نام علمی:ALLIUM CEPA PROLIFERUM
خانواده: LILIACEAE - سوسن (لیلیاسه)
خصوصیات گیاهشناسی:
پیاز بومی آسیا و محتملاً نواحی بین فلسطین و هندوستان است که بعداً از طریق خاور نزدیک به اروپا راه یافت. این گیاه یکی از گیاهان قدیمی بوده که در 3000 سال پیش نزد کارگران اهرام مصر مورد مصرف قرار می گرفت. کشت آن از زمان های قدیم نیز در ایران رایج بوده و در چند دهه اخیر نیز به تدریج بر سطح زیر کشت آن نیز افزوده شده است.
پیاز گیاهی است دوساله و دارای ریشه های سطحی. انتهای ساقه پیاز در خاک به صورت استوانه ای و به مرور ضخیم شده که برگ ها و یا لایه های پیاز به طور منظم در اطراف آن قرار می گیرند و مواد مختلف غذایی در آنها ذخیره می گردد. پیاز مصری بسیار به پیاز معمولی شبیه است، با این تفاوت که پیازچه ها در ناحیه ی تولید گل ها تشکیل می شوند. اسناد ژنتیکی نشان می دهد که این پیازها یک هیبرید، بین گونه های پیاز معمولی (Allium cepa) و پیاز ولز (Allium fistulosum) می باشند. پیازچه های این گیاه در حالی که هنوز روی ساقه قرار دارند، می توانند جوانه بزنند. این پیازچه ها می توانند خم شده و به صورت جدا ریشه دار شوند. به همین دلیل به آنها "پیازهای رونده" نیز می گویند. اندازه ی پیازچه ها به اندازه ی تیله و قطرشان بین 0.5 تا 3 سانتیمتر می باشند.
برخی از این پیازچه ها دارای طعمی قوی و تند و برخی نیز ممکن است دارای طعمی ملایم و شیرین باشند. پیازهای زیرزمینی در این گونه ها دارای پوستی زبر و طعمی بسیار تند هستند. و می توانند طویل گردند. برخی از این پیازهای زیرزمینی تا 5 سانتیمتر نیز طول خواهند داشت.
شرایط محیط رشد:
پیاز نیاز زیادی به نور دارد. بنابراین روزهای آفتابی در رشد و نمو گیاه بسیار مؤثر است. مناطقی که در اوایل بهار، کشت زودتر از موعد را برای پیاز فراهم می کنند، بهترین منطقه کاشت برای این گیاه محسوب می شوند.
بهار گرم همراه با آب کافی برای کشت پیاز مناسب است. به طور کلی نقش آب و هوا در تولید پیاز، بیشتر از جنس و نوع خاک است.
این گیاهان طالب خاک های نیمه سنگین و در عین حال قوی هستند.
زمین های سنگین نیاز به هوموس کافی دارد و به طور کلی خاک هایی که در آنها پس از بارندگی سله می بندند، برای کشت این گیاهان مناسب نیستند.
پیازها نسبت به اسیدی بودن خاک بسیار حساس هستند.
از آنجا که این گیاهان دارای ریشه های سطحی هستند. مواد غذایی مورد نیاز گیاه مانند ازت، فسفر و پتاس باید در محوطه دسترس ریشه ها قرار گیرند.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
تندی پیاز مربوط به روغن های اتری گوگرددار و مقدار قند موجود در آن است که در موقع بریدن باعث جاری شدن قطرات اشک از چشم می شود.
پیاز در عمل هضم غذا و خواب راحت مؤثر بوده و مصرف آن برای جلوگیری از پیشرفت سرماخوردگی از زمان های قدیم متداول است.
این گیاه علاوه بر حدود 8 درصد کربوهیدرات و مقادیری املاح معدنی به ویژه پتاس، دارای ویتامین های C، B1 و B2 نیز است.
استفاده از پیاز در بسیاری از غذاهای روزانه، بر سطح زیر کشت و در نتیجه بر اهمیت اقتصادی آن افزوده است.
تکثیــــر:
تکثیر آن از طریق کشت پیازها صورت می گیرد. پیازها را در اواخر تابستان و پس از از بین رفتن و خشک شدن برگ ها، برداشت کرده و بلافاصله آنها را کشت می کنند.
یا اینکه برای مدتی آنها را در مکان های سرد و خشک نگهداری کرده و سپس در اواخر زمستان تا اوایل بهار آنها را کشت می کنند.
منابع :
خانواده: LILIACEAE - سوسن (لیلیاسه)
خصوصیات گیاهشناسی:
پیاز بومی آسیا و محتملاً نواحی بین فلسطین و هندوستان است که بعداً از طریق خاور نزدیک به اروپا راه یافت. این گیاه یکی از گیاهان قدیمی بوده که در 3000 سال پیش نزد کارگران اهرام مصر مورد مصرف قرار می گرفت. کشت آن از زمان های قدیم نیز در ایران رایج بوده و در چند دهه اخیر نیز به تدریج بر سطح زیر کشت آن نیز افزوده شده است.
پیاز گیاهی است دوساله و دارای ریشه های سطحی. انتهای ساقه پیاز در خاک به صورت استوانه ای و به مرور ضخیم شده که برگ ها و یا لایه های پیاز به طور منظم در اطراف آن قرار می گیرند و مواد مختلف غذایی در آنها ذخیره می گردد. پیاز مصری بسیار به پیاز معمولی شبیه است، با این تفاوت که پیازچه ها در ناحیه ی تولید گل ها تشکیل می شوند. اسناد ژنتیکی نشان می دهد که این پیازها یک هیبرید، بین گونه های پیاز معمولی (Allium cepa) و پیاز ولز (Allium fistulosum) می باشند. پیازچه های این گیاه در حالی که هنوز روی ساقه قرار دارند، می توانند جوانه بزنند. این پیازچه ها می توانند خم شده و به صورت جدا ریشه دار شوند. به همین دلیل به آنها "پیازهای رونده" نیز می گویند. اندازه ی پیازچه ها به اندازه ی تیله و قطرشان بین 0.5 تا 3 سانتیمتر می باشند.
برخی از این پیازچه ها دارای طعمی قوی و تند و برخی نیز ممکن است دارای طعمی ملایم و شیرین باشند. پیازهای زیرزمینی در این گونه ها دارای پوستی زبر و طعمی بسیار تند هستند. و می توانند طویل گردند. برخی از این پیازهای زیرزمینی تا 5 سانتیمتر نیز طول خواهند داشت.
شرایط محیط رشد:
پیاز نیاز زیادی به نور دارد. بنابراین روزهای آفتابی در رشد و نمو گیاه بسیار مؤثر است. مناطقی که در اوایل بهار، کشت زودتر از موعد را برای پیاز فراهم می کنند، بهترین منطقه کاشت برای این گیاه محسوب می شوند.
بهار گرم همراه با آب کافی برای کشت پیاز مناسب است. به طور کلی نقش آب و هوا در تولید پیاز، بیشتر از جنس و نوع خاک است.
این گیاهان طالب خاک های نیمه سنگین و در عین حال قوی هستند.
زمین های سنگین نیاز به هوموس کافی دارد و به طور کلی خاک هایی که در آنها پس از بارندگی سله می بندند، برای کشت این گیاهان مناسب نیستند.
پیازها نسبت به اسیدی بودن خاک بسیار حساس هستند.
از آنجا که این گیاهان دارای ریشه های سطحی هستند. مواد غذایی مورد نیاز گیاه مانند ازت، فسفر و پتاس باید در محوطه دسترس ریشه ها قرار گیرند.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
تندی پیاز مربوط به روغن های اتری گوگرددار و مقدار قند موجود در آن است که در موقع بریدن باعث جاری شدن قطرات اشک از چشم می شود.
پیاز در عمل هضم غذا و خواب راحت مؤثر بوده و مصرف آن برای جلوگیری از پیشرفت سرماخوردگی از زمان های قدیم متداول است.
این گیاه علاوه بر حدود 8 درصد کربوهیدرات و مقادیری املاح معدنی به ویژه پتاس، دارای ویتامین های C، B1 و B2 نیز است.
استفاده از پیاز در بسیاری از غذاهای روزانه، بر سطح زیر کشت و در نتیجه بر اهمیت اقتصادی آن افزوده است.
تکثیــــر:
تکثیر آن از طریق کشت پیازها صورت می گیرد. پیازها را در اواخر تابستان و پس از از بین رفتن و خشک شدن برگ ها، برداشت کرده و بلافاصله آنها را کشت می کنند.
یا اینکه برای مدتی آنها را در مکان های سرد و خشک نگهداری کرده و سپس در اواخر زمستان تا اوایل بهار آنها را کشت می کنند.
منابع :
