کانسار های پلاسری

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
برخی از کانی ها در مقابل هوازدگی پایدارند و در اثر هوازدگی سنگ ها و متلاشی شدن آنها، در توده خاک باقی مانده و یا توسط باران، رودخانه، باد یا امواج حمل، و در نقاطی دیگر ته نشست م یگردند. چنین تمرکزهایی از کانی های آواری را پلاسر می گویند. طلا، مگنتیت، ایلمنیت، قلع، فلزات گروه پلاتین، کاسیتریت، کرومیت، روتیل، مونازیت، روتیل، ولفرامیت و الماس از جمله کانی هایی به شمار می روند که می توانند تشکیل پلاسر بدهند. کانسارهای پلاسر اصلی ترین منابع تولید جهانی قلع، الماس، نیوبیم، زیرکن و تیتانیم به شمار می روند. مهم ترین خصوصیت کانیهای مذکور، مقاومت مکانیکی و شیمیایی و وزن مخصوص بالای آن ها می باشد.


p11.jpg
مقطع عرضی محل تشکیل کانسارهای پلاسر بومی، واریزه ای وآبرفتی​


برخی از کانی ها در مقابل هوازدگی پایدارند و در اثر هوازدگی سنگ ها و متلاشیشدنآنها، در توده خاک باقی مانده و یا توسط باران، رودخانه، باد یا امواج حمل، و درنقاطی دیگر ته نشست م یگردند. چنین تمرکزهایی از کانی های آواری را پلاسر می گویند. طلا، مگنتیت، ایلمنیت، قلع، فلزات گروه پلاتین، کاسیتریت، کرومیت، روتیل،مونازیت، روتیل، ولفرامیت و الماس از جمله کانی هایی به شمار می روند که می توانندتشکیل پلاسر بدهند. کانسارهای پلاسر اصلیترین منابع تولید جهانی قلع، الماس،نیوبیم، زیرکن و تیتانیم به شمار می روند. مهم ترین خصوصیت کانیهای مذکور،مقاومت مکانیکی و شیمیایی و وزن مخصوص بالای آن ها می باشد.

میزان ذخیره و عیار کانسارهای پلاسر معمولاً پایین است، اما خصوصیاتی نظیرروش های استخراج کم هزینه و آسان، روش های فراوری ساده و عدم نیاز به خردکردنماده معدنی سبب می گردد تا این ذخایر از ارزش اقتصادی مناسبی برخوردار باشند. این کانسارها اکثراً در سنوزوئیک تشکیل شده اند. پلاسرها به انواع زیر تقسیم می شوند:
الف) پلاسرهای آبرفتی یا رودخانه ای
ب) پلاسرهای بومی یا بازماندی
ج) پلاسرهای ساحلی
د) پلاسرهای دامنه ای یا دلوویال
ه) پلاسرهای واریزه ای یا کوه رفتی
و) پلاسرهای یخچالی
ز) پلاسرهای بادرفتی​

در ادامه، مهم ترین انواع پلاسرها از نظر کانسارسازی مورد بحث قرار می گیرند

p21.jpg
محل های مناسب تشکیل پلاسرهای آبرفتی در یک مآندر (سلی، ۲۰۰۰ ).​
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
پلاسرهای آبرفتی
از نظر کانسارسازی، پلاسرهای آبرفتی از مهمترین نوع پلاسرها به شمار می روند.پلاسرهای آبرفتی در همه مراحل یک سیستم رودخانه ای، از مراحل جوانی تا پیریتشکیل می گردند؛ اما در دوره هایی از مراحل جوانی و پیری که میزان رسو بگذاریبیشتر از فرسایش است، کانسارهای با عیار و ذخیره بالا تشکیل می شوند.

در اثر فرسایش سنگهای منشأ، کانه های سنگین از آن ها جدا شده، توسط آبرودخانه منتقل گردیده و در طی مسیر رودخانه، در محل های مناسب، بر اساس وزنمخصوص، از کانی های باطله جدا می شوند. در محیط های آبرفتی،مهم ترین مکان ها برای تجمع کانیهای سنگین با ارزش عبارت اند از:
الف) انحنای داخلی مآندرها
ب) تراس های رودخانه ای
ج) دره های پرشده
د) محل خروج رودخانه از منطقه کوهستانی به دشت
ه) پشت موانع کف رودخانه
و) درون حوضچه های واقع در زیر آبشارها
ز) درون چالاب های موجود در مسیر رودخانه
ح) محل تلاقی رودخانه های فرعی با رودخانه های اصلی​

p31.jpg
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
انواع محیط های تشکیل پلاسر .
الف) انحنای داخلی مآندرها،
ب)حوضچه های واقع در زیر آبشارها،
ج) چالاب های موجود در مسیر رودخانه،
د) محیط های ساحلی (پلومر، ۱۹۹۱ )​

از جمله رو شهایی که در بعضی از نقاط دنیا به منظور استحصال کانه هایپلاسری مورد استفاده قرار می گیرد، روش ش نشویی توسط ظرفی به نام لاوک است کهروش پانینگ نامیده می شود. در این روش، قطعات ریز کان ههای سنگین با شستشویمداوم رسوبات درون ظرف و خارج شدن کانی های سبک، در کف ظرف باقی می مانند.در بعضی موارد، کان ههای با اندازه نسبتاً بزرگ نیز ممکن است یافت گردد که به دلیلفرایند فرسایش رودخانه، دارای حاشیه های گردشده می باشند.

از مهم ترین کانسارهای پلاسر آبرفتی دنیا می توان به کانسارهای طلا و اورانیمویت واترزراند ۲ در آفریقای جنوبی اشاره نمود. حوضه رسوبی ویت واترزراند، دارایبزرگ ترین ذخایر طلا در دنیاست ( ۱۶۰×۳۲۰ کیلومتر) که شامل شش محدوده اصلیطلاست. طلا و اورانیم موجود در این کانسار از کنگلومراهای موجود در پلاسرهایآبرفتی بسیار قدیمی به سن آرکئن ( ۲۶۰۰ – ۲۵۰۰ میلیون سال قبل) استحصال می گردد. عیار متوسط طلا در این کانسار ۱۰ گرم در تن (پی پی ام) بوده و دربین سال های ۱۸۸۶ تا ۱۹۸۴ حدود ۳۵۰۰۰ تن طلا از این معدن استخراج شده است(سلی و همکاران، ۲۰۰۵ ).

p41.jpg
قطعه صیقل داده شده از کنگلومرای پلاسری طلادار معدن ویت واترزراندواقع در آفریقای جنوبی. کانی های تخریبی پیریت زردرنگ به وضوح قابل مشاهده است(سلی و همکاران، ۲۰۰۵ ).
 

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
پلاسرهای بومی یا بازماندی
کانسارهای پلاسری بومی یا بازماندی، در فاصله ای بسیار نزدیک به سنگ منشأ خود قرار دارند. عمل بازیافت کانی های مقاوم که از جمله خصوصیات بارز کانسارهای پلاسر نوع آبرفتی و ساحلی است، بر روی کانسارهای پلاسر بومی یا بازمانده عمل ننموده و از همین رو، عیار ماده معدنی در این نوع از کانسارها معمولاً پایین تر از کا نسنگ های معادل در سایر محیط های پلاسری است. درجه غنی شدگی ماده معدنی در کانسارهای پلاسر بومی به میزان زیادی تحت تأثیر توپوگرافی و آب و هوا قرار دارد، به طوری که مناطق مرتفع و آب و هوای نیمه حاره ای با بارش شدید، از جمله محیط های مناسب جهت تشکیل این قبیل از کانسارهای پلاسر به شمار می رود (سلی و همکاران، ۲۰۰۵ ).


پلاسرهای ساحلی
کانسارهای پلاسری ممکن است در محیط ساحلی و توسط عملکرد امواج دریایی که سبب جورشدگی طبیعی رسوبات ساحلی می گردند، تشکیل شوند. این فرایند سبب م یگردد تا کانی های سبک از محیط، شسته شده و کان یهای سنگین بر جای بمانند. در بعضی موارد، انتقال رسوبات توسط باد نیز ممکن است نقش مهمی را در تشکیل نهشته های ماسه ای ساحلی ایفا نماید. منشأ ذخایر پلاسر ماسه ای عموماً کمپلکس های آذرین و دگرگونی مربوط به پرکامبرین است (ادواردز و آتکینسون، ۱۹۸۶)
p51.jpg
مناطق مناسب و ایده آل جهت تشکیل ذخایر پلاسر ساحلی (ایوانز، ۲۰۰۰ ).​


از مهم ترین نهشته های ساحلی می توان به ماس ههای سیاه حاوی تیتانیم اشاره نمود. کانسار روتیل- زیرکن- ایلمنیت انیبا ۱ واقع در شرق استرالیا از جمله کانسارهای با اهمیت اقتصادی بالا به شمار می روند (شکل ۱۰ – ۲۶ ). در این کانسار، تمرکز کانی های سنگین با ارزش، درون ماسه های ساحلی عدسی شکل رخ داده است.


p61.jpg
مقطع عرضی کانسار پلاسر ساحلی انیبا واقع در شرق استرالیا (ایوانز، ۲۰۰۰ ).​


پلاسرهای دامن های (دلوویال)
ابعاد این پلاسرها که در دامنه کوه ها تشکیل می شود از چند ده متر تا چند صد متر متغیر می باشد. این پلاسرها با دورشدن از سرچشمه، کم عیارتر می شوند و از علل اصلی این پدیده می توان به امتزاج کانی های ارزشمند، با خرد هریزه های دامنه و همچنین فرسایش آن ها به جهت حمل به پایین دست دامنه اشاره نمود.


پلاسرهای یخچالی
از آنجا که یخچال ها به صورت توده های جامد حرکت می کنند، امکان جدایش کانه ها در آن بسیار کم است، ولی هرگاه در یخچال ذو بشدگی به وجود آید یک مجموعه رودخانه ای یخچالی حاصل از ذوب یخچال به وجود می آید که مهمترین پلاسرهای یخچالی را تشکیل می دهد. بسیاری از معادن طلا در آلاسکا بدین طریق تشکیل می شوند.



منبع : زمین شناسی اقتصادی
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
S H i M A طرح استخراج کانسار طلای زرشوران استخراج 1

Similar threads

بالا