروژن را در خاك تثبيت كرده و آنرا قابل استفاده براي گياه كند.
داراي سيستم ريشه اي خرد كننده ي خاك متراكم باشند و همچنين باعث توليد خاك تجزيه شده گردد.
كاشت و مديريت آن بصورت تك محصولي آسان باشد يا اينكه با ديگر محصولات رشد كند.
بتواند بعنوان علوفه يا دانه مثل دانه خوراكي عمل كند.
لوبياي گاوي بعنوان يك گياه پوششي
لوبياي گاوي (Vinga unguicalata‌) يكي از مهم‌ترين لگومهاست كه در محدوده مناطق گرم و نيمه گرم رشد مي كند. اين گياه داراي خصوصياتي است كه آن را بعنوان گياه پوششي ايده ال مطرح كرده اند:
اين گياه به خشكي مقاوم بوده و مي تواند با آب خيلي كمي رشد كند.
اين گياه قادر به تثبيت نيتروژن در خاكهاي فقير است.
اين گياه به سايه مقاوم است بنابراين در كشت مخلوط قابل استفاده مي باشد.
دانه هاي آن خوراكي است و مي توان بعنوان يك منبع غذايي غني از پروتئين براي دام ها استفاده كرد. اين گياه كاملاٌ‌به حمله آفات مقاوم بوده.
كشاورزان كه در نواحي زير صحراي آفريقا زندگي مي كنند لوبياي گاوي را با ذرت ، سورگوم، ارزن و كاساوا كشت مي كنند.
طراحي سيستم هاي كاشت
سيستم هاي كاشت بايد طوري طراحي گردند كه سطح خاك همواره با كانوپي گياهان پوشيده شده باشد. در نواحي قابل كشت زمان دقيق بذرپاشي و كاشت مي تواند مانع از شستشوي خاك غير پوشش دار طي فصول باراني سال گردد.
بعد از برداشت محصولات اصلي ، محصولات كود سبز بايد كاشته شوند. در سراشيبي ها محصولات بايد در خطوطي متقاطع با شيب ها نسبت به حالت عمودي كاشته شوند (روي خطوط تراز) كه اين امر مي تواند باعث كاهش سرعت زياد آب سطحي گردد.
انواع مناسب گياهان پوششي
در محصولاتي كه اكثر اوقات براي حفاظت كانوپي استفاده مي شوند بايد گونه هايي با سرعت رشد بالا مثل لوبيا يا شبدر باشد كه به حفاظت خاك در طي مراحل رشد محصول اصلي كمك خواهد كرد.
روش‌هاي قابل اجرا براي دست يابي به پوشش گياهي دائمي مي تواند شامل اين نكات باشد:
زمان شخم خاك
زمان جوانه يا نشاء آنها
كشت مخلوط
كشت داخل محصولي
گياهان پوششي
مالچ پاشي
زمان مبارزه با علف هاي هرز
كاشت كود سبز در فصولي كه زمين خالي است
همچنين به اين نكات بايد توجه شود:
عملكرد مورد انتظار
قابليت دسترسي به گونه هاي مناسب
قيمت بذر
قابليت دسترسي به آب
قابليت صرفه جويي
استفاده مضاعف از گياهان جانبي
كاهش خطر
امنيت غذايي

 

[محسن88]

کلیات راهبرد توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران

کلیات راهبرد توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران

يكي از بزرگترين چالشهاي روبروي جامعه بشري ، در دهه های اخیر ،مسئله امنيت و سلامت غذا ی جميعت رو به افزایش دنیا است. بحران جمعیت از یک طرف و محدوديت منابع اوليه تولید از طرف دیگر ،باعث حركت کشاورزی سنتی به سمت کشاورزی صنعتي و تكنولوژي با عنوان انقلاب سبز کشاورزی در دهه پنجاه میلادی گردید .
انقلاب سبز در کشاورزی با ورود تکنولوري هایی نظیر نهاده هاي شيميايي ، ارقام پر بازده ، روشهاي نوين آبياري و ماشين آلات جديد و غیره همراه گرديد. اهداف مورد انتظار از انقلاب سبز ، تولید بالای محصولات کشاورزی با هدف تامین غذای مردم دنیا بود. اما تنها کمتر از دو دهه از ورود نهاده های شیمیایی در فرایند تولید محصولات کشاورزی ،به دلیل كاربرد بی رویه و نامناسب نهاده های شیمیایی و برخی تکنولوري های دیگر ، فرايند توليد با مشكلات و بحرانهای جدیدی مواجه شد که تبعات آن خيلي بيشتر و حادتر از شرايط عدم دسترسي به تكنولوژي بوده است . در حال حاضر مخاطرات و بحرانهای حاصل از ورود نهاده های شیمیایی به بخش کشاورزی علاوه بر سلامت تولید ،کمیت و میزان تولید را نیز با مشكل مواجه کرده است .بروز این مشكلات سبب شد که در دهه های اخیر به ویژه از دهه هشتاد ،حرکت به سمت کشاورزی ارگانیک مورد توجه قرار بگیرد و تحقیقات متخصصان کشاورزی متوجه این فرایند گردد . بحرانهای ناشی از مصرف بی رویه نهاده های شیمیایی ، در دهه های اخیر ،مسایل و مخاطرات فراوانی را همراه داشته است. هر ساله علیرغم مصرف سموم و مواد شیمیایی در کشاورزی نه تنها خسارت ها کمتر نشده بلكه سطوح آلودگی افزایش یافته و فرایند تولید با مشكل روبرو شده است . علاوه بر مسائل و بحران هايي نظير ظهور آفات و امراض جديد ،مقاوم شدن بیش از ششصد گونه آفات ،بیماری و علف هرز ، مسمومیت ها ، تخریب و فرسایش های شیمیایی شدید خاک ، تهدید سلامت انسان، بروز بیماری های پوستی ، سرطان ها ،مسمومیتهای منجر به مرگ ،بیماری های مزمن ، تخریب محیط زیست و کشت بوم های طبیعی ، بر هم خوردن تعادل های طبیعی ،كميت توليد نیز با بحران مواجه نموده است این شرایط نشان می دهد که بر خلاف برنامه های که نشان از امنیت تولید بعد از ورود تکنولوري به کشاورزی داشت، اصلی تر ين هدف آن یعنی تولید کافی غذا نیز به خطر افتاده و باعث شده که در دهه های اخير امنيت و سلامت غذا در قالب پروتکل ها و قرارد های بین الملی مورد توجه قرار گرفته و محدودیت هایی از طریق ایجاد استاندارد ها و مقررات بین الملي در تجارت محصولات کشاورزی ایجاد گردد . اما در این میان جبهه جدیدی متشكل از حامیان کشاورزی مدرن قرار دارند که راه رسیدن به کشاورزی پایدار و فرار از مواد شیمیایی را کشاورزی مدرن می دانند. آنها در مقالات علمی و از طریق رسانه های مختلف عنوان می کنند که کشاورزی ارگانیک پايدار نيست و تولیدات آن به مراتب از کشاورزی مدرن پایین تر است و از این طریق فشار را برای کار برد محصولات ترا ريخته ،هورمونهای رشد ،آنتی بیو تیکهای خوراکی دام ،اشعه دادن و پرتو افکني و مواد سنتز شده را افزایش داده و کاربردآن را به جای استفاده از مواد شیمیایی که مخاطرات آنرا پذیرفته اند، توجیه می نمايند .بنابر این ملاحظه می شود که در فرایند توسعه کشاورزی ارگانیک چالش های متنوعی مطرح می شود که از جمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
چالش اول : با توجه به این که استراتژی اصلی در کشاورزی ، افزایش کمی تولید و خودکفایی در است ،آیا کشاورزی ارگانیک قادر به تامین غذای کافی و تولید بالا ی محصولات می باشد؟
چالش دوم : تحلیل اقتصادی و هزینه و فایده حرکت به سمت کشاورزی ارگانیک در کشاورزی ایران چگونه خواهد بود ؟
چالش سوم : سیستم متعارف انتقال یافته های تحقیقاتی در کشور کار آیی مناسب را برای عملیاتی کردن کشاورزی ارگانیک دارا می باشد؟ چالش چهارم : زیر ساختارها و شاخص های پایه توسعه کشاورزی شامل آب ، خاک ، اقلیم ،نیروی انسانی و با توجه به این که کشاورزی در ایران مبتنی بر تولید روستایی در بیش از 70000روستاست .یعنی بالغ بر 80 درصد از تولیدات کشاورزی ایران در فعالیت بهره برداران روستایی ایران شكل می گیرد ، شرایط اقلیمی ایران که میانگین بارندگی در آن 33% میانگین بارندگی جهانی و 50% میانگین بارندگی آسياست ميانگين تبخیر آب سه برابر میانگین تبخیر جهانی است ،متوسط بارندگی یک سوم میانگین دنیا یعنی 250میلی لیتر است و سالانه حدود 90میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می شود .که این مقدار 30در صد بالاتر از استاندارد جهانی است و هدر رفت حدود 70 درصد از آب مصرفی در کشاورزی کشور و.... تا چه حد توسعه کشاورزی ارگانیک در کشور را ممکن می سازد .اما بررسی مستندات و مطالعات انجام شده در دنیا نشان می دهد که موارد ارایه شده فوق به هیچ وجه مانع توسعه کشاورزی ارگانیک نیستند و بر خلاف اظهار نظر طرفداران نظریات فوق کشاورزی ارگانیک بسیار ساده و با تکنیک های آسان در هر شرایطی با کمترین ریسکی با شاخص افزایش تولیدات ،کاهش هزینه ها و سلامت محصولات تولیدی قابل اجرا می باشد .بهترین سند برای این ادعا ، مطالعه و بررسی موضوع در کشور ها و مناطقی است که این فرایند اتفاق افتاده است .مطالعات انجام شده نشان می دهد بر خلاف دید گاه هاي فوق به طور حتم کشاورزی ارگانیک با تکنیک ساده در حال افزایش محصول در بیشتر نقاط جهان می باشد که در بیشتر موارد تا بالای 80 درصد با موفقیت همراه بوده است . است ( New Scientist/2001) .آمار اخیر در 20 کشور جهان در 5تا10 سال گذشته حتی در مناطق دور دست و فقیر از نظر منابع طبیعی نشان از افزایش تولید محصول و کاهش هزینه های تولید در کنار سلامت محصولات تولید شده به روش ارگانیک می دهد (J.Pretty).
.موارد عینی فوق که نه در مساحتهای کوچک بلكه در سطح و تعداد بهره بردار زیاد و در مناطق مختلف شروع و در حال پیاده سازی است نشان میدهد که عملیاتی کردن کشاورزی ارگانیک نه تنها امکان پذیر است بلكه با افزایش کمی تولید و کاهش هزینه ها ی تولید همراه است . در بررسی اثر گذاری زیر ساختار ها در توسعه کشاورزی پایدار ، سند قابل ارایه ، در واقع همان نکته کلیدی موجود در مفاهیم کشاورزی ارگانیک است که عنوان می کند ، توسعه کشاورزی ارگانیک بر اساس انطباق با شرایط موجود است نه تغيير ساختار . یعنی ساختار موجود مانعی بر سر راه توسعه پایدار کشاورزی نیست بلكه فرایند برنامه ریزی خاص و ديناميكي را می طلبد تا بدون دست کاري ساختار موجود ، فرايند کشاورزي ارگانیک و کشاورزی پایدار را عملياتي نماید. در خصوص کار آیی فرایند انتقال یافته های تحقیقاتی و مکانیسم تحقیق ، ترویج و آموزش، مطمئنا سیستم متعارف موجود به هیچ وجه جوابگوی عملیاتی کردن نظام ارگانیک در سطح جوامع محلی و بهره برداران نخواهد بود و جهت برقراري و توسعه مديريت جامع توسعه کشاورزی ارگانیک این سیستم نيازمند بازنگري، تحول ،دقت و نگرش خاصی است تا خطاها و بحران هاي ناشي از هم خواني یافته های تحقیقاتی و تکنولوري با فرايند مديريت مزارع توسط بهره بردا ران در مناطق مختلف و با ویژگیهای متنوع اجتماعی و اقتصادی با مشكل و مانع همراه نباشد.مطالعات و بررسی ها نشان میدهد که کشاورزی ارگانیک به سادگی و آرامی قابل پیاده شدن می باشد بدون اين که چالشی در فرایند تامین تولیدات کشاورزی ايجاد گردد و کشاورزان حتی در دورترین نقاط و در کمترین سطح بهره برداری و توان مالی دچار ریسک و ضرر گردند . البته این فرایند تنها در پرتو طراحی راهبرد عملیاتی و برنامه اجرایی توانمندی قابل تحقق است که شاخص اصلی موفقیت در این راهبرد ، مدیریت دوره گذر ارگانیک بر اساس یک نظام جامع مبتنی بر پژوهش مزرعه ای کشاورز مدار است که همراه با ایجاد بستر های آموزشی ، توانمند سازی ، نظارت ، صدور گواهی ،بازار و ایجاد شبکه های محلی توانمند اجرا میگردد . عملیاتی کردن کشاورزی ارگانیک ، از طریق ایجاد واحدهای مزرعه ای توانمند سازی کشاورزان تحت عنوان مدارس مزرعه ای کشاورزان ٭(Farmers Field School ) صورت می گیرد . این واحدها ، بر اساس شاخص های اکوسیستمی و بر اساس ویژگیهای خاص هر منطقه طراحی می شوند . درا ين واحدها شكل خاصی از مکانیسم تحقیق ، ترویج و آموزش با عنوان کلی تحقیقات مزرعه ای کشاورز مدار در قالب نظام کلی تحقیق - توسعه *( FPRE@D) پیاده می شود . در این سیستم کشاورزان با یادگیری حاصل از عمل از بذر تا بذر در شناخت و تجزیه و تحلیلی کشت بوم زراعی ماهر شده و بر اساس این مهارت کسب شده فرایند مدیریت جامع مزرعه را با شاخص بهره و ري پایدارازمنابع آب و خاک* (CWPM ) وبا مکانیسم کاهش و بهینه سازی مصرف نهاده های شیمیایی(IPM) را طی يك دوره گذر يك الی سه ساله تحقیق و آزمایش می نمایند. ظرفیت سازی انجام شده منتج به تصميم گيري پایدار و بدون ریسک کشاورزان براي اقدام مناسب در مديريت مزرعه خود بر اساس کشاورزی ارگانیک مي شود . گروههای آموزش دیده در هر منطقه در قالب تشكل های محلی سامان دهي شده و همزمان توسط خود این گروهها فرایند طراحی نظام نظارت ، صدر گواهی ، بازار یابی و توسعه را در قالب برنامه ریزی ها و حمایت های فنی – اداری پیگیری خواهد شد. این برنامه در قالب نظام جامع پژوهش مزرعه ای باعث مي شود كه نيازها توسط بهره برداران تعيين و پس از تصميم گيري و برنامه ريزي توسط خود آنها بسياري از دخالت هاي اداري در توليد محصولات كاهش يافته و كشاورز با دانش وسيع و متكي بر تجربيات بومي خود مشكلات را حل كند و كارشناس مزرعه خود باشد .

 

[tara96]

فسکیو گیاهی که تولید علف کشهای طبیعی می کند.
محققان دانشگاه کرنل دریافتند که علف فسکیو به طور طبیعی میزان زیادی از متا تیروزین از طریق ریشه تولید میکند که این ماده خاصیت علف کشی شدیدی دارد. آقای شرودر مدیر این طرح میگوید این ماده برای علفهای هرز بسیار سمی است ولی بر روی قارچها، پستانداران و باکتریها هیچ اثری ندارد.این ماده قابلیت حل بسیار بالایی در آب دارد و نمیتوان آن را به طور مستقیم برای مصارف علف کشی مصرف کرد. محقان در نظر دارند دنبال گونه هایی از این گیاه باشند که خاصیت علف کشی بیشتری داشته باشد تا میزان مصرف علف کشهای صنعتی را نیز کم کنند. با افزایش معلومات درباره این گیاه میتوان راههای پایدارتری را برای تولید محصولات کشاورزی و کنترل علفهای هرز بدست بیاوریم و یا اینکه یک علف کش کاملا جدید کشف کنیم.

محققان دانشگاه کرنل در حال تحقیقات بیشتر برای چگونگی عملکرد این علف کش طبیعی هستند.
بیشتر گیاهان وابسته به اسید آمینه فنیل الانین هستند که برای تولید چوب ضروری است. و ممکن است متا تیروزین باعث جلوگیری از سنتز فنیل الانین گردد و در نهایت از رشد گیاه جلوگیری کند.
ساختار فنیل آلانین و متا تیروزین بسیار شبیه یکدیگر است و شاید به خاطر تولید زیاد متا تیروزین است که تولید فنیل آلانین متوقف میشود.
منبع: www.sciencedaily.com

 

[tara96]

تولیدات گواهی شده ارگانیک چه چیزهایی هستند؟

تولیدات ارگانیک گواهی شده باید تمام مراحل تولید بسته بندی و فرآوری را زیر نظر اعضای گواهی دهنده طی کرده باشند. و تولیدات توسط انجمن های گواهی دهنده برچسب دریافت کنند.به این نکته توجه کنید که برچسب ارگانیک باید در طول مراحل فرآیند و تولید رعایت گردد.

گواهي ارگانیک(organic certification) یعنی اینکه این محصول فرآیندهای ارگانیک را طی کرده. این برچسب اسم شرکت گواهی دهنده و نوع استاندارد آنرا مشخص کرده است .

برای آشنا کردن مصرف کنندگان، این برچسب می تواند بعنوان راهنما باشد. شرکت های گواهی دهنده به تمام مراحل تولید و فرآیند این محصولات نظارت دارند.
شرکت های گواهی دهنده در سراسر دنیا گسترده شده و اغلب آنها در کشورهای توسعه یافته هستند. استانداردهای داوطلبانه بین الملی مانند سطوح بین المللی سازمان بهداشت جهاني,(WHO) فدراسيون بين المللي محصولات ارگانيك (IFOAM) ,کمیسیون کدکس غذایی برای تمام تولیدات فرآیندها و برچسب ها راهنمای بین المللی تولید می کند و از تقلب و گول زدن جلوگیری می کند.
این راهنما مورد قبول تمامی اعضای کمیسیون کدکس غذایی می باشد. بخش خصوصی که راهنمای کدکس غذایی را ارزیابی می کند برای تولیدات ارگانیک و فرآیند آن IFOAM است.
راهنمای کدکس و IFOAM هر دو استانداردهایی برای تولید و فرآوری تولیدات کشاورزی ارگانیک و نهاده های مورد استفاده دارند که از جابجایی ، ذخیره سازی ، فرآیند ، بسته بندی و حمل ونقل و موادی که می توان در تولید این محصولات بکار برد شامل می گردد.

این قوانین بطور منظم بازبینی می گردند و در اختیار بازرسان گواهی دهنده قرار می گیرد.

استانداردهای اجباری بین المللی راهنمای کدکس غذایی و IFOAM دارای حداقل استانداردها برای کشاورزی ارگانیک هستند و قصد دارد که به راهنمایی دولتها و گواهی دهنده ها بپردازد بعضی از کشورها نیز مانند اتحادیه اروپا ، ژاپن ، آرژانتین و آفریقا دارای استانداردهای خاص خود هستند.

 

[tara96]

غذاهاي ارگانيك

غذاهاي ارگانيك

غـذاهـاي ارگـانـيك به غذاهايي اطلاق مي گـردد كـه بـدون اســتفاده از آفـت كش ها و علف كش هـاي مصـنـوعــي و ارگانيسمهاي اصلاح شده ژنتيك توليد شده باشند.

معيار سبزيجات، ميوه ها و حبوبات ارگانيك:

1- خـاك ايمن: حداقل از 3 سال قبل از برداشت محصول، زمـين زراعــي نبايستي با آب فاضلاب آبياري شده باشد. خاك نيز بايد عاري ازاملاح سرب و كلرايد پتاسيم باشد.
2- عدم اصلاح سازي:هيچگونه مواد افزودني (مثل شيرين كننده ها و رنگ دهنده هاي مصنوعي)، پرتو دهي با پرتوهاي يونيزه كننده و اصلاح ژنتيك نبايستي در روند توليد محصول بكار رفته باشد.
3- ذخيره سازي و انبار مجزا: محصولات ارگانيك بايد از محصولات غير ارگانيك تفكيك شده و بطور جداگانه نگه داري شوند.
4- عدم استفاده از مواد شيميايي مصنوعي: عدم استفاده از تركيبات شيميايي مصنوعي نظير كودهاي شيميايي، آفت كشها، حشره كشها و علف كشها. (از 3 سال قبل از برداشت محصول)

معيار گوشت، شير، تخم مرغ و ديگر فرآورده هاي حيواني ارگانيك:

1- حيوانات ميبايستي حداكثر از روز دوم تولد به روش ارگانيك پرورش يافته باشند.
2- خوراك ارگانيك: تغذيه دام و طيور بايد 100 درصد از خوراك ارگانيك بوده باشد.
3- هيچگونه آنتي بيوتيك و هورمون نبايد استفاده شود.
4- حيوانات چرنده بايستي از مرتع مناسب برخوردار باشند. هر حيوان بايد از سرپناه، آب سالم، رژيم غذايي متعادل، هواي تازه، نور مستقيم آفتاب و فضاي كافي براي حركت برخوردار باشد.
5- ذخيره سازي و انبار مجزا: فرآورده هاي ارگانيك بايستي از محصولات غير ارگانيك تفكيك شده و جداگانه نگه داري شوند.
نكته:در كشاورزي سنتي از كودهاي مصنوعي و در كشاورزي ارگانيك از كودهاي طبيعي مانند كمپوست استفاده ميگردد.
نكته:در كشاورزي سنتي از آفت كشهاي مصنوعي و در كشاورزي ارگانيك از حشرات و پرندگان نافع، محدود كردن جفتگيري آفات، كندن علفهاي هرز و در صورت نياز از حشره كشهاي مجاز كشاورزي ارگانيك نظير اسيد بوريك براي كنترل و ريشه كن كردن آفات استفاده ميشود.

مضرات كشاورزي و محصولات تهيه شده به روش سنتي:

1- در كشاورزي سنتي و متعارف از بيش از 300 تركيب شيميايي خطرناك و مصنوعي نظير آفت كشها، علف كشها و كودهاي شيمايي بمنظور كنترل آفات و حشرات و حاصلخيز سازي خاك استفاده ميگردد كه بقاياي اين مواد پس از ورود به بدن ميتواند موجب مشكلات عديده اي گردد منجمله: بروزنقصهاي مادرزادي، تولد نوزاد با وزن كم، اختلال در سيكل ماهانه زنان، سقط جنين، بلوغ زودرس و يا دير رس، يائسگي پيش رس، تغيير در رفتار جنسي، كاهش تعداد اسپرم مردان، كاهش باروري و يا ناباروري، تغيير در سرعت متابوليسم، اختلال در سيستم غدد داخلي، ضعف عضلاني، كاهش حافظه، آسيب به سيستم عصبي و مغز، كاهش كارايي سيستم ايمني بدن و سرطانزايي. يافته ها حاكي از آنست كه 60 درصد سموم دفع آفات، 90 درصد قارچ كشها و 30 درصد حشره كشها سرطانزا ميباشند.


2- استفاده از كودهاي شيمايي و آفت كشها سبب آلودگي آب، خاك و هوا ميگردند.

-3 استفاده بي رويه از كودهاي شيميايي و آفت كشها موجب ميشود تا آفتها نسبت به سموم مقاوم گرديده و آفتهاي جديدي نيز ظاهر گردند.

4- پرتو دهي محصولات يعني آنكه محصولات را در معرض ميزان كنترل شده پرتوهاي يونيزه كننده قرار ميدهند تا اينكه باكتريهايي نظير E.coli و سالمونلا نابود گرديده و درواقع محصولا را به اين طريق ضد عفوني ميكنند. كنترل حشرات و انگلها، افزايش ماندگاري و جلوگيري از جوانه زدن از ديگر علل پرتودهي محصولات غذايي ميباشد. اما اين پرتودهي موجب: 1-از دست رفتن ميزان اندكي از مواد مغذي محصولات ميشود. 2-هنگامي كه مواد غذايي پرتودهي ميشوند مواد شيميايي سرطان زايي بنام Cyclobutanones تشكيل ميگردد.

5- مهندسي ژنتيك و يا اصلاح ژنتيك محصولات به جداسازي، دستكاري و انتقال ژنها اطلاق ميگردد. در اين روش ژنهاي با خاصيت مطلوب از يك گونه جدا گرديده و به گونه هدف انتقال داده ميشود. بهبود كيفيت، افزايش توليد، ايجاد يك صفت مطلوب و مقاوم ساختن محصولات در برابر آفتها و تنشهاي محيطي از كاربردهاي مهندسي ژنتيك ميباشد. مضرات محصولات اصلاح شده ژنتيكي شامل بروز نقصهاي مادرزادي، كاهش طول عمر، افزايش حساسيت زايي مواد غذايي (بعلت تغيير در زنجيره پروتئينها)، فقر مواد مغذي، مقاومت آنتي بيوتيكي (احتمال دارد ژنهاي مقاوم در برابر آنتي بيوتيك ها به باكتريهاي بيماريزا در بدن منتقل گردد و يك بيماري جديد و مقاوم در برابر آنتي بيوتيكها ايجاد شود).


6- استفاده هورمونها در دام و طيور رشد آنها را تسريع كرده و فربه شدن آنها را سرعت ميبخشد. اما از ارزش غذايي آنها ميكاهد. آنتي بيوتيكها هم كه براي جلوگيري از بيمار شدن دام و طيور مورد استفاده قرار ميگرند ميتواند در انسان مقاومت آنتي بيوتيكي ايجاد كند.
نكته: از ميان مواد غذايي كه به روش سنتي عرضه ميگردند سيب، هلو، گلابي، سيب زميني، زردآلو، اسفناج، توت فرنگي، شليل،انگور، كرفس، تمشك و گيلاس بيشترين و كيوي، انبه، پياز، موز، بروكلي، گل كلم،آ ناناس، ذرت؛ نخود فرنگي، آوكادو، هندوانه، آلو و بادنجان كمترين آلودگي را به باقيمانده آفت كشها دارند.

فوايد زراعت ارگانيك:

1- در كشاورزي ارگانيك آب توسط مواد شيميايي آلاينده مانند كودهاي مصنوعي، آلوده نميگردد.
2- در كشاورزي ارگانيك تعادل اكوسيستم و حاصلخيزي خاك حفظ ميگردد. فرسايش خاك نيز تا 50 درصد كاهش مي يابد.
3- تنوع زيستي در زمينهاي زراعي ارگانيك 57 درصد بيشتر است. (به علت عدم استفاده از سموم آفت كش و علف كش)
4- كشاورزان در معرض سموم و آلاينده هاي كمتري قرار ميگيرند.

فوايد مصرف مواد غذايي ارگانيك:

1- ارزش غذايي بالاتري دارند. ميزان ويتامين C ، كلسيم، منيزيوم، آهن و فسفر در مواد غذايي ارگانيك بيشتر است.
2- مواد غذايي ارگانيك حاوي آنتي اكسيدان بيشتري ميباشند. در مواد غذايي ارگانيك آنتي اكسيدان Phenolic بيشتر يافت ميگردد (50 درصد بيشتر از محصولات غير ارگانيك). چراكه آفت كشهاي مصنوعي توليد اين مواد را در گياهان كاهش داده اما كودهاي حيواني و آلي بكار رفته در كشاورزي ارگانيك توليدآنها را افزايش ميدهد.
3- كمتر سمي هستند. محصولات ارگانيك سالم تر بوده و به بقاياي آفت كشهاي آلي كمتر آلوده ميباشند. همچنين اين محصولات فاقد افزدنيهاي غذايي بوده و طبعا سالمتر ميباشند.
4- خوشمزه و خوش طعم تر هستند. يكي از دلايل آن اين است كه محصولات ارگانيك پس از برداشت در مدت زمان كمتري بدست مصرف كننده رسيده و تازه تر ميباشند. و همچنين در محصولات تهيه شده به روش سنتي، با فرآوريها و دستكاريهايي كه بروي آنها صورت ميگيرد تنها به ظاهر، رنگ، بالا بردن ماندگاري، افزايش توليد و مقاوم كردن آنها در برابر صدمات ناشي از حمل و انبار داري توجه ميشود و نه كيفيت و ارزش تغذيه اي آن.
5- توليد كنندگان محصولات ارگانيك از استانداردها و دستورالعمل هاي بسيار سخت گيرانه اي تبعيت ميكنند كه احتمال آلوده شدن اينگونه محصولات به هر گونه مواد شيمايي و سمي منتفي ميباشد.

معايب محصولات ارگانيك:

1- گرانقيمت هستند.
2- توليد و عرضه آنها بسيار محدود است.

​

​

​

​

[FONT=&quot] [/FONT][FONT=&quot]با تشكر از اعضاي:[/FONT][FONT=&quot] [/FONT][FONT=&quot]سایت علمی دانشجویان ایران
[/FONT]

 

[tara96]

نظام کشاورزی ارگانیک

نظام کشاورزی ارگانیک

نظام کشاورزی ارگانیک و استاندارد ISO 22006

توسعه نظام كشاورزي پيشرفته به مديريت صحيح چرخه عناصر غذايي براي حفظ بقاي خود وابسته است. اين نظام از منابع آلي و بيولوژيك به همراه نهادهاي مصنوعي، مثل كودهاي شيميايي، بهره مي‎گيرد كه از آن به عنوان نظام كشاورزي تلفيقي ياد مي‎شود. امروزه مساله وجود مواد زیان‎آور و بقایای آفت‌کش‎ها در مواد غذایی و آلودگی زیست محیطی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و بروز نگرانی‎های ناشی از آن موجب شده است که نظام‎های کشاورزی بوم سازگار یا ارگانیک از جایگاه ویژه‎ای برخوردار شوند. در حال حاضر کشاورزی بیش از یک صد و بیست کشور جهان بر اساس اصول کشاورزی ارگانیک انجام می‎پذیرد. افزایش مستمر سطح اراضی ارگانیک در جهان تنها به دلیل افزایش استقبال عمومی از محصولات ارگانیک نیست، بلکه ضمن اجرای این سیستم، نظام‎های مدیریتی زیست محیطی نیز به نحو کارآمدتری از منابع طبیعی حفاظت می‎نمایند. از جمله اثرات زیست محیطی این نظام می‌توان به مواردی از قبیل كاهش آلودگي خاك، حفظ و نگهداري مواد مغذي و ميكروارگانيسم‌هاي خاك، كنترل بيش‌تر فساد و فرسودگي خاك، رسيدگي و بررسي آلودگي آب و هوا، و دوام و ماندگاري بيش‌تر محصولات كشاورزي اشاره کرد. تولید محصولات عاری از سم و کود ضمن مدیریت صحیح استفاده از خاک و آب در بسیاری از نقاط جهان توسط کشاورزان و به‌ویژه تنوع بالای زیستی در الگوهای کشت کشاورزی در نقاط مختلف نشان دهنده پتانسیل بسیار بالا در تولید محصولات ارگانیک است.
طبق تعریف سازمان بین‌المللی کدکس، کشاورزی ارگانیک عبارت است از "نظامی جامع‎نگر در مدیریت تولید که سلامت کشت بوم کشاورزی، (شامل تنوع زیستی، چرخه‎های بیولوژیکی و فعل انفعالات بیولوژیکی خاک) را تقویت و ارتقا می‎بخشد؛ ضمن توجه به این اصل که باید در هر منطقه نظام متناسب و سازگار با شرایط محلی آن منطقه توسعه یابد."
در راستای دسترسی به این اهداف، تدوین استانداردهای بین‎المللی و ملی موجب قانونمند شدن این فعالیت‎ها شده و ایجاد زمینه ترویج و اشاعه بیش از پیش آن را موجب می‎گردد. از جمله این سیستم‎ها می‎توان به موارد زیر اشاره نمود:
سیستم عملیات خوب کشاورزی (GAP)
یکی از سیستم‎های مقرراتی که در این زمینه تدوین و در بسیاری از کشورها اجرا شده است، سیستم عملیات خوب کشاورزی (GAP) است. عملیات خوب کشاورزی به مجموعه عملیاتی گفته می‎شود که در محیط‎های کشاورزی، پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را مدنظر قرار می‎دهد و تولید محصولات کشاورزی را با بهترین کیفیت ممکن می‎سازد. در این سیستم چهار اصل اساسی مورد توجه است:
• ایمنی مواد غذایی
• مدیریت زیست محیطي
• بهداشت و درمان کارگری
• کیفیت برتر محصول
در سال 2000 وزارت کشاورزی ژاپن مجموعه استانداردهایی را به تصویب رساند که از آوریل 2001 ضمانت اجرایی آن‎ها نیز مورد تايید قرار گرفت. طبق این استانداردها، محصولات ارگانیک گیاهی باید مهمور به مهر استاندارد باشد.
در این صورت کشاورزان باید یک نظام کنترل داخلی تعبیه می‎کردند تا رعایت استانداردها توسط کلیه اعضا را تضمین و مستندسازی کند. بنابراین نیاز به تدوین استانداردی توسط سازمان بین‌المللی ایزو برای هماهنگ و یکپارچه نمودن قوانین و مقرارت شفاف‎تر شد.
استاندارد بینالمللی ISO 22006
برای نیل به هدف تولید فرآوردههای کشاورزی با کیفیت مطلوب و جلوگیری از اتلاف منابع طبیعی، سازمان جهانی استاندارد (ISO) نیز یک استاندارد بین‎المللی تدوین نموده است. این استاندارد که در برگیرنده مراحل مختلف، از تولید تا عرضه محصولات کشاورزی، است تحت عنوان ISO 22006 در دسامبر سال 2008 تصویب شده و در دسترس تولیدکنندگان و ارگان‎های کنترل کننده قرار گرفته است. محصولاتی که تولید آن‎ها مشمول مقررات این استاندارد قرار می‎گیرند متنوع هستند. از جمله:
• غلات مانند گندم، جو، ذرت
• میوه‎جات مانند سیب و گلابی
• سبزی‎جات تازه مانند کاهو، گوجه‌فرنگی و اسفناج
• غده‎های خوراکی مانند هویج، سیب‌زمینی و چغندر
• محصولات دستچین مانند پنبه
برای اجرایی شدن استاندارد ISO 22006به استقرار یک سیستم براي کنترل فرایندها و ارتباط موثر بین آن‎ها نياز است. فرایندهای اصلی مطرح در این استاندارد را می‎توان به شکل زیر بیان نمود:
• برنامه‎ریزی
• تعیین موقعیت جغرافیایی
• تدارک مقدمات اولیه
• طراحی زمین و نحوه کشت و زرع
• آماده‌سازی زمین
• فعالیت‎های زراعی
• تیمار نمودن محصول قبل از برداشت
• برداشت محصول و سیلو نمودن

 

[tara96]

*اولویت‌های وزارت جهادكشاورزی در دولت دهم*‌ یك متخصص كشاورزی تاكید كرد:‌ لزوم حركت به سمت زیست‏‌فناوری بوم‏سازگار و کشاورزی پایدار

*اولویت‌های وزارت جهادكشاورزی در دولت دهم*‌ یك متخصص كشاورزی تاكید كرد:‌ لزوم حركت به سمت زیست‏‌فناوری بوم‏سازگار و کشاورزی پایدار

به اعتقاد يك متخصص اكولوژي كشاورزي، مهم‏ترين اولويت وزارت کشاورزي براي آينده، حرکت به سمت کشاورزي پايدار با توجه به دو اصل توليد کافي و حفظ منابع توليد است. دكتر عبدالمجيد مهدوي دامغاني در گفت‌وگو با خبرنگار كشاورزي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار كرد: تامين زيرساخت‏هاي فني، اقتصادي و مديريتي براي دستيابي به توليد مطلوب، برنامه‏ريزي کلان توليد براساس بازارهاي جهاني و نيازهاي کشور و همچنين تغيير الگوي مديريت کلان از نگاه کوتاه‌مدت به برنامه درازمدت، از جمله برنامه‌هايي است كه بايد در اولويت وزير آينده جهاد كشاورزي قرار گيرد.
دبير انجمن علمي كشاورزي بوم شناختي ايران با تاكيد بر اهميت طراحي نظام‏هاي نوين کشاورزي با پذيرش قرار داشتن ايران در منطقه‌اي خشک و نيمه خشک، تصريح كرد: کاربرد فناوري‏هاي نوين نظير فناوري زيستي بوم‏ سازگار و توسعه کشاورزي ارگانيک به عنوان راهکاري مناسب جهت تامين غذاي سالم داخلي و همچنين گزينه‏اي مناسب براي صدور محصولات کشاورزي به بازارهاي بين‏المللي است.
او همچنين خاطرنشان كرد: مديران آينده وزارت جهاد كشاورزي بايد توجه داشته باشند که برخلاف ديدگاه رايج برخي متخصصان و سياست‌گذاران، حرکت توام به سمت زيست‏فناوري بوم‏سازگار وکشاورزي پايدار امکان‏پذير است و اين دو از هم منفک نيستند.

 

[ارگانیک]

این مقاله منه لطفا در اولین فرصت اسم نویسنده را درج کنید تا احتاج به اقدام بعدی نباشد .محمد شریفی مقدم .مجری ملی IPM.FFS

این مقاله منه لطفا در اولین فرصت اسم نویسنده را درج کنید تا احتاج به اقدام بعدی نباشد .محمد شریفی مقدم .مجری ملی IPM.FFS

مقاله
کلیات راهبردی توسعه کشاورزی ارگانیک توسط اینجانیب نگارش شده در اولین فرصت نام نویسنده را درج نمایید تا احتیاج به اقدام بعدی نباشد
محمد شریفی مقدم /مجری ملی IPM/FFS ایران
لطفا قبل از درج مقالات اجازه بگیرید

 

[محسن88]

با عرض سلام خدمت جناب آقای مهندس محمد شریفی مقدم
آقای مهندس عزیز سایتی که من مقاله ای رو که مربوط به شماست با اجازه اونجا ،گرفتم و در اینجا گذاشتم نام شما رو نداشت وگرنه اگر شما دقت کنید اولین مقاله کشاورزی ارگانیک با نام نویسنده در این تاپیک آمده است بنابراین عذر خواهی اینجانب رو به این دلیل که نه شما رو میشناختم که ازتون اجازه بگیرم و نه اسم شما رو در اول مقاله دیدم و بدون اسم در این سایت قرار دادم رو بپذیرید و امیدوارم که جزو اعضای ثابت این سایت بشوید و بر بار علمی سایت بیفزایید.
لازم به ذکر هستش که سایر مقالات این بخش کار اعضای خود این سایت هستش .
با تشکر از بزرگواری و اطلاع رسانی به موقع شما

 

[پی ان یو]

سلام رشته من مهندسی کشاورزیه 1مقاله درباره ارگانیک دارم که امیدوارم به دردتون بخوره

کشاورزی ارگانیک و تنوع زیستی(Biodiversity)
کشاورزی ارگانیک برای تنوع زیستی بسیار مناسب است.


تنوع زیستی به انواع تنوع در زمین مانند تنوع ژنتیکی ، تنوع گونه و تنوع اکوسیستمی اشاره دارد.

حفظ تنوع زیستی فقط برای مناطق حفاظت شده نیست. اغلب استراتژی های حفاظتی با حفظ گونه های موجود در مناطق حفاظت شده آغاز می شود. اما این کارها هرگز برای حفاظت تنوع زیستی کافی نیست . برای این کار احتیاج به زمینهای پایدار همراه با استراتژیهای مدیریت آب، برای تشویق تنوع زیستی بومی در نواحی که مردم زندگی می کنند ،دارد . تقریباً37% سطح زمین برای مصارف کشاورزی مورد استفاده است ( در آسیا 50% ،صحرای آفریقا40%) در اغلب این نواحی تنوع زیستی در حال از بین رفتن است برای حفظ تنوع زیستی هم کشاورزی و هم طبیعت لازم است.


کشاورزی خود یکی از عوامل حفظ تنوع زیستی است .در هرسيستم کشاورزی تنوع زیستی به اجرا در می آید این کارها مانند بازیافت مواد زاید، کنترل شرایط اقلیمی و بافر کردن فرآیندهای آبیاری است .در سیستم های کشاورزی انسان ها با آوردن نهاده های خارجی در این اکوسیستم دخالت می کنند مانند استفاده از آفت کش های شیمیایی و کودهای شیمیایی.


تنوع زيستي کشاورزی در حال حاضر درحد بحرانی است . در حال حاضر فقط کمتر از 70 گونه گیاه در بیش از 1300 میلیون هکتار در جهان کشت می گردد و فقط گونه های کمی از انواع گیاهان مورد پرورش هستند. در آمریکا 60-70 % لوبیاهای کاشته شده فقط از 3 گونه استفاده می شود.


سازمان خواروبار جهانی ملل متحده تخمین زده که 75 % تنوع ژنتیکی محصولات کشاورزی در خیلی از گیاهان بومی از مناطق اصلی خود از بین رفته اند.


چگونه کشاورزی ارگانیک می تواند باعث پیشرفت و توسعه تنوع زیستی گردد؟


با احترام گذاشتن به ظرفیت طبیعی خاک ، گیاه، حیوانات و اکوسیستم کشاورزی ارگانیک می تواند به حفظ تنوع زیستی کمک کند.

در این نوع کشاورزی با استفاده از عملکردهای اکولوژیکی طبیعی می توان تولید را افزایش داده و در برابر آفات و بیماریها مقاوم نمود. کودهای سنتز شده ، ارگانیسم های اصلاح ژنتیک شده و آفت کش ها اثر منفی بر روی تنوع زیستی و سلامتی دارند و در این نوع کشاورزی استفاده از آنها ممنوع است.


تقویت تنوع :


کشاورزی ارگانیک استفاده شرایط بومي است و استفاده از ترکیبات شیمیایی آلی ممنوع است.

سیستم های آلی باعث تشویق استفاده از گونه های محلی و واریته های حیوانات و محصولات ميگردد.مزارع ارگانیک دارای تنوع زیستی بالایی هستند زیرا تنوع آیش بسیار بیشتر بوده و گیاهان بیشتری کاشته می شود.

پروژه های تحقیقاتی نشان داده است که کشاورزی ارگانیک باعث افزایش تعداد و گونه های وحشی در مزرعه می گردد. تحقیقات 76 محقق کشورهای مختلف نشان داد که کشاورزی ارگانیک باعث بهبود چرخه غذایی از باکتریها تا پستانداران می گردد. زیرا کشاورزی ارگانیک با حیات وحش بصورت دوستانه برخورد می کند و از مواد شیمیایی و سموم کمتر استفاده می کند.


کار با طبیعت :


کاکائو و قهوه گیاهان سایه دوست هستند اما رشد سریع انها باعث حساسیت آنها در برابر بیماریها و آفات می گرددو پرورش قهوه و کاکائو در زیر سایه بان باعث افزایش قدرت زنده ماندن و افزایش عملکرد می گردد و باعث کاهش استفاده از سموم جهت دفع آفات و بیماریها می شود.

بنابر این پرورش کاکائو بصورت زیستی باعث کمک به کشاورزان و تنوع زیستی می گردد.


حفظ سنتها :


با حفظ کشاورزی سنتی می توان به حفظ حیات وحش و تنوع زیستی و اقتصاد پایدار روستاها کمک کرد.

برای کشت برنج احتیاج به آب زیادی است و تقاضای زیاد آب برای این محصول یک تهدید عمده برای رژیمهای آبی دنیاست.


حمایت از توسعه پایدار:


با تولید میزان وسیعی از غذاها با کشاورزی ارگانیک می توان در جوامع محلی به تولید مشغول گردید. افزایش جمعیت باعث استفاده بیشتر از زمینها برای استفاده از کشاورزی شود. و این زمینها مخصوصاً در جاهای پرآب بیشتر در معرض خطر است و همین امر باعث شده که خسارات سیل آسیبهای فراوانی به آن جوامع وارد آورد.


تهدیدهای تنوع زیستی :


یکی از این تهدیدات محصولات تراريخته است.


حمایت از کشاورزی ارگانیک


برای اینکه توسط کشاورزی بتوانیم تنوع زیستی را نیز افزایش دهیم احتیاج به فعالیت های وسیعی داریم . در این زمینه کشاورزان و تشکل های غیر دولتی کمک زیادی می توانند انجام دهند.

 

[mohandes_khoob]

امروزه رويكرد جهاني به سمت كشاورزي ارگانيك است. در اين سيستم از كشاورزي كه شايد برگرفته از كشاورزي سنتي باشد، سعي بر اين است تا از نهاده هايي كه منشا شيميايي دارند استفاده نشود (سيلسيور، م. مميزي، م.ر 1385). تاثير نامطلوب و اثرات باقي مانده مصرف انواع كودهاي شيميايي، سموم، هورمون ها و... در توليدات غذايي در كشورهاي صنعتي پيشرفته موجب شده است كشاورزي در جهتي كاملا متضاد با روش مدرن تحول يابد و آن جلوگيري از مصرف هر گونه مواد شيميايي يا نهاده مصنوع انسان در توليدات و پخش محصولات زراعي، باغي و دامي است. اين كشاورزي به كشاورزي ارگانيك موسوم است و در كشورهاي مختلف به نام هاي گوناگون چون كشاورزي بيولوژيكي، كشاورزي پايدار و كشاورزي با مصرف كم مواد شيميايي ناميده مي شود.
در اين نوع از كشاورزي از نهاده هاي سنتز شده مانند كودهاي شيميايي، آفت كش ها، داروهاي دامپزشكي، گياهان اصلاح شده ژنتيكي، نژادي، مواد نگهدارنده، مواد افزودني و از تابش اشعه ها استفاده نمي شود.
كشاورزي ارگانيك مديريت توليد مناسب است كه باعث تقويت و توسعه سلامت اكوسيستم هاي زيستي، چرخه هاي زيستي و فعاليت بيولوژيكي خاك مي شود. اين نظريه تاكيد دارد كه از نهاده هاي داخل مزرعه استفاده شده و از نهاده هاي بيروني استفاده اي نشود. و براي اين منظور احتياج به سيستم هاي تطابق پذيري در هر منطقه داريم. اين كار باعث استفاده از روش هاي كشاورزي زيستي، مكانيكي و بدون استفاده از نهاده هاي خارجي سنتز شده صورت مي گيرد.
مزاياي كشاورزي ارگانيك براي محيط زيست
پايداري در مدت زمان طولاني
خيلي از تغييرات محيط زيست در درازمدت اتفاق مي افتد. در كشاورزي ارگانيك چون مطابق اكوسيستم رفتار مي شود اثر مخربي براي محيط زيست ندارد. در مورد خاك نيز در كشاورزي ارگانيك از كمترين شخم، كودهاي بيولوژيك، تناوب كشت مناسب، گياهان پوششي و... استفاده مي شود.
همچنين با بهبود جانوران مفيد خاك و تخمير مواد آلي، بافت خاك بهبود يافته، باروري خاك افزايش مي يابد و مواد مغذي بيشتري به خاك داده مي شود. به همين دليل فرسايش خاك كم شده و تنوع زيستي خاك افزوده مي شود. در بسياري از مناطق كشاورزي، آب به دليل مصرف بي رويه كود و سموم آلوده شده و به دليل استفاده ي كمتر از اين مواد در كشاورزي ارگانيك، آب آلوده نمي شود.
براي باروري خاك در كشاورزي ارگانيك از كمپوست، كودهاي حيواني و كودهاي آلي نيز استفاده مي شود. براي توليد كودهاي شيميايي بايد از منابع تجديدنشدني مانند نفت استفاده كرد و چون در كشاورزي ارگانيك از اين مواد استفاده نمي شود پس آلودگي هوا نيز كمتر است.
همچنين كشاورزي ارگانيك از اثرات گلخانه اي مي كاهد، زيرا خيلي از فعاليت هاي انجام شده در كشاورزي ارگانيك مانند شخم، استفاده از گياهان تثبيت كننده نيتروژن، بازگرداندن ضايعات كشاورزي به خاك و استفاده از گياهان پوششي باعث افزايش بازگشت كربن به خاك گشته و سبب حفظ و ذخيره سازي كربن مي شود.
كشاورزي ارگانيك، هم نگهبان تنوع زيستي و هم استفاده كننده از آن است. مثلا استفاده از بذور بومي كه مقاومت بيشتري نسبت به بيماري ها و شرايط بد محيطي دارند.
در سطوح بالا تركيب گياهان و حيوانات باعث بهينه سازي مصرف انرژي و بازيافت چرخه مواد مي شود. در سطوح اكوسيستم، حفظ منابع طبيعي در اطراف كشاورزي ارگانيك و فقدان مواد شيميايي باعث حفظ حيات وحش شده و همچنين آيش گذاري زمين باعث عدم فرسايش خاك در تنوع زيستي مي شود.
استفاده از فرآورده هاي اصلاح شده ژنتيكي در كشاورزي ارگانيك جايز نيست، زيرا اثرات فرآورده هاي اصلاح شده ژنتيكي هنوز به خوبي شناخته نشده اند.
كشاورزي ارگانيك هدفش تشويق و توسعه تنوع زيستي است و گواهي هاي تاييد ارگانيك نيز اين مساله را در نظر دارند.
كشاورزي ارگانيك با اكولوژي هماهنگ است و باعث تثبيت بافت خاك، حفظ چرخه آب، چرخه كربن، چرخه مواد غذايي و آلودگي كمتر زمين است.
ده علت براي لزوم حركت به سوي كشاورزي ارگانيك
1- محصولات ارگانيك استانداردهاي بيشتري دارند: گواهي نامه هاي محصولات ارگانيك به عنوان بيمه هايي است كه در توليد اين محصولات از مواد شيميايي و سمي استفاده نشده است.
2- طعم غذاهاي ارگانيك بهتر است: گياهان توليد شده به روش ارگانيك سالم تر بوده و به عنوان غذاهاي خوشمزه تر براي تغذيه انسان و حيوانات مي تواند به كار رود.
3- محصولات ارگانيك خطر بيماري ها را كم مي كند: خيلي از مراكز حفاظت محيط زيست دريافته اند كه مواد شيميايي موجود در آفت كش ها اثرات سرطان زايي و بيماري زايي دارند. كشاورزي ارگانيك يكي از راه هاي كاهش مصرف سموم شيميايي و كم كردن اين مواد در منابع آب، زمين و هوا است.
4- كشاورزي ارگانيك به منابع آبي احترام مي گذارد: براي حذف مواد شيميايي آلوده كننده و دفع نيتروژن در آب بايد به منابع آبي و خاكي احترام گذاشت و آنها را درست مصرف كرد. در كشاورزي ارگانيك اين موارد به درستي رعايت مي شود.
5- كشاورزي ارگانيك باعث ايجاد خاك سالم مي شود: خاك يكي از منابع اصلي زنجيره غذايي بوده و يكي از اصول كشاورزي ارگانيك ايجاد خاك سالم است.
6- كشاورزي ارگانيك الگوبرداري از طبيعت است: كشاورزي ارگانيك براي اكوسيستم متعادل ارزش قايل است. طبيعت زنده نيز شامل تناوب كشت در محصولات علوفه اي و استفاده از گياهان پوششي و باقي مناطق طبيعي است.
7- كشاورزي ارگانيك هدايت كننده تحقيقات تازه است: توليدكنندگان ارگانيك به عنوان پيشرو در تحقيق عدم استفاده از آفت كش ها و اثرات مضر آن بر محيط زيست هستند.
8- توليدكنندگان ارگانيك در جهت تنوع زيستي تلاش مي كنند: از دست دادن تعداد زيادي از گونه ها (تنوع زيستي) يكي از نگراني هاي دانشمندان محيط زيست است. به همين دليل خيلي از كشاورزان ارگانيك درصدد هستند تا گونه هاي معمولي و بومي را حفظ كنند.
9- كشاورزي ارگانيك به حفظ سلامت جوامع روستايي كمك مي كند: كشاورزي ارگانيك به دليل سطوح كم آب جوامع روستايي، مفيد است و منجر به افزايش درآمد آنها مي شود.
10- تنوع غذاهاي ارگانيك: بعضي از غذاهاي ارگانيك به عنوان جايگزين قابل استفاده هستند و محصولات كشاورزي غير غذايي، صنعتي نيز در حال تبديل شدن به توليد ارگانيك هستند مانند توليد پنبه ارگانيك و در نهايت توليد لباس هاي ارگانيك.

 

[امید به آینده]

دوستان عزیز من یک سوال داشتم
من رشته ام مهندسی کشاورزی نیست اما از یک نفر که در این زمینه کار می کرد و خودش مزرعه ای داشت که به صورت ارگانیک در آن کشت می کرد، شنیدم که کشاورزی به این شیوه فقط در زمین های دست نخورده امکان پذیر است.یعنی اگر کسی قبلا در مزرعه خود از کودهای شیمیایی استفاده می کرده، نمی تواند حالا به کشاورزی ارگانیک رو بیاورد
می خواستم بدانم آیا واقعا همین طور است؟ اگر بله، پس این شیوه در کشور ما در چه مناطقی قابل پیاده کردن است؟ چون تقریبا فکر می کنم بخش زیادی از زمین های قابل کشت که در حال حاضر در آن کشاورزی می شود از کود شیمیایی استفاده می کنند
ممنون می شوم راهنمایی بفرمایید

 

[Phyto]

دوستان عزیز من یک سوال داشتم
من رشته ام مهندسی کشاورزی نیست اما از یک نفر که در این زمینه کار می کرد و خودش مزرعه ای داشت که به صورت ارگانیک در آن کشت می کرد، شنیدم که کشاورزی به این شیوه فقط در زمین های دست نخورده امکان پذیر است...

نه عزیز من. همین قدر که باقیمانده سموم یا کودهای شیمیایی تو زمین نباشه میتونی شروع به کشت ارگانیک کنی.

 

[foodtechnology]

کشاورزي ارگانيک

کشاورزي ارگانيک

کشاورزي ارگانيک


استفاده از کودهاي شيميائي به اندازه زياد و به کارگيري بي رويه آفت کش هاي شيميائي باعث آلودگي آب، هوا و خاک مي شود. طي اين فرآيند آفت هاي موجود نسبت به سموم شيميائي مقاوم شده و آفت هاي جديدي نيز ظاهر مي شوند. سلامتي خاک نيز در اين روند تحت تأثير قرار مي گيرد و مقدار قابل جذب بعضي از ريزمغذي ها مانند روي، مس و آهن پس از مدتي در خاک کاهش مي يابد. در اثر اين عوامل توليد کشاورزان هر ساله کمتر مي شود. چگونه ممکن است که بتوانيم بدون آلوده کردن آب، خاک و هوا هميشه عملکرد زيادي از محصولات کشاورزي به دست بياوريم؟ پاسخ اين سؤال احتمالاً در کشاورزي ارگانيک نهفته است.

● کشاورزي ارگانيک چيست؟

هدف کشاورزي ارگانيک، ضمن حفاظت از حاصلخيزي خاک، افزايش توليد محصول با کمترين تکيه بر استفاده از مواد شيميائي است. در واقع هدف اين سيستم کشت، حفظ و نگهداري منابع مي باشد. به بيان ديگر کشاورزي ارگانيک نگرشي علمي و نوين به آن چيزي است که اجداد ما به آن عمل مي کردند.

در اين روش کشت، کاربرد موادشيميائي به حداقل موردنياز خود کاهش يافته است. در عوض توليد محصول به نگهداري و استفاده از منابع موجود در مزرعه اصولي (عملکرد زياد) و بدون آلوده سازي آب، خاک و هوا مي باشد. دستيابي به اين هدف به يک نگرش چندجانبه و به کارگيري چندين روش مختلف توليد نياز دارد.

● مديريت تلفيقي عناصر غذائي

براي حفظ مواد آلي و زندگي موجودات زنده از جمله کرم خاکي از روش هاي شخم حفاظتي استفاده کنيد. به جاي اينکه بقاياي محصولات زراعي را بسوزانيد و يا دور بريزيد آنها را به کمپوست تبديل کنيد. هر سال حداقل ۲ تا ۳ تن کمپوست در هر هکتار به دست مي آيد. هر دو تا سه سال يک بار به مزرعه کود سبز بدهيد. براي مثال مي توانيد شاخ و برگ نازک گياه Glirieida و يا ساير درختان خانواده پروانه آسا را هنگام شخم زمين زراعي به خاک اضافه کنيد. اين عمل مي تواند نياز به کودهاي شيميائي را کاهش داده و يا از بين ببرد. از شاخ و برگ گياهان خانواده پروانه آسا به عنوان کود سبز استفاده کنيد.

کمبودهاي غذائي خاک را (براساس آزمايش شيميائي خاک) با اضافه کردن مواد معدني نظير سنگ هاي فسفره، گچ و پيريت ترميم کنيد. به جاي سعي در نابودي علف هاي هرز، جمعيت آنها را بدون به کارگيري روش هاي شيميائي کنترل کنيد.

● مديريت تلفيقي آفت ها و بيماري هاي گياهي

در کشاورزي ارگانيک به جاي استفاده از سموم شيميائي براي نابودي کامل آفت ها، با استفاده از روش هاي مختلف و عمليات گوناگون، جمعيت آنها را کنترل مي نمايند (به نحوي که خسارت آنها به زير سطح زيان اقتصادي کاهش يابد).

اين عمليات عبارتند از:

بعد از برداشت محصول خاک را زير و رو کنيد تا آفت ها آشکار شوند.

جوي ها و علف هائي را که پناهگاه آفت ها مي باشند، تميز کنيد.

از رقم هاي محصولات مقاوم به آفت ها استفاده کنيد.

گياهان زراعي را در زمان مناسب کشت کنيد.

از بذرهاي سالم استفاده کنيد.

تراکم بوته در هکتار را افزايش دهيد تا چنانچه تعدادي از گياهان به وسيله آفت ها و بيماري هاي خاکزي از بين رفتند به جمعيت ايده آل گياهان لطمه اي وارد نشود

توده هاي تخم آفت ها و لارو کرم برگخوار و سوسک هاي بالغ را با دست جمع آوري و نابود کنيد.

از تله هاي نوري استفاده کنيد.

از چسب هاي مخصوص روي تنه درختان ميوه استفاده کنيد تا آفت ها نتوانند از آنها بالا روند.

از حشرات شکارچي و پارازيت و همچنين عوامل کنترل کننده بيولوژيکي مانند Bacillus thurigensis استفاده کنيد.

در صورت نياز سعي کنيد فقط از آفت کش هاي گياهي نظير چريش، محصولات Karanj معروف به (rotenone) به پيتروم استفاده کنيد.

● مديريت تلفيقي آب و خاک

آبياري را به گونه اي انجام دهيد که از اتلاف آب، فرسايش خاک و آبشوئي مواد غذائي جلوگيري شود.

● براي نيل به اين مقصود:

آبياري محصول را فقط وقتي که لازم است انجام دهيد و فقط به مقدار نياز گياه آبياري کنيد. براي اين کار مي توان مزرعه را به چند قسمت تقسيم کرد و هر قسمت را جداگانه آبياري کرد.

از آب دادن اضافي اجتناب کنيد تا از آبشوئي موادغذائي به خارج از منطقه ريشه جلوگيري شود.

سطح مزرعه را هموار و مسطح کنيد.

جداره کانال هاي آبرساني را سيماني کنيد تا از نشت آب و اتلاف موادغذائي جلوگيري شود.

به وسيله ساختن کانال و آب انبار نسبت به ذخيره سازي آب براي استفاده در آينده اقدام کنيد.

با زدن شخم در امتداد خطوط تراز و استفاده از کاه و کلش به همراه سله شکني مي توان تبخير از سطح خاک را کاهش داده و آب را در داخل خاک ذخيره کرد.

●روش هاي تهيه کمپوست

تهيه کمپوست يعني چه؟

تهيه کمپوست يک سلسله فرآيندهاي بيوشيميائي است که طي آن ميکروارگانيسم ها، مواد آلي زايد، بقاياي گياهي، ضايعات آشپزخانه، فضولات دامي و ادرار را به کمپوست که يک ماده اصلاح کننده خاک است، تبديل مي کند. محصول نهائي اين فرآيند يک کود آلي پوسيده و يکنواخت است که سرشار از موادغذائي و سياه رنگ است.

● مزاياي استفاده از کمپوست

موادغذائي را تأمين مي کند.

فعاليت هاي ميکروبي را تشديد مي کند که موجب مي شود موادغذائي خاک آزاد شوند و مورد استفاده گياه قرار گيرند.

نياز به کودهاي شيميائي را که گرانقيمت و بالقوه براي محيط زيست زيانبار مي باشند، کاهش مي دهد.

مقدار کربن آلي و ازت خاک را افزايش مي دهد و باعث مي شود که خصوصيات فيزيکي اصلاح شود. اين پديده عکس العمل خاک نسبت به کودهاي شيميائي را بهتر مي کند و عملکرد محصول را افزايش مي دهد.

ساختمان خاک را اصلاح مي کند و باعث بهبود زهکشي خاک و انجام عمليات شخم در آن مي شود.

ظرفيت ذخيره سازي رطوبت خاک را افزايش مي دهد.

با اصلاح ساختمان خاک به کاهش فرسايش بادي کمک مي کند.

● انتخاب محل مناسب براي تهيه کمپوست

محل تهيه کمپوست شما بايد داراي خصوصيات زير باشد:

۱. به راحتي قابل بازديد و بازرسي باشد.

۲. در جاي بلندي قرار گرفته باشد تا دچار آب گرفتگي نشود.

۳. نزديک محل دامداري و منابع آب باشد.

۴. از جاده دور باشد تا از آلودگي هاي سربي و ساير فلزات سمي که به نوبه خود مي توانند با آلوده سازي محصولات غذائي، سلامتي انسان و دام را به خطر بيندازد، در امان باشد.

کمپوست و کودهاي دامي منابع اصلي بذر علف هاي هرز مي باشند بذر علف هاي هرز مي توانند تا حدودي در مقابل تجزيه ميکروبي مقاومت کنند. بنابراين فقط از کمپوست و کودهاي دامي کاملاً پوسيده و مزرعه خود استفاده کنيد.

روش هاي ساخت کمپوست

روش اول (روش خانگي)

موادخام موردنياز براي تهيه کمپوست


بقاياي گياهي: بقاياي گياهي، علف هاي هرز، شاخ و برگ نيشکر، برگ ها، گياهان چمني، خاکستر چوب و سبوس را با هم مخلوط کنيد. مواد چوبي و سخت را خرد کنيد.

فضولات دامي

کودهاي دامي و مواد بستر دام را که حاوي لجن اشباع از ادرار مي باشد، جمع آوري کنيد.

خاکستر چوب

خاکستر چوب، اسيديته کمپوست را مي کاهد و پتاسيم آن را افزايش مي دهد.

آب و هوا

باکتري ها و قارچ ها به هر دوي اين عوامل براي فعاليت خود نياز دارند.

● اندازه حفره مورد نياز براي ساخت کمپوست

عرض ۲ تا ۷/۲ متر

عمق ۷۵/۰ تا ۱ متر (بيشتر از يک متر نباشد)

طول ۳ متر يا بيشتر بر حسب نياز

● روش پر کردن گودال تهيه کمپوست

۱. مواد خام را به صورت لايه هائي به قطر ۷ سانتي متر به صورت يکنواخت در کف حفره بريزيد.

۲. يک لايه از خاکستر چوب (در صورت موجود بودن) را به همراه لجن کف بستر دام اضافه کنيد.

۳. يک لايه ۵ سانتي متري از مخلوطي از مواد بستر دام، کود دامي و خاک اضافه کنيد. روي آن آب بريزيد تا مرطوب شود.

۴. اين لايه ها را به ترتيب اضافه کنيد تا ارتفاع آن به ۳۰ سانتي متر بالاتر از سطح زمين برسد. سپس آب اضافه کنيد. هر چه عمل تجزيه ميکروبي پيش رود از ارتفاع توده کمپوست کاسته خواهد شد.

۵. سه بار توده کمپوست را زير و رو کنيد و هر بار بر روي آن آب بريزيد.

● زير و رو کردن

براي اينکه تجزيه مواد به خوبي صورت گيرد به هم زدن و مخلوط کردن مواد و جريان مناسب آب وهوا در آن مورد نياز است. مي توانيد براي اين کار توده کمپوست را سه بار زير و رو کنيد.

اولين زير و رو کردن ۱۰ تا ۱۵ روز بعد از پر کردن حفره

دومين زير و رو کردن ۱۵ روز بعد از پر کردن حفره

سومين زير و رو کردن بعد از ۲ ماه

در سومين مرتبه از زير و رو کردن مي توانيد کليه محتويات حفره را خارج کرده و دوباره به داخل آن برگردانيد. اين عمل به باکتري ها کمک مي کند که ازت لازم را از هوا جذب کنند.

در مناطقي که داراي بارندگي زياد مي باشند حفره کمپوست بايد به وسيله سرپوش از باران حفظ شود. در ماه هاي تابستان نبايد اقدام به ساخت و تهيه کمپوست شود.

● روش بنگلر

مواد خام مورد نياز

همان مواد يکه در روش خانگي مصرف مي شد.

● اندازه حفر

پهنه ۲ متر عمق ۱ متر طول ۶ متر

● روش پر کردن گودال

۱. ابتدا يک لايه از ضايعات يا بقاياي محصولات مزرعه را به قطر ۱۵ سانتي متر در کف حفره پهن کنيد و آن را مرطوب کنيد.

۲. سپس يک لايه ۵ سانتي متري از کود دامي و لجن بستر دام را روي آن بريزيد.

۳. روي آن را با لايه اي از خاک به عمق ۵/۲ تا ۵ سانتي متر بپوشانيد.

۴. اين عمل را آنقدر تکرار کنيد تا ارتفاع توده به ۵/۰ متر بالاتر از سطح زمين برسد مواد موجود در حفره پس از ۸ تا ۹ ماه مي پوسد و آماده بهره برداري مي شود.

● روش Nadep (روي زميني)

موادخام اوليه

موادآلي زايد در حدود ۱۵۰۰ کيلوگرم

کود دامي ۹۰ تا ۱۰۰ کيلوگرم (۸ تا ۱۰ سبد)

خاک خشک الک شده ۱۷۵۰ کيلوگرم (۱۲۰ سبد)

خاک اشباع از ادرار دام (خاک کف بستر دام) بسيار مؤثر است. ابتدا کليه مواد خارجي غيرقابل پوسيدن مانند شيشه، سنگ و پلاستيک را از آن خارج کنيد. به اندازه کافي آب روي توده بريزيد تا هميشه مرطوب بماند.

● ساخت انبار

يک انبار به شکل مکعب مستطيل و به ابعاد ۳ متر طول در ۱ متر ارتفاع با ديوارهاي آجري و کف ساروج بسازيد. روي ديوارهاي طرفين انبار در حدود چهار سوراخ و روي ديوارهاي انتهائي هرکدام دو سوراخ براي تهويه تعبيه کنيد.

سطوح داخلي و کف انبار را با مخلوطي از گل و کود دامي اندود کنيد.

● روش پر کردن انبار

لايه اول يک لايه فشرده از مواد زايد مزرعه به قطر ۱۵ سانتي متر

لايه دوم محلول کود دامي حاوي ۴ کيلوگرم کود دامي مخلوط با ۱۰ سطل آب که به خوبي همزده شده است.

لايه سوم يک لايه ۲ سانتي متري از خاک نرم الک شده (۶۰ تا ۶۵ کيلوگرم) اين مواد را آنقدر لايه لايه روي هم بريزيد تا ارتفاع توده در حدود ۱۵ سانتي متر از لبه لايه لايه ديوار انبار بالاتر برود. يک لايه ۱۵ سانتي متري ديگر از خاک نرم روي توده اضافه کنيد. سپس روي توده را با يک لايه کود دامي به طور کامل بپوشانيد.

منابع :
----------------------
WWW.iran tarvij.ir
ماهنامه سرزمین سبز
aftab.ir
----------------------​

 

[نیوشاک]

سال نو مبارک

البته در روش کشت ارگانیک استفاده از سایر کود ها و روشهای هم پیشنهاد می گردد مانند استفاده از ورمی کمپوست و ورمی واش که در ایران صنعتی نوین ولی در سطح جهان بخصوص کشورهای صنعتی یک روش کاملا شناخته شده می باشد .

 

[yasse_sepid]

سلام به همگی
دوستان مطالبی درمورد نحوه تهیه زمین در کشاورزی ارگانیک سراغ دارید؟

 

[نیوشاک]

ورمی کمپوست چیست ؟

ورمی کمپوست در اصل فضولات کرم های خاکی که حاصل تغذیه ورم ( کرم ) از ضایعات کشاورزی مانند کاه و کلش باقی مانده گیاهان و بخصوص کود گاوی خشک شده یک ساله .

که در این بین هم می توان به پرورش کرم برای مصارف غذایی در صنعت پرورش طیور به عنوان مکمل غذایی غنی و هم در پرورش ارگانیک ماهی غزل الا پرداخت .

با توجه با اینکه زمین کشاورزی بعد از یک یا دو دوره کشت احتیاج به باز ساری مواد آلی از دست داده دارد می توان به دو روش این مواد را به زمین رساند اول اینکه به وسیله کود های شیمیای زمین را تغذیه کرد که در این بین اساسا دیگر کشت ارگانیک مفهوم خود را ازدست می دهد و این غیر از ایرادات اساسی استفاده از کود های شیمیایی است که در جای خود به آن پرداخته می شود .
و یگر اینکه از انواع کود های آلی مانند فضولات دام و طیور --- کمپوست و ورمی کمپوست استفاده کرد که با توجه به خواص ورمی کمپوست و سایر محصولات جانبی ان مانند چای کمپوست و ورمی واش در جایگاه ممتازی از این چرخه قرار دارد .

 

[نیوشاک]

سلام به همگی
دوستان مطالبی درمورد نحوه تهیه زمین در کشاورزی ارگانیک سراغ دارید؟

می شود واضح تر خواسته خود را بیان کنید ؟

 

[نارون]

دوست عزیز برای تهیه زمین مثل بقیه زمین ها اماده می شود
فقط باید از طرف شرکت های ارائه دهنده گواهی محصولات ارگانیک اقدام کنید و فرم مخصوصی را پر کنید تا به شما گواهی بدهند
مهمترین مسئله در مورد این مورد کشت این است که باید یه مدت زمانی مشخص از دادن کود شمیایی به زمین جلوگیری شود و ان موسسه بررسی می کند که در زمین شما اثاری از مواد شیمایی نباشد.
کشت ارگانیک مسئله مهمی هست و به بررسی بیشتری نیاز دارد و در ایران به تازگی ارزش و جایگاه خود را پیدا کرده است
برای اطلاعات بیشتر می توانید از این کتاب که استاد خودم نوشتن استفاده کنید.

کتاب مفیدی هست اگرچه متن سختی داره ولی کاربردی می باشد.

 

[زهرا فرشید]

سلام به همگی
دوستان مطالبی درمورد نحوه تهیه زمین در کشاورزی ارگانیک سراغ دارید؟

سوال جالیه
تا حالا کسی کار کرده؟؟یا اینکه دیده چجور کار میشه؟؟

 

[زهرا فرشید]

دوستا این ورمی واش چیه که تو مطالبتون عنوان کردین؟؟

 

["Pejman"]

پارسال یک همایش داخلی بود در دانشگاه علوم تحقیقات.. از یک آقایی دعوت کرده بودند که (کشاورز بودند و خیلی با علم و آشنا به علم روز !!!) کود سبز میداد به مزرعش و مطرح بودند در این زمینه. من دقیقا یادم نمیاد اما میگفت سال اول کود سبز میدم به مزرعه. یعنی با علم برگردان کردن اون گیاه رو به زمین منتقل میکرد تا برگش پوسیده بشه و بعدش زراعت اصلی رو انجام می داد. بابت اطلاعات ناقص و کمم متاسفم.

 

[نارون]

حتی برای باغ هم میشه این کار را کرد.
باغ زیتونی در قم می باشد که در حدود 10 سال برنامه ریزی از قبل برای تهیه زمین شده است. البته تمام مراحل را یادم نمیاد ولی چیزای که یادم هست این بود که در یک سال کشت گندم در زمین کرده پس از برداشت کاه وکلش را نسوازنده و بعد در همان بقایا یونجه را کشت کرده و پس از رسیدن به مرحله مناسب ان را به زمین برگردانده و ...
و برای تهیه زمین من عکس های را از سال های قبل کشت زیتون دیدم که از کود های ارگانیک و الی در خاک استفاده کرده بود و بعد کشت را انحام داده بودن.
و این درخت ها خیلی سریع تر از درخت های معمولی به ثمر رفته بودند.
و الان یکی از بهترین باغ های زیتون هست و پس از چند سال با پیشرفت کار کارخانه فراوری و تهیه روغن هم کنار این باغ زده شده است.

 

[نارون]

در ایران یک موضوع جدید هست و تازه
ولی فکر میکنم از موضوع همایش هایی که گذاشته می شود و پوسترهای که توش شهر می زننند مشخصه که به این موضوع اهمیت داده شده و یکی از برنامه هاشون هست!!!
شرکت گواهی محصول ارگانیک خود ایران نداره و فقط چند شرکت هستند که از شرکت های خارجی نمایندگی گرفتند.
قیمت این محصولات بیشتر از محصولات معمولی هست و در مارکت های خارج در قسمتی جداگانه قرار داده شده است. این محصولات شکل و ظاهر خوبی ندارند ولی طعم و عطر بهتری دارند